Ngữ văn 7: Ca Huế trên sông Hương

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.14 MB, 33 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

1

2

3

Cò lả (Dân ca

Đồng bằng Bắc Bộ)

Lý mười thương
(Dân ca Trung Bộ)

Lý cây bông

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3></div>
(4)<div class='page_container' data-page=4></div>
(5)<div class='page_container' data-page=5></div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

-CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Lưu ý cách đọc:

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

“Xứ Huế vốn nổi tiếng với các điệu hò, hò khi đánh cá trên sông ngòi, 
biển cả, hò lúc cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm. Mỗi câu hò Huế dù 
ngắn hay dài đều được gửi gắm ít ra một ý tình trọn vẹn. Từ ngữ địa

phương được dùng nhuần nhuyễn và phổ biến, nhất là trong các câu hò 
đối đáp tri thức, ngôn ngữ được thể hiện thật tài ba, phong phú. Chèo

cạn, bài thai, hò đưa linh buồn bã, hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, 
bài chòi, bài tiệm, nàng vung náo nức nồng hậu tình người. Hò lơ, hò ô, 
xay lúa, hò nện gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh. Hò Huế thể hiện lòng 
khao khát, nỡi mong chờ hồi vọng thiết tha của tâm hờn H́. Ngồi ra 
còn có các điệu lí như: lí con sáo, lí hoài xuân, lí hồi nam.

… những khúc điệu Nam nghe b̀n man mác, thương cảm, bi ai, vương 
vấn như nam ai, nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành 
vân. Cũng có bản nhạc mang âm điệu Bắc pha phách điệu Nam không 
vui không buồn như tứ đại cảnh. Thể điệu ca Huế có sôi nổi , tươi vui, có 
buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương ai oán… Lời ca thong thả, trang 
trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước, trai hiền, gái lịch, ”

các điệu hò

các điệu li

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Một số làn điệu ca Huế

Âm hưởng, đặc điểm

- Chèo cạn, bài thai, hò

đưa linh

- Hò giã gạo, ru em, giã vơi,

giã điệp, bài chịi, bài tiệm..



Buồn bã



Náo nức, nồng hậu

tình người

- Hị lơ, hị ơ, xay lúa, hò

nện



Lòng khao khát, nỗi

mong chờ, hồi vọng

- Nam ai, nam bình, tương

tư khúc, hành vân…



cảm

Buồn man mác, thương

- Tứ đại cảnh



Không vui, không buồn

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Các nhạc cu

=> Nhạc cụ dân tộc phong phú, đa dạng

Đàn tranh Đàn tì bà Sáo Đàn nhị Đàn nguyệt

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Tên các bản đàn:

-

Lưu thủy

-

Kim tiền

-

Xuân phong

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14></div>
(15)<div class='page_container' data-page=15></div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

1. Giới thiệu về dân ca Huế

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên,

cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đuc. Tôi như một lữ khách

thích giang hồ với hồn thơ lai láng, tình người nồng hậu bước

xuống một con thuyền rồng, có lẽ con thuyền này xưa kia chỉ

dành cho vua chúa. Trước mũi thuyền là một không gian rộng

thoáng để vua hóng mát ngắm trăng, giữa là một sàn gỗ bào

nhẵn có mui vòm được trang trí lộng lẫy, xung quanh thuyền có

hình rồng và trước mũi là một đầu rồng như muốn bay lên…

Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dịng sông trăng gợn sóng.

Con thuyền bồng bềnh…

Đêm đã về khuya. Xa xa bờ bên kia Thiên Mu hiện ra mờ ảo,

ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng. Sóng vỗ ru mạn

thuyền rồi gợn vô hồi xa mãi…

Nghe tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương, cùng tiếng chuông

chùa Thiên Mu gọi năm canh mà trong khoang thuyền vẫn đầy

ắp lời ca tiếng nhạc.

Không gian như lắng đọng. Thời gian như ngừng lại…

Đêm

Đêm đã về khuya

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

2. Một đêm ca Huế trên sông Hương

a. Thời gian, không gian

-

Không gian: Khung cảnh đêm trăng ngời sáng,

trên dòng sơng Hương thơ mộng.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

CA HUẾ TRÊN SƠNG HƯƠNG

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

2. Một đêm ca Huế trên sông Hương

a. Thời gian, không gian

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

2. Một đêm ca Huế trên sông Hương

a. Thời gian, không gian

b. Người biểu diễn, người thưởng thức

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

3. Nguồn gốc của ca Huế:

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22></div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

- Dòng ca nhạc dân gian:

Sôi nỉi, l¹c

quan, vui t ơi.

ư

- Dịng ca nhạc cung đình,

nh· nh¹c:

Trang träng,

uy nghi.

Ca Huế là sự kết hợp tuyệt vời của âm nhạc bình

dân và âm nhạc bác học, vừa thanh tao, lịch sự,

vừa sang trong, duyờn dang.

Ca Huế hình thành từ:

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN:

Trong văn bản, tác giả viết:

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

NGHE CA HUẾ LÀ MỘT THÚ TAO NHÃ

( Thanh cao, lịch sự, nhã nhặn, sang trọng)

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

III. TỔNG KẾT

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

IV. LUYỆN TẬP, CỦNG CÔ

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28></div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

DẶN DO

-

Viết đoạn văn nêu cảm nhận của riêng em về ca Huế

-

Tập hát một làn điệu dân ca, chuẩn bị cho bài «Chương trình

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30></div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Tên các làn điệu 
ca Huế

Tên các loại nhạc cụ biểu

diễn Tên các bản đàn

...
...
...
...
...
...
...

...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

PHIẾU HỌC TẬP SÔ 1A

Điền vào bảng dưới đây tên các làn điệu ca Huế, các loại nhạc cu biểu diễn và 
tên các bản đàn được nhắc tới trong nghệ thuật ca Huế.

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

Tên các làn điệu 
ca Huế

Tên các loại nhạc cụ biểu

diễn Tên các bản đàn
- Các điệu hò:

đánh cá, cấy 
trồng, đưa 
linh, chèo cạn, 
bài thai, giã 
gạo, bài chòi,

bài tiệm, nàng 
vung, hị lơ, 
hơ, hị xay lúa, 
hị nện,…

- Các điệu lí: 
con sáo, hoài 
xuân, quả phụ, 
tương tư khúc, 
hành vân…

Hợp thành dàn

nhạc bao gồm: đàn 
tranh, nguyệt, tì 
bà, nhị, hồ, tam, 
đàn bầu, sáo, cặp

sanh, (sinh tiền

hoặc phách tiền),

chũm chọe, não

bạt, các loại

trống…

Lưu thủy, kim

tiền,

xuân

phong, long hổ,

tứ đại cảnh,…

PHIẾU HỌC TẬP SÔ 1A

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

A B

(a) Chèo cạn, bài 
thai, hò đưa linh

(1) náo nức, nồng hậu tình
người

(2) buồn bã

(b) Hị giã gạo, ru em,

giã vôi, giã điệp (3) Gần gũi với dân ca

Nghệ Tĩnh, thể hiện lòng
khao khát, nỗi mong chờ,
hoài vọng thiết tha của
tâm hồn Huế

(c) Hò lơ, hò ô, xay lúa,

hò nện

(d) Nam ai, nam bình, quả 
phụ, nam xuân, tương tư

khúc, hành (4) Buồn man mác,

thương cảm, bi ai, vương
vấn

(e) Tứ đại cảnh

(5) Không vui, khơng buồn
(6) Réo rắt, du dương

PHIẾU HỌC TẬP SƠ 1B

Nối tên từng làn điệu ca Huế ở cột trái với đặc điểm nổi bật của nó ở cột phải cho phù hợp:

</div>

Ngữ văn 7: Ca Huế trên sông Hương

<b>1</b>

<b>2</b>

<b>3</b>

<b>Cò lả (Dân ca </b>

<b>Đồng bằng Bắc Bộ)</b>

<b>Lý cây bông </b>

<b>-CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG</b>

<b>Lưu ý cách đọc:</b>

<b>CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG</b>

<b>CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG</b>

<b>II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN</b>

<b>Một số làn điệu ca Huế</b>

<b><sub>Âm hưởng, đặc điểm</sub></b>

<b>- Chèo cạn, bài thai, hò </b>

<b>đưa linh</b>

<b>- Hò giã gạo, ru em, giã vơi, </b>

<b>giã điệp, bài chịi, bài tiệm..</b>



<b> Buồn bã</b>



<b> Náo nức, nồng hậu </b>

<b>tình người</b>

<b>- Hị lơ, hị ơ, xay lúa, hò </b>

<b>nện</b>



<b> Lòng khao khát, nỗi </b>

<b>mong chờ, hồi vọng</b>

<b>- Nam ai, nam bình, tương </b>

<b>tư khúc, hành vân…</b>



<b><sub>cảm</sub></b>

<b>Buồn man mác, thương </b>

<b>- Tứ đại cảnh</b>



<b> Không vui, không buồn</b>

<b> Các nhạc cu</b>

<b>Tên các bản đàn:</b>

-

<b><sub>Lưu thủy</sub></b>

-

<b><sub>Kim tiền</sub></b>

-

<b><sub>Xuân phong</sub></b>

<b>CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG</b>

<b>II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN</b>

<b>1. Giới thiệu về dân ca Huế</b>

<b> Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên, </b>

<b>cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đuc. Tôi như một lữ khách </b>

<b>thích giang hồ với hồn thơ lai láng, tình người nồng hậu bước </b>

<b>xuống một con thuyền rồng, có lẽ con thuyền này xưa kia chỉ </b>

<b>dành cho vua chúa. Trước mũi thuyền là một không gian rộng </b>

<b>thoáng để vua hóng mát ngắm trăng, giữa là một sàn gỗ bào </b>

<b>nhẵn có mui vòm được trang trí lộng lẫy, xung quanh thuyền có </b>

<b>hình rồng và trước mũi là một đầu rồng như muốn bay lên…</b>

<b> Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dịng sông trăng gợn sóng. </b>

<b>Con thuyền bồng bềnh…</b>

<b> Đêm đã về khuya. Xa xa bờ bên kia Thiên Mu hiện ra mờ ảo, </b>

<b>ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng. Sóng vỗ ru mạn </b>

<b>thuyền rồi gợn vô hồi xa mãi…</b>

<b> Nghe tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương, cùng tiếng chuông </b>

<b>chùa Thiên Mu gọi năm canh mà trong khoang thuyền vẫn đầy </b>

<b>ắp lời ca tiếng nhạc.</b>

<b> Không gian như lắng đọng. Thời gian như ngừng lại…</b>

<b> </b>

<b>Đêm</b>

<b>Đêm đã về khuya</b>

<b>CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG</b>

<b>II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN</b>

<b>2. Một đêm ca Huế trên sông Hương</b>

<b>a. Thời gian, không gian</b>

<b> </b>

-

<b><sub>Không gian: Khung cảnh đêm trăng ngời sáng,</sub></b>

<b> trên dòng sơng Hương thơ mộng.</b>

<b>CA HUẾ TRÊN SƠNG HƯƠNG</b>

<b>II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN</b>

<b>2. Một đêm ca Huế trên sông Hương</b>

<b>a. Thời gian, không gian</b>

<b> </b>