Giáo án Tự chọn lớp 10 - Tiết 81 đến tiết 90

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy gi¶ng A4: A5:. SÜ sè: v¾ng: SÜ sè: v¾ng: TiÕt 81, 82 – Lµm v¨n. lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn I/ Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: 1. KiÕn thøc: - N¾m ®­îc t¸c dông cña viÖc lËp dµn ý vµ c¸ch thøc lËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng lËp dµn ý khi viÕt bµi v¨n nghÞ luËn. 3. Thái độ: Có ý thức lập dàn ý khi viết bài văn nghị luận. II/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: SGK, SGV Ngữ văn 10 chuẩn, Thiết kế bài soạn, ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng HS: SGK, vở ghi, vở soạn III/ TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò (3 phót): Đọc thuộc lòng vb “Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ” và cho biết ý nghĩa của VB? 2. Bµi míi (38 phót): TiÕt thø nhÊt: Hoạt động của thầy và trò KiÕn thøc c¬ b¶n HĐ1 (8 phút) : Hướng dẫn tìm hiểu Tác I/ Tác dụng của việc lập dàn ý dông cña viÖc lËp dµn ý 1. LËp dµn ý HS đọc sgk. Lµ c«ng viÖc lùa chän vµ s¾p xÕp nh÷ng néi GV: Em hiểu thế nào về công việc lập dung cơ bản dự định triển khai vào bố cục ba dµn ý? T¸c dông cña nã? phÇn cña v¨n b¶n. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. 2. T¸c dông - Dù kiÕn ®­îc nh÷ng néi dung chñ yÕu, nh÷ng luËn ®iÓm, luËn cø cÇn triÓn khai, ph¹m vi vµ mức độ nghị luận,... nhờ đó tránh xa đề, lạc đề, lÆp ý. - Tr¸nh bá sãt ý, triÓn khai ý ko c©n xøng. HĐ2 (30 phút): Hướng dẫn tìm hiểu - Giúp phân bố thời gian hợp lí. II/ C¸ch lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn C¸ch lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn 1. T×m ý cho bµi v¨n §Ò v¨n: Bµn vÒ vai trß vµ t¸c dông to lín cña s¸ch trong dời sống tinh thần của con người, nhà văn M. Gorki có viết: “Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trêi míi”. H·y gi¶i thÝch vµ b×nh luËn ý kiÕn trªn.. GV: Vấn đề trọng tâm của đề văn là gì? a) vấn đề trọng tâm: - T¸c dông to lín cña s¸ch. Quan điểm của chúng ta về vấn đề đó? - quan điểm: vấn đề được đặt ra là đúng đắn. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GV: T×m c¸c luËn ®iÓm, luËn chøng cho đề văn? HS: thảo luận theo nhóm, cử đại diện trả lêi. (GV gîi më: + S¸ch lµ g×? s¸ch cã t¸c dụng gì? Thái độ đối với sách và việc đọc sách ntn? + S¸ch lµ s¶n phÈm thuéc lÜnh vùc nµo của con người? + S¸ch ph¶n ¸nh, l­u gi÷ nh÷ng thµnh tùu g× cña nh©n lo¹i? + Sách có chịu sự ảnh hưởng của thời gian vµ ko gian ko? + T×m c¸c dÉn chøng lµm s¸ng tá c¸c luËn ®iÓm? + Thái độ của anh (chị) với các loại s¸ch? + §äc s¸ch ntn lµ tèt nhÊt? +Anh (chÞ) hiÓu ntn vÒ c©u tôc ng÷ “Häc đi đôi với hành”? Hs th¶o luËn, tr¶ lêi. Gv nhËn xÐt, bæ sung: CÇn g¾n viÖc häc trong s¸ch vë víi thùc tÕ cuéc sèng. Cuộc sống cũng là “trường đại học” tr¸nh trë thµnh kÎ häc theo s¸ch m¸y mãc, gi¸o ®iÒu, mï qu¸ng, xa thùc tÕ  thÊt b¹i.. b) Xác định các luận điểm: - LuËn ®iÓm 1: s¸ch lµ s¶n phÈm tinh thÇn k× diệu của con người. - LuËn ®iÓm 2: s¸ch më réng nh÷ng ch©n trêi míi. - Luận điểm 3: cần có thái độ đúng đắn với sách và việc đọc sách. c) T×m luËn cø cho c¸c luËn ®iÓm: - c¸c luËn cø cña luËn ®iÓm 1: + sách là sản phẩm tinh thần của con người. + s¸ch lµ kho tµng tri thøc. + sách giúp ta vượt qua thời gian và ko gian. - c¸c luËn cø cña luËn ®iÓm 2: + s¸ch gióp ta hiÓu biÕt mäi lÜnh vùc tù nhiªn vµ x· héi. + sách là người bạn tâm tình gần gũi giúp ta tự hoµn thiÖn m×nh vÒ nh©n c¸ch. - c¸c luËn cø cña luËn ®iÓm 2: + §äc vµ lµm theo s¸ch tèt, phª ph¸n s¸ch cã h¹i. + tạo thói quen lựa chọn sách, hứng thú đọc vµ häc theo s¸ch cã néi dung tèt. + Häc nh÷ng ®iÒu hay trong s¸ch bªn c¹nh häc thùc tÕ cuéc sèng. 2. lËp dµn ý * MB: Giới thiệu luận đề. * TB:- luËn ®iÓm 1: + luËn cø a. + luËn cø b... - luËn ®iÓm 2: + luËn cø a. + luËn cø b... - luËn ®iÓm 3: + luËn cø a. + luËn cø b... * KB: Khẳng định vai trò và tác dụng của sách đối với con ngưòi. * Ghi nhí: SGK. 3. Củng cố (3 phút): HS đọc ghi nhớ (sgk) 4. Hướng dẫn học bài (1 phút):- Học bài và làm bài tập 1, 2.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngµy gi¶ng A4: A5:. SÜ sè: v¾ng: SÜ sè: v¾ng: TiÕt 81, 82 – Lµm v¨n. lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn I/ Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: 1. KiÕn thøc: - N¾m ®­îc t¸c dông cña viÖc lËp dµn ý vµ c¸ch thøc lËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng lËp dµn ý khi viÕt bµi v¨n nghÞ luËn. 3. Thái độ: Có ý thức lập dàn ý khi viết bài văn nghị luận. II/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: SGK, SGV Ngữ văn 10 chuẩn, Thiết kế bài soạn, ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng HS: SGK, vở ghi, vở soạn III/ TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò (3 phót): - ThÕ nµo lµ lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn? T¸c dông cña lËp dµn ý? - C¸ch lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn? 2. Bµi míi (38 phót): TiÕt thø hai: Hoạt động của thầy và trò KiÕn thøc c¬ b¶n HĐ1(13 phút): Hướng dẫn h/s làm BT 1 III/ Luyện tập Bµi 1: HS : Đọc đề bài, trao đổi làm BT 1. Tìm hiểu đề: + NLXH (GV gợi ý: + Xác định các yêu cầu của + yêu cầu về ND: mối quan hệ giữa tài và đức. đề bài + TTLL: GT, PT, CM, BL + Theo em néi dung cßn thiÕu lµ g×?) + Phạm vi d/c: đời sống XH - Bæ sung c¸c ý cßn thiÕu: + mối quan hệ khăng khít của tài và đức. + Bài học: cần học tâp, rèn luyện, phấn đấu để có cả tài và đức. 2. lËp dµn ý: HS: tr×nh bµy phÇn dµn ý * MB:- Giíi thiÖu lêi d¹y cña Hå Chñ TÞch. GV: nhận xét, chốt ý đúng. - Định hướng tư tưởng của bài viết. * TB: - Gi¶i thÝch c©u nãi cña B¸c: + Giải thích khái niệm: tài- tài năng, trình độ học vấn cao; đức- đạo đức, cái tâm của con người. + Có tài mà ko có đức là người vô dụng.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> + Có đức mà ko có tài thì làm việc gì cũng khã.  §Æt ra yªu cÇu, mèi quan hÖ song song gi÷a tài và đức. - Bµi häc vËn dông: lêi d¹y cña B¸c cã ý nghÜa sâu sắc đối với việc rèn luyện, tu dưỡng của từng cá nhân- cần coi trọng cả việc rèn đức và luyÖn tµi. - Liên hệ với thực tế mọi người xung quanh và b¶n th©n. * KB: Khẳng định ý nghĩa bài học đúng đắn HĐ2 (15 phút): Hướng dẫn h/s làm BT 2 trong lời Bác dạy. bµi 2: HS : Đọc đề bài, trao đổi làm BT 1. Tìm hiểu đề: (GV gợi ý: Xác định các yêu cầu của đề + NLXH bµi) + yªu cÇu vÒ ND: C¸i khã bã c¸i kh«n + TTLL: GT, PT, CM, BL HS: Tr×nh bµy phÇn dµn ý + Phạm vi d/c: đời sống XH GV: nhận xét, chốt ý đúng. 2. LËp dµn ý * MB:- Giíi thiÖu c©u tôc ng÷. - quan niệm về vấn đề nó đặt ra: khẳng định tính hai mặt. * TB: (em h·y gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ ?) - gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: c¸i khã- nh÷ng khã kh¨n trong thùc tÕ cuéc sèng; bã- bã buéc, c¶n trë; kh«n- kh¶ n¨ng suy nghÜ, s¸ng t¹o  Nh÷ng khã kh¨n trong cuéc sèng cã thÓ h¹n chÕ viÖc ph¸t huy tµi n¨ng, søc s¸ng t¹o cña (Quan niệm của em về tính 2 mặt của con người. - Bµn luËn: c©u tôc ng÷ ?) + mặt đúng: sự phát triển chủ quan bao giờ cũng chịu tác đọng của hoàn cảnh khách quan. + mặt chưa đúng: chưa đánh giá đúng mức vai trò của sự nỗ lực chủ quan của con người (Cái khã lã c¸i kh«n, Gian nan rÌn luyÖn míi thµnh c«ng). (Bµi häc mµ em rót ra lµ g× ?) - Bµi häc: + khi thùc hiÖn 1 kÕ ho¹ch, c«ng viÖc cÇn tÝnh đến hoàn cảnh khách quan nhưng ko quá lệ thuéc vµo nã. + trong hoàn cảnh nào cũng cần đặt sự nỗ lực. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> chñ quan, ý chÝ, nghÞ lùc lªn trªn. Nh÷ng khã khăn trong cuộc sống là môi trường rèn luyện b¶n lÜnh. NÕu cßn thõa thêi gian GV cho h/s thùc * KB: kh¼ng ®inh quan ®iÓm cña b¶n th©n vÒ hành viết đoạn và yêu cầu hoàn thiện ở vấn đề mà câu tục ngữ đặt ra. nhµ. 3. Củng cố (3 phút): Phân tích đề và lập dàn ý là bước quan trọng để đảm bảo viết đúng và đạt hiệu quả cho bài văn nghị luận. 4. Hướng dẫn học bài (1 phút): - hoàn thiện các bài tập vào vở. - So¹n bµi: NguyÔn Du vµ TruyÖn KiÒu.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ngµy gi¶ng A4: A5:. SÜ sè: v¾ng: SÜ sè: v¾ng: TiÕt 83 – §äc v¨n. truyÖn kiÒu PhÇn I: T¸c gi¶ NguyÔn Du. I/ Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: 1. KiÕn thøc: - Nắm được những yếu tố về thời đại, quê hương – gia đình và bản thân cuộc đời đã làm nªn mét thiªn tµi NguyÔn Du. - Sù nghiÖp v¨n häc cña NguyÔn Du – vÞ trÝ cña NguyÔn Du trong lÞch sö VH d©n téc. 2. KÜ n¨ng: - NhËn diÖn mét danh nh©n v¨n ho¸, mét t¸c gia hµng ®Çu cña nÒn VH ViÖt Nam. 3. Thái độ: Trân trọng nhân cách con người Nguyễn Du và tình yêu văn học. II/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: SGK, SGV Ngữ văn 10 chuẩn, Thiết kế bài soạn, ChuÈn kiÕn thøc HS: SGK, vở ghi, vở soạn III/ TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò (3 phót): kh«ng thùc hiÖn 2. Bµi míi (41 phót): Hoạt động của thầy và trò KiÕn thøc c¬ b¶n HĐ1 (20 phút): Hướng dẫn tìm hiểu về I/ Tác giả Nguyễn Du NguyÔn Du (1765- 1802), tªn ch÷ lµ Tè Nh­, NguyÔn Du GV: Trong kho¶ng thêi gian 1765 - hiÖu lµ Thanh Hiªn. 1820, XHVN có gì đặc biệt? 1. Nh÷ng yÕu tè kÕt tinh nªn mét thiªn tµi HS: trao đổi theo bàn, trả lời. NguyÔn Du a) Thời đại và xã hội (Cuối thế kỉ XVIII - đầu Một phen thay đổi sơn hà thÕ kØ XIX) M¶nh th©n chiÕc l¸ biÕt lµ vÒ ®©u? + XHPKVN khñng ho¶ng trÇm träng: ®Çy bãng tèi, khæ ®au, lo¹n l¹c, khëi nghÜa n«ng d©n, kiªu binh næi lo¹n (tÝnh chÊt bi kÞch). + Diễn ra nhiều biến cố lớn: Tây Sơn thay đổi s¬n hµ diÖt Lª, TrÞnh, diÖt Xiªm, ®uæi Thanh, huy hoµng mét thuë; Nhµ NguyÔn lËp l¹i chÝnh quyÒn chuyên chế và thống nhất đất nước, thiết lập chế độ cai trÞ hµ kh¾c (1802).. -> Cuộc sống XH trở nên điêu đứng, số phận con người bị chà đạp thê thảm. GV: Gia đình Nguyễn Du có gì đặc b) Gia đình và quê hương biệt? Nó tác động tích cực đến ông ntn? - Gia đình: HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. + Cha: NguyÔn NghiÔm (1708- 1775), tµi hoa, tõng GVMR: Dòng họ, gia đình Nguyễn Du có giữ chức tể tướng. nhiều người tài hoa, đỗ đạt cao. Dân gian + Mẹ: Trần Thị Tần (1740-1778), người con gái xứ tương truyền câu ca dao ngợi ca: Bao giờ Kinh Bắc.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngàn Hống hết cây/ Sông Rum hết nước họ + Dòng họ Nguyễn Tiên Điền có hai truyền thống: Khoa b¶ng vµ v¨n hãa, v¨n häc. danh väng lín. nµy hÕt quan.. GV: Quª cha, quª mÑ, n¬i sinh ra vµ lớn lên của Nguyễn Du có tác động đến «ng ntn? HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.. - Quê hương:. + Quê cha: Hà Tĩnh- vùng đất thuộc khúc ruột miền trung khæ nghÌo, n¬i cã s«ng Lam, nói Hång, s¬n thñy h÷u t×nh. + Quª mÑ: xø Kinh B¾c hµo hoa, c¸i n«i cña d©n ca quan hä. + N¬i sinh ra vµ lín lªn: kinh thµnh Th¨ng Long ngh×n n¨m v¨n hiÕn..  NguyÔn Du cã ®iÒu kiÖn tiÕp nhËn truyÒn thống văn hóa quý báu của gia đình và của nhiều vùng quê khác nhau. Đó là tiền đề cho sù ph¸t triÓn tµi n¨ng nghÖ thuËt cña «ng sau nµy. c) Cuộc đời Nguyễn Du - Thêi th¬ Êu vµ niªn thiÕu: sèng trong ko khÝ GV: Nêu những nét lớn của cuộc đời một gia đình phong kiến quý tộc bậc nhất ở Nguyễn Du? Tác động của chúng đến kinh thành Thăng Long có điều kiện thuận sù nghiÖp v¨n häc cña «ng? lợi để: + Dïi mµi kinh sö, tÝch lòy vèn v¨n hãa, v¨n häc, lµm HS: trao đổi theo bàn, trả lời. GVMR: Trong phủ Nguyễn Nghiễm, ngựa nền tảng cho sáng tác văn chương sau này. xe quan l¹i ®i l¹i tÊp nËp, kÎ n« béc cóng ®­îc mặc gấm, ăn thịt. Nguyễn Khản (người anh cïng cha kh¸c mÑ víi NguyÔn Du) lµm quan to trong phủ chúa Trịnh. Ông là người say mê ©m nh¹c, trong phñ ko lóc nµo ngõng tiÕng t¬ tiÕng tróc.. + HiÓu râ b¶n chÊt cña hµng quan l¹i ®­¬ng thêi cïng víi cuéc sèng phong l­u, xa hoa cña giíi quý téc phong kiến  để lại dấu ấn đậm nét trong các sáng t¸c cña NguyÔn Du.. - Đỗ Tam trường năm 18 tuổi (1783). - Từ 1789 - trước khi ra làm quan cho nhà NguyÔn:. + Tr¶i qua thêi k× h¬n 10 n¨m giã bôi l­u l¹c ë quª vî (Quúnh C«i, trÊn S¬n Nam - nay thuéc tØnh Th¸i B×nh): cuéc sèng v« cïng khã kh¨n, thiÕu thèn, cùc khæ.  §em l¹i cho «ng nh÷ng hiÓu biÕt vµ niÒm c¶m th«ng s©u s¾c víi cuéc sèng cùc khæ cña nh©n d©n lao động, giúp ông suy ngẫm về xã hội, về thân phận con người trong sự biến động dữ dội của lịch sử.  Thóc ®Èy sù h×nh thµnh tµi n¨ng vµ b¶n lÜnh s¸ng tạo văn chương. Ông đã học được tiếng nói hàng ngày của người trồng dâu, trồng gai và nắm vững ngôn ngữ nghệ thuật dân gian, tạo tiền đề hình thành phong c¸ch ng«n ng÷ trong nh÷ng s¸ng t¸c v¨n häc b»ng chữ Nôm, đặc biệt là ngôn ngữ của Truyện Kiều. + Từng có mưu đồ chống Tây Sơn nhưng thất bại, bị b¾t råi ®­îc tha vÒ quª cha (Hµ TÜnh) sèng Èn dËt.. - Năm 1802, bất đắc dĩ phải ra làm quan dưới triÒu NguyÔn. Con ®­êng quan lé cña «ng rÊt hanh Tri huyÖn Phï Dung (Kho¸i Ch©u- H­ng - NguyÔn Du tõng ®­îc th¨ng qua c¸c chøc:. Yên), tri phủ Thường Tín (Hà Tây), Đông Các thông. Đi nhiều nơi, ông có dịp nâng cao tầm khái quát của những tư tưởng xã hội và thân phận con. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ®iÖn häc sÜ, Cai b¹ Qu¶ng B×nh, CÇn tr¸nh ®iÖn häc sÜ, Ch¸nh sø ®i sø Trung Quèc. - Tương truyền, trước khi mất Nguyễn Du yêu cầu người nhà xem chân tay ông đã lạnh chưa. Khi người nhà trả lời đã lạnh cả rồi. Nguyễn Du chØ nãi “®­îc” råi mÊt, ko trèi l¹i mét ®iÒu g×.. người trong các sáng tác văn học của mình.. - BÞ èm, mÊt ë HuÕ ngµy 18/9/1820.  Nguyễn Du là một con người tài hoa bất đắc chí lại phải nếm trải bao đắng cay, thăng trầm trong cuộc đời. ở ông có một trái tim nghÖ sÜ bÈm sinh vµ thiªn tµi, “con m¾t thÊu sáu cõi và tấm lòng nghĩ suốt nghìn đời” cùng mét trÝ tuÖ uyªn b¸c. §ã lµ nh÷ng tè chÊt hun đúc nên một nghệ sĩ thiên tài. 2. Sù nghiÖp v¨n häc a) C¸c s¸ng t¸c chÝnh (SGK) GV: KÓ tªn c¸c s¸ng t¸c b»ng ch÷ H¸n - S¸ng t¸c b»ng ch÷ H¸n: Nam trung t¹p cña NguyÔn Du? ng©m, Thanh Hiªn thi tËp, B¾c hµnh t¹p lôc HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.  Néi dung th¬ ch÷ H¸n nãi chung: thÓ hiÖn trực tiếp tư tưởng, tình cảm và nhân cách NguyÔn Du. - S¸ng t¸c b»ng ch÷ N«m: TruyÖn KiÒu (§o¹n GV: Nªu c¸c s¸ng t¸c b»ng ch÷ N«m trường tân thanh), Văn chiêu hồn (Văn tế thập cña NguyÔn Du? lo¹i chóng sinh) HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. b) Một vài đặc điểm về nội dung và ngệ thuật th¬ v¨n NguyÔn Du GV: Nêu những nét đặc sắc về nội dung - Đặc điểm nội dung: + §Ò cao xóc c¶m, mang ®Ëm chÊt tr÷ t×nh. vµ nghÖ thuËt th¬ v¨n NguyÔn Du? + Có những khái quát về cuộc đời và thân phận con HS: trao đổi theo bàn, trả lời. GV yêu cầu h/s đọc thêm trong sgk. người mang tính triết lí cao và thấm đẫm cảm xúc. + Mang đậm chủ nghĩa nhân đạo:. - §Æc s¾c nghÖ thuËt:. + Thµnh c«ng ë nhiÒu thÓ lo¹i th­ ca cæ Trung Quèc: ngò ng«n cæ thi, ngò ng«n luËt, thÊt ng«n luËt, ca, hµnh. + Sö dông th¬ lôc b¸t, th¬ song thÊt lôc b¸t ch÷ N«m đạt tới tuyệt đỉnh. + KÕt hîp nhuÇn nhuyÔn, s¸ng t¹o ng«n ng÷ b×nh d©n vµ b¸c häc.. II/ TruyÖn KiÒu HĐ2 (18 phút): Hướng dẫn tìm hiểu về 1. Nguồn gốc và sự sáng tạo của NgDu “TruyÖn KiÒu” - B¾t nguån tõ cèt truyÖn “Kim V©n KiÒu GV: H·y cho biÕt nguån gèc cña truyÖn” cña Thanh T©m Tµi Nh©n (Trung TruyÖn KiÒu? Quèc) víi tµi n¨ng nghÖ thuËt bËc thÇy, nhÊt là với tấm lòng nhân đạo bao la, NDu đã stạo HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. ra một kiệt tác văn chương bất hủ. - Sù s¸ng t¹o: GV giíi thiÖu sù s¸ng t¹o cña NDu: + VÒ ND: Tõ c©u chuyÖn t×nh cña TTTNh©n, NDu đã tạo nên một “khúc ca mới đứt ruột” Gåm 3254 c©u th¬ lôc b¸t. (Đoạn trường tân thanh), nhấn vào nỗi đau. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> GV: Hãy cho biết ND tư tưởng của t/p? HS: trao đổi theo bàn, trả lời.. b¹c mÖnh vµ göi g¾m nh÷ng c¶m xóc vÒ nh©n sinh của nhà thơ trước “những điều trông thÊy”. + Về nghệ thuật: Lược bỏ các tình tiết về mưu meo, vÒ b¸o o¸n, ... (trong t/p cña TTTNh©n), b»ng thÓ lôc b¸t truyÒn thèng, víi ng«n ng÷ trau chuốt tinh vi, chính xác đến trình độ cổ ®iÓn trong mét truyÖn th¬ N«m, NDu tËp trung thÓ hiÖn néi t©m nh©n vËt mét c¸ch tµi t×nh. 2. Nội dung tư tưởng - Tiếng khóc cho số phận con người: khóc cho. ty trong tr¾ng, ch©n thµnh bÞ tan vì; khãc cho t×nh cèt nhục bị lìa tan; khóc cho nhân phẩm bị chà đạp; khóc cho thân xác con người bị đày đoạ. + Lêi tè c¸o m¹nh mÏ ®anh thÐp: tè c¸o thÕ lùc ®en tèi trong XHPK, phanh phui søc m¹nh lµm tha hoá con người của đồng tiền. Bị ràng buộc bởi thế giới quan trung đại, NDu tuy cũng lên án tạo hoá và số mệnh, nhưng bằng trực cảm nghệ sĩ, ông đã vạch ra đúng ai là kẻ chà đạp lên quyền sống của con người trong thùc tÕ.. + Bµi ca ty tù do vµ ­íc m¬ c«ng lÝ. GV: Giíi thiÖu s¬ qua vÒ NghÖ thuËt vµ 3. NghÖ thuËt chØ râ sÏ chøng minh trong c¸c trÝch - NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt - NghÖ thuËt kÓ chuyÖn ®o¹n TruyÖn KiÒu cô thÓ sÏ häc sau. - NghÖ thuËt sö dông ng«n ng÷ III/ Tæng kÕt H§3 (3 phót): Tæng kÕt GV: §¸nh gi¸ vÒ vÞ trÝ cña NguyÔn Du - VÞ trÝ cña NguyÔn Du trong nÒn VH d©n téc: và Truyện Kiều trong nền VH dân tộc? là một thiên tài VH, đại thi hào dân tộc, đồng thêi lµ danh nh©n v¨n hãa thÕ giíi. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. - TruyÖn KiÒu lµ kiÖt t¸c sè mét cña VH d©n téc VN, di s¶n VH cña nh©n lo¹i. 3. Củng cố (3 phút): HS đọc ghi nhớ (sgk) 4. Hướng dẫn học bài (1 phút): Học bài, đọc thêm tài liệu về sự nghiệp VH của Nguyễn Du; kÓ l¹i TruyÖn KiÒu. - So¹n c¸c ®o¹n trÝch trong TruyÖn KiÒu.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ngµy gi¶ng A4: A5:. SÜ sè: v¾ng: SÜ sè: v¾ng: TiÕt 84, 85 – TiÕng ViÖt. phong c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thuËt I/ Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: 1. KiÕn thøc: - N¾m ®­îc kh¸i niÖm ng«n ng÷ nghÖ thuËt - Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật với các đặc trưng cơ bản của nó: tính hình tượng, tính truyÒn c¶m vµ tÝnh c¸ thÓ ho¸. 2. KÜ n¨ng: - NhËn diÖn , c¶m thô vµ PT ng«n ng÷ nghÖ thuËt: C¸c BP nghÖ thuËt vµ hiÖu qu¶ cña nã. - Bước đầu sử dụng ngôn ngữ để đạt được hiệu quả nghệ thuật khi nói, nhất là viết: so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, điệp ngữ, tượng trưng, ... 3. Thái độ: Tình yêu tiếng Việt, văn học. Có ý thức vận dụng kiến thức về PC ngôn ngữ nghệ thuật vào việc đọc hiểu VBVH và làm văn II/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: SGK, SGV Ngữ văn 10 chuẩn, Thiết kế bài soạn, ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng HS: SGK, vở ghi, vở soạn III/ TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò (3 phót): H·y cho biÕt nh÷ng yÕu tè kÕt tinh nªn mét thiªn tµi NguyÔn Du? 2. Bµi míi (41 phót): TiÕt thø nhÊt: Hoạt động của thầy và trò KiÕn thøc c¬ b¶n HĐ1: Hướng dẫn tìm hiểu ngôn ngữ I/ Ngôn ngữ nghệ thuật 1. VÝ dô nghÖ thuËt GV : ®­a VD, em cã nhËn xÐt g× vÒ 2 (1) Mét cµnh cñi kh« tr«i gi÷a s«ng. c©u th¬ trªn? C©u th¬ nµo hay h¬n? (2) Cñi mét cµnh kh« l¹c mÊy dßng. -> Cñi mét cµnh kh« lµ do côm DT mét cµnh cñi v× sao? khô đảo trật tự tạo thành + BP nhân hoá củi lạc HS : Trao đổi theo bàn, trả lời. => Nỗi buồn cô đơn vô định của thân phận con người giữa c/đ trôi nổi. 2. NhËn xÐt GV: Em hiÓu thÕ nµo lµ NNNT? - K/n: Lµ ng«n ng÷ gîi h×nh, gîi c¶m ®­îc dïng HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. trong v¨n b¶n nghÖ thuËt. - Ph¹m vi giao tiÕp cña NNNT.: dïng chñ yÕu GV: NNNT ®­îc sö dông trong trong c¸c VB nghÖ thuËt. ph¹m vi giao tiÕp nµo vµ thuéc nh÷ng - Ph©n lo¹i: thÓ lo¹i nµo? + Ng«n ng÷ tù sù: truyÖn, tiÓu thuyÕt, bót kÝ, kÝ HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. sù, phãng sù,... + Ng«n ng÷ th¬: ca dao, vÌ, lôc b¸t, song thÊt lôc b¸t, h¸t nãi, th¬ tù do,.... Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> GV: NNNT kh¸c g× so víi NN hµng ngµy? HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. GV: Em h·y kh¸i qu¸t l¹i vÒ NNNT? HĐ2: Hướng dẫn tìm hiểu PC ngôn ng÷ nghÖ thuËt GV: §­a VD, yªu cÇu h/s ph©n tÝch, so s¸nh -> VD 1: + C¸ch miªu t¶ cña Xu©n DiÖu:. + Ng«n ng÷ s©n khÊu: kÞch nãi, chÌo, tuång,... - Chøc n¨ng: + Chøc n¨ng th«ng tin. + Chức năng thẩm mĩ (biểu hiện cái đẹp và khơi gợi, nuôi dưỡng cảm xúc thẩm mĩ ở người nghe, người đọc) => Ghi nhí (sgk) I/ Phong c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thuËt 1. Tính hình tượng a) VÝ dô: VD 1:- Xu©n DiÖu t¶ liÔu: + L¸ liÔu dµi nh­ mét nÐt mi + Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang. - Liễu (dương liễu): cây nhỡ, cành mềm rủ xuèng, l¸ h×nh ngän gi¸o cã r¨ng c­a nhá, thường trồng làm cảnh ở ven hồ (theo từ điển). VD 2: §èi chiÕu ®o¹n th¬ cña Tè H÷u. gîi t¶ c©y liÔu nh­ mét sinh thÓ sèng, khi mang dáng hình thanh xuân xinh đẹp của người thiếu nữ, khi lại mang dáng u buồn cña mét thiÕu phô. + Từ điển: gợi tả đặc điểm sinh học đơn “Ta lớn lên rồi trong khói lửa thuÇn cña c©y liÔu. Chóng nã ch¼ng cßn mong ®­îc n÷a ChÆn bµn ch©n mét d©n téc anh hïng -> VD 2: + Th¬ Tè H÷u: sö dông ho¸n dô Nh÷ng bµn ch©n tõ than bôi, lÇy bïn “bàn chân” chỉ dân tộc VN, những người Đã bước dưới mặt trời cách mạng” (Ta đi tới) c«ng nh©n vµ n«ng d©n. + Đoạn văn: diễn đạt trực tiếp. với đoạn văn xuôi: “Dân tộc ta đã trưởng thành trong  Thơ Tố Hữu cụ thể, sinh động và hàm chiến tranh. Kẻ thù ko còn hi vọng để ngăn cản sự phát sóc h¬n, biÓu c¶m h¬n. triÓn m¹nh mÏ, to lín cña mét d©n téc tõng bÞ ¸p bøc nặng nề nay đã được giác ngộ con đường cách mạng”.. b) NhËn xÐt - Tính hình tượng của PCNNNT: là k/n chỉ ra GV: Qua các VD em có nhận xét gì cách diễn đạt thông qua một hệ thống các hình về tính hình tượng? ảnh, màu sắc, biểu tượng,... để người đọc dùng tri HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. thức, vốn sống của mình liên tưởng, suy nghĩ và rút ra những bài học nhân sinh nhất định. - Để tạo hình tượng NN có thể sử dụng các phép tu tõ nh­ so s¸nh, Èn dô, nh©n ho¸, ... -> NNNT cã tÝnh ®a nghÜa. GV: ThÕ nµo lµ tÝnh truyÒn c¶m? lÊy 2. TÝnh truyÒn c¶m - Thể hiện ở việc người nói (viết) sử dụng ngôn VD minh ho¹? ngữ ko chỉ để diễn đạt cảm xúc của mình mà còn HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. g©y hiÖu qu¶ lan truyÒn c¶m xóc tøc lµ lµm cho người đọc cũng vui, buồn, tức giận, yêu thương,...như chính người nói (viết). - VD: Ôi đau đớn! Thời gian ăn cuộc đời. (Bô-đơ-le). Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> GV: Ph©n biÖt tÝnh truyÒn c¶m (phong c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thuËt) vµ tÝnh c¶m xóc (phong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹t)? HS: Thảo luận nhóm, cử đại diện trả lêi.. Xu©n ®­¬ng tíi nghÜa lµ xu©n ®­¬ng qua Xu©n cßn non nghÜa lµ xu©n sÏ giµ Mµ xu©n hÕt nghÜa lµ t«i còng mÊt... (Xu©n DiÖu) TÝnh truyÒn c¶m TÝnh c¶m xóc §Æc tr­ng cña ng«n ng÷ §Æc tr­ng cña phong nghÖ thuËt: thÓ hiÖn ë c¸ch ng«n ng÷ sinh việc người nói (viết) hoạt: biểu hiện sắc béc lé c¶m xóc cña th¸i c¶m xóc, t×nh mình đồng thời làm cho cảm của người nói người đọc cũng vui, qua các yếu tố ngôn buån, tøc giËn, yªu ng÷ (tõ, c©u, c¸ch thương,... như chính nói, giọng điệu,...) người nói (viết).. 3. Củng cố (3 phút): HS đọc ghi nhớ (sgk,t98) 4. Hướng dẫn học bài (1 phút): Học bài, xem trước các BT, sgk. Ngµy gi¶ng A4: A5:. SÜ sè: v¾ng: SÜ sè: v¾ng: TiÕt 84, 85 – TiÕng ViÖt. phong c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thuËt I/ Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: 1. KiÕn thøc: - N¾m ®­îc kh¸i niÖm ng«n ng÷ nghÖ thuËt - Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật với các đặc trưng cơ bản của nó: tính hình tượng, tính truyÒn c¶m vµ tÝnh c¸ thÓ ho¸. 2. KÜ n¨ng: - NhËn diÖn, c¶m thô vµ PT ng«n ng÷ nghÖ thuËt: C¸c BP nghÖ thuËt vµ hiÖu qu¶ cña nã. - Bước đầu sử dụng ngôn ngữ để đạt được hiệu quả nghệ thuật khi nói, nhất là viết: so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, điệp ngữ, tượng trưng, ... 3. Thái độ: Tình yêu tiếng Việt, văn học. Có ý thức vận dụng kiến thức về PC ngôn ngữ nghệ thuật vào việc đọc hiểu VBVH và làm văn II/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: SGK, SGV Ngữ văn 10 chuẩn, Thiết kế bài soạn, ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng HS: SGK, vở ghi, vở soạn III/ TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò (3 phót): ThÕ nµo lµ ng«n ng÷ nghÖ thuËt, lÊy VD minh ho¹? 2. Bµi míi (38 phót): TiÕt thø hai:. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Hoạt động của thầy và trò HĐ1 (10 phỳt): Hướng dẫn tìm hiểu tiÕp PC ng«n ng÷ nghÖ thuËt GV: nhắc lại nội dung tiết trước. GV: BiÓu hiÖn cña tÝnh c¸ thÓ cña ng«n ng÷ nghÖ thuËt? VD? HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.. KiÕn thøc c¬ b¶n I/ Phong c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thuËt 1. Tính hình tượng 2. TÝnh truyÒn c¶m 3. TÝnh c¸ thÓ ho¸ - Thể hiện ở khả năng vận dụng các phương tiện diễn đạt chung (ngữ âm, từ vựng, cú pháp, tu từ,...) của cộng đồng vào việc xây dựng hình tượng nghệ thuật của mỗi nhà văn, nhà thơ. VD: + Ngôn ngữ thơ Hồ Xuân Hương cá tính, góc cạnh;. ngôn ngữ thơ của Nguyễn Khuyến lại thâm trầm, kín đáo, s©u s¾c.. - ThÓ hiÖn trong vÎ riªng trong lêi nãi cña tõng nh©n vËt trong t¸c phÈm nghÖ thuËt. VD: Ng«n ng÷ cña ChÝ PhÌo du c«n, cña B¸ KiÕn kh«n. ngoan, cáo già; ngôn ngữ nhún nhường, mềm mỏng của chị Dậu và những lời hách dịch của lí trưởng;.... - Thể hiện ở nét riêng trong cách diễn đạt từng sự viÖc, h×nh ¶nh, tõng t×nh huèng kh¸c nhau trong t¸c phÈm. VD: Tr¨ng s¸ng, tr¨ng xa, tr¨ng réng qu¸ - Tr¨ng trong TruyÖn KiÒu: VÇng tr¨ng v»ng vÆc gi÷a trêi/ §inh ninh hai mÆt mét lời song song; Tuần trăng khuyết, đĩa dầu hao/ MÆt ng¬ ngÈn mÆt, lßng ngao ng¸n lòng; Vầng trăng ai xẻ làm đôi/ Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường,.... GV: Ph©n biÖt TÝnh c¸ thÓ ho¸ víi tÝnh c¸ thÓ cña ng«n ng÷ sinh ho¹t? HS : Trao đổi theo bàn, trả lời.. H§2 (28 phút): LuyÖn tËp HS đọc và làm BT1. Hai người nhưng chẳng bớt bơ vơ (Xu©n DiÖu) Trăng vào cửa sổ đòi thơ ViÖc qu©n ®ang bËn xin chê h«m sau (Hå ChÝ Minh). TÝnh c¸ thÓ TÝnh c¸ thÓ ho¸ (PCNN Sinh ho¹t) (PCNN nghÖ thuËt) mang tÝnh chÊt tù lµ k/n cã néi hµm réng nhiên, biểu hiện ở đặc bao gồm cách thể hiện ®iÓm riªng vÒ giäng riªng, mét t×nh huèng, ®iÖu, ng«n ng÷ diÔn mét t©m tr¹ng, mét đạt của từng người tính cách, ... góp phần gióp chóng ta nhËn thÓ hiÖn phong c¸ch biết được người này riêng của mỗi nhà văn, với người khác. nhµ th¬. III/ LuyÖn tËp Bµi 1: Các biện pháp tu từ tạo tính hình tượng: so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, tượng trưng,... đặc biệt là cách nãi hµm Èn trong nh÷ng ng÷ c¶nh tu tõ. VD: - So sánh: + áo chàng đỏ tựa ráng pha/ Ngựa chàng s¾c tr¾ng nh­ lµ tuyÕt in. (Chinh phô ng©m) - ẩn dụ: + Con cò ăn bãi rau răm/ Đắng cay chịu vậy đãi. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> HS th¶o luËn lµm BT2. đằng cùng ai. (ca dao) + Bàn tay ta làm nên tất cả/ Có sức người sỏi đá cũng thµnh c¬m. (Hoµng Trung Th«ng). Bµi 2: Tính hình tượng là đặc trưng quan trọng nhất. Vì: GV: NhËn xÐt, chèt kiÕn thøc. - Nó là phương tiện tái hiện, tái tạo cuộc sống thông qua chủ thể của nhà văn. Nó thể hiện đặc tr­ng cña v¨n häc- h×nh ¶nh chñ quan cña thÕ giíi kh¸ch quan. - Là mục đích của sáng tạo nghệ thuật. Tác phẩm nghệ thuật đưa người đọc vào thế giới của cái đẹp thông qua những xúc động hướng thiện trước thiªn nhiªn vµ cuéc sèng  h×nh thµnh nh÷ng tình cảm thẩm mĩ tốt đẹp cho người đọc. - Nó chi phối các đặc trưng khác: + Tính hình tượng được hiện thực hóa thông qua mét hÖ thèng ng«n ng÷ nghÖ thuËt (tõ ng÷, c©u, ®o¹n, ©m thanh, nhÞp ®iÖu, h×nh ¶nh,...) mµ b¶n th©n hÖ thèng ng«n ng÷ nghÖ thuËt nµy cã kh¶ n¨ng g©y c¶m xóc (tÝnh truyÒn c¶m). + Tính hình tượng được thể hiện qua hệ thống ng«n ng÷ nghÖ thuËt trong t¸c phÈm mµ hÖ thèng ng«n ng÷ nghÖ thuËt nµy lµ kÕt qu¶ vËn dông ngôn ngữ cộng đồng của từng nghệ sĩ cụ thể  mang dÊu Ên cña c¸ tÝnh s¸ng t¹o nghÖ thuËt (tÝnh c¸ thÓ). HS: đọc và làm BT 3 Bµi 3: - Canh cánh: thường trực, day dứt, trăn trở, băn HS : Thảo luận làm BT 4 kho¨n. GV: gợi ý cho h/s Xác định điểm - Rắc, giết. gièng nhau, kh¸c nhau dùa vµo c¸ch Bµi 4: - §iÓm gièng nhau: xây dựng hình tượng, cảm xúc, từ + Đều lấy cảm hứng từ mùa thu. + Xây dựng thành công hình tượng mùa thu. ng÷, nhÞp ®iÖu, ... - Kh¸c nhau: Nguyễn Khuyến Lưu Trong Lư VÒ h×nh Mïa thu víi bÇu trêi bao Mïa thu cã ©m tượng la, trong xanh, tÜnh lÆng, thanh xµo x¹c, l¸ nhÑ nhµng. vµng lóc chuyÓn mïa VÒ c¶m xóc yªu c¶nh trong s¸ng, b©ng khu©ng víi sù tÜnh. thay đổi nhẹ nhàng. Lop11.com. Nguyễn Đình Thi Mïa thu trµn ®Çy søc sèng míi. c¶m nhËn ®­îc sù håi sinh cña d©n téc trong mïa thu..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> VÒ tõ ng÷. chú ý đến các từ ngữ chỉ chú ý dùng âm thanh miêu tả trực mức độ về khoảng cách, biểu hiện cảm xúc h×nh ¶nh vµ mµu s¾c, tr¹ng th¸i hµnh xóc. động VÒ nhÞp ®iÖu nhÑ nhµng chËm, buån, ®Çy b¨n nhÞp ®iÖu vui kho¨n, tr¨n trë. n¸o nøc.  Các tác giả ở các thời đại khác nhau, tâm trạng khác nhau, dấu ấn cá nhân nhau (1 nhµ th¬ cæ ®iÓn, 1 nhµ th¬ l·ng m¹n, 1 nhµ th¬ c¸ch m¹ng). tiÕp c¶m say, kh¸c. 3. Củng cố (3 phút): HS đọc ghi nhớ (sgk,t101) 4. Hướng dẫn học bài (1phút): - Hoàn thiện các bài tập. - Tìm và phân tích tính hình tượng của ngôn ngữ nghệ thuật trong hai câu thơ: Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre. (Tế Hanh) So¹n ®o¹n: “Trao duyªn” (TruyÖn KiÒu). Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ngµy gi¶ng A4: A5:. SÜ sè: v¾ng: SÜ sè: v¾ng: TiÕt 86, 87 – §äc v¨n. truyÖn kiÒu PhÇn II: C¸c ®o¹n trÝch Trao duyªn. I/ Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: 1. KiÕn thøc:  Bi kÞch t×nh yªu, th©n phËn bÊt h¹nh vµ sù hi sinh quªn m×nh cña KiÒu v× h¹nh phóc cña người thân qua lời "trao duyên" đầy đau khổ.  Nghệ thuật miªu t¶ t©m lí nh©n vËt, sử dụng thành công lời độc thoại nội tâm . 2. KÜ n¨ng: - Đọc - hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại. 3. Thái độ: Tình yêu thương con người. II/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: SGK, SGV Ngữ văn 10 chuẩn, Thiết kế bài soạn, ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng HS: SGK, vở ghi, vở soạn III/ TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò (3 phót): Nêu các đặc trưng của phong cách ngôn ngữ nghệ thuật? lấy VD minh hoạ? 2. Bài mới (38 phút): Mộng Liên Đường chủ nhân đã khái quát về thân thế Thúy Kiều: “Khi lai láng tình thơ,. người tựa án khen tài châu ngọc; khi duyên ưa kim cải non biển thề bồi; khi đất nổi ba đào, của nhà tan tác; khi lầu xanh, khi rừng tía cõi đi về nghĩ cũng chồn chân; khi kinh kệ, khi can qua, mùi từng trải nghĩ càng tê lưỡi...”. Thật vậy, Thúy Kiều đã phải trải qua hầu hết những đau khổ của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến: gia đình li tán, tình yêu tan vỡ, làm gái thanh lâu, làm nô tì, làm vợ lẽ, tu hành bất đắc chí và rồi ko chồng ko con giữa 30 tuổi đời. Bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu đoạn trích Trao duyên để thấu hiểu nỗi đau vì bi kịch tình yêu tan vì cña nµng.. TiÕt thø nhÊt: Hoạt động của thầy và trò HĐ1 (3 phút): Hướng dẫn tìm hiểu tiÓu dÉn HS đọc tiểu dẫn và cho biết vị trí ®o¹n trÝch? HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.. KiÕn thøc c¬ b¶n. I/ TiÓu dÉn VÞ trÝ ®o¹n trÝch: - Thuéc phÇn 2 cña t¸c phÈm: Gia biÕn vµ l­u l¹c. - Tõ c©u 723- 756/ 3254 c©u lôc b¸t. - Nçi ®au më ®Çu vµ còng lµ nçi ®au lín nhÊt trong c/® KiÒu. HĐ2 (15 phút): Hướng dẫn đọc – II/ Đọc- hiểu văn bản 1. §äc hiÓu VB HS : đọc VB (GV chú ý h/s giọng đọc với nhịp điệu 2. Đại ý chËm, giäng tha thiÕt. Cµng vÒ sau, Thóy T©m tr¹ng cña KiÒu khi ph¶i trao duyªn cho Kiều độc thoại nội tâm  giọng đọc chậm,. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> khẩn thiết, nghẹn ngào như tiếng khóc não Thuý Vân trước tai biến của g/đ. nïng, cè nÐn, hai c©u cuèi th× vì ßa thµnh tiÕng thÐt, tiÕng khãc, ngÊt lÆng ®i.) 3. Bè côc: 2 ®o¹n. GV: T×m bè côc cña VB? HS : Trao đổi theo bàn, trả lời.. - §o¹n 1 (18 c©u th¬ ®Çu): Thuý KiÒu nhê Thuý V©n thay m×nh tr¶ nghÜa cho Kim Träng. Gv dÉn d¾t: Sau khi chÊp nhËn b¸n m×nh - §o¹n 2 (cßn l¹i): T©m tr¹ng cña KiÒu sau khi lµm lÏ M· Gi¸m Sinh víi gi¸ “vµng ngoµi trao duyªn bốn trăm”, “việc nhà đã tạm thong dong”, Thúy Kiều “Một mình nàng ngọn đèn khuya/ ¸o dÇm giät lÖ, tãc xe m¸i sÇu”, “Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân/ Dưới đèn ghÐ xuèng ©n cÇn hái han”. Lóc nµy, Thóy KiÒu míi béc lé hÕt t©m sù, ý nguyÖn cña m×nh víi em.. HĐ3 (20 phút): Hướng dẫn tìm – hiÓu VB GV: §äc hai c©u ®Çu, em thÊy trong lời của T.K (1 người chị) nói với T.V (1 người em) có gì khác thường? Điều đó dự cảm cho T.V thấy hoàn cảnh, tâm lí đặc biệt ntn của người chÞ? (Gîi ý: Nh÷ng nÐt nghÜa cña tõ cËy, chÞu lêi, l¹y, th­a cã g× kh¸c thường? Có thể thay từ cậy bằng nhờ, chÞu b»ng nhËn ko? V× sao?) HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.. Gv dÉn d¾t: 10 c©u tiÕp lµ c©u chuyÖn cÇn nãi và ước nguyện của Kiều. Ngay sau thái độ khẩn thiÕt yªu cÇu ë hai c©u trªn, Thóy KiÒu ®­a ra ­íc nguyÖn cña m×nh: mong Thóy V©n thay m×nh nèi duyªn cïng Kim Träng  gi¶i thÝch ngay cho thái độ khẩn khoản, nhún mình, kính cẩn với Thúy Vân rất khác thường ở trên.. 4. Nhan đề - Duyên: hạnh phúc lứa đôi, do trời định. - Ðp duyªn -> ®au khæ. - Trao duyªn -> ®au khæ gÊp nhiÒu lÇn -> Bi kịch lớn nhất đời Kiều. III/ T×m hiÓu v¨n b¶n 1. 18 c©u th¬ ®Çu a) 2 c©u ®Çu: - CËy = nhê (cËy - thanh tr¾c ©m ®iÖu nÆng nÒ gợi sự quằn quại, đau đớn, khó nói; nhờ- thanh b»ng).  hµm ý hi väng tha thiÕt cña mét lêi trăng trối, có ý tựa nương, gửi gắm, vật nài, tin tưởng nơi quan hệ ruột thịt. Nàng dùng từ này vì việc nàng cậy nhờ vừa đột ngột vừa rất quan trọng với cả hai người. - ChÞu = nhËn (tù nguyÖn).  nµi Ðp, b¾t buéc, kh«ng nhËn kh«ng ®­îc. - Lạy  thái độ kính cẩn với người bề trên hoặc với người mình hàm ơn. - Thưa  thái độ kính cẩn, trang trọng => Hoàn cảnh đặc biệt khác thường: Kiều là người phiền lụy, mang ơn chính người em gái ruột của mình – vấn đề tế nhị “tình chị duyên em”; Lêi nhê cËy võa khÈn kho¶n võa thiÕt tha vừa như nài ép, đặt cả niềm tin và hy vọng vào T.V cña KiÒu. b) 10 c©u tiÕp: - C©u 3,4: + Tương tư: tình yêu nam nữ; “gánh tương tư”-> người xưa xem tình yêu là một gánh nghĩa vụ, g¸nh nÆng, ch÷ t×nh ®i liÒn víi ch÷ nghÜa, gi÷a những người yêu nhau có mối duyên tiền định, sẵn có từ kiếp trước.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> GV: Trong 4 c©u “KÓ tõ...vÑn hai”, Thúy Kiều nói đến điều gì? HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. GV: T.K đã thuyết phục em bằng nh÷ng lÝ lÏ ntn? HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.. GV: Qua lêi thuyÕt phôc Thóy V©n cña Thóy KiÒu, em thÊy nµng lµ người có phẩm chất gì đặc biệt? HS : Trao đổi theo bàn, trả lời. Gv nhËn xÐt, bæ sung: Qua c¸ch nãi, lËp luận chặt chẽ, hợp lí, đạt tình của Thúy KiÒu, chóng ta thÊy ë nµng vÎ s¾c s¶o kh«n ngoan ngay c¶ trong bi kÞch lín nhÊt cña đời mình. Đồng thời, nàng cũng luôn là người nghĩ cho người khác đến quên bản th©n m×nh.... -> C©u 3: sù dang dë, t×nh yªu tan vì. + Mèi t¬ thõa: mèi t×nh duyªn Kim - KiÒu -> c¸ch nãi nhón m×nh. -> tr©n träng víi V©n v× nµng hiÓu sù thiÖt thßi cña em. + MÆc em -> phã mÆc, ñy th¸c, võa cã ý mong muèn võa cã ý Ðp buéc Thóy V©n ph¶i nhËn lêi. => C©u 3,4: T.K mong muèn, Ðp buéc T.V thay m×nh nèi duyªn cïng Kim Träng. - C©u 5->8: kÓ l¹i v¾n t¾t c©u chuyÖn t×nh yªu cña KiÒu- Kim vµ biÕn cè g/®: t¹o m©u thuÉn lµm nÒn cho t©m tr¹ng cña KiÒu. Khi gÆp chµng Kim >< Sãng giã bÊt k× Qu¹t ­íc, chÐn thÒ >< HiÕu t×nh - C©u 9->12: lêi thuyÕt phôc T.V cña KiÒu + Ngày xuân: phương thức chuyển nghĩa ẩn dụ chØ tuæi trÎ. -> LÝ do thø nhÊt: Thóy V©n cßn trÎ. + T×nh m¸u mñ: t×nh c¶m chÞ em ruét thÞt. + Lời nước non : lời nguyện ước trong tình yêu. -> Lí do thứ hai: Viện đến tình cảm chị em ruột thÞt, KiÒu mong V©n thay m×nh tr¶ nghÜa víi chµng Kim. + Thành ngữ “thịt nát xương mòn”, “ngậm cười chÝn suèi”: chØ c¸i chÕt. -> LÝ do thø ba: §­îc vËy th× KiÒu cã chÕt còng được mãn nguyện, thơm lây vì em đã giúp mình sèng trän nghÜa víi chµng Kim. => PhÈm chÊt cña Thóy KiÒu: + S¾c s¶o kh«n ngoan. + Luôn nghĩ đến người khác hơn cả bản thân mình  đức hi sinh, lòng vị tha.. 3. Củng cố (3 phút): Trao duyên -> Bi kịch lớn nhất đời Kiều. 4. Hướng dẫn học bài (1 phút): Học thuộc đoạn thơ So¹n tiÕp ®o¹n: Trao duyªn (TruyÖn KiÒu). Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Ngµy gi¶ng A4: A5:. SÜ sè: v¾ng: SÜ sè: v¾ng: TiÕt 86, 87 – §äc v¨n. truyÖn kiÒu PhÇn II: C¸c ®o¹n trÝch Trao duyªn. I/ Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: 1. KiÕn thøc:  Bi kÞch t×nh yªu, th©n phËn bÊt h¹nh vµ sù hi sinh quªn m×nh cña KiÒu v× h¹nh phóc cña người thân qua lời "trao duyên" đầy đau khổ.  Nghệ thuật miªu t¶ t©m lí nh©n vËt, sử dụng thành công lời độc thoại nội tâm . 2. KÜ n¨ng: - Đọc - hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại. 3. Thái độ: Tình yêu thương con người. II/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: SGK, SGV Ngữ văn 10 chuẩn, Thiết kế bài soạn, ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng HS: SGK, vở ghi, vở soạn III/ TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò (3 phót): §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch Trao duyªn? 2. Bµi míi (38 phót): TiÕt thø hai: Hoạt động của thầy và trò KiÕn thøc c¬ b¶n HĐ1 (30 phút): Hướng dẫn tìm hiểu III/ Tìm hiểu văn bản: tiÕp VB 1. 18 c©u th¬ ®Çu c) C©u 13-> 18: GV: T.K trao nh÷ng kØ vËt t×nh yªu - T.K trao kØ vËt t×nh yªu cho T.V: chiÕc vµnh, (chiếc vành, bức tờ mây) cho T.V. bức tờ mây -> Với người ngoài cuộc: ko có giá Chúng có giá trị vật chất gì nhiều với trị vật chất đáng kể. người ngoài cuộc ko? Với Kiều, -> Với T.K: quý giá, gợi tình cảm sâu nặng, lời chóng cã gi¸ trÞ ntn? NhËn xÐt vÒ c¸c thÒ ­íc thiªng liªng cña Kim- KiÒu. tõ “cña chung”, “cña tin”? + Cña chung: cña Kim, KiÒu, nay cßn lµ cña HS th¶o luËn, ph¸t biÓu. Vân-> tiếc nuối, đau đớn. Kiều có thể trao GV: nhËn xÐt, bæ sung. duyªn (nghÜa) nh­ng t×nh ko thÓ trao ->T©m trạng ngớ ngẩn, ko thanh thản -> nghĩ đến cái chÕt. - Của tin: phím đàn, mảnh hương nguyền -> nh÷ng vËt g¾n bã, gîi t×nh yªu Kim- KiÒu. => Cã sù gi»ng xÐ gi÷a lÝ trÝ vµ t/c¶m. 2 . T©m tr¹ng cña KiÒu sau khi trao duyªn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> GV: C©u th¬ 19 -> 22 gîi c¶nh g×, qua đó em thấy Kiều là người ntn? HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.. GV: Ph©n tÝch c¸ch c¶m nhËn thêi gian cña KiÒu qua c¸c tr¹ng tõ ngµy x­a, mai sau? T©m tr¹ng cña nµng ®­îc béc lé ntn? HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi. GV liên hệ đến câu chuyện về anh Trương Chi (giải thích câu “Dạ đài ... thác oan”). Trương Chi còn tìm được sự đồng cảm của Mị Nương sau khi chàng chết nhưng với KiÒu bi kÞch t×nh yªu ko ®­îc gi¶i quyÕt v× đó mới chỉ là ảo giác của mai sau.. GV: T©m tr¹ng cña KiÒu trong 8 c©u th¬ cuèi? HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.. GV: §ang nãi chuyÖn víi V©n, KiÒu lại chuyển sang nhắn gửi đến Kim Trọng, sự thay đổi đó cho thấy điều g×? HS : Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi.. GVMR: Nh÷ng dßng tiÕp ®o¹n trÝch nµy,. chúng ta còn thấy nàng đau đớn , tuyệt vọng đến ngất đi: “Cạn lời hồn ngất máu. a) C©u 19-> 26: - Kiều nghĩ đến cảnh tương lai sum vầy của Kim Trọng – T.V, đồng thời cũng là nhớ đến đêm thÒ nguyÒn cña m×nh víi K.T, nµng t×m ®­êng trë vÒ b»ng linh hån “thÊy hiu hiu giã ...” -> Nh÷ng kØ niÖm cña Ty cã søc sèng m·nh liÖt. Kiều là người sâu sắc trong TY. - Ngµy x­a  thêi gian qu¸ khø xa x«i thêi gian tâm lí, chia cuộc đời Kiều làm hai mảng đối lËp: Qu¸ khø  Tương lai (Kim – KiÒu) (Kim – V©n) h¹nh phóc, chia li, tan vì tươi đẹp, rực rỡ. cô độc, lẻ loi  Quá khứ đã trở thành ảo ảnh vô cùng xa xôi. - Hµng lo¹t nh÷ng tõ nãi vÒ c¸i chÕt: hån, n¸t thân bồ liễu, dạ đài, thác oan  nỗi đau đớn tuyệt vọng và dự cảm tương lai bất hạnh của KiÒu. b) 8 c©u cuèi: - ý thøc vÒ hiÖn t¹i: B©y giê + Tr©m g·y b×nh tan. + PhËn b¹c nh­ v«i. + Nước chảy, hoa trôi.  Hệ thống hình ảnh đối lập + các thành ngữ chØ sù tan vì, dë dang, b¹c bÏo, tr«i næi cña t×nh duyên và số phận con người. - Hµng lo¹t c¸c c©u c¶m th¸n: gîi t×nh yªu m·nh liÖt nh­ng sù chia biÖt lµ vÜnh viÔn.  nỗi đau đớn, tuyệt vọng đến mê sảng. - “Người mệnh bạc”(phần trên)  người phụ b¹c. + “L¹y” (l¹y t×nh qu©n)  t¹ lçi.  vÜnh biÖt. + Hai lÇn gäi tªn Kim Träng, nhÞp th¬ chuyÓn tõ 2/2/2 sang 3/3 và 2/6  tức tưởi, nghẹn ngào, đau đớn đến mê sảng.  KiÒu quªn ®i nçi ®au cña m×nh mµ nghÜ nhiÒu đến người khác (thân phận đau khổ)  đức hi sinh cao quý, nhân cách cao đẹp của Kiều. => 8 câu cuối, Kiều chuyển hẳn sang độc thoại nội tâm mang tính chất đối thoại với người vắng mÆt (Kim Träng).. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>