BỆNH DẠI
Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm cấp tính
chung cho nhiều lồi động vật máu nóng và do
một loại vi khuẩn hướng thần kinh gây nên
Nguồn: google
I.
1.
Căn bệnh
Bệnh dại do vi khuẩn giống Hyssavirus, họ
khadoviridas gây nên
Hình thái, cấu trúc
Hình viên đạn
Kích thước 70 – 80* 130-240 nm
Là vk có vỏ bọc bên ngồi với các đầu nhọn dài 67 nm
Có cấu trúc nhân là ARN sợi đơn
2. Sức đề kháng
Có súc đề kháng yếu với điều kiện ngoại cảnh
Ở 56 ˚C vk bị diệt sau 30 phút
70 ˚ C vk chết ngay
Chất sát trùng
Formol 1%
Cresol 3%
Betapropiolactone 0,1%
Vk nằm trong não đv bị bệnh dại 10 ngày ở nhiệt
độ 4 ˚C và 3-4 ngày ở nhiệt độ âm
II. Triệu chứng
Thời gian ủ bệnh từ 14-90 ngày, có thể kéo dài 27 năm
Thời gian kéo dài phụ thuộc vào:
Vị trí vết cắn
Độ nơng sâu
Số lượng vr xâm nhập
Điều kiện ngoại cảnh
1.
Bệnh dại ở chó
Thể dại điên cuồng
o Chiếm từ 15-20% ở chó dại
o Biểu hiện chia làm 3 thời kỳ
a. Thời kỳ mở đầu
Khó phát hiện
Chó cắn có biểu hiện khác thường
Trốn vào chỗ kín, vui mừng hơn bình thường
Cắn sủa vu vơ , cắn khơng khí, vẻ bồn chồn
b. Thời kỳ kích thích
Đang ngồi dưới đất bỗng đứng dậy, nhảy lên
Chủ gọi lao nhanh đến liếm tay, liếm chân
Chó có phản ứng quá mức đối với tiếng đọng và
ánh sáng
Nơi bị cắn thường ngứa chó thường liếm , cắn, cọ
sát vào nhiều khi rụng hết lơng, chảy máu
Con ngươi mắt mở to
Chó bỏ ăn, nuốt khó khăn, cắn vật lạ, khát nước ,
uống liên tục nhung uống được ít
Chí bắt đầu chảy nước dãi, sùi bọt mép
Sau
2-3 ngày phát bệnh
Mắt đỏ ngầu, 2 tay dựng ngược, mồm há hốc,
hàm dưới trễ hẳn xuống, nước dãi chảy thành
dịng, bụng thóp lại
Dây thần kinh bắt đầu bị liệt
Chó khơng nhốt sẽ bỏ nhà đi
Ngặp người chó thường chạy chốn, ít tấn cơng
người
Khi lên cơn chó cắn cả vật bất động
C. Thời kỳ bại liệt
Con vật liệt mặt, không nhai không nuốt được, nước
bọt chảy ra nhiều, hàm dưới trễ hẳn xuống -> liệt cơ
vận động và chết do liệt hơ hấp hoặc vì kiệt sức do
vận động
Thể dại bại liệt
Khơng có biểu hiện lên cơn cuồng nộ, các biểu hiện
khác tương
Không cắn, không sủa -> dại câm. Thường bị bệnh
dại ở thể nặng
Sau khi lên cơn dại đa số kéo dài 5-7 ngày, có khi chỉ
2 ngày hoặc có trường hợp 14 ngày
2. Bệnh dại ở người
Lúc đầu thấy nệt mỏi chán ăn, nhức đầu, sốt và
đau cơ, ngứa và đau ở vết cắn mặc dù đã lành
Hồi hộp, lo lắng, dễ bị kích thích, mất ngủ, bứt rứt
Dại điên cuồng
Chiếm 70-80% trường hợp bệnh dại
Biểu hiện:
Rối loạn ý thức
Sợ gió, sợ nước
Có những hành vi kỳ quái, vùng vẫy cắn xé từng lúc
và rú lên như chó sủa. Khạc nhổ lung tung do tăng
tiết nước bọt nhung khó nuốt
Giữa 2 cơn , bệnh nhân vẫn tỉnh táo, hợp tác tốt->
sau đó rơi vào tình trạng lú lẫn, ngừng tim, ngừng
thở đột ngột và tử vong
Thể bại liệt
Gặp ở 20% số bệnh nhân bị dại, thường thấy dị cảm
ở vết cắn, đau cột sống
Khởi phát đầu tiên tại chỗ bị cắn và dần lan sang
tất cả chi, hầu, họng, cơ mặt và hô hấp gây sặc và
chết
III. Bệnh tích
Bệnh tích đại thể
Ít mang tính chất chẩn đốn hoặc tính chất điển
hình nhưng khi mổ nên chú ý các điểm:
o Dạ dày khơng chứa vật gì hoặc vật lạ khơng tiêu
hóa được như: Rơm, rạ, vật gỗ, mẩu xương, đá
o Niêm mạc, dạ dày, rột phù nề, xuất huyết lấm
chấm
2. Bệnh tích
Tìm thấy tiểu thể Negri ở não, đặc biệt là sừng
Amon
1.
IV. Chẩn đoán
Chẩn đoán lâm sàng
Khi bị nghi dại cần sử lý như bị dại, bất kỳ một
biểu hiện nào về thần kinh khơng bình thường
nào của chó đều được coi là nghi bệnh dại
2. Các phương pháp chẩn đốn hồi quy
Tìm thể Negri
Chẩn đốn huỳnh quang
Chẩn đốn bằng phương pháp ni cấy
1.
V. Phịng bệnh
Biện pháp đối với đàn chó
Phải chú ý đến nguồn bệnh, nguồn dự trữ mầm
bệnh và cách lây chuyền
Loại bỏ những mắt xích lên quan đến nhau
Quản lý
Đăng ký nơi chó. Phạt hoặc giết chó thả rơng
Tiêm phịng bắt buộc chó dại
Giết chết động vật mắc hoặc nghi dại
Đeo rọ mõm, dây xích
1.
2. Phòng bệnh bằng vacxin
Tiêm phòng sau khi nhiễm
o Tiêm vacxin sau khi bị chó dại cắn
Tiêm trước khi nhiễm
a. Tiêm phòng trước khi nhiễm cho người
Lần đầu tiêm ngày 7 và 30. lần sau tiêm sau 1
năm
Cứ 3 năm tiêm nhắc lại 1 mũi
b. Tiêm phòng trước khi nhiễm cho động vật
Vacxin Rabisin: Vacxin vô hoạt phịng bệnh dại
cho chó, mèo, ngựa, trâu, bị, dê, cừu
3. Biện pháp xử lý đối với người bị chó dại cắn
Cần tẩy rửa vết thương ngay lập tức và kỹ lưỡng
bằng xà phòng và thuốc sát trùng
Cần tiêm phòng ngay trong các trường hợp:
Con vật lên cơn dại hoặc nghi dại
Vết cắn gần thần kinh trung ương như: Tủy sống, đầu
chi, mặt, đầu, bộ phận sinh dục và nhiều vết cắn
nguy hiểm
Không theo dõi được con vật
Khi tiêm cần lưu ý: Vacxin có thể gây 1 số phản ứng
nhẹ ở chỗ tiêm như ngứa, tấy đỏ…. Vài ngày sau sẽ
chết.
VI. Điều trị
Cần tiêu diệt động vật dại
Với người
Tiêm vacxin phòng dại
CẢM ƠN CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ
CHÚ Ý LẮNG NGHE