Bài soạn Ngữ văn 11 tiết 108, 109: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác (Phri-Đrích Ăng-ghen)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GIÁO ÁN NGỮ VĂN 11 Tuaàn: Tieát ppct:108,109 Ngày soạn: /10 Ngaøy daïy: /10. GV: NGUYỄN NGỌC LIÊN. BA CỐNG HIẾN VĨ ĐẠI CỦA CÁC MÁC Phri-®rÝch ¡ng-ghen A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: Nhận thức được những đóng góp quan trọng của Các Mác đối với lịch sử nhân loại. 2. Kĩ năng: Hiểu được nghệ thuật lập luận của Aêng-Nghen. 3. Thái độ: Biết ơn và trân trọng những thành quả cách mạng mà các bậc tiền bối đã tạo ra. C. PHƯƠNG PHÁP: Phương thức thuyết trình, nêu vấn đề, giảng giải, hình thức trao đổi thảo luận, trả lời c¸c c©u hái gợi mở. Đàm thoại… D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 2 . Kieåm tra: Baøi cũ, bài soạn của học sinh. 3 . Bài mới: Các Mác là nhà triết học và nhà chính trị vĩ đại ngửời Đức, lãnh tụ thiên tài của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới. Ăng-ghen(1820-1895) Là nhà triết học, nhà lí luận và hoạt động cách mạng, lãnh tụ của giai cấp vô sản toàn thế giới. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY I. GIỚI THIỆU CHUNG - Học sinh suy nghĩa câu hỏi, bổ 1.T¸c gi¶: Phri-®rÝch ¡ng-ghen(1820-1895). Lµ nhµ triÕt häc, sung, ghi chép. Học sinh thảo luận nhà lí luận và hoạt động cách mạng, lãnh tụ của giai cấp vô sản nhóm, nhận xét trình bày ý kiến cá toµn thÕ giíi. ¤ng lµ nguêi §øc, con mét kÜ nghÖ gia giµu cã ë nhân để trả lời câu hỏi theo định B¸c-men, lµ ngöêi b¹n th©n cña M¸c. hướng của GV. - Ăng-ghen sống tại Anh và mất tại đó năm 1895. Tro thi hài ông - Giáo viên hỏi học sinh, boå sung cho ®uîc r¾c xuèng biÓn. đầy đu ûchốt ý chính bổ sung cho đầy - T¸c phÈm chÝnh cđa «ng lµ chÝnh trÞ, kinh tÕ, lÞch sư …cã c«ng đủchốt ý chính tr×nh viÕt chung víi M¸c: Tuyªn ng«n §¶ng céng s¶n (1848). - Giáo viên hỏi học sinh: GV: chốt ý ¡ng-ghen còng rÊt quan t©m tíi v¨n häc nghÖ thuËt. *Các Mác( 1818-1883), là nhà triết học và nhà chính trị vĩ đại ngchớnh - HS chia 6 nhóm: các nhóm trao đổi ời Đức, lãnh tụ thiên tài của giai cấp công nhân và nhân dân lao thảo luận, trả lời câu hỏi cử người động trên toàn thế giới. Mác qua đời ngày 14-3-1883, tang lễ cử trình bày trước lớp- GV chuẩn kiến hành tại nghĩa trang Hai-ghết (Luân Đôn-Anh). - T¸c phÈm næi tiÕng cña M¸c: Tuyªn ng«n §¶ng céng s¶n ( viÕt thøc. - Em hieåu gì veà Caùc Maùc vaø Aêng- chung víi ¡ng ghen); Bé T b¶n (1864-1876). 2.V¨n b¶n: Nghen ? a. Hoàn cảnh sáng tác:Đây là bài điếu văn-chính luận do Ăng- Neõu hoaứn caỷnh saựng taực ? Xaực ủũnh ghen đọc trớc mộ Mác, tại nghĩa trang Hai-ghết, Luân Đôn, Khi bố cục và ý mỗi đoạn ? Mác qua đời ngày 14-3-1883 - Xác định chủ đề của văn bản ? b. Bố cục: Văn bản chia làm 3 phần: P1: Từ đầu đến “ vĩ nhân - Nên đặt vấn đề như thế nào cho Êy g©y ra”: Tư thế ra đi vào cõi vĩnh hằng một cách nhẹ nhàng phù hợp ở phần 1 ? Vì sao lại đặt của Mác. - P2: Tiếp đó đến “ Không làm thêm gì nữa”: Những cống hiến tiêu đề ? - Cách giớùi thiệu của Aêng nghen về to lín cđa M¸c víi cuéc sèng nh©n lo¹i. - P3: Cßn l¹i: §¸nh gi¸ sù cèng hiÕn cña M¸c. Mác ở phần này như thế nào? c. Chủ đề: Bài viết làm rõ nh÷ng cèng hiÕn to lín cđa M¸c víi - Nêu những cống hiến vĩ đại của cuéc sèng nh©n lo¹i và bày tỏ tình cảm của Aêng nghen đối với 1 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GIÁO ÁN NGỮ VĂN 11 Maùc ? - Học sinh đọc SGK. - Học sinh đọc phần 2 và lần lượt trình bày từng cống hiến của Mác. - Học sinh làm việc nhanh, thảo luận nhóm, suy nghĩa câu hỏi, vấn đề giáo viên đưa ra tìm dáp án rồi xin được trả lời. Học sinh nhận xết trình bày ý kiến cá nhân để các bạn. - Thêi gian, kh«ng gian vµ mét con ngöêi: Thêi gian ? §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ M¸c ? - NghÖ thuËt nãi gi¶m, nãi tr¸nh ? - Kh«ng gian ? - NhËn xÐt v¾n t¾t vÒ nghÖ thuËt lËp luËn cña bµi ph¸t biÓu? - Thêi gian, kh«ng gian vµ mét con nguời ? Những cống hiến vĩ đại của M¸c - Cèng hiÕn ®Çu tiªn cña M¸c lµ? - Cống hiến vĩ đại thứ hai ? - Cống hiến vĩ đại thứ ba ? - T×nh c¶m cña ¡ng-ghen víi M¸c? - HS chia 6 nhóm trao đổi thảo luận, trả lời câu hỏi cử người trình bày trước líp- GV chuÈn kiÕn thøc. - Ba coáng hiến của Mác được nhắc đến theo một trật tự lập luận như thế nào ? GV chốt ý chính - Bài viết đọc trước mộ nhưng Aêng –nghen khoâng noùi nhieàu veà caùi cheát. Ñieàu aáy coù nghóa nhö theá naøo ? - Thái độ tình cảm của Aêng-nghen đối với Mác được thể hiện như thế naøo ? - Aêng-nghen đã ngợi ca, đề cao, xót thương đến tận cùng trước sự ra đi của Mác. Thái độ tính cảm ấy thể hiện ở những câu văn nào trong bài ?Haõy phaân tích.. GV: NGUYỄN NGỌC LIÊN Mác: trân trọng , kính phục, biết ơn những đóng góp cỏa Mác. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc 2. Tìm hiểu văn bản 2.1. Tö theá ra ñi vaøo coõi vónh haèng moät caùch nheï nhaøng cuûa Maùc. - Thêi gian, kh«ng gian vµ mét con ngêi: Giới thiệu ngắn gọn mà sâu sắc về Mác, tạo được ấn tượng cho người đọc. Đánh giá sự vượt trội hơn hẳn của tư tưởng Mác so với thời đại. - C¸ch më ®Çu cña t¸c gi¶: Th«ng b¸o cô thÓ, râ rµng : + Thêi gian: “ chiÒu ngµy 14-3, vµo lóc 3 giê kÐm 15 phót”. + Kh«ng gian: trong mét c¨n phßng nhá. +Thêi gian, kh«ng gian Êy lµ b×nh thöêng nhöng nã g¾n liÒn víi sù ra ®i, víi “giÊc ngñ ngh×n thu”, víi sù vÜnh biÖt cña mét vÜ nh©n: M¸c. - Đánh giá khái quát về Mác: Nhà tử tửởng vĩ đại nhất trong các nhà tử tuởng hiện đại => đánh giá rất cao, rất chính xác và đầy tự hµo vÒ C¸c M¸c, víi tö c¸ch lµ nhµ b¸c häc, triÕt gia, tu tuëng hiện đại- đuơng thời. - Sù thö¬ng tiÕc s©u xa v× sù tæn thÊt, trèng v¾ng kh«ng sao luêng hÕt ®uîc, mang tÇm thÕ giíi, nh©n lo¹i: víi giai cÊp c«ng nh©n vµ nhân dân lao động, với khoa học lịch sử. * NghÖ thuËt: nãi gi¶m, nãi tr¸nh: “ngõng suy nghÜ”, “ ngñ thiÕp ®i – giÊc ngñ ngh×n thu” 2.2. Những cống hiến vĩ đại của Mác: *Cèng hiÕn ®Çu tiªn cña M¸c lµ:T×m ra quy luËt ph¸t triÓn cña lÞch sö loµi ngöêi qua c¸c thêi k× lÞch sö. - Bản Chất của quy luật đó là: cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc thuợng tầng. Nghĩa là: tử liệu sản xuất, cách sản xuất, trình độ phát triển kinh tế ( cơ sở hạ tầng) quyết định hình thức, thể chế nhµ níc, t«n gi¸o, v¨n häc nghÖ thuËt ( kiÕn tróc thîng tÇng). - Cách trình bày và cách đánh giá: giản dị, cơ bản, dễ hiểu. So sánh tửơng đồng, bình luận: + Trong khoa học tự nhiên ( sinh học): cống hiến vĩ đại của Đác –uyn: t×m ra quy luËt tiÕn hãa vµ ph¸t triÓn cña thÕ giíi h÷u c¬ ( mu«n loµi) + Trong khoa học xã hội (lịch sử, triết học): cống hiến vĩ đại của C¸c M¸c: t×m ra quy luËt ph¸t triÓn cña loµi ngêi. * Cống hiến vĩ đại thứ hai: Tìm ra quy luật vận động riêng của phö¬ng thøc s¶n xuÊt tö b¶n chñ nghÜa hiÖn nay vµ cña x· héi tö sản do phửơng thức đó đẻ ra. - §ã lµ gi¸ trÞ thÆng dö vµ quy luËt cña gi¸ trÞ thÆng dö. - Nhắc lại và làm rõ hơn khái niệm m: giá trị do lao động sống tạo thêm ra ngoài giá trị sức lao động. Là lao động không công cña ngêi c«ng nh©n lµm thuª. - T¸c dông cña cèng hiÕn ( so s¸nh): + C«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc cña c¸c nhµ kinh tÕ häc tö s¶n vµ phª b×nh x· héi chñ nghÜa: mß mÉm trong bãng tèi. + Bé Tö b¶n cña C¸c M¸c, víi cèng hiÕn vÒ gi¸ trÞ thÆng dö: lËp tøc mét ¸nh s¸ng xuÊt hiÖn. - NÕu cèng hiÕn thø nhÊt mang tÇm vÜ m«, th× cèng hiÕn thø hai 2 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> GIÁO ÁN NGỮ VĂN 11. GV: NGUYỄN NGỌC LIÊN mang tÇm vi m«, rÊt míi mÎ vµ tinh vi, s©u s¾c. * Cống hiến vĩ đại thứ ba: Đó là sự kết hợp giữa lí luận và thùc tiÔn, biÕn c¸c lÝ thuyÕt c¸ch m¹ng – khoa häc thµnh hµnh động cách mạng. => Nh÷ng cèng hiÕn nµy ®uîc xÕp theo mét trËt tù t¨ng tiÕn, cèng hiÕn sau lín h¬n cèng hiÕn tríc. 2.3. T×nh c¶m cña ¡ng-ghen víi M¸c: - NhÊn m¹nh sù bÊt tö cña M¸c. §Ò cao, ngîi ca, tiÕc thö¬ng v« h¹n tríc sù ra ®i cña M¸c. - C¸c M¸c chèng l¹i bÊt c«ng, chèng cöêng quyÒn, b¹o lùc. - Nh÷ng cèng hiÕn mang l¹i lîi Ých cho toµn thÓ nh©n lo¹i, v× thÕ “ ¤ng có nhiều kẻ đối địch nhửng chửa chắc có một kẻ thù riêng nào cả”=> Lời khẳng định nhử một lời cầu nguyện của Ăng-ghen trửớc mộ Mác. => Ng¾n gän, s©u s¾c. LuËn ®iÓm, luËn cø râ rµng. So s¸nh trïng ®iÖp, t¨ng tiÕn. §Ò cao, xãt thö¬ng v« h¹n.. 3. Tổng kết Cách lập luận và cách diễn đạt chặt chẽ, giàu sức thuyết phục. Nhân loại đã thấy đợc ba cống hiến vĩ đại của một vĩ nhân- Các Mác. Bài viết lµ mét ¸ng v¨n nghÞ luËn xuÊt s¾c trong v¨n chö¬ng . LuyÖn tËp: 1. Baøi soá 2: Laäp daøn yù: a. ĐVĐ: Giới thiệu thời gian, không gian Mác vĩnh biệt nhân loại, và tình cảm tiếc thương. Sự ra đi của Mác là một tổn thất. b. GQVĐ: - Ca ngợi công lao của Mác và tiếc thương. Cống hiến thứ nhất của Mác là tìm ra quy luật phát triển của loài người. Cống hiến thư hai là tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa và xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra. Khoa học đối với Mác là một vận động lịch sử, lực lượng cách mạng. Lí luận của Mác đã được ứng dụng vào thực tế cách mạng, vào sự phát triển của lịch sử. Mác tham gia vào việc lật đổ xã hội tư sản và các thiết chế mà nó dựng lên, tham gia vào sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản, đem lại cho họ ý thức về địa vị và yêu cầu cuûa mình. c. Kết thúc vấn đề:Vì những cống hiến trên mà Mác bị căm ghét nhiều nhất. Mác gạt đi tất cả và chỉ đáp lại khi cần thiết. Người ra đi để lại tiếc thương cho hàng triệu người cộng sự và giai cấp công nhân trên toàn thế giới. Mác có thể có nhiếu kẻ đối địch nhưng không có một kẻ thù riêng nào. Lời cầu nguyện.. III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Thời gian, không gian và một con ngời. Những cống hiến vĩ đại của M¸c. T×nh c¶m cña ¡ng-ghen víi M¸c - HS chuẩn bị bài Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp theo) theo caâu hoûi SGK.. D. Rút kinh nghiệm……………………………………………………………………………………….. 3 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>