Giáo án Ngữ văn lớp 10 tiết 19 Đọc văn: Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài làm văn tự sự

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 7. Ngµy so¹n: 27/09/2009 Ngµy gi¶ng: 29/09/2009 TiÕt 19. §äc v¨n Chän sù viÖc, chi tiÕt tiªu biÓu trong bµi lµm v¨n tù sù. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp HS - NhËn biÕt thÕ nµo lµ sù viÖc, chi tiÕt tiªu biÓu trong v¨n b¶n tù sù. - Bước đầu chọn được sự việc, chi tiết tiêu biểu khi viết một bài văn tự sự đơn gi¶n. - Có ý thức và thái độ tích cực phát hiện, ghi nhận những sự việc, chi tiết xảy ra trong cuộc sống va trong tác phẩm để viết 1 bài văn tự sự. B. Phương pháp + Phương tiện: 1. Phương pháp: Nêu vấn đề + quy nạp + Diễn dịch 2. Phương tiện: Sgk.Sgv NV10(T1) + Gi¸o ¸n C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: CH: LËp dµn ý bµi v¨n tù sù lµ g×? §iÒu kiÖn cña lËp dµn ý v¨n tù sù. 3. Bµi míi: Giới thiệu bài: Có người băn khoăn vì sao kết thúc "Lão Hạc" tác giả Nam Cao lại để cho Lão Hạc, 1 người tốt như thế chọn 1 cái chết vô cùng đau đớn. Điều đó có phần đúng, bởi Lão Hạc nặng tình cha con quá cho nên chọn chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự là vô cùng quan trọng. Để thấy được điều đó chúng ta tìm hiểu bµi "Chän sù viÖc, chi tiÕt tiªu biÓu trong bµi v¨n tù sù". Yªu cÇu häc sinh chó ý phÇn I: I. Kh¸i niÖm: ?ThÕ nµo lµ tù sù? + Kh¸i niÖm tù sù: SGK. 61 ThÕ nµo lµ sù viÖc? Sù viÖc tiªu biÓu lµ + Sù viÖc: C¸i x¶y ra ®­îc nhËn thøc cã ranh giíi râ rµng, ph©n biÖt víi nh÷ng g×? c¸i x¶y ra kh¸c. Hs tr¶ lêi. Trong v¨n b¶n tù sù, sù viÖc ®­îc diÔn tả bằng lời nói, cử chỉ hành động của nh©n vËt trong quan hÖ víi nh©n vËt khác. Người viết chọn 1 sự việc tiêu biểu để câu chuyện hấp dẫn. Sù viÖc tiªu biÓu lµ sù viÖc quan träng 57 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Chi tiÕt lµ g×? Hs tr¶ lêi.. Cho ví dụ một cách tổng hợp để chỉ ra thÕ nµo lµ tù sù, sù viÖc , chi tiÕt.. Yêu cầu học sinh đọc lại văn bản "An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thñy" ? T¸c gi¶ d©n gian kÓ chuyÖn g×? ? Theo em, cã thÓ coi chi tiÕt chia tay víi MÞ Ch©u - Träng Thñy than phiÒn "Ta l¹i t×m nµng lÊy g× lµm dÊu" vµ tr¶ lêi cña Mþ Ch©u "ThiÕp cã ¸o….dÊu" đó phải là chi tiết tiêu biểu không? Hs tr¶ lêi.. gãp phÇn h×nh thµnh cèt truyÖn. Mçi sù viÖc cã thÓ cã nhiÒu chi tiÕt. + Chi tiÕt: Lµ tiªu hÕt cña t¸c phÈm mang søc chøa lín vÒ c¶m xóc vµ t­ tưởng. Chi tiÕt cã thÓ lµ 1 lêi nãi, 1 cö chØ vµ 1 hành động của nhân vật trong 1 sự vật, 1 h×nh ¶nh hoÆc mét nh©n vËt, 1 h×nh ¶nh thiªn nhiªn, 1 nÐt ch©n dung.. VD: TruyÖn "L·o H¹c" cña Nam Cao cã c¸c sù viÖc chÝnh. + Lão Hạc là hiện thân của người nông dân nghèo khổ trước cách mạng. + Lão Hạc là hiện thân của đức hi sinh vì con người. Trong 2 sù viÖc trªn cã nhiÒu chi tiÕt. Ch¼ng h¹n sù viÖc(2). + Con ®i xa, l·o lu«n ©n hËn vÒ viÖc kh«ng lo ®­îc h¹nh phóc cho con -> göi t×nh c¶m qua con chã Vµng. + Lu«n dµnh dôm tiÒn cho con, kh«ng d¸m ¨n tiªu. + Lo lắng cho tương lai của con -> tìm đến cái chết. II. C¸ch chän sù viÖc, chi tiÕt tiªu biÓu: 1. Học sinh đọc. a. Trong truyÖn, t¸c gi¶ d©n gian kÓ chuyÖn vÒ c«ng viÖc x©y dùng vµ b¶o vÖ đất nước của cha ông ta xưa. b. Hai chi tiết đó đều là chi tiết tiêu biÓu. KÓ sù viÖc Träng Thñy vµ MÞ Ch©u chia tay nhau, tác giả nhằm mục đích võa dÉn d¾t c©u chuyÖn võa diÔn t¶ ®­îc mèi t×nh g¾n bã cña 2 nh©n vËt. NÕu bá qua sù viÖc trªn th× truyÖn kh«ng liÒn mạch, cốt truyện sẽ bị phá vớ và đặc ®iÓm tÝnh c¸ch cña 2 nh©n vËt sÏ kh«ng ®­îc næi bËt. TruyÖn sÏ dõng l¹i mµ kh«ng cã c¸c sù viÖc: + Theo dÊu l«ng ngçng do MÞ Ch©u r¾c, Träng Thñy cïng qu©n lÝnh ®uæi theo 2 cha con An Dương Vương. + Cha con An Dương Vương cùng. 58 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ®­îc. C¸c sù viÖc trªn nèi tiÕp nhau b»ng quan hệ móc xích, nhân quả theo đúng cèt truyÖn. Râ rµng sù viÖc "Träng Thñy và Mị Châu chia tay nhau" đặc biệt là chi tiÕt "MÞ Ch©u r¾c l«ng ngçng" cã vai trß quan träng, tiªu biÓu kh«ng thÓ bá qua vì chi tiết này làm tiền đề cho các sự ? Từ VD SGK, tưởng tượng người con việc, chi tiết nối tiếp sau. trai l·o H¹c trë vÒ lµng sau c¸ch m¹ng 2. Sù viÖc: Anh t×m gÆp «ng gi¸o vµ theo th¸ng 8? ông để viếng mộ cha. (Yêu cầu đọc đoạn văn SGK) ? Hãy chọn 1 sự việc rồi kể lại với 1 số + Con đường dẫn 2 người đến nghĩa địa. Họ đứng trước ngôi mộ thấp bé. chi tiÕt tiªu biÓu? + Anh thắp nén hương, cúi đầu trước Hs tr¶ lêi. mộ cha, đôi mắt đỏ hoe mếu máo như muèn khãc. + Anh r× rÇm nh­ng g× kh«ng râ. H×nh nh­ anh muèn nãi víi cha nhiÒu l¾m. Người cha hiền lành, lúc nào cũng quan tâm tới con. Người cha đã khổ sở cả một đời cả một đời. + Anh nh­ muèn cÊt nªn tiÕng gäi: Cha ơi! Cha! Con đã về đây thì cha… + NhÑ nhµng kh«ng nãi nªn lêi. + Nước mắt rưng rưng. + Bªn c¹nh, «ng gi¸o còng ngÊn lÖ. ? Tõ nh÷ng viÖc lµm trªn, anh (ChÞ) 3. h·y nªu c¸ch chän sù viÖc, chi tiÕt tiªu Cách chon: Cần nắm vững những bước biÓu trong bµi v¨n tù sù? sau: Hs tr¶ lêi. - Xác định đề tài, chủ đề của bài văn. - Dù kiÕn cèt chuyÖn (Gåm nhiÒu sù kiÖn nèi tiÕp nhau. - TriÓn khai c¸c sù viÖc b»ng mét sè chi tiÕt. Gọi 2 học sinh đọc ghi nhớ * Ghi nhí: Hs đọc. SGK. 62 III. LuyÖn tËp: Cho học sinh đọc văn bản. 1. Văn bản: "Hòn đá sù sì" ? Khi kể chuyện này có người định bỏ a. Không được vì sự việc trên có vai sự việc hòn đá xấu sí được xác định là trò chuẩn bị cho sự việc ở phần kết thúc r¬i tõ vò trô xuèng? Theo em, lµm nh­ chuyÖn vµ gãp phÇn miªu t¶ diÔn biÕn thÕ cã ®­îc kh«ng? V× sao? t©m tr¹ng cña nh©n vËt cïng nh­ lµm râ Hs tr¶ lêi. chủ đề của văn bản: ở trên đời này có những sự việc, sự vật tưởng chừng như 59 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Từ đó rút ra bài học gì về cách lựa chän sù viÖc vµ chi tiÕt tiªu biÓu khi viÕt bµi v¨n tù sù (hoÆc kÓ chuyÖn). §äc ®o¹n trÝch vµ cho biÕt: ? H« - me - r¬ kÓ chuyÖn g×? ở phần cuối, tác giả đã chọn 1 sự việc quan träng g×, kÓ b»ng nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu nµo? Cã thÓ coi ®©y lµ thµnh c«ng cña t¸c gi¶ trong nghÖ thuËt kÓ chuyÖn? V× sao? Hs tr¶ lêi.. bá ®i nh­ng l¹i v« cïng quan träng. Có thể coi đó là sự việc tiêu biểu trong văn bản "Hòn đá sù sì" b. -> Khi lùa chän sù viÖc, chi tiÕt tiªu biểu để kể chuyện hoặc để viết bài văn tù sù cÇn thËn träng c©n nh¾c kü cµng sao cho sù viÖc, chi tiÕt Êy gãp phÇn dÉn d¾t c©u chuyÖn, t« ®Ëm tÝnh c¸ch nh©n vËt, t¹o sù hÊp dÉn vµ tËp chung biÓu hiện chủ đề, ý nghĩa của văn bản. 2. §o¹n trÝch: "Uy lÝt x¬ trë vÒ" - H« me r¬ kÓ l¹i cuéc gÆp mÆt kú l¹ của 2 vợ chồng người dũng tướng sau 20 n¨m xa c¸ch. - ë phÇn cuèi t¸c gi¶ chän sù viÖc Pelelèp thö chång b»ng c¸ch hái vÒ những chi tiết đặc điểm của chiếc giường. Đây là sự việc tiêu biểu với một số chi tiết đặc sắc như Pelelốp nhờ nhũ mẫu khiêng chiếc giường ra khỏi phòng, Uy - lít - Xơ giật mình hỏi lại rồi sau đó nói rõ đặc điểm của chiếc giường mà chỉ có 2 vợ chồng biết và họ đã nhận ra nhau trong niềm xúc động mãnh liệt và niÒm h¹nh phóc lín nao. Víi viÖc lùa chọn chi tiết trên. Hô - me - rơ đã thành c«ng trong nghÖ thuËt kÓ chuyÖn hÊp dÉn, kh¾c häa ®Ëm nÐt phÈm chÊt, tÝnh c¸ch cña 2 nhËn vËt.. 4. Cñng cè - NhËn xÐt: - HÖ thèng néi dung: Theo bµi häc - NhËn xÐt chung. 5. DÆn dß: - Häc bµi, «n bµi. giê sau viÕt bµi sè 2. 60 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>