Giáo án Ngữ văn 6 - Trần Thị Dung

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Ngµy so¹n : 25/12/2010 Ngµy d¹y : 02/01/2011 TiÕt 73,74 :. Bài học đường đời đầu tiên ( TrÝch “ DÕ MÌn phiªu l­u kÝ ” – T« Hoµi ) A/ Mục tiêu cần đạt: 1/ KiÕn thøc : _ Nh©n vËt , sù kiÖn , cèt truyÖn , trong mét v¨n b¶n truyÖn viÕt cho thiÕu nhi. _ Dế Mèn : một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôI nổi nhưng tính tình bồng bột và kiêu ngạo (Hiểu được nội dung, ý nghĩa của bài học đường đời đầu tiên đối với Dế Mèn cũng là đối với chúng ta.) _Nắm được một vài nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả, kể chuyện và sử dụng tõ ng÷ 2/ KÜ n¨ng : _ Văn bản trưyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả. _ Ph©n tÝch c¸c nh©n vËt trong truyÖn _ VËn dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt so s¸nh, nh©n ho¸ khi viÕt v¨n miªu t¶ . B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: _Giáo viên: Soạn giáo án, chuẩn bị đồ dùng dạy học: tranh ảnh, tác phÈm _Häc sinh: So¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Đã có rất nhiều nhà văn nổi tiếng gắn bó cả đời viết của mình cho đề tài trẻ em. Một trong những nhà văn đó phảI kể đến Tô Hoài mà người ta thường gọi ông b»ng cacÝ tªn th©n mËt lµ «ng DÕ MÌn . Nh­ng DM lµ ai ? ch©n dung vµ tÝnh nÕt nhân vật độc đáo này như thế nào ? Bài học cuộc đời đầu tiên mà anh ta nếm trảI ra sao ? (…) Hoạt động của GV – HS Nội dung cần đạt Học sinh đọc phần * SGK- 8 I . Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c ( Từ đầu đến “ thể loại” ) phÈm *GV : PhÇn chó thÝch cho con nh÷ng hiÓu biÕt 1. T¸c gi¶: g× vÒ t¸c gi¶? - T« Hoµi tªn thËt lµ - Tªn thËt lµ NguyÔn Sen sinh ngµy 10. 8. 1920.. NguyÔn Sen (1920 )lín lªn ë phñ Sinh ra vµ lín lªn ë quª mÑ lµ lµng NghÜa §«, Hoµi §øc – Hµ §«ng ( nay lµ phñ Hoµi §øc – Hµ T©y nay lµ huyÖn Tõ Liªm – 1 N¨m häc 2012-2013 Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Hµ Néi. Cçu GiÊy –HN ) - Tuổi thơ gắn bó với kỉ niệm quê hương. Nơi ấy - nhµ v¨n cña nh÷ng phong có dòng sông Tô Lịch chảy qua. Ông đã lấy tên tục tập quán, ông có một khối đất, tên sông ghép lại thành bút danh cho mình: lượng tác phẩm phong phú, đồ sộ. Tô Hoài.Hiện nay tuy đã thất thập nhưng vẫn khoẻ mạnh, vui, sức viêt đều đặn Ông là một trong những nhà văn hiện đại có số lượng nhiều nhÊt (150 cuèn ) *Học sinh đọc phần giới thiệu tác phẩm “ Dế MÌn…” * Nªu xuÊt xø cña ®o¹n trÝch ? 2. T¸c phÈm. - Gồm 10 chương. Đoạn trích là chương I của tác phẩm.” Giáo viên kể sơ lược từ đầu truyện đến đoạn DMPLK “ in lần đầu 1941. trÝch. - Là tác phẩm đặc sắc nhất của GV : Không cam chịu cảnh sống đơn điệu , tù ông viết cho thiếu nhi. túng và nhạt nhẽo, DM quyết định ra đI với mục - Được dịch ra nhiều thứ tiếng trên đích mở mang hiểu biết , tìm ra ý nghĩa cho thế giới cuộc đời. Tính tình xốc nổi lại úa tự tin, cuộc hµnh tr×nh m¹o hiÓm Êy DM gÆp nhiÒu khã kh¨n tr¶I qua rÊt nhiÒu vÊp v¸p , sai lÇm nh­ng cuèi cùng DM đã thu được những bài học bổ ích. ViÕt “ DMPLK “ nhµ v¨n TH kÓ l¹i nh÷ng cuéc phiªu l­u k× thó vµ ®Çy sãng giã cña DM . “ Bµi học đường đời đầu tiên “ đưcj trích từ chương I cña truyÖn II . §äc - hiÓu v¨n b¶n : . Đoạn trích : Bài học đường đời Gợi ý cách đọc : Giọng DM kiêu hãnh , trịnh ®Çu tiªn. thượng, khó chịu. Dế Choắt yếu ớt , run sợ , cố sức khuyên DM ; Chị Cốc : tức giận , đanh đá . 1. Bè côc : 2 phÇn -Từ đầu đến “ đứng đầu thiên h¹ råi”: H×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña GV : Văn bản “ Bài học đường đời đầu tiên” có Dế Mèn -Tiếp theo đến hết: bài học hai néi dung. ®­êng đời dầu tiên của DM - PhÇn ®Çu : miªu t¶ h×nh d¸ng, tÝnh c¸ch DÕ MÌn. - Phần sau : kể về bài học đường đời đầu tiªn cña DÕ MÌn. Hãy xách định hai phần nội dung đó trên văn b¶n. GV : Phần nội dung kể về bài học đường đời ®Çu tiªn cña DÕ MÌn cã c¸c sù viÖc chÝnh nµo? < HS : 3 sù viÖc chÝnh : MÌn trß chuyÖn víi Choắt , coi thường DC  Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt  Sự ân hận của Dế MÌn. > N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 7.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. GV: Sự việc nào là chính dẫn đến bài học đầu tiªn cho DÕ MÌn? < HS : Sù viÖc thø 2 > GV : TruyÖn kÓ theo ng«i thø mÊy? Ng«i kÓ nh­ vËy cã t¸c dông g×? < HS : Ng«i thø nhÊt, gióp nh©n vËt tù béc lé mình dễ nhất và rõ nhất trước người đọc.  GV : Em h·y kÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch “ BHDDDT “? ( Cởy mình có sức khoẻ lại đẹp , DM hay khoe mẽ , thậm chí gây gổ với những người xung quanh . V× nÓ hay còng v× kh«ng cè chÊp , kh«ng ai cã ph¶n øng g× . DM cµng thấy thế càng đắc chí . Cho đến một ngày , DM n¶y ra ý nghÜ trªu chÞ Cèc , MÆc cho DC can ng¨n, DM vÉn kh«ng chÞu . V× thÕ chÞ Cốc đã hiểu lầm và DC bị chết oan DM vô cùng hối hận nhưng đã muộm . Trước khi tắt thở , DC đã nói cho DM bài học đầu tiên . GV : Më ®Çu ®o¹n trÝch, MÌn giíi thiÖu “ t«i đã trở thành một chàng dế thanh niên cường III/ Tìm hiểu chi tiết a)H×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña tráng” , vẻ “ cường tráng” ấy hiện lên như thế nào qua hình dáng, hành động của nhân vật? Hãy Dế Mèn : đọc lại đoạn văn miêu tả và tìm những từ ngữ đặc tả hình dáng, hành động. H×nh d¸ng Hành động < HS : đọc đoạn văn, tìm từ ngữ miêu tả > - đôi càng - Co cẳng mÉm bãng lªn, đạp - vuèt … phµnh ph¹ch, cøng dÇn, cá g·y r¹p nh­ cã nh¸t nhän ho¾t - đôi cánh dao lia qua. - Vò.phµnh dµi - cả người là phạch giòn mét mÇu n©u gi· bãng mì nhai ngoµm ®Çu to næi tõng ngo¹p - trÞnh t¶ng vuèt - hai r¨ng träng r©u ®en nh¸nh - r©u uèn cong GV : NhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ cña tác giả ? < nhiều động từ, tính từ, và đều là từ m¹nh >. Tõ ng÷ nµy cã gi¸ trÞ nh­ thÕ nµo trong viÖc miªu t¶? < HS : Giúp nhân vật hiện lên sinh động, N¨m häc 2012-2013 Lop4.com.  §éng tõ vµ tÝnh tõ m¹nh ®­îc sö dông nhiÒu cïng víi c¸ch miªu t¶ kÕt hîp h×nh d¸ng vµ hµnh động làm nổi bật vẻ đẹp sống động và cường tráng của Dế Mèn. 8.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. khoÎ kho¾n, ®Ëm nÐt h¬n. > GV: Lỗn lượt miêu tả từng bộ phận của cơ thể kết hợp vối miêu tả hình dáng và hành động càng làm nổi bật vẻ đẹp cường tráng của nhân vËt, khiÕn h×nh ¶nh DM hiÖn lªn mçi lóc mét râ nÐt h¬n .  Đoạn văn miêu tả đã làm hiện lên 1 chàng dế ntntrong tưởng tượng của em * Hình dáng : vẻ đẹp sống ?  Theo em , DM có quyền kiêu hãnh về động và cường tráng của Dế Mèn. điều đó không ? ( _ Có , vì đó là điều chính đáng . _ Kh«ng , v× nã t¹o thµnh tÝnh tù kiªu cã h¹i cho DM sau nµy. ( HÕt tiÕt 1 ) . GV : TÝnh c¸ch DM ®­îc miªu t¶ qua các chi tiết nào về hành động và ý nghĩ ? ( _ Hành động : + ĐI đứng oai vệ như con nhà võ + Khµ khÞa víi tÊt c¶ bµ con trong xãm . + Quát mắng mấy chị Cào Cào , đá mấy anh Gänh Vã. _ý nghĩ : Tưởng mình sắp đứng đầu thiên hạ GV : Qua nh÷ng miªu t¶ nµy, em phÇn nµo hình dung được tính cách nhân vật. Từ đó em có  Nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ hµnh nhËn xÐt g× vÒ tÝnh c¸ch cña DM ?< HS : kiªu động và ý nghĩ của Mèn thể hiện c¨ng, tù phô > * TÝnh c¸ch : kiªu c¨ng, tù GV : Vµ tÝnh c¸ch Êy l¹i cµng næi bËt qua những chi tiết miêu tả hành động, ý nghĩ ở đoạn phụ, hống hách của nhân vật. tiếp ( đọc “ Tôi đi đứng oai vệ … đầu thiên hạ råi ) * GV : Qua viÖc ph©n tÝch ch©n dung cña DM em thấy DM có những nét đẹp nào trong tính cách và nét nào chưa đẹp trong hành động và tÝnh c¸ch ? ( Nét đẹp trong hành động : khoẻ mạnh cường tráng , đầy sức thanh niên trong từng bộ phận cơ thể , yêu đời, tự tin . Nhưng chưa hoàn thiÖn vÒ tnhs nÕt , trong nhËn thøc vµ trong hµnh động : Đó là sự kiêu căng , tự phụ về vẻ đẹp và sức mạnh của mình , coi thường người khác , hung h¨ng , xèc næi . Chuyển : Với tính cách ấy, Dế Mèn đã gây ra một chuyện đau lòng để rồi phải ân hận suốt đời. Và đó cũng là bài học đầu tiên của Mèn. ( đọc 9 N¨m häc 2012-2013 Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. ®o¹n v¨n miªu t¶ nh©n vËt DÕ Cho¾t ) 2. Bài học đường đời đầu tiên GV : Mang tính kiêu căng vào đời , DM đã của Dế Mèn. gây ra những chuyện gì để phảI ân hận suốt đời ? ( Khinh thường Dế Choắt , gây sự với Cốc dÉn tíi c¸I chÕt cña DÕ Cho¾t ) GV : Dế Choắt được miêu tả dưới cái nhìn cña ai?( cña DM )  GV: T×m nh÷ng chi tiÕt mµ DÕ MÌm miªu t¶ h×nh ¶nh, tÝnh nÕt cña DÕ Cho¾t ? ( _ GÇy nh­ g· nghiÖn thuèc phiÖn . _ C¸nh ng¾n ngñn, r©u cã mét mÈu, mÆt mòi ngÈn ng¬ . _ H«I nh­ có mÌo _ Cã lín mµ kh«ng cã kh«n .)  GV : C¸ch x­ng h« gi÷a MÌn víi Choắt có gì đặc biệt ? _Mèn coi thường dế Choắt. < (c¸ch x­ng h« “ta- chó mµy” mÆc dï tr¹c tuæi thÓ hiÖn qua c¸ch x­ng h«, giäng nhau ) * Từ đó cho thấy suy nghĩ của Mèn về choắt điệu, thái độ,…>  kiªu ng¹o. nh­ thÕ nµo? < HS : là kẻ yếu ớt, xấu xí, lười nhác, đáng khinh. >  TháI độ đó đã tô đậm thêm tính cách nµo cña DÕ MÌn ? ( kiªu ng¹o ) B×nh : Khi thÊy chó hµng xãm gÇy gß yÕu đuối DM đã không ngần ngại đặt ngay cho cací biệt hiệu đầy vẻ chế giễu trịnh thượng “ DÕ Cho¾t “ . TÖ h¹i h¬n lµ DM l¹i coi DC lµ đối tượng để thoả mãn tính tự kiêu của mình b»ng c¸ch lªn giéng , ra vÎ ta ®©y . Sau khi chª nhµ DC hÕt lêi . nÕu tèt bông vµ vÞ tha th× đã nhiệt tình giúp nhưng không chỉ hếch răng mµ cßn x× 1 h¬I râ dµi . §ã lµ cö chØ cña nh÷ng kÎ bÒ trªn Ých kØ . GV : hết coi thường Choắt, Mèn lại gây sự víi chÞ Cèc. V× sao MÌn d¸m g©y sù víi chÞ Cèc to lín h¬n m×nh ? < HS : để thoả mãn tính ngịch và ra oai với Choắt., chứng tỏ mình sắp đứng đầu thiên hạ rồi .)  GV Em nx g× vÒ c¸ch DM g©y sù víi chÞ Cèc b»ng cc©u h¸t : VÆt l«ng con …..tao ¨n “ ? ( xấc xược , ác ý , chỉ nói cho sướng miệng , không nghĩ đến hậu quả .  GV : ViÖc DM d¸m g©y sù víi Cèc lín N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 10.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. khoÎ h¬n m×nh gÊp béi cã ph¶I lµ hµnh động dũng cảm không . Vì sao ? ( _ Kh«ng dòng c¶m mµ lµ ng«ng cuång . V× nã g©y ra hËu qu¶ nghiªm träng cho DC ) GV : Lời nói, thái độ với Dế Choắt và trò đùa xấc xược với Cốc tô đậm thêm tính cách gì của DÕ MÌn ? < HS : tÝnh kiªu c¨ng, hèng h¸ch > GV : Ai lµ kÎ chÞu hËu qu¶ trùc tiÕp cña trß đùa này? GV : Thấy Choắt bị đòn đau, Mèn “cũng khiÕp n»m im thin thÝt”. Em nhËn ra tÝnh xÊu g× n÷a ë MÌn? < HS : hung hăng khoác lác trước kẻ yếu nhưng lại hèn nhát, run sợ trước kẻ mạnh.> *H·y kÓ l¹i sù viÖc MÌn trªu chÞ Cèc ? GV : Tuy kÎ chÞu hËu qu¶ lµ Cho¾t nh­ng ph¶i ch¨ng MÌn kh«ng chÞu hËu qu¶ g× ? < HS : Cã : + MÊt b¹n l¸ng giÒng + BÞ DC d¹y cho 1 bµi häc nhí đời + Suốt đời phảI ân hận vì lỗi lầm cña m×nh. phải ân hận suốt đời > GV : Thái độ của Mèn thay đổi như thế nào khi Cho¾t chÕt? < HS : Mèn xót thương, ân hận. > GV : DM quú xuèng n©ng Cho¾t lªn mµ than , đằp mộ to cho DC , đứng lặng hồi lâu nghĩ về bài học đường đời đầu tiên GV : Cã thÓ tha thø cho MÌn kh«ng? HS : có vì Mèn đã nhận ra lỗi lầm Không vì đã làm cho người khác phải chÕt. GV : Có người sẽ tha thứ cho Mèn vì hành động của Mèn nói cho cùng là sự bồng bột trẻ con và Mèn đã thực sự hối hận. Có người không tha thø cho MÌn v× lçi lÇm do MÌn g©y ra kh«ng thÓ söa ch÷a sai ®­îc. Song, dï thÕ nµo th× biÕt ăn năn hối lỗi cũng là điều đáng quý. Cuối truyện là hình ảnh Mèn đứng lặng hồi l©u bªn mé b¹n. H·y h×nh dung t©m tr¹ng MÌn lóc nµy. < HS : Mèn dằn vặt, ân hận. Mèn xót thương cho b¹n, MÌn suy nghÜ vÒ c¸ch sèng cña m×nh. GV : Sau tất cả những sự việc đã gây ra, nhất là sau cái chết của Choắt, Dế Mèn đã tự rút ra bài N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. _MÌn g©y sù víi chÞ Cèc  ng«ng cuång, d¹i dét.  Dẫn đến cái chết bi thương cña DÕ Cho¾t..  Dế Mèn xót thương, ân hận. Mèn rút ra bài học đường đời ®Çu tiªn : kh«ng ®­îc hung h¨ng v× ở đời mà hung hăng bậy bạ, có óc mµ kh«ng biÕt nghÜ sím muén 11.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. học đường đời đầu tiên cho mình. Bài học ấy là cũng mang vạ vào thân. g× ? GV :LÇn ®Çu tiªn qua c¸I chÕt cña Cho¾t , DM đã nhận ra sự thiếu hụt về nhân cách , nền t¶ng t¹o ra søc m¹nh cña mçi caci nh©n ., nÕu tách khỏi cộng đồng sẽ trở nên vô nghĩa . Đó chnhs là ý nghĩa đắt giá cho bài học đầu tiên mà DM tự rút ra . Song đó không chỉ là bài học về thãi kiªu c¨ng mµ cßn lµ bµi häc vÒ lßng nh©n ¸i. Chắc hẳn khi đứng trước nấm mồ của bạn, Mèn đã tự hứa với mình sẽ bỏ thói ngông cuồng dại dột, sẽ yêu thương, quan tâm đến mọi người để kh«ng bao giê g©y ra lçi lÇm nh­ thÕ. Sù ¨n n¨n hối lỗi và lòng xót thương chân thành của Mèn gióp ta nhËn ra MÌn kh«ng ph¶i lµ mét kÎ ¸c, kÎ xấu. Có lẽ chúng ta đều cảm thông và tha thứ cho lỗi lầm của Dế Mèn và tin rằng bài học đầu đời ®Çy ý nghÜa nµy sÏ gióp MÌn sèng tèt h¬n vµ bước đi vững vàng trên con đường phía trước. GV : néi dung cña bµi v¨n nµy lµ g× ? h·y nãi III. Tæng kÕt: 1. Néi dung : Ghi nhí SGK ng¾n gän b»ng mét vµi lêi v¨n? < häc sinh tr×nh *11 bµy >GV : nÐt nghÖ thuËt nµo næi bËt? 2. nghÖ thuËt : < HS : miªu t¶ > * KÓ chuyÖn kÕt hîp víi miªu GV : Cách kể chuyện bằng ngôi thứ nhất ( để t¶ (NghÖ thuËt miªu t¶ loµi vËt nh©n vËt tù kÓ chuyÖn) cã g× hay? rât sinh động . Cách kể chuyện ( DM tù kÓ vÒ m×nh g©y c¶m gi¸c hån nhiªn , tù nhiªn, hÊp dÉn ) chân thực cho người đọc ) * Ng«n ng÷ chÝnh x¸c, giµu chÊt t¹o h×nh. * Xây dựng hình tượng nv gần với trÎ th¬ * Sö dông hiÖu qu¶ c¸c phÐp tu tõ .  Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……… Ngµy so¹n : 25/12/2010 Ngµy d¹y : 05/01/2011 TiÕt 75 :. Phã tõ. A. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh :  N¾m v÷ng c«ng dông vµ ý nghÜa cña phã tõ N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 12.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6.  BiÕt sö dông phã tõ mét c¸ch linh ho¹t vµ hîp lý B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: a. Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… b. Học sinh: Đọc trước bài. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của GV – HS Nội dung cần đạt Bước 1 : kiểm tra bài cũ. Yªu cÇu Xác định được các cụm Vẽ mô hình và điền các cụm động từ, cụm Động từ, tính từ. VÏ ®­îc m« h×nh vµ ®iÒn tÝnh tõ trong c¸c c©u (a),(b) SGK – 12 đúng vào mô hình. Häc sinh lªn b¶ng lµm : Phần trước PhÇn trung PhÇn sau t©m đã ®i NhiÒu n¬i còng ra Những câu để vÉn ch­a thÊy … thËt lçi l¹c soi gương rÊt ­a nh×n ®­îc to rÊt bướng ra I . Phã tõ lµ g×? Bước 2 : Bài mới 1/Vd: đã, cũng, vẫn, rất - GV : Từ mô hình trên, hãy xác định các từ đứng trước động từ, tính từ. được, ra,… đứng sau in ®Ëm bæ sung ý nghÜa cho nh÷ng tõ lo¹i nµo? động từ, tính từ. HS : Bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ 2/NX : Bæ sung ý nghÜa - GV : Những từ in đậm đứng ở vị trí nào cho ĐT , TT trong côm tõ HS : Đứng ở vị trí trước ( đã, cũng, chưa, chẳng,…) và sau ( được, ra,…) trong cụm động tõ, tÝnh tõ. 3/ KL : Phã tõ lµ nh÷ng tõ  GV : Những từ chuyên đi kèm với động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ chuyên đi kèm động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, ®­îc gäi lµ phã tõ.  GV : Xác định từ “ Việt Nam , Hà Nội tính từ. “ trong nh÷ng côm tõ sau : rÊt ViÖt Nam ., RÊt Hµ Néi ?  Lµ TT N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 13.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. GV : Tõ “ rÊt “ cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tõ trªn khi chúng đã chuyển sang từ loại là TT chứ không thẻ kết hợp được với DT ( VD : đã tủ , rÊt bót ) Giảng : + Phó từ cùng với lượng từ là những h­ tõ , chuyªn ®I kÌm víi c¸c thùc tõ ( DT, TT, ĐT ) để bổ sung ý nghĩa cho các thực từ đó + Kh¸c víi thùc tõ , phã tõ kh«ng cã kh¶ năng gọi tên sự vật , hành động , tính chất hay quan hệ ( VD : Từ “đã “ trong câu cho biết sự việc đã xảy ra trong quá khứ , trước thời ®iÓm nãi , mh­ng kh«ng thÓ gäi tªn kho¶ng thời gian đó như là “ quá khứ “ . Có thể nói “ II . C¸c lo¹i phã tõ : Nã kh«ng quªn qu¸ khø “ mµ kh«ng thÓ nãi “ 1. Phó từ đứng trước động Nó không quên đã “ . Do vậy phó từ được coilµ nh÷ng tõ chØ cã ý nghÜa ng÷ ph¸p , tõ, tÝnh tõ : Thường bổ sung các ý nghĩa kh«ng cã ý nghÜa tõ vùng . : - quan hệ thời gian : đã,  GV : T×m c¸c phã tõ trong nh÷ng VD tõng, ®ang, s¾p. - mức độ : rất, hơi,… trªn vµ cho biÕt ý nghÜa cña chóng ? - sự tiếp diễn tương tự : ( Lắm , đừng , không , đã , đang ) * GV : Hãy điền các phó từ đã tìm được cũng, vẫn, cứ, đều,… ë phÇn I vµ II vµo b¶ng ph©n lo¹i ? - sự phủ định : không, - GV : Dùa vµo vÞ trÝ cña phã tõ trong côm ch­a, ch¼ng,… tõ, cã thÓ chia thµnh 2 lo¹i phã tõ nh­ thÕ nµo? - sù cÇu khiÕn : h·y, HS : Chia 2 lo¹i: đừng,… - Phó từ đứng trước động từ, tính từ - Phó từ đứng sau động từ, tính từ 2. Phó từ đứng sau động tõ, tÝnh tõ: GV : yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp 1, 2, 3 /SGK * 13. §iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i Thường bổ sung các ý nghÜa: - mức độ : quá, lắm,.. C¸c lo¹i phã tõ : - kh¶ n¨ng: ®­îc,.. Phó từ đứng Phã tõ - kết quả và hướng :được, trước đứng sau ra, vÉn, lªn, xuèng Chỉ quan hệ thời đã, đang, sẽ , gian tõng , míi, s¾p … Chỉ mức độ qu¸ III . LuyÖn tËp: rÊt, h¬i, qu¸, l¾m, ,cùc k×… thËt , kh¸… ChØ sù tiÕp diÔn còng, vÉn , Bµi 1 SGK * 14 tương tự đều, cứ , cßn, n÷a , Bước 1 : gạch chân các cïng … phã tõ N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 14.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Bước 2 : kẻ bảng gồm 2. Chỉ sự phủ định ChØ sù cÇu khiÕn ChØ kÕt qu¶ vµ hướng ChØ kh¶ n¨ng. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. kh«ng, ch­a đừng, chớ. cét (Phã tõ / ý nghÜa) ra, vµo, lªn, ®I, mÊt , ®­îc. BTVN : 2, 3 - SGK * 15 4, 5 - SBT * 5. Học sinh đọc phần ghi nhớ 2 SGK * 14 Häc sinh lµm bµi t¹i líp: tt 1. ý nghÜa Phã tõ Chỉ quan hệ thời gian đã, đang, đương, sắp, đã 2 Chỉ mức độ 3 Chỉ sự tiếp diễn tương còn, đều, lại, 4 tù còng 5 Chỉ sự phủ định kh«ng 6 ChØ sù cÇu khiÕn 7 Chỉ kết quả và hướng ra ChØ kh¶ n¨ng ®­îc  Rót kinh nghiÖm : …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………… Ngày soạn: 25/12/2010 Ngµy d¹y : 05/01/2011 Tiết: 76 Tập Làm Văn: TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN MIÊU TẢ I.Mục tiêu:Giúp HS 1.Kiến thức: HS nắm những hiểu biết chung nhất về văn miêu tả trước khi đi sau vào một số thao tác chính nhằm tạo lập loại văn bản này 2.Kĩ năng: Kỹ năng nhận diện được những đoạn văn, bài văn miêu tả 3.Thái độ: Ý thức học tập, rèn luyện thể loại văn miêu tả II.Chuẩn bị: 1.Giáo viên: Soạn bài,dự kiến ôn tập, củng cố và nâng cao kiến thức đã học về văn miêu tả ở cấp I 2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà. III.Tiến trình bài dạy: 1.Ổn định lớp: Kiểm diện sĩ số 2.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của HS 3. Bài mới: N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 15.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. * Giới thiệu bài: Trong phân môn Tập Làm Văn học kì I các em đã tìm hiểu văn tự sự. Hôm nay, ta được tìm hiểu về văn miêu tả là thể loại ta được học ở cấp I. Để tìm hiểu về thể loại này, chúng ta tìm hiểu tiết học hôm nay. Hoạt động của GV & HS Nội dung kiến thức I.Hoạt động I I. Thế nào là văn miêu tả ? Gọi HS đọc 3 tình huống ở bài tập. Cho biết 1. Ví dụ 1,2 SGK /15 với các tình huống ấy em phải làm gì để giải - Nhận xét Bài tập 1: quyết Vì sao? Tỡnh huống 1: Tả đặc điểm con đường và đặc ®iÓm cô thÓ ngôi nhà để người khách nhận ra không bị lạc Tình huống 2: Nªu vÞ trÝ chiÕc ¸o vµ Tả h×nh d¸ng , màu sắc, đặc điểm tiêu biểu của cỏi ỏo cụ thể để người bán hàng không bị lẫn, mất thời gian Tình huống 3: Tả h×nh d¸ng cña người lực sĩ chiÒu cao , c©n nÆng , c¸c b¾p thÞt …) => với các tình huống trên, để giải quyết, người ta * GV : Dựa vào ba tình huống trên hãy nêu phải dùng văn miêu tả lên một số tình huống khác cần dùng văn miêu tả để thể hiện mục đích giao tiếp của mình ? ( _ Tả cho bạn nghe về cảnh sắc quê hương em. _ Miêu tả ( gthiệu người bạn thân . * Bài tập 2: Văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” _ NgôI trường của em ) tả * _ Dª MÌn : Càng, chân, khoeo, vuốt, vuốt Đọc yêu cầu BT 2(SGK) trong văn bản “Bài đầu, cánh, răng, râu => Động tác ra oai khoe søc học … “ Em hãy chỉ ra 2 đoạn văn miêu tả Dế khoÎ cña m×nh Mèn và Dế Choắt rất sinh động => Là chàng Dế thanh niên rất khoẻ mạnh , đẹp * GV : Đoạn văn đã miêu tả DM và DC ntn? nh­ng tÝnh t×nh kiªu c¨ng. * GV : Hai đoạn văn ấy có giúp em hình dung Ở dế Choắt: Dáng người gầy, dài lêu nghêu như được đặc điểm nổi bật của hai chú dế không gã nghiện thuốc phiện … gilê => Những động từ * GV : Theo em mục đích giao tiếp của hai tính từ chỉ sự xấu xí, yếu đuối đoạn văn trên là gì? => Giúp người đọc hình dung được những đặc Vậy theo em thế nào là văn miêu tả? điểm, tính chất nổi bật của sự vật, sự việc, con HS đọc to phần ghi nhớ SGK /16 người phong cảnh giúp người đọc những dữ liệu Giảng : _ Làm cho đối tượng được miêu tả như hiện ra trước mặt người đọc hiện ra trước mắt người đọc , người nghe => Văn miờu tả kh«ng chØ h×nh d¸ng bªn ngoµi mµ c¶ b¶n ch©t 2.Ghi nhớ SGK /16 bên trong của đối tượng _ V¨n miªu t¶ béc lé roc nhÊt t×nh c¶m với đối tượng được tả , khả năng quan sát và năng lực sử dụnh ngôn ngữ của người viết . _ Miªu t¶ kh«ng chØ t¸I hiÖn h×nh ¶nh sự vật , sự việc mà mục đích cuối cùng bao giờ cũng là để gửi gắm một điều gì đó về cuộc sèng . N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 16.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. _ Khi viÕt v¨n miªu t¶ , ®iÒu quan träng nhÊt lµ ph¶I biÕt quan s¸t vµ dÉn ra ®­îc h×nh ¶nh cô thÓ , tiªu biÓu nhÊt cho sù vËt , c«n người được miêu tả. Tránh tình trạng cáI đáng nªu mµ kh«ng nªu , miªu t¶ chung chung , người đọc không nhận ra người viết tả ai , cái g× . * GV : V¨n miªu t¶ kh¸c v¨n tù sù ë ®iÓm nµo ? ( _ Tự sự : Kể lại sự việc đã diễn ra để rút ra ý nghÜa tõ c©u chuyÖn . _ Miêu tả : TáI hiện hoặc giới thiệu với ai đó II. Luyện tập về 1 con người , sự vật …mà người đọc chưa Bài 1/SGK/16 Đoạn1: tả chú Dế Mèn vào độ tuổi “thanh niên nhËn ra hoÆc ch­a h×nh dung ®­îc .) cương tráng “. Đặc điểm nổi bật to khoẻ và mạnh mẽ II.Hoạt động II : Luyện tập Đoạn 2 : Tái hiện lại hình ảnh chú bé liên lạc HS đọc bài tập 1/16 Mỗi đoạn văn miêu tả ở trên tái hiện lại điều lượm . Đặc điểm nổi bật nhanh nhẹn , vui vẻ hồn gì? Hãy chỉ ra đặc điểm nổi bật của chú Dế nhiên Đoạn 3 : Miêu tả một vùng bãi ven hồ ngập nước Mèn Hãy chỉ ra những chi tiết thể hiện ở các đặc sau mưa . Đặc điểm nổi bật một thế giới động vậ sinh động , ồn áo , uyên náo điểm ấy Bài 2/ SGK /17 Hãy chỉ ra các đặc điểm của Lượm ? a) Miêu tả cảnh mùa đông : Đặc điểm ấy được thể hiện qua chi tiết nào Đặc điểm : lạnh lẽo , ẩm ướt , gió bấc và mưa Đặc điểm nổi bật của ba đoạn văn là gì? Những đặc điểm ấy được thê hiện qua những phùn + Đêm dài , ngày ngắn chi tiết nào + Bầu trời như âm u thấp xuống , ít thấy trăng sao Bài tập 2: Đề luyện tập SGK 17 , nhiều mây và sương mù + Cây cối trơ trọi , khẳng khiu lá vàng rụng nhiều + Mùa của hoa đào, mai, hoa hồng và nhiều loạ Miêu tả khuôn mặt mẹ với đặc điểm nổi bật hoa , chuẩn bị cho mùa xuân - Sáng và đẹp a) Miêu tả khuôn mặt mẹ: - Hiền hậu và nghiêm nghị - Khuôn mặt mẹ tôi có khuôn mặt hình trái soan - Vui vÎ, lo ©u , tr¨n trë . GV hướng dẫn, HS làm vào vở BT- GV chỉnh nước da bánh mật, cái miệng cười tươi rói, hàm răng trắng và đều đặn sửa 4.Củng cố: Thế nào là văn miêu tả? Trong văn miêu tả, người viết thường sử dụng năng lực gì để cảnh vật hiện lên sóng động trước mắt người đọc, người nghe? 5.Dặn dò: Học thuộc ghi nhớ Xem trước bài : “Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả” IV.Rút kinh nghiệm: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 17.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. …………………………………………………………………………………………… ……………………………… Ngµy duyÖt : Ch÷ kÝ BGH :. TuÇn 20 – Bµi 19 Tiết 77: Sông nước Cà Mau TiÕt 78: So s¸nh Tiết 79, 80: Quan sát, tưởng tượng, so sánh, và nhận xÐt trong v¨n miªu t¶. Ngµy so¹n : 02/01/2011 Ngµy d¹y : ../01/2011 TiÕt 76:. sông nước cà mau.. A. Môc tiªu bµi häc : 1/ KiÕn thøc : Gióp häc sinh - Sơ giản về tác giả và tác phâm “ Đất rừng phương Nam “ - Cảm nhận được sự phong phú và đặc điểm của cảnh thiên nhiên sông nước và cuộc sống con người Cà Mau. - Nắm được nghệ thuật miêu tả cảnh sông nước trong bài văn. 2/ KÜ n¨ng : _ Nắm bắt được nội dung văn bản hiện đại có yếu tố miêu tả kêt hợp với thuyÕt minh . _ §äc diÔn c¶m phï hîp víi néi dung v¨n b¶n . _ NhËn biÕt c¸c BPNT ®­îc sö dông trong v¨n b¶n vµ vËn dông chóng khi lµm v¨n miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn . B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: c. Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, d. Häc sinh: So¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 18.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. 3. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên – học sinh Bước 1 :. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Nội dung cần đạt. kiÓm tra bµi cò.. Yªu cÇu: - Tâm trạng: Xót thương, GV : Trước nấm mồ của Dế Choắt, Dế Mèn day dứt, ân hận. cã nh÷ng t©m tr¹ng vµ nh÷ng suy nghÜ thÕ nµo? - Suy nghÜ: vÒ bµi häc mµ DÕ Cho¾t d¹y cho m×nh. Bµi häc ®Çu tiªn cña DÕ MÌn lµ g×? HS : Lªn b¶ng tr¶ lêi. - Bµi häc ®Çu tiªn: Kh«ng ®­îc hung h¨ng bËy b¹, ph¶i biết yêu thương người khác. Bước 2 : Bài mới : GTB : + Chỉ trên bản đồ thế giới vị trí mũi Cà Mau + Xem 1 đoạn băng hình về đất mũi CM + Giíi thiÖu ch©n dung §oµn Giái vµ “ §Êt rừng Phương Nam “ HoÆc : Tác phẩm “Đất rừng phương Nam “ là truyện dài nổi tiếng của Đoàn Giỏi . Đây là câu chuyện kể về cuộc đời lưu lạc của bé An tại vùng đất rừng U minh . Tác giả đưa người đọc đến với cảnh thiên nhiên hoang dã phong phú , độc đáo và I. Giíi thiÖu chung: cuộc sống của con người ở đất rừng cực Nam tổ 1/T¸c gi¶: Quốc - §oµn Giái ( 1925-1989), quª TiÒn Giang. GV: Nêu những hiểu biết của em về tác giả Đoàn -Thường víêt về cuộc sống, Giái? thiên nhiên và con người * Häc sinh: Tr×nh bµy c¸c ®iÓm trong SGK Nam Bé. vµ nh÷ng th«ng tin ngoµi SGK ( nÕu biÕt ). 2/ Tác phẩm : Bài sông nước  HS: §äc phÇn tãm t¾t trong SGK/20. Cà Mau trích từ chương XVIII cña truyÖn “ §Êt rõng phương nam” ( 1957 ) - 1 trong nh÷ng t¸c phÈm xuÊt s¾c viết cho thiếu nhi đã được chuyÓn thÓ thµnh phim truyÒn hình được nhiều người yêu thÝch . II.T×m hiÓu v¨n b¶n: 1/§äc  HS : đọc văn bản.(Giọng hăm hở , liệt kª, giíi thiÖu vµ nhÊn m¹nh c¸c tªn riªng .§o¹n ®Çu giäng chËm , vÒ sau nhanh ®Çn ) Gv: v¨n b¶n sncm n»m trong cuèn truyÖn dµi. N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 19.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. NÕu t¸ch ra, v¨n b¶n nµy cã cÊu t¹o nh­ mét bµi văn tả cảnh. ở đây, cảnh sông nước Cà Mau được t¶ theo tr×nh tù nµo ? ( Từ kháI quát -> cụ thể : đI từ những ấn tượng chung về thiên nhiên vùng đất Cà Mau , rồi tập trung miªu t¶ vµ thuyÕt minh vÒ c¸c kªnh r¹ch , s«ng ngßi víi c¶nh vËt 2 bªn bê , cuèi cïng lµ c¶nh vËt N¨m C¨n häp ngay trªn mÆt s«ng. * GV : Dùa vµo tr×nh tù miªu t¶ em h·y t×m bè côc cña bµi v¨n ? ( GV cã thÓ gîi ý : - ấn tượng ban đầu về toàn cảnh. - C¶nh kªnh r¹ch, s«ng ngßi. - C¶nh chî N¨m C¨n. Hãy xác định các đoạn văn tương ứng? * GV : ë ®©y c¶nh ®­îc c¶m nhËn vµ miªu t¶ trực tiếp . Căn cứ vào đâu mà em xác định được nh­ thÕ ? ( NV “ ttôI “ trực tiếp quan sát cảnh sông nước Cµ Mau tõ trªn con thuyÒn vµ trùc tiÕp miªu t¶. * GV : C¶nh miªu t¶ b»ng quan s¸t vµ c¶m nhËn trùc tiÕp cã t¸c dông g×? ( + Khiến cảnh ssông nước CM lần lượt hiện lên 1 cách sinh động . + Người miêu tả có thể trực tiếp bộc lộ các năng lực : quan sát , so sánh, liên tưởng , cảm xóc . GV giới thiệu: Cảnh sông nước Cà Mau hiện lên qua c¸i nh×n vµ sù c¶m nhËn hån nhiªn, tß mß của chú bé An- nhân vật chính,người kể chuyệnkhi lên đường lưu lạc tìm gia đình.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. 2/Bè côc: 3 phÇn: - Tõ ®Çu màu xanh đơn ®iÖu. - Tiếp đến khói sóng ban mai. - PhÇn cßn l¹i.. III/ T×m hiÓu chi tiÕt 1/ ấn tượng ban đầu về toàn cảnh sông nước Cà Mau ( cảnh bao qu¸t):. GV: Nh÷ng h×nh ¶nh næi bËt nµo cña thiªn - S«ng ngßi, kªnh r¹ch chi chÝt nhiên Cà Mau gợi cho con người nhiều ấn tượng như mạng nhện. khi ®i qua vïng nµy? - Trời, nước, cây toàn một sắc ( Sốn ngòi kênh rạch; trời, nước, mây ; xanh. tiÕng sãng ) GV : T×m nh÷ng chi tiÕt cô thÓ cña nh÷ng - ¢m thanh r× rµo cña giã, cña ấn tượng ấy ? rừng, của sóng biển đều đều GV: Ngoµi h×nh ¶nh cßn cã ©m thanh g×? ru vç triÒn miªn. HS GV: Những ấn tượng đó được tác giả cảm nhËn cña nh÷ng gi¸c quan nµo? => Kh«ng gian réng lín HS: ThÞ gi¸c, thÝnh gi¸c.( ®©y lµ 2 c¬ mªnh m«ng , ®­îc bao trïm quanốc khả năng nắm bắt nhanh nhất các đặc trong một màu xanh điểm của đối tượng ) GV: Em h×nh dung nh­ thÕ nµo vÒ c¶nh sông nước Cà Mau qua cái nhìn và cảm nhận của N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 20.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. bÐ An? HS: NhiÒu s«ng ngßi, c©y cá, phñ kÝn mµu xanh. * GV : Để tả cảnh TNCM tác giả đã sử dông BPNT g× ? ( T¶ xen víi kÓ , lèi liÖt kª, dïng ®iÖp tõ , đặcbiệt là tính từ chỉ màu sắc và trạng tháI . GV: Chỉ một đoạn văn ngắn nhưng đã gây ấn tượng cho người đọc về một vùng không gian réng lín, mªnh m«ng víi s«ng ngßi, kªnh r¹ch to¶ r¨ng chi chÝt nh­ m¹ng nhÖn. TÊt c¶ ®­îc bao chùm trong màu xanh: xanh trời, xanh nước, xanh c©y vµ trong tiÕng r× rµo bÊt tËn cña nh÷ng khu rõng xanh ng¸t bèn mïa, trong tiÕng r× rµo miên man của sóng biển ngày đêm không ngớt vọng về. Sông nước Cà Mau hiện lên với vẻ đẹp nguyªn s¬, ®Çy hÊp dÉn vµ bÝ Èn. HS đọc đoạn 2: * GV : C¶nh kªnh r¹ch CM ®­îc t¸c gi¶ giíi thiÖu b»ng PTB§ nµo ? ( ThuyÕt minh , gi¶I thÝch xen kÏ víi t¶ . * GV : Thuyết minh ,giảI thích về vấn đề gì ? ( Về địa danh, kênh rạch CM ) GV: Trong ®o¹n v¨n t¶ c¶nh s«ng ngßi, kênh rạch, tác giả đã làm nổi bật những nét độc đáo nào của cảnh? HS: Tên sông, tên đất, dòng chảy Năm Căn, rõng ®­íc N¨m C¨n. GV: Tên sông, tên đất độc đáo ở chỗ nào? HS: R¹ch Mai GiÇm( cã nhiÒu c©y m¸i giÇm), kªnh bä m¾t( cã nhiÒu con bä m¾t), N¨m Căn ( nhà năm gian), Cà Mau ( nước đen)… * GV : Em có nhận xét gì về cách đặt tên nµy ? ( D©n d· , méc m¹c theo lèi d©n gian ) GV: Cách đặt tên như vậy chứng tỏ nhà văn biết rất rõ , tường tận về TN và con người CM . Cách đặt tên cho dòng sông, con kênh và vùng đất đã cho ta thấythiên nhiên ở đây còn rất tự nhiên, phong phú, đa dạng và con người sống gần gũi, gắn bó với thiên nhiên thế nên người ta gọi tên đất, tên sông không phải bằng những danh từ mĩ lệ, mà cứ theo đặc điêm riêng biệt mà thµnh tªn. GV: ë ®o¹n tiÕp theo, t¸c gi¶ tËp trung t¶ con s«ng N¨m C¨n vµ rõng ®­íc. Dßng s«ng ®­îc miªu t¶ b»ng nh÷ng chi tiÕt næi bËt nµo? HS: T×m chi tiÕt. N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. 2/ C¶nh s«ng ngßi, kªnh r¹ch Cµ Mau:. - Độc đáo trong cách đặt tên sông, tên đất. D©n d·, méc m¹c theo lèi d©n gian.. - Độc đáo trong dòng chảy N¨m C¨n: + Nước ầm ầm đổ như thác. + Cá hàng đàn đen trũi như người bơi ếch giữa những đầu sãng tr¾ng. Réng lín, hïng vÜ. - Độc đáo trong rừng đước N¨m C¨n: + Dùng cao ngÊt nh­ hai d·y trường thành vô tận. + Ngän b»ng t¨m t¾p, líp nµy 21.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. GV: NhËn xÐt vÒ dßng ch¶y N¨m C¨n?. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 chồng lớp kia, đắp từng bậc mµu xanh... GV: Rừng đước hiện lên như thế nào? đọc ®o¹n v¨n miªu t¶? HS: §äc ®o¹n v¨n miªu t¶. * GV : Theo em, cách tả ở đây có gì độc đáo ? ( T¶ trùc tiÕp b»ng thÞ gi¸c , thÝnh gi¸c. Sö dông BPNT so s¸nh , vµ c¸ch sö dông tõ “ mµu xanh “(…) GV: Có lẽ ấn tượng nhất là màu xanh rừng ®­íc.NhËn xÐt nh÷ng nÊc bËc mµu xanh lóc Èn lúc hiện loà nhoà trong sương mù và khói sóng ban mai gợi tả những lớp cây đước từ non đến già nối tiếp nhau từ bao đời. Không chỉ tinh tế trong c¸ch dïng tÝnh tõ chØ mµu s¾c, t¸c gi¶ cßn tinh tế trong cách sử dụng động từ. Các cum từ “ thoát qua” “đổ ra” “xuôi về” đều chỉ hoạt động cña con thuyÒn nh­ng ë nh÷ng tr¹ng th¸i kh¸c nhau: Từ trạng thái vượt qua nơi khó khăn, nguy hiểm đến trạng thái từ nơi hẹp ra nơi rộng rồi đến trạng thái nhẹ nhàng trôi trên sông. Năng => Thiên nhiên hoang sơ, bí lùc quan s¸t vµ miªu t¶ tµi t×nh, c¸ch sö dông tõ Èn, hïng vÜ, réng lín. ngữ chính xác của tác giả đã tái hiện rõ nét bức tranh gần của cảnh sông nước Năm Căn. * GV : Em cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên ntn qua ®o¹n v¨n t¶ dßng s«ng vµ rõng ®­íc N¨m C¨n ? c.C¶nh chî N¨m C¨n: Chuyển: Cà Mau không chỉ độc đáo ở cảnh - Quen thuộc: Giống các chợ thiên nhiên sông nước mà còn hấp dẫn ở cảnh kề biển vùng Nam Bộ: túp lều lá thô sơ, những đống gỗ cao., sinh hoạt lao động của con người. GV: Quang c¶nh chî N¨m C¨n võa quen rÊt nhiÒu thuyÒn trªn bÕn… - L¹ lïng: bÒ thÕ, trï phó, thuéc, võa l¹ lïng. V× sao cã thÓ nãi nh­ vËy? nhén nhÞp,( nhµ bÌ nh­ nh÷ng khu phè næi , nh­ chî næi trªn s«ng , rùc rì, nhiÒu hµng ho¸, nhiÒu d©n téc…) => Cảnh tượng đông vui, tấp nập, độc đáo và hấp dẫn. Qua bức tranh sông nước GV: C¸ch liÖt kª c¸c chi tiÕt hiÖn thùc gióp Cµ Mau, ta nhËn thÊy t¸c gi¶ lµ người am hiểu cuộc sống nơi em h×nh dung ntn vÒ chî N¨m C¨n? GV cho HS quan sát bức tranh để thấy được đây, có tấm lòng gắn bó với mảnh đất này. sự độc đáo của chợ Năm Căn.` GV: Qua bøc tranh vÒ thiªn nhiªn vµ con N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 22.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. người vùng sông nước Cà Mau, nhận xét gì về III.Tổng kết: t×nh c¶m cña nhµ v¨n? 1.Néi dung: - Thiªn nhiªn phong phó, hoang sơ mà tươi đẹp. - Cuéc sèng sinh ho¹t nhén nhÞp, hÊp dÉn. 2. NghÖ thuËt: _ Miêu tả từ bao quát đến cụ GV: Qua ®o¹n trÝch, cßn c¶m nhËn ®­îc g× thÓ . về vùng đất này? _ Lùa ché tõ ng÷ gîi h×nh , chÝnh x¸c , kÕt hîp sö dông c¸c BPTT. GV: Em học tập được gì về nghệ thuật miêu _ Sử dụng ngôn ngữ địa t¶ c¶nh tõ v¨n b¶n SNCM? phương HS: Quan s¸t kÜ, dïng tõ chÝnh x¸c. _ KÕt hîp miªu t¶ vµ thuyÕt GV:Ngoµi n¨ng lùc quan s¸t cÇn cã yÕu tè minh g× n÷a? 3. ý nghÜa v¨n b¶n HS: Tình cảm say mê, gắn bó với tự nhiên, “ SNCM “ là 1 đoảntích độc cuéc sèng. đáo và hấp dẫn thể hiện sự am hiÓu , tÊm lßng g¾n bã cña nhµ v¨n §oµn giái víi thiªn nhiªn và vùng đất Cà Mau. D/ DÆn dß : VÒ nhµ häc bµi , So¹n “ Bøc tranh cña em g¸I t«I “ * Rót kinh nghiÖm : ……………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… .. Ngµy so¹n :02/01/2011 Ngµy d¹y : ../01/2011 TiÕt 78:. so s¸nh. A/Mục tiêu cần đạt: 1/ KiÕn thøc - Củng cố kiến thức về phép tu từ so sánh đã học ở bậc tiểu học. - Më réng, n©ng cao kiÕn thøc: cÊu t¹o cña phÐp so s¸nh. 2/ KÜ n¨ng - NhËn diÖn ®­îc phÐp so s¸nh - Bݪt sö dông phÐp so s¸nh hîp lý, cã hiÖu qu¶. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: -Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 23.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. -Học sinh: Đọc trước bài. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên – học sinh Bước 1: Kiểm tra bài cũ:  Mét häc sinh lªn b¶ng lµm BT 1/ 14,15  Một học sinh đọc bài 2/15  Gv nhËn xÐt cho ®iÓm.  Bước 2 : Bài mới: GTB : Trong cuộc sống các em vẫn thường đem sự vật này đối chiếu với sự vật kia ( đep nh­ tiªn ) C¸ch nãi nh­ thÕ lµ so s¸nh Vëy so s¸nh lµ g×? … HS đọc và trả lời câu hỏi SGK/24. * GV : Trong nh÷ng VD trªn nh÷ng sù vËt nµo được đem ra so sánh , đối chiếu với nhau ? * GV : V× soa cã thÓ so s¸nh ®­îc nh­ vËy ? ( V× gi÷a chóng cã nh÷ng ®iÓm gièng nhau nhÊt định ( nét tương đồng ) . VD “trẻ em” với “ búp trên càng “ : nói về sự tươI non, đầy sức sống , chøa chan niÒn hy väng ; “ rõng ®­íc “ víi “ trường thành “ là nói lên sự coa rộng và dài * GV : NX g× vÒ c¸ch nãi sau víi c¸ch nãi trªn ? Em thÊy c¸ch nãi nµo hay h¬n V× sao ? + Trẻ em đày sức sống và chứa chan hy vọng + Rõng ®­íc rÊt réng , dµi vµ cao ( C¸ch nãi cã so s¸nh hay h¬n v× lµm cho c©u v¨n giµu h×nh ¶nh , gîi c¶m GV : So s¸nh nh­ vËy lµm næi bËt ®­îc c¶m nhận của người viết với sự vật được nói đến ( trẻ em,, rõng ®­íc ) lµm cho c©u v¨n cã tÝnh gîi h×nh , gîi c¶m . Gv: ở hai ví dụ trên đều dùng phép so sánh. Vậy thÕ nµo lµ so s¸nh? HS: Là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sù viÖc kh¸c.. Nội dung cần đạt. I.So s¸nh lµ g×? 1/ VD a. TËp hîp tõ chøa h×nh ¶nh so s¸nh lµ: “ TrÎ em” vµ “ Nh­ bóp trªn cµnh” b. “rõng ®­íc” vµ “hai dãy trường thành vô tận” 2/ NX _ §èi chiÕu sù vËt nµy víi sù vËt kh¸c . _ Các sự vật đối chiếu có nét tương đồng .. _ T¨ng søc gîi h×nh , gîi c¶m .. 3/ KL : So sánh là đối chiếu sù vËt, sù viÖc nµy víi sù vËt, sù viÖc kh¸c. Ghi nhí 1 SGK/24.. * GV : Theo dâi VD vµ cho biÕt sù vËt nµo ®­îc đem ra so sánh và sự vật nào dùng để so sánh ? II. CÊu t¹o cña phÐp so ( _ Sù vËt ®­îc so s¸nh : trÎ em, rõng ®­íc N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 24.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> TrÇn ThÞ Dung. ---. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. _ Sự vật dùng để so sánh : búp trên cành , dãy sánh: trường thành ) 1. M« h×nh cÊu t¹o d¹ng ®Çy * GV : SV đem ra so sánh gọi là vế A , SV dùng đủ và điển hình: để so sánh gọi là vế B ( SGK/ 24) * GV : Từ dùng để so sánh trong 2 VD trên là từ g× ? ( nh­ ) * GV : VD1 vắng phương diện so sánh ( gọi là so sánh chìm làm cho người dọc có khả năng liên tưởng ở nhiều phương diện : tươI non , đầy søc sèng , chøa chan hy väng ) VD2 : PDSS lµ dùng lªn coa ngÊt * GV : H·y ®iÒn vµo m« h×ngh? GV: §­a ra b¶ng phô cã kÎ s½n m« h×nh. HS: Lªn b¶ng lµm bµi tËp 1. VÕ A Phương Tõ so VÕ B ( Sù vËt diÖn so s¸nh ( Sù vËt ®­îc so s¸nh dùng để so s¸nh ) s¸nh) trÎ em Nh­ Bóp trªn 2. Mô hình dạng biến đổi: cµnh Rõng ®­íc Dùng lªn Nh­ Hai dãy- Lược bớt từ ngữ chỉ phương cao ngÊt trường thànhdiện so sánh và chỉ ý so sánh. VD: Trường Sơn: chí lớn v« tËn «ng cha. Cöu Long: lßng mÑ bao * GV : Nh×n vµo m« h×nh em cã nx g× vÒ cÊu t¹o la sãng trµo. - Đảo vế B lên trước vế A. phÕp so s¸nh ? VD: Nh­ tre mäc th¼ng, ( Mô hình cấu tạo đầy đủ gồm 4 phàn ( … ) con người không chịu khuất. * GV : LÊy VD vÒ phÐp ss ? GV: Nªu thªm mét sè tõ so s¸nh HS: Giồng như, như là, bằng, tựa, hơn, tưởng, y nh­, tùa nh­... * GV : Theo dâi VD phÇn 3 T25 ( SGK) chØ ra cấu tạo của phép so sánh có gì đặc biệt ? a/ Trường Sơn : chí lớn ông cha Cöu Long : lßng mÑ bao la sãng trµo ( Lª Anh Xu©n ) b/ Như tre mọc thẳng , con người không chịu khuÊt ( ThÐp Míi ). * GV : Em nx g× vÒ cÊu t¹o cña phÐp so s¸nh nµy ? ( Không đầy đủ , thiếu từ so sánh , phương diện so sánh, vế A và B đảo chỗ cho nhau ) Giảng : + Trong so sánh , có trường hợp vế B N¨m häc 2012-2013 Lop4.com. 25.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>