Bài soạn Ngữ văn 11 tiết 114: Luyện tập kết hợp vận dụng kết hợp các thao tác lập luận

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GIÁO ÁN NGỮ VĂN 11 Tuaàn: Tieát ppct:114 Ngày soạn: /10 Ngaøy daïy: /10. GV: NGUYỄN NGỌC LIÊN. LUYỆN TẬP KẾT HỢP VẬN DỤNG KẾT HỢP CAÙC THAO TAÙC LAÄP LUAÄN A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: Củng cố kiến thức và kĩ năng cơ bản về các thao tác lập luận đã học. 2. Kĩ năng: Vận dụng các thao tác lập luận đã học để viết được bài văn nghị luận ngắn về hiện tượng , vấn đề gần gũi, quen thuộc trong thực tế đời sống và trong văn học. 3. Thái độ: Có ý thức ôn tập, vận dụng các thao tác lập luận đã học để viết được bài văn nghị luận. C. PHƯƠNG PHÁP: Phương thức thuyết trình, nêu vấn đề, giảng giải, hình thức trao đổi thảo luận, trả lời c¸c c©u hái gợi mở. Đàm thoại… D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra: Bài cũ, bài soạn của học sinh. 3. Bài mới: Chúng ta đã học trong chương trình từ đầu năm các thao tác lập luận: So sánh, phân tích, bác bỏ, bình luận. Để nắm vững hơn các thao tác đã học. Tiết này chúng ta sẽ hệ thống lại kiến thức, kĩ naêng vaän duïng vaøo vieát vaên nghò luaän. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY I. GIỚI THIỆU CHUNG - Học sinh suy nghĩa câu hỏi, bổ A. Oân tập các thao tác lập luận đã học: sung, ghi chép. Học sinh thảo luận 1. Thao tác lập luận phân tích nhóm, nhận xét trình bày ý kiến cá -MĐ: Làm rõ đặc điểm về nội dung, hỡnh thức, cấu trúc và mối nhân để trả lời câu hỏi theo định quan hÖ bên trong bên ngoài của đối tợng. YC: Cần chia tách đối hướng của GV. - Giáo viên hỏi học sinh, boå sung cho tượng thµnh c¸c yÕu tè, bé phËn theo những tiªu chÝ, quan hÖ nhất định. Cần đi sâu vào từng mặt, từng bộ phận song cần đặc đầy đu ûchốt ý chính bổ sung cho đầy biệt lu ý đến mối quan hệ giữa các mặt, các bộ phận trong tính đủchốt ý chính chØnh thÓ, thèng nhÊt. - Nhận diện thao tác lập luận đã 2. Thao tác lập luận so sánh được sử dụng trong cỏc đoạn văn sau? -MĐ: Làm rõ đối tửợng đửợc nghiên cứu trong tửơng quan với - ẹoaùn trớch trong SGK vieỏt veà vaỏn các đối tửợng khác. So sánh đúng làm cho đối tửợng đửợc nói đến đề gì? Quan điểm của tác giả với cụ thể, rõ ràng, sinh động và có sức thuyết phục. YC: Đặt các đối tửợng vào cùng một bỡnh diện, đánh giá theo cùng một tiêu vấn đề đó ra sao ? chÝ, tr¸nh lèi so s¸nh khËp khiÔng. Ph¶i nªu râ ý kiÕn, quan ®iÓm - Tác giả sử dụng thao tác lập luận đánh giá của ngửời tiến hành so sánh. nào là chù yếu ? Ngoài ra còn có 3. Đoạn văn 2: Nói đến nghệ thuật Truyện Kiều là nói đến thao taùc naøo ? nghÖ thuËt s¸ng t¹o ra mét thÕ giíi cã thËt. Trong TruyÖn KiÒu, - Hướng dẫn học sinh xây dựng đề nhiều con ngửời, nhiều cảnh vật, nhiều tâm trạng đửợc Nguyễn cöông vaän duïng caùc thao taùc laäp Du thể hiện một cách thành công. Đó là thân hỡnh đồ sộ, đẫy đà cña Tó Bµ; d¸ng dÊp hµo hoa, phong nh· cña Kim Träng; c¸i lÈm luaän. nhÈm gËt ®Çu ¸m muéi cña Së Khanh; c¸i cêi s¶ng kho¸i cña Tõ -Câu hỏi thảo luận: Hãy chỉ ra các ý H¶i; bé mÆt ®en sì , ng¬ ngÈn vì tình cña Hå T«n HiÕn; hay sù đã triển khai trong các lập luận (Các tinh tế của ánh trăng đến những rung cảm sâu thẳm trong lòng luận điểm, luận cứ, luận chứng) ngửời đều đửợc Nguyễn Du thể hiện chính xác. Những con ngời Nhóm 1+nhóm 2: TTLL phân tích. ấy, cảnh vật ấy, ánh trăng ấy sống động biết nhửờng nào. Nhóm 3+nhóm 4: TTLL so sánh B . BT: 5,6; TTLL phân tích. - Vấn đề là: - Chớ nên tự kiêu, tự đại. Tự kiêu, tự đại là khờ dại; Mình hay 1 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GIÁO ÁN NGỮ VĂN 11 Bàn về một trong những phẩm chất maø thanh nieân caàn coù ngaøy nay ? GV: chốt ý chính, chia 4 nhãm: c¸c nhóm trao đổi thảo luận, trả lời câu hỏi cử người trình bày trước lớp- GV chuÈn kiÕn thøc. - Học sinh đọc SGK và trả lời câu hoûi cuûa GV. - Các tổ trình bày xong, lớp góp ý , GV nhaän xeùt. - Toá 1: Laäp daøn yù. Toå 2: Xaùc ñònh aùp duïng thao taùc laäp luaän naøo ? Toå 3: Trình baøy moät luaän ñieåm. Toå 4 vieát một đoạn trình bày trước lớp.. GV: NGUYỄN NGỌC LIÊN nhưng nhiều người hay hơn mình. Mình giỏi nhưng nhiều người giỏi hơn mình => TTLL so sánh; Người tự kiêu, tự mãn như cái chén, cái đĩa cạn. Sông to, bể rộng thì bao nhiêu nước cũng chứa được. Vì độ lượng của nó rộng và sâu. Cái chén nhỏ, cái đĩa cạn thì một chút nước cũng đầy tràn. Vì độ lượng của nó hẹp nhỏ. =>Phải căn cứ vào mục đích nghị luận, yêu cầu, đối tợng của nghị luận để xác định có cần kết hợp cỏc thao tỏc lập luận khụng. Muèn lµm tèt thì ph¶i lËp ý tèt, tức là ph¶i chän được luËn ®iÓm, luËn cø, luËn chøng. Bµi tËp 2: a. ĐÒ bµi: Bøc tranh mïa thu trong bµi th¬ Thu ®iÕu cña NguyÔn KhuyÕn. - Bước 1: Lập ý - Bước 2: Tham khảo đoạn văn mẫu của Xuân Diệu - Bước 3: Viết đoạn văn vận dụng kết hợp thao tác lập luận phân tích và so sánh. - Điểm nhỡn để cảm nhận cảnh thu: ->từ gần đến cao xa rồi từ cao xa trở lại gần. C¶nh mïa thu trong C©u c¸ mïa thu lµ "®iÓn *Đo¹n văn tham kh¶o: (VD) ĐÓ cảm hình h¬n c¶ cho mïa thu cña lµng c¶nh ViÖt Nam" (Xu©n DiÖu): nhận đửợc vẻ đẹp của bức tranh thu - Màu sắc. Đửờng nét, chuyển động trong "Thu điếu", tröíc hÕt ta h·y b¾t -Cảnh mùa thu trong Câu cá mùa thu là cảnh đẹp nhửng tĩnh lặng ®Çu tõ ®iÓm nhìn, ®iÓm quan s¸t c¶nh và đửợm buồn: Không gian: Không gian tĩnh, vắng ngời, vắng thu cña thi nh©n. Ở bµi th¬ này , c¶nh tiếng. Các chuyển động rất nhẹ, rất khẽ không đủ tạo âm thanh. thu đửợc thi nhõn đón nhận từ gần đến Tiếng cá đớp mồi càng làm tăng sự yên ắng, tĩnh mịch của cảnh cao xa, råi tõ cao xa trë l¹i gÇn. Nhà vËt. thơ bắt đầu tõ chiÕc thuyÒn c©u, nhìn *Vận dụng thao tác phân tích và so sánh để viết đoạn văn trỡnh ra mÆt ao, nhìn lªn bÇu trêi, nhìn ra bµy luËn ®iÓm 2 ë dµn ý trªn. ngâ tróc råi l¹i trë vÒ víi ao thu, víi b. ViÕt mét ®o¹n văn nghÞ luËn ng¾n trình bµy vÒ phÈm chÊt chiếc thuyÒn c©u "bé tẻo teo" ấy. VËy của HS trong đó sử dụng hai thao tác phân tích và so sánh. Sửu là, tõ mét khung ao hÑp, kh«ng gian tÇm những ®o¹n văn hay sö dụng thµnh c«ng hai thao t¸c nµy. mùa thu, cảnh sắc mùa thu đửợc mở ra *Đo¹n văn tham kh¶o: (VD) nhiÒu höíng kh¸c nhau thËt sinh III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC động. Cũng là cảnh mựa thu nhưng ta - Oân tập các thao tác lập luận đã học: Thao tác lập luận so sẽ nhận thấy sự khác biệt khi đọc sánh, lập luận phân tích "Thu vịnh". Vì sao vậy? Có lẽ, nguyên nhân đầu tiên là do điểm nhìn. - HS về nhà chuẩn bị : Oân tập văn học và làm đề cương theo caâu hoûi GV cho. Khác với "Thu điếu", trong "Thu vịnh" cảnh thu được thi nhân đón nhận từ cao xa tíi gÇn, råi l¹i tõ gÇn đến cao xa cho nờn bức tranh thu trong bài thơ vừa có cái thanh, cái nhẹ lại vừa có cái trong, cái cao. Như vậy là, điểm nhìn đã góp phần làm nên nét đặc sắc cho bức tranh thu. D. Rút kinh nghiệm……………………………………………………………………………………….. 2 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span>