2020, trường THCS Trịnh Phong tổ chức các khóa học bài mới trực tuyến trên VNPT E-Learning, các em HS theo dõi lịch và tham gia các khóa học cho đầy đủ.

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (825.02 KB, 35 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Chào mừng các em học

sinh lớp 8 Trường THCS

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Trả lời :

-Câu cảm thán là câu có những từ ngữ cảm thán

như: ôi, than ôi, hỡi ơi, chao ơi, trời ơi, thay, biết bao,
xiết bao…..dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của

người nói (người viết )xuất hiện chủ yếu trong ngơn 
ngữ nói hằng ngày hay ngơn ngữ văn chương.

-Khi viết, câu cảm thán thường kết thúc bằng dấu

chấm than .

Kiểm tra bài cũ

Câu hỏi: Em hãy nêu đặc điểm hình thức và 
chức năng của câu cảm thán ? Cho ví dụ.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Mơn: Ngữ văn 8

Tiết:82- T h c

ự ọ

có

h

ướ

ng d n

ẫ

-CÂU TRẦN THUẬT

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

I/ Đặc điểm hình thức và chức năng:

1. Xét VD:

Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

a/ Lịch sử ta có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại 
chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta 
có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời 
đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, 
Quang Trung,… Chúng ta phải ghi nhớ công lao 
của các vị anh hùng dân tộc, vì các dân tộc ấy là 
tiêu biểu cho một dân tộc anh hùng.

(Hồ Chí Minh)

b/ Thốt nhiên một người nhà quê, mình mẩy lấm 
láp, quần áo ướt đầm, tất tả chạy xông vào, thở 
không ra lời:

- Bẩm…quan lớn…đê vỡ mất rồi!

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

c/ Cai Tứ là một người đàn ông thấp và

gầy, tuổi độ bốn lăm, năm mươi. Mặt lão

vuông nhưng hai má hóp lại.

( Lan Khai)

d/ Ôi Tào Khê! Nước Tào Khê làm đá

mòn đấy! Nhưng dòng nước Tào Khê

không bao giờ cạn chính là lịng chung

thủy của ta!

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

I/ Đặc điểm hình thức và chức năng:

1. Xét VD:

Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT

Câu hỏi: Các câu được dẫn trong ví dụ có dấu 
hiệu hình thức đặc trưng của các kiểu câu nghi vấn,
 cầu khiến, cảm thán hay không?

Câu hỏi: Các câu được dẫn trong ví dụ có dấu 
hiệu hình thức đặc trưng của các kiểu câu nghi vấn,
 cầu khiến, cảm thán hay khơng?

 Chỉ có câu “ Ôi Tào Khê” ở đoạn (d) có đặc điểm

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

I/ Đặc điểm hình thức và chức năng: 
1. Đặc điểm hình thức:

Câu trần thuật khơng có đặc điểm hình thức 
của câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán.

2. Chức năng :

Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

THẢO LUẬN NHÓM (3 phút)

Câu hỏi: Các câu được dẫn trong mỗi ví dụ được 
dùng để làm gì?

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

a/ (1) Lịch sử ta có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại 
chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. (2) Chúng 
ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang 
thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê 
Lợi, Quang Trung,… (3) Chúng ta phải ghi nhớ

công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các dân tộc 
ấy là tiêu biểu cho một dân tộc anh hùng.

(1) Nhận định
(2) Kể

(3) Yêu cầu

Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

b/ (1) Thốt nhiên một người nhà quê, mình mẩy 
lấm láp, quần áo ướt đầm, tất tả chạy xông vào, thở 
không ra lời:

- (2) Bẩm…quan lớn…đê vỡ mất rồi!

(1) Kể, tả

(2) Thông báo

Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

c/ (1) Cai Tứ là một người đàn ông thấp và gầy, 
tuổi độ bốn lăm, năm mươi. (2) Mặt lão vuông 
nhưng hai má hóp lại.

(1) Miêu tả (2) Miêu tả

(2) Nhận định

(3) Bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

d/ (1) Ơi Tào Khê! (2) Nước Tào Khê làm đá mòn 
đấy! (3) Nhưng dịng nước Tào Khê khơng bao 
giờ cạn chính là lịng chung thủy của ta !

(1) Câu cảm thán – Bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

1. Đặc điểm hình thức:
2. Chức năng:

a. Thường dùng để kể, thông báo, nhận định, 
miêu tả…

b. Ngồi ra cịn dùng để u cầu, đề nghị hay bộc 
lộ tình cảm, cảm xúc…

Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT

I/ Đặc điểm hình thức và chức năng:

? Khi viết câu trần thuật kết thúc bằng dấu gì ?

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

1. Đặc điểm hình thức:
2. Chức năng:

Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT

I/ Đặc điểm hình thức và chức năng:

3. Dấu hiệu khi viết:

Thường kết thúc bằng dấu chấm, nhưng đơi khi 
nó có thể kết thúc bằng dấu chấm than hoặc 
dấu chấm lửng.

? Trong các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm 
thán và trần thuật, kiểu câu nào được dùng nhiều 
nhất? Vì sao ?

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

1. Đặc điểm hình thức:
2. Chức năng:

Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT

I/ Đặc điểm hình thức và chức năng:

3. Dấu hiệu khi viết:

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

1. Đặc điểm hình thức:
2. Chức năng:

Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT

I/ Đặc điểm hình thức và chức năng:

3. Dấu hiệu khi viết:
4. Khả năng sử dụng:

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

b) Anh có thể tắt thuốc lá được không?
a) Anh tắt thuốc lá đi!

c) Xin lỗi, ở đây không được hút thuốc lá.

a. Câu cầu khiến. Ra lệnh

b. Câu nghi vấn. Đề nghị

c. Câu trần thuật. Đề nghị

Tiết 82 : CÂU TRẦN THUẬT

Bài tập: Xác định kiểu câu và chức năng:

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Bài 2. Nhận xét kiểu câu và ý nghĩa

Bài tập 4: Xác định kiểu câu và cách dùng.
Bài tập 5: Đặt câu trần thuật theo yêu cầu

Bài tập 6: Viết đoạn đối thoại có sử dụng cả 4 kiểu câu đã học
 PHẦN GHI BẢNG

I.Đặc điểm hình thức và chức năng: 
1. Xét VD(sgk/45, 46)

a. (1)Nhận định; (2)Kể; (3) Yêu cầu -> câu trần thuật

b. (1)Kể, tả; (2) Thông báo -> câu trần thuật

c. (1) Miêu tả; (2) Miêu tả -> câu trần thuật

d. (1)Câu cảm thán – Bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

(2) Nhận định; (3) Bộc lộ tình cảm, cảm xúc. -> câu trần thuật
2. Ghi nhớ: (SGK/46)

II. Luyện tập: Các bài tập (sgk/46, 47)

Bài 1: Xác định kiểu câu trần thuật và chức năng của chúng

Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT

II. Luyện tập: Đọc kĩ các yêu cầu của bài tập để làm

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

b) Nam đi Huế.
c) Nam đi Huế.
d) Nam đi Huế.

khơng
chẳng
chưa

Thơng báo có sự việc Nam đi
Huế.

Thơng báo khơng

có sự việc Nam đi Huế.
a) Nam đi Huế.

Khẳng định.

CÂU PHỦ ĐỊNH

I.Đặc điểm hình thức và chức năng

TIẾT : 82

Có

Có từ ngữ từ ngữ 
phủ định.

phủ định.

CÂU PHỦ ĐỊNH

ĐẶC

ĐIỂM

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Nam đi Huế không phải bằng tàu.

Nam không phải là em tôi.

Nam làm việc đó khơng sai.

1

2

3

Ví dụ thêm:

Khơng có quan hệ

Khơng có tính chất
Khơng có sự vật

CÂU PHỦ ĐỊNH

I.Đặc điểm hình thức và chức năng

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

CÂU 
PHỦ 
ĐỊNH
 MIÊU 
TẢ 
(Khơng 
có) 
Sự việc
Sự vật
Quan hệ
Tính chất

Nam đi Huế không phải bằng tàu.

Nam không phải là em tôi.

Nam làm việc đó khơng sai.

Nam khơng đi Huế.

Nam đi Huế khơng phải bằng tàu.

Nam không phải là em tôi.

Nam làm việc đó khơng sai.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Thầy sờ vịi bảo:

-Tưởng con voi như thế nào, hóa ra
nó sun sun như con đỉa .

Thầy sờ ngà bảo:

nó chần chẫn như cái địn càn.
Thầy sờ tai bảo:

Nó bè bè như cái quạt thóc.

( Thầy bói xem voi)

-Khơng phải,

-Đâu có!

CÂU PHỦ ĐỊNH

TIẾT : 82

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

CÂU PHỦ ĐỊNH

TIẾT : 82

CÂU 
CÂU 
PHỦ
PHỦ
ĐỊNH
ĐỊNH
b. Nam

b. Nam khôngkhông đi Huế. đi Huế.
c. Nam

c. Nam chưachưa đi Huế. đi Huế.
d. Nam

d. Nam chẳngchẳng đi Huế. đi Huế.
1.

1. Không phải Khơng phải, nó chần , nó chần
chẫn như cái địn càn

chẫn như cái địn càn
2.

2. Đâu có! Đâu có!

Thơng báo, xác nhận
Thơng báo, xác nhận

khơng có sự việc…
khơng có sự việc…



 Phủ định miêu tả.Phủ định miêu tả.

Bác bỏ một ý kiến,
Bác bỏ một ý kiến,

một nhận định.
một nhận định.



</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

CÂU PHỦ ĐỊNH

TIẾT: 82

Bn y khụng gii toỏn.

VD1:

A: Thu có giỏi toán không?
B: Bạn ấy không giỏi toán.

VD2:

A: Thu rất giỏi toán.

B: Bạn ấy không giỏi to¸n.

Câu phủ định bác bỏ
 Câu phủ định miêu tả

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

VÍ DỤ

1.“Trẫm rất đau xót về việc đó, thể 
dời đổi.”

không không

Phủ định Phủ định+ = Ýnghĩa khẳng định.

Trẫm rất đau xót về việc đó, nên phải dời đổi.

2.Câu chuyện ấy biết .ai chẳng

Phủ định

Từ nghi vấn + = Ý nghĩa khẳng định.

(Chiếu dời đơ, Lí Cơng Uẩn)

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

LƯU Ý:

Phủ định + Phủ định = Ý nghĩa khẳng định.

Phủ định

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

II. Luyện tập:1. BT1/53: Trong tất cả các câu sau đây 
câu nào là câu phủ định bác bỏ? Vì sao?

a. Tất cả quan chức nhà nước vào buổi sáng ngày khai 
trường đều chia nhau đến dự lễ khai giảng ở khắp các 
trường học lớn nhỏ. Bằng hành động đó, họ muốn cam 
kết rằng, khơng có ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên giáo dục 
thế hệ trẻ cho tương lai. ( Theo Lí Lan, Cổng trường mở ra)

Tôi an ủi Lão:

Vả lại ai 
ni chó mà chả bán hay giết thịt! Ta giết nó chính là ta 
hóa kiếp cho nó đấy, hóa kiếp để cho nó làm kiếp khác.

( Nam Cao, Lão Hạc)

- Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chả hiểu gì đâu!

b.

Bằng hành động đó, họ muốn cam 
kết rằng, khơng có ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên giáo dục 
thế hệ trẻ cho tương lai.

Vả lại ai

ni chó mà chả bán hay giết thịt!

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

2. BT2/53:

a. Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường,
song khơng phải là khơng có ý nghĩa.

( Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương )

b. Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, không ai
không từng ăn trong Tết Trung thu, ăn nó như ăn cả mùa
thu vào lòng vào dạ. ( Băng Sơn, Quả thơm )

c. Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai chẳng có một lần

nghển cổ nhìn lên tán lá cao vút mà ngắm nghía một cách
ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia nhau nhấm
nháp món sấu dầm bán trước cổng trường.

( Tạ Việt Anh, Cây sấu Hà Nội )

Cho biết các câu sau có ý nghĩa phủ định khơng? Vì sao?

Đặt câu khơng có từ ngữ phủ định mà có ý nghĩa tương đương.

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

* So sánh: Các câu trong bài tập 2 với các câu ta vừa đặt.

a/ Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải là

khơng có ý nghĩa. ( Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương )
- Câu có ý nghĩa tương đương: Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện
hoang đường, song có ý nghĩa.

b/ Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, không ai không từng ăn trong tết
Trung thu, ăn nó như ăn cả mùa thu vào lòng vào dạ. (Băng Sơn, Quả thơm)
- Câu có ý nghĩa tương đương: Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng ai 
cũng từng ăn trong Tết Trung thu, ăn nó như ăn cả mùa thu vào lịng vào dạ.

c/ Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai chẳng có một lần nghển cổ nhìn lên tán lá
cao vút mà ngắm nghía một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia
nhau nhấm nháp món sấu dầm bán trước cổng trường.

( Tạ Việt Anh, Cây sấu Hà Nội )

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

3. BT3/ 54: Xét câu văn sau và trả lời câu hỏi.
Choắt không dậy được nữa, nằm thoi thóp.

( Tơ Hồi, Dế Mèn phiêu lưu kí)
Nếu Tơ Hồi thay từ phủ định khơng bằng chưa thì

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

4. BT 4/ 54: Các câu sau có phải là câu phủ định không? 
Những câu này dùng để làm gì? Đặt câu có ý nghĩa tương 
đương.

a) Đẹp gì mà đẹp!

b) Làm gì có chuyện đó!
c) Bài thơ này mà hay à?

d) Cụ tưởng tơi sung sướng
hơn chăng?

Khơng đẹp tí nào!

Khơng thể có chuyện đó được!
Bài thơ này chẳng hay chút nào!

Tơi đâu có sung sướng gì!

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

LƯU Ý:

Phủ định + Phủ định = Ý nghĩa khẳng định.

Phủ định

Từ nghi vấn + = Ý nghĩa khẳng định.

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

PHẦN GHI BẢNG

I.Đặc điểm hình thức và chức năng:
1.Ví dụ: sgk/52

*Ví dụ 1:

a) Nam đi Huế.-> Khẳng định
b) Nam khơng đi Huế.

c) Nam chưa đi Huế.
b) Nam chẳng đi Huế.

->Có chứa từ ngữ phủ định->Phủ định miêu tả

*Ví dụ 2:

-Khơng phải
-Đâu có!

-> Có chứa từ ngữ phủ định ->Phủ định bác bỏ 
 2. Ghi nhớ: sgk/53

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

- Nắm được các đặc điểm về hình thức và chức năng 
của câu trần thuật và câu phủ định.

- Hồn thành các bài tập cịn lại trong SGK

- Viết đoạn văn có sử dụng kết hợp một số kiểu câu đã 
học, trong đó bắt buộc có câu phủ định.

- Soạn bài:

+ Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

HƯỚNG DẪN VIẾT ĐOẠN VĂN

- Chọn đề tài ( tình bạn, tình cảm gia đình, thầy trị,…)

- Đảm bảo cấu trúc đoạn văn: có mở đoạn, phát triển

đoạn, kết đoạn. Nếu là đoạn hội thoại thì chú ý tình huống.

- Trong đoạn văn phải sử dụng câu phủ định ( phủ định 
miêu tả hoặc phủ định bác bỏ - chú thích rõ).

Giờ ra chơi, Nam chạy tới vỗ vào vai Quân, nói:
 - Chiều nay, năm giờ có mặt ở sân bóng nhé!

- Qn: Khơng được, tớ phải ở nhà. Hôm nay, ông bà tớ ở dưới quê 
lên chơi. Lâu rồi, tớ chưa được nói chuyện với ông bà.

- Nam: Vậy à! Thế lúc khác mình tập bóng cũng được. Chúc cậu 
có những giây phút vui vẻ bên gia đình nhé!

- Quân: Cảm ơn cậu!

</div>

2020, trường THCS Trịnh Phong tổ chức các khóa học bài mới trực tuyến trên VNPT E-Learning, các em HS theo dõi lịch và tham gia các khóa học cho đầy đủ.

<b>Chào mừng các em học </b>

<b>sinh lớp 8 Trường THCS </b>

<b>Kiểm tra bài cũ</b>

<b>Mơn: Ngữ văn 8</b>

<b>Tiết:82- T h c </b>

<b>ự ọ</b>

<b>có</b>

<b> h</b>

<b>ướ</b>

<b>ng d n</b>

<b>ẫ</b>

<b> </b>

<b>-CÂU TRẦN THUẬT</b>

<b>c/ Cai Tứ là một người đàn ông thấp và </b>

<b>gầy, tuổi độ bốn lăm, năm mươi. Mặt lão </b>

<b>vuông nhưng hai má hóp lại.</b>

<b> ( Lan Khai)</b>

<b>d/ Ôi Tào Khê! Nước Tào Khê làm đá </b>

<b>mòn đấy! Nhưng dòng nước Tào Khê </b>

<b>không bao giờ cạn chính là lịng chung </b>

<b>thủy của ta!</b>

<b>Tiết 82 : CÂU TRẦN THUẬT</b>

<b>Tiết 82: CÂU TRẦN THUẬT</b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về