Giáo án môn Vật lý lớp 11 - Tiết 13 đến tiết 38

<span class='text_page_counter'>(1)</span>VËt Lý 11- n©ng cao Ngµy so¹n: 06/9/2009 Sü sè: 11 Lý Ngµy d¹y: 10/9/2009 chương ii – dòng điện không đổi Tiết 13- Bài 10: dòng điện không đổi. nguồn điện -------***-----I/ Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nêu đặc điểm dòng điện không đổi là gì, quy ước về chiều dòng điện. - Nắm được cường độ dòng điện là gì và viết được hệ thức thể hiện định nghĩa cường độ dòng điện. - Phát biểu được định luật Ôm cho đoạn mạch chỉ chứa điện trở R. Nêu được vai trò của nguồn điện, và suất điện động của nguồn điện A q VËn dông ®­îc c«ng thøc: I = vµ c«ng thøc E = q t 2. Kü n¨ng: - Nªu vµ gi¶i thÝch t¸c dông cña dßng ®iÖn. -Vận dụng công thức cường độ dòng điện và định luật Ôm cho đoạn mạch có điện trở thuần để giải các bµi tËp. - Gi¶i thÝch sù cÇn thiÕt cña lùc l¹ trong nguån ®iÖn. B. ChuÈn bÞ: 1. Giáo viên:- Đọc phần tương ứng trong SGK vật lí 7, để biết Hs đã học những vấn đề gì có liên quan đến bài học này. - Thí nghiệm để vẽ đường đặc trưng vôn – am pe - Mét sè h×nh trong SGK - Mét sè c©u hái tr¾c nghiÖm trong SGK. 2 Häc sinh: - Ôn tập về cường độ dòng điện và hiệu điện thế, về am pe kế học lớp 7. Ôn tập công thức tính điện trở cña d©y dÉn ë líp 9. C. Tổ chức các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: ( ph): ổn định tổ chức lớp, kiểm tra bài cũ: Hãy viết công thức tính năng lượng của tụ điện? Viết công thức điện trở (Học ở lớp 9); Giải thích ý nghĩa các đại lượng trong công thức? Đơn vị đo?. Hoạt động 2: (. ph)-Dßng ®iÖn, t¸c dông cña dßng ®iÖn. Hoạt động của HS – Trợ giúp của GV * Yêu cầu HS đọc SGK. - HS đọc SGK - T×m hiÓu kh¸i niÖm vÒ dßng ®iÖn + Tr×nh bµy kh¸i niÖm dßng ®iÖn HS: tr¶ lêi C1 * GV: C¸c t¸c dông nµy dÉn tíi t¸c dông sinh lÝ vµ c¸c t¸c dông kh¸c. - HS: T×m hiÓu vÒ chiÒu cña dßng ®iÖn. + Tr×nh bµy vÒ chiÒu dßng ®iÖn. *GV: nhËn xÐt råi kÕt luËn Vậy trong kim loại , chiều dòng điện ngược víi chiÒu dÞch chuyÓn cña c¸c ªlectron. Néi dung. 1. Dßng ®iÖn, c¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn *. §/n: Dßng ®iÖn lµ dßng c¸c ®iÖn tÝch dÞch chuyển có hướng. - VÝ dô: - Êlectron tự do, các ion dương và âm gây nên dßng ®iÖn- gäi lµ c¸c h¹t t¶i ®iÖn. *. Tác dụng của dòng điện: Tác dụng đặc trưng cña dßng ®iÖn lµ t¸c dông tõ. - Tuỳ theo môi trường mà dòng điện còn có tác dông nhiÖt vµ t¸c dông ho¸ häc. *. ChiÒu dßng ®iÖn ®­îc quy ­íc lµ chiÒu dÞch chuyển của các điện tích dương. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> VËt Lý 11- n©ng cao Hoạt động 3: (. ph ): Cường độ dòng điện. * GV: y/c HS đọc phần 2a - HS: §äc SGK phÇn 2a *Nªu c©u hái - tìm hiểu về giá trị cường độ dòng điện. - Trình bày về cường độ dòng điện * Nói chung cường độ dòng điện có thể thay đổi theo thời gian, vì vậy công thức (1) cho biết giá trị TB của cường độ dòng điện trong kho¶ng t/g  t. * Nªu c©u hái C2 - tr¶ lêi c©u hái C2 - Tìm hiểu đơn vị cường độ dòng điện và cách đo cường độ dòng điện. - Tìm hiểu một số giá trị cường độ dòng điện hay gặp trong đời sống ( b¶ng 10.1) - Cá nhân đọc SGK - Tìm hiểu định luật Ôm đối với đoạn mạch chØ chøa ®iÖn trë R * Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3. * đường biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện I chạy qua vật dẫn vào hiệu điện thế U đặt vào vật được gọi là đường đặc trưng vôn - ampe ( Đường đặc tuyến v«n – ampe) - HS nhận xét về đường đặc tuyến vôn – ampe.. 2. Cường độ dòng điện. Định luật Ôm: a/ §Þnh nghÜa: SGK/48 q I= ( 1 ) ( I lµ gi¸ trÞ TB) t - NÕu  t = 1s, th× I =  q + ý nghiã: Cường độ dòng điện được xác định bằng điện lượng chuyển qua tiết diện thẳng của vật dẫn trong một đơn vị thời gian. * Dòng điện có chiều và cường độ không thay đổi theo thời gian gọi là dòng điện không đổi. q - Từ đó (1) là: I= (2) t Với q là điện lượng dịch chuyển qua tiết diện th¼ng cña vËt dÉn trong kho¶ng t/g t. * §¬n vÞ: (trong hÖ SI ) I ( A ). Ngoµi ra: I (mA) 1mA = 10-3A I (  A) 1  A = 10-6A b/ Định luật Ôm đối với đoạn mạch chỉ chứa ®iÖn trë R: _ §/l ¤m (SGK/49 ) I - BiÓu thøc: I= (3) R Hay: U= VA – VB = I.R ( 4 ) + Tích I.R được gọi là độ giảm điện thế trên điện trë R. U Tõ (3) ta suy ra: R = (5) I + Nếu R không đổi, U thay đổi – Vật dẫn tuân theo ®/l ¤m - §Ó ®o I ta dïng Ampe kÕ m¾c nèi tiÕp víi ®o¹n m¹ch cÇn ®o. c/ §Æc tuyÕn v«n – ampe I. Vậy dây dẫn kim loại ở nhiệt độ không đổi là vật dẫn tuân theo định luật Ôm. 0 U * Đối với dây dẫn kim loại , ở nhiệt độ nhất định, đặc tuyến vôn-ampe là một đoạn thẳng, vì R không phô thuéc U.. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> VËt Lý 11- n©ng cao Hoạt động 4: (. ph ) Nguồn điện, suất điện động của nguồn điện * yêu cầu HS đọc phần 3 3/ Nguån ®iÖn:. - Đọc SGK theo hướng dẫn của GV - §/N (SGK/50) - Thảo luận nhóm về vai trò của nguồn a/ Nguồn điện có hai cực: cực dương (+) và cực âm ®iÖn. (-), luôn được nhiễm điện dương, âm khác nhau. - Trình bày hiện tượng xảy ra trong nguồn Giữa hai cực có một hiệu điện thế được duy trì. ®iÖn. - Vì lực điện tác dụng giữa êlectron và ion dương - NhËn xÐt kÕt qu¶ cña nhãm kh¸c là lực hút tĩnh điện, nên để tách chúng ra xa nhau * NhËn xÐt kÕt qu¶ cña nhãm th× bªn trong nguån ®iÖn cÇn ph¶i cã nh÷ng lùc mµ bản chất không phải là lực tĩnh điện - Lực đó gọi lµ lùc L¹ b/ Khi ta nèi 2 cùc cña nguån ®iÖn b»ng mét vËt dÉn, t¹o thµnh m¹ch kÝn th× trong m¹ch cã dßng ®iÖn.. 4/ Suất điện động của nguồn điện:. * Để đặc trưng cho khả năng thực hiện công * §/N (SGK/51) của nguồn điện, đưa vào đại lượng Suất + S§ § cña nguån ®iÖn kÝ hiÖu: e điện động của nguồn điện. A - T×m hiÕu s®® cña nguån + BiÓu thøc: e = (6) q + §¬n vÞ : e ( V). * Số vôn ghi trên pin, ắcquy cho biết sđđ Mỗi nguồn điện có một sđđ nhất định, không đổi. cña nã ngoµi S® ®, nguån ®iÖn cßn cã ®iÖn tr¬t trong r®iÖn trë trong cña nguån. * e cña nguån ®iÖn cã gi¸ trÞ b»ng U gi÷a hai cùc của nó khi mạch ngoài để hở. Hoạt động 5: ( ph) VËn dông vµ cñng cè: * VËn dông: GV: Nªu c©u hái 1,2,3SGK/51+52 HS: trình bày phương án trả lời GV: NhËn xÐt , kÕt luËn §¸p ¸n: C©u 1: C C©u 2: C C©u 3: Q = 0,5 C. t - VËy sè ªlecttron chuyÓn qua tiÕt diÖn th¼ng cña d©y dÉn trong 1s lµ: q 0,5 n=  = 0,31.1019. e 1,6.10 19 * Cñng cè bµi: Nh¾c l¹i nh÷ng néi dung chÝnh cña bµi häc. Giao nhiÖm vô vÒ nhµ, Gi¶i c¸c bµi tËp trong s¸ch BT vËt lÝ 11 cã liªn quan. -. Số điện lượng chuyển qua tiết diện dây dẫn trong 1S là: q =. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> VËt Lý 11- n©ng cao Ngµy so¹n: 07/9/2009 Sü sè: 11 Lý Ngµy d¹y: 10/9/2009 TIẾT 14 Bµi11: PIN VÀ ACQUY I. Mục tiêu: 1. KiÕn thøc: - Nêu được hiệu điện thế điện hoá là gì? Cơ sở chế tạo pin điện hoá. - Nêu được cấu tạo và sự tạo thành suất điện động của pin Vônta. - Nêu được cấu tạo của acquy chì và nguyên nhân vì sao acquy là một pin điện hoá nhưng có thể được sử dụng nhiều lần. 2.Kü n¨ng: - Giải thích được sự xuất hiện hiệu điện thế điện hoá trong trường hợp thanh kẽm nhúng trong dung dịch axít sunfuric. - Tr×nh bµy ®­îc cÊu t¹o cña pin vµ ¨cquy II.Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Một pin tròn đã bóc vỏ ngoài để Hs quan sát. - Một acquy. - Hình 11.1, 11.2, 11.3 phóng to. - Nội dung ghi bảng: 2. Häc sinh: ¤n l¹i nguån ®iÖn. III.Tổ chức các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: ( ph): ổn định tổ chức lớp. Kiểm tra bài cũ. Dòng điện là gì? Cường độ dòng điện là gì? Chiều của dòng điện được xác định thế nào? Suất điện động của nguồn điện? Hoạt động 2: Tìm hiểu về hiệu điện thế điện hoá Hoạt động của HS – Trợ giúp của GV * GV trình bày theo SGK và ghi tóm tắt lên bảng. - Trả lời theo gợi ý: + Do tác dụng của lực hoá học các ion Zn2+ tách khỏi kim loại và đi vào dung dịch. Xác định:  Thanh Zn mang điện gì?  Dung dịch mang điện gì?  Chiều của cường độ điện trường ở chỗ tiếp xúc. + Lực nào tác dụng lên ion Zn2+? + Khi nào Zn2+ ngừng tan? + Khi đó giữ thanh kẽm và dung dịch có hiệu điện thế điện hoá. - Nếu nhúng hai thanh kim loại như nhau vào dung dịch điện phân thì hiệu điện thế giữa hai thanh là bao nhiêu? - Khi nhúng hai thanh kim loại khác nhau vào dung dịch điện phân thì có hiệu điện thế xác định giữa hai thanh là cơ sở tạo pin điện hoá. - Lắng nghe và ghi bài. Néi dung 1. HiÖu ®iÖn thÕ ®iÖn ho¸: - Khi nhúng thanh kim loại vào dung dịch điện phân giữa chúng có hai loại điện tích trái dấu. Khi đó giữa thanh kim loại và dung dịch điện phân có một hiệu điện thế xác định- Gọi là hiệu điện thế điện hoá.. - Khi nhúng hai thanh kim loại khác nhau vào dung dịch điện phân , do hiệu điện thế điện hoá giữa mỗi thanh và dung dịch điện phân là khác. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> VËt Lý 11- n©ng cao - Thanh Zn mang điện (-). - Dung dịch mang điện (+). - C chiều từ dung dịch điện phân đến thanh Zn. - Lực hoá học Fh và lực điện trường Fđ. - Khi Fh = Fd. - U = 0.. nhau, nên giữa hai thanh tạo nên một hiệu điện thế xác định . Dựa trên cơ sở đó chế tạo ra pin điện hoá ( nguồn điện hoá học). + Lực hoá học đóng vai trò là lực lạ. Hoạt động 3: ( ph): Pin Vôn ta và ắc quy 2. Pin Vôn-ta: * GV trình bày như SGK - HS lắng nghe, tiếp thu kiến thức. a.Cấu tạo: hai cực Zn và Cu nhóng vào dung * Gv sử dụng hình 11.1 mô tả cấu tạo của pin dịch H2SO4 loãng. Vônta. - Hướng dẫn Hs nhận biết sự tạo thành suất điện động của pin Vônta.. - HS đ ọc SGK. b.Suất điện động pin Vonta: (sgk). e=U2–U1  1,1V. - Yêu cầu Hs đọc SGK pin khô Lơclanse. CÊu t¹o cña pin V«n-ta c. Pin L¬-clan-sª: - Cùc ©m lµ kÏm. - Cực dương là thanh than bao bọc xung quanh b»ng mét hçn hîp nÐn chÆt , gåm mangan®i«xit (MnO2) và glaphit, để khử cực và tăng độ dẫn ®iÖn. - Dung dÞch ®iÖn ph©n: Dung dÞch muèi Am«ni clorua ( NH4Cl). - Sử dụng hình 11.2 yêu cầu Hs mô tả pin * CÊu t¹o bªn trong cña pin kh« L¬-clssª Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> VËt Lý 11- n©ng cao Lơclanse.. * yêu cầu Hs đọc SGK - HS đọc SGK. - T×m hiÓu c¸ch sö dông ¾cquy. - T×m hiÓu vÒ ¾c quy ch× * Yªu cÇu HS tr×nh bµy vÒ ¾c quy. -C¸ nh©n nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n * KÕt luËn. 3. ¾c quy: a.Cấu tạo và hoạt động của acquy chì. -Cấu tạo: (H×nh vÏ) + Cực dương PbO2. + Cực âm Pb. + Dung dịch điện phân: dung dịch H2SO4. - Hoạt động: + Khi phát điện: hai bản cực biến đổi đều trở thành giống nhau có PbSO4 phủ ngoài, dòng điện tắt. +Khi nạp điện: lớp PbSO4 phủ hai cực mất dần, trở lại là thanh Pb và PbO2 rồi tiếp tục nạp điện. b.Acquy là một nguồn điện có thể nạp lại để sử dụng nhiều lần dựa trên phản ứng thuận nghịch: ho¸ năng ↔ điện năng. c.Suất điện động acquy ch×: e = 2.V Dung lượng acquy: lµ điện lượng lớn nhất mµ acquy cã thÓ cung cÊp ®­îc khi nã ph¸t ®iÖn. + Đơn vị của dung lượng: (A.h) (1A.h = 3600C)- là điện lượng do dòng điện có cường độ 1A tải đi trong 1h d.C¸c lo¹i ¾c quy (sgk).. Hoạt động 5: ( ph) VËn dông vµ cñng cè: * VËn dông: GV: Nªu c©u hái 1,2,SGK/56 HS: trình bày phương án trả lời GV: NhËn xÐt , kÕt luËn §¸p ¸n: Bµi 1: C Bµi 2: D. * §äc phÇn Em cã biÕt, lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch BT cã liªn quan. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> VËt Lý 11- n©ng cao Ngµy so¹n: 11/9/2009 Ngµy d¹y: 14/9/2009 TiÕt 15 + 16. Sü sè: 11 Lý. §12 - ®iÖn n¨ng vµ c«ng suÊt ®iÖn. định luật jun – len – xơ. i/ môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Hiểu được sự biến đổi năng lượng trong một mạch điện, từ đó hiểu công và công suất của dòng ®iÖn ë mét m¹ch ®iÖn tiªu thô ®iÖn n¨ng ( tøc lµ bªn ngoµi nguån ®iÖn ), c«ng suÊt vµ vµ c«ng cña nguån ®iÖn. - Ôn lại, nắm chắc để vận dụng được các công thức tính công và công suất của dòng điện, hiểu vµ vËn dông ®­îc c«ng thøc tÝnh c«ng vµ c«ng suÊt cña nguån ®iÖn. - Ôn lại và vận dụng được công thức của định luật Jun – Len – Xơ, chú ý đến các dạng: Q = RI2t vµ Q =. U 2t . R. - Ph©n biÖt ®­îc hai d¹ng tiªu thô ®iÖn n¨ng. HiÓu ®­îc suÊt ph¶n ®iÖn cña m¸y thu ®iÖn. HiÓu vµ vËn dông ®­îc c¸c c«ng thøc vÒ ®iÖn n¨ng tiªu thô vµ c«ng suÊt tiªu thô, c«ng suÊt cã Ých cña m¸y thu ®iÖn. - HiÓu vµ vËn dông ®­îc c«ng thøc tÝnh hiÖu suÊt cña nguån ®iÖn vµ cña m¸y thu ®iÖn. 2. Kü n¨ng: - Giải thích được sự biến đổi năng lượng trong mạch điện. - Vận dụng công thức tính công, công suất, định luật Jun – Len – Xơ để giải các bài tập.b. b/ b/ II/chuÈn bÞ: 1. GV: - Kiến thức: đoch SGK lớp 9 để biết ở THCS HS đã học những gì về công, công suất của dòng điện và về định luật Jun – Len – Xơ - Dông cô: Mét sè dông cô to¶ nhiÖt 2. HS: Ôn lại các kiến thức về công, công suất, định luật Jun – Len –Xơ ở THCS, nguồn điện. 3. øng dông c«ng nghÖ th«ng tin: GV chuÈn bÞ mét sè h×nh ¶nhvÒ c¸c dông cô tiªu thô ®iÖn n¨ng. III/ tổ chức các hoạt động dạy và học Hoạt động 1: ( ph) 1- Ôn định tổ chức lớp 2. Kiểm tra bài cũ: Nêu nguyên tắc chung đối với quá trình tạo thành suất điện động của các nguån ®iÖn? Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ sù h×nh thµnh S§§ cña pin Von – ta? 3. Bµi míi: Hoạt động 2:( ph)T×m hiÓu c«ng vµ c«ng suÊt cña dßng ®iÖn ch¹y qua mét ®o¹n m¹ch Hoạt động của GV - HS Néi dung *GV: Khi đặt vào hai đầu điện trở, một 1. C«ng vµ c«ng suÊt cña dßng ®iÖn ch¹y qua mét dụng cụ tiêu thụ điện năng,một hiệu điện ®o¹n mach: thế thì các điện tích dịch chuyển và tạo a/ C«ng cña dßng ®iÖn: A=qU=UIt. (1) thành dòng điện dưới tác dụng của lực (Víi q = It) nào ? - Nhắc lại khái niệm động cơ học và cho §Þnh nghÜa: (SGK/57) biết vì sao khi đó các lực đó thực hiện - C«ng cña dßng ®iÖn ch¹y ua mét ®o¹n m¹ch còng Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> VËt Lý 11- n©ng cao công ? - Tại sao có thể nói công của dòng điện chạy qua đoạn mạch cũng là điện năng mà đoạn mạch đó tiêu thụ điện năng ? Khi đó điện năng được biến đổi như thế nào ? - Nhắc lại mối quan hệ công và công suất của cơ học, từ đó suy ra công suất của dòng điện . GV : Tại sao vật dẫn nóng lên, đã có sự chuyển hóa năng lượng nào ? GV lưu ý HS : Khi vận dụng, công thức định luật Jun – Len-xơ thường được viết dưới một trong hai dạng : Q=. RI2t. U2 và Q = t. R. là điện năng mà đoạn mạch đó tiêu thụ. b/ Công suất của dòng điện : - Công suất của dòg điện chạy qua một đoạn mạch là đại lượng đặc trưng cho tốc độ thực hiện công của dòng điện. P=. A =UI (2) t. * Định nghĩa: (SGK/58) - Công suất của dòg điện chạy qua một đoạn mạch chính là công suất tiêu thụ của đoạn mạch đó. c/ Định luật Jun –Lenxơ: A = Q = I2Rt = UIt (3) * Đ/L(SGK/58) d/ Công suất toả nhiệt : P=I2R (4). GV: nêu câu hỏi C1 Hoạt đông 3: ( ph): Tìm hiểu công và công suất của nguồn điện, công suất của dụng cụ tiêu thụ điện năng: GV : Công lực điện trường làm điện 2.Công và công suất của nguồn điện: tích dịch chuyển theo mạch kín có trị a/ Công của nguồn điện: số bằng bao nhiêu ?” A = q E = E It (5) C«ng cña nguån ®iÖn còng lµ c«ng cña cña dßng GV cần để HS lưu ý : Công của nguồn điện cung cấp cho ®iÖn ch¹y trong toµn m¹ch – Lµ ®iÖn n¨ng s¶n ra mạch ngoài bằng công của lực lạ bên trong toµn m¹ch trong nguồn, ta gọi tắt là công của b) Công suất của nguồn điện : P=EI (6) nguồn điện(cũng là công của dòng điện Công suất của nguồn điện bằng công suất cña dßng sản ra trong toàn mạch kín). điện sản ra trong toàn mạch. 3) Công suất của các dụng cụ điện : tiÕt 2 GV : Có hai loại dụng cụ tiêu thụ điện là a) Công suất của dụng cụ tỏa nhiệt Điện năng tiêu thụ của dụng cụ tỏa nhiệt được dụng cụ tỏa nhiệt và máy thụ điện. Máy thu điện là dụng cụ mà phần lớn điện tính theo công thức : U (7) năng chuyển hóa thành năng lượng khác, A  UIt  RI t  t R không phải nhiệt. Công suất của dụng cụ tỏa nhiệt được tính theo GV : Trong dụng cụ tỏa nhiệt (đèn điện, công thức : bếp điện, bàn là…), toàn bộ điện năng A U 2 (8) P  UI  RI 2  cung cấp cho dụng cụ chuyển hóa thành t R nhiệt. b) Suất phản điện của máy thu: : Các dụng cụ kiểu này chỉ chứa điện trở Q’ = rPI2t (9) thuần. PhÇn ®iÖn n¨ng cßn l¹i A’ ®­îc chuyÓn ho¸ thµnh GV : điện năng cung cấp cho mỏy quạt các dạng năng lượng có ích khác chuyển hoá thành các dạng năng lượng A’ = EP.q (10) nào ? Hệ số tỉ lệ E là đại lượng đặc trung cho máy thu 2. 2. P. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> VËt Lý 11- n©ng cao điện, được gọi là suất phản điện của máy thu điện. Từ ta rút ra công thức : E P= GV: Nêu câu hỏi C3 HS đọc SGK Trả lời câu hỏi C3 GV : HS chứng minh công thức. H 1. r' I U. HS chứng minh công thức. A' q. (11). + NÕu q = 1 C thì EP = A’. Vậy Suất phản điện của máy thu được xác định bằng ®iÖn n¨ng mµ dông cô chuyÓn ho¸ thµnh d¹ng n¨ng lượng khác, không phải là nhiệt, khi có một đơn vị điện tích dương chuyển qua máy. + Suất phản điện có đơn vị là vôn, giống như suất điện động. + Trong trường hợp máy thu điện là máy nguồn ®iÖn ®ang ®­îc n¹p điện th× dßng ®iÖn đi vào cực dương cña máy thu điện., vµ suÊt ph¶n ®iÖn cã trÞ số bằng suất điện động của nguồn lúc phát điện. c) Điện năng và công suất điện tiêu thụ của máy thu điện : A = A’ + Q’ = EPIt + rPI2t = UIt (12) Công suất của mát thu điện : P=. A  E P I + r P I2 t. (13). trong đó: P’ = EP I là công suất có ích của máy thu ®iÖn d) Hiệu suất của máy thu điện : H=1-. rP I U. (14). e) Chú ý : SGK/61 P Bóng đèn có ghi 20V-50W nêu ý nghĩa I® = d (15) các con số? Ud GV trình bày cho HS đo công suất và Iđ Gọi là cường độ dòng điện định mức điện năng tiêu thụ 4. §o c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng tiªu thô *§Ó ®o c«ng suÊt ®iÖn tiªu thô ë mét ®o¹n m¹ch, Nêu ý nghĩa số chỉ của con số trên dïng Ampe kÕ ®o I ch¹y qua m¹ch, dïng V«nkÕ ®o đồng hồ điện ? U hai ®Çu ®o¹n m¹ch. - Nªu vÝ dô ¸p dông c«ng thøc : P = UI * Trong kü thuËt dïng dông cô O¸t kÕ ®o c«ng suÊt. * §Ó ®o c«ng cña cña dßng ®iÖn ( ®iÖn n¨ng tiªu thụ) dùng máy đếm điện năng hay công tơ điện. - Điện năng tiêu thụ tính bằng đơn vị: kW.h 1kW.h = 3.600.000J IV/ Cũng cố và dặn dò : (5ph) Cũng cố : Nhắc lại những kiến thức cơ bản đã học Làm bài tập 1,2,3 SGK Dặn dò : BT 4,5 sgk. 2.20đến 2.39 SBT. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> VËt Lý 11- n©ng cao Ngµy so¹n: 13/9/2009 Ngµy d¹y: 18/9/2009 TiÕt 17. Sü sè: 11 Lý § bµi tËp. I/ Môc tiªu. 1/ Kiến thức : - Vận dụng định luật ôm cho cho đoạn mạch chỉ có R, đoạn mạch R mắc nối tiếp, song song, tìm cường độ dòng điện qua các điện trở , số chỉ vôn kế, ampe kế. - Vận dụng công thức công , công suất điện ,định luật Jun Lenxơ để giải các bài tập. 2/ Kü năng: - Rèn kü năng vận dụng giải bài tập của HS. 3/ Thái độ: Nghiªm tóc II/ chuÈn bÞ: 1. GV: - ChuÈn bÞ mét sè bµi tËp trong SGK, SBT vËt lÝ 11 2. HS: - Ôn tập kiến thức của những bài đã học có liên quan đến giờ bài tập. - Giải trước ở nhà một số bài tập đã giao về trong các giờ học lí thuyết. III/ Tổ chức các hoạt động dạy học: 1. ổn định lớp: 2. KiÓm tra bµi cò: H·y tr×nh bµy:- C«ng cña dßng ®iÖn, §Þnh luËt Jun-Len-x¬? suÊt ph¶n ®iÖn cña m¸y thu ®iÖn? 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm: Trang 62/ SGK: Bài 1: B – tỉ lệ với bình phương cường độ dòng điện. Bµi 2: D Trang 56/SGK: Bài 1: Chọn phát biểu đúng C – Tõ ho¸ n¨ng thµnh ®iÖn n¨ng Bài 2: Chọn phát biểu đúng D – Lµ hai vËt dÉn kh¸c chÊt. Trang 51/ SGK: Bài 1: Chọn phương án đúng: C - §­êng §Æc tr­ng V«n – Am pe Bài 2: Chọn phương án đúng: Suất điện động của nguồn điện là đại lượng đặc trưng cho C – kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng cña nguån ®iÖn. SBT VL 11 Bài 8.1: Điện năng biến đổi hoàn toàn thành nhiệt năng ở dụng cụ hay thiết bị nào dưới đây khi chúng hoạt động? C. Êm ®iÖn Bµi 8.2: C«ng suÊt cña nguån ®iÖn ®­îc x¸c ®inh b»ng: D. Công của lực điện thực hiện khi dịch chuyển một đơn vị điện tích dương chạy trong mạch ®iÖn kÝn trong mét gi©y. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> VËt Lý 11- n©ng cao Hoạt động 2: Bài tập tự luận Hoạt động của GV - HS * GV nêu bài tập, yêu cầu HS đọc nội dung bài tËp råi tãm t¾t - HS đọc bài , tóm tắt: Có 2 bóng đèn: P®1 = 25W U® = 110 V P®2 = 100W a/ So s¸nh I1vµ I2? b/ So s¸nh R1 vµ R2? c/ Cã thÓ m¾c nèi tiÕp 2 bãng nµy vµo m¹ng điện có U’ = 220V ? đèn nào dễ hỏmg hơn? * GV hướng dẫn. - HS lắng nghe làm theo hướng dẫn của GV + ViÕt c¸c c«ng thøc cÇn thiÕt TÝnh to¸n, nªu nhËn xÐt. Néi dung Bµi 3/ 63SGK a/ áp dụng công thức tính công suất định mức: P® = U®.I® Suy ra: I® =. Pd 1 = 0,23A Ud. * Ta cã: Bãng 1: I®1 =. bãng 2: I®2 =. Pd Ud. Pd 2 = 0,91A Ud. - Nhận xét: Pđ2 > Pđ1 Nên Iđ2 > Iđ1 – Cường độ dòng điện qua đèn 2 lớn hơn. b/ ¸p dông c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt: P® = U®.I® =. Ud R. 2. 2. U Ta cã: §Ìn 1: R1 = d Pd 1 2. U §Ìn 2:R2 = d Pd 2. Nhận xét: Pđ2 > Pđ1 Nên R2 < R1 - Điện trở đèn 1 lín h¬n. c/ - Nếu mắc nối tiếp 2 bóng đèn này vào cùng m¹ng ®iÖn cã U’ = 220 th× :. * GV kÕt luËn. 2. 2. Ud U + d = 242  Pd 1 Pd 2 U' = = 0,91 A Rtd. Rt® = R1 + R2 = VËy nªn: I’®m. - Nhận xét: Iđ1 < I’dm do đó đèn 1 dễ cháy (háng) h¬n. HS đọc bài rồi tóm tắt: P®1 = P®2 =P Ud1= 110V; Ud2 = 220V Xác định. R1 =? R2. Bµi 4/ 63SGK. U Theo c«ng thøc: P® = U®.I® = d R 2 U Suy ra: R = d Ta cã: Pd 2. U U R1 = d 1 vµ R2 = d 2 P P. GV gợi ý và hướng dẫn. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 2. 2. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> VËt Lý 11- n©ng cao HS tiếp thu và làm theo hướng dẫn của GV + LËp tØ sè, tÝnh to¸n, ®­a ra kÕt qu¶. 2. U R LËp tØ sè: 1 = 2d 1 = 0,25 R2 U d2 R Hay: 2  4 R1. Bµi 5/63 SGK - Cường độ dòng diện định mức của bóng. Tãm t¾t: Bóng đèn: 120V – 60W sáng bình thường ở P 60 đèn: Iđ = d = =0,5 A H§T: U = 220V Ud 120 Xác định: R = ? U2 - Điện trở của bóng đèn: Rđ = P. Thay sè: R®=. 2. 120 = 240  60. - Khi mắc vào mạng điện có HĐT là 220V, để đèn sáng bình thường thì I = Id = 0,5A U1 U  R  1  R® Rd  R I 220  240 = 200  Thay sè: R = 0,5. Ta cã: I =. Hoạt động 3: ( ph ) Củng cố và dặn dò - Yêu cầu HS nhắc lại một số kiến thức cơ bản đã học. - Dặn dò: Đọc trước bài 13. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> VËt Lý 11- n©ng cao Ngµy so¹n: 14/9/2009 Ngµy d¹y: /9/2009. Sü sè: 11 Lý Đ13 - định luật ôm đối với toàn mạch. TiÕt 18. I/ Môc tiªu: 1.Kiến thức - Phát biểu định luật Ôm đối với toàn mạch và viết được hệ thức biểu thị được này. Nêu được mối quan hệ giữa suất điện động của nguồn điện và độ giảm hiệu điện thế ở mạch ngoài và ở mạch trong. - Hiểu được hiện tượng đoản mạch là gì và giải thích được ảnh hưởng của điện trở trong nguồn điện đối với cường độ dòng điện khi đoản mạch. 2.Kỹ năng - Vận dụng được định luật Ôm đói với toàn mạch để tính được các đại lượng có liên quan và tính được suất điện động của nguồn điện. II. chuÈn bÞ 1. GV - Kiến thức, dụng cụ: - Thí nghiệm về định luật ôm cho toàn mạch. - Một số hình vẽ trong SGK. - Đọc SGK Vật lí lớp 9 và vật lí 10 để biết HS đã học và biết những gì về định luật bảo toàn năng lượng. 2. HS - Ôn lại mạch điện và định luật ôm cho đoạn mạch có R và nguồn điện. 3. Gợi ý ứng dụng CNTT: GV có thể chuẩn bị một số hình ảnh về toàn mạch. III. tổ chức các hoạt động dạy - học: Hoạt động 1 ( 6 phút) : ổn định tổ chức. Kiểm tra bài cũ. Hoạt động của học sinh - Báo cáo tình hình lớp. - Trả lời câu hỏi của GV. - Nhận xét bạn…. Sự trợ giúp của giáo viên - Tình hình học sinh. - Yêu cầu: trả lời về công và công suất của dòng điện. - Kiểm tra miệng ( 1h/s). Hoạt động 2 ( phút) : Bài mới: Bài 13: Định luật ôm cho toàn mạch. Hoạt động của GV - HS GV vẽ sơ đồ mạc điện 13.1 - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i HS viết biểu thức công của nguồn điện thực hiện trong thời gian t. - Viết biểu thức Nhiệt lượng toả ra trên. Néi dung 1/ Định luật ôm đối với toàn mạch : M¹ch ®iÖn kÝn: Gåm mét nguån ®iÖn cã E, r vµ mét ®iÖn trë m¹ch ngoµi R Ta có năng lượng do nguồn cung cấp : A=EIt (1). Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> VËt Lý 11- n©ng cao toàn mạch ( Định luật Jun- Lenxơ). Áp dụng định luật bảo toàn tìm quan hệ, E, R,r, I. Nêu câu hỏi C1. Nếu U=IR hãy tìm , Khi nào thì E =U ? Hiện tượng đoản mạch xãy ra khi nào ? khi đó cường độ dòng điện phụ thuộc yếu tố nào ? Tại sao sẽ rất có hại cho cho acquy nếu xãy ra đoãn mạch HS trả lời câu hỏi .. + Trong thời gian ấy nhiệt lượng toả ra trên điện trở R vµ r lµ ( theo ®/l Jun-Len-X¬): Q=I2Rt+I2rt (2) - Theo đ/l bảo toàn năng lượng: Q=A Hay: E = IR + Ir = I(R + r) (3) Trong đó: IR là độ giảm điện thế trên điện trở R ( Mạch ngoài); Ir độ giảm thế trên điện trở mạch trong. * KÕt luËn: SGK/65 * Định luật Ôm đối với toàn mạch (SGK/65)  BiÓu thøc: I= (4) Rr. *Trong (3) nÕu U = IR – Lµ hiÖu ®iÖn thÕ m¹ch ngoµi, th×: U = E – Ir (5) VËy hiÖu ®iÖn thÕ m¹ch ngoµi còng lµ hiÖu ®iÖn thÕ UAB giữa cực dương và cực âm của nguồn điện. * NhËn xÐt: Trong CT (5) nÕu r  0; hoÆc nÕu m¹ch hë: I = 0 th× U = E. NX biểu thức , Trả lời câu hỏi C1 Nêu ý nghĩa con số 1,5 V ở viên pin. * GV hướng dẫn để HS xác định trường hîp nguån ®iÖn bÞ ®o¶n m¹ch . - HS tiếp thu và làm theo hướng dẫn của GV. * GV tr×nh bµy sù nguy hiÓm cña ®o¶n m¹ch -HS lÊy vÝ dô. 2. Hiện tượng đoản mạch - Nếu điện trở mạch ngoài nhỏ không đáng kể:  R  0, th× (4) lµ: Imax = (6) r. Ta nãi: Nguån ®iÖn bÞ ®o¶n m¹ch ( ChËp m¹ch) + Khi x¶y ra ®o¶n m¹ch: NÕu lµ Pin sÏ mau hÕt ®iÖn NÕu lµ ¾c quy th× sÏ lµm ¾c quy bÞ háng Nếu là mạng điện lưới sẽ gây nên hoả hoạn, cháy, nổ... Rất nguy hiểm. Vậy thực tế để tránh nguy hiểm khi x¶y ra ®o¶n m¹ch th× dïng cÇu ch× hoÆc atomat. Hoạt động 3 ( phỳt): Tìm hiểu trường hợp mạch ngoài có máy thu điện GV vẽ hình 13.2 Viết biểu thức nhiệt lượng toả ra trên toàn mạch. Viết biểu thức chuyển hoá thành dạng năng lượng khác của máy thu. ¸p dụng định luật bảo toàn tìm biểu thức liên hệ p, , R,rp,r * GV hướng dẫn CM CT (7):. 3. Trường hợp mạch ngoài có máy thu điện XÐt m¹ch kÝn cã: Nguån E, r; m¹ch ngoµi gåm R m¾c nèi tiÕp víi m¸y thu ®iÖn cã suÊt ph¶n ®iÖn: EP, rP . + Dòng điện đi vào cực dương của máy thu.. + Năng lượng tiêu thụ trên toàn mạch gồm: -Nhiệt lượng toả ra trên các điện trở R, r: Q = I2(R+r)t - §iÖn n¨ng tiªu thô ë m¸y thu: Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> VËt Lý 11- n©ng cao A’ = EPIt + rPI2t. + Theo đ/l bảo toàn năng lượng: A = Q + A’ Hay: EIt = (R+r)I2t + EPIt + rPI2t. Từ đó rút ra CT (8). + áp dụng định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng. Ta có: E – EP = I (R+ r+rP) (7)   P Hay I= (8). Nêu câu hỏi C2, C3 Yêu cầu HS trả lời câu hỏi. 4/ HiÖu suÊt cña nguån ®iÖn:. R  r  rP. H=. Acoich U  A . (9). HS xây dựng mối liên hệ. HS đọc SGK HS trả lời câu hỏi C2,C3. Hoạt động 4 (5 ph): Củng cố và dặn dò: - GV Nhắc lại những kiến thức cơ bản đã học trong bài. - Bµi tËp vÒ nhµ: 1,2,3SGK/66, 67 + C¸c bµi tËp trong SBT cã liªn quan Đọc trước bài 14 HS: L¾ng nghe, tiÕp thu.. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> VËt Lý 11- n©ng cao Ngµy so¹n: 16/9/2009 Ngµy d¹y: /9/2009. Sü sè: 11 Lý § bµi tËp. TiÕt 19 I/ Môc tiªu:. 1/ Kiến thức : - Vận dụng định luật ôm cho toàn mạch tìm cường độ dòng điện qua các điện trở , các thiết bị tiêu thụ điện năng trong mạch. Vận dụng công thức định luật Ôm cho trường hợp có chứa máy thu để giải các bài tập co liên quan. - Vận dụng công thức công , công suất điện ,định luật Jun Lenxơ để giải các bài tập. 2/ Kü năng: - Rèn kü năng vận dụng giải bài tập vật lý vận dụng định luật Ôm cho HS. 3/ Thái độ: Nghiªm tóc II/ chuÈn bÞ: 1. GV: - ChuÈn bÞ mét sè bµi tËp trong SGK, SBT vËt lÝ 11 2. HS: - Ôn tập kiến thức của những bài đã học có liên quan đến giờ bài tập. - Giải trước ở nhà một số bài tập đã giao về trong các giờ học lí thuyết. III/ Tổ chức các hoạt động dạy học: 1.ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: Viết các công thức định luật Ôm cho toàn mạch? Nêu hiện tượng đoản mạch? cách khắc phục khi xảy ra đoản mạch? 3 Bài mới: Hoạt động 1( ph) - Trắc nghiệm: Bài 1/SGK 66: Chọn phương án đúng: B ( 4,5V; 0,25  ) Theo hình vẽ, ta thấy:+ Khi I = 0 thì U = 4,5 V - Mạch ngoài để hở do đó: E = U = 4,5 V. + I = 2A; U = 4V   U 4,5  4   0,25  . Ta cã: U = E – I.r  r  I. 2. Bài 2/SGK 67: Chọn phương án đúng: D – Vì: U = E – I.r ta thấy nếu I tăng thì U giảm. Bµi 2.1 SBT/18 A. Vì K1, K2, K3 đều đóng thì R1 nt (R2 // R3) nên Rtđ là nhỏ nhất.  Lúc đó: I = víi (Rtd + r)min nªn Imax Rtd  r. Bài 2.2/ SBT 18 Chọn đáp án đúng: B. 2V R2 .RV = 1500V R2  RV   6   I= A Rtd  r Rtd 1500. V×: Rt® = R1+. TÝnh U1 = I. R1 = 4 V mµ U = E – Ir = E = 6V ( víi r = 0) Nªn: Uv = U – U1 = 2V Bài 2.3 Hãy chỉ ra công thức đúng: C. I2 = 2I3R V×: R1 // R2 mµ: R1 = R, R2 = 2R  U1 = I1R = U2 = 2I2R Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> VËt Lý 11- n©ng cao Hoạt động 2: ( ph) Giải bài tập tự luận. Hoạt động của Gv - HS Néi dung * GV nªu bµi tËp - Hs đọc bài và tóm tắt: Bµi 3/SGK 67: r = 0,1  ; R = 4,8  - XÐt ®o¹n m¹ch ngoµi chøa R: U = 12V U 12 I=  = 2,5 A. TÝnh E ? I = ? R 4,8 + Gv hướng dẫn, và đưa câu hỏi - áp dụng định luật Ôm cho toàn mạch: - HS tiÕp thu vµ tr¶ lêi c©u hái cña GV E = I (R + r) = 12,25 V. ®­a ra: Viết công thức, biến đổi và thay số Bµi 2.20/ SBTVL 11 NC. tÝnh to¸n, ®­a ra kÕt qu¶. E = 2,5(4,8 + 0,1) = 12,25 V * GV nªu bµi tËp - Hs đọc bài và tóm tắt: Cho m¹ch ®iÖn nh­ h×nh vÏ: R1 = 15  R2 = R3 = R4 = 10  a/ RAB =? b/ IA = 3A. UAB=?. I1 =?; I2 = I3 =?; I4 =?. BiÕt ®iÖn trë cña c¸c d©y nèi vµ cña Am pe kế là không đáng kể * GV hướng dẫn - hS tiếp thu, và làm theo hướng của GV: + VÏ l¹i m¹ch ®iÖn + Xác định cách mắc các điện trở của m¹ch. + Viết công thức tính điện trở tương cho tõng ®o¹n m¹ch nhá. + Thay sè tÝnh to¸n, ®­a ra kÕt qu¶: R34 =. R3 R4 10.10  = 5 . R3  R4 10  10. R234 = 10 +5 RAB=. 15.15 . 15  15. a/ Vì điện trở của ampe kế nhỏ không đáng kể nên ta có thể chập 2 điểm C và B với nhau, lúc đó sơ đồ mạch ®iÖn m¾c nh­ sau: R1 // [R2 nt (R3 // R4)] Ta cã: R34 =. R3 R4 5  R3  R4. R234 = R2 + R34 = 15  VËy. RAB =. R1 R234 = 7,5  R1  R234. b/ Theo h×nh vÏ: IA = IAB – I4 Vì R3 = R4 (U3 = U4) do đó I3 = I4 =. Mµ R1 = R234 ( U1 = U234) nªn I1 = I2 =. b/ HS viết Ct rồi biến đổi. Suy ra: I4 =. VËy: IAB =. I AB 2. I2 I = AB 2 4. IA = IAB – I4 = IABIAB = 4.3/3. I2 2. I AB 3I AB = 4 4. 4I A = 4A 3. * HiÖu ®iÖn thÕ UAB = IAB.RAB = 30V * Cường độ dòng điện chạy qua các điện trở Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> VËt Lý 11- n©ng cao I AB =2A 2 I I3 = I4 = 2 = 1A. 2. I1 = I 2 =. HS xác định các giá trị cường độ dòng ®iÖn ch¹y qua c¸c trë Thay sè: I1 = I2 = I3 = I4 =. I AB = 4/2 2. I2 = 2/2 = 1A 2. * GV nêu bài tập, yêu cầu HS đọc bài vµ tãm t¾t: Cho m¹ch ®iÖn nh­ h×nh vÏ:. Bµi 2.21/ SBT VL11 NC - NhËn xÐt: v× R A = 0 nªn cã thÓ chËp hai ®iÓm D vµ B lại làm một , sơ đồ được vẽ lại: Từ sơ đồ ta có: R1 // [R2 nt (R3 // R4)] Ta cã: R34 =. R3 R4 5  R3  R4. R134 = R1 + R34 = 15  Do vËy: RAB = UAB = 30V R1 = R2 = R3 = R4= R5 = 10  RA  0. RAB =? IA =? I1 =?; I2 = ?; I3 =?; I4 = ? * GV hướng dẫn , yêu cầu HS trình bµy theo hÖ thèng c©u hái. - HS tiếp thu và làm theo hướng dẫn cña GV. R2 R134  6 R1  R134. - Biết UAB = 30V, do đó: U AB U = 5A; I2 = AB = 3A R AB R2 U + I134 = AB = 2A  I1 = 2A R134 I V× R3 = R4 nªn I3 =I4 = 1 = 1A 2. + IAB =. Theo h×nh vÏ, ta cã: IA = IAB – I3 = 5-1 = 4A. Hoạt động 3 (3 ph): Củng cố và dặn dò + GV nhắc lại những kiến thức cơ bản đã học. + Giao nhiÖm vô vÒ nhµ: 2.22; 2.23; 2.24; 2.25SBT VL11NC. Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> VËt Lý 11- n©ng cao Ngµy so¹n: 19/9/2009 Sü sè: 11 Lý Ngµy d¹y: 23/9/2009 TiÕt 20+21 Đ 14 định luật ôm đối với các loại mạch điện. m¾c c¸c nguån ®iÖn thµnh bé I/ Mục tiêu: 1/Kiến thức : - Hiểu cách thiết lập và vận dụng được công thức biểu thị định luật Ôm cho các loại đoạn mạch. -Hiểu và vận dụng được công thức tính suất điện động và điện trở trong của bộ nguồn gồm các nguồn ghép nối tiếp, hoặc ghép song song , hoặc ghép hiểu hỗn hợp đối xứng ( các nguồn giống nhau ). 2/ Kỹ năng : - Vận dụng định luật Ôm cho các loại đoạn mạch để giải một số bài tập. - Nắm được cách mắc các loại nguồn điện thành bộ, tính các đại lượng của bộ nguồn điện . 3/ Thái độ : II/ Phân phối thời gian : 90’ III/ Thiết bị thí nghiệm: Chuẩn bị 6 bộ thí nghiệm SGK. IV/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : Hoạt động 1: (25ph) Định luật Ôm cho các loại đoạn mạch - Tiết 1. Hoạt động của GV - HS. Néi dung. *GV gợi ý hướng dẫn HS : tiến hành thí nghiệm : mắc sơ đồ mạch điện khảo sát sự phụ thuộc của hiệu điện thế UAB của đoạn mạch A  B chứa nguồn điện , vào cường độ dòng điện O chạy trong đoạn mạch  HS nhận xét và vẽ đồ thị (trang 152). 1. Định luật Ôm đối với đoạn mạch có chứa nguồn điện: a) Thí nghiệm khảo sát: Sơ đồ, dụng cụ thí nghiệm như hình vẽ b/ Nhận xét: c) Kết luận Hệ thức :. UAB = VA – VB =  - rl (1).   U AB U BA   Hay I  (2)  r r Hệ thức (30.1) và (30.2) biểu thị định luật Ôm đối với đoạn mạch chứa nguồn. Cần chú ý rằng, ở đây dòng điện chạy qua nguồn từ cực âm sang HS tiến hành thí nghiệm : cực dương và VA > VB. Ta thấy hiệu điện thế Dùng nguồn điện là pin có suất điện động 1,5 V ta thu được các kết quả cho trong bảng 1. Trên hình giữa hai cực của nguồn điện nhỏ hơn suất điện 30.2 là đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của UAB vào I. động của nguồn. + Nếu trên đoạn mạch AB cò có thêm điện trở ( cần chú ý cách xử lí số liệu) R (hình 14.3) thì các hệ thức (1) và (2) trở thành  Nhận xét và vẽ đồ thị *GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi C1 HS trả lời câu hỏi H1 : Thay ba cặp giá trị (U, I) vào phương trình UAB = 1,5 – bI, rồi lấy trung bình cộng : ta tìm được b = r = 0,5. UAB = VA – VB =  - (r + R)I (3a) HS : lưu ý đến nhận xét : Hiệu điện thế giữa hai cực Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> VËt Lý 11- n©ng cao nguồn điện nhỏ hơn suất điện động của nó.. I.   U AB U BA    Rr Rr. (3). *Gv gợi ý HS câu hỏi : “ Có trường hợp nào hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện bằng suất điện động của nó hay không ?. Hoạt động 2: (10ph) Định luật Ôm cho đoạn mạch chứa máy thu điện Yêu cầu HS xây dựng công thức 14.6 2) Định luật Ôm đối với đoạn mạch chứa máy p,rp thu điện: R + Dòng điện đi vào cực dương của máy thu A B điện. HS thảo luận Xây dựng công thức 14.6 - Công của dòng điện sinh ra trong đoạn mạch, - Xét đoạn mạch AB chứa máy thu điện , suất phản trong thời gian t: A = UIt điện  P , rP (Ắc quy đang nạp điện chẳng hạn). + Điện năng tiêu thụ của máy thu điện: AP =  P It +rPI2t. + Đặt vào hai đầu đoạn mạch một hiệu điện thế U + Dòng điện đi vào cực dương của máy thu điện. Ta có: A = AP Hay UAB =  P + rPI (4) - Hs vận dụng định luật bảo toàn và chuyển hoá U  P năng lượng, rút ra CT Suy ra: I = AB (5) rP *Nếu đoạn mạch có thêm điện trở thuần R: UAB= VA-VB =  P + (rP + R)I (6) U  P I = AB (7) rP  R Hoạt động 3: (10ph) Công thức tổng quát của định luật Ôm đối với các loại đoạn mạch: *GV: Hệ thức (3a.) và (14.7) biểu thị định luật Ôm 3) Công thức tổng quát của định luật Om đối cho đoạn mạch chứa máy thu điện. Cần chú ý rằng ở với các loại đoạn mạch: đây dòng điện đi vào cực dương của máu thu điện. -Nếu dòng điện chạy qua pin (acquy) từ cực âm đến cực dương (hình 14.6a), thì pin (acquy) đóng GV trình bày như SGK vai trò là nguồn điện. Theo (14.3) ta có : GV cần nhấn mạnh một vấn đề quan trọng : Trong UAB= VA – VB = (R + r)IAB -  (8a) trường hợp tổng quát ,  có thể xem là đại lượng đại -Nếu dòng điện chạy qua pin (ắc quy) từ cực dương đến cực âm thì pin (ắc quy) đóng vai trò là số máy thu điện: GV cho HS thấy rằng , biểu thức của định luật Ôm UAB= VA – VB = (R + r)IAB +  (8b) có thể viết dưới dạng U phụ htuộc I hay I phụ thuộc ( V ì  P =  ) U, tùy theo tình huống sử dụng cho thuận lợi Kết hợp (8a) và (8b), suy ra công thức tổng quát cho định luật Ôm đối với các loại mạch điện: U  I = AB (8) Rr Với quy ước  là đại lượng đại số,  nhận giá trị dương khi dòng điện IAB chạy qua pin (acquy) từ cực âm đến cực dương, tức là khi pin (acquy) đóng vai trò nguồn điện, và nhận giá trị âm khi Cũng cố dặn dò : Trịnh Thuý Thuần – Trường THPT Chuyên Hà Giang Lop11.com. 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>