Giáo án Ngữ văn khối 11 - Trả bài viết số 2

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 Ngµy so¹n: 10/ 10 / 2009 TiÕt 31.. Tr¶ Bµi viÕt sè 2.. A. Môc tiªu bµi häc. - Chữa nội dung: Giúp HS hiểu đề và cách trình bày một bài văn nghị luận. - Chữa lỗi câu và diễn đạt: Giúp HS khắc phục được một số lỗi cơ bản, từ đó biết sửa chữa vµ viÕt v¨n tèt h¬n. B. Phương tiện thực hiện. - Gi¸o ¸n. - Bµi lµm cña HS. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phương pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi, thảo luận. - Tr¶ bµi cho HS xem kÕt qu¶. Kh¾c phôc lçi viÕt. GV thu bµi l­u v¨n phßng. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi.. Hoạt động của GV và HS. *Hoạt động 1. GV nhận xét những ưu điểm, nhược ®iÓm bµi viÕt. §¸nh gi¸ kÕt qu¶.. NguyÔn V¨n S¬n -. Yêu cầu cần đạt. 1. NhËn xÐt chung. * ¦u ®iÓm. - Nhìn chung các em hiểu đề, biết cách triển khai ý. Nắm được nội dung yêu cầu đề bài. - Phân tích được dẫn chứng để minh họa cho luận ®iÓm cña m×nh. - HiÓu râ vÒ néi dung vµ ý nghÜa cña 2 v¨n b¶n. BiÕt so s¸nh vµ rót ra ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a th©n phận hai người phụ nữ được biểu hiện trong 2 bài thơ đó. * Nhược điểm. - Bµi viÕt ch­a më réng, ch­a bµy tá ®­îc ý kiÕn cña m×nh mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng. - Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. - Ch­a biÕt triÓn khai ý, nªn bµi viÕt hÇu nh­ chØ míi dõng l¹i ë ph©n tÝch cô thÓ néi dung 2 bµi th¬. - Chưa làm nổi bật trong tâm yêu cầu đề. 2. Chữa đề. * Yªu cÇu vÒ kü n¨ng. - Biết vận dụng kiến thức đã học và kỹ năng viết văn nghị luận để làm bài. - Văn rõ ràng, ngắn gọn, trong sáng. Diễn đạt lưu lo¸t, c¸c ý l«gÝc.. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11. * Hoạt động 2. GV đọc và chép đề lên bảng. HS xác định nội dung cần làm.. §Ò bµi. Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam thêi x­a qua c¸c bµi Tù t×nh( Bµi II) của Hồ Xuân Hương và Thương vợ của Trần Tế Xương. Hãy xác định: - Néi dung yªu cÇu? - Định hướng bài làm: + ý cÇn triÓn khai. + Ph¹m vi kiÕn thøc. - §iÓm gièng vµ kh¸c nhau ë hai người phụ nữ trong 2 bài thơ này là g×? *Hoạt động 3. - GV cho HS đọc 1 số bài văn mẫu( KQ cao). - §¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch ®­îc mét c¸ch râ rµng h×nh ảnh người phụ nữ Việt Nam thời xưa qua 2 bài thơ. - V¨n viÕt s¸ng t¹o, cã c¶m xóc. * Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc. - Nắm vững nội dung của hai bài thơ, từ đó thấy ®­îc sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a tÝnh c¸ch cña hai người phụ nữ: + Khác:Một người muốn bứt phá, thoát ra khỏi cuộc sống ngột ngạt; Một người lại cam chịu, nhẫn nại làm tròn bổn phận của người mẹ, người vợ. Một người được đồng cảm, sẻ chia, động viên, khuyến khích. Một người cô đơn một mình, đau tức trước duyªn phËn hÈm hiu. + Gièng: Cïng c¶m nhËn ®­îc th©n phËn, sè phËn cña m×nh mét c¸ch râ rµng. Cïng ý thøc ®­îc vÒ b¶n th©n vµ cuéc sèng cña m×nh. Họ đều là những người phụ nữ tần tảo, nhẫn nại, cam chịu duyên phận, biết mà không thể làm gì được để thoát khỏi cuộc sống tù túng ngột ngạt, đến bế tắt ấy. MÊt tù do, kh«ng ®­îc sèng cho chÝnh m×nh. - Có thể phân tích từng bài thơ để thấy được hình ảnh người phụ nữ VN - nhưng phải biết chọn ý phân tích. - Có thể phân tích song song hai bài thơ để so sánh lu«n sù gièng vµ kh¸c nhau trong c¸ch biÓu hiÖn vµ bộc lộ tâm trạng của hai người phụ nữ ấy. Từ đó đánh giá nét cá tính đều đáng được trân trọng, đáng quí ở người phụ nữ Việt Nam: Mạnh mẽ, biết hi sinh, ý thøc ®­îc vÒ b¶n th©n, nhËn thøc ®­îc vÒ cuéc sèng.. 4. Hướng dẫn về nhà. - Kh¾c phôc lçi bµi lµm. ViÕt l¹i bµi v¨n ( nÕu cã ®iÒu kiÖn). - Rèn kỹ năng để viết bài văn số 3( nghị luận văn học) tốt hơn. - Soạn bài theo phân phối chương trình.. ************************* Ngµy so¹n: 11/ 10 / 2009. TiÕt 32.. NguyÔn V¨n S¬n -. Thao t¸c lËp luËn so s¸nh.. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11. A. Mục tiêu cần đạt. - Nắm được vai trò, mục đích và yêu cầu của lập luận so sánh trong bài văn nghị luận nói riªng vµ trong giao tiÕp hµng ngµy nãi chung. - RÌn kü n¨ng vËn dông so s¸nh vµo viÖc viÕt mét ®o¹n v¨n, bµi v¨n nghÞ luËn. B. Phương tiện thực hiện. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phương pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - Định hướng tìm hiểu nội dung bài học qua hệ thống câu hỏi bài tập. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc cò.. 1. Kh¸i niÖm so s¸nh. - So sánh là đối chiếu 2 sự vật, hiện tượng, để thấy được sự giống và khác nhau giữa 2 sự vật, hiện tượng - ThÕ nµo lµ so s¸nh? Trong cuéc Êy. sống chúng ta hay dùng so sánh - Có 2 kiểu so sánh: Tương đồng ( chỉ ra những nét không? So sánh để làm gì? giống nhau) và tương phản (chỉ ra những nét khác nhau). * Hoạt động 2. 2. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận so sánh. Hướng dẫn HS làm bài tập và trả lời câu hỏi SGK bằng trao đổi thảo luận 2.1. Khảo sát bài tập. nhãm. Câu1. Đối tượng được so sánh: Bài văn Chiêu hồn. Nhóm 1. Đọc đoạn trích và trả lời: Đối tượng so sánh: Chinh phụ ngâm, Cung oán Đối tượng được so sánh và đối tượng ngâm khúc, Truyện Kiều. so s¸nh lµ g×? C©u 2. §iÓm gièng vµ kh¸c nhau. + Giống: Đều bàn về con người. Nhãm 2. §iÓm gièng vµ kh¸c nhau + Kh¸c: Chinh phô ng©m, Cung o¸n ng©m khóc, giữa đối tượng được so sánh và đối Truyện Kiều đều bàn về con người ở cõi sống, văn tượng so sánh. Chiêu hồn bàn về con người ở cõi chết. Câu 3. Mục đích so sánh trong đoạn trích. Nhóm 3. Phân tích mục đích so sánh - Nhằm làm sáng tỏ, vững chắc hơn lập luận của trong ®o¹n trÝch? mình. Qua so sánh người đọc thấy cụ thể hơn, sinh. NguyÔn V¨n S¬n -. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 động hơn ý của tác giả. 2.2 . KÕt luËn. - Mục đích của so sánh là làm sáng rõ đối tượng Nhóm 4. Mục đích và yêu cầu của đang nghiên cứu trong tương quan với đối tượng kh¸c. thao t¸c so s¸nh? - Yêu cầu của so sánh: Khi so sánh phải đặt các đối tượng vào cùng một bình diện, đánh giá trên cùng mét tiªu chÝ míi thÊy ®­îc sù gièng vµ kh¸c nhau giữa chúng, đồng thời phải nêu rõ ý kiến của người viÕt. * Hoạt động 3. 3. C¸ch so s¸nh. HS đọc mục II trong SGK và trả lời - C©u 1. NguyÔn Tu©n so s¸nh quan niÖm "soi c©u hái theo cÆp. ®­êng" cña Ng« TÊt Tè víi nh÷ng quan niÖm sau: - Nguyễn Tuân so sánh quan niệm "soi + Quan niệm của những người chủ trương" cải lương đường" của Ngô Tất Tố với những hương ẩm" cho rằng chỉ cần bài trừ hủ tục là đời quan niÖm nµo? sèng n«ng d©n sÏ ®­îc n©ng cao. + Quan niệm của những người hoài cổ cho rằngchỉ cần trở về với đời sống thuần phác, trong sạch như ngày xưa là đời sống của những người nông dân sẽ ®­îc c¶i thiÖn.. - Căn cứ để so sánh là gì?. - Mục đích của so sánh là gì?. * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK.. - C©u 2. C¨n cø so s¸nh: Dùa vµo sù ph¸t triÓn tÝnh cách của các nhân vật trong "Tắt đèn", với các nhân vật khác trong một số tác phẩm cùng viết về đề tài nông thôn thời kì ấy- nhưng viết theo chủ trương cải lương hương ẩm hoặc ngư ngư tiều tiều canh canh môc môc. - Câu 3. Mục đích của so sánh: Chỉ ra ảo tưởng của hai quan niệm trên để làm nổi bật cái đúng của Ngô Tất Tố: Người nông dân phải đứng lên chống lại kẻ bãc lét m×nh, ¸p bøc m×nh. 4. Ghi nhí. - SGK. 4. LuyÖn tËp. - Bµi tËp SGK. 5. Hướng dẫn về nhà. - N¾m néi dung bµi häc. - TriÓn khai phÇn bµi tËp cßn l¹i.. NguyÔn V¨n S¬n -. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 - Soạn bài theo phân phối chương trình. ************************* Ngµy so¹n: 13/10/2009 TiÕt 33+34.. Kh¸i qu¸t v¨n häc viÖt nam tõ ®Çu thÕ kØ XX. đến cách mạng tháng tám 1945.. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - N¾m b¾t ®­îc mét sè nÐt næi bËt vÒ t×nh h×nh x· héi vµ v¨n hãa VN nöa ®Çu XX. - Hiểu những đặc điểm cơ bản và thành tựu chủ yếu của VHVN từ đầu thế kỷ XX - cách m¹ng th¸ng T¸m 1945. - BiÕt vËn dông kiÕn thøc vµo viÖc häc nh÷ng t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm cô thÓ. B. Phương tiện thực hiện. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phương pháp đọc hiểu, nêu vấn đề, phân tích và minh họa. - Kết hợp trao đổi, thảo luận nhóm.. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n bµi. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc thầm từ trang 82-87, nêu đặc điểm cơ bản của VHVN từ XX- CM8/45. - Em hiểu thế nào là hiện đại hóa?GV hướng dẫn HS dựa vào SGK trả lời lần lượt các câu hỏi. - Quá trình hiện đại hoá của VHVN thêi k× nµy diÔn ra qua mÊy giai ®o¹n? Néi dung cña mçi giai đoạn? Những thành tựu đạt ®­îc? C¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu?. NguyÔn V¨n S¬n -. Yêu cầu cần đạt. I. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña v¨n häc ViÖt Nam từ đầu thế kỷ XX đến cách mạng tháng T¸m n¨m 1945. 1. Văn học đổi mới theo hướng hiện đại hóa. - Khái niệm hiện đại hoá: được hiểu là quá tr×nh lµm cho v¨n häc tho¸t ra khái hÖ thèng thi ph¸p VHTĐ và đổi mới theo hình thức của văn học phương T©y, cã thÓ héi nhËp víi nÒn v¨n häc trªn thÕ giíi. - Nội dung hiện đại hóa văn học diễn ra trên mọi mặt, ở nhiều phương diện: + Thay đổi quan niệm về văn học; văn chương chở đạo -> văn chương là một hoạt động nghệ thuật, đi tìm và sáng tạo cái đẹp, nhận thức và khám cuộc sống. + Chñ thÓ s¸ng t¹o: Tõ nhµ nho -> nhµ v¨n nghÖ sÜ mang tÝnh chuyªn nghiÖp. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 - V× sao G§ 3 VHVN míi thùc sù trở thành hiện đại?. - VHVN từ đầu thế kỉ XX đến CM/8.1945 ph©n ho¸ ra sao? KÓ tªn mét sè t¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu biÓu thuéc c¸c bé phËn, c¸c xu hướng văn học?. + C«ng chóng v¨n häc:TÇng líp nho sÜ->tÇng líp thÞ d©n. + Xây dựng nền văn xuôi TiếngViệt: Hiện đại hóa thể lo¹i v¨n häc; XuÊt hiÖn nhiÒu thÓ lo¹i míi; Phãng sù, KÞch, phª b×nh.  Vì vậy hiện đại hóa VH là một đòi hỏi tất yếu, khách quan của VH dân tộc trong thời đại mới. - Quá trình hiện đại hóa diễn ra qua 3 giai đoạn. a/ Giai đoạn 1: Từ đầu thế kỉ X đến khoảng năm 1920. b/ Giai đoạn 2: Từ 1920 đến 1930. c/ Giai đoạn 3: Từ 1930 đến 1945. 2. V¨n häc h×nh thµnh hai bé phËn vµ ph©n hãa thành nhiều xu hướng, vừa đấu tranh với nhau, vừa bổ sung cho nhau để cùng phát triển. 2.1. Bé phËn VH c«ng khai lµ v¨n häc hîp ph¸p tån t¹i trong vßng luËt ph¸p cña cña chÝnh quyÒn thực dân phong kiến. Phân hóa thành nhiều xu hướng: + Xu hướng văn học lãng mạn. *Néi dung: ThÓ hiÖn c¸i t«i tr÷ t×nh ®Çy c¶m xóc, nh÷ng kh¸t väng vµ ­íc m¬. *§Ò tµi: Thiªn nhiªn, t×nh yªu vµ t«n gi¸o *ThÓ lo¹i: Th¬ vµ v¨n xu«i tr÷ t×nh. + Xu hướng văn học hiện thực. *Néi dung: Ph¶n ¸nh hiÖn thùc th«ng qua nh÷ng hình tượng điển hình. *Đề tài: Những vấn đề xã hội *ThÓ lo¹i: TiÓu thuyÕt, truyÖn ng¾n, phãng sù. 2.2. Bé phËn VH kh«ng c«ng khai lµ v¨n häc c¸ch m¹ng, ph¶i l­u hµnh bÝ mËt. - Néi dung: *§Êu tranh chèng thùc d©n vµ tay sai *Thể hiện nguyện vọng của dân tộc là độc lập tự do. *Biểu lộ nhiệt tình vì đất nước. - NghÖ thuËt: *Hình tượng trung tâm là người chiến sĩ *Chñ yÕu lµ v¨n vÇn.  Hai bé phËn v¨n häc trªn cã sù kh¸c nhau vÒ quan điểm nghệ thuật và khuynh hướng thẩm mĩ. 3. Văn học phát triển với tốc độ hết sức nhanh chãng. - VH phát triển cả về số lượng và chất lượng - Nguyªn nh©n: + Søc sèng v¨n ho¸ m·nh liÖt mµ h¹t nh©n lµ lßng yêu nước và tinh thần dân tộc, biện hiện rõ nhất là sự. NguyÔn V¨n S¬n -. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 - VH VN thời kì này phát triển với trưởng thành và phát triển của tiếng Việt và văn chương tốc độ như thế nào? ViÖt. - Kể tên những tên tuổi đáng tự + Ngoài ra phải kể đến sự thức tỉnh ý thức cá nhân hµo? cña tÇng líp trÝ thøc T©y häc. - Vì sao có tốc độ phát triển ấy? + Còn một lí do rất thiết thực: Lúc này văn chương trë thµnh mét thø hµng ho¸ vµ viÕt v¨n lµ mét nghÒ cã thÓ kiÕm sèng. Hoạt động 2.Những truyền thống tư tưởng lớn của lịch sử VH VN là II.Thành tựu chủ yếu của VHVN từ đầu gì? VH thời kì này có đóng góp gì thế kỉ XX đến CMT8.1945. mới về tư tưởng? 1. Về nội dung, tư tưởng: - VHVN có 2 truyền thống lớn: Chủ nghĩa yêu nước, - Truyền thống yêu nước mang chủ nghĩa nhân đạo. nội dung dân chủ: Đất nước phải  Nhân tố mới: Phát huy trên tinh thần dân chủ. g¾n víi nh©n d©n - Truyền thống nhân đạo mang nội dung mới: Đối tượng của VH là những con người bình thường trong xã hội; nhân đạo còn gắn với ý thøc c¸ nh©n cña t¸c gi¶ - Chñ nghÜa anh hïng víi quan niÖm nh©n d©n lµ anh hïng g¾n víi 2. VÒ thÓ lo¹i vµ ng«n ng÷ v¨n häc: lí tưởng cộng sản và chủ nghĩa - V¨n xu«i. quèc tÕ XHCN + Tiểu thuyết văn xuôi quốc ngữ ra đời. đến những - GV hướng dẫn HS tìm và năm 30 được đẩy lên một bước mới. ph©n tÝch mét sè dÉn chøng trong + Truyện ngắn đạt được thành tựu phong phú và vững các tác phẩm đã học. ch¾c. *Hoạt động 3. + Phóng sự ra đời đầu những năm 30 và phát triển Trao đổi thảo luận nhóm. m¹nh. - GV hướng dẫn HS thảo luận + Bót kÝ, tuú bót, kÞch, phª b×nh VH ph¸t triÓn. nhãm. - Th¬ ca: Lµ mét trong nh÷ng thµnh tùu VH lín nhÊt + Nhãm lín: 3 nhãm thêi k× nµy. + Thêi gian: 5phót * B¶ng so s¸nh: - GV ph¸t phiÕu häc tËp vµ giao nhiÖm vô: TT cæ ®iÓn TT hiện đại + Nhãm 1 : C¸c thÓ lo¹i VH míi - §Ò tµi, cèt truyÖn: vay xuÊt hiÖn ë thêi k× nµy lµ g×? mượn. + Nhóm 2: Tiểu thuyết hiện đại kh¸c truyÖn th¬ N«m thêi trung đại như thế nào? Nêu dẫn chứng và ph©n tÝch dÉn chøng cô thÓ + Nhóm 3: Thơ hiện đại khác thơ thời trung đại như thế nào? Nêu dÉn chøng vµ ph©n tÝch dÉn chøng cô thÓ. NguyÔn V¨n S¬n -. - KÓ theo trËt tù thêi gian - Nh©n vËt: ph©n tuyÕn r¹ch rßi, thÓ hiÖn t©m lÝ theo hµnh vi bªn ngoµi - Chó träng cèt truyÖn li k×. - Tả cảnh, tả người theo lối ­íc lÖ. Xoá bỏ những đặc - Kết cấu tác phẩm: chương điểm của tiểu thuyết hå.i trung đại. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 - GV hướng dẫn các nhóm thống nhÊt ý kiÕn.. - KÕt thóc t¸c phÈm: Cã hËu. - Lêi v¨n biÒn ngÉu. Thơ trung đại Thơ hiện đại Mang đầy đủ những - Phá bỏ các quy phạm chặt đặc điểm thi pháp VH chẽ. trung đại. - Tho¸t khái hÖ thèng ­íc lÖ mang tÝnh phi ng·. - LÝ luËn phª b×nh. - Ngôn ngữ, cách thể hiện, diễn đạt, trình bày. + Dần thoát li chữ Hán, chữ Nôm, lối diễn đạt công thức, ước lệ, tượng trưng, điển cố, qui phạm nghiêm ngÆt cña VHT§.  Kế thừa tinh hoa của truyền thống văn học trước đó. - Mở ra một thời kì VH mới: Thời kì VH hiện đại. III. Ghi nhí.. * Hoạt động 4. GV hướng dẫn tổng kết và luyện tËp. HS đọc ghi nhớ SGK. 4. Luyện tập. Trao đổi cặp. Vì sao VHVN ba mươi năm đầu thế kỷ XX( 1900-1930)là văn học giai đoạn giao thời? HD:+ Có những đổi mới nhất định: Chữ viết( Quốc ngữ) thể loại mới( Tiểu thuyết, truyện ngắn) thơ ca phát triển( cái tôi cá nhân)- Tán Đà, người gạch nối giữa hai thế kỷ.  Tuy nhiên còn nhiều hạn chế: ảnh hưởng rơi rớt của cái cũ, thể loại chưa đạt chuẩn mực nghệ thuật cao. Nội dung tư tưởng đổi mới nhưng hình thức thơ còn quen thuộc (thất ngôn tứ tuyệt, thất ngôn bát cú đường luật…Bình mới rượu cũ) 5. Hướng dẫn về nhà. - N¾m néi dung bµi häc.Chó ý c¸c kh¸i niÖm. - LÊy dÉn chøng minh häa cho néi dung bµi häc. - Soạn bài theo phân phối chương trình.. *****************************. Ngµy so¹n: 15/10/2009 TiÕt 35+36: NguyÔn V¨n S¬n -. ViÕt Bµi lµm v¨n sè 3.. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11. ( NghÞ luËn v¨n häc) A. Môc tiªu bµi häc. - Biết vận dụng các thao tác lập luận luận, phân tích và so sánh để viết bài. - Cñng cè kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng lµm v¨n nghÞ luËn. - Thái độ làm bài nghiêm túc. B. Phương tiện thực hiện. - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 chuÈn. - ThiÕt kÕ gi¸o ¸n. - C¸c tµi liÖu tham kh¶o. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Häc sinh lµm bµi t¹i líp 2 tiÕt. - GV phát đề, yêu cầu HS thực hiện nghiêm túc qui định lớp học. - Thu bµi sau 90 phót. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. bµi míi.. Đề bài: Những cảm nhận sâu sắc của em qua việc tìm hiểu cuộc đời và thơ văn NguyÔn §×nh ChiÓu. Yªu cÇu vÒ kü n¨ng: - BiÕt c¸ch tr×nh bµy mét bµi lµm v¨n nghÞ luËn v¨n häc. - Trình bày ngắn gọn, đủ ý, diễn đạt lưu loát. - Bè côc râ rµng. V¨n cã c¶m xóc. - Không sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt. Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc: Học sinh có thể có những cách trình bày khác nhau nhưng bài viết cần đảm bảo các ý cơ bản sau: 1. Khái quát được những nét cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp thơ văn Nguyễn Đình Chiểu: Tấm gương về nghị lực và đạo đức, suốt đời đấu tranh không biết mệt mỏi cho lẽ phải và quyền lợi nhân dân. Thơ văn ông là sự kết hợp giữa lí tưởng sống và ý chí kiên cường của nhà th¬ mï xø §ång Nai. 2. Chứng minh qua cuộc đời. - Gặp nhiều khó khăn bất hạnh nhưng vẫn đứng vững trên mọi hoàn cảnh. Giữ trọn đạo lý, cốt c¸ch. - Dùng ngòi bút làm vũ khí chiến đấu chống Pháp. 3. Chøng minh b»ng c¸c t¸c phÈm cô thÓ. - Lục Vân Tiên: Tư tưởng đạo đức sống. - Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc: Lòng căm thù giặc sâu sắc, ngợi ca những tấm gương xả thân vì nghÜa lín. - Chạy giặc: Lòng yêu nước, nỗi đau mất nước.. NguyÔn V¨n S¬n -. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 4. Rút ra những đặc điểm chính. Bài học về tấm gương đạo đức qua cuộc đời và sự nghiệp thơ v¨n cña nhµ th¬. * Thang ®iÓm. - Điểm 7: Đáp ứng tất cả các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi nhỏ về diễn đạt. - Điểm 5-6: Đáp ứng được 2/3 các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi chính tả, diễn đạt. - Điểm 3-4: Đáp ứng được 1-2 nội dung yêu cầu trên. Bài mắc quá nhiều lỗi chính tả, diễn đạt. - Điểm 1-2: Trình bày thiếu ý hoặc còn sơ sài ý, mắc quá nhiều lỗi diễn đạt, ngữ pháp, chính tả. - Điểm 0: Hoàn toàn lạc đề.. ************************ Ngµy so¹n: 16/10/2009 TiÕt 37. Hai đứa trẻ ( Th¹ch Lam ).. A. Mục đích yêu cầu. - Cảm nhận được tình cảm xót thương của nhà văn đối với những kiếp người lao động nghèo khổ, bế tắc trước cách mạng tháng Tám và sự cảm thông trân trọng của Thạch Lam trước mong ước của họ về một tương lai tươi sáng. -Thấy được vài nét độc đáo trong bút pháp NT của Thạch Lam qua một truyện ngắn trữ t×nh B. Phương tiện thực hiện. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. , - C¸c tµi liÖu tham kh¶o. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phương pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp trao đổi thảo luận nhóm. - Phương pháp phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, liên tưởng. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV v à HS * Hoạt động 1. HS đọc và tóm tắt tiểu dẫn SGK. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. NguyÔn V¨n S¬n -. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - Th¹ch lam: 1910-1942. Tªn khai sinh Nguyễn Tường Vinh, sau đổi là Nguyễn Tường. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 L©n. Bót danh ViÖt Sinh. - Tuy lµ thµnh viªn cña nhãm Tù lùc v¨n ®oµn ( em ruét cña NhÊt Linh - Hoµng §¹o), nh­ng văn chương của Thạch Lam lại hướng về cuộc sèng cña tÇng líp tiÓu t­ s¶n, tri thøc nghÌo vµ - Phần tiểu dẫm SGK trình bày những người lao động. - Sở trường viết truyện ngắn: Loại truyện tâm néi dung chÝnh nµo? t×nh, truyÖn kh«ng cã truyÖn. Hai yÕu tè hiÖn thùc vµ l·ng m¹n tr÷ t×nh lu«n ®an cµi, xen kÏ vào nhau tạo nên nét đặc thù khó lẫn trong phong c¸ch nghÖ thuËt cña «ng. - Thế giới nhân vật thường là tầng lớp tiểu tư s¶n nghÌo tÇng líp n«ng d©n víi cuéc sèng vÊt vả, cực nhọc, bế tắc. Vì vậy nhân vật thường mang t©m tr¹ng c¶m xóc, c¶m gi¸c nhiÒu h¬n lµ t­ duy. - Thạch Lam là người đem chất thơ vào văn xuôi. Hầu hết các tác phẩm của ông đều được viết với tấm lòng đôn hậu, nhậy cảm , tinh tế với mọi biến thái tâm trạng của lòng người. 2. C¸c t¸c phÈm chÝnh: + Giã l¹nh ®Çu mïa: TruyÖn ng¾n 1937 + Nắng trong vườn: Truyện ngắn 1938 + Ngµy míi: TiÓu thuyÕt 1939 - Trong chương trình ngữ văn THCS em + Theo dòng: Bình luận văn học 1941 đã được học những tác phẩm nào của + Sợi tóc: Tập truyện ngắn 1942 + Hà Nội băm sáu phố phường: Bút ký 1943 Th¹ch Lam? + Hà Nội ban đêm: Phóng sự 1936 + Một tháng ở nhà thương: Phóng sự 1937 3. Giới thiệu tác phẩm: Hai đứa trẻ. - Xuất xứ: In trong tập Nắng trong vườn 1938 - Bót ph¸p: HiÖn thùc vµ l·ng m¹n tr÷ t×nh.. * Hoạt động 2. HS tìm và nhận dạng biểu tượng nghệ thuật có trong văn bản. Trên cơ sở đã đọc văn bản ở nhà, GV hướng dẫn cho HS cách nhận dạng biểu tượng.. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. Đọc và nhận dạng biểu tượng.. - Chó ý h×nh ¶nh ®­îc nh¾c nhiÒu lÇn trong t¸c phÈm: + Bãng tèi / chiÒu muén. + Ngọn đèn. + §oµn tµu. - Hình ảnh nào được lặp nhiều lần trong - Xác định ý nghĩa của những chi tiết đó. t¸c phÈm? H×nh ¶nh nµo g©y cho em Ên tượng nhất? 2. Khái niệm biểu tượng nghệ thuật .. NguyÔn V¨n S¬n -. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 - Theo em thế nào là biểu tượng?. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm: 5 phút. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. - Biểu tượng ( nghệ thuật ) là một hình thức tư duy nghÖ thuËt t¹o ra nhiÒu tÇng ý nghÜa ( chø không chỉ đơn thuần là phương tiện tạo hình và biểu đạt) được thể hiện dưới dạng một hình thức cô thÓ, c¶m tÝnh, ®­îc sö dông lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn trong t¸c phÈm vµ cã gi¸ trÞ gîi c¶m cao.. 3. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. - Nhãm 1. C¶nh vËt trong truyÖn ®­îc 3.1. C¶nh chiÒu muén n¬i phè huyÖn. miªu t¶ trong thêi gian vµ kh«ng gian + Thêi gian trong truyÖn: Buæi chiÒu tèi. nh­ thÕ nµo? + Kh«ng gian trong truyÖn: Phè huyÖn. +ánh sáng trong truyện: Ngọn đèn dầu. - Mọi cuộc sống sinh hoạt diễn ra đều được cảm - Nhãm 2. Th¹ch Lam miªu t¶ cuéc sèng nhËn qua con m¾t cña Liªn. Cuéc sèng n¬i ®©y n¬i phè huyÖn ra sao? đều gợi sự tàn tạ, hiu hắt: + Cảnh ngày tàn: Tiếng trống, phương đông đỏ rùc, tiÕng Õch nh¸i, tiÕng muçi vo ve... bãng tèi b¾t ®Çu trµn ngËp trong con m¾t Liªn. + Cảnh chợ tàn: Mấy đứa trẻ nhặt nhạnh, mùi ẩm mốc quen thuộc, mùi riêng của quê hương... Liên thương bọn trẻ và cảm nhận rõ ràng thời kh¾c cña ngµy tµn. + Cảnh kiếp người tàn tạ: Vợ chồng ông hát - Nhóm 3. Thạch Lam miêu tả hình ảnh sẩm, gia đình chị Tý, bà cụ Thi điên, mấy đứa con người nơi phố huyện như thế nào? trÎ con nhµ nghÌo, b¸c Siªu, vµ chÝnh c¶ hai chÞ em Liªn...Th©n phËn tµn t¹ ®ang hÐo mßn, con - Nhóm 4: Em có nhận xét gì về cuộc người hoà lẫn cùng bóng tối như những cái sống và con người nơi phố huyện ? bãng vËt vê lay l¾t, mong manh ®ang tr«i theo thêi gian. - Cuộc sống ấy cứ đều đều, đơn điệu, lặp đi lặp lại buồn tẻ, nhàm chán đối với người dân phố huyÖn. - Tất cả họ đang mong đợi một cái gì đó tươi mát thổi vào cuộc đời họ.  Nét vẽ âm thanh, ánh sáng, con người của bức tranh phố huyện tưởng chừng rời rạc, nhưng nó hoà quyện cộng hưởng trong hệ thống u buån, trÇm mÆc, xãt xa. §iÓm thªm vµo cuéc sống ấy là ngọn đèn dầu cùng bóng tối bao phủ, càng ngợi sự nghèo khổ lay lắt đến tội nghiệp.. NguyÔn V¨n S¬n -. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 4. Hướng dẫn về nhà. - N¾m néi dung bµi häc. - Soạn bài tiếp tiết 2+ 3: Chú ý biểu tượng nghệ thuật - Xuất hiện bao nhiêu lần? ý nghĩa của những biểu tượng đó? *********************** Ngµy so¹n: 17/10/2009 TiÕt 38-39. Hai đứa trẻ (tiếp) ( Th¹ch Lam ).. A. Mục đích yêu cầu. - Cảm nhận được tình cảm xót thương của nhà văn đối với những kiếp người lao động nghèo khổ, bế tắc trước cách mạng tháng Tám và sự cảm thông trân trọng của Thạch Lam trước mong ước của họ về một tương lai tươi sáng. -Thấy được vài nét độc đáo trong bút pháp NT của Thạch Lam qua một truyện ngắn trữ t×nh B. Phương tiện thực hiện. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. , - C¸c tµi liÖu tham kh¶o. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phương pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp trao đổi thảo luận nhóm. - Phương pháp phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, liên tưởng. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi. Hoạt động của GV v à HS * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Nhãm 1: Cã bao nhiªu tõ mang nghÜa tèi xuÊt hiÖn trong t¸c phÈm? Dẫn chứng? Biểu tượng bóng tối gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc đời của con người nơi phố huyện?. NguyÔn V¨n S¬n -. Yêu cầu cần đạt. 3.2. Biểu tượng bóng tối và ngọn đèn dầu nơi phè huyÖn. * Biểu tượng bóng tối. - LÆp h¬n 20 lÇn trong t¸c phÈm.  bãng tèi bao trïm tÊt c¶, trµn ngËp trong t¸c phÈm, t¹o nªn mét bøc tranh u tèi. - Cái màn đêm ấy tưởng chừng như có thể sắt ra từng miếng, đè nặng lên cả tác phẩm tạo một không gian tù đọng, gợi cảm giác ngột ngạt.. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 - Bãng tèi ®­îc miªu t¶ nhiÒu tr¹ng th¸i kh¸c nhau, có mặt suốt từ đầu đến cuối tác phẩm.  gợi cho người đọc thấy một kiếp sống bế tắc, quẩn quanh của người dân phố huyện nói riêng và nhân dân trước cách mạng tháng Tám nói chung.  Đó là biểu tượng của những tâm trạng vô vọng, nỗi u hoài trong tâm thức của một kiếp người.. -T©m tr¹ng cña hai chÞ em Liªn vµ An trước khung cảnh thiên nhiên và đời sèng n¬i phè huyÖn?. - Bóng tối ấy có liên quan đến từng con người có một cuộc đời vất vả, lam lũ: + Tối đến mẹ con chị Tý dọn hàng nước. + §ªm vÒ b¸c phë Siªu xuÊt hiÖn. + Trong bóng tối gia đình bác hát Sẩm kiếm ăn. + Khi bóng tối tràn ngập là lúc bà cụ Thi điên đến mua rượu uống. + §ªm nµo Liªn còng ngåi lÆng ng¾m phè huyÖn vµ chê tµu.  Bóng tối trở thành biểu tượng nghệ thuật gợi nhiều cảm xúc cho người đọc. * Biểu tượng ngọn đèn dầu nơi phố huyện. - Ngọn đèn dầu được nhắc hơn 10 lần trong tác phÈm.  Tất cả không đủ chiếu sáng, không đủ sức phá tan màn đêm, mà ngược lại nó càng làm cho đêm tối trở nªn mªnh m«ng h¬n, cµng ngîi sù tµn t¹, h¾t hiu, buồn đến nao lòng. - Ngọn đèn dầu là biểu tượng về kiếp sống nhỏ nhoi, v« danh v« nghÜa, lay l¾t. Mét kiÕp sèng leo lÐt mái mòn trong đêm tối mênh mông của xã hội cũ, không hạnh phúc, không tương lai, cuộc sống như cát bụi. Cuộc sống ấy cứ ngày càng một đè nặng lên đôi vai mỗi con người nơi phố huyện. - C¶ mét bøc tranh ®en tèi. Nh÷ng hét s¸ng cña ngọn đèn dầu hắt ra giống như những lỗ thủng trên mét bøc tranh toµn mµu ®en.  ChÞ em Liªn c¶m nhËn chiÒu quª: C¶nh vËt tuy buån nh­ng th©n thuéc, gÇn gòi. Liªn vµ An lÆng lÏ ng¾m c¸c v× sao, lÆng lÏ quan s¸t nh÷ng g× diÔn ra ë phè huyÖn vµ xãt xa c¶m th«ng, chia sÎ víi nh÷ng kiếp người nhỏ nhoi sống lay lắt trong bóng tối của cơ cực đói nghèo. Nỗi buồn cùng bóng tối đã tràn ngập trong đôi m¾t Liªn, nh­ng trong t©m hån c« bÐ vÉn dµnh chç cho một mong ước, một sự đợi chờ trong đêm.. Hoạt động 3.. 3.3. Biểu tượng chuyến tàu đêm qua phố huyện.. - Nhãm 2: Bãng tèi cã liªn quan g× tíi cuéc sèng m­u sinh hµng ngµy cña con người nơi phố huyện này không? DÉn chøng?. - Nhóm 3: Ngọn đèn dầu được lặp bao nhiªu lÇn? DÉn chøng?. - Nhóm 4: ý nghĩa biểu tượng của ngọn đèn dầu trong tác phẩm? * Hoạt động 2. GV định hướng cho HS tổng hợp kiến thøc. §¸nh gi¸ t©m tr¹ng cña nh©n vËt th«ng qua c¸c thao t¸c ph©n tÝch trªn.. NguyÔn V¨n S¬n -. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 Trao đổi thảo luận nhóm.. - H×nh ¶nh con tµu lÆp 10 lÇn trong t¸c phÈm. - Nhóm 1: Biểu tượng chuyến tàu lặp  Đó là biểu tượng cho một cuộc sống sôi động, bao nhiêu lần trong tác phẩm? Có ý nhộn nhịp, vui vẻ, hiện đại. Dù chỉ trong giây lát nó nghÜa g×? còng ®­a c¶ phè huyÖn tho¸t ra khái cuéc sèng tï đọng, u ẩn, bế tắc. - Chuyến tàu đêm qua phố huyện là niềm vui duy nhÊt trong ngµy cña chÞ em Liªn. + Mang đến một thế giới khác: ánh sáng xa lạ, âm thanh nao nức, tiếng ồn ào của khách...khác và đối - Nhóm 2: Tại sao đêm nào chị em lập với nhịp điệu buồn tẻ nơi phố huyện. Liªn còng chê tµu qua råi míi ®i ngñ? + ChuyÕn tµu ë Hµ Néi vÒ: trë ®Çy ký øc tuæi th¬ Có phải hai chị em chờ tàu qua để bán của hai chị em Liên, mang theo một thứ ánh sáng hµng kh«ng? T¹i sao? duy nhất, như con thoi xuyên thủng màn đêm, dù chỉ trong chốc lát cũng đủ xua tan cái ánh sáng mờ ảo n¬i phè huyÖn. - ViÖc chê tµu trë thµnh mét nhu cÇu nh­ c¬m ¨n nước uống hàng ngày của chị em Liên. Liên chờ tàu không phải vì mục đích tầm thường là đợi khách mua hàng mà vì mục đích khác: + Được nhìn thấy những gì khác với cuộc đời mà hai chÞ em Liªn ®ang sèng. + Con tàu mang đến một kỷ niệm, đánh thức hồi ức về kỷ nịêm mà chị em cô đã từng được sống. + Giúp Liên nhìn thầy rõ hơn sự ngưng đọng tù túng cña cuéc sèng phñ ®Çy bãng tèi hÌn män, nghÌo nµn của cuộc đời mình  Liên là người giàu lòng thương yêu, hiếu thảo và - Nhóm 3: Theo em, Liên là người đảm đang. Cô là người duy nhất trong phố huyện nh­ thÕ nµo? biÕt ­íc m¬ cã ý thøc vÒ cuéc sèng. C« mái mßn trong chờ đợi.  Đây chính là giá trị nhân đạo trong tác phẩm. 4. Tư tưởng tác phẩm. - Tiếng nói xót thương đối với những kiếp người nghèo đói cơ cực, sống quẩn quanh bế tắc, không - Nhóm 4: Qua truyện ngắn Thạch ánh sáng, không tương lai, cuộc sống như cát bụi ở Lam muốn phát biểu tư tưởng gì? phố huyện nghèo trước cách mạng tháng Tám. Qua những cuộc đời đó Thạch Lam làm sống dậy nh÷ng sè phËn cña mét thêi, hä kh«ng h¼n lµ nh÷ng kiếp người bị áp bức bóc lột, nhưng từ cuộc đời họ. NguyÔn V¨n S¬n -. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 Thạch Lam gợi cho người đọc sự thương cảm, sự trân trọng ước mong vươn tới cuộc sống tốt đẹp hơn cña hä.V× vËy t¸c phÈm võa cã gi¸ trÞ hiÖn thùc võa có giá trị nhân đạo. 4. §Æc s¾c nghÖ thuËt. * Hoạt động 4. - TruyÖn tr÷ t×nh, truyÖn kh«ng cã truyÖn . Trao đổi cặp: 3 phút. - Thông qua các biểu tượng thể hiện một tâm trạng, GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. đằng sau tâm trạng gửi gắm một tư tưởng. - Em hãy nhận xét về nghệ thuật miêu - Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật qua tác động t¶ vµ giäng v¨n cña Th¹ch Lam? cña ngo¹i c¶nh trong mét thêi gian vµ kh«ng gian nghÖ thuËt hÑp nh­ng cô thÓ. - Ch©n dung nhµ v¨n Th¹ch Lam qua - Ng«n ng÷ s¸t thùc, sóc tÝch vµ giµu tÝnh biÓu c¶m. truyÖn ng¾n? - Hình ảnh cái tôi tác giả thấp thoáng đằng sau các hình tượng- một cái tôi nhân hậu, giàu tình thương, nhá nhÑ vµ dÞu dµng, t©m hån nhËy c¶m víi c¸i buån *Hoạt động 3. nỗi khổ của những người dân nghèo trong xã hội cũ. HS đọc ghi nhớ SGK. III. Ghi nhí (Sgk). 4. Cñng cè: - So sánh Hai đứa trẻ với Tắt đèn, Lão hạc, Gió lạnh đầu mùa ( đã học ở chương trình THCS) để thấy con người và xã hội trong những năm trước cách mạng tháng Tám năm 1945? HD: +Điểm chung: Cái nhìn hiện thực và nhân đạo đối với xã hội VN đang chìm đắm trong c¶nh n« lÖ, lÇm than. +NÐt riªng: Phong c¸ch vµ bót ph¸p nghÖ thuËt cña c¸c nhµ v¨n: HiÖn thùc-L.m¹n 5. Hướng dẫn về nhà. - Nắm nội dung bài học. Hiểu giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm. - C¶m nhËn b¶n th©n khi häc xong t¸c phÈm. - Soạn bài theo phân phối chương trình.. Ngµy so¹n: 18 / 10/ 2009 TiÕt 40.. *************************. Ng÷ c¶nh.. A. Mục tiêu cần đạt. - Nắm được khái niệm và các yếu tố của ngữ cảnh trong hoạt động giao tiếp. - Rèn kỹ năng nói và viết phù hợp với ngữ cảnh, đồng thời có khả năng lĩnh hội chính xác nội dung, mục đích của lời nói trong mối quan hệ với ngữ cảnh. B. Phương tiện thực hiện. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11.. NguyÔn V¨n S¬n -. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phương pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - Định hướng tìm hiểu nội dung bài học qua hệ thống câu hỏi bài tập. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt. I. Kh¸i niÖm ng÷ c¶nh. 1. Kh¶o s¸t vÝ dô.. * Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi. - So s¸nh c©u nãi ë môc I,1 vµ c©u nãi ë môc II,2? C©u nãi ë môc nµo xác định được? tại sao?. 2. KÕt luËn. - Ng÷ c¶nh lµ yÕu tè gióp cho c©u nãi trë nªn cô thể, khiến người nghe, người đọc có thể dễ dàng xác - Theo em hiểu một cách đơn giản thì định được nhân vật giao tiếp, nội dung giao tiếp, ng÷ c¶nh lµ g×? thêi gian vµ kh«ng gian giao tiÕp. II. C¸c nh©n tè cña ng÷ c¶nh. * Hoạt động 2. 1. Nh©n vËt giao tiÕp. HS đọc mục II SGK và trả lời câu - Gồm tất cả các nhân vật tham gia giao tiếp: người hái. nói (viết ), người nghe ( đọc). + Một người nói - một người nghe: Song thoại. + Nhiều người nói luân phiên vai nhau: Hội thoại - Theo em để thực hiện được giao + Người nói và nghe đều có một "vai" nhất định, tiÕp chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng yÕu đều có đặc điểm khác nhau về lứa tuổi, nghề tè nµo? nghiệp, cá tính, địa vị xã hội, ...-> chi phối việc lĩnh héi lêi nãi.. - C¸c yÕu tè cña ng÷ c¶nh cã mèi. NguyÔn V¨n S¬n -. 2. Bèi c¶nh ngoµi ng«n ng÷. - Bèi c¶nh giao tiÕp réng ( cßn gäi lµ bèi c¶nh v¨n hóa): Bối cảnh xã hội, lịch sử, địa lý, phong tục tập qu¸n, chÝnh trÞ...ë bªn ngoµi ng«n ng÷. - Bèi c¶nh giao tiÕp hÑp ( cßn gäi lµ bèi c¶nh t×nh huống): Đó là thời gian, địa điểm cụ thể, tình huống cô thÓ. - HiÖn thùc ®­îc nãi tíi( gåm hiÖn thùc bªn ngoµi vµ hiÖn thùc bªn trong cña c¸c nh©n vËt giao tiÕp):. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo?. Gồm các sự kiện, biến cố, sự việc, hoạt động...diễn ra trong thùc tÕ vµ c¸c tr¹ng th¸i, t©m tr¹ng, t×nh cảm của con người.. 3. V¨n c¶nh. - Bao gèm tÊt c¶ c¸c yÕu tè ng«n ng÷ cïng cã mÆt trong văn bản, đi trước hoặc sau một yếu tố ngôn * Hoạt động 3. ngữ nào đó. Văn cảnh có ở dạng ngôn ngữ viết và HS đọc mục III SGK và trả lời câu ngôn ngữ nói. hái. III. Vai trß cña ng÷ c¶nh. - Đối với người nói ( viết ): Ngữ cảnh là cơ sở của - Ngữ cảnh có vai trò như thế nào đối việc dùng từ, đặt câu, kết hợp từ ngữ... với việc sản sinh và lĩnh hội văn bản? - Đối với người nghe( đọc ): Ngữ cảnh là căn cứ để lÜnh héi tõ ng÷, c©u v¨n, hiÓu ®­îc néi dung, ý nghĩa. mục đích...của lời nói. * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGk . * Hoạt động 5. Trao đổi, thảo luận nhóm: 5 phút. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Nhãm 1: bµi tËp 1. - Nhãm 2: Bµi tËp 2.. IV. Ghi nhí. V. Cñng cè, luyÖn tËp. - Bµi tËp 1. Hai c©u v¨n trong " V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuộc", xuất phát từ bối cảnh: Tin tức về kẻ địch có tõ mÊy th¸ng nay nh­ng ch­a cã lÖnh quan. Trong khi chờ đợi người nông dân thấy chướng tai, gai mắt trước hành vi bạo ngược của kẻ thù. - Bµi tËp 2. Hai c©u th¬ trong bµi "Tù t×nh" (bµi II) của Hồ Xuân Hương: "Đêm khuya văng vẳng......trơ c¸i hång nhan...." HiÖn thùc ®­îc nãi tíi lµ hiÖn thùc bªn trong, tøc lµ t©m tr¹ng ngËm ngïi, bÏ bµng, chua xãt cña nh©n vËt tr÷ t×nh.. - Nhãm 3: Bµi tËp 4.. - Bµi tËp 4. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c chÝnh lµ ng÷ c¶nh cña c¸c c©u th¬ trong bµi "VÞnh khoa thi Hương"(Tú Xương ): Sự kiện năm Đinh Dậu, thực d©n Ph¸p më khoa thi chung ë Nam §Þnh. Trong kú thi đó có toàn quyền Pháp ở Đông Dương và vợ đến dù.. - Nhãm 4: Bµi tËp 5.. - Bµi tËp 5. Bèi c¶nh giao tiÕp: Trªn ®­êng ®i, hai người không quen biết nhau. Câu hỏi đó người hỏi muốn biết về thời gian. Mục đích: Cần biết thông tin về thời gian, để tính toán cho công việc riêng cña m×nh.. NguyÔn V¨n S¬n -. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11. 4. Hướng dẫn về nhà. - N¾m néi dung bµi häc. - Soạn bài theo phân phối chương trình. .. NguyÔn V¨n S¬n -. THPT §øc Hîp - H­ng Yªn Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span>