Giáo án Hóa học 11 - Bài 10: Photpho

<span class='text_page_counter'>(1)</span>§ 10: PHOTPHO I. Mục tiêu bài học 1. -. Kiến thức Biết vị trí của photpho trong bảng hệ thống tuần hoàn. Hiểu được tính chất vật lí và tính chất hoá học của photpho. Biết được ứng dụng của photpho và phương pháp điều chế photpho trong phòng thí nghiệm cũng như trong công nghiệp. 2. Kỹ năng - Vận dụng cấu tạo của photpho để giải thích tính chất vật lí, hoá học của photpho. - Rèn luyện kĩ năng dự đoán tính chất của một chất dựa vào số oxi hoá của nó. II. Phương pháp giảng dạy - Sử dụng phương pháp đàm thoại nêu vấn đề kết hợp với phương tiện trực quan. III. Chuẩn bị 1. Giáo viên - Chuẩn bị nội dung kiến thức. - Hoá chất và dụng cụ làm thí nghiệm biểu diễn. 2. Học sinh - Cần chuẩn bị trước nội dung bài học ở nhà. IV. Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp 2. Bài cũ - Làm bài tập 5 SGK 3. Bài mới Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 1: Vị trí và cấu hình electron nguyên tử. Nội dung ghi bảng I. Vị trí và cấu hình electron nguyên tử. 1s22p63s23p3. P 1s22p63s23p3. P Vị trí giáo viên yêu cầu Photpho ở ô thứ 15 thuộc học sinh viết cấu hình Photpho ở ô thứ 15 thuộc chu kỳ 3, nhóm VA. electron nguyên tử từ đó chu kỳ 3, nhóm VA.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> suy ra vị trí trong bảng hệ thống tuần hoàn.. Photpho có hoá trị III hoặc V. Từ cấu tạo cho biết hoá trị Photpho có hoá trị III của photpho ? hoặc V. Hoạt động 2: Tính chất vật lí. II. Tính chất vật lí. Học sinh quan sát hình Giáo viên cho học sinh ảnh photpho trắng và trả quan sát hình ảnh photpho lời trắng. Photpho trắng là chất rắn Ngoài ra photpho trắng màu trắng trong suốt còn có những tính chất vật lí nào khác ? Photpho trắng mềm, dễ nóng chảy, không tan trong nước tan nhiều Tên gọi khác của photpho trong dung môi hữu cơ. trắng là lân tính xuất phát Nó phát sáng trong bóng từ tính chất này. tối. Vì sao photpho trắng Vì photpho trắng có mạng mềm, dễ nóng chảy ? ít tinh thể phân tử lực liên tan trong nước ? kết yếu nên nó mềm và dễ nóng chảy. Ngoài các tính chất vật lí Phân tử photpho không trên photpho trắng còn có phân cực nên nó ít tan tính chất nào đáng chú ý ? trong nước. Giáo viên cung cấp thông Photpho trắng rất độc. tin về độc tính của photphat trắng.. Lop11.com. 1. Photpho trắng - Photpho trắng là chất rắn màu trắng trong suốt. - Nó bốc cháy ở 40oC. - Photpho trắng rất độc. 2. Photpho đỏ - Photpho đỏ là chất bột màu đỏ, khó nóng chảy, khó bay hơi hơn phôt pho trắng. Photpho đỏ bốc cháy ở 250oC. - Photpho đỏ không độc..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo viên cho học sinh quan sát một mẫu photpho Photpho đỏ là chất bột đỏ. màu đỏ. Ngoài ra nó còn những tính chất vật lí nào? So sánh với photpho trắng? Photpho đỏ khó nóng chảy, khó bay hơi, bền Hãy giải thích ? trong không khí, không phát quang, không tan trong các dung môi thông thường. Do photpho có cấu trúc polyme nên nó khó tan, khó nóng chảy và không độc. Em hãy cho biết sự chuyển hoá của 2 dạng thù hình photpho như thế nào ?. 250oC, không có không khí. P. to, cao, không có không khí. trắng. P đỏ. - Sự chuyển hoá giữa hai dạng thù hình 250oC, không có không khí. Hoạt động 3: Tính chất Photpho vừa có tính oxi hoá học hoá vừa có tính khử. Từ cấu tạo, độ âm điện và Photpho trắng hoạt động các mức oxi hoá của hơn photpho đỏ. photpho yêu cầu học sinh dự đoán tính chất hoá học Do photpho đỏ có cấu của photpho? So sánh trúc polyme nên khó tham mức độ hoạt động của hai gia phản ứng hơn. dạng thù hình photpho ?. Lop11.com. to, cao, không có không khí. P. P. trắng. đỏ. III. Tính chất hoá học  Các mức oxi hoá của.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giải thích ?. photpho -3. Hoạt động 4: Tính oxi hoá. 0. Tính oxi. +3. Tính khử. Tính oxi hoá thể hiện khi hoá Tính oxi hoá thể hiện như tác dụng với kim loại hoạt thế nào ? Cho ví dụ ? động tạo thành muối photphua hoặc với hiđro. tác dụng Yêu cầu học sinh xác định số oxi hoá và vai trò của -3 0 với chất photpho trong các ví dụ khử t 2P + 3Ca Ca P   3 2 đó.. tác dụng với chất oxi hoá. o. Hướng dẫn học sinh gọi tên một số muối photphua. Photpho tác dụng với hiđro tạo thành photphin là một chất độc. Chú ý muối photphua thuỷ phân mạnh dựa vào tính chất này người ta làm thuốc diệt chuột.. +5. Canxi photphua. 0. -3. t P + 3Na  Na3P o. 1. Tính oxi hoá. natri photphua 0. -3. -3. 0. t 2P + 3Ca  Ca3P2 o. t 2P + 3H2  2PH3 o. Canxi photphua. photphin. -3. 0. t P + 3Na  Na3P o. Hoạt động 5: Tính khử thể hiện khi nào ? cho thí dụ minh hoạ, xác định số oxi hoá và vai trò của photpho trong các thí dụ 0 đó. Tính khử thể hiện khi Hướng dẫn học sinh gọi photpho tác dụng với chất. Lop11.com. natri photphua -3. 0. t 2P + 3H2  2PH3 o. photphin.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> tên các sản phẩm phản oxi hoá mạnh hơn. ứng. Cháy trong oxi Thiếu oxi +3 t 4P + 3O2  2P2O3 o. điphotpho trioxit 2. Tính khử - Cháy trong oxi  Thiếu oxi. Thừa oxi 0. +5. t 4P + 5O2  2P2O5 o. 0. +3. t 4P + 3O2  2P2O3 o. điphotpho trioxit. điphotpho pentaoxit Tác dụng với clo Thiếu clo 0. +3. t 2P + 3Cl2  2PCl3 o. photpho triclorua.  Thừa oxi 0. +5. t 4P + 5O2  2P2O5 o. Thừa oxi 0. +5. điphotpho pentaoxit. t 2P + 5Cl2  2PCl5 o. Hoạt động 6 ứng dụng. photpho pentaclorua. Photpho có những ứng dụng nào ?. - Tác dụng với clo. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>  Thiếu clo. Giáo viên cung cấp thêm một số thông tin.. 0. +3. t Photpho được sử dụng 2P + 3Cl2  2PCl3 Hoạt động 7: Trạng thái làm diêm, phân lân, thuốc photpho triclorua tự nhiên bào vệ thực vật. o. Photpho tồn tại trong tự Dùng trong quân sự. nhiên ở dạng nào ?.  Thừa oxi 0. +5. t Giáo viên cung cấp thêm 2P + 5Cl2  2PCl5 một số thông tin về photpho pentaclorua photpho có liên quan đến Photpho tồn tại ở dạng tư duy hợp chất chủ yếu là photphorit và apatit. IV. Ứng dụng o. Hoạt động 8: Sản xuất. - Photpho được sử dụng làm diêm, phân lân, thuốc bào vệ thực vật.. Photpho được sản xuất như thế nào ?. - Dùng trong quân sự.. Giáo viên bổ sung thêm một số thông tin về quy trình sản xuất photpho và lịch sử tìm ra photpho.. V. Trạng thái tự nhiên Photpho được sản xuất - Photpho tồn tại ở dạng bằng cách nung quặng hợp chất chủ yếu là photpho với cát và than photphorit và apatit. cốc trong lò điện. Ca3(PO4)2 + 3SiO2 + 5C 1200 C  3CaSiO3 + 5CO + 2P o. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> VI. Sản xuất Ca3(PO4)2 + 3SiO2 + 5C 1200 C  3CaSiO3 + 5CO + 2P o. 4. Củng cố - So sánh tính chất hoá học của nitơ với photpho ? Tại sao photpho và nitơ thuộc cùng một nhóm chính, độ âm điên của photpho nhỏ hơn nitơ nhưng photpho hoạt động hóa học mạnh hơn nitơ ? 5. Dặn dò - Làm bài tập SGK, SBT. - Chuẩn bị nội dung bài axit photphoric.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>