<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Tư tưởng Hồ Chí Minh Sinh khí của </b>

<b>một học thuyết </b>

Tư tưởng Hồ Chí Minh, sắc lại, vì con người, do con người. Suy

thối đạo đức là khởi điểm cho mọi suy thoái. Tư tưởng Hồ Chí

Minh từng chấp nhận cái mềm dẻo cần thiết cho đại cục nhưng

chính trong những hy sinh thông minh ấy, phẩm chất con người,

xã hội phải được củng cố hơn bao giờ hết, nếu không, những

bước lùi sẽ là q trình tuột dốc “khơng phanh” chẳng hé ra tiền

đề cho những bước tiến...

...

1. Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh, theo tơi nghĩ, là nghiên

cứu đồng thời ba bộ phận hợp thành một tổng thể:

- Trước tác.

- Cuộc đời.

- Diễn biến của đất nước, xã hội và con người Việt Nam từ khi

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Cả ba bộ phận hợp thành đều mang tầm quan trọng như nhau, bổ

sung cho nhau, cả ba cộng lại mới đủ sức vẽ lên trung thực toàn

bộ và hệ thống một tư tưởng lớn của Việt Nam và thời đại.

Trước tác là mặt biểu thị trực tiếp nhất của tư tưởng Hồ Chí

Minh. Qua các bài báo, phát biểu, sách, sáng tác văn học, lời kêu

gọi… suốt 5 thập kỷ (1919 – 1969), chúng ta biết được quan

điểm của Người trước các vấn đề đặt ra cho vận nước và một số

vấn đề đặt ra cho loài người. Tuy nhiên, sẽ chỉ tiếp cận một phần

tư tưởng Hồ Chí Minh nếu chúng ta chủ yếu nghiên cứu tư

tưởng của Người qua trước tác, Hồ Chí Minh là một nhà tư

tưởng gắn chặt tư duy với hành động thực tiễn.

Cuộc đời của Người từ buổi thanh niên đến khi vĩnh biệt chúng

ta nối dài một chuỗi hoạt động cách mạng khơng ngơi nghỉ. Tư

tưởng của Người hóa thân vào các ứng xử cả tầm chiến lược lẫn

trong giao tiếp đời thường. Chính phạm vi hoạt động của Người,

công tác mà Người đảm trách, mối quan hệ của Người với đủ

đối tượng và nhất là chính với tư cách con người mà Người sống

với chung quanh đã nói thậm chí nhiều hơn những gì Người lưu

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Cái mà có người gọi là tác phong Hồ Chí Minh phản ánh một lối

sống gần với tự nhiên, xuất phát từ sự chân thật trong cốt cách.

Trước tác và cuộc đời của Hồ Chí Minh rất phong phú, song

cũng chưa phản ánh trọn vẹn tư tưởng của Người. Khơng thể

xem q trình diễn biến của cách mạng, đất nước, xã hội và con

người Việt Nam từ 1920, 1930, đặc biệt từ 1945 và nhất là hiện

nay như ngoại biên của tư tưởng Hồ Chí Minh.

Làm sao hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh nếu khơng hiểu cái gì là

trung tâm dẫn đồng bào ta thực hiện toàn thắng cuộc cách mạng

tháng Tám, hai cuộc kháng chiến và đang thực hiện thắng lợi

bước đầu sự nghiệp Đổi mới. Sự đứng vững của Việt Nam trước

cơn khủng hoảng cực kỳ gay gắt dẫn đến sự sụp đổ của nhiều

nước xã hội chủ nghĩa, trong đó có Liên Xơ, cơn thối trào cách

mạng xã hội chủ nghĩa thế giới và ngay những thành tựu kinh tế

hiện nay của nước ta cũng không ra khỏi sự hướng dẫn của tư

tưởng Hồ Chí Minh – có những thoát ly đấy và đã thoát ly tư

tưởng Hồ Chí Minh thì khơng phải là thành tựu mà trái lại hoặc

dự báo cho cái rất xấu khó tránh khỏi dù với toàn cục hay với

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Như vậy, quỹ đạo của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với Việt Nam

hết sức rộng.

2. Tư tưởng Hồ Chí Minh được ấp ủ lâu dài trong cái nơi chủ

nghĩa u nước, tẩm mình sâu sắc trong hồn dân tộc, là kết tinh

của truyền thống nhiều nghìn năm dựng nước và giữ nước của

nhân dân Việt Nam. Trên cái nền kiên cố ấy, trên mảnh đất phì

nhiêu ấy, tư tưởng Hồ Chí Minh gạn lọc các hạt giống trí tuệ cổ

kim phương Đơng, phương Tây và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa

Mác-Lênin, sản phẩm khoa học hiện đại vào một đất nước cụ

thể. Người ta khơng thể tìm thấy chủ nghĩa quốc gia cực đoan,

thủ cựu, hẹp hòi, vị kỷ, cũng như người ta khơng thể tìm thấy

chủ nghĩa quốc tế khơng tưởng trong tư tưởng Hồ Chí Minh.

Hồ Chí Minh – lúc cịn là Nguyễn Ái Quốc – đã nói rõ chủ

nghĩa Lênin cung cấp cho Người chủ yếu nhất là điều gì và tại

đại hội Tours, một đại hội của những đảng viên xã hội và cộng

sản, Người nhấn mạnh quan điểm của mình. Chủ nghĩa quốc tế

vơ sản đến với Người tức đến với nước Việt Nam thuộc địa,

chậm tiến và Người thể hiện sự nghiệp quốc tế qua sự nghiệp

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

khỏi ách nơ lệ nước ngồi đồng thời giải phóng những “cùng

đinh” thốt khỏi “giặc đói, giặc dốt”.

Tư tưởng Hồ Chí Minh là tư tưởng Mác-Lênin đã được tiêu hóa

vào khơng gian và thời gian xác định, lấy cái cốt lõi giải phóng

con người khỏi ách áp bức, tự do hóa tiềm năng con người bắt

đầu từ một đối tượng cụ thể là đồng bào của Người. Để thực

hiện nhiệm vụ đó, tư tưởng Hồ Chí Minh dựa trên ngun lý

giải phóng con người bị áp bức trong xã hội tư bản, trong các xứ

thuộc địa nói chung để tìm ra phương thức giải phóng con người

Việt Nam. Tất nhiên, trào lưu giải phóng vốn đa dạng, tư tưởng

Hồ Chí Minh chọn khả năng tối ưu hơn cả.

Tư tưởng Hồ Chí Minh chấm dứt ở Việt Nam mặc cảm “nỗi

buồn nhược tiểu” và trang bị cho những người dân Việt Nam

bình thường niềm tự tin khả năng “đào núi lấp biển, có chí cũng

làm nên”.

3. Tư tưởng Hồ Chí Minh tất nhiên là tư tưởng chính trị, định

hướng chính trị song mang đặc thù dễ phân biệt với các tư tưởng

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Tư tưởng Hồ Chí Minh, sắc lại, vì con người, do con người. Suy

thối đạo đức là khởi điểm cho mọi suy thoái. Tư tưởng Hồ Chí

Minh từng chấp nhận cái mềm dẻo cần thiết cho đại cục nhưng

chính trong những hy sinh thông minh ấy, phẩm chất con người,

xã hội phải được củng cố hơn bao giờ hết, nếu không, những

bước lùi sẽ là q trình tuột dốc “khơng phanh” chẳng hé ra tiền

đề cho những bước tiến.

Đến nay, Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời đã 34 năm. Tư tưởng

Hồ Chí Minh vẫn sống với chúng ta. Nhưng, cần phải nhớ chính

hơm nay, ngày mai, chính những người Cộng sản Việt Nam,

chính nhân dân Việt Nam là tác giả nối tiếp trên tư duy, trong

tình cảm và trên thực địa tư tưởng Hồ Chí Minh.

Tư tưởng Hồ Chí Minh đã bảo vệ thành công sự nghiệp xây

dựng đất nước, xã hội, con người Việt Nam qua bao nhiêu giông

tố – không phải lãnh tụ của quốc gia nào cũng làm được như thế.

Đó là một học thuyết đầy sinh khí.

Hạnh phúc đối với dân tộc Việt Nam và Đảng Cộng sản Việt

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

ấy, học thuyết ấy được kế thừa theo tinh thần trung thành các

nguyên lý bản chất và luôn được bổ sung, đổi mới.

TRẦN BẠCH ĐẰNG - 3-1993

</div>

<!--links-->