Giáo án giảng dạy bộ môn Vật lý 11 - Trường THPT Mạc Đĩnh Chi - Bài 27: Định luật ôm sự phụ thuộc của điện trở vào nhiệt độ hiện tượng siêu dẫn

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. . GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11. Tieát : _ _ _ _ _ Baøi 27 :. ÑÒNH LUAÄT OÂM SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VAØO NHIỆT ĐỘ HIỆN TƯỢNG SIÊU DẪN I. MUÏC TIEÂU : 1) Ôn lại và hệ thống hoa một cách đầy đủ nội dung định luật Ôm. 2) Ôn lại khái niệm điện trở ? Hiểu được vai trò của đặc tuyến vôn – ampe đối với vật dẫn. 3) Hiều được sự phụ thuộc điện trở vào nhiệt độ : t = 0 (1+ t) và Rt = R0(1 + t) 4) Hiểu hiện tượng siêu dẫn II. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY : Phương pháp thực nghiệm . III. THIẾT BỊ , ĐỒ DÙNG DẠY HỌC . 1) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 2) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ IV. TIEÁN TRÌNH GIAÛNG DAÏY PHAÂN PHOÁI THỜI GIAN. PHAÀN LAØM VIEÄC CUÛA GIAÙO VIEÂN NOÄI DUNG GHI BAÛNG. TỔ CHỨC , ĐIỀU KHIỂN. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. 1. Kieåm tra baøi cuõ vaø kiến thức cuõ lieân quan với. GV : ĐỖ HIẾU THẢO.  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 27-1 /5. GHI CHUÙ.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI bài mới (3’) 2. Nghieân cứu bài mới. . 1) ĐỊNH LUẬT ÔM. ĐIỆN TRỞ. ĐẶC TUYẾN VÔNAMPE a) Ñònh luaät OÂm “Cường độ dòng điện trong một đoạn mạch tỉ lệ thuận với hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch đó” I = kU Trong đó : k : là một đại lượng không đổi đặc trưng cho vật dẫn (k gọi là độ dẫn điện). GV : gợi ý để HS nhớ lại định luật Ôm HS nhớ lại kiến thức định ( Vì các em đã học ở chương trình lớp luật ôm đã học qua. đã qua ). HS : Trả lới H1 : Có ba cách xác định điện trở một vật Đặt câu hỏi H1 đối vớ HS : dẫn ; dựa vào công thức 27.3, dựa vào đặc tuyến vôn – ampe. Dựa vào vôn kế và ampe kế (Theo công thức. b) Điện trở Đại lượng nghịch đảo của k đặt trưng cho vật dẫn về tính chất cản trở dòng điện, được gọi là điện trở R GV : Biều thức 27.3 giúp ta xác định cuûavaät daãn. : điện trở R của một vật dẫn nếu biết U I  (27.1) cường độ dòng điện I đi qua vật dẫn, R khi hiệu điện thế ở hai đầu vật dẫn là hay U = VA – VB = IR (27.2) U. Với : I là cường độ dòng điện chạy từ đầu A đến đầu B của đoạn mach. GV : Trong trường hợp điện trở R có IR được gọi là độ giảm điện thế trên điện trở R. cùng một giá trị, ứng với những giá trị Biểu thức (27.1) có thể viết dưới dạng :. R. U I. (27.3). GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11. R. U ) I. hieäu ñieän theá U khaùc nhau ñaët vaøo vaät daãn, ta noùi vaät daãn tuaân theo ñònh luaät Oâm.. + Đơn vị điện trở trong hệ SI là ôm, kí hiệu là .. GV : ĐỖ HIẾU THẢO.  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 27-2 /5.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. . GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11.  Công thức 27.4 nói lên bản chất của sự phụ thuộc điện trở vào nhiệt c) Điện trở suất Ơû một nhiệt độ nhất định, điện trở của một đoạn dây độ dẫn đồng tính có dạng hình trụ, tiết diện S, chiều dài l, được tích theo công thức :. R . l S. (27.4). Trong đó :  được gọi là điện trở suất củavật liệu làm dây dẫn ở nhiệt độ ta xét. Ñôn vò cuûa  coù teân goïi laø oâm.met, kí hieäu .m. d) Ñaëc tuyeán Voân-ampe Đường biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện I chaïy qua vaät daãn vaøo hieäu ñieän theá U ñaët vaøo vaät được gọi là đường đặt trưng vôn-ampe (hay đặc tuyến voân-ampe) cuûa vaät daãn.. 2) ĐIỆN TRỞ CỦA VẬT DẪN PHỤ THUỘC VAØO NHIỆT ĐỘ a) Thí nghieäm * Keát luaän :. GV : ĐỖ HIẾU THẢO. GV : Đối với dây dẫn kim loại, ở nhiệt độ nhất định, đặc tuyến vôn-ampe (hình 27.2) là đường như thế nào ? GV : Vì R khoâng phuï thuoäc hieäu ñieän thế U. vậy dây dẫn kim loại ở nhiệt độ không đổi là vật dẫn tuân theo ñònh luaät Oâm. GV : Với vật dẫn không tuân theo ñònh luaät Oâm, ñaëc tuyeán voân-ampe coù dạng đường cong, vì điện trở phụ thuộc hiệu điện thế U (hoặc cường độ doøng ñieän I).. HS : Đối với dây dẫn kim loại, ở nhiệt độ nhất định, đặc tuyến vôn-ampe là đoạn thaúng. GV lắp đặt sơ đồ mạch điện như hình 27.3 (Sơ đồ mạch điện khảo sát sự phụ thuộc của điện trở dây tóc bóng đèn vào hiệu điện thế đặt vào bóng.  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 27-3 /5.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. . + Điện trở dây tóc bóng đèn tăng khi hiệu điện thế đèn như ) taêng. + Điện trở dây tóc bóng đèn tăng khi nhiệt độ tăng.. b) Sự phụ thuộc của điện trở suất của kim loại phụ thuộc vào nhiệt độ Hệ thức : 1 = 0 (1+ t) (27.5) Rt = R0 (1+ t) (27.6) * Với 0, t và R0, Rt tương ứng là giá trị số của điện trở suất và điện trở 00C và ở nhiệt độ t. + Hệ số  được gọi là hệ số nhiệt của điện trở suaát. Ñôn vò cuûa  laø K-1. c) Nhiệt kế điện trở Sự phụ thuộc của điện trở vật dẫn kim loại vào nhiệt độ được ứng dụng để chế tạo các nhiệt kế điện trở dùng để đo nhiệt độ. Nhiệt kế điện trở có thể dùng để đo những nhiệt độ rất cao (đến 10000C), hoặc rất thấp (đến –2000C) với độ chích xác cao (có thể đến 0,00010C). 3) HIỆN TƯỢNG SIÊU DẪN “Khi nhiệt độ hạ xuống dưới một nhiệt độ Tc nào đó,. GV : ĐỖ HIẾU THẢO. GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11 HS tiến hành thí nghiệm với bóng đèn 6,2 V – 0,5 A, để rút ra được các kết quả ghi ở bảng 1 và vẽ đường đặc tuyeán voân-ampe  Keát luaän HS : Điện trở dây tóc bóng đèn tăng khi nhiệt độ tăng.. HS thực hiện H3 : bảng 2 GV gợi ý hướng dẫn HS tiến hành thí SGK cho thaáy neân duøng nghieäm manganin.  Keát luaän. GV : Maët khaùc, khi hieäu ñieän theá HS : Trả lời câu hỏi trên. tăng, độ sáng của đèn tăng, chứng tỏ nhiệt độ dây tóc bóng đèn tăng, ta kết luận gì về điện trở bóng đèn so với nhiệt độ ? GV hướng dẫn HS thực hiện H3. HS trả lời H4 : Điện trở của cột thủy ngân giảm đột ngột GV : Vai trò của sự dãn nở của vật khi nhiệt độ giảm ở lân cận 4 theo nhiệt độ trong trường hợp này là K. theá naøo ?.  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 27-4 /5.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. . GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11. điện trở của kim loại (hay hợp kim) đó ggiảm đột ngột đến giá trị bằng không. Hiện tượng đó gọi là hiện tượng sieâu daãn” + Khi đó, kim loại hoặc hợp kim có tính siêu dẫn. Khi vật dẫn ở trạng thái siêu dẫn, điện trở của nó bằng khoâng. Vì vaäy, neáu trong moät voøng daây sieâu daãn coù dòng điện chạy, thì dòng điện này có thể duy trì rất lâu, GV yêu cầu HS trả lời H4 sau khi boû nguoàn ñieän ñi. + Các vật siêu dẫn có nhiều ứng dụng thực tế.. GV hướng dẫn HS tham khảo SGK.. Hướng dẫn và gợi ý để HS trả lời các HS trả lời các câu hỏi 1, 2 caâu hoûi 1, 2 trang 145 SGK. trang 145 SGK.. Cuûng coá baøi giaûng Daën doø cuûa hoïc sinh (5’). . GV : ĐỖ HIẾU THẢO. .  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 27-5 /5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>