Giáo án Ngữ văn lớp 10 Tuần 27

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 27, TiÕt 79,80,81. Ngày soạn 27 đến 3/3/2007. T×nh c¶nh lÎ loi cu¶ NG¦êi chinh phô (TrÝch Chinh Phô Ng©m) A.môc tiªu bµi häc. * Hiểu được tâm trạng cô đơn, buồn khổ cuả người chinh phụ khi chinh phu vắng nhà ra trận, sự đồng cản sâu sắc của tác giả và dịch giả đối với khát vọng lứa đôi cuả người phụ nữ. * NghÖ thuËt diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt, ©m ®iÖu tha thiÕt triÒn miªn cu¶ ®o¹n trÝch. B. phương tiện thực hiện. - S GK, SGV -ThiÕt kÕ bµi häc .. C. tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. KiÓm tra bµi cò 2. Giíi thiÖu bµi míi: Phương pháp. Néi dung chÝnh GV: Cho H/S cần đọc phần I. Giới thiệu chung. tiÓu dÉn SGK Tr 86.. 1. T¸c Gi¶, DÞch Gi¶:. dung g× cÇn chó ý ?.  Quª ë lµng Nh©n Môc (lµng Mäc), huyÖn Thanh Tr×, nay thuộc phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội. B, DÞch gi¶ §oµn ThÞ §iÓm ( 1705-1748), hiÖu Hång Hµ nữ sĩ, người làng Giai Phạm, huyện Văn Giang, trấn Kinh B¾c (nay thuéc H­ng Yªn).  Bà nổi tiếng thông minh từ nhỏ, lập gia đình khá muộn (năm 37 tuổi), chồng bà là Nguyễn Kiều, vừa cưới xong thì chång bµ ®i sø sang Trung Quèc. Cã thÓ bµ dÞch Chinh Phô Ng©m trong thêi gian nµy. * L­u ý: còng cßn gi¶ thuyÕt b¶n dÞch N«m do Phan Huy Ých (1700 – 1822) dÞch ? 2. T¸c phÈm:  Cã néi dung rÊt phong phó vµ s©u s¾c: - Theo tài liệu sử vào đầu đời vua Lê Hiển Tông, có nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra…bắt lính…ĐTC cảm động viế.. - CPN nãi lªn sù o¸n ghÐt chiÕn tranh pk phi nghÜa, thÓ hiện tâm trạng khao khát tình yêu, hạnh phúc lứa đôi. - Nguyªn t¸c lµ thÓ Ng©m khóc (cã nguån gèc tõ TQ, lµm theo thể trường đoản cú, tức các câu dài ngắn không đều. - B¶n diÔn N«m: thÓ lo¹i Ng©m khóc, thÓ th¬ song thÊt lôc b¸t (04 c©u mét khæ) cø thÕ kÐo dµi, kÕt hîp vÇn ch©n vµ vÇn l­ng, vÇn tr¾c víi v©n b»ng) 3. VÞ trÝ ®o¹n trÝch:. HS§&TL: GVH: PhÇn tiÓu dÉn cã néi A, T¸c gi¶ §Æng TrÇn C«n (?--?), kho¶ng ®Çu TK XVIII.. Néi dung chÝnh cña Chinh Phô Ng©m ? GVH:. GVH: Dùa vµo SGK, em h·y. nêu một vài đặc điểm của thể Ng©m khóc ? GVH: Anh (chÞ) h·y cho biÕt. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TuÇn 27, TiÕt 79,80,81 vÞ trÝ vµ bè côc ®o¹n trÝch ?. Ngày soạn 27 đến 3/3/2007. HSPB:. => Từ câu 193 đến 216. Diễn tả tâm trạng của chinh phụ khi chinh phu xa nhµ. a. Bè côc §o¹n trÝch chia lµm 02 phÇn: -16 c©u ®Çu: Tõ “D¹o hiªn v¾ng…phÝm loan ng¹i chïng” Nỗi cô đơn của chinh phụ trong cảnh một mình một bóng bên đèn, ngoài hiên. - 8 c©u cßn l¹i: Tõ “Lßng nµy göi...tiÕng trung phun m­a” Niềm nhớ thương chồng ở phương xa khiến lòng nàng thêm ảm đạm. b. Chủ đề GVH: Anh (chị) hãy cho biết - Diễn tả chân thành tâm trạng cô đơn, buồn nhớ, oán chủ đề của đoạn trích ? trách, khát khao hạnh phúc lứa đôi của người chinh phụ. Những động tác của người chinh phụ có gì đặc biÖt ?Nh÷ng c©u hái tu tõ cã ý nghÜa g× ?. II. Néi dung chÝnh. 1. Nghệ thuật diễn tả tâm trạng người chinh phụ - Mét m×nh ë nhµ, lÎ loi ngoµi hiªn, ®i ®i l¹i l¹i, quanh quẩn, buông rèm, cuốn rèm bao nhiêu lần. Những động tác đó lặp đi lặp lại không mục đích, vô nghĩa của nàng chỉ để biểu lộ tâm trạng cô đơn lẻ loi của nàng. Nỗi lòng không biÕt chia sÎ cïng ai. - Câu hỏi tu từ “đèn biết chăng; đèn chẳng biết” là lời than thở, nỗi khắc khoải chờ đợi và hi vọng, trong nàng day dứt không yên. Đó cũng là lời độc thoại nội tâm da GVH: Hình ảnh ngọn đèn, diết, tự dằn vặt, rất thương, rất dằn vặt. hoa đèn gợi cho em liên HSPB: tưởng đến hình ảnh biẻu - Gợi đến hình ảnh ngọn đèn không tắt của người thiếu nữ trong ca dao: “Đèn thương nhớ ai tượng quen thuộc nào ? Mà đèn không tắt” GVH: Những hành động - Dùng cảnh vật tự nhiên để diễn tả tâm trạng, dùng cái gượng đốt hương, gượng soi khách quan để diễn tả cái chủ quan vẫn là biện pháp quen hương, gượng gảy đàn…nói thuộc của văn chương trữ tình trung đại. + Tiếng gà…chỉ sự thao thức cả đêm nhớ chồng. lªn ®iÒu g× ? + Hàng loạt động từ: gượng, gảy, soi, đốt…gắn liền với các đồ vật đàn, hương, gương => vốn để chỉ những thú vui tao nhã, thói quen trang điểm của những người phụ nữ trẻ bây giờ tiến hành miễn cưỡng, gượng gạo. Đốt hương tìm thanh thản mà tâm hồn mê man, bấn loạn, soi gương mà GV: Cho HS đọc diễn cảm 8 không cầm được nước mắt… 2. Nçi buån dµn tr¶i mªnh mang c©u tiÕp theo GVH: Tâm trạng chuyển HSPB: Theo logíc diễn biến tâm trạng, người chinh phụ biến của người chinh phụ cuối cùng sẽ gửi nỗi lòng của mình đến chồng. + Hình ảnh ước lệ: non Yên (núi Yên Nhiên ở tận phương chuyÓn biÕn nh­ thÕ nµo ? B¾c TQ) GVH:. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TuÇn 27, TiÕt 79,80,81. Ngày soạn 27 đến 3/3/2007. GVH: Anh (chị) hãy giải + Nghìn vàng: chỉ vẻ đẹp phẩm chất, tâm hồn, sự thuỷ. thích ý nghĩa, giá trị của chung của của người phụ nữ. những từ láy: thăm thẳm, + Thăm thẳm vốn là từ chỉ độ sâu=>chuyển nghĩa: chỉ độ cao gîi ra miÒn kh«ng gian v« tËn, b¸t ng¸t h¬n, mªnh đau đáu… m«ng kh«ng giíi h¹n. (so s¸nh th¬ Quang Dòng) + Đau đáu: nỗi nhớ không nguôi, day dứt, tha thiết, miên man, như đang tan chảy theo giọt mưa, sương, và tiếng trïng ra r¶. => §o¹n th¬ cùc t¶ t©m tr¹ng buån ch¸n, nhí nhung cña người chinh phụ qua cả ngoại cảnh và tâm trạng. Đó cũng GVH: Anh (chị) hãy nhận có thể coi như một đoạn độc thoại nội tâm. xÐt ý nghÜa cña hai c©u cuèi - Hai c©u cuèi mang tÝnh kh¸i qu¸t, triÕt lÝ vÒ mét quy luËt: cảnh buồn người thiết tha lòng, cách nói ngược từ cái ? nhìn chủ thể. Câu thơ gợi nhớ đến câu Kiều, sâu sắc mà uyÓn chuyÓn h¬n: C¶nh nµo c¶nh ch¼ng ®eo sÇu… + Lời của người chinh phụ được thể hiện qua những câu GVH:Lời của người chinh thơ sau: + Đèn có biết dường bằng chẳng biết Lßng thiÕp riªng bi thiÕt mµ th«i phô ®­îc diÔn t¶ trùc tiÕp + Lòng này gửi gió đông có tiện qua nh÷ng c©u th¬ nµo ? …Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong. => Việc đưa những lời trực tiếp đó làm cho lời văn trở lên sinh động hơn và góp phần làm nổi bật bi kịch tinh thần GV: Anh (chị) hãy đọc của người chinh phụ. phÇn ghi nhí trong SGK, III. Cñng cè - ChÐp phÇn ghi nhí (SGK) häc thuéc lßng ®o¹n th¬.. LËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn A.môc tiªu bµi häc. * N¾m ®­îc t¸c dông cña viÖc lËp dµn ý vµ c¸ch thøc lËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. * TÝch hîp víi c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n, tiÕng ViÖt vµ vèn sèng thùc tÕ. §ång thêi rÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn B. phương tiện thực hiện. - S GK, SGV -ThiÕt kÕ bµi häc .. C. tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. KiÓm tra bµi cò 2. Giíi thiÖu bµi míi:. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TuÇn 27, TiÕt 79,80,81. Ngày soạn 27 đến 3/3/2007. Phương pháp. Néi dung chÝnh GV: Gọi H/S đọc phần tiểu I. Tác dụng của việc lập dàn ý HS§&TL dÉn SGK GVH: Anh (chị) hãy cho biết - Nắm được trọng tâm để triển khai hợp lí, bao quát được. việc lập dàn ý bài văn nghị những nội dung chủ yếu, tránh được tình trạng xa đề, lạc ý, bá sãt ý. luËn cã t¸c dông g× ? - Chủ động thời gian làm bài, thời gian sẽ không quá thừa víi luËn ®iÓm nµy, qu¸ thiÕu víi luËn ®iÓm kia. - Đảm bảo được tính mạch lạc cân đối giữa các phần trong bµi viÕt. GVH: Anh (chÞ) h·y dùa vµo II. C¸ch lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn gîi ý cña SGK lËp dµn ý cho 1, T×m ý cho bµi v¨n HSPB: T×m ý lµ t×m hÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø cho bµi đề bài ở mục II ? v¨n a, Xác định luận đề b, Xác định các luận điểm c, T×m luËn cø cho luËn ®iÓm 2, LËp dµn ý HSPB:. a, Më bµi: Theo SGK… b,Th©n bµi: Theo SGK….. c, KÕt bµi: Theo SGK….. * Thực hành lập dàn bài theo yêu cầu đề ra trong SGK HSPB:. a, Më bµi: - Trong cuộc sống, giá trị vật chất và giá trị tinh thần đều cần thiết cho con người. Thiếu chúng nhân loại không thể tån t¹i. - Trong c¸c mãn ¨n tinh thÇn, s¸ch chiÕm mét vÞ trÝ v« cïng quan träng. Thö h×nh dung nÕu mét ngµy s¸ch biÕn hết khỏi hành tinh này thì con người sẽ trở lên đau khổ cô đơn biết nhường nào ? - M.Go rơ ki đã đúng khi đề cao sách: “ Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới” b, Th©n bµi: - Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu con người: + Từ khi con người phát minh ra giấy và mực.. thì sách luôn là bạn đồng hành cùng nhân loại. + Sách lưu giữ những giá trị tinh thần vô giá: đời sống nhân loại qua những thời kì lịch sử, những nguyên tắc đối nhân xử thế, những ước mơ của con người ngàn xưa… + Sách là kho bách khoa, là cẩm nang kì diệu con người. + S¸ch më réng nh÷ng ch©n trêi míi. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TuÇn 27, TiÕt 79,80,81. Ngày soạn 27 đến 3/3/2007. + Sách đưa con người phiêu du ngược thời gian về với nh÷ng nÒn v¨n minh cæ x­a, víi nh÷ng Kim tù th¸p Ai Cập, vườn treo BaBiLon… - Cần có thái độ đúng với sách và việc đọc sách: + Những kẻ độc tài phi nhân tính thường căm thù sách: TÇn Thuû Hoµng, HÝt-le… + Tuy nhiªn kh«ng ph¶i cuèn s¸ch nµo còng cã gi¸ trÞ. Cã lo¹i s¸ch tèt nh­ng còng cã lo¹i ®em l¹i nguy h¹i cho con người. Cần có sự tỉnh táo khi chọn sách. - Cần kết hợp giữa thực tế và văn chương. c, KÕt bµi: - S¸ch cã mét kh¶ n¨ng v« h¹n trong viÖc n©ng cao tÇm hiểu biết cho con người. - Mãi mãi sách là người bạn đồng hành không thể thiếu GVH: Anh (chị) hãy chọn của con người. một trong hai đề bài ở phần III. Luyện tập luyện tập để lập dàn ý đầy đủ HSTL&PB. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>