hợp kim màu và bột

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.36 MB, 24 trang )

<b>Hợp kim màu và bột</b>

Hợp kim màu:……….

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i><b>Nhơm (Al)</b></i>

Đặc tính:

- Khối lượng riêng nhỏ ( ~ 2,7g/cm3<sub>)</sub>
- Có độ bền chống ăn mịn khá tốt trong

điều kiện thường (khí quyển)
- Độ dẫn điện, dẫn nhiệt cao

- Tính dẻo rất tốt (aluminium foil)
Nhược điểm:

- Nhiệt độ nóng chảy thấp (6600<sub>C)</sub>
- Độ bền, độ cứng thấp

 Cải thiện độ bền, độ cứng: hợp kim
hóa., biến dạng, nhiệt luyện….

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i><b>Hợp kim nhôm</b></i>

Al % wt (ngun tố HK)

HK nhơm đúc
HK nhơm biến dạng

HK nhơm hóa bền
được bằng nhiệt

luyện

HK nhơm khơng
hóa bền được bằng
nhiệt luyện



 + L

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i><b>Hợp kim nhôm biến dạng:</b></i>

<i><b>Nhôm sạch kỹ thuật </b></i>(>99%)

- Độ bền thấp, độ dẻo cao, dễ biến dạng

- Chống ăn mịn trong điều kiện khí quyển khá tốt
dùng làm dây dẫn điện, vỏ bọc thực phẩm…..

- Do ảnh hưởng của Fe, Si nên giới mức độ hòa tan của Mn trong Al giảm
nhanh  chỉ có thể hóa bền được bằng biến dạng

- Ứng dụng trong việc chế tạo các chi tiết yêu cầu cơ tính cao hơn nhơm sạch
kỹ thuật

- Độ bền riêng khá cao

- Có khả năng biến dạng nguội, nóng và tính hàn đều tốt

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5></div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<i><b>Hợp kim nhôm biến dạng:</b></i>

- Hóa bền được bằng nhiệt luyện (tơi + hóa già)  tăng cơ tính cho vật liệu
- Cơ chế hóa bền Al-Cu (do có sự tiết ra Cu tập trung dưới dạng CuAl<sub>2</sub>):

+ giai đoạn I: sự bão hòa các nguyên tố hợp kim (Cu) tạo nên các
vùng hình đĩa (d ~ 5nm)  xơ lệch mạng  hóa bền

+ giai đoạn II: hàm lượng Cu tăng đạt Cu:Al=1:2, các vùng hình đĩa
lớn dần lên hình thành pha ’’ <sub>(</sub>

b đạt max) sau đó hình thành tiếp ’ với kích
thước lớn hơn (<sub>b</sub> giảm đi).

+ giai đoạn III: nếu nhiệt độ cao hơn, pha  chuyển dần về cấu trúc
của CuAl<sub>2 </sub>và làm độ bền giảm nhanh chóng

Để xuất hiện CuAl<sub>2</sub> làm tăng bền cho hợp kim  tơi + hóa già tự nhiên
hoặc hóa giá nhân tạo

- Đặc điểm:

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<i><b>Hợp kim nhôm biến dạng:</b></i>

- Các pha hóa bền: Mg<sub>2</sub>Si , MgZn<sub>2</sub>, Al<sub>2</sub>Mg<sub>3</sub>Zn<sub>3</sub>
- Đặc điểm:

+ Độ bền thấp hơn hệ Al-Cu-Mg
+ Độ dẻo cao

+ Tính hàn tốt

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8></div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<i><b>Hợp kim nhôm đúc:</b></i>

- Đặc điểm:

+ Hàm lượng tổ chức cùng tinh cao

+ Cơ tính vật đúc phụ thuộc vào tốc độ biến tính và tốc độ nguội

- Đặc điểm:

+ Hàm lượng Si cao (10-13%)

+ Chất biến tính thường sử dụng: 2/3 NaF + 1/3 NaCl

- Đặc điểm:

+ Hàm lượng Si cao hơn(5-20%)

+ Sử dụng thềm Mg tạo thêm pha hóa bền làm tăng cơ tính, Cu làm
tăng tính đúc
+ Chất biến tính thường sử dụng: 2/3 NaF + 1/3 NaCl

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10></div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>Đồng và HK đồng</b>

<i><b>Đồng (Cu)</b></i>

Đặc tính:

- Có độ bền chống ăn mịn khá tốt trong
điều kiện thường (khí quyển)
- Độ dẫn điện, dẫn nhiệt cao

- Tính dẻo rất tốt

- Tính hàn khá tốt trong điều kiện ít oxy
Nhược điểm:

- Khối lượng riêng khá lớn ( ~ 8,94g/cm3<sub>)</sub>
- Khó gia cơng cắt gọt (rất dẻo)

- Tính đúc kém

 Cải thiện độ bền, độ cứng: hợp kim
hóa., biến dạng….

Phân loại:

- Cu-Zn  Latông

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12></div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<i><b>Latông (Cu-Zn):</b></i>

- Đặc điểm:

+ Sự kết hợp Cu với Zn khi hàm lượng Zn thay đổi  xuất hiện lần
lượt các pha  và 

+  - dung dịch rắn thay thế Zn trong Cu  nâng cao độ bền, độ dẻo
của pha nền

+  - pha điện tử CuZn cứng, giòn xuất hiện khi %Zn trong khoảng
46-50%

- Các ứng dụng:
- Latông 1 pha ()

+ Zn (5-12%): làm các đồ dùng, các chi tiết: tiền xu, vỏ bút……
+ Zn (20%): làm vàng giả

+ Zn (30%): độ dẻo cao  vỏ đạn

Với Latơng 1 pha có thể thêm Pb cải thiện tính gia cơng cơ khí
- Latơng 2 pha ( + )

+ Zn (40%): làm các chi tiết cần độ bền cao hơn so với latông 1 pha:
van hơi, bulông đai ốc……

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14></div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<i><b>Brông:</b></i>

a) Brơng thiếc (Cu-Sn)
- Đặc điểm:

+ Các pha hóa bền: , , …
+ %Sn < 8%  tổ chức gần
như một pha đồng nhất có
tính dẻo và biến dạng tốt
- Brông thiếc biến dạng:

+ %Sn < 8%

+ Ứng dụng làm các chi tiết chống
ăn mịn trong mơi trường nước biển
- Brông thiếc đúc:

+ %Sn > 10%

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

b) Brông nhôm (Cu-Al)
- Đặc điểm:

+ %Al < 9,4%  tổ chức gần
như một pha đồng nhất có
tính dẻo và bền

+ Chống ăn mịn khá tốt
trong mơi trường nước biển
và khí quyển thường

- Brơng một pha:

+ %Al  5-9%

+ Ứng dụng làm các chi tiết

trong hệ thống trao đổi nhiệt, ngưng tụ hơi……..
- Brông hai pha:

+ %Al > 9,4%

+ Ứng dụng làm các chi tiết trong hệ thống kết cấu máy bay, dụng cụ thể
thao…..

c) Brông Berili (Cu-Be)

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>HK ổ trượt</b>

Đặc điểm vật liệu:

- Phải có hệ số ma sát nhỏ

- Chịu được áp lực cao và ít làm mịn cổ trục
- Tính cơng nghệ tốt

- Giá thành thấp

+ Babit thiếc: Sn-Sb-Cu
+ Babit chì: Pb-Sn-Sb (Cu)

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18></div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>HK bột</b>

Phương pháp chế tạo:

- Tạo bột kim loại (hợp kim)

- Tạo hình chi tiết từ bột vật liệu được chế tạo từ trên
- Thiêu kết

Ưu điểm:

- Hiệu quả sử dụng vật liệu trong chế tạo rất cao

- Đảm bảo đồng nhất về chất lượng, tổ chức, kích thước hạt…
Nhược điểm:

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20></div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21></div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22></div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23></div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24></div>