Chương 2: Cầu cung và cân bằng thị trường

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (468.99 KB, 25 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ch

ươ

ng 2

CẦU, CUNG VAØ CÂN

BẰNG THỊ TRƯỜNG

CẦU, CUNG VÀ CÂN

BẰNG THỊ TRƯỜNG

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 2

CÁC NỘI DUNG CHÍNH

 Cầu

 Cung

 Trạng thái cân bằng của thị trường

 Sự thay đổi trạng thái cân bằng thị trường
 Độï co giãn của Cung và Cầu

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 3

Cầu



Khái niệm.

Cầu của một hàng hoá, dịch vụ là số lượng của
hàng hoá, dịch vụ đó mà những người tiêu
dùng sẵn lịng mua tương ứng với các mức giá
khác nhau trong một khoảng thời gian xác định.

Cầu

 Biểu cầu

(ngàn đồng/tấn)

(tấn/tháng)

7000 80

6500 90

6000 100

5500 110

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 5

Caàu

D

Đường cầu dốc xuống 
cho biết người tiêu dùng

sẵn lòng mua nhiều hơn 
với mức giá thấp hơn

Lượng cầu (QD)

Giá (P)

P1

P2

Q1 Q2

 Đường cầu

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 6

Cầu

 Hàm số cầu.

QD = f (P)

Nếu là hàm tuyến tính: QD = aP + b (a < 0)

 Quy luật cầu.

Khi giá một mặt hàng tăng lên(trong điều kiện

các yếu tố khác khơng đổi) thì lượng cầu mặt

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 7

Cung



Khái niệm

Cung của một hàng hoá, dịch vụ là số lượng
của hàng hố, dịch vụ đó mà những người bán
sẵn lòng bán tương ứng với các mức giá khác
nhau trong một khoảng thời gian xác định.

Cung

 Biểu cung

(ngàn đồng/ tấn)

Q S

(tấn/tháng)

7000 140

6500 120

6000 100

5500 80

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 9

Cung

S

Đường cung dốc lên 
cho biết giá càng cao 
doanh nghiệp sẵn lòng

bán càng nhiều.

Lượng cung (QS)

Giá (P) 
($/ ơn vị)

P1

Q1
P2

Q2
 Đường cung

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 10

Cung

 Hàm số cung

QS = f (P)

Nếu là hàm tuyến tính: QS = aP + b (a > 0)

 Quy luật cung.

Khi giá một mặt hàng tăng lên(trong điều

kiện các yếu tố khác khơng đổi) thì lượng cung

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 11

Trạng thái cân bằng thị trường

Q

D
S

Giao nhau giữa các đường 
cung và cầu là điểm cân

bằng thị trường. Tại P0 
lượng cung bằng với lượng

cầu và bằng Q0.
P0

Q0

P
($/ ơn vị)



Các đặc điểm của giá cân bằng thị trường:

 QD = QS

 Không có thiếu hụt hàng hóa
 Không có dư cung

 Khơng có áp lực làm thay đổi giá

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 13

Cơ chế thị trường

D
S

QD
P1

Dư thừa

QS Q

P
($/ ơn vị)

P0

Q0

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 14

Cơ chế thị trường

D S

QS QD

P2

Thiếu hụt

Q
P

($/ ơn vị)

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 15

Sự thay đổi trạng thái cân bằng thị trường

Trạng thái cân bằng thị trường thay đổi theo

thời gian là do:



Cầu thay đổi (đường cầu dịch chuyển)



Cung thay đổi (đường cung dịch chuyển)



Cả cung và cầu đều thay đổi

Thay đổi lượng cầu (thay đổi lượng mua)

khác với thay đổi cầu (thay đổi sức mua)

 Di chuyển dọc theo 1 đường

cầu là thay đổi lượng cầu

 Dịch chuyển cả đường cầu là

thay đổi cầuhay sức mua

P

Q
D
P1

P2

A1

Q1 Q2

A2

Q’1 Q’2

A2
D
Q2

Q1
P2

P

Q
A1 A’1

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 17

Thay đổi cầu (Đường cầu dịch chuyển)



Thay đổi cầu

khác với

thay đổi lượng cầu

Cầu được quyết định bởi các yếu tố ngồi giá

như thu nhập, giá các hàng hóa liên quan, thị
hiếu ….

Thay đổi cầu được biểu thị bằng sự dịch
chuyển toàn bộ đường cầu.

Thay đổi lượng cầu được thể hiện bằng sự di

chuyển dọc theo một đường cầu.

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 18

D

P

Q
P1

Q1
P2

D’

Q2

Thay đổi cầu (Đường cầu dịch chuyển)

 Thu nhaäp

 Thị hiếu người tiêu dùng
 Giá kỳ vọng

 Giá hàng thay thế
 Giá hàng bổ sung
 Số người mua
 Thời tiết, khí hậu
 Quy định của chính phủ

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 19

Thay đổi cung (Đường cung dịch chuyển)

 Trình độ cơng nghệ

 Giá yếu tố đầu vào
 Gía kỳ vọng

 Sốdoanh nghiệp trong ngành
 Chính sách thuế và trợ cấp
 Điều kiện tự nhiên

P S

Q
P1

P2

Q1
Q2

S’

Q’1
Q’2

D’ S

D

Q1
P1

QD

 Cân bằng ban đầu tại P0,Q0

 Khi cầu tăng (đường cầu
dịch chuyển sang D/)

 Thiếu hụt tại P0 là QDQ0
 Cân bằng mới tại P1, Q1

P

Q
Q0

P0

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 21

S’

QS
 Cân bằèng ban đầu tại P0,Q0

 Khi cung tăng (S dịch 
chuyển sang S’ )

 Dư thừa tại P0là QSQ0
 Cân bằng mới tại P1,Q1

P

Q
S
D

P1

Q1
Q0
P0

Sự thay đổi trạng thái cân bằng thị trường

9.7.2015 Đặng Vaên Thanh 22

Sự thay đổi trạng thái cân bằng thị trường

 Giá cân bằng được quyết định bởi quan hệ
tương tác giữa cung và cầu.

 Cung và cầu được quyết định bởi những giá
trị cụ thể của các biến số ảnh hưởng đến nó.
 Bất kỳ sự thay đổi của một hay nhiều biến số

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 23

Độ co giãn của cung và cầu



Độ co giãn đo lường độ nhạy của một biến

số này đối với một biến số khác.



Độ co giãn là tỷ lệ % thay đổi của một

biến số khi biến số khác thay đổi 1%.

Độ co giãn của cầu theo giá



Biểu thị tính nhạy cảm của lượng cầu khi

giá của chính nó thay đổi.



Là phần trăm thay đổi trong lượng cầu của

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 25

Độ co giãn của cầu theo giá



Cơng thức tính độ co giãn của cầu theo giá

P)

Q)/(%

(%

E





Q

P

*

P

Q

P/P

Q/Q

E









9.7.2015 Đặng Văn Thanh 26

Độ co giãn của cầu theo giá



Nhận xét

1)

Do mối quan hệ giữa P và Q là

nghịch biến nên E

P

<0.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 27

Độ co giãn của cầu theo giá

 Các trường hợp co giãn của cầu theo giá

 Nếu EP<-1 hay /Ep/>1: phần trăm thay đổi của lượng cầu

lớn hơnphần trăm thay đổi của giá, gọi là cầu co giãn

nhiều, khách hàng phản ứng mạnh

 Nếu EP>-1 hay /Ep/<1 : phần trăm thay đổi của lượng cầu

nhỏ hơnphần trăm thay đổi của giá, gọi là cầu co giãn ít,

khách hàng phản ứng yếu

 Nếu EP=- 1 hay /Ep/=1 : phần trăm thay đổi của lượng cầu

bằngvới phần trăm thay đổi của giá. gọi là cầu co giãn một

đơn vị, khách hàng phản ứng trung bình.

Độ co giãn của cầu theo giá

Q
P

Ep < -1

Ep= -1

Ep= 0




EP

Khi di chuyển xuống 
dưới đường cầu, độ co

giãn càng giảm.

4

8
2

4

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 29

Độ co giãn của cầu theo giá

D

P*





E

P

Q
P Cầu co giãn hồn tồn

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 30

Độ co giãn của cầu theo giá

Q*

0 E

P



Q
P

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 31

Độ co giãn của cầu theo giá

 Những nhân tố chính ảnh hưởng đến độ co giãn của
cầu theo giá

 Tính chất của hàng hố.
 Tính thay thế của hàng hố.

 Mức chi tiêu của mặt hàng trong tổng mức chi tiêu
 Tính thời gian

Độ co giãn của cầu theo giá

 Mối quan hệ giữa Doanh thu (chi tiêu) và giá bán

 EP<-1: TR nghịch biến với P (đồng biến với Q)
 EP>-1: TR đồng biến với P (nghịch biến với Q)
 Tại mức giá và lượng bán có EP= -1 thì TR như

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 33

Độ co giãn của cầu theo thu nhập



Độ co giãn của cầu theo thu nhập

là phần

trăm biến đổi của lượng cầu khi thu nhập

thay đổi 1%.

Q

I

*

Q

/I

Q/Q

E

I

I









)

Q)/(%

(%

E

I





I

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 34

Độ co giãn của cầu theo thu nhập



E

I

<0: hàng cấp thấp



E

I

>0: hàng thơng thường

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 35

Độ co giãn chéo của cầu



Độ co giãn chéo của cầu

cho biết phần trăm

biến đổi của lượng cầu của mặt hàng này khi

giá của mặt hàng kia biến đổi 1%.

X
Y
Y
X

Y
Y
X
X
XY

Q

P

*

P

Q

/P

P

/Q

Q

E









)

P

)/(%

Q

(%

E

XY





X



Y

Độ co giãn chéo của cầu



E

XY

= 0: X và Y là hai mặt hàng không

liên quan



E

XY

< 0: X và Y là hai mặt hàng bổ sung



E

XY

> 0: X và Y là hai mặt hàng thay thế

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 37

Độ co giãn của cung



Độ co giãn của cung theo giá

là phần trăm biến

đổi của lượng cung khi giá thay đổi 1%.



Độ co giãn của cung có dấu dương do giá và

lượng cung quan hệ đồng biến

P)

Q)/(%

(%

E

S





Q
P
*

P
Q
P/P

Q/Q
E S









9.7.2015 Đặng Văn Thanh 38

Độ co giãn của cung

 ES>1: cung co giãn nhiều
 ES<1: cung co giãn ít

 ES=1: cung co giãn một đơn vị

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 39

 Thặng dư tiêu
dùng là diện tích
tam giác P0PNE

 Thặng dư sản xuất
là diện tích tam
giác P0PME

Thặng dư tiêu dùng và thặng dư sản xuất

P
P

Q
Q
P0

Q
Q00

S

D

PN

PM

Thặng dư
tiêu dùng

Thặng dư
sản xuất

E

CS
PS



Thặng dư tiêu dùng là tổng phần chênh

lệch giữa mức giá mà những người tiêu

dùng sẵn lòng trả và mức giá thực tế họ

phải trả.



Thặng dư sản xuất là tổng phần chênh lệch

giữa mức giá mà những nhà sản xuất bán

được và mức giá họ sẵn lịng bán.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 41

B
A

C

Tổn thất vô ích

Giá tối đa (giá trần)

Q

P
S
D
P0
Q0
Pmax

Q1 Q2

D

* Mục đích : Bảo vệ lợi ích người 
tiêu dùng

* Tạo nên sự thiếu hụt
* Cơ sở tồn tại các tiêu cực
* Tổng phúc lợi xã hội giảm

CS = C-B

PS = -C-D

NW (DWL) = -B-D

Thiếu hụt
E

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 42

B

C
Pmax

D

Q1

Nếu đường cầu là rất ít 
co giãn, tam giác B có

thể lớn hơn hình chữ 
nhật C và người tiêu 
dùng sẽ bị thiệt do chính 
sách kiểm sốt giá tối đa

S
D

Tác động của việc kiểm soát giá khi

đường cầu co giãn ít

Q
P

P0

Q0

A

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 43

Giá tối thiểu (Giá sàn)

• Mục đích : Bảo vệ lợi ích nhà sản xuất, người lao động

• Giá sàn chỉ có nghĩa khi cao hơngiá thị trường

• Ví dụ: giá bảo hộ nông sản, lương tối thiểu…

• Gây ra sự dư thừa nơng sản và chính phủ thường phải tổ
chức thu mua sản lượng thừa.

• Đối với thị trường lao động, sẽ làm tăng tỷ lệ thất nghiệp
và chính phủ phải trợ cấp thất nghiệp

Pmin

QD QS

Chính sách kiểm sốt giá của chính phủ:

Giá tối thiểu (giá sàn)

Q
P

S

D

P0

Q0
D

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 45

B

A CS =-A-B

PS =A+B+G

G = -B-D-G-I-E-H

NW =-B-D-I-E-H

D

E

Chính sách Giá tối thiểu (tt)

Q
P

S

D

P0

Q0
Pmin

Q2 Q3

C

G
H

I

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 46

wmin

LD LS

Thất nghiệp

Các doanh nghiệp khơng được trả lương thấp hơn

wmin. Điều này sẽ làm tăng nạn thất nghiệp.
S

D

w0

L0

Mức lương tối thiểu

L

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 47

Tác động của thuế và trợ cấp

 Khi chính phủ đánh thuế gián thu đối với nhà sản

xuất thì ai là người chịu thuế?

 Khi chính phủ đánh thuế đối với người tiêu dùng

thì ai là người chịu thuế?

 Khi chính phủ trợ cấp cho nhà sản xuất căn cứ

trên sản lượng sản xuất thì ai là người được lợi?

 Khi chính phủ trợ cấp cho người tiêu dùng căn cứ

trên số lượng tiêu dùng về một mặt hàng cụ thể
thì ai là người được lợi?

D
S

B
C

A

D

Tác động của thuế gían thu

Q
P

P0

Q0
Q1
PD

1

t

* Sản lượng giảm
* Giá cầu tăng
* Giá cung giảm

CS = - A – B

PS = - C – D

G = A + C
DWL = -B -D

PS
1

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 49

vào độ co giãn của cung và cầu

Q Q
P
P
S
D S
D
Q0

P0 P0

Q0
Q1
PD
1
PS
1
t
Q1
t

Cầuco giãn ít

hơn cung, người 
tiêu dùng chịu 
thuếnhiềuhơn

PD
1

PS
1

Cungco giãn ít

hơn cầu, nhà
sản xuất chịu 
thuếnhiềuhơn

9.7.2015 Đặng Văn Thanh 50

D
S

Trợ cấp

Q
P
P0

Q0 Q1
s

Giống như thuế, lợi ích của trợ cấp được 
phân chia cho cả người mua và người bán, 
tùy thuộc vào độ co giãn của cung và cầu.

PS
1

PD
1
* Sản lượng tăng

* Giá cầu giảm
* Giá cung tăng

CS = C + D

PS = A + B

G = -A -B - C -D -E
DWL = -E

A B

D

C E

</div>

Chương 2: Cầu cung và cân bằng thị trường

<b>Ch</b>

<b>ươ</b>

<b>ng 2</b>

CẦU, CUNG VAØ CÂN

BẰNG THỊ TRƯỜNG

CẦU, CUNG VÀ CÂN

BẰNG THỊ TRƯỜNG

CÁC NỘI DUNG CHÍNH

Cầu

Khái niệm.

Cầu

Caàu

Cầu

Cung

Khái niệm

Cung

Cung

Cung

Trạng thái cân bằng thị trường

Các đặc điểm của giá cân bằng thị trường:

Cơ chế thị trường

Cơ chế thị trường

Sự thay đổi trạng thái cân bằng thị trường

Trạng thái cân bằng thị trường thay đổi theo

thời gian là do:

Cầu thay đổi (đường cầu dịch chuyển)

Cung thay đổi (đường cung dịch chuyển)

Cả cung và cầu đều thay đổi

Thay đổi lượng cầu (thay đổi lượng mua)

khác với thay đổi cầu (thay đổi sức mua)

Thay đổi cầu (Đường cầu dịch chuyển)

Thay đổi cầu

khác với

thay đổi lượng cầu

Thay đổi cầu (Đường cầu dịch chuyển)

Thay đổi cung (Đường cung dịch chuyển)

Sự thay đổi trạng thái cân bằng thị trường

Sự thay đổi trạng thái cân bằng thị trường

Độ co giãn của cung và cầu

Độ co giãn đo lường độ nhạy của một biến

số này đối với một biến số khác.

Độ co giãn là tỷ lệ % thay đổi của một

biến số khi biến số khác thay đổi 1%.

Độ co giãn của cầu theo giá

Biểu thị tính nhạy cảm của lượng cầu khi

giá của chính nó thay đổi.

Là phần trăm thay đổi trong lượng cầu của

Độ co giãn của cầu theo giá

Cơng thức tính độ co giãn của cầu theo giá

P)

Q)/(%

(%

E







Q

P

*

P

Q

P/P

Q/Q

E













Độ co giãn của cầu theo giá

Nhận xét

1)

<i>Do mối quan hệ giữa P và Q là</i>

<i>nghịch biến nên E</i>

<0.

Độ co giãn của cầu theo giá

Độ co giãn của cầu theo giá

Độ co giãn của cầu theo giá