Giáo án môn Ngữ văn khối 11 - Tiết 1 đến tiết 7

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV. TiÕt 2 (§V). Người soan: Nguyễn Hữu Triều. Vµo phñ chóa TrÞnh (Trích Thượng kinh kí sự – Lê Hữu Trác). Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp: 11I, 11K A.Môc tiªu bµi häc : Gióp häc sinh: - ThÊy ®­îc sù c¶m nhËn cña LHT vÒ quyÒn uy vµ cuéc sèng cña chóa TrÞnh - Hiểu được đặc điểm bút pháp kí sự của Tg qua đoạn trích B.KiÓm tra bµi cò : KÕt hîp trong bµi C.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, các TLTK D.Hướng dẫn bài mới : GV giới thiệu bài mới. Nội dung Hoạt động. kiến thức cần đạt. *H§1: TiÕp tôc HDHS t×m hiÓu VB ( suy nghÜ, t©m tr¹ng cña TG khi kê đơn ..) ? Lª H÷u Tr¸c lÝ gi¶i vÒ bÖnh t×nh thÕ tö TrÞnh C¸n nh­ thÕ nµo vµ c¸ch ch÷a bÖnh cña «ng ra sao?. 2.Lê Hữu Trác với việc kê đơn chữa bệnh cho thế tö a. C¸ch lÝ gi¶i cña LHT vÒ bÖnh t×nh thÕ tö: - Vì thế tử ở trong chốn màn che trướng phủ, ăn quá no, mÆc qu¸ Êm nªn t¹ng phñ yÕu ®i . V¶ l¹i bÖnh mắc đã lâu, tinh khí khô hết... - C¸ch ch÷a: NÕu chØ lo dïng thø thuèc c«ng ph¹t khắc tường...chỉ làm cho người thêm yếu...phải dùng thứ thuốc thật bổ để bồi dưỡng tì và thận cốt giữ cái c¨n b¶n tiªn thiªn vµ lµm nguån gèc cho c¸i hËu thiªn. ChÝnh khÝ ë trong mµ th¾ng th× bÖnh ë ngoµi sÏ tù nã tiªu. b.Nh÷ng d.biÕn suy nghÜ, t©m tr¹ng cña LHT khi kê đơn bốc thuốc + ¤ng hiÓu râ c¨n bÖnh cña thÕ tö, ®­a ra nh÷ng luận giải hợp lí, thuyết phục và có cách chữa đúng bÖnh, nh­ng sî ch÷a cã hiÖu qu¶ sÏ ®­îc chóa tin dïng ,bÞ c«ng danh trãi buéc. + Để tránh được điều đó- cần chữa bệnh cầm chừng (cho thuốc vô thưởng vô phạt). Nhưng làm thế thì lại trái y đức, trái lương tâm(phụ lòng của ông cha) + Hai suy nghĩ này giằng co, xung đột nhau, cuối cùng, lương tâm phẩm chất trung thực của người thầy thuốc đã thắng. Gạt sở thích của riêng mình để làm tròn trách nhiệm. Và khi đã quyết, tác giả thẳng thắn đưa ra và bảo vệ ý kiến của mình mặc dù ý kiến đó trái với ý kiến đa số thầy thuốc thông thường, làm cho quan Ch¸nh ®­êng ngÇn ng¹i “tá ý kiÕn nãi ®i nãi l¹i...” NhËn xÐt: - T¸c gi¶ lµ mét thÇy thuèc giái, cã KT s©u réngvµ giµ dÆn kinh nghiÖm. - Bªn c¹nh tµi n¨ng «ng cßn lµ mét thÇy thuèc cã. *GV dẫn dắt vấn đề và yêu cầu HS ph©n tÝch nh÷ng diÔn biÕn tâm trạng của TG khi kê đơn ch÷a bÖnh. ( MÆc dï biÕt râ c¨n bÖnh cña thÕ tö nh­ng khi kª đơn bốc thuốc LHT lại chần chừ ) - GV nªu c©u hái: ? Suy nghÜ, t©m tr¹ng cña LHT khi kê đơn chữa bệnh cho thế tử ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? ? Quyết định cuối cùng của LHT lµ nh­ thÕ nµo ? T¹i sao?. ? Qua c¸ch lÝ gi¶i vÒ bÖnh t×nh cña thÕ tö vµ c¸ch ch÷a bÖnh cho ta thấy điều gì về người thầy thuèc LHT? ( GV gi¶ng). Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV.. *HD HS tìm hiểu nét đặc sắc cña bót ph¸p kÝ sù ? Theo em bót ph¸p kÝ sù cña TG đặc sắc như thế nào? Phân tích những nét đặc sắc đó? - GV gîi ý: c¸ch quan s¸t, ghi chÐp, c¸ch t¶ c¶nh, c¸ch kÓ. - Khi HS nhËn xÐt ph¶i lÊy ®­îc vÝ dô minh ho¹.. ? HiÖu qu¶ cña bót ph¸p kÝ sù? *GV giảng để HS hiểu.. *H§2: HD HS tæng kÕt bµi ? Nªu nh÷ng nÐt ND- NT chÝnh ?. ? §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ LHT?. Người soan: Nguyễn Hữu Triều lương tâm và đức độ. - Hơn nữa LHT còn là người khinh thường danh lợi, quyền uy, yêu thích tự do và nếp sống thanh đạm, gi¶n dÞ n¬i quª nhµ. MÆc dï chøng kiÕn tËn m¾t sù quyến rũ của vật chất giàu sang và việc hưởng thụ giµu sang trong tÇm tay, nh­ng t¸c gi¶ vÉn döng d­ng không mảy may rung động.-> Quan điểm sống này cho thấy tác giả không đồng tình với việc hưởng thụ lạc thú quá mức xa hoa của những người nắm giữ träng tr¸ch quèc gia. 3.Nét đặc sắc của bút pháp kí sự: - Quan s¸t tØ mØ, ghi chÐp trung thùc, t¶ c¶nh sinh động, kể diễn tiến sự việc khéo léo lôi cuốn sự chú ý của người đọc, không bỏ sót những chi tiết nhỏ tạo nªn c¸i thÇn cña c¶nh vµ viÖc. + Khi TG vµo phñ theo lÖnh chóa, cã “tªn ®Çy tí chạy trước hét đường” và “ cáng chạy như ngựa lồng” khiến người ngồi trong cáng “ bị xốc một mẻ khổ kh«ng nãi hÕt” + Thế tử - 1 đứa trẻ, ngồi chễm chệ trên sập vàng cho thầy thuốc - 1 ông già quỳ dưới đất lạy 4 lạy, rồi cười và ban một lời khen "ông này lạy khéo" -> chi tiết nhỏ nhưng gây ấn tượng + Nơi ở của thế tử được miêu tả rất tỉ mỉ khiến người đọc cũng cảm thấy ngột ngạt khó thở. Không cần giải thÝch còng cã thÓ hiÓu ®­îc nguyªn nh©n c¨n bÖnh cña thÕ tö - T¸c gi¶ chó ý c¶ chi tiÕt bªn trong c¸i mµn lµ n¬i "Thánh thượng đang ngự". => Qua đó cho thấy : Việc ăn chơi hưởng lạc của nhà Chúa tự nó phơi bày ra trước mắt người đọc không cần thêm một lời bình luận nào. TG chỉ là người quan sát và ghi chép lại một c¸ch trung thùc mµ th«i. III.Tæng kÕt: - Néi dung: quang c¶nh, sinh ho¹t n¬i phñ chóa (giµu sang uy nghiêm , xa hoa hưởng lạc); tâm trạng, suy nghÜa cña TG (rÊt phøc t¹p) - Nghệ thuật: cách viết kí có những nét đặc sắc riêng - > Lª H÷u Tr¸c lµ mét nhµ v¨n cã tµi n¨ng, mét nhµ nho nghiªm tóc, mét thÇy thuèc giái vµ cã phÈm chÊt cao đẹp.. *H§3: HD HS lµm BT n©ng IV.Bµi tËp n©ng cao: Hình tượng NV lê Hữu Trác qua đoạn trích: cao. - LHT- nhà văn nhà thơ: đoạn trích đã thể hiện tài GVgîi ý cho HS gi¶i BT. năng viết văn làm thơ của TG; bài thơ đã khái quát được cảnh giàu sang của chúa khác hẳn người thường . Lời thơ pha một chút châm biếm , từ ngữ đăng đối, ý Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV.. Người soan: Nguyễn Hữu Triều tø s©u xa. - LHT- bËc tóc nho: tÝnh t×nh th©m trÇm, hãm hØnh, luôn mỉm một nụ cười kín đáo châm biếm chúa Trịnh - LHT- một danh y từ tâm và lỗi lạc . Trước hết ông am hiÓu y lÝ mét c¸ch s©u s¾c. Quan niÖm ch÷a bÖnh cña «ng kh¸c h¼n c¸c danh y cña hai cung s¸u viÖn . y lí sâu sắc lại có tâm của một bậc lương y nên TG có mối mâu thuẫn khó xử...Cuối cùng y đức đã thắng sở thÝch c¸ nh©n cña bËc trÝ Èn.. *H§4: HDHS cñng cèbµi häc GV cñng cè bµi häc, kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n cho HS. ?Nªu suy nghÜ cña b¶n th©n sau khi häc xong TP?. V.Cñng cè bµi häc: - Qua nh÷ng ghi chÐp cña LHT vÒ quang c¶nh vµ nh÷ng cung c¸ch sinh ho¹t n¬i phñ chóa TrÞnh, ta thÊy ®­îc sù c¶m nhËn cña LHT vÒ quyÒn uy vµ cuéc sống của chúa Trịnh -> Hiểu được một thời đại trong LSDT. - NT viết kí đặc sắc với sự quan sát tỉ mỉ , tinh tế . VI.§äc thªm : Cha t«i ( §Æng Huy Trø ). E.hướng dẫn học ở nhà:. - Đọc kỹ lại đoạn trích để cảm thụ sâu sắc hơn - N¾m gi¸ trÞ cña TP (®o¹n trÝch) - Tõ viÖc hiÓu ®o¹n trÝch , cã c¸ch sèng nh­ thÕ nµo ? G.T­ liÖu tham kh¶o: 1.Các triều đại VN 2.TP “ Thượng kinh kí sự” 3.TP “ Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ” G.phÇn bæ sung kiÕn thøc:. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV. TiÕt 1 (§V). Người soan: Nguyễn Hữu Triều. Vµo phñ chóa TrÞnh (Trích Thượng kinh kí sự – Lê Hữu Trác). Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp: 11I, 11K A.Môc tiªu bµi häc : Gióp häc sinh: - ThÊy ®­îc sù c¶m nhËn cña LHT vÒ quyÒn uy vµ cuéc sèng cña chóa TrÞnh - Hiểu được đặc điểm bút pháp kí sự của Tg qua đoạn trích B.KiÓm tra bµi cò : KÕt hîp trong bµi C.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, các TLTK D.Hướng dẫn bài mới : GV giới thiệu bài mới. Hoạt động của thầy và trò. kiÕn thøc träng t©m. *H§1: GV giíi thiÖu bµi míi. *H§2: HD HS t×m hiÓu kh¸i qu¸t vÒ TG, TP - Cho HS đọc phần TD ở SGK. - Yªu cÇu HS tãm t¾t nh÷ng ý c¬ bản về TG; về TP "Thượng kinh kí sù". - GV chốt lại một số ý cơ bản để HS n¾m. ? Lê Hữu Trác là người như thế nµo? ? Néi dung chÝnh cña tËp kÝ “ Thượng kinh kí sự”. I.Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm 1.T¸c gi¶: - Lê Hữu Trác(1720-1791). Hiệu là Hải thượng L·n ¤ng. - Là 1 danh y + dạy thuốc để truyền bá y học. - Là nhà văn,nhà thơ lớn. Bộ: “Hải Thượng y t«ng t©m lÜnh”-> c«ng tr×nh nghiªn cøu y häc xuất sắc nhất thời trung đại + có giá trị văn học. 2.“ Thượng Kinh kí sự”: - TL : tËp kÝ sù b»ng ch÷ H¸n. - ND: + Quang cảnh, cuộc sống nơi kinh đô, phñ chóa; quyÒn uy, thÕ lùc cña nhµ chóa. + Thái độ của tác giả: Khinh thường danh lợi. II.§äc- hiÓu v¨n b¶n: 1.Quang c¶nh, nÕp sinh ho¹t n¬i phñ chóa vµ những suy nghĩ, thái độ của TG a.Quang c¶nh, sinh ho¹t n¬i phñ chóa: - Vµo phñ chóa ph¶i qua nhiÒu lÇn cöa, “ ®©u ®©u còng lµ c©y cèi um tïm...víi “nh÷ng d·y hành lang quanh co ...”, “Người giữ cửa truyền báo rộn ràng..”. mỗi cửa đều có người giữ cửa vµ cã vÖ sÜ canh g¸c “ ai muèn vµo ph¶i cã thΔ - Trong khu«n viªn phñ chóa cã ®iÕm “ HËu m· quân túc trực” để chúa sai phái đi truyền bá mÖnh lÖnh ra bªn ngoµi; - Bªn trong phñ lµ nh÷ng nhµ “ §¹i ®­êng”, “ QuyÓn hång”, “ G¸c tÝa” víi kiÖu son, vâng điều, đồ nghi trượng sơn son thiếp vàng và “những đồ đạc nhân gian chưa từng thấy” . Đồ dïng tiÕp kh¸ch ¨n uèng toµn lµ “ m©m vµng, chÐn b¹c”. - §Õn néi cung thÕ tö ph¶i qua n¨m, s¸u lÇn. *HĐ3: HD HS đọc- hiểu VB *B1: GVHD cách đọc và phân công HS đọc theo đoạn (4 đ) *B2: HD HS t×m hiÓu VB ( Quang c¶nh, sinh ho¹t n¬i phñ chóa, th¸i độ TG) - Yªu cÇu HS nªu nh÷ng chi tiÕt vÒ quang c¶nh n¬i phñ chóa ( c¶nh bªn ngoµi) ? T×m nh÷ng chi tiÕt quang c¶nh bªn ngoµi phñ chóa? (khi vµo phñ chóa...mÊy lÇn cöa, vườn hoa..khuôn viên...). - TiÕp tôc yªu cÇu HS nªu nh÷ng. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV. chi tiÕt vÒ c¶nh néi cung. ? T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ c¶nh néi cung phñ chóa? ( GV gîi ý: bên trong phủ..., đến nội cung thế tö...)? Néi cung thÕ tö ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? ? Chúa Trịnh được nói đến ra sao? ? ThÕ tö ®­îc c¸c thÇy thuèc trong phñ ch¨m sãc nh­ thÕ nµo? Khi xem bệnh cho thế tử TG đã ph¶i lµm g×?. - Tõ viÖc t×m hiÓu trªn GV cho HS đi đến nhận xét những khái quát vÒ quang c¶nh n¬i phñ chóa vµ NT viÕt kÝ sù cña TG? ( GV chèt l¹i). *Cho HS nhận xét về thái độ và suy nghĩ của TG trước quang cảnh vµ nh÷ng cung c¸ch sinh ho¹t n¬i phñ chóa. ? Qua ngßi bót ghi chÐp cña TG em thấy thái độ của TG thể hiện nh­ thÕ nµo? ( Gi¸n tiÕp hay trùc tiÕp) ? Thái độ, suy nghĩa đó thể hiện qua nh÷ng c©u, ®o¹n nµo? ( GV gîi ý cho HS nh÷ng ®o¹n thể hiện rõ thái độ suy nghĩ của TG) - GV nhËn xÐt ý kiÕn cña HS , bæ sung những ý cần thiết sau đó nhÊn m¹nh ý c¬ b¶n .. ( GV gi¶ng). Người soan: Nguyễn Hữu Triều trướng gấm . Nơi ở của thế tử rất sang trọng: có sËp thiÕp vµng, ghÕ rång s¬n son thiÕp vµng, trªn ghÕ bµy nÖm gÊm, mµn lµ che ngang s©n, “xung quanh lÊp l¸nh... ngµo ng¹t” - Chóa TrÞnh lu«n lu«n cã "phi tÇn chÇu chùc" x.quanh. TG kh«ng thÊy mÆt chóa mµ chØ lµm theo mÖnh lÖnh cña chóa do quan Ch¸nh ®­êng truyền đạt lại; xem bệnh xong cũng không được phép trao đổi với Chúa mà chỉ được viết tờ khải để quan Chánh đường tâu lên Chúa. - Thế tử bị bệnh có đến bảy, tám thầy thuốc phục dịch và lúc nào cũng có "mấy người đứng hầu hai bên". Thế tử chỉ là một đứa bé 5, 6 tuổi nh­ng khi vµo xem bÖnh, t¸c gi¶ -1cô giµ - ph¶i l¹y bèn l¹y, xem m¹ch xong l¹i l¹y bèn l¹y trước khi lui ra. Muốn xem thân hình thế tử phải có một viên quan nội thần đến xin phép được cëi ¸o cho thÕ tö. *NhËn xÐt: - Quang c¶nh n¬i phñ chóa giµu sang, tr¸ng lÖ vµ kh«ng kÐm phÇn th©m nghiªm, nãi lªn quyÒn uy tét bËc cña nhµ chóa. C¶nh sinh ho¹t còng nói lên được nếp sống hưởng thụ cực kì xa hoa của chúa Trịnh Sâm và gia đình ông ta. - §o¹n trÝch mang gi¸ trÞ hiÖn thùc s©u s¾c. ThÓ hiÖn tµi quan s¸t tinh tÕ vµ ngßi bót ghi chÐp ch©n thùc, s¾c s¶o cña TG. bThái độ, suy nghĩ của tác giả: -Trước những cảnh được chứng kiến trong phủ chúa, tác giả không bộc lộ trực tiếp thái độ , nh­ng qua ngßi bót ghi chÐp hiÖn thùc s¾c s¶o và những cảm xúc được ghi lại đây đó, có thể thấy được phần nào thái độ của người viết. + Đứng trước cảnh phủ chúa xa hoa lộng lẫy, tấp nập người hầu kẻ hạ, TG đã nhận xét: “ Bước chân đến đây mới hay cảnh giàu sang..” và vịnh một bài thơ tả cái sang trọng, vương giả trong phñ chóa “ C¶ trêi Nam sang nhÊt lµ ®©y” + Khi ®­îc mêi ¨n c¬m s¸ng, TG nhËn xÐt: “ m©m vµng, chÐn b¹c,... t«i bÊy giê míi...” + §­êng vµo néi cung thÕ tö ,TG nhËn xÐt lµ: “ ë trong tèi om...” + Nội cung trang nghiêm đến nỗi tác giả phải "nÝn thë...", "khóm nóm...”. + Nãi vÒ bÖnh tr¹ng cña thÕ tö, TG nhËn xÐt: “ chốn màn che trướng phủ, ăn quá no... yếu đi”. =>Mặc dù khen cái đẹp, cái sang nơi phủ chúa, nhưng TG tỏ ra dửng dưng trước những Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV.. *H§4: GV cñng cè bµi häc.. Người soan: Nguyễn Hữu Triều quyến rũ vật chất này và không đồng tình với cuộc sống quá no đủ, tiện nghi nhưng thiếu khí trêi vµ kh«ng khÝ tù do. Qua đó TG tỏ ý mỉa mai và phê phán chúa TrÞnh *Cñng cè bµi häc: - T¸c gi¶ Lª H÷u Tr¸c - Quang c¶nh, nÕp sinh ho¹t n¬i phñ chóa vµ nh÷ng suy nghÜ cña TG - Suy nghÜ cña b¶n th©n.. E.hướng dẫn học ở nhà: - N¾m mét sè nÐt chÝnh vÒ TG Lª H÷u Tr¸c. - Hiểu và PT được quang cảnh và nếp sinh hoạt nơi phủ chúa từ đó thấy được thái độ cña TG - Tìm hiểu trước việc kê đơn chữa bệnh cho thế tử G.T­ liÖu tham kh¶o: 1.Các triều đại VN 2.TP “ Thượng kinh kí sự” 3.TP “ Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ” G.phÇn bæ sung kiÕn thøc:. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV. TiÕt 3 (TV). Người soan: Nguyễn Hữu Triều. Ng«n ng÷ chung vµ lêi nãi c¸ nh©n Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp: 11I, 11K A.Môc tiªu bµi häc Gióp HS: - HiÓu ®­îc kh¸i niÖm ng«n ng÷ chung vµ lêi nãic c¸ nh©n - Cã ý thøc häc ng«n ng÷ chung vµ trau dåi lêi nãi c¸ nh©n B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV C.KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi d¹y D.Hướng dẫn bài mới Nội dung hoạt động. KiÕn thøc c¬ b¶n. *HĐ1: Trên đại thể GV hướng dẫn HS tìm hiểu bài theo tr×nh tù SGK *B1: HDHS t×m hiÓu ND I - Gọi 1 HS đọc ND I SGK, yêu cÇu HS c¶ líp nghe vµ tr¶ lêi c©u hái cña GV - GV nªu c©u hái ? ThÕ nµo lµ NN chung? ? §Ó hiÓu biÕt NN chung cÇn cã c¸c c¸ch häc hái nµo? ? Qua kiÕn thøc häc em rót ra ®­îc bµi häc g× cho b¶n th©n? - Tõ c¸c c©u tr¶ l­ßi cña HS, GV chèt l¹i c¸c ý c¬ b¶n. A.T×m hiÓi bµi I.Ng«n ng÷ chung: 1.ThÕ nµo lµ NN chung : - NN được 1 cộng đồng XH sử dụng thống nhất để giao tiÕp - NN chung bao gồm: các đơn vị, quy tắc, chuẩn mực vÒ ng÷ ©m- ch÷ viÕt, tõ vùng vµ NP - Về nguyên tắc: mọi thành viên của cộng đồng phải có vốn hiểu biết tương tự nhau về NN chung 2. Cách học hỏi để hiểu biết về NN chung: - Cã 2 c¸ch: + Qua giao tiÕp tù nhiªn h»ng ngµy + Qua nhà trường, sách vở, báo chí 3.Bµi häc rót ra: - Phải biết học hỏi suốt đời. *B2: HDHS t×m hiÓu ND II ( tương tự NDI) ? ThÕ nµo lµ lêi nãi c¸ nh©n? ? §Æc ®iÓm cña lêi nãi c¸ nh©n?. II.Lêi nãi c¸ nh©n : 1.ThÕ nµo lµ lêi nãi c¸ nh©n - Là sản phẩm của mỗi người khi sử dụng NN chung lµm c«ng cô giao tiÕp trong t×nh huèng cô thÓ . 2. §Æc ®iÓm cña lêi nãi c¸ nh©n: Mang dÊu Ên c¸ nh©n rÊt râ.. *H§2: HDHS luyÖn tËp ( SGK) - GV gîi ý c¸c BT - Cho tõng nhãm HS th¶o luËn sau đó đại diện nhóm phát biÓu ý kiÕn b×nh luËn vÒ ND từng câu tục ngữ, ca dao đã cho - GV khuyÕn khÝch HS t×m thªm c¸c lêi nãi, ca dao, tôc ng÷ kh¸c. B.LuyÖn tËp: Bµi 1: - Câu tục ngữ cho biết mọi điều phải học , trong đó có “ häc nãi” ( còng lµ häc viÕt ) §ã lµ häc NN chung - Cã 2 c¸ch häc NN chung ( nh­ bµi häc) - Häc nãi còng bao hµm c¶ ý häc c¸ch trau dåi lêi nãi c¸ nh©n Bµi 2: - Nội dung của các câu tục ngữ, ca dao đề cập đến mối tương quan giữa con người với lời nói cá nhân của hä : Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV.. Người soan: Nguyễn Hữu Triều + Người có nhân cách cao đẹp( người khôn , người thanh ) thì lời họ nói ra cũng mang tính cách đó( tiếng nãi dÞu dµng dÔ nghe, tiÕng nãi còng thanh) + Người có nhân cách thấp kém ( người thô tục) thì lời họ nói ra chỉ là tầm thường, hèn hạ ( điều phàm phu) C.Cñng cè, dÆn dß: - NN chung, lêi nãi c¸ nh©n - Trách nhiệm của mỗi người khi sử dụng NN chung.. *H§3: GV cñng cè bµi häc - GV nªu mét sè c©u hái kh¸i quát về các ND đã học - NhÊn m¹nh c¸c ND bµi häc để HS nắm - DÆn dß bµi häc tiÕp theo E.Hướng dẫn học ở nhà - N¾m ND c¬ b¶n cña bµi häc - T×m thªm c¸c vÝ dô kh¸c G.Tµi liÖu tham kh¶o - SGV Ng÷ v¨n 11 n©ng cao - ThiÕt kÕ bµi gi¶ng NV 11 N©ng cao. H.KiÕn thøc bæ sung. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV. Người soan: Nguyễn Hữu Triều TiÕt 4(LV) Luyện tập phân tích đề, lập dàn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn x· héi Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp: 11I, 11K A.Môc tiªu bµi häc Gióp HS: - Có kĩ năng phân tích một đề văn nghị luận xã hội - BiÕt t×m ý vµ lËp dµn ý cho bµi v¨n NLXH B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV C.KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi d¹y D.Hướng dẫn bài mới Nội dung hoạt động. KiÕn thøc c¬ b¶n. *HĐ1:GV hướng dẫn HS I.T×m hiÓu bµi: luyện tập phân tích đề 1.Phân tích đề: - Tõ nh÷ng c©u hái vµ nh÷ng *§Ò ra: SGK gợi ý trong SGK , GV định * C¸ch ph©n tÝch: hướng cho HS xác định các - Xác định các yêu cầu cơ bản của một đề: V.đề trọng yêu cầu của mỗi đề bài : về nội tâm. Cách thức triển khai v.đề Phạm vi tư liệu . dung träng t©m, thao t¸c lËp - Để xác định được các yêu cầu trên , cần đọc kĩ đề luËn chÝnh, ph¹m vi t­ liÖu. bài, xác định các thành phần cấu tạo đề KT , - Tõ c¸c c©u tr¶ lêi cña HS, *Định hướng các yêu cầu của mỗi đề bài: GV chèt l¹i c¸c ý c¬ b¶n cÇn Vấn đề trọng tâm Thao tác Ph¹m vi n¾m ch¾c. chÝnh t­ liÖu - C©u hái: §Ò 1 Vai trß cña rõng GT, CM, DC tõ thùc ?Hãy xác định các yêu cầu cơ trong cuéc sèng PT tÕ bản của đề ra? §Ò 2 ý nghÜa vµ tÇm q. GT, CM DC tõ thùc ? Để xác định đúng các yêu träng cña viÖc tiÕt tÕ cầu trên đòi hỏi người làm văn kiÖm TG ph¶i ntn? đề 3 Q.niệm của bản PT, CM ( VB “ Cha ? H·y cho biÕt néi dung cô thÓ thân về việc đỗ và Kết hợp t«i” vµ DC trượt trong thi cử BC, TS) tõ thùc tÕ cña mçi yªu cÇu? *So sánh sự giống và khác nhau của các đề bài: ? H·y so s¸nh sù gièng vµ - Đều là NLXH, mỗi đề thuộc các dạng NL khác nhau khác nhau của mỗi đề bài ? + Đề 1: NL về một hiện tượng đời sống , được ra theo dạng mở ( chỉ nêu vấn đề, HS phải tự xác định những thao t¸c lËp luËn thÝch hîp) + Đề 2: NL về một vấn đề tư tưởng, lối sống, với cách ra đề tương đối quen thuộc : nêu vấn đề và có yêu cầu vÒ thao t¸c lËp luËn + Đề 3: NL về một vấn đề XH được rút ra từ một VB VH. Đề ra theo dạng mở, (chỉ nêu vấn đề, HS phải tự xác định những thao tác lập luận thích hợp) 2.T×m ý: *H§2: HDHS t×m ý a. C¸ch t×m ý: *B1: GV hướng dẫn HS cách - Đặt ra những câu hỏi ( căn cứ vào ~ yêu cầu đã được tìm ý ( dựa trên việc đặt câu xác định ở phần PT đề) Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV. hái vµ vËn dông hiÓu biÕt cña b¶n th©n) *B2: HDHS tìm ý cho các đề - Đề 1: dựa trên việc đặt câu hỏi để tìm các ý lớn và ý nhỏ - §Ò 2: bæ sung thªm mét sè c©u hái cho hoµn thiÖn - Đề 3: cho HS đặt câu hỏi tìm ý . GV nhËn xÐt bæ sung.. *B3: Cho HS rót ra c¸ch x©y dùng hÖ thèng c©u hái. ? Khi t×m ý cho bµi NL cÇn dựa vào các từ, cụm từ nào để đặt câu hỏi? *H§3: HDHS lËp dµn ý *B1: HDHS tiÕn hµnh theo c¸c bước lập dàn ý. ? Yªu cÇu më bµi, th©n bµi, kÕt bµi ntn?. *B2: yªu cÇu HS x©y dùng dµn ý theo c¸ch riªng *H§4:GV cñng cè bµi häc. Người soan: Nguyễn Hữu Triều - Vận dụng hiểu biết của bản thân để trả lời b.Tìm ý cho các đề: * Đề 1: Đặt câu hỏi để tìm ý lớn , ý nhỏ ( VD SGK) * §Ò 2: Cã thÓ bæ sung thªm mét sè c©u hái: + C©u nãi cã ý nghÜa ntn trong cs hiÖn nay? + Mỗi người cần làm gì để tiết kiệm TG? * Đề 3: Có thể đặt câu hỏi tìm ý như sau: + VB “ Cha t«i” cã néi dung g×? + Quan niệm về đỗ- trượt gợi cho em suy nghĩ gì về vấn đề này trong thi cử ngày nay? + Cã thÓ rót ra bµi häc g× vÒ con ®­êng thi cö, phÊn đấu của bản thân? c. C¸ch x©y dùng hÖ thèng c©u hái: - Khi t×m ý cho bµi NL cÇn dùa vµo c¸c tõ, côm tõ sau : lµ g×? §­îc thÓ hiÖn ntn? T¹i sao? Cã ý nghÜa g×? Cã thÓ rót ra bµi häc g×? Ph¶i lµm g×? 3.LËp dµn ý: a. Các bước của lập dàn ý * Mở bài: Nêu được vấn đề trọng tâm cần triển khai * Th©n bµi: - Triển khai vấn đề trọng tâm theo các luận điểm, luận cø theo c¸c yªu cÇu sau: + C¸c ý lín ph¶i ngang nhau vµ cïng lµm s¸ng tá vÊn đề trọng tâm .+ Các ý nhỏ phải nằm trong ý lớn và làm s¸ng tá ý lín + C¸c ý lín , ý nhá ph¶i tr×nh bµy theo mét tr×nh tù hîp lÝ, m¹ch l¹c . * Kết bài: chốt lại vấn đề, nêu suy nghĩ, bài học cho b¶n th©n. b. X©y dùng dµn ý theo c¸ch cña m×nh II.Cñng cè bµi häc: - Vai trò của phân tích đề, tìm ý, lập dàn ý - Nh÷ng yªu cÇu cÇn thiÕt khi thùc hµnh c¸c kÜ n¨ng trªn .. E.Hướng dẫn học ở nhà - Nắm chắc cách PT đề, lập dàn ý cho bài văn NL XH - Tập PT đề lập dàn ý cho một đề bài cụ thể G.Tµi liÖu tham kh¶o - SGV Ng÷ v¨n 11 n©ng cao - ThiÕt kÕ bµi gi¶ng NV 11 N©ng cao. H.KiÕn thøc bæ sung. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV. TiÕt 1 (§V). Người soan: Nguyễn Hữu Triều. Lẽ ghét thương (TrÝch TruyÖn Lôc V©n Tiªn- N.§.ChiÓu) A.Môc tiªu bµi häc Gióp HS: - Hiểu được tư tưởng vì dân vì đời, ghét hôn quân bạo chúa của tác giả qua lời ông Qu¸n - Thấy được NT dùng điệp ngữ, thành ngữ, tiểu đối, từ láy giàu sắc thái biểu cảm . B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV C.KiÓm tra bµi cò: C¶m nhËn cña em sau khi häc xong ®o¹n trÝch “Vµo phñ chóa TrÞnh”? D.Hướng dẫn bài mới Nội dung hoạt động. KiÕn thøc c¬ b¶n. *H§1:HDHS t×m hiÓu phÇn tiÓu dÉn - Gọi 1 HS đọc phần giới thiệu vÒ TP. Yªu cÇu HS nªu c¸c ý chÝnh cÇn n¾m. - GV giíi thiÖu cho HS vÞ trÝ ®o¹n trÝch vµ nh©n vËt «ng Qu¸n. I.TiÓu dÉn: 1.TruyÖn Lôc V©n Tiªn: - HCST, ND chÝnh: SGK 2. §o¹n trÝch: - VÞ trÝ: SGK, ( SGV tr 14) - NV «ng Qu¸n: lµ h×nh ¶nh nhµ nho mai danh Èn tÝch , nh­ «ng Ng­, «ng TiÒu, thùc tÕ lµ kh«ng tªn, lÊy tªn nghề nghiệp mưu sinh làm tên, nhưng lại là người phát ngôn cho tư tưởng của TG. II.T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Những loại người ông Quán ghét - KiÖt Trô th× mª d©m, U LÖ th× ®a ®oan ( l¾m chuyÖn rắc rối ), đời ngũ bá thì lộn xộn, chia lìa, đổ nát, chiến tranh liªn miªn. -> Tất cả các triều đại đều có chung một điểm: Chính sự suy tàn, vua chúa mê đắm tửu sắc, không chăm lo đến đời sống của nhân dân. -> ông Quán ghét các đời vua hoang dâm, tàn bạo, g©y h¹i cho d©n, ®Èy d©n vµo c¶nh lÇm than khæ cùc. Qua lời ông Quán có thể thấy TG đã đứng hẳn về phía nhân dân bị áp bức mà lên án bọn vua chúa bạo ngược, bÊt nh©n . 2.Những người ông Quán thương : - ThÇy Nhan Tö, «ng Gia C¸t, thÇy §æng Tö… -> Đây là những con người có tài, có đức có chí muốn hành đạo giúp đời, giúp dân nhưng đều không đạt được ý nguyện ( ít nhiều có nét đồng cảnh với NĐC ). -> Tình thương ở đây chính là niềm cảm thông sâu sắc tận đáy lòng nhà thơ. Cũng như trên NĐC vì cuộc đời, vì sự an bình của nhân dân mà thương, tiếc cho những tài năng không có đất dụng võ, đành phải "phôi pha " Thể hiện cái đẹp, cái cao cả trong tư tưởng của tác giả * NT:. *HĐ2: HDHS đọc VB. GV đọc mẫu sau đó gọi 2 HS đọc l¹i vµ nhËn xÐt *H§3: t×m hiÓuVB *B1: HD HS t×m hiÓu nh÷ng loại người ông Quán ghét. ? ¤ng Qu¸n ghÐt nh÷ng lo¹i người nào? vì sao? Qua lời ông Quán ta thấy thái độ của TG ntn? ( GV cung cÊp thªm cho HS ~ thông tin về các loại người mà «ng Qu¸n ghÐt ( SGV) . *B2: HD t×m hiÓu nh÷ng lo¹i người ông Quán thương. *Gọi HS đọc đoạn từ câu 17đến câu 29 * HD HS ph©n tÝch: ? Ông Quán thương những ai? vì sao? Từ đó ta hiểu thêm gì vÒ TG? *GV giảng để HS hiểu sâu. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV. h¬n. ? T×m hiÓu c¸c BP NT mµ TG đã sử dụng ? PT tác dụng? ( GV gi¶ng). Người soan: Nguyễn Hữu Triều + Sử dụng điệp ngữ dày đặc : phần nói về lẽ ghét gồm 10 c©u, sau 2 c©u më ®Çu, 8 c©u tiÕp theo, cø c©u trªn nói nỗi ghét cụ thể đối với vua chúa , thì câu dưới tả c¶nh khæ cña nh©n d©n -> t¹o nªn mét ®iÖp khóc buån có tác dụng nhấn mạnh những điều đáng ghét . Cụm từ “ thương thầy, thương ông” lặp lại chín lần ở 14 câu rất có hiệu quả trong việc thể hiện tình thương, sự cảm th«ng s©u s¾c cña TG. + Cách sử dụng tiểu đối: chí thời có chí/ ngôi mà.., Sớm dâng lời biểu/ tối đày đi xa.-> tác dụng: làm cho câu thơ nhẹ nhàng, cân đối, mang vẻ đẹp cổ điển + NhiÒu ch÷ dïng tuy méc m¹c nh­ng ®Çy søc m¹nh vµ giµu c¶m xóc : gÐt cay..., sa sÇm..., l»ng nh»ng,,,. phui pha, ngïi ngïi + Nói chuyện đạo lí nhưng giọng không nén đựoc buồn giận đắng cay *H§4: GV cñng cè bµi häc vµ *Cñng cè bµi häc: dÆn dß HS chuÈn bÞ cho tiÕt - HCST, néi dung chÝnh cña TP “ LVT” sau - VÞ trÝ vµ ND chÝnh cña ®o¹n trÝch. E.Hướng dẫn học ở nhà - N¾m ch¾c ND, NT ®o¹n trÝch - TËp ph©n tÝch G.Tµi liÖu tham kh¶o - SGV Ng÷ v¨n 11 n©ng cao - ThiÕt kÕ bµi gi¶ng NV 11 N©ng cao. H.KiÕn thøc bæ sung. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV. TiÕt 2 (§V). Người soan: Nguyễn Hữu Triều. Lẽ ghét thương (TrÝch TruyÖn Lôc V©n Tiªn- N.§.ChiÓu). Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp: 11I, 11K A.Môc tiªu bµi häc Gióp HS: - Hiểu được tư tưởng vì dân vì đời, ghét hôn quân bạo chúa của tác giả qua lời ông Qu¸n - Thấy được NT dùng điệp ngữ, thành ngữ, tiểu đối, từ láy giàu sắc thái biểu cảm . B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV C.Kiểm tra bài cũ: Ông Quán thương và ghét những người nào ? Vì sao? Qua đó em thấy ông Quán là người ntn? D.Hướng dẫn bài mới Nội dung hoạt động. KiÕn thøc c¬ b¶n. *H§1:TiÕp tôc HDHS t×m hiÓu VB *B2: HDHS t×m hiÓu t­ tưởng yêu ghét của NĐC qua ®o¹n trÝch. - GV cho HS th¶o luËn c©u hái 1 SGK vµ tr¶ lêi. - GV gi¶ng. II.§äc hiÓu 3.Tư tưởng yêu ghét của NĐC qua đoạn trích - Câu thơ “ Vì chưng hay ghét cũng là hay thương”: lµ tuyªn ng«n vÒ lÏ yªu- ghÐt cña «ng Qu¸n nh­ mét yêu cầu đạo đức , lí tưởng của con người - >Thương và ghét là 2 mặt đối lập của một tình cảm thống nhất: đã thương cái tốt đẹp tất phải ghét cái xấu xa, ngược với các điều tốt. Câu nói cho thấy t/c ghét thương của ông Quán gắn với lí tưởng thương dân sâu s¾c. ? Vấn đề mà TG quan tâm ở - Vấn đề mà TG quan tâm là là c.s lầm than của nhân dân dưới ách thống trị của vua chúa bạo ngược và số ®ay lµ g×? ? Theo em viÖc TG dÉn liÖu lÊy phËn long ®ong cña nh÷ng nho sÜ hiÒn tµi kh«ng gÆp thời. Dẫn liệu lấy từ sử sánh T.Quốc xa xưa đều được tõ sö s¸nh T.Quèc xa x­a lµ lựa chọn để ngụ ý ít nhiều nói về hiện tình XH VN nh»m dông ý g×? dưới chế độ nhà Nguyễn . (Chế độ áp bức, bóc lột (GV gi¶ng.) nặng nề đã đẩy nhân dân vào c.s đói khổ cùng cực. Thêi Tù §øc viÖc x©y l¨ng tÈm tèn kÐm “ V¹n niªn là...” . Dưới triều nhà Nguyễn biết bao hiền tài đã ch¼ng ®­îc dïng l¹i cßn bÞ vïi dËp ( Cao b¸ Qu¸t, Bïi Hữu Nghĩa, Ng.Công Trứ) -> đằng sau ~ chuyện mượn tõ s¸ch sö xa x­a cßn cã bãng d¸ng LS ®ang diÔn ra 4.Tæng kÕt *H§2: GV tæng kÕt bµi - ND: Thể hiện tập trung tư tưởng thương dân, thương ? Qua viÖc t×m hiÓu VB em đời sâu sắc của NĐC . Vì thương dân thương đời mà n¾m ®­îc g× vÒ ND vµ NT «ng ghÐt bän h«n qu©n , b¹o chóa bÊt nh©n vµ yªu chÝnh cña ®o¹n trÝch? thương các bậc hiền tài , tiếc cho họ không có dịp đóng góp tài năng để cứu đời . Đằng sau lẽ ghét thương là tình thương dân , thương đời sâu sắc, bao la - NT: Tuy dïng nhiÒu ®iÓn tÝch LS T.quèc nh­ng lêi Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV.. *H§3:GV cñng cè bµi häc *HĐ4HDHS đọc thêm *B1: §äc VB *B2: T×m hiÓu HCST bµi th¬ *B3: T×m hiÓu néi dung chÝnh thÓ hiÖn trong bµi th¬ . *B4: T×m hiÓu nh÷ng nÐt NT đặc sắc của bài thơ.. Người soan: Nguyễn Hữu Triều th¬ méc m¹c, khÈu ng÷ ( tÇm phµo, l»ng nh»ng) , l¹i thêm NT điệp ngữ, tiểu đối điêu luyện , đoạn trích giàu sức truyền cảm đến người đọc III.Cñng cè bµi häc: - Tư tưởng yêu ghét của NĐC thể hiện qua đoạn trích IV.Bµi tËp n©ng cao - Khái quát tư tưởng của NNĐC thể hiện trong đoạn trích: thương dân thương đời sâu sắc. V.§äc thªm: Ch¹y giÆc ( NguyÔn §×nh ChiÓu) 1.HCST: Được viết vào thời điểm nền độc lập của DT ViÖt Nam bÞ ®e do¹ nghiªm träng. Thùc d©n Ph¸p tÊn c«ng §µ N½ng , do vÊp ph¶i sù kh¸ng cù cña qu©n triều đình nhà Nguyễn và gặp một số điều bất lưọi kh¸c , liÒn quay vµo Sµi Gßn, trµn tíi s«ng BÕn NghÐ, nhân lúc quân ta phòng bị lơ là mà mà hạ đồn Gia Định rồi từ đó đánh loang ra các tỉnh miền Đông và miÒn T©y Nam Bé . 2.Nội dung: Bài thơ thể hiện lòng yêu nước nồng nàn cña N§C, tuy bÞ mï loµ nh­ng theo dâi rÊt s¸t t×nh hình đất nước. Ông vô cùng đau đớn những thảm cảnh mà mà quân cướp nước đã gây nên cho đồng bào ta và rất thất vọng về sự hèn yếu, bất lực của triều đình. 3.NT: Thể thơ TNBCĐL với các BPTT đảo ngữ, câu hỏi tu từ, từ láy giàu giá trị tượng hình biểu cảm, giọng ®iÖu võa xãt xa, ngËm ngïi võa c¨m giËn võa o¸n tr¸ch. E.Hướng dẫn học ở nhà - Häc thuéc lßng ®o¹n th¬ - N¾m ch¾c ND, NT ®o¹n trÝch - TËp ph©n tÝch G.Tµi liÖu tham kh¶o - SGV Ng÷ v¨n 11 n©ng cao - ThiÕt kÕ bµi gi¶ng NV 11 N©ng cao. H.KiÕn thøc bæ sung. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV.. Người soan: Nguyễn Hữu Triều KiÕn thøc bæ sung. - “KiÖt Trô mª d©m”- hai tªn vua hoang phÝ cña c¶i, ch¬i bêi tr¸c t¸ng vµ rÊt tµn b¹o .Vua Kiệt say mê Muội Hỉ, xây Dao Đài ( đài bằng ngọc) , cung Trường Dạ làm nơi ăn chơi hưởng lạc . Vua Trụ đào “tửu trì” ( ao rượu) , làm “nhục lâm”( rừng thịt) để cùng Đát Kỉ xem chơi, lấy thịt người nuôi thú dữ, moi tim trung thần.. -> bị nhân dân vô cùng o¸n ghÐt. - “U, Lệ đa đoan” - làm nhiều điều bạo ngược . U Vương ( tên vua nổi tiếng hiếu sắc cuối thời Tây Chu) muốn làm cho người đẹp Bao Tự cười đã liều lĩnh cho đốt lửa ở đài phong hoả, thúc trống lớn như báo hiệu kinh đô bị uy hiếp gọi các nước chư hầu đem quân đến cứu để đùa chơi . Các nước chư hầu hầu thấy lửa cháy rực trời, tiếng trống ầm ầm như sấm vội mang binh mã đến cứu. Đến nơi chỉ thấy U Vương đang cùng Bao Tự ngồi trên đài cao yến ẩm tưng bừng . Nhìn cảnh quân tướng các nơi tất tả kéo đến rồi lại chưng hửng rút về, Bao Tự vỗ tay thích chí cả cười - Ngũ bá phân vân: năm lãnh chúa của 5 nước chư hầu cuối thời Xuân thu “ chuộng bề dối trá” sát phạt nhau để giành ngôi bá chủ . - Thúc quý phân băng: vua và các lãnh chúa cuối thời Đường “ sớm đầu tối đánh” , hỗn chiÕn liªn miªn khiÕn cho nh©n d©n rÊt khæ 2.Những người ông Quán thương - Khổng Tử bôn ba khắp chốn luôn luôn hi vọng có dịp thực hiện hoài bão cứu đời , nhưng đến đâu cũng không được tin dùng, mấy lần còn suýt bị hãm hại , như lần đi qua ấp Khuông trên đương rời nước Vệ sang nước khác - Nhan Tử có đức có tài nhưng mệnh yếu, công danh lở dở - Gia Cát Lượng có tài kinh bang tế thế, túc trí đa mưu, hết lòng tận tuỵ, nhưng “ gặp cơn Hán mạc” ( vận nhà Hán đã hết) , sự nghiệp rốt cuộc không thành , “tài lành” uổng phÝ . - Đổng Trọng Thư từng góp công lớn trong việc xây dựng 1 vương triều thống nhất thời H¸n Vò §Õ, nh­ng sau v× 1 lêi khuyªn vua tr¸i tai l¹i bÞ nhµ vua b¾t giam, suýt chÕt , råi bÞ c¸ch hÕt chøc ph¶i vÒ quª - Đào Tiềm ( đào Uyên Minh) tưởng có thể thông qua con đường làm quan để thực hiện hoài bão “ cứu giúp dân đen” , nhưng lại thấy không thể thoả hiệp với 1 vương trỉèu thối nát , nên ở giữa tuổi tráng niên cũng đành từ bỏ công danh về nhà, tự cày ruộng mà ¨n. - Hàn Dũ chỉ vì dám dâng biểu can vị vua quá sùng tín đạo Phật “ dễ làm mê hoặc dân chúng” mà bị giáng chức và bị đày đi xa - Ba thầy trò Liêm Lạc gồm thầy Chu Đôn Di và 2 học trò Trình Hạo, Trình Di đều là bậc đại nho, yêu dân yêu đạo, nhưng vì coi thường chữ lợi mà bị phái “ Tân đảng” của Vương An Thạch “ xua đuổi” khỏi triều đình.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV. TiÕt 7 (LV). Người soan: Nguyễn Hữu Triều. LuyÖn tËp vÒ ng«n ng÷ chung vµ lêi nãi c¸ nh©n Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Líp: 11I, 11K A.Môc tiªu bµi häc Gióp HS: - BiÕt ph©n tÝch lµm næi bËt c¸ch t¸c gi¶ vËn dông ng«n ng÷ chung vµo viÖc t¹o lËp TP văn chương B.Phương tiện chuẩn bị: Giáo án, SGK, SGV C.KiÓm tra bµi cò: ThÕ nµo lµ NN chung vµ lêi nãi c¸ nh©n? ý thøc cña b¶n th©n em vÒ c¸ch häc NN chung vµ trau dåi lêi nãi c¸ nh©n ntn? D.Hướng dẫn bài mới Nội dung hoạt động. KiÕn thøc c¬ b¶n. *HĐ1:GV hướng dẫn HS làm bài tập theo trình tự đã có trong SGK *Bµi 1: - Gọi 1 HS đọc các đoạn trích SGK - GV gîi ý b»ng c¸c c©u hái ? T×m hiÓu thÓ lo¹i cña 3 VD ? ? Thêi k× s¸ng t¸c cña 3 TP cã g× kh¸c nhau? ? Phân tích để thấy được nét gièng nhau vµ kh¸c nhau cña 3 VD?. I.Lµm bµi tËp SGK: 1. Bµi 1 - VÒ thÓ lo¹i: ®o¹n trÝch Chinh phô ng©m thuéc thÓ ng©m khóc ( th¬ song thÊt lôc b¸t) , ®o¹n trÝch TruyÖn KiÒu thuéc thÓ lo¹i tù sù ( th¬ lôc b¸t) , bµi C¶nh khuya thuéc thÓ lo¹i tr÷ t×nh. - VÒ thêi k× s¸ng t¸c: hai ®o¹n trÝch ®Çu thuéc VH trung đại, bài Cảnh khuya thuộc VH hiện đại - Cảnh vật ( cùng với từ ngữ diễn đạt ) hiện lên trong các đoạn trích và bài thơ rất giống nhau ( một đêm khuya cã tr¨ng, cã hoa...hoµ quyÖn víi nhau, lång vµo nhau, có một người chưa ngủ ) nhưng tâm trạng của NV thì lại khác nhau ( NV người chinh phụ và Thuý KiÒu th× lo cho duyªn phËn riªng, NV tr÷ t×nh- t¸c gi¶ thì lo cho sự nghiệp chung của nước nhà. 2.Bµi 2: *Bµi 2: Các biện pháp tu từ mà Nguyễn Tuân đã sử dụng: - Cho HS đọc đoạn văn và trả - Biện pháp nhân hoá: Tiếng đàn hậm hực... lêi c©u hái - BiÖn ph¸p lÆp cÊu tróc: Nã lµ.... ? H·y t×m c¸c BPTT mµ N.Tuân đã sử dụng trong đoạn - Biện pháp so sánh ( những câu có từ là) v¨n? 3.Bµi 3: * Bµi 3: - CÊu tróc cña BPTT so s¸nh: - GV cung cÊp cho HS kiÕn Sự vật được Phương Tõ ng÷ so Sù vËt dïng thøc vÒ cÊu tróc cña BPSS. so s¸nh (1) diÖn SS (2) s¸nh ( 3) SS ( 4) TiÕng suèi con người nh­ tiÕng h¸t - Từ kiến thức trên GV yêu cầu - Câu thơ của Hồ Chí Minh , của Thế Lữ có đầy đủ cả HS so s¸nh c¸c c©u th¬ cña 4 4 vÞ trÝ. C¸c c©u trong ®o¹n trÝch cña ChÕ Lan Viªn, nhà thơ đã dẫn trong SGK. Nguyễn Tuân thì có một số vị trí để trống ( phải hiểu ngÇm) - GV gi¶ng thªm vÒ cÊu tróc Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n V¨n 11 ban XH-NV. để HS hiểu. *H§2: GV cñng cè bµi häc ? NhËn xÐt viÖc vËn dông NN chung cña c¸c TG khi t¹o lËp TP văn chương ? Khi tìm hiểu TP văn chương cÇn ph¶i ntn?. Người soan: Nguyễn Hữu Triều - Trong cấu trúc trên , vị trí (4) chỉ sự vật dùng để so sánh mang đặc trưng tiêu biểu cho phương diện SS; sự vật đó thường thuộc về tự nhiên , siêu nhiên , như trong c©u th¬ cña ThÕ L÷ ( tiÕng ngäc tuyÒn); tr¸i l¹i, trong câu thơ của HCM thì sự vật đó lại thuộc về con người ( Tiếng hát xa) II.Cñng cè bµi häc: - C¸c t¸c gi¶ vËn dông ng«n ng÷ chung vµo viÖc t¹o lập TP văn chương vừa có nét chung vừa có nét riêng . - Có sự đồng điệu giữa các tác giả ở các thời kì khác nhau - Mçi t¸c gi¶ cã phong c¸ch riªng. - Tìm hiểu TP văn chương cần biết phân tích để làm næi bËt c¸ch t¸c gi¶ vËn dông NN chung vµo viÖc t¹o lập TP văn chương.. E.Hướng dẫn học ở nhà - Tự tìm và phân tích thêm một số TP văn chương khác để thấy được cách sử dụng NN chung cña c¸c nhµ th¬ nhµ v¨n G.Tµi liÖu tham kh¶o - SGV 11 N©ng cao - ThiÕt kÕ bµi gi¶ng NV11 n©ng cao H.KiÕn thøc bæ sung. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span>