TRƯỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM
CHUN ĐỀ: BỆNH CỊI XƯƠNG
Ở GIA SÚC
Giáo viên:
Sinh viên:
Lớp:
I. LỊCH SỬ ĐỊA DƯ CỦA BỆNH CÒI XƯƠNG
-Bệnh xuất hiện trên gia súc non, sau giai đoạn cai sữa với
những rối loạn về sự phát triển bộ xương, kém theo những rối
loạn khác về sự trao đổi chất. Bệnh khơng gây chết gia súc,
nhưn gây thiệt hại, vì những con vật khỏe mạnh đầu đàn nhạy
cảm với bệnh hơn các con còn lại. Khi mắc bệnh gia súc chậm
lớn, còi cọc, nếu xương đã biến dạng con vật mất khả năng sản
suất.
-Do thiếu canxi và photpho tổ chức xương không được canxi
hóa hồn tồn nên xương phát triển kém.
-Bệnh thường gặp ở chó, lợn, cừu, bê, nghé. Bệnh phát triển
vào mùa đơng và những nơi có điều kiện chăn ni kém.
II. NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH
-Do thức ăn hoặc sữa mẹ thiếu can xi, photpho, vtm
D,hoặc tỉ lệ Ca/P khơng thích hợp.
-Do bệnh đường tiêu hóa kéo dài làm
trở ngại đến sự hấp thu khống.
-Do gia súc ít đước chăn thả, chuồng
trại thiếu ánh sáng, ảnh hưởng đến
việc tổng hợp vtm D.
-Các trường hợp thiếu đồng hoặc
mangan đều gây còi xương hay xốp
xương.
-Thiếu vitamin A.
III. CƠ CHẾ SINH BỆNH
-Khi thiếu canxi, photpho, vtm D hoặc vtm A trong cơ thể rối loạn
hấp thu canxi, gây thiếu hụt nguồn nguyên liệu để hình thành canxi
photphat, sư thối hóa cốt xương sẽ ngưng lại, xương trở lên mềm,
dễ biến dạng do sự vận độc của con vật, sự kéo căng của cơ và sức
nặng đè lên xương của cơ thể. Ngoài ra, sự mất cân đối tỉ lệ Ca/P
cũng gây lên bệnh còi xương.
-Khẩu phần nhiều canxi sẽ làm tăng hàm lượng canxi trong máu, gây
chứng kiềm huyết, photpho được huy động từ xương ra máu để cố
định canxi gây thiếu hụt photpho trong xương.
-Ngược lại, photpho quá cao trong khẩu phân lại gây ra chứng huyết
toan, canxi từ xương được vận chuyển qua máu để cố định photpho,
cũng gây nên bệnh còi xương.
IV. TRIỆU CHỨNG
Triệu chứng bắt đầu xuất hiện khi con vật bị thiếu canxi, photpho
1 thời gian dài.
-Giai đoạn đầu của bệnh: Con vật thường giảm ăn, tiêu hóa kém,
thích nằm, có hiện tượng đau các xương.
-Giai đoạn bệnh phát triển: con vật hay ăn dở, liếm bậy bạ, mọc răng
và thay răng chậm, ở lợn cịn có triệu chứng co giật từng cơn.
-Giai đoạn cuối thời kì bệnh: xương biến dạng, các khớp xương sưng
to, xương ống chân cong queo, sống lưng cong lên hay vặn vẹo, lồng
ngực và xương chậu hẹp, xương ức lồi, con vật gầy yếu hay kế phát
các bệnh khác.
-Nếu không kế phát các bệnh khác thì trong suốt quá trình con vật
không sốt.
V. TIÊN LƯỢNG
Bệnh tiến triển chậm, nếu phát hiện sớm chỉ cần điều chỉnh ;ại
khẩu phần ăn, cho gia súc tắm nắng, hoặc bổ sung vitamin D thì có
thể khỏi. Nếu không phát hiện kịp thời, gia súc ngày càng gầy yếu,
khó chữa và hay kế phát các bệnh khác.
VI. CHẨN ĐỐN
Bệnh lúc đầu khó chẩn đốn, vì chưa có triệu chứng điểm hình.
Đến giai đoạn xương biến dạng thì dễ phát hiện.
Khi khám bệnh, chú ý triệu chứng lâm sàng, tiến hành điều tra
khẩu phần ăn, nếu có điều kiện thì chiếu X quang hoặc kiểm tra
hàm lượng canxi, photpho trong máu để chẩn đoán.
VII. ĐIỀU TRỊ
*Hộ lý:
-Cải thiện khẩu phần ăn, cung cấp canxi, photpho đủ và cân đối
trong thức ăn.
-Bổ sung vitamin D cho gia súc, hoặc tắm nắng (tắm nắng vào buổi
sáng trước 10 giờ và buổi chiều lúc 17 – 18 giờ).
*Điều trị:
-Bổ sung vitamin D.
-Bổ sung canxi trực tiếp vào máu
bằng một trong những chế phẩm
sau: canxiclorua 10%,
gluconatcanxi 10%, calbiron...
-Dùng thuốc điều trị các bệnh kế
phát.
-Dùng thuốc trợ sức, trợ lực và bổ
thần kinh: Strychninsunfat 0,1%
kết hợp với vitamin B1, tiêm bắp,
ngày 1 lần.
THE END