Bộ đề thi học sinh giỏi Tiếng Việt lớp 4, 5

<span class='text_page_counter'>(1)</span>§Ò 1 TiÕng ViÖt líp 4 (Thêi gian 60 phót) I- Tõ ng÷: 1- Tìm một số từ thường dùng khi nói về trẻ em mới tập đi , tập nói. 2- Viết một đoạn văn ( khoảng 8-10 dòng ) về chủ đề:"Tình bạn " có dùng từ ghép , tõ l¸y. II- Ng÷ ph¸p 1- §iÒn c¸c tõ : sù, cuéc, niÒm, lßng, c¬n vµo c¸c tõ: vui, khã kh¨n, kÝnh yªu, liªn hoan,giận để tạo thành những danh tư trừu tượng. 2-Đặt ba câu trong đó : - Mét c©u cã tÝnh tõ lµm vÞ ng÷. - Một câu có danh từ trừu tượng làm chủ ngữ. - Mét c©u cãhai tr¹ng ng÷ chØ thêi gian. 3-T×m c¸c bé phËn chÝnh ( Chñ ng÷, vÞ ng÷ ) vµ bé phËn phô ( tr¹ng ng÷ ) trong hai c©u sau: a- T×nh b¹n cña chóng em tõ ngµy Êy l¹i cµng th¾m thiÕt . b- Xa xa, ®oµn thuyÒn trªn dßng s«ng ®ang tõ tõ tr«i. III- C¶m thô : "... Lêi ru cã giã mïa thu Bµn tay mÑ qu¹t mÑ ®­a giã vÒ Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con §ªm nay con ngñ giÊc trßn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời" ( TrÝch " MÑ"- TrÇn Quèc Minh"). THeo em, h×nh ¶nh nµo gãp phÇn nhiÒu nhÊt lµm nªn c¸i hay cña khæ th¬ trªn , v× sao? IV- TËp lµm v¨n Viết một bài văn ( khoảng 25 dòng) tả ngôi trường thân quen của em.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> §Ò 2 TiÕng ViÖt líp 4 (Thêi gian 60 phót) I Tõ ng÷ 1- Gi¶i thÝch nghÜa cña hai c©u tôc ng÷ sau: - Cái nết đánh chết cái đẹp. -Thương người như thể thương thân. 2- Hãy mở rộng từ "thơm" để tìm các sắc độ khác nhau. II- Ng÷ ph¸p 1- Cã thÓ xÕp c¸c c©u sau ®©y theo trËt tù nh­ thÕ nµo cho thµnh mét ®o¹n v¨n. Tr¨ng rÊt trong. Mặt nước loé sáng . Trăng mọc trên biển đẹp quá sức tưởng tượng. BÇu trêi còng s¸ng lªn. Tr¨ng lªn cao, tr¨ng cµng nhá dÇn, cµng vµng dÇn, cµng nhÑ dÇn... Cả một vùng nước sóng sánh , vàng chói lọi. 2-§Æt ba c©u: a- C©u cã chñ ng÷ do danh tõ t¹o thµnh b- Câu có vị ngữ do động từ tạo thành c- C©u cã vÞ ng÷ do tÝnh tõ t¹o thµnh III- C¶m thô v¨n häc ..... Nước chúng ta , Nước của những người chưa bao giờ khuất, Đêm Đêm rì rầm trong tiếng đất, Nh÷ng buæi ngµy x­a väng nãi vÒ.." ( Nguyễn Đình Thi- " Đất nước ", Tiếng Việt 4 tập 1) Em hiÓu hai dßng th¬ cuèi cña ®o¹n th¬ trªn nh­ thÕ nµo? IV- TËp lµm v¨n Viết một bài văn ngắn( khoảng 20 dòng) tả một đồ vật từng gắn bó thân thiết với em.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> §Ò 3 TiÕng ViÖt líp 4 (Thêi gian 60 phót) I- Tõ ng÷ 1- Tìm 5 từ tượng hình, 5 từ tượg thanh. 2- Gi¶i nghÜa tõ :" cæ tÝch" 3- T×m thªm 5 tõ ghÐp cã gèc " cæ" vµ gi¶i nghÜa. 4- Viết một đoạn văn ( khoảng 5 dòng) về chủ đề "quê hương" II- Ng÷ ph¸p 1- Gạch dưới bộ phận chủ ngữ , vị ngữ trong đoạn văn sau: " Mùa xuân , cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim. Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ. hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa hồng tươi. Hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh.Tất cả đều lóng lánh, lung linh trong nắng. Chào mào, sáo sậu, sáo đen, đàn đàn lũ lũ bay đi, bay về. Chúng nó gäi nhau, trªu ghÑo nhau, trß chuyÖn rÝu rÝt..." 2- Thêm các bộ phận chính còn thiếu để tạo thành câu văn trọn vẹn cho các dòng sau: - Trªn trêi xanh... - MÆt trêi... - Từng đàn chim én... - ....hãt th¸nh thãt. - ....đẹp tuyệt vời. 3- Hãy đặt câu có chủ ngữ là danh từ, động từ, tính từ ( một loại một câu). III- TËp lµm v¨n: 8 ®iÓm Hãy kể lại một câu chuyện thật ngắn và thật hay mà em đã được nghe hoặc đọc . IV- C¶m thô v¨n häc: 2 ®iÓm - ChÐp l¹i khæ 2 bµi th¬ " Trªn hå Ba BÓ" ( V¨n 4 ). - Nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo gãp phÇn lµm cho ®o¹n th¬ thªm hay? C¶nh hå thêm đẹp. - Viết một đoạn văn ngắn năm dòng nói lên cảm xúc của em trước cảnh đẹp cña hå Ba BÓ.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> §Ò 4 TiÕng ViÖt líp 4 (Thêi gian 60 phót) 1, Tìm 5 từ cùng nghĩa với từ mẹ ( chỉ người mẹ ở nhiều vùng, miền trên đất nước ta). 2, §iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng trong c¸c thµnh ng÷ sau: - Chân....đá.... - Ch©n....tay.... - ......Ch©n....tay - Ch©n....m¾t.... - Tim....ch©n.... 3, Chỉ ra từ dùng sai trong từng câu sau và sửa lại cho đúng. Nêu rõ lý do vì sao em cho rằng từ đó dùng sai. a, Tính tình anh ấy rất hiền lành, nhưng khi ra trận đánh giặc thì táo tợn vô cïng. b, Học sinh sẽ hiểu sai vấn đề cô giáo truyền tụng lại. 4, Cho các từ sau: Trường học, ngủ, già, phấn khởi, tre, em bé, dưa hấu, cô giáo, ngät, s«i næi. a, Xếp các từ theo 3 nhóm: danh từ, động từ, tính từ. b, Ghép một danh từ với một động từ hoặc tính từ để tạo thành các cụm từ hîp nghÜa. 5, Xác định bộ phận chủ ngữ và bộ phận vị ngữ của mỗi câu trong đoạn văn sau: Chú chuồn chuồn nước mới đẹp làm sao! Màu vàng trên lưng chú lấp lánh. Bèn c¸i c¸nh máng nh­ giÊy bãng. C¸i ®Çu trßn vµ hai con m¾t long lanh nh­ thuû tinh. 6, Trong bài " Đất nước", nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết: Mïa thu nay kh¸c råi, Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi, Giã thæi rõng tre phÊp phíi Trêi thu thay ¸o míi Trong biếc nói cười thiết tha. Em hãy cho biết: các động từ và tính từ in ngả ở hai câu thơ cuối có tác dụng gợi tả sinh động như thế nào? 7, Sau những cơn mưa đầu xuân, cây cối quanh em có nhiều thay đổi. Hãy viết bài văn ngắn ( 15 - 20 dòng) tả lại một cây ( thường trồng để ăn quả hoặc lấy bóng mát) đang vào mùa thay đổi ấy.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> §Ò 5 TiÕng ViÖt líp 4 (Thêi gian 60 phót) 1, Ph©n biÖt nghÜa cña c¸c tõ sau: ThÇy gi¸o, c« gi¸o, gi¸o viªn, nhµ gi¸o. 2, Tìm 4 từ ngữ cùng nghĩa hoăch gần nghĩa với từ " quê hương". 3, Đặt câu với mỗi thành ngữ sau: - Học đâu hiểu đấy - M¸u ch¶y ruét mÒm. 4, Xác định động từ, danh từ, tính từ có trong đoạn thơ sau: Nắng vàng tươi rải nhẹ Bưởi tròn mọng trĩu cành Hồng chín như đèn đỏ Th¾p trong lïm c©y xanh. 5, ChØ râ bé phËn chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ trong mçi c©u sau: a, Tr©u lµ loµi vËt ¨n cá. b, Con tr©u nhµ em ®ang ¨n cá. c, Em mang cá cho tr©u ¨n. d, Người nông dân coi trâu như người bạn. 6, Trong bµi " VÒ th¨m bµ", nhµ v¨n Th¹ch Lam cã viÕt: " Thanh đi, người thẳng, mạnh, cạnh bà lưng đã còng. Tuy vậy, Thanh cảm thÊy chÝnh bµ che chë cho m×nh còng nh­ nh÷ng ngµy cßn nhá". Em cảm nhận được ý nghĩa gì đẹp đẽ qua đoạn văn trên ? 7, Ngày Tết, mỗi nhà thường có một lọ hoa trang trí cho căn phòng thêm đẹp. Hãy viết bài văn ngắn ( khoảng 15 - 20 dòng) tả lọ hoa Tết của gia đình em.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TiÕng ViÖt líp 4 (Thêi gian 60 phót) C©u 1:. Việt Nam đất nước ta ơi ! Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn ? ( TrÝch ViÖt Nam th©n yªu...TiÕng ViÖt 4 ) a, Tìm bốn từ ghép gần nghĩa với từ đất nước. b, Gi¶i nghÜa tõ: BiÓn lóa Đặt một câu với từ đó. C©u 2:. Gi¶i thÝch ng¾n gän ý nghÜa cña hai c©u tôc ng÷ sau: - Qu¹ t¾m th× r¸o, s¸o t¾m th× m­a. - Tốt gỗ hơn tốt nước sơn.. C©u 3: T×m tr¹ng ng÷, chñ ng÷, vÞ ng÷ trong c¸c c©u sau: - Buổi sáng, núi đồi, thung lũng, làng bản chìm trong biển mây mù. - Lóc t¶ng s¸ng, lóc chËp tèi, ë qu·ng ®­êng nµy, d©n lµng qua l¹i rÊt nhén nhÞp. Câu 4: Biến đổi câu sau đây thành câu cảm, câu hỏi, cầu khiến: Mùa xuân đến. C©u 5: Trong bµi " MÑ v¾ng nhµ ngµy b·o" ( TiÕng ViÖt 4 ) - Cã khæ kÕt thóc: ThÕ råi c¬n b·o qua BÇu trêi xanh trë l¹i. MÑ vÒ nh­ n¾ng míi S¸ng Êm c¶ gian nhµ. C©u th¬ " MÑ vÒ nh­ n¾ng míi, s¸ng Êm c¶ gian nhµ" nãi lªn nh÷ng t×nh c¶m gì của bố và hai con sau nhiều ngày mong đợi ? C©u 6: Mượn lời trâu trong chuyện " Trí khôn của ta đây" ( đã đọc ở lớp 2 ), em hãy kể lại truyện đó.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> §Ò 7 TiÕng ViÖt líp 4 (Thêi gian 60 phót) 1, T×m tõ cïng nghÜa, gÇn nghÜa vµ tr¸i nghÜa víi mçi tõ sau: L¹nh, um tïm, ch¨m chØ. 2, Gi¶i thÝch c¸c thµnh ng÷ sau: Một nắng hai sương Ch©n lÊm tay bïn. Kể thêm một số thành ngữ nói về tính cần cù và sự vất vả của người nông dân trong công việc đồng áng. 3, Ghép thêm trạng ngữ ( Chỉ thời gian, địa điểm hoặc chỉ nguyên nhân, mục đích ) cho từng vế câu sau để tạo thành câu có trạng ngữ. - Trời đầy sương. - Chóng em h¨ng h¸i ph¸t biÓu. - Chóng em thi ®ua häc tèt - Hång ®i c¾t l¸ chuèi kh« che kÝn chuång gµ. 4, Ph©n tÝch ng÷ ph¸p ( Bé phËn chÝnh, bé phËn phô ) cña c¸c c©u sau: a, Chóng t«i ®i bªn nh÷ng th¸c tr¾ng xo¸ tùa m©y trêi, nh÷ng rõng c©y ©m âm, những bông hoa chuối đỏ như ngọn lửa. b, Trong những năm đi đánh giặc, nỗi nhớ đất đai, nhà cửa, ruộng vườn lại ch¸y lªn trong lßng anh. 5,. 6,. " C«ng cha nh­ nói Th¸i S¬n Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra " a, Hãy tìm một câu ca dao có nội dung tương tự mà em đã được học. b, H·y cho biÕt t¸c dông ( c¸i hay ) cña biÖn ph¸p so s¸nh ë c©u trªn . Hãy viết khoảng 25 dòng về ngôi trường thân yêu của em.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> §Ò 8 TiÕng ViÖt líp 4 (Thêi gian 60 phót) 1- H·y t¹o thµnh 10 tõ ghÐp b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng sau: yêu, thương, quý, mến, kính. 2- Tìm 3 câu ca dao , tục ngữ có từ thầy(có nghĩa : người làm nghề day học là nam giíi). 3- ViÕt 3 c©u cã 3 tr¹ng ng÷ bæ xung ý chØ t×nh huèng kh¸c nhau ( thêi gian, n¬i chèn, nguyªn nh©n) tõ c©u sau: L¸ rông rÊt nhiÒu. 4- Xác định các danh từ, động từ, tính từ trong hai câu thơ sau: " C¶nh rõng ViÖt B¾c thËt lµ hay Vượn hót chim kêu suốt cả ngày." " Quê hương là cánh diều biếc Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hương là con đò nhỏ Êm đềm khua nước ven sông." ( Quê hương - Đỗ Trung Quân) Đọc đoạn thơ trên , em thấy được những ý nghĩ và tình cảm của nhà thơ đối với quê hương như thế nào? 5-. 6- Kể lại một câu chuyện nói về sự giúp đỡ của em đối với người khác ( hoặc sự giúp đỡ của người khác đối với em) và bộc lộ cảm nghĩ của mình.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Bµi kiÓm tra häc sinh giái n¨m häc 2002-2003 TiÕng ViÖt líp 4 (Thêi gian 60 phót) 1- T¹o 2 tõ l¸y chØ mµu s¾c tõ mçi tiÕng sau: xanh, đỏ, trắng, vàng , đen. ( 2,5 ®) 2-viÕt l¹i thµnh mét c©u hái, 1 c©u cÇu khiÕn, 1 c©u c¶m tõ mçi c©u kÓ sau: a- MÆt trêi mäc. b- BÐ Mai h¸t quan hä.. ( 3®). 3- Xác định các bộ phận trạng ngữ,chủ ngữ, vị ngữ của mỗi câu sau: ( 2,5 đ) a- Nhờ có bạn bè giúp đỡ, bạn Hoà đã có nhiều tiến bộ trong học tập và tu dưỡng b¶n th©n. b-Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, cả nhà ngồi luộc bánh chưng, trò chuyện đến sáng. 4- Trong bµi Vµm Cá §«ng (TiÕng ViÖt 3, tËp 1 ), nhµ th¬ Hoµi Vò cã viÕt: " §©y con s«ng nh­ dßng s÷a mÑ Nước về xanh rượng lúa, vườn cây Và ăm ắp như lòng người mẹ Chở tình thương trang trải đêm ngày." Đọc đoạn thơ trên , em cảm nhận được vẻ đẹp đáng quý của dòng sông quê hương nh­ thÕ nµo?( 2 ®) 5- Viết bài văn ngắn (khoảng 20 dòng) tả một cây có bóng mát ở sân trường (hoặc n¬i em ë) mµ em c¶m thÊy gÇn gòi vµ g¾n bã. ( 10®). Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Bµi kiÓm tra häc sinh giái TiÕng ViÖt líp 5 (Thêi gian 90 phót). I-. Tõ ng÷:(5®) 1)Cho c¸c tõ sau: Khóc khÝch, µo µo, lom khom, lÌ tÌ, l¹ch b¹ch , ngo»n ngoÌo, rµo rµo, mÊp m«, róc rÝch, chãi chang, phÌu phµo, lÆc lÌ, thñ thØ, khÊp khÓnh, rÝu rÝt, s»ng sÆc, chãt vãt. Hãy phân thành nhóm : Từ tượng hinh – từ tượng thanh 2) Viết 4 câu tục ngữ hoặc thành ngữ có từ học đứng đàu. -Em hiểu ý nghĩa “ Học một biết mười “là gì? II- Ng÷ ph¸p: (5®) 1)Xác định từ loại của các từ được gạch chân trong các câu sau: a- Th¾ng lîi cña chóng ta rÊt to lín. b- Chóng ta ®ang th¾ng lîi lín. c- Chóng ta hoµn thµnh rÊt th¾ng lîi kÕ ho¹ch n¨m häc. 2)T×m tr¹ng ng÷, chñ ng÷, vÞ ng÷ trong c©u sau: a- ¥ nhµ, t«i cã nhiÒu truyÖn hay. b- ¥ nhµ t«i cã rÊt nhiÒu chuyÖn hay. III- C¶m thô v¨n häc: (2®) Trªn trêi m©y tr¾ng nh­ b«ng Ơ dưới cánh đồng bông trắng như mây. Mây cô má đỏ hây hây Đội bông như thể đội mây về làng. Ng« V¨n Phó -Nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo gãp phÇn t¹o nªn c¸i hay cña bµi th¬? -Em có suy nghĩ, cảm xúc gì sau khi đọc bài thơ? IV- TËp lµm v¨n: (8®) Để chào mừng 50 năm chiến thắng điện biên, trường em đã tổ chức nhiều hoạt độngbổ ích. Em hãy viết thư cho bạnvà kể lại một hoạt động mµ em thÝch nhÊt.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Bµi kiÓm tra chän häc sinh giái n¨m häc 2004 - 2005 TiÕng ViÖt líp 4 (Thêi gian 60 phót). C©u 1: ( 3 ®). Việt Nam đất nước ta ơi ! Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn ? ( TrÝch ViÖt Nam th©n yªu...TiÕng ViÖt 4 ) a, Tìm bốn từ ghép gần nghĩa với từ đất nước. b, Gi¶i nghÜa tõ: BiÓn lóa Đặt một câu với từ đó. C©u 2: ( 2 ®) Gi¶i thÝch ng¾n gän ý nghÜa cña hai c©u tôc ng÷ sau: - Qu¹ t¾m th× r¸o, s¸o t¾m th× m­a. - Tốt gỗ hơn tốt nước sơn. C©u 3: ( 3 ®) T×m tr¹ng ng÷, chñ ng÷, vÞ ng÷ trong c¸c c©u sau: - Buổi sáng, núi đồi, thung lũng, làng bản chìm trong biển mây mù. - Lóc t¶ng s¸ng, lóc chËp tèi, ë qu·ng ®­êng nµy, d©n lµng qua l¹i rÊt nhén nhÞp. C©u 4- Trong bµi Vµm Cá §«ng (TiÕng ViÖt 3, tËp 1 ), nhµ th¬ Hoµi Vò cã viÕt: " §©y con s«ng nh­ dßng s÷a mÑ Nước về xanh rượng lúa, vườn cây Và ăm ắp như lòng người mẹ Chở tình thương trang trải đêm ngày." Đọc đoạn thơ trên , em cảm nhận được vẻ đẹp đáng quý của dòng sông quê hương như thế nào? ( 2 ®) C©u 5- ViÕt bµi v¨n ng¾n (kho¶ng 20 dßng) t¶ mét c©y cã bãng m¸t ë s©n trường (hoặc nơi em ở) mà em cảm thấy gần gũi và gắn bó. ( 10đ). Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Bµi kiÓm tra chän häc sinh giái n¨m häc 2004 - 2005 TiÕng ViÖt líp 5 (Thêi gian 60 phót). 1) ( 3 ®)Cho c¸c tõ sau: Khóc khÝch, µo µo, lom khom, lÌ tÌ, l¹ch b¹ch , ngo»n ngoÌo, rµo rµo, mÊp m«, róc rÝch, chãi chang, phÌu phµo, lÆc lÌ, thñ thØ, khÊp khÓnh, rÝu rÝt, s»ng sÆc, chãt vãt. Hãy phân thành nhóm : Từ tượng hinh – từ tượng thanh 2) ( 3đ) Viết 4 câu tục ngữ hoặc thành ngữ có từ học đứng đàu. -Em hiểu ý nghĩa “ Học một biết mười “là gì? 3) ( 2 đ)Xác định trạng ngữ, chủ ngữ, vị ngữ trong câu sau: -Trong những năm đi đánh giặc, nỗi nhớ đất đai, nhà cửa, ruộng vườn lại cháy lên trong lòng anh. 4) C¶m thô v¨n häc " Quê hương là cánh diều biếc Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hương là con đò nhỏ Êm đềm khua nước ven sông." ( Quê hương - Đỗ Trung Quân) §äc ®o¹n th¬ trªn , em thÊy ®­îc nh÷ng ý nghÜ vµ t×nh c¶m cña nhµ th¬ đối với quê hương như thế nào? ( 2 đ) 5) Mïa xu©n c©y cèi nh­ bõng lªn søc sèng m·nh liÖt . H·y t¶ mét cây mà em thích mỗi khi mùa xuân đến. ( 10 đ). Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>