Giáo án Hình học 10 Chương I: Vectơ (14 tiết)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>H×nh häc 10 Chương I: Vectơ. (14 TiÕt). So¹n ngµy 04/09/2007 TiÕt 1, 2:. Đ1. Các định nghĩa (2Tiết). I - Môc tiªu 1 - VÒ kiÕn thøc N¾m ®­îc kh¸i niÖm vÐct¬ (ph©n biÖt ®­îc vÐct¬ víi ®o¹n th¼ng). Nắm được các khái niệm véctơ - không, hai véctơ cùng phương, không cùng phương, cùng hướng, không cùng hướng và hai véctơ bằng nhau. 2 - VÒ kÜ n¨ng BiÕt ®­îc khi nµo th× hai vÐct¬ b»ng nhau. Bước đầu vận dụng được vào bài tập. 3 - VÒ t­ duy Nắm được khái niệm véctơ với vật liệu là các khái niệm cụ thể là các đối tượng hình học mà học sinh đã được làm quen từ cấp học THCS. Thấy được véctơ là một khái niệm toán học mới, là công cụ để nghiên cứu hình học, là một nét đẹp của hình học. 4 - Về thái độ Häc tËp tÝch cùc. Cã ý thøc t×m hiÓu. ThÊy ®­îc sù ®a d¹ng ho¸ trong h×nh häc. II - Phương tiện dạy học BiÓu b¶ng, tranh ¶nh minh ho¹. Sö dông s¸ch gi¸o khoa. III - TiÕn tr×nh bµi häc Tiết 1: Các định nghĩa A.ổn định lớp: Líp 10B. N.D¹y 8/9. SÜ sè 45/45. Häc sinh v¾ng. + Ph©n chia nhãm häc tËp, giao nhiÖm vô cho nhãm: Chia líp thµnh c¸c nhãm häc tËp theo vÞ trÝ bµn ngåi häc. B. KiÓm tra bµi cò: C. Bµi míi. (Kh«ng). 1) §Þnh nghÜa vÐct¬ Hoạt động 1: Định nghĩa véctơ Hoạt động của học sinh - Häc sinh quan s¸t h×nh vÏ 1 vµ tr¶ lêi ®­îc: C¸c mòi tªn chØ + Hướng của chuyển động (hướng cña lùc) + Vận tốc (cường độ của lực) - §äc nghiªn cøu môc 1 (VÐct¬ lµ. Hoạt động của giáo viên - Sö dông h×nh vÏ 1 cña SGK: cho häc sinh quan s¸t tranh +Ph¸t vÊn häc sinh: C¸c mòi tªn trong bøc tranh cho biết thông tin gì về sự chuyển động (về lực tác dụng) cña tµu thuû. + Mũi tên để chỉ hướng (của chuyển động, hướng của. 1 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> g×) cña SGK. - Tr¶ lêi ®­îc: Cho 2 ®iÓm ph©n biÖt A, B. Sè vÐct¬ cã ®iÓm ®Çu hoÆc ®iÓm cuèi A hoÆc B là 2, đó lµ   lµ c¸c vÐct¬ AB , BA. lùc) - ThuyÕt tr×nh: Cho ®o¹n th¼ng AB. Khi coi A lµ ®iÓm đầu, B là điểm cuối và đánh dấu “>” ở B thì ta có một mũi tên xác định hướng từ A tới B. ta nói AB là một đoạn thẳng định hướng. - Định nghĩa: “ Véctơ là một đoạn thẳng định hướng”. VÐct¬ - kh«ng - Cñng cè: Cho 2 ®iÓm ph©n biÖt A, B. Cã bao nhiªu vÐct¬ cã ®iÓm ®Çu hoÆc ®iÓm cuèi lµ A hoÆc B ?. Hoạt động 2: Phương và hướng của véctơ Dùng giáo cụ trực quan: Tranh vẽ 2 ô tô chuyển động theo các kiểu cùng phương cùng hướng, cùng phương ngược hướng, không cùng phương..  u.  u.  v  a.  u.  v  b.  a.  v.  b. H×nh 1. H×nh 2. Hoạt động của học sinh - NhËn xÐt ®­îc: ở hình 1, các véctơ có cùng hướng từ phải sang trái. ở hình 2 có các véctơ cùng hướng, có các véctơ ngược hướng. ở hình 3 hai véctơ có hướng đi cắt nhau. - Đọc, nghiên cứu mục 2 - SGK (Phương và hướng của hai véctơ) - Chøng minh bµi to¸n cña gi¸o viªn nªu: + nÕu  A, B, C th¼ng hµng th× c¸c vÐct¬ AB , AC cïng gi¸ nªn chóng  cïng phương. + Nếu các véctơ AB và AC cùng phương th× 2 ®­êng th¼ng AB vµ AC song song hoÆc trùng nhau. Vì 2 đường thẳng đó có 1 điểm chung A nên chỉ có thể trùng nhau do đó 3 ®iÓm A, B, C ph¶i th¼ng hµng.. H×nh 3. Hoạt động của giáo viên - Phát vấn: Nêu nhận xét về hướng đi của ô t« trong c¸c h×nh vÏ trªn. - NhËn xÐt: ë h×nh 1 vµ h×nh 2 c¸c vÐct¬ cã chung nhau một đặc điểm là cùng thuộc một ®­êng th¼ng hoÆc n»m trªn 2 ®­êng th¼ng song song. ®­êng th¼ng ®i qua ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi cña mét vÐct¬ gäi lµ gi¸ cña vÐct¬ đó. “Hai véctơ được gọi là cùng phương nếu c¸c gi¸ cña chóng song song hoÆc trïng nhau”. “Hai véctơ cùng phương chỉ có thể cùng hướng hoặc ngược hướng”. - Cñng cè: + Chøng minh 3 ®iÓm ph©n biÖt A, B,C th¼ng  hµng khi vµ chØ khi c¸c vÐct¬ AB vµ AC cùng phương. + Phương của véctơ - không.. D.Cñng cè: - Sử dụng câu hỏi và bài tập TNKQ để củng cố kiến thức E. Hướng dẫn về nhà: - Häc kÜ lÝ thuyÕt, Gi¶i bµi tËp 1, 2, 3, 4, 5 trang8,9 SGK. - §äc vµ nghiªn cøu phÇn bµi cßn l¹i.. 2 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngµy so¹n 7/9/2007 Tiết 2: Các định nghĩa A. ổn định lớp: Líp 10B. N.D¹y 14/9. SÜ sè 50/50. Häc sinh v¾ng. + Ph©n chia nhãm häc tËp, giao nhiÖm vô cho nhãm: Chia líp thµnh c¸c nhãm häc tËp theo vÞ trÝ bµn ngåi häc. B. KiÓm tra bµi cò: 1. Vect¬ lµ g×? Vect¬ kh¸c ®o¹n th¼ng nh­ thÕ nµo? Vect¬-kh«ng lµ vect¬ nh­ thÕ nµo? 2. Tõ mét ®o¹n th¼ng cã thÓ cã bao nhiªu vect¬ kh¸c vect¬-kh«ng? C. Bµi míi: 3) Hai vÐct¬ b»ng nhau Hoạt động 3: Hai véctơ bằng nhau   Dùng giáo cụ trực quan: Hai hình vẽ hai lực F1 và F2 có cường độ bằng nhau một hình có 2 lực cùng hướng, một hình có hai lực khác hướng..  F1.  F3.  F2.  F4. Hoạt động của học sinh. Hoạt động của giáo viên.     - Trả lời được: F1 và F2 có cùng độ lớn và - Biểu diễn lực F bởi AB thì độ dài của    ®o¹n th¼ng AB chØ cường độ cña lùc . F cùng hướng. F3 và F4 có cùng độ lớn nhưng - Thuyết trình về độ dài của véctơ. Kí hiệu khác hướng.    AB  AB , a  AB , . . . - Nãi ®­îc F1 = F2 .    - ChØ ra ®­îc c¸c vÐct¬ b»ng nhau trong h×nh - Ph¸t vÊn: So s¸nh c¸c lùc F víi F vµ F 1 2 3  b×nh t©m  hµnh  ABCD,  O:    víi F trªn h×nh vÏ. 4 AB DC , BA   CD BC  AD     ,   , - Thuyết trình định nghĩa về hai véctơ bằng CB CO  OA , nhau. §é dµi cña vÐct¬ - kh«ng.   DA  ,  AO  OC , DO  OB , BO  OD - Cñng cè: Cho h×nh b×nh hµnh ABCD cã t©m O. H·y chØ ra c¸c vÐct¬ b»ng nhau.. 3 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Hoạt động 4: Củng cố Dïng bµi tËp 1, 2 trang 8. Hoạt động của học sinh - Đọc, nghiên cứu và thảo luận theo nhóm để ®­a ra c©u tr¶ lêi. Hoạt động 5: Củng cố Dïng bµi tËp 3 trang 9 (SGK). Hoạt động của giáo viên - Giao nhiÖm vô theo nhãm. - Gäi häc sinh thùc hiÖn bµi tËp. Hoạt động của học sinh - Đọc, nghiên cứu cá nhân để đưa ra câu trả lêi.. Hoạt động của giáo viên - Giao nhiÖm vô cho c¸ nh©n. - Gäi häc sinh thùc hiÖn bµi tËp. D. Cñng cè: - Sử dụng bài tập TNKQ để củng cố kiến thức. E. Hướng dẫn về nhà: - Häc kÜ lÝ thuyÕt, Hoµn thµnh bµi tËp vµ lµm thªm bµi tËp trong SBT. (Bµi tËp vÒ nhµ: 4, 5 trang 9 (SGK)) - DÆn dß: §äc nghiªn cøu bµi “Tæng cña hai vÐct¬”. 4 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> So¹n ngµy 14/09/2007 TiÕt 3, 4: §2. Tæng cña hai vÐct¬ (2TiÕt) I - Môc tiªu 1 - VÒ kiÕn thøc Nắm được cách xác định tổng của hai hay nhiều véctơ. N¾m ®­îc c¸c tÝnh chÊt cña phÐp céng vÐct¬. 2 - VÒ kÜ n¨ng Sö dông thµnh th¹o quy t¾c ba ®iÓm, quy t¾c h×nh b×nh hµnh. Sö dông tÝnh chÊt cña phÐp céng trong tÝnh to¸n. BiÕt c¸ch ph¸t biÓu theo ng«n ng÷ vÐct¬ vÒ tÝnh chÊt trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng vµ träng t©m cña tam gi¸c. 3 - VÒ t­ duy N¾m ®­îc tÝnh chÊt cña phÐp céng gièng nh­ tÝnh chÊt cña phÐp céng c¸c sè. Vai trò của véctơ - không tương tự như vai trò của số 0. 4 - Về thái độ Häc tËp tÝch cùc. Có ý thức tìm hiểu. Thấy được véctơ là một công cụ để nghiên cứu các đối tượng trong h×nh häc. II - Phương tiện dạy học BiÓu b¶ng, tranh ¶nh minh ho¹. Sö dông s¸ch gi¸o khoa. III - TiÕn tr×nh bµi häc TiÕt 3: Tæng cña hai vÐct¬ A. ổn định lớp: Líp N.D¹y SÜ sè Häc sinh v¾ng 10 21/9 49/50 Liªm(P) 10. 26/9. 51/51. + Ph©n chia nhãm häc tËp, giao nhiÖm vô cho nhãm: Chia líp thµnh c¸c nhãm häc tËp theo vÞ trÝ bµn ngåi häc. B. KiÓm tra bµi cò: Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ và dẫn dắt khái niệm mới. Ch÷a bµi tËp 5 trang 9 (SGK): Gäi Clµ trung  hay sai ?  điểm của đoạn AB. Các khẳng định sau ®©y  đúng a) AC và BC cùng hướng. b) AC và AB cùng hướng.. . . . A. C. . . d) AB  BC .. c) AC và BC ngược hướng. B. . . e) AC  BC .. . f) AB  2 BC .. Hoạt động của học sinh - Trả lời được: Các câu b, c, e, f đúng. C¸c c©u cßn l¹i sai. - Tr¶ lêi ®­îc: TÞnh tiÕn ®­îc chÊt ®iÓm M mét lÇn, theo vÐct¬ AB .. Hoạt động của giáo viên - Gäi häc sinh thùc hiÖn bµi tËp. - Đặt vấn đề: Một chất điểm M chuyển động trên tõ A tíi C, ta nãi ®iÓm M tÞnh tiÕn theo vÐct¬ AC . §iÓm  M chuyển động tiếp từ B tới C theo vÐct¬ CB . §iÓm M cã thÓ ®­îc tÞnh tiÕn mét lÇn tõ A tíi B ®­îc kh«ng? NÕu cã th× tÞnh tiÕn theo vÐct¬ nµo ?    (dẫn đến khái niệm AB  AC  CB ). 5 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> C. Bµi míi: 1) §Þnh nghÜa tæng cña hai vÐct¬ Hoạt động 2: Định nghĩa tổng của hai véctơ Hoạt động của học sinh - Thùc hiÖn bµi tËp 1:A. Hoạt động của giáo viên - ThuyÕt tr×nh  định nghĩa tổng của hai vÐct¬ a vµ b . - Cñng cè: 1) Cho  tam giác ABC, xác định: a) AB  CB .   C B C' B' b) AC  BC . 2) Cho h×nh b×nh  hµnh ABCD a) LÊy ®iÓm C’ sao cho B lµ trung ®iÓm cña tâm O. hãy viết véctơ AB dưới dạng tổng      cña hai vÐct¬ mµ c¸c ®iÓm mót cña chóng CC’. Ta cã AB  CB = AB  BC'  AC' ®­îc lÊy trong sè 5 ®iÓm A, B, C, D, O. b) LÊy ®iÓm trung  ®iÓm B’ sao  choC lµ  cña BB’. Ta cã AC  BC = AC  CB'  AB' . - Thùc hiÖn 2:    bµi tËp     AB  AC  CB  AD  DB = AO  OB 2) C¸c tÝnh chÊt cña phÐp céng vÐct¬ Hoạt động 3: Các tính chất của phép cộng véctơ Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên A. - Đặt vấn đề: Chúng ta biết rằng phép céng hai sè cã tÝnh chÊt giao ho¸n. §èi với phép cộng hai véctơ, tính chất đó còn B O đúng hay không ?     - Dựng véctơ OA  a , OB  b để có hình bình (nghĩa là đẳng thức  sau có đúng hay kh«ng: a  b  b  a ) hµnh OACB      KiÓm chøng b»ng h×nh vÏ ? Theo h×nh vÏ: a  b = OA  AC  OC      - Cho ®­êng gÊp khóc OABC (sö dông b  a = OB  BC  OC hình 11 - SGK). Xác định các véctơ C. - NhËn xÐt ®­îc:.       a  b  c vµ a  b  c . Rót ra kÕt. .        a  b  c = a  b  c = OC. . . . . . . luËn g× ?. b. - §äc SGK phÇn  c¸c  tÝnh  chÊt cña phÐp céng: a) a  b  b  a ;.       b) a  b  c = a  b  c ;    c) a  0  a. . . . A. a. . O. D.Cñng cè: - Sử dụng bài tập TNKQ để củng cố kiến thức cho HS - Cách xác định tổng của hai vectơ; - C¸c tÝnh chÊt cña phÐp céng vect¬. E. Hướng dẫn về nhà: - Häc kÜ lÝ thuyÕt; - Bµi tËp 6, 7, 8, 9 trang 14-SGK; - Đọc và nghiên cứu trước phần bài còn lại.. 6 Lop10.com. . B c C.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngµy so¹n:/9/2007 TiÕt 4: Tæng cña hai vÐct¬ A. ổn định lớp: Líp 10C. N.D¹y 28/9. SÜ sè 50/50. 10D. 26/9. 51/51. Häc sinh v¾ng. + Ph©n chia nhãm häc tËp, giao nhiÖm vô cho nhãm: Chia líp thµnh c¸c nhãm häc tËp theo vÞ trÝ bµn ngåi häc. B. KiÓm tra bµi cò: CH1: Khi nµo th× hai vect¬ ®­îc gäi lµ b»ng nhau? CH2: Làm thế nào để dựng được tổng của hai vectơ cho trước? Của nhiều véctơ cho trước? C. Bµi míi: 3) C¸c quy t¾c cÇn nhí Hoạt động 4: Các quy tắc cần nhớ Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên - Đọc hai qui tắc: Quy tắc 3 điểm và qui tắc - Tổ chức cho học sinh đọc phần “Các quy tắc h×nh b×nh hµnh cÇn nhí” trang 12- SGK. - Gi¶i thÝch: - Cñng cè:   a) Gi¶i thÝch quy t¾c h×nh b×nh hµnh. a) v× OC  AB nªn (quy t¾c 3 ®iÓm) b) Gi¶i thÝch bÊt d¼ng thøc: b) Víi 3 ®iÓm M, N, P bÊt k×, ta lu«n     cã: MP ≤ MN + NP ab  a  b. Hoạt động 5: Củng cố khái niệm §äc vµ nghiªn cøu bµi to¸n 1, bµi to¸n 2 - trang 12 SGK. Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên - Đọc, thảo luận theo nhóm để đưa - Tổ chức cho học sinh đọc, nghiên cứu, thảo luận theo ra c©u tr¶ lêi. nhãm bµi to¸n 1, bµi to¸n 2. - Ph¸t vÊn: Nêu phương pháp giải của bài toán 1 ? Bài toán 2 ? - Cñng cè quy t¾c 3 ®iÓm, quy t¾c h×nh b×nh hµnh. Hoạt động 6: Củng cố khái niệm Phương pháp chứng minh một điểm là trung điểm của một đoạn thẳng, là trọng tâm của mét tam gi¸c. Hoạt động của học sinh - ¸p dông ®­îc quy t¾c 3 ®iÓm vµ quy tắc hình bình hành để giải toán. - Ghi nhí ®­îc c¸ch chøng minh mét ®iÓm lµ trung ®iÓm cña mét ®o¹n th¼ng, lµ träng t©m cña mét tam gi¸c.. Hoạt động của giáo viên - Hướng dẫn học sinh thực hiện bài toán 3: a) HD sö dông quy t¾c 3 ®iÓm. b) HD sö dông quy t¾c h×nh b×nh hµnh. - Cñng cè:    a) M lµ trung ®iÓm cña AB  MA  MB  0 b) G lµ träng t©m cña tam gi¸c ABC. 7 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>   . .  GA  GB  GC  0 D. Cñng cè: - C¸c qui t¾c cÇn ghi nhí: qui t¾c ba ®iÓm, qui t¾c h×nh b×nh hµnh. và phương pháp giải các dạng bài toán tương ứng. E. Hướng dẫn về nhà: Bµi tËp vÒ nhµ: 6, 7, 8, 9, 10 trang 14 - SGK. DÆn dß: Nghiªn cøu bµi: “HiÖu cña hai vÐct¬”. 8 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> So¹n ngµy 28/9 /2007.. TiÕt 5:. §3. HiÖu cña hai vÐct¬ (1 tiÕt). I - Môc tiªu 1 - VÒ kiÕn thøc Nắm được khái niệm véctơ đối, định nghĩa hiệu của hai véctơ. N¾m ®­îc c¸c tÝnh chÊt cña phÐp céng vÐct¬. 2 - VÒ kÜ n¨ng Biết cách xác định véctơ đối, cách dựng hiệu của hai véctơ. Sö dông thµnh th¹o quy t¾c vÒ hiÖu cña hai vÐct¬. 3 - VÒ t­ duy N¾m ®­îc tÝnh chÊt cña phÐp lÊy hiÖu cña hai vÐct¬ gièng nh­ tÝnh chÊt cña phÐp lÊy hiÖu hai sè. ¸p dông ®­îc vµo bµi tËp. 4 - Về thái độ Häc tËp tÝch cùc. Có ý thức tìm hiểu. Thấy được véctơ là một công cụ để nghiên cứu các đối tượng trong h×nh häc. II - Phương tiện dạy học BiÓu b¶ng, tranh ¶nh minh ho¹. Sö dông s¸ch gi¸o khoa. III - TiÕn tr×nh bµi häc A. ổn định lớp: Líp 10C. N.D¹y 5/10. SÜ sè 48/50. 10D. 11/10. 51/51. Häc sinh v¾ng Phương, Trung: P. + Ph©n chia nhãm häc tËp, giao nhiÖm vô cho nhãm: Chia líp thµnh c¸c nhãm häc tËp theo vÞ A trÝ bµn ngåi häc. B.KiÓm tra bµi cò:   CH1: Xác định tổng: AB  BA    CH2: Cho ba ®iÓm A, B, C. TÝnh tæng AB  BC  CA . CH3: Gäi G lµ träng t©m tam gi¸c A,B,C. p. M. o b. c. C. Bµi míi: 1) Véctơ đối của một véctơ n Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ và dẫn dắt khái niệm véctơ đối của một véctơ. Chữa bài tập 12 trang 14 SGK: Cho tam giác đều ABC nội tiếp đường tròn tâm O. 1. H·y x¸c ®iÓm M, N, P sao  cho:  định c¸c       ; OM  OA  OB ON  OB  OC     ; OP  OC  OA . 2. Chøng minh r»ng OA  OB  OC  0 . Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên    Gäi häc sinh thực hiện bài tập đã chuẩn a) OM  OA  OB  tø gi¸c OAMB lµ h×nh bình hành (hình thoi) và do tam giác OAM đều bị ở nhà. nªn OM = OA  M thuéc ®­êng trßn t©m O - Cñng cè: Tæng cña hai hoÆc nhiÒu vÐct¬. c¸c quy t¾c 3 ®iÓm, quy t¾c h×nh b×nh vµ CM lµ ®­êng kÝnh cña ®­êng trßn. Chứng minh tương tự, các điểm N, P đều thuộc hành.. 9 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ®­êng trßn t©m O vµ BP, AN lµ c¸c ®­êng kÝnh cña ®­êng trßn     t©m O.   b) OA  OB  OC  OA ON  0 . (gi¶i thÝch OA  ON  0 theo quy t¾c h×nh b×nh hµnh). - §Æt vÊn đề: Giải thích tại sao lại có được OA  ON  0 và dẫn đến khái niệm véctơ đối của một véctơ. - Tổ chức cho học sinh đọc và thảo luận môc 1 trang 15 SGK - Giáo viên củng cố khái niệm véctơ đối cña mét vÐct¬.. Hoạt động 2: Củng cố khái niệm    - Cho h×nh b×nh hµnh ABCD t©m O. Nªu c¸c vÐct¬ đối cña c¸c vÐct¬ , AD , OA , AB  CO . - Thực hiện hoạt động 1 của SGK. Hoạt động của học sinh. Hoạt động của giáo viên.    - Tr¶ lêi ®­îc: VÐct¬ đối cña lµ hoÆc . - Gäi häc sinh thùc hiÖn. AB BA CD    - Củng cố khái niệm véctơ đối của VÐct¬ đối cña lµ hoÆc . VÐct¬ đối cña AD DA CB      mét vÐct¬. hoÆc . VÐct¬ đối cña lµ OA lµ AO OC CO OC  hoÆc AO . - Thùc hiÖn ho¹t  động  1 cña SGK: §ã lµ c¸c cÆp vect¬ OA vµ OC , OB vµ OD . 2) HiÖu cña hai vÐct¬ Hoạt động 3: Khái niệm hiệu của hai véctơ. . .  .  . . . Đặt vấn đề: Viết a  a  0 thành a  a  0 . Hoạt động của học sinh - §äc vµ nghiªn cøu môc 2 theo nhãm ®­îc ph©n c«ng. - Gi¶i thÝch ®­îc c¸ch dùng hiÖu cña hai vÐct¬ cña SGK.. Hoạt động của giáo viên - Tổ chức cho học sinh đọc và thảo luận môc 2 theo nhãm. - Thuyết trình định nghĩa hiệu của hai véctơ, quy t¾c vÒ hiÖu cña hai vÐct¬. - Tổ chức cho học sinh đọc và nghiên cứu mục 2 trang 16 SGK.. D. Cñng cè: Hoạt động 4: Củng cố khái niệm. §äc SGK vµ gi¶i bµi tËp Hoạt động của học sinh - §äc vµ nghiªn cøu môc 2 theo nhãm ®­îc phân công và cử đại diện trả lời. - Thực hiện hoạt động 2 của SGK và nhận xét gãp ý cho nhãm b¹n.. Hoạt động của giáo viên - Tổ chức cho học sinh đọc và thảo luận môc bµi to¸n trang 16 vµ thùc hiÖn ho¹t động 2 của SGK. - Củng cố định nghĩa và quy tắc về hiệu của hai vÐct¬.. E. Hướng dẫn về nhà: - Bài tập về nhà: Từ bài 14 đến bài 19 trang 17 - 18 SGK. - DÆn dß: §äc vµ nghiªn cøu bµi “TÝch cña mét vÐct¬ víi mét sè” trang 18 SGK.. 10 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> So¹n ngµy: 4/ 10 /2007. TiÕt 6 I - Môc tiªu. LuyÖn TËp. 1. VÒ kiÕn thøc: Cñng cè kiÕn thøc vÒ tæng vµ hiÖu VÐct¬. 2. VÒ kü n¨ng ¸p dông thµnh th¹o ®­îc tÝnh chÊt, c¸c qui t¾c cña phÐp to¸n vµo bµi tËp. 3. VÒ t­ duy BiÕt vËn dông vµo bµi tËp h×nh häc: chøng minh mét ®iÓm lµ trung ®iÓm, mét ®iÓm lµ träng t©m cña tam gi¸c. Thấy được véctơ là một công cụ để nghiên cứu các đối tượng của Hình học. 4. Về thái độ Nghiªm tóc. Cã ý thøc t×m hiÓu. Kiªn tr× vµ cã tÝnh khoa häc cao. II - Phương tiện dạy học BiÓu b¶ng, tranh ¶nh minh ho¹. Sö dông s¸ch gi¸o khoa. III - TiÕn tr×nh bµi häc A. ổn định lớp: Líp 10C. N.D¹y 11/10. SÜ sè 50/50. 10D. 12/10. 51/51. Häc sinh v¾ng. + Ph©n chia nhãm häc tËp, giao nhiÖm vô cho nhãm: Chia líp thµnh c¸c nhãm häc tËp theo vÞ trÝ bµn ngåi häc. B. KiÓm tra bµi cò: GV yêu cầu HS trình bày định nghĩa tổng, hiệu hai vectơ, trỳnh bày các qui tắc 3®iÓm, h×nh b×nh hµnh. C. Bµi míi Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ. - Ch÷a bµi tËp 15  trang  17 SGK:  Chøng   minh  các mệnh đề sau đây: a) NÕu a  b  c th× a  c  b , b  c  a .. . . .  .   . . b) a  b  c  a  b  c . Hoạt động của học sinh - Trình bày bài tập đã chuẩn bị ở nhà:. . . . . . .  . .  .  .  . . c) a  b  c  a  b  c . Hoạt động của giáo viên - Gäi häc sinh thùc hiÖn bµi tËp. - Cñng cè vÒ tÝnh chÊt cña phÐp to¸n hiÖu cña hai vÐct¬. - Uốn nắn cách trình bày, biểu đạt của häc sinh.. .  . a) Tõ a  b  c  a  b   b  c   b.       do đó: a  c  b .Tương tù: b    c  a . b) Do véctơ đối của b  c là  b  c nên ta       cã a  b  c  a  b  c .     c) Do véctơ đối của b  c là  b  c nên ta       cã a  b  c  a  b  c ..  .  . 11 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Hoạt động 2 :Kiểm tra bài cũ - Chòa bµi tËp 18 Hoạt động của trò - Lµm BT18 -¸p dông ®­îc t/c cña h×nh b×nh hµnh. ChØ ra ®­îc:. Hoạt động của thầy - Yªu cÇu HS tr×nh bµy BT18 trªn b¶ng - Ch÷a BT18 cho HS.           DA  DB  DC  DB  BA  DB  DC  BA  DC  0. (v× ABCD lµ h×nh b×nh hµnh) Hoạt động 3: Củng cố qui tắc về hiệu vectơ - Ch÷a bµi tËp 20 trang 6 ®iÓm E, F. Chøng r»ng  18SGK:  Cho A, B,C,  D,  minh . AD  BE  CF  AE  BF  CD  AF  BD  CE. Hoạt động của học sinh LÊy mét ®iÓm O tuú ý, ¸p dông quy t¾c vÒ hiÖu cña hai vÐct¬:.    AD  BE  CF        OD OE   OA      OB  OF  OC AE  BF  CD        OE  OA  OF  OB  OD  OC AF  BD  CE        OF  OA  OD  OB  OE  OC. Hoạt động của giáo viên - Gäi häc sinh thùc hiÖn bµi tËp. - Cñng cè vÒ quy t¾c vÒ cña hiÖu cña hai vÐct¬. - Uốn nắn cách trình bày, biểu đạt của häc sinh.. Từ đó suy ra điều phải chứng minh.. D. Cñng cè: - Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tÝch cña vect¬ víi mét sè vµ c¸c hÖ thøc vect¬ cÇn ghi nhí. E. Hướng dẫn về nhà: - Häc kÜ lÝ thuyÕt; - Bµi tËp 21, 23, 24 trang 14-SGK; - Đọc và nghiên cứu trước phần bài còn lại.. 12 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ngµy so¹n:21/09/2008 TiÕt 7: TÝch cña mét vÐct¬ víi mét sè(2 tiÕt) I. Môc tiªu 1.VÒ kiÕn thøc Nắm được định nghĩa và các tính chất của phép nhân vectơ với một số. 2.VÒ kü n¨ng  Dựng được đúng về phương, hướng của véctơ k. a . ¸p dông thµnh th¹o ®­îc tÝnh chÊt cña phÐp to¸n vµo bµi tËp. 3.VÒ t­ duy BiÕt vËn dông vµo bµi tËp h×nh häc: chøng minh song song, chøng minh th¼ng hµng, chøng minh mét ®iÓm lµ trung ®iÓm, mét ®iÓm lµ träng t©m cña tam gi¸c. Thấy được véctơ là một công cụ để nghiên cứu các đối tượng của Hình học. 4.Về thái độ Nghiªm tóc. Cã ý thøc t×m hiÓu. Kiªn tr× vµ cã tÝnh khoa häc cao. II - Phương tiện dạy học BiÓu b¶ng, tranh ¶nh minh ho¹. Sö dông s¸ch gi¸o khoa. III - TiÕn tr×nh bµi häc A.ổn định lớp: Líp 10B. N.D¹y. SÜ sè. Häc sinh v¾ng. B. KiÓm tra: kh«ng C. Bµi míi: 1) §Þnh nghÜa tÝch cña vÐct¬ víi mét sè Hoạt động 1: Định nghĩa tích của véctơ với một số. Dùng giáo cụ trực quan: Hình vẽ các véctơ trên lưới kẻ ô vuông.  b.  a.  d  c. Hoạt động của học sinh.     - Tr¶ lêi ®­îc: b  2 a vµ a , b cïng   hướng c và d ngược hướng và   c 2d . - Đọc, hiểu định nghĩa về tích của véctơ vµ mét sè.. Hoạt động của giáo viên - Ph¸t vÊn: NhËn  xét vềđộ lớn,  phương và hướng cña c¸c vÐct¬ a vµ b , c vµ d . - Thuyết trình định nghĩa về tích của vétơ với mét sè. - Tổ chức cho học sinh đọc phần định nghĩa về nh©n vÐct¬ víi mét sè.. 13 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Hoạt động 2: Củng cố khái niệm Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên - §äc, nghiªn cøu vµ th¶o luËn phÇn vÝ dô , - Tæ chøc cho häc sinh thùc hiÖn theo nhãm thực hiện hoạt động 1 theo nhóm được phân hoạt động 1, đọc hiểu phần ví dụ trang 19 c«ng. cña SGK. - Cñng cè: §Þnh nghÜa. 2) C¸c tÝnh chÊt cña phÐp nh©n vÐct¬ víi mét sè Hoạt động 3: Các tính chất của phép nhân véctơ với một số. Cho học sinh đọc, chứng minh tính chất. Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên - Đọc, nghiên cứu và thảo luận phần tính chất, - Tổ chức cho học sinh đọc thảo luận theo thực hiện hoạt động 2 theo nhóm được phân nhóm phần tính chất trang 19 của SGK. c«ng. - Cho học sinh thực hiện hoạt động 2 của - Thực hiện hoạt động 2: SGK.   b a) Chó ý vÒ c¸ch viÕt: (k) = k a a   . a a'. a. b c. m  ma a n n. c'.     b)  ; C'B  3.b . A'B 3.a  c)  A'C  ' =3. AC .   d)  = a +b ,  AC = AB  BC  A'C  nªntõ  ' = A'B   BC '  3a  3b A'C ' = 3. AC suy ra 3( a +b ) = 3 a + 3 b . Chứng minh tương tự cho: 3( a - b ) = 3 a - 3 b . Hoạt động 4: Củng cố khái niệm. Bµi to¸n 1: Chøng minh r»ng ®iÓm I lµ trung  ®iÓm cña ®o¹n  th¼ng AB khi vµ chØ khi víi ®iÓm M bÊt k×, ta cã MA  MB  2MI . Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên - Tr¶ lêi ®­îc: - DÉn d¾t: + §¼ng thøc vÐct¬ nµo chøng tá ®iÓm I lµ + I lµ trung  ®iÓm cña AB khi vµ chØ khi trung ®iÓm cña AB ? IA  IB  0 + H·y  dïng ®iÓm chøngminh hÖ + Dïng quy t¾c 3 ®iÓm chøng minh hÖ  quy t¾c 3   thøc   thøc MA  MB  2MI  IA  IB    Cñng cè: I lµ trung ®iÓm MA  MB  2MI  IA  IB    cña ®o¹n th¼ng AB khi vµ chØ khi hoÆc IB  0  IA    víi ®iÓm M bÊt k×, ta cã MA  MB  2MI . Bµi to¸n 2: Cho tam gi¸c ABC víi träng G. Chøng minh r»ng víi M bÊt k×,     t©m MA  MB  MC  3MG ta cã: Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên - ¸p dông ®­îc c¸ch gi¶i cña bµi to¸n 1 cho - DÉn d¾t: + §¼ng thøc vÐct¬ nµo chøng tá ®iÓm G lµ bµi 2:     to¸n träng t©m cña tam gi¸c ABC ? MA MG   GA     , MB  MG  GB vµ + Chøng minh hÖ thøc vÐct¬:       MC  MG  GC ®­îc ®iÒu ph¶i chøng. MA  MB  MC  3MG  GA  GB  GC 14. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Hoạt động của học sinh. Hoạt động của giáo viên. minh D. Cñng cè: - Sử dụng BTTNKQ để củng cố kiến thức vừa học của học sinh. E. Hướng dẫn về nhà: - Häc kÜ lÝ thuyÕt; - Bµi tËp 22, 23, 25 trang 14-SGK; - Đọc và nghiên cứu trước phần bài còn lại.. 15 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ngµy so¹n:27/09/2008 TiÕt 8: TÝch cña mét vÐct¬ víi mét sè(tiÕt 2) I. Môc tiªu 1.VÒ kiÕn thøc Nắm được định nghĩa và các tính chất của phép nhân vectơ với một số. 2.VÒ kü n¨ng  Dựng được đúng về phương, hướng của véctơ k. a . ¸p dông thµnh th¹o ®­îc tÝnh chÊt cña phÐp to¸n vµo bµi tËp. 3.VÒ t­ duy BiÕt vËn dông vµo bµi tËp h×nh häc: chøng minh song song, chøng minh th¼ng hµng, chøng minh mét ®iÓm lµ trung ®iÓm, mét ®iÓm lµ träng t©m cña tam gi¸c. Thấy được véctơ là một công cụ để nghiên cứu các đối tượng của Hình học. 4.Về thái độ Nghiªm tóc. Cã ý thøc t×m hiÓu. Kiªn tr× vµ cã tÝnh khoa häc cao. II - Phương tiện dạy học BiÓu b¶ng, tranh ¶nh minh ho¹. Sö dông s¸ch gi¸o khoa. III - TiÕn tr×nh bµi häc 1.ổn định lớp: Líp 10B. N.D¹y. SÜ sè. Häc sinh v¾ng. + Ph©n chia nhãm häc tËp, giao nhiÖm vô cho nhãm: Chia líp thµnh c¸c nhãm häc tËp theo vÞ trÝ bµn ngåi häc. 2. KiÓm tra bµi cò:   1) §é dµi cña vect¬ k a b»ng bao nhiªu khi a = 1? . . 2) Với giá trị nào của k thì k a và a cùng phương? Với giá trị nào của k thì k a và a cùng hướng? Víi gi¸ trÞ nµo của k thì k a và a ngược hướng?     3) Cho vectơ OA  0 và một số k, hãy xác định điểm B sao cho OB  kOA . 3) Bµi míi: Hoạt động 1: Điều kiện để hai véctơ cùng phương. 3) Điều kiện để hai véctơ cùng phương Hoạt động của học sinh.    - Tr¶ lêi ®­îc: Cã, nÕu ≠ (nÕu a 0 a       = 0 th× b  k.a = 0 chØ khi b = 0 )  3  5 - T×m ®­îc b  a , c   a , 2 2     3  b   c , x  3u vµ y   u 5. Hoạt động của giáo viên. . . . . - Đặt vấn đề: Nếu b  k.a thì hai véctơ a và b cùng phương. Ngược lại, nếu  hai vÐct¬ a , b cùng phương thì có số k để b  k.a hay không. - Tæ chøc cho häc sinh dïng h×nh 24 cña SGK để   t×m c¸c  sè k, m,  n,  p, qsao cho  b  k.a , c  ma , b  nc , x  pu . y  qu. Hoạt động 2: Điều kiện để ba điểm thẳng hàng. 16 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên - Đọc, nghiên cứu phần Điều kiện để ba - Đặt vấn đề: T×m hÖ thøc vÐct¬ biÓu diÔn sù th¼ng hµng ®iÓm th¼ng hµng. - Ph¸t biÓu ®­îc: §iÒu kiÖn cÇn và đủ để ba cña 3 ®iÓm ph©n biÖt A, B, C ?  điểm thẳng hàng là hai véctơ AB và AC - Tổ chức cho học sinh đọc SGK phần điều kiện để 3 điểm thẳng hàng. cùng phương. Hoạt động 3: Củng cố khái niệm. Dùng bài toán 3 trang 21 SGK: Cho tam gi¸c ABC cã trùc t©m H, träng t©m G vµ t©m ®­êng trßn ngo¹i tiÕp O. I lµ trung ®iÓm  cñaBC. Chøng minh r»ng: a) AH   2OI  .   b) OH  OA  OB  OC . c) Ba điểm O, G, H thẳng hàng (đường thẳng qua 3 điểm đó được gọi là đường th¼ng ¥ le). A. h B. g. o. C. i D. Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên - Đọc bài giải của SGK và thảo luận - Tổ chức cho học sinh đọc, nghiên cứu và thảo theo nhãm ®­îc ph©n c«ng. luËn bµi gi¶i cña SGK theo nhãm. - Tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn. - Phát vấn kiểm tra sự đọc hiểu của học sinh 4) Biểu thị một véctơ qua hai véctơ không cùng phương Hoạt động 4: Biểu diễn một véctơ qua hai véctơ không cùng phương.    - Gi¸o viªn thuyÕt tr×nh:    Cho hai vect¬ a , b . NÕu vÐct¬ cã thÓ viÕt dưới d¹ng = m + n víi m,n lµ hai sè c c a b    thực nào đó thì ta nói: Véctơ c biểu diễn được qua hai véctơ a và b .   Mét vÊn đề đặt ra lµ: Cho hai vÐct¬ , b . không cùng phương thì phải chăng mọi a  véctơ c đều có thể biểu diễn được qua hai véctơ đó ? Để trả lời được câu hỏi đó, các em đọc định lý trang 22 SGK. - Học sinh: Đọc, nghiên cứu và thảo luận định lí và phần chứng minh định lí của SGK theo nhãm ®­îc ph©n c«ng. - Giáo viên: Em hãy đọc cho cả lớp nghe nội dung và viết giả thiết và kết luận của định lí ? - Học sinh: Đọc nội dung của định lí. Viết giả thiết và kết luận của định lí. - Giáo viên: Nêu cách chứng minh định lí của SGK ? - Học sinh: Nêu cách chứng minh định lí của SGK. Hoạt động 5: Củng cố khái niệm. Dùng bài tập 21 trang 23 SGK: Cho tam giác vuông cân OAB với OA = OB = a. Hãy dựng các véctơ sau đây và tính độ.  .  . . . dµi cña chóng: OA  OB ; OA  OB ; 3 OA + 4 OB ; O. 11  3  OA  OB 4 7.  21  OA  2,5OB ; 4 O. A. B. D. 17. OA + OB =Lop10.com od. A. B OA - OB = BA.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Hoạt động của học sinh - Thùc hiÖn gi¶i bµi tËp: VÏ h×nh vµ tÝnh to¸n ®­îc:. Hoạt động của giáo viên - Gäi häc sinh thùc hiÖn bµi tËp. - Cñng cè kiÕn thøc vÒ dùng vÐct¬ tæng, vÐct¬ hiÖu, tÝch cña vect¬ víi mét sè thùc. - HD: Dựng và dùng định lí pi ta go để tính độ dài..      OA  OB  OA  OB  BA  a 2   3OA + 4AB = 5a,  21  541 OA  2,5OB  a, 4 4 11  3  6073 OA  OB  a 4 7 28. 4.Cñng cè: - Sö dông bµi tËp TNKQ cñng cè kh¾c s©u kiÕn thøc cho HS. 5. Hướng dẫn về nhà: - Bài tập về nhà: Từ bài tập 22 đến bài 28 trang 23 - 24 SGK.. 18 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Ngµy so¹n: 25/10/2007 TiÕt 9,10:. lUYÖN TËP(2 tiÕt). i. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: Cñng cè kiÕn thøuc vÒ tÝch cña mét vect¬ víi mét sè. 2.kĩ năng: rèn kĩ năng vận dụng các tính chất , định lí, sử dụng được đk cùng phương của hai vectơ. 3. t­ duy:ThÊy ®­îc sù liªn quan gi÷a c¸c kn to¸n häc 4. Thái độ: nghiêm túc, tích cực xây dựng bài. II. ChuÈn bÞ: - ThÇy : so¹n gi¸o ¸n. -Trß: lµm bµi tËp vÒ nhµ. III. Phương pháp: Hướng dẫn, kiểm tra, đánh giá. IV.TiÕn tr×nh bµi gi¶ng TiÕt 9:. lUYÖN TËP(t1). A. ổn định lớp: Líp 10C 2/11 10D. N.D¹y 1/11. SÜ sè 50/50. Häc sinh v¾ng. 51/51. + Ph©n chia nhãm häc tËp, giao nhiÖm vô cho nhãm: Chia líp thµnh c¸c nhãm häc tËp theo vÞ trÝ bµn ngåi häc. B. KiÓm tra bµi cò: (- KÕt hîp kiÓm tra trong qu¸ tr×nh luyÖn tËp, ch÷a bµi tËp) C. Bµi míi: Hoạt động 11:. Hướng dẫn giải một số bài tập.. Bài 23 trang 24 - SGK: Gọi M, N lần lượt là trung điểm các đoạn thẳng AB và CD.      Chøng minh r»ng: 2MN  AC  BD  AD  BC . Hoạt động của GV Hoạt động của HS  C©u hái 1: H·y ph©n tÝch2MN theo Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 1:     2MN  MC  MD MD vµ MC  2:    C©u hái 2: H·y  ph©n tÝch MD theo Gîi ý tr¶ lêi c©u hái   MD  MA  MD MA vµ AD  Gîi ý tr¶ lêi c©u hái  3:    MC theo C©u hái 3: H·y  ph©n tÝch  MC  MB  BC MB vµ BC Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 4:       Câu hỏi 4: Từ đó rút ra kết luận. 2MN  MC  MD = MA  AC  MB  BD   = AC  BD Bµi 24 (a) trang 24 – SGK: Cho tam gi¸c ABC vµ ®iÓm G. Chøng minh r»ng:     NÕu GA  GB  GC  0 th× G lµ träng t©m tam gi¸c ABC.. 19 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Hoạt động của GV C©u hái 1: Gäi E lµ trung ®iÓm AB, h·y   tÝnh: GA  GB . C©u hái 2: H·y tÝnh:   . Hoạt động của HS Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 1:    GA  GB = 2GE Gîi  ý tr¶  lêi c©u hái 2:    GA  GB  GC = 2GE + GC  0. GA  GB  GC. .  . . Bµi 25 trang 24 – SGK: Gäi G lµ träng t©m tam gi¸c ABC. §Æt a  GA, b  GB . H·y       biÓu thÞ mçi vect¬ AB, GC , BC , CA qua c¸c vect¬ a va b . Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. C©u hái 1:    H·y biÓu thÞ AB theo a va b C©u hái 2: Hãy là tương tự với các vectơ cßn l¹i. Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 1:      AB = AG  GB   a  b Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 2:       GC   a  b, BC   a  2b    CA  2a  b. Bài 26 trang 24 – SGK: Chứng minh rằng nếu G và G’ lần lượt là trọng tâm tam giác     ABC và tam giác A’B’C’ thì: 3GG '  AA '  BB '  CC ' . Từ đó hãy suy ra điều kiện cần và đủ để hai tam gi¸c cã cïng träng t©m. Hoạt động của GV C©u hái 1: Víi G’ lµ träng  t©m cña  tam gi¸c A’B’C’, h·y tÝnh GG ' ? C©u hái 2: BiÓu thÞ  vect¬ tæng ë trªn qua   c¸c vect¬ AA ', BB ', CC ' Câu hỏi 3: Khi nào thì G  G’ ? Từ đó suy ra điều kiện cần và đủ để tam gi¸c ABC vµ tam gi¸c A’B’C’ cã cïng träng t©m lµ g×?. Hoạt động của HS Gîi ý tr¶ lêi  c©u hái 1:   3GG ' = GA '  GB '  GC ' Gîi ý tr¶ lêi  c©u hái 2:   3GG ' = GA '  GB '  GC '        AA '  GB  BB '  GC  CC ' = GA    = AA '  BB '  CC ' Gợi ý trả lời câu hỏi 3: Điều kiện cần và đủ để hai tam giác ABC và tam giác A’B’C’ có cïng träng t©m lµ:     AA '  BB '  CC ' = 0. D. Cñng cè: - Sử dụng bài tập TNKQ để củng cố và khắc sâu kiến thức cho HS. E. Hướng dẫn về nhà: - Häc kÜ lÝ thuyÕt, hoµn thiÖn c¸c bµi tËp cßn l¹i; - Đọc và nghiên cứu trước bài “Hệ trục toạ độ”.. 20 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>