Giáo án môn Ngữ văn 10 - Tuần 20 - Tiết 73, 74

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn: 20 -Tieát :73 ND: 3/1/2014. NHỚ RỪNG Thế Lữ. 1. MUÏC TIEÂU:Giuùp hoïc sinh: 1.1. KiÕn thøc: – HS biết: - S¬ gi¶n vÒ phong trµo th¬ míi. + Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ tri thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do. – HS hiểu:- Hình tựng nghệ thuật độc đáo, có ý nghĩa của bài thơ Nhớ Rừng 1.2. KÜ n¨ng: – HS thực hiện được:- NhËn biÕt ®­îc t¸c phÈm th¬ l·ng m¹n. + Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn. – HS thực hiện thành thạo:- Ph©n tÝch ®­îc chi tiÕt nghÖ thuËt tiªu biÓu trong t¸c phÈm. 1.3. Thái độ: – Thói quen:- Trình bày suy nghĩ về nỗi chán ghét thực tại tầm thường tù túng, trân trọng niềm khát khao cuộc sống tự do. – Tớnh cỏch:- Giáo dục lòng yêu nước qua bài thơ ''Nhớ rừng'', yêu tự do. 2. NỘI DUNG HỌC TẬP: Cảnh con hổ ở vườn bách thú 3. CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: Chaân dung Thế Lữ 3.2.HS: Soạn theo SGK yêu cầu. 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện : 4.2. Kieåm tra miệng: Xem vieäc chuaån bò của HS 4.3. Tiến trình bài học: Giới thiệu bài: Ở Việt Nam khoảng những năm 30 của thế kỉ XX đã xuất hiện phong trào thơ mới rất sôi động, được coi là một cuộc cách mạng trong thơ ca, một thời đại trong thi ca – Thế Lữ không phải là người viết bài thơ mới đầu tiên. Nhưng ông được xem là người cắm ngọn cờ chiến thắng cho thơ mới . “Nhớ rừng” là một trong những bài thơ hay nhất tiêu biểu nhất của Thế Lữ và của phong trào Thơ mới chặng đầu ( 1932 – 1935)  GV ghi tựa bài HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1. TG:10p I. Đọc – Tìm hiểu chung: Mục tiêu: - Tìm hiểu tác giả, tác phẩm, khái niệm 1. Tác giả - Tác phẩm. thơ mới. - Thế Lữ tên thật là Nguyễn Thứ Lễ  HS đọc phần chú thích SGK (1907 – 1989) * GV giới thiệu tác giả, tác phẩm  HS xem chaân dung taùc giaû. - Caùch maïng thaùng 8 thaønh coâng vaø khaùng chiến toàn quốc bùng nổ (1946) ông lên Việt Bắc tham gia kháng chiến, chỉ đạo nghệ thuật ở đoàn văn công nhân dân Trung ương. Ông sáng Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> tác và dàn dựng nhiều vở kịch phục vụ kháng chieán: Tin chieán thaéng Nghóa Loä, OÂng giaùo Quán, Đợi chờ, Người chiến sĩ, chồng tôi,… Từ naêm 1957, oâng laø chuû tòch Hoäi saân khaáu Vieät Nam Là nhà thơ tiêu biểu nhất của phong trào Thơ mới,Hoài Thanh từng nhận xét “ Khi thơ mới vừa ra đời, Thế Lữ như vầng sao hiện sáng chói khắp cả trời thơ Việt Nam” Tác phẩm tiêu biểu : Mấy vần thơ 1935 ? Nhớ rừng là một bài thơ mới. Vậy so với thơ cổ, thơ mới là loại thơ như thế nào? ? Phong trào thơ mới là gì?. Đọc và tìm hiểu văn bản GV hướng dẫn HS đọc: đọc diễn cảm với giọng đọc sôi nổi, da diết, hào hùng để lôi cuốn HS vaøo maïch caûm xuùc maõnh lieät cuûa nhaø thô  Gv đọc mẫu  HS đọc  nhận xét (chú thích tự đọc) ? HS tìm hieåu taùc phaåm vaø theå thô  moät theå thơ tự do, rất mới. Bài thơ được coi là một trong những tảng đá đầu tiên xây dựng nền thơ mới. ? Bố cục bài thơ? Nêu ý chính từng phần? 5 đoạn (mỗi khổ 1 đoạn) 1- Hổ căm giận, uất ức khi bị “nhục nhằn tù hãm” làm trò chơi cho lũ người ngạo mạn. 2- Hổ nhớ day dứt tới “thuở tung hoành hống hách những ngày xưa”, nhớ cảnh sơn lâm hùng vó vaø tö theá kieâu huøng cuûa “Chuùa teå caû muoân loài”. 3- Hổ nuối tiếc khôn nguôi về “thời oanh lieät” 4- Hổ ghét cay, ghét đắng thực tại tù đọng, “tầm thường, giả dối” 5- Hổ nhắn gởi thống thiết với “cảnh nước non hùng vĩ” về nỗi khát khao tự do của mình. GV: Trong bài thơ có hai cảnh tượng tương phản. Đó là cảnh vườn bách thú, nơi con hổ đang. 2. Khái niệm thơ mới – phong trào thơ mới - Thơ mới dùng để gọi thể thơ tự do có số chữ số câu không hạn định. - Phong trào thơ mới là tên gọi của phong trào thơ ( còn gọi là thơ lãng mạn ) Việt Nam (1932-1945) với những tên tuổi nổi tiếng như : Thế Lữ, Lưu Trọng Lư, Xuân Diệu, Huy Cận, Chế Lan Viên…. 3. Thể thơ Thể thơ 8 chữ theo kiểu hát nói truyền thống, một thể thơ tự do, rất mới. 4.Bố cục - 5 đoạn (mỗi khổ 1 đoạn). Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> bị giam cầm (đoạn 1, 4) và cảnh núi non hùng vĩ, nơi con hổ “tung hoành hống hách những ngày xưa” (đoạn 2,3). Với con hổ, cảnh trên là thực tại, cảnh dưới là mộng tưởng, là dĩ vãng. Cấu trúc hai cảnh tượng đối lập như vậy vừa tự nhiên, phù hợp với diễn biến tâm trạng con hổ, vừa tập trung thể hiện chủ đề. Do đó, nên phân tích bài thơ theo hướng này Hoạt động 2. TG:30p Mục tiêu: - Tìm hiểu cảnh hổ ở trong vườn bách thú  HS đọc đoạn thơ đầu ? Dưới tên tác phẩm, nhà thơ ghi chú “Lời con hổ ở vườn Bách thú”. Đọc xong bài thơ, em hieåu con hoå noùi ñieàu gì veà taâm traïng cuûa noù?  Tâm trạng con hổ khá phức tạp. Ở đây còn coù taâm traïng uaát haän cuûa moät vò chuùa sôn laâm quyền uy bị biến thành thứ đồ chơi. GV: Tâm trạng ấy bắt đầu từ hiện thực bị giam cầm, đến những hồi tưởng về cuộc sống phóng khoáng tự do, rồi lại trở về hiện thực một lần nữa và kết thúc bằng giấc mộng ngàn. Chúng ta sẽ phân tích từng tâm trạng trong những cảnh ngộ khác nhau. Trước hết là cảnh con hổ trong vườn Bách thú.  HS đọc đoạn 1 ? Hiện tại con hổ đang sống trong một không gian như thế nào? * Từ một vị chúa tể muôn loài tung hoành chốn nước non hùng vĩ, nay con hổ bị giam hãm trong cũi sắt, một khơng gian nhỏ bé, tù túng, thời gian keùo daøi. ? Sống trong không gian đó taâm traïng của con hoå như thế nào? * Ý thức được thực trạng đó, tâm trạng của kẻ sa cơ chất chứa cả khối căm hờn ngùn ngụt ? Động tác nằm dài trông ngày tháng dần qua phải chăng đó là sự bằng lòng chấp nhận thực tại? * Mặc dù chán ghét, bất lực bề ngoài tưởng là nó thờ ơ, nằm dài trông ngày tháng dần qua nhưng bên trong vẫn âm ỉ trong lòng một thái độ căm hờn ghê gớm nĩ khơng cam chịu chấp nhận hịa. II.Phân tích: 1- Cảnh con hổ ở vườn bách thú: a- Nỗi căm hờn trong cũi sắt. - Giam hãm trong cũi sắt, một không gian nhỏ bé, tù túng, thời gian kéo dài.. - Mặc dù chán ghét, bất lực nhưng nó không cam chịu chấp nhận hòa mình vào thực tại đó.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> mình vào thực tại đó. ? Trong tâm trạng ấy, con hổ có thái độ như thế nào với những con vật khác ?  Khinh bỉ người giễu cợt nó, nó coi họ là lũ ngẩn ngơ, ngạo mạn. Nó cũng coi thường cả những con gấu, con báo cùng bị giam. ? Tìm những chi tiết trong bài thể hiện thái độ đó?  Khinh lũ người ngạo mạn, ngẩn ngơ  Gieãu oai linh …  .., bọn gấu dở hơi, … cặp báo vô tư lự. ? Vì sao hoå ñau xoùt khi phaûi chòu ngang baày cùng “bọn gấu dở hơi” và “cặp báo vô tư lự”?  Vì chuùng khoâng nhaän thaáy noãi nhuïc nhaèn tù hãm, không có khát vọng tự do nên không có phản ứng gì. Đây không phải là do địa vị trước đây chênh lệch con hổ còn coi khinh cả những người tạm thời chiến thắng nó. ? Trong cũi sắt, nổi hờn căm của hổ trở thành khối căm hờn. Em hiểu khối căm hờn này như thế nào? * Cảm xúc hờn căm kết đọng trong tâm hồn, đè nặng nhức nhối, không có cách nào giải thoát. ? Khối căm hờn ấy biểu hiện thái độ sống và nhu caàu soáng nhö theá naøo?. ?Nhận xét về tâm trạng của con hổ trong đoạn thơ đầu? Gọi hs đọc khổ thơ thứ 4 Gv liên hệ môi trường ? Taâm traïng beân trong cuûa con hoå laø noãi uaát hận căm hờn khi bị giam cầm. Như vậy dưới mắt của hổ, môi trường sống của nó ở vườn bách thú được hiện ra như thế nào? Em có nhận nhận xét gì về môi trường đó? HS thaûo luaän  Hoa chaêm, coû xeùn, loái phaúng, caây troàng, Daûi nước đen giả suối, len dưới nách những mô gò thấp kém… học đòi bắt chước vẻ hoang vu.  Caûnh giaû taïo, nhoû beù, voâ hoàn …. - Chán ghét cuộc sống tầm thường, tù túng. - Khát vọng tự do, được sống đúng với phaåm chaát cuûa mình.  Tâm trạng căm hờn uất hận và nỗi ngao ngaùn cuûa con hoå trong caûnh tuø haõm. b- Nieàm uaát haän ngaøn thaâu:. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gv: Cảnh vườn bách thú thường, giả dối vì là cảnh nhân tạo, do con người sửa sang xếp đặt, tỉa gọt, chứ không phải là cảnh tự nhiên hoang daõ. ? Cảnh tượng ấy đã gây nên phản ứng nào trong tình caûm cuûa hoå? * Nieàm uaát haän. ? Em hieåu “nieàm uaát haän ngaøn thaâu” nhö theá naøo?  Tâm trạng uất hận, căm hờn, thực tại tù Trạng thái bực bội, u uất kéo dài vì phải túng, tầm thường, giả dối khao khát được sống tự do, chân thật. chung sống với mọi sự tầm thường, giả dối GDKNS ?Từ hai đoạn thơ vừa đọc, em hiểu gì tâm trạng của con hổ ở vườn bách thú, từ đó là tâm sự của con người? * Hs trả lời, gv nhận xét, bổ sung. 4.4. Tổng kết : ? Đọc thuộc lòng khổ thơ đầu? ? Em hiểu gì về tâm sự của con hổ ở vườn bách thú? - Chán ghét cuộc sống thực tại tù túng, tầm thường giả dối - Khát khao cuộc sống tự do, chân thực. 4.5. Hướng dẫn học tập : *Đối với bài học ở tiết này: -Học thuộc lòng 2 khổ thơ vừa tìm hiểu -Cảm nghĩ của em về tâm sự của hổ ở vườn bách thú *Đối với bài học ở tiết tiếp theo: -Đọc trước những khổ thơ còn lại, trả lời các câu hỏi trong sgk -Tìm hiểu một thời oanh liệt của con hổ – liên hệ một số văn bản có nội dung lieân quan 5. PHỤ LỤC : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn: 20 –Tieát: 74 ND: 3/ 1/ 2014. NHỚ RỪNG (tt) Thế Lữ. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 1. MUÏC TIEÂU: ( nhö tieát 73) 2. NỘI DUNG HỌC TẬP: Nỗi nhớ thời oanh liệt, khát khao giấc mộng ngàn 3. CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: Chaân dung Thế Lữ 3.2.HS: Soạn theo SGK yêu cầu. 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện 4.2. Kiểm tra miệng: Kết hợp trong bài mới 4.3. Tiến trình bài học: Gv khái quát kiến thức đã tìm hiểu ở tiết trước sau đó chuyển sang bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC Hoạt động 1: TG: 20p 2. Nỗi nhớ thời oanh liệt: Mục tiêu: - Tìm hiểu nỗi nhớ thời oanh liệt của hổ. GV: Trước thực tại chán ghét ấy, con hổ luôn nhớ về thời tự do vùng vẫy của mình nơi chốn giang sôn huøng vó cuûa noù chuùng ta cuøng nhau tìm hieåu  HS đọc đoạn 2 và 3 ? Trong nỗi nhớ của con hổ, cảnh núi rừng được mieâu taû nhö theá naøo? -… caûnh sôn laâm: boùng caû, caây giaø. -… tieáng gioù gaøo ngaøn, gioïng buoàn heùt nuùi. -… thét khúc trường ca dữ dội. - … bước chân … dõng dạc đường hoàng. ? Em có nhận xét gì về cách dùng từ trong đoạn thô treân?  Dùng những động từ mạnh: gào, hét, thét : sử duïng hình aûnh huøng traùng: “tieáng gioù gaøo ngaøn”, “giọng nguồn hét núi”, “thét khúc trường ca dữ - Gợi tả một sức sống mãnh liệt của núi doäi” rừng bí ẩn. ?Việc dùng từ ngữ như thế đã tạo hiệu quả nghệ thuật gì trong việc miêu tả chốn rừng núi?  Cảnh rừng núi trở nên linh thiêng hùng vĩ vì caùi veû hoang vu, bí aån cuûa noù: queâ höông cuûa con hổ là chốn thảo hoa không tên, không tuổi, một xứ sở vô danh tôn thêm vẻ bí ẩn. Nơi ngự trị của con hoå laø hang toái mòt muøng, laïi theâm moät veû bí aån, rùng rợn. Việc sử dụng hình ảnh tương phản giữa nơi giam cầm tù túng ở trên với cảnh núi rừng đại ngàn làm cho vùng rừng núi càng trở nên linh thiêng, bí ẩn hơn. Cái gì cũng lớn lao, phi thường Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> mãnh liệt, dữ dội trước khi để chúa sơn lâm hiện ra. Một nền cảnh thật xứng với chúa sơn lâm. ? Trước nền phong cảnh ấy, chúa sơn lâm đã xuaát hieän nhö theá naøo? - “ Ta bước chân lên, dõng dạc, đường hoàng Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng vờn boùng aâm thaàm, laù gaïi coû saéc – Trong hang toái maét thần khi đã quắc – Là khiến cho mọi vật đều im hôi.” ? Em có nhận xét gì về từ ngữ, nhịp điệu của những lời thơ miêu tả chúa tể của muôn loài?  Từ ngữ gợi tả hình dáng, tính cách (bước chân dõng dạc, lượn tấm thân, vờn bóng,  Vẻ đẹp của chúa rừng  mãnh liệt mắt thần đã quắc…) oai huøng.  Nhịp thơ ngắn, thay đổi ? Từ đó hình ảnh chúa tể của muôn loài được khắc hoạ mang vẻ đẹp như thế nào? (10đ)  Vẻ đẹp mềm mại, uyển chuyển mà cứng cỏi cuûa chuùa sôn laâm.  Vẻ đẹp của một chúa rừng, một vẻ đẹp mãnh liệt oai hùng thiêng liêng giữa thiên nhiên hoang daõ.  HS đọc khổ thơ 3 ? Con hổ còn nhớ lại những kỉ niệm gì về chốn rừng xưa? Coøn ñaâu? - … những đêm vàng - … những ngày mưa - … những bình minh - … những chiều …  bộ trang tứ bình. ? Những kỉ niệm đó ở vào thời khắc nào?  Ñeâm traêng, ngaøy möa, bình minh, chieàu toái  bộ tranh tứ bình đẹp lộng lẫy. Bốn cảnh, cảnh nào cũng có núi rừng hùng vĩ, tráng lệ với con hổ uy nghi laøm chuùa teå. ? Em có nhận xét gì về cảnh vật trong những thời điểm khác nhau đó?  Như một bộ tranh tứ bình về cảnh giang sơn cuûa chuùa sôn laâm. Những đêm vàng .. hình ảnh ẩn dụ chỉ đêm trăng sáng, mọi vật như được nhuộm vàng, ánh Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> trăng như tan chảy trong không gian…Đó là thời hoàng kim tươi sáng thơ mộng. Con hổ mãn nguyện “say mồi đứng uống ánh trăng tan…” Khi möa chuyeån boán phöông ngaøn noù laëng ngaém giang san. Bình minh leân thieân nhieân eâm aùi Chiều buông xuống cảnh vật dữ dội, bí hiểm Cả 4 cảnh, cảnh nào cũng có núi rừng hùng vĩ, hoành tráng và nổi bật giữa mỗi cảnh là hình ảnh con hổ uy nghi, nhớ rừng đến cháy ruột ? Giữa thiên nhiên ấy, chúa tể của muôn loài đã sống moät cuoäc soáng nhö theá naøo?  Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?  Ta lặng ngắng giang sơn ta đổi mới? - Theå hieän khí phaùch ngang taøng, laøm  Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? chuû.  Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt? - Taïo nhaïc ñieäu raén roûi, huøng traùng ? Đại từ ta lặp lại trong lời thơ trên có ý nghĩa gì? - Nhấn mạnh và bộc lộ trực tiếp nỗi tiếc nuối cuộc sống độc lập tự do của chính ? Trong khổ thơ này, điệp từ đâu kết hợp với câu thơ mình cảm thán ( Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?) có ý nghóa gì? ? Đến đây chúng ta sẽ thấy được 2 cảnh tượng đối lập nhau đó là cảnh tượng nào? Hãy chỉ ra tính chất đối lập của hai cảnh tượng trên? * Cảnh vườn bách thú nơi con hổ bị nhốt và cảnh rừng núi nơi con hổ đã từng ngự trị ngày xưa. * Đối lập một bên là cảnh tù túng, tầm thường, giả dối với một bên là cảnh sống chân thật, phóng  …Tâm trạng bất hoà sâu sắc với thực khoáng, sôi nổi. ? Qua sự đối lập sâu sắc giữa hai cảnh tượng tại và niềm khát khao tự do mãnh liệt của con hổ, ta thấy tâm trạng của con hổ ở vườn  Thể hiện tâm trạng nuối tiếc da diết baùch thuù nhö theá naøo? Thaûo luaän caâu hoûi sau ? Tâm trạng ấy có gì gần gũi với tâm trạng của người Việt Nam đường thời? (10đ)  Tâm trạng chung của người Việt Nam mất nước khi đó Lời con hổ trong bài thơ chính là tiếng lòng sâu kín cuûa hoï. 3. Khaùt khao giaác moäng ngaøn: Hoạt động 2: TG:15p Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Mục tiêu: - Giấc mộng ngàn của hổ, biện pháp nghệ thuật đặc sắc được sử dụng. Gv gọi học sinh đọc khổ 5 ? Giấc mộng ngàn của hổ hướng về một không gian nhö theá naøo? * Oai linh, hùng vĩ, thênh thang… nhưng đó là một không gian trong mộng (nơi ta không còn được thấy bao giờ!) ? Những câu thơ cảm thán trong khổ thơ có ý nghóa nhö theá naøo? * Bộc lộ trược tiếp nỗi tiếc nhớ cuộc sống chân thật, tự do. ? Từ đó giấc mộng ngàn của con hổ là giấc mộng nhö theá naøo? * Gv liên hệ đến nỗi đau của con người: Đó là nỗi lòng căm ghét u uất cảnh đời nô lệ của người dân Việt Nam nhưng vẫn thuỷ chung, son sắt với giống nòi, non nước. ? Nỗi đau từ giấc mộng ngàn to lớn ấy phản ánh khát vọng mãnh liệt nào của con hổ ở vườn bách thú, cũng là của con người? Hoạt động 3:TG: 5p Mục tiêu: Tổng kết nội dung, nghệ thuật. Gọi hs đọc ghi nhớ sgk/7 Toång keát noäi dung vaø ngheä thuaät. ? Nêu ý nghĩa văn bản?. - Mãnh liệt, to lớn, nhưng đau xót, bất lực.. - Khát vọng được sống chân thật cuộc sống của chính mình, trong xứ sở của chính mình - Là khát vọng giải phóng, khát vọng tự do. III. Toång keát: ND: Thể hiện niềm khát khao tự do maõnh lieät, noãi chaùn gheùt caûnh soáng tuø túng, tầm thường, giả dối Khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước thuở ấy. NT: Bài thơ tràn đầy cảm xúc lãng mạn, giàu chất tạo hình, ngôn ngữ và nhạc điệu phong phú, có sức biểu cảm cao. Ý NGHĨA: Mượn lời con hổ trong vườn bách thú, tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm yêu nước, niềm khát khao thoát khỏi kiếp đời nô lệ.. 4.4. Tổng kết : HS đọc diễn cảm bào thơ ? Tâm sự nhớ rừng của con hổ ở vườn bách thú, em hiểu những điều sâu sắc nào trong tâm sự của con người? - Nỗi chán ghét thực tại tù túng, tầm thường, giả dối. - Khát vọng tự do. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ? Nhớ rừng là một trong những bài thơ tiêu biểu của thơ lãng mạn . Vậy em hiểu những điểm mới nào của thơ lãng mạn được thể hiện trong bài thơ nhớ rừng? - Lời thơ phản ánh nỗi chán ghét thực tại, hướng tới mơ ước về một cuộc đời tự do, chaân thaät. - Gioïng thô aøo aït, khoeû khoaém. - Hình ảnh, ngôn từ gần gũi. 4.5. Hướng dẫn học tập : *Đối với bài học ở tiết này: - Thuoäc loøng baøi thô Phân tích làm rõ cái hay, cái đẹp của bộ tranh tứ bình trong khổ thơ thứ 3 của baøi thô Bài thơ có bao nhiêu câu nghi vấn? Nếu thay đổi những câu nghi vấn đó thành những câu kể được không? Vì sao? *Đối với bài học ở tiết tiếp theo: - Chuaån bò baøi “ Queâ höông” 1. Đọc trước bài thơ 2. Tìm hiểu cuộc đời, sự nghiệp của Tế Hanh 3. Sưu tầm những câu ca dao, bài thơ ca ngợi quê hương đất nước. 5 PHỤ LỤC : -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span>