Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (322.95 KB, 3 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>Bài 19. NHỮNG CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG NGOẠI XÂM Ở CÁC TK </b>
<b>X – XV. </b>
<b>I. Các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống. </b>
<b>1. Cuộc KC chống Tống thời Tiền Lê: </b>
_ 980, lợi dụng vua Đinh Tiên Hồng bị ám hại, triều đình gặp khó khăn, vua Tống
đem quân sang xâm lược nước ta.
_ Thập đạo tướng qn Lê Hồn được tơn lên làm vua, chỉ đạo cuộc KC.
_981, quân Tống tiến vào nước ta.
_ Quân dân Đại Cồ Việt chiến đấu anh dũng, đánh tan quân Tống trên vùng Đơng
Bắc. Cuộc KC hồn tịan thắng lợi.
<b>2. KC chống Tống thời Lý (1075 – 1077 ) </b>
_ Giai đoạn 1:
+ 1075, Nhà Tống suy yếu, Vương An Thạch đề nghị vua Tống xâm lược nước ta
để củng cố lại uy thế.
+ Được tin này, Lý T Kiệt thực hiện chiến lược “ Tiên phát chế nhân”.
+ 1075, LT Kiệt chỉ huy quân đội tập kích trên đất Tống đánh tan lực lượng của
Tống rồi rút về nước.
_ Giai đoạn 2: 1077, 30 vạn quân Tống đánh sang Đại Việt. Trận quyết chiến trên
bờ Bắc sông Như Nguyệt, đánh tan quân xâm lược.
<b>II. Các cuộc KC chống xâm lược Mông-Nguyên ở TK XIII: </b>
_ TK XIII, dưới thời Trần, quân dân Đại Việt phải 3 lần chống quân xâm lược
Mông-Nguyên.
_ Dưới sự chỉ huy thiên tài của Trần Hưng Đạo và các vua Trần, cùng các tướng
lĩnh tài năng, cả nước quyết tâm cầm vũ khí chiến đấu bảo vệ tổ quốc qua 2 Hội
nghị Bình Than và Diên Hồng.
_ Thăng Long 3 lần bị qn Mơng-Ngun dày xéo, bộ chỉ huy KC có lần bị kẹp
giữa 2 gọng kìm của giặc, nhưng với tinh thần sát thác, quân dân ta thực hịên kế “
thanh dã”, đánh bại quân xâm lược, bảo vệ nền độc lập.
_ Những thắng lợi tiêu biểu: Đông Bộ Đầu, Chương Dương, Hàm Tử, Vạn Kiếp,
nhất là trận quyết chiến lược trên sông Bạch Đằng 1288.
_ Chiến thắng Bặch Đằng vang dội mãi đi vào lịch sử dân tộc như một biểu tượng
của truyền thống yêu nước, bất khuất, của nhân dân ta.
<b>III. Phong trào đấu tranh chống quân xâm lược Minh và khởi nghĩa Lam </b>
<b>Sơn: </b>
_ 1418, khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ, do Lê Lợi và Nguyễn Trãi lãnh đạo.
_ 1426, nghĩa quân tấn công ra Bắc. Được sự ủng hộ của nhân dân, quân Minh bị
đẩy vào thế bị động.
_ Cuối 1427, nghĩa quân làm nên chiến công lừng lẫy Chi Lăng – Xương Giang,
đánh tan 10 vạn viện binh của giặc. Giặc lâm vào tình thế cùng quẫn, ta “ thể đức
hiếu sinh”, cấp ngựa thuyền cho chúng về nước.
_ Xuân 1428, đất nước sạch bóng quân thù.
<b>Bài 20. XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC </b>
<b>TK X – XV. </b>
<b>I. Tư tưởng, tôn giáo </b>
_ Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo có điều kiện phát triển.
_ Nho giáo dần trở thành hệ tư tưởng của giai cấp phong kiến thống trị..
_ Ở các TK X-XIV, trong nhân dân ảnh hưởng của Nho giáo cịn ít, đạo Phật cịn
giữ một vị trì đặc biệt quan trọng.
_ Đạo giáo tuy khơng phổ cập nhưng hịa lẫn với các tín ngưỡng dân gian
_ Cuối TK XIV, Phật giáo và Đạo giáo suy dần, Nho giáo chính thức được nâng
lên địa vị độc tôn.
<b>II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật. </b>
<b>1. Giáo dục… </b>
_ Nhu cầu xây dựng nhà nước và nâng cao dân trí đã thúc đẩy các nhà nước đương
thời quan tâm nhiều đến giáo dục. Chữ Hán trở thành chữ viết chính thức.
_ 1070, Vua Lý Thánh Tơng cho lập Văn Miếu.
_ 1075, khoa thi quốc gia đầu tiên được tổ chức.
_ Từ TK XI đến XV, giáo dục Đại Việt từng bước được hoàn thiện và phát triển
_ Thời Lê sơ, quy chế thi cử được ban hành rõ ràng: cứ 3 năm có một kì thi Hội,
_ 1848, Nhà nước quyết định dựng bia ghi tên Tiến sĩ.
<b>2. Văn học: </b>
_ Ban đầu, văn học mang nặng tư tưởng Phật giáo.
_ Thời Trần, văn học dân tộc ngày càng phát triển. Hàng loạt bài thơ, hịch, phú nổi
tiếng như Nam quốc sơn hà, Hịch tướng sĩ, Bình Ngơ đại cáo,…
_ Ở TKXV, văn học chữ Hán và Nơm phát triển.
<b>3. Nghệ thuật: Có bước phát triển mới. </b>
_ Trong các TK X-XIV, nhiều công trình nghệ thuật Phật giáo được xây dựng:
chùa Một Cột, chùa Dâu, chùa Phật Tích, tháp Báo Thiên, tháp Phổ Minh,…Cuối
TK XIV, thành nhà Hồ được xây dựng, trở thành một điển hình của nghệ thuật xây
thành ở nước ta..
_ Nghệ thuật sân khấu như chèo, tuồng, ra đời sớm và ngày càng phát triển. Múa
rối nước là một thuật dặc sắc.
<b>4. Khoa học – kĩ thuật: </b>
_ Thời Trần, bộ Đại Việt sử kí được biên soạn.
_ Địa lí có Dư địa chí, Hồng Đức bản đồ,..
_ Qn sự có Binh thư yếu lược.
_ Tốn học có Đại thành tốn pháp…
_ Chế tạo súng thần cơ, đóng thuyền chiến,…
<b> YÊU CẦU </b>
_ Chép bài, học bài.
_ Làm bài tập nhận thức.
1/ Lập bảng thống kê các cuộc kháng chiến và khởi nghĩa chống ngoại xâm từ
TK X – XV.
2/ Phân tích sự khác nhau giữa 2 cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý và
chống Mông – Nguyên thời Trần.
3/Vì sao Phật giáo phát triển dưới thời Lý, Trần nhưng đến thời Lê lại không
phát triển?
4/ Thống kê các thành tựu văn học, nghệ thuật ở các TK XI – XV