KINH TẾ HỌC VI MÔ
1
B. THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN HOÀN TOÀN
I. NHỮNG ĐẶC TRƯNG CỦA THỊ TRƯỜNG ĐQ HOÀN
TOÀN VÀ CỦA DN
1. Thị trường ĐQ hồn tồn
- Chỉ có một người bán và nhiều người mua
- Sản xuất sp riêng biệt, khơng có SP thay thế
- TTĐQHH khơng có đường (S)
- Lối gia nhập ngành bị phong tỏa.
2
2. Doanh nghiệp
a. Đặc điểm của DN
-(D) đứng trước DNĐQ cũng chính là (D) thị
trường
-(AR) cũng chính là (D) đứng trước DN.
-(D) dốc xuống.
-(MR) có hệ số góc gấp đơi (D) MR < P.
-DNĐQ là người ấn định P.
3
P
P
P1
P1
P2
P2
D1
Q1 Q2
D2
Q
Q1 Q2
D2
Q
4
b. Mối quan hệ giữa P, MR, TR và ED
MR = P(1-1/ ED)
Do đó: DNĐQ ln hoạt
động trong khoảng P có
cầu co giãn nhiều ED >1
TRmax
ED = 1
AR = P = D
MR = 0
Q
MR
5
II. PHƯƠNG THỨC H.ĐỘNG CỦA DNĐQ TRONG NGẮN HẠN
1. Doanh nghiệp
a. Mục tiêu 1: tối đa hóa Pr (Prmax)
STC
P
MR = SMC
TR
MR = MC
FC
O
-FC
Prmax
Q0
Q*
Q1
π
Q
6
Prmax khi MR = MC
P
MC
Pr
A
AC
P1
D
c1
0
B
Q1
Q
MR
7
***. Nhận xét:
MC
P
MR = MC
Pr
0
Q1
Q*
Q2
Q
MR
8
b. Mục tiêu 2: Tối thiểu hóa CF khi có nhiều cơ sở
MC
MC
150
150
150
100
100
100
50
50
MC
100
200
Q
50
100
Q
100
300 Q
Nguyên tắc: phân phối Q cho cơ sở sao cho
MC1 = MC2 = MCn …= MCT
9
c. Mục tiêu 3: Quyết định cung của DN
Điều kiện biên tế
Q.định
về sản
lượng
Điều kiện trung bình
MR > MC
MR = MC
MR < MC
P > AVC
P ≤ AVC
Tăng
Prmax
Giảm
Sản xuất
Đóng cửa
d. Mục tiêu 4: mở rộng thị trường mà k0 bị
lỗ
P
Điều kiện: Qmax & P ≥ AC
hay TR ≥ TC
AC
D
Q1
Q2
10
Q
d. Mục tiêu 4: mở rộng thị trường mà k0 bị
lỗ
P
Điều kiện: Qmax & P ≥ AC
hay TR ≥ TC
AC
D
Q1
Q2
Q
11
e. Mục tiêu 5: tối đa hóa doanh thu - Trmax
Q1 đạt Trmax khi MR = 0
P
A
P1
c1
0
D
Trmax
B
Q
Q1
MR
12
f. Mục tiêu 6: đạt Pr theo mức chi phí
P
B
(1+ a)AC = AC + a.AC
A
PA
AC
AC
D
Q’
Q1
Q
P = (1 + a)AC
Hoặc: TR = (1 + a). TC
13
g. Mục tiêu 7: đạt mức tổng Pr đề ra
P
STC
Ví dụ: đạt Pr = a
Q nằm (Q0 – Q1) chọn Q*
Pr
TR
FC
Pr = a
O
-FC
Q0 Q*
Q1
π
Pr = TR – TC = a
Q
14
h. Mục tiêu 8: Ấn định P của nhà ĐQ
MR = MC
P = MR
ED
E
+
1
D
P = MC
P
P
MC
MC
P1
P2
P1 = P2
D2
c1
D2
MR1
0
ED
E +1
D
Q1 = Q2
MR2
D1
MR1
Q
0
MR2
Q1 Q2
D1
Q1
Q
15
III. CHIẾN LƯỢC PHÂN BIỆT GIÁ
1. Phân biệt P cấp một
DNĐQ định P khác nhau cho mỗi nhóm khác hàng
bằng đúng P tối đa mà NTD sẵn sàng trả cho mỗi sp (MR)
dịch chuyển (MR) trùng (D).
P
MC
Pmax
P1
P2
J
D
(MR) trùng (D)
P0
I
MR
Q1
Q 16
2. Phân biệt P cấp hai
DNĐQ áp dụng mức P khác nhau cho những khối
lượng sp khác nhau.
P
Pmax
Pb
Pa
Pc
B
MC
A
C
E
Pe
P0
I
D
MR
Qb
Khối 1
Qa
Khối 2
Qc
Qe
Khối 3
Q
17
3. Phân biệt P cấp ba
DNĐQ chia TT thành các tiểu TT theo I, giới tính… rồi
định P khác nhau cho các tiểu TT sao cho: MR của các tiểu
TT phải bằng nhau và bằng MR chung:
MR1 = MR2 = MR3 = MRn = MRT
P
1
P1
P2
MC
2
MR2 = MR1=MRT = MC
2 1
D2
MR1
Q2 Q1
D1
MRT
MR2
QT=Q1+Q2
Q
18
4. Phân biệt P theo thời kỳ và đặt P cao điểm
a. Phân biệt giá theo thời điểm
DNĐQ chia NTD thành các nhóm có hàm cầu khác
nhau & đặt P khác nhau và những thời điểm khác nhau.
P
P1
P2
P2
MC = AC
D2
MR2
MR1
Q1
D1
Q2
QT
Q
19
b. Định giá lúc cao điểm
Là k0 áp dụng P cho mọi t.gian mà định P cao
trong t.gian cao điểm nhằm giúp DNĐQ thu được
nhiều lợi hơn.
P
P1
MR1 = MC
P2
MR1
MR2 = MC
D1
D2
MR2
Q2 Q1
Q
20
5. Giá gộp
a. Giá gộp thuần túy: 2 sp A và B bán chung:
P(A+B) = 30
b. Giá gộp hỗn hợp: có thể bán riêng biệt hay trọn gói.
sp A & B: + Bán riêng:
PA = 12, PB = 22 hoặc gộp: P(A+B) = 30
6. Giá 2 phần
Là kỹ thuật định P nhằm chiếm đoạt toàn bộ CS của NTD
Phần 1: NTD trả trước lệ phí
vào cửa để có quyền mua SP
P
P*
Phần 2: NTD trả lệ phí sd cho
mỗi đơn vị sp sử dụng
P
CS = T*
MC
P*
CS = T*
AC =MC
D
Q1
Q2
D1
Q1
Q2
D2
21
7. Giá ràng buộc
Áp dụng cho sp hay dv bổ sung cho nhau.
8. Đo lường độc quyền
a. Hệ số Lerner: phản ánh tỷ
lệ % MC < Psp
b. Hệ số Bsin: phán ánh tỉ lệ
% AC < Psp
P − MC
1
L=
=−
P
Ed
P − AC
B=
P
0≤L≤1
22
V. QUẢN LÝ VÀ ĐIỀU TIẾT ĐỐI VỚI DNĐQ
1. Đánh giá về tình trạng độc quyền
P
P2
P1
S (MCT)
A
B
C
D
MR
Q1
Q2
Q
Tổn thất vơ ích DWL = B + C
23
2. Các biện pháp điều tiết độc quyền
a. Định giá tối đa (giá trần)
P
MC
Pc
Ptrần
E
Pe
F
A
K
C
N
AC
Pe≤ Pmax
Ptrần
G
MR
0
Nguyên tắc:
M
Pm
Qm Qe
-
D
Q
24
b. Chính sách thuế
* *. Thuế k0 theo sản lượng
MCt = MC
ACt = AC + t/Q
*. Thuế theo sản lượng
MCt = MC + t
ACt = AC + t
Pt
Pm
K
M
N
F
P
MCt
MC
P
MC
Pc
0
F
A
G
MR
Qt Qm
E
AC
E
J
A
M
Pm
ACt
-
D
Q
0
ACt
AC
C
N
G
MR
Qm Qe
-
D
Q
25