Bài soạn môn Sinh học khối 8 - Trường PT cấp 2,3 Đa Kia

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. TuÇn 1 Ngµy so¹n: D¹y ngµy: TiÕt 1. Bµi 1: Bµi më ®Çu. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS thấy rõ được mục đích, nhiệm vụ, ý nghĩa của môn học. - Xác định được vị trí của con người trong tự nhiên. - Nêu được các phương pháp đặc thù của môn học. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm, kĩ năng tư duy độc lập và làm việc với SGK. 3. Thái độ - Cã ý thøc b¶o vÖ, gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to c¸c h×nh SGK trong bµi. - B¶ng phô. C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Trong chương trình sinh học 7 các em đã học các ngành động vật nào? ( Kể đủ các ngành theo sự tiến hoá) - Lớp động vật nào trong ngành động vật có xương sống có vị trí tiến hoá cao nhÊt? (Líp thó – bé khØ tiÕn ho¸ nhÊt) 3. Bµi míi Lớp 8 các em sẽ nghiên cứu về cơ thể người và vệ sinh. Hoạt động 1: Vị trí của con người trong tự nhiên Mục tiêu: HS thấy được con người có vị trí cao nhất trong thế giới sinh vật do cấu tạo cơ thể hoàn chỉnh và các hoạt động có mục đích. Hoạt động của GV - Cho HS đọc thông tin mục 1 SGK.. Hoạt động của HS - Đọc thông tin, trao đổi nhóm và rút ra kÕt luËn.. - Xác định vị trí phân loại của con người trong tự nhiên? Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. - Con người có những đặc điểm nào khác biệt với động vật thuộc lớp thú? - C¸ nh©n nghiªn cøu bµi tËp. - Yêu cầu HS hoàn thành bài tập  - Trao đổi nhóm và xác định kết luận đúng bằng cách đánh dấu trên bảng SGK. phô. - Đặc điểm khác biệt giữa người và - Các nhóm khác trình bày, bổ sung  KÕt luËn. động vật lớp thú có ý nghĩa gì? KÕt luËn: - Người có những đặc điểm giống thú  Người thuộc lớp thú. - Đặc điểm chỉ có ở người, không có ở động vật (ô 1, 2, 3, 5, 7, 8 – SGK). - Sự khác biệt giữa người và thú chứng tỏ người là động vật tiến hoá nhất, đặc biệt là biết lao động, có tiếng nói, chữ viết, tư duy trừu tượng, hoạt động có mục đích  Làm chủ thiên nhiên. Hoạt động 2: Nhiệm vụ của môn cơ thể người và vệ sinh Mục tiêu: HS chỉ ra được nhiệm vụ cơ bản của môn học, đề ra biện pháp bảo vệ c¬ thÓ, chØ ra mèi liªn quan gi÷a m«n häc víi khoa häc kh¸c. Hoạt động của GV - Yêu cầu HS đọc  SGK mục II để trả lêi : - Học bộ môn cơ thể người và vệ sinh gióp chóng ta hiÓu biÕt nh÷ng g×? - Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 1.1 1.3, liên hệ thực tế để trả lời: - H·y cho biÕt kiÕn thøc vÒ c¬ thÓ người và vệ sinh có quan hệ mật thiết víi nh÷ng ngµnh nghÒ nµo trong x· héi?. Hoạt động của HS - Cá nhân nghiên cứu  trao đổi nhãm. - Một vài đại diện trình bày, bổ sung để rút ra kết luận.. - Quan sát tranh + thực tế  trao đỏi nhóm để chỉ ra mối liên quan giữa bộ m«n víi khoa häc kh¸c.. TiÓu kÕt: - Bé m«n sinh häc 8 cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o, sinh lÝ, chøc n¨ng cña các cơ quan trong cơ thể. mối quan hệ giữa cơ thể và môi trường, những hiểu biÕt vÒ phßng chèng bÖnh tËt vµ rÌn luyÖn th©n thÓ  B¶o vÖ c¬ thÓ. - Kiến thức cơ thể người và vệ sinh có liên quan đến khoa học khác: y học, tâm lÝ häc, héi ho¹, thÓ thao... Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. Hoạt động 3: Phương pháp học tập bộ môn cơ thể người và vệ sinh Mục tiêu: HS chỉ ra được phương pháp đặc thù của bộ môn đó là học qua quan s¸t m« h×nh, tranh, thÝ nghiÖm, mÉu vËt ... Hoạt động của GV - Yªu cÇu HS nghiªn cøu  môc III SGK, liên hệ các phương pháp đã học môn Sinh học ở lớp dưới để trả lời: - Nêu các phương pháp cơ bản để học tËp bé m«n?. Hoạt động của HS - Cá nhân tự nghiên cứu , trao đổi nhãm. - Đại diện nhóm trình bày, bổ sung để rót ra kÕt luËn.. - Cho HS lấy VD cụ thể minh hoạ cho - HS lấy VD cho từng phương pháp. từng phương pháp. - Cho 1 HS đọc kết luận SGK. KÕt luËn: - Quan sát mô hình, tranh ảnh, tiêu bản, mẫu vật thật ... để hiểu rõ về cấu tạo, h×nh th¸i. - Thí nghiệm để tìm ra chức năng sinh lí các cơ quan, hệ cơ quan. - Vận dụng kiến htức để giải thích hiện tượng thực tế, có biện pháp vệ sinh, rèn luyÖn th©n thÓ.. 4. Kiểm tra, đánh giá ? Trình bày những đặc điểm giống và khác nhau giữa con người và động vật thuéc líp thó? §iÒu nµy cã ý nghÜa g×? ? Lợi ích của việc học bộ môn “ Cơ thể người và sinh vật”.. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK. - KÎ b¶ng 2 vµo vë. - Ôn lại hệ cơ quan ở động vật thuộc lớp thú.. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. TiÕt 2 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Chương I – Khái quát về cơ thể người Bài 2: cấu tạo cơ thể người A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS kể được tên và xác định được vị trí của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thÓ. - N¾m ®­îc chøc n¨ng cña tõng hÖ c¬ quan. - Gi¶i thÝch ®­îc vai trß cña hÖ thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt trong sù ®iÒu hoµ ho¹t động các cơ quan. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt kiÕn thøc. - Rèn tư duy tổng hợp logic, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ cơ thể tránh tác động mạnh vào một số cơ quan quan träng. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 2.1; 2.2 SGK hoÆc m« h×nh th¸o l¾p c¸c c¬ quan cña c¬ thể người. - B¶ng phô kÎ s½n b¶ng 2 vµ H 2.3 (SGK). C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Trình bày đặc điểm giống và khác nhau giữa người và thú? Từ đó xác định vị trí của con người trong tự nhiên. - Cho biết lợi ích của việc học môn “Cơ thể người và vệ sinh” 3. Bµi míi Hoạt động 1: Cấu tạo cơ thể Mục tiêu: HS chỉ rõ các phần cơ thể, trình bày được sơ lược thành phần, chức n¨ng c¸c hÖ c¬ quan. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yªu cÇu HS quan s¸t H 2.1 vµ 2.2, - C¸ nh©n quan s¸t tranh, t×m hiÓu b¶n kết hợp tự tìm hiểu bản thân để trả lời: thân, trao đổi nhóm. Đại diện nhóm - Cơ thể người gồm mấy phần? Kể tên trình bày ý kiến. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. các phần đó? - C¬ thÓ chóng ta ®­îc bao bäc bëi c¬ quan nµo? Chøc n¨ng cña c¬ quan nµy lµ g×? -Dưới da là cơ quan nào? - Khoang ngùc ng¨n c¸ch víi khoang bông nhê c¬ quan nµo? - Nh÷ng c¬ quan nµo n»m trong khoang ngùc, khoang bông? (GV treo tranh hoÆc m« h×nh c¬ thÓ người để HS khai thác vị trí các cơ quan) - Cho 1 HS đọc to  SGK và trả lời:-? ThÕ nµo lµ mét hÖ c¬ quan?. - HS cã thÓ lªn chØ trùc tiÕp trªn tranh hoÆc m« h×nh th¸o l¾p c¸c c¬ quan c¬ thÓ. - 1 HS tr¶ lêi . Rót ra kÕt luËn.. - Nhớ lại kiến thức cũ, kể đủ 7 hệ cơ - Kể tên các hệ cơ quan ở động vật quan. thuéc líp thó? - Trao đổi nhóm, hoàn thành bảng. Đại - Yêu cầu HS trao đổi nhóm để hoàn diÖn nhãm ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng phô, thµnh b¶ng 2 (SGK) vµo phiÕu häc tËp. nhãm kh¸c bæ sung  KÕt luËn: - 1 HS kh¸c chØ tªn c¸c c¬ quan trong tõng hÖ trªn m« h×nh. - GV thông báo đáp án đúng. - C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt. - Da, c¸c gi¸c quan, hÖ sinh dôc vµ hÖ - Ngoµi c¸c hÖ c¬ quan trªn, trong c¬ néi tiÕt. thÓ cßn cã c¸c hÖ c¬ quan nµo kh¸c? - Gièng nhau vÒ sù s¾p xÕp, cÊu tróc vµ - So sánh các hệ cơ quan ở người và chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan. thó, em cã nhËn xÐt g×? B¶ng 2: Thµnh phÇn, chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan HÖ c¬ quan C¸c c¬ quan trong tõng Chøc n¨ng cña hÖ c¬ hÖ c¬ quan quan - Hệ vận động - Cơ và xương - Vận động cơ thể - HÖ tiªu ho¸ - Miệng, ống tiêu hoá và - Tiếp nhận và biến đổi tuyÕn tiªu ho¸. thøc ¨n thµnh chÊt dd cung cÊp cho c¬ thÓ. - HÖ tuÇn hoµn - Tim vµ hÖ m¹ch - VËn chuyÓn chÊt dd, oxi tíi tÕ bµo vµ vËn Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. - HÖ h« hÊp. - HÖ bµi tiÕt - HÖ thÇn kinh. N¨m häc 2010 - 2011. chuyÓn chÊt th¶i, cacbonic từ tế bào đến cơ quan bµi tiÕt. - Mũi, khí quản, phế - Thực hiện trao đổi khí qu¶n vµ 2 l¸ phæi. oxi, khÝ cacbonic gi÷a c¬ thể và môi trường. - Thận, ống dẫn nước - Bài tiết nước tiểu. tiểu và bóng đái. - N·o, tuû sèng, d©y thÇn - TiÕp nhËn vµ tr¶ lêi kinh vµ h¹ch thÇn kinh. kích từ môi trường, điều hoà hoạt động của các cơ quan.. KÕt luËn: 1. C¸c phÇn c¬ thÓ - C¬ thÓ chia lµm 3 phÇn: ®Çu, th©n vµ tay ch©n. - Da bao bọc bên ngoài để bảo vệ cơ thể. - Dưới da là lớp mỡ  cơ và xương (hệ vận động). - Khoang ngùc ng¨n c¸ch víi khoang bông nhê c¬ hoµnh. 2. C¸c hÖ c¬ quan - Hệ cơ quan gồm các cơ quan cùng phối hợp hoạt động thực hiện một chức năng nhất định của cơ thể. Hoạt động 2: Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan Mục tiêu: HS chỉ ra được vai trò điều hoà hoạt động của các hệ cơ quan của hệ thÇn kinh vµ néi tiÕt. Hoạt động của GV - Yêu cầu HS đọc  SGK mục II để trả lêi : - Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan trong c¬ thÓ ®­îc thÓ hiÖn trong trường hợp nào? - Yªu cÇu HS kh¸c lÊy VD vÒ 1 ho¹t động khác và phân tích. - Yªu cÇu HS quan s¸t H 2.3 vµ gi¶i thích sơ đồ H 2.3 SGK. - H·y cho biÕt c¸c mòi tªn tõ hÖ thÇn. Hoạt động của HS - C¸ nh©n nghiªn cøu  ph©n tÝch 1 hoạt động của cơ thể đó là chạy.. - Trao đổi nhóm để tìm VD khác. Đại diÖn nhãm tr×nh bµy. - Trao đổi nhóm: + ChØ ra mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a c¸c hÖ c¬ quan.. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. kinh và hệ nội tiết tới các cơ quan nói + Thấy được vai trò chỉ đạo, điều hoà cña hÖ thÇn kinh vµ thÓ dÞch. lªn ®iÒu g×? - GV nhËn xÐt ý kiÕn HS vµ gi¶i thÝch: HÖ thÇn kinh ®iÒu hoµ qua c¬ chÕ ph¶n x¹; hÖ néi tiÕt ®iÒu hoµ qua c¬ chÕ thÓ - 1 HS đọc kết luận SGK. dÞch. KÕt luËn: - Các hệ cơ quan trong cơ thể có sự phối hợp hoạt động. - Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan tạo nên sự thống nhất của cơ thể dưới sự chỉ đạo của hệ thần kinh và hệ nội tiết.. 4. Kiểm tra, đánh giá HS tr¶ lêi c©u hái: - C¬ thÓ cã mÊy hÖ c¬ quan? ChØ râ thµnh phÇn vµ chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan? Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu em cho là đúng: 1. Các cơ quan trong cơ thể hoạt động có đặc điểm là: a. Trái ngược nhau b. Thèng nhÊt nhau. c. LÊn ¸t nhau d. 2 ý a và b đúng. 2. Những hệ cơ quan nào dưới đây cùng có chức năng chỉ đạo hoạt động hệ cơ quan kh¸c. a. HÖ thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt b. Hệ vận động, tuần hoàn, tiêu hoá và hô hấp. c. HÖ bµi tiÕt, sinh dôc vµ néi tiÕt. d. HÖ bµi tiÕt, sinh dôc vµ hÖ thÇn kinh.. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK. - ¤n l¹i cÊu t¹o tÕ bµo thùc vËt.. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. TuÇn 2 TiÕt 3 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 3: tÕ bµo A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS tr×nh bµy ®­îc c¸c thµnh phÇn cÊu tróc c¬ b¶n cña tÕ bµo. - Ph©n biÖt ®­îc chøc n¨ng tõng cÊu tróc cña tÕ bµo. - Chứng minh được tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát tranh, mô hình để tìm kiến thức. - Rèn tư duy suy luận logic, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, lßng yªu thÝch bé m«n. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 3.1; 4.1; 4.4 SGK - B¶ng phô kÎ s½n b¶ng 3.1; 3.2 C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - KÓ tªn c¸c hÖ c¬ quan vµ chøc n¨ng cña mçi hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ? - T¹i sao nãi c¬ thÓ lµ mét khèi thèng nhÊt? Sù thèng nhÊt cña c¬ thÓ do ®©u? cho 1 VD chøng minh? 3. Bµi míi VB: Cơ thể dù đơn giản hay phức tạp đều được cấu tạo từ tế bào. - GV treo H 4.1 đến 4.4 phóng to, giới thiệu các loại tế bào cơ thể. ? Nhận xét về hình dạng, kích thước, chức năng của các loại tế bào? - GV: Tế bào khác nhau ở các bộ phận nhưng đều có đặc điểm giống nhau. Hoạt động 1: Cấu tạo tế bào Môc tiªu: HS n¾m ®­îc c¸c thµnh phÇn chÝnh cña tÕ bµo: mµng, chÊt nguyªn sinh, nh©n. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yªu cÇu HS quan s¸t H 3.1 vµ cho - Quan s¸t kÜ H 3.1 vµ ghi nh¬ kiÕn biÕt cÊu t¹o mét tÕ bµo ®iÓn h×nh. thøc. - Treo tranh H 3.1 phóng to để HS gắn Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. chó thÝch. - 1 HS g¾n chó thÝch. C¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: CÊu t¹o tÕ bµo gåm 3 phÇn: + Mµng + TÕ bµo chÊt gåm nhiÒu bµo quan + Nh©n Hoạt động 2 Chức năng của các bộ phận trong tế bào Môc tiªu: HS n¾m ®­îc chøc n¨ng quan träng cña c¸c bé phËn trong tÕ bµo. ThÊy ®­îc cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng vµ sù thèng nhÊt gi÷a c¸c thµnh phÇn cña tÕ bµo. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS đọc và nghiên cứu bảng - Cá nhân nghiên cứu bảng 3.1 và ghi 3.1 để ghi nhớ chức năng các bào quan nhớ kiến thức. trong tÕ bµo. - Mµng sinh chÊt cã vai trß g×? T¹i sao? - Lưới nội chất có vai trò gì trong hoạt - Dựa vào bảng 3 để trả lời. động sống của tế bào? - Năng lượng cần cho các hoạt động lÊy tõ ®©u? - T¹i sao nãi nh©n lµ trung t©m cña tÕ bµo? - H·y gi¶i thÝch mèi quan hÖ thèng nhÊt vÒ chøc n¨ng gi÷a mµng, chÊt tÕ bµo vµ nh©n? KÕt luËn: B¶ng 3.1 Hoạt động 3: Thành phần hoá học của tế bào Môc tiªu: HS n¾m ®­îc 2 thµnh phÇn ho¸ häc chÝnh cña tÕ bµo lµ chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. - Yêu cầu HS đọc  mục III SGK và - HS dựa vào  SGK để trả lời. tr¶ lêi c©u hái: - Cho biÕt thµnh phÇn ho¸ häc chÝnh cña tÕ bµo? - Các nguyên tố hoá học cấu tạo nên tế - Trao đổi nhóm để trả lời. + Các nguyên tố hoá học đó đều có bµo cã ë ®©u? - T¹i sao trong khÈu phÇn ¨n mçi trong tù nhiªn. người cần có đủ prôtêin, gluxit, lipit, + Ăn đủ chất để xây dựng tế bào giúp c¬ thÓ ph¸t triÓn tèt. vitamin, muối khoáng và nước? KÕt luËn: - TÕ bµo lµ mét hçn hîp phøc t¹p gåm nhiÒu chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬ a. ChÊt h÷u c¬: + Pr«tªin: C, H, O, S, N. + Gluxit: C, H, O (tØ lÖ 1C:2H: 1O) + Lipit: C, H, O (tỉ lệ O thay đổi tuỳ loại) + Axit nuclªic: ADN, ARN. b. Chất vô cơ: Muối khoáng chứa Ca, Na, K, Fe ... và nước. Hoạt động 4: Hoạt động sống của tế bào Môc tiªu: - HS nêu được các đặc điểm sống của tế bào đó là trao đổi chất, lớn lên, sinh s¶n,... - Chứng minh được tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. Hoạt động của GV - Yêu cầu HS nghiên cứu kĩ sơ đồ H 3.2 SGK để trả lời câu hỏi: - Hằng ngày cơ thể và môi trường có mèi quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo?. Hoạt động của HS - Nghiên cứu kĩ H 3.2, trao đổi nhóm, thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. + Cơ thể lấy từ môi trường ngoài oxi, chất hữu cơ, nước, muối khoáng cung cấp cho tế bào trao đổi chất tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động và thải cacbonic, chÊt bµi tiÕt.. - Kể tên các hoạt động sống diễn ra + HS rót ra kÕt luËn. trong tÕ bµo. - Hoạt động sống của tế bào có liên quan gì đến hoạt động sống của cơ thÓ? Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. - Qua H 3.2 hãy cho biết chức năng - 1 HS đọc kết luận SGK. cña tÕ bµo lµ g×? KÕt luËn: - Hoạt động của tế bào gồm: trao đổi chất, lớn lên, phân chia, cảm ứng. - Hoạt động sống của tế bào liên quan đến hoạt động sống của cơ thể + Trao đổi chất của tế bào là cơ sở trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường. + Sự phân chia tế bào là cơ sở cho sự sinh trưởng và sinh sản của cơ thể. + Sự cảm ứng của tế bào là cơ sở cho sự phản ứng của cơ thể với môi trường bên ngoµi. => Tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể.. 4. Kiểm tra, đánh giá Cho HS lµm bµi tËp 1 (Tr 13 – SGK) Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu em cho là đúng: Nói tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng của cơ thể vì: a. Các cơ quan trong cơ thể đều được cấu tạo bởi tế bào. b. Các hoạt động sống của tế boà là cơ sở cho các hoạt động của cơ thể. c. Khi toµn bé c¸c tÕ bµo chÕt th× c¬ thÓ sÏ chÕt. d. a và b đúng. (đáp án d đúng). 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 2 (Tr13- SGK) - §äc môc “Em cã biÕt” - Vẽ sơ đồ cấu tạo tế bào vào vở, học thuộc tên và chức năng.. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. TiÕt 4 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 4: M« A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS tr×nh bµy ®­îc kh¸i niÖm m«. - Ph©n biÖt ®­îc c¸c lo¹i m« chÝnh, cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c lo¹i m«. 2. KÜ n¨ng - RÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Rèn luyện khả năng khái quát hoá, kĩ năng hoạt động nhóm. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 4.1  4.4 SGK C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c bé phËn cña tÕ bµo? - Chứng minh tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể? 3. Bµi míi VB: Tõ c©u 2 => Trong c¬ thÓ cã rÊt nhiÒu tÕ bµo, tuy nhiªn xÐt vÒ chøc n¨ng, người ta có thể xếp loại thành những nhóm tế bào có nhiệm vụ giống nhau, các nhóm đó gọi chung là mô. Vậy mô là gì? Trong cơ thể ta có những loại mô nào? Hoạt động 1: Khái niệm mô Môc tiªu: HS n¾m ®­îc kh¸i niÖm m«. Hoạt động của GV - Yêu cầu HS đọc  mục I SGK và trả lêi c©u hái: - H·y kÓ tªn nh÷ng tÕ bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhau mµ em biÕt? - Gi¶i thÝch v× sao tªa bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhau? - GV ph©n tÝch: chÝnh do chøc n¨ng kh¸c nhau mµ tÕ bµo ph©n ho¸ cã h×nh dạng, kích thước khác nhau. Sự phân ho¸ diÔn ra ngay ë giai ®o¹n ph«i.. Hoạt động của HS - HS trao đổi nhóm để hoàn thành bài tËp . - Dùa vµo môc “Em cã biÕt” ë bµi trước để trả lời. - V× chøc n¨ng kh¸c nhau.. - HS rót ra kÕt luËn. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. - VËy m« lµ g×? KÕt luËn: Mô là một tập hợp các tế bào chuyên hoá có cấu tạo giống nhau, đảm nhiệm chức năng nhất định, một số loại mô còn có các yếu tố không có cầu trúc tÕ bµo. Hoạt động 2: Các loại mô Môc tiªu: HS ph¶i chØ râ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tõng lo¹i m«, thÊy ®­îc cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng cña tõng m«. - PhiÕu häc tËp HS kÎ s½n trong vë. Hoạt động của GV - Ph¸t phiÕu häc tËp cho c¸c nhãm. - Yêu cầu HS đọc  mục II SGK. - Quan s¸t H 4.1 vµ nhËn xÐt vÒ sù s¾p xÕp c¸c tÕ bµo ë m« biÓu b×, vÞ trÝ, cÊu t¹o, chøc n¨ng. Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV treo tranh H 4.1 cho HS nhËn xÐt kÕt qu¶. - Yêu cầu HS đọc  mục II SGK kết hợp quan sát H 4.2, hoạt động nhóm để hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV treo H 4.2 cho HS nhËn xÐt. GV đặt câu hỏi: - M¸u thuéc lo¹i m« g×? V× sao m¸u được xếp vào loại mô đó? - Mô sụn, mô xương có đặc điểm gì? Nã n»m ë phÇn nµo? - GV nhận xét, đưa kết quả đúng. - Yêu cầu HS đọc kĩ  mục III SGK kÕt hîp quan s¸t H 4.3 vµ tr¶ lêi c©u hái: - H×nh d¹ng tÕ bµo c¬ v©n vµ c¬ tim gièng vµ kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? - TÕ bµo c¬ tr¬n cã h×nh d¹ng vµ cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? - Yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh tiÕp. Hoạt động của HS - KÎ s½n phiÕu häc tËp vµo vë. - Nghiªn cøu kÜ h×nh vÏ kÕt hîp víi  SGK, trao đổi nhóm để hoàn thành vào phiÕu häc tËp cña nhãm. - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ - HS trao đổi nhóm, hoàn thành phiếu häc tËp.. - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn xÐt c¸c nhãm kh¸c. - HS quan sát kĩ H 4.2 để trả lời.. - C¸ nh©n nghiªn cøu  kÕt hîp quan sát H 4.3, trao đổi nhóm để trả lời.. - Hoµn thµnh phiÕu häc tËp cña nhãm. đại diện nhóm báo cáo kết quả.. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. vµo phiÕu häc tËp. - GV nhận xét kết quả, đưa đáp án. - Yêu cầu HS đọc kĩ  mục 4 kết hợp - Cá nhân đọc kĩ  kết hợp quan sát H quan sát H 4.4 để hoàn thành tiếp nội 4.4; trao đổi nhóm hoàn thành phiếu dung phiÕu häc tËp. häc tËp theo nhãm. - B¸o c¸o kÕt qu¶. - GV nhận xét, đưa kết quả đúng. KÕt luËn:. Tªn c¸c lo¹i m« 1. M« biÓu b× - BiÓu b× bao phñ - BiÓu b× tuyÕn 2. M« liªn kÕt - M« sîi - M« sôn - Mô xương - M« mì - M« m¸u vµ b¹ch huyÕt. 3. M« c¬. - M« c¬ v©n. - M« c¬ tim. CÊu t¹o, chøc n¨ng c¸c lo¹i m« VÞ trÝ Chøc n¨ng - Phñ ngoµi da, - B¶o vÖ. che chë, lãt trong c¸c c¬ hÊp thô. quan rçng. - N»m trong c¸c - TiÕt c¸c chÊt. tuyÕn cña c¬ thÓ. Cã ë kh¾p n¬i nh­: - D©y ch»ng Nâng đỡ, liên kết - Đầu xương c¸c c¬ quan hoÆc - Bộ xương là đệm cơ học. - Mì - HÖ tuÇn hoµn vµ - Cung cÊp chÊt b¹ch huyÕt. dinh dưỡng. Co d·n t¹o nªn sù vận động của các c¬ quan vµ c¬ thÓ.. CÊu t¹o - Chñ yÕu lµ tÕ bµo, c¸c tÕ bµo xÕp xÝt nhau, kh«ng cã phi bµo.. Chñ yÕu lµ chÊt phi bµo, c¸c tÕ bµo n»m r¶i r¸c.. Chñ yÕu lµ tÕ bµo, phi bµo Ýt. C¸c tÕ bµo c¬ dµi, xÕp thµnh bã, líp. - Hoạt động theo ý - Tế bào có nhiều muèn. nh©n, cã v©n - Gắn vào xương ngang. - Hoạt động không - Tế bào phân nh¸nh, cã nhiÒu - CÊu t¹o nªn theo ý muèn. nh©n, cã v©n thµnh tim - Hoạt động không ngang.. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. - M« c¬ tr¬n. theo ý muèn. - Thµnh néi quan. 4. M« thÇn kinh. - N»m ë n·o, tuû sèng, cã c¸c d©y thÇn kinh ch¹y đến các hệ cơ quan.. - TiÕp nhËn kÝch thÝch vµ sö lÝ th«ng tin, ®iÒu hoµ vµ phèi hîp hoạt động các cơ quan đảm bảo sự thÝch øng cña c¬ thÓ víi m«i trường.. - TÕ bµo cã h×nh thoi, ®Çu nhän, cã 1 nh©n. - Gåm c¸c tÕ bµo thÇn kinh (n¬ron vµ c¸c tÕ bµo thÇn kinh đệm). - N¬ron cã th©n nèi víi c¸c sîi nh¸nh vµ sîi trôc.. 4. Kiểm tra, đánh giá - 1 HS đọc ghi nhớ SGK. Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu đúng nhất: 1. Chøc n¨ng cña m« biÓu b× lµ: a. Bảo vệ và nâng đỡ cơ thể. b. B¶o vÖ, che chë vµ tiÕt c¸c chÊt. c. Co d·n vµ che chë cho c¬ thÓ. 2. M« liªn kÕt cã cÊu t¹o: a. Chñ yÕu lµ tÕ bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhau. b. C¸c tÕ bµo dµi, tËp trung thµnh bã. c. Gồm tế bào và phi bào (sợi đàn hồi, chất nền) 3. M« thÇn kinh cã chøc n¨ng: a. Liªn kÕt c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ víi nhau. b. C¸c tÕ bµo dµi, tËp trung thµnh bã. c. Gåm tÕ bµo vµ phi bµo. d. Điều hoà hoạt động các cơ quan. e. Giúp các cơ quan hoạt động dễ dàng. (đáp án d đúng). 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - Lµm bµi tËp 4 vµo vë.. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. TuÇn 3 TiÕt 5 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 5: thùc hµnh quan s¸t tÕ bµo vµ m« A. môc tiªu.. - ChuÈn bÞ ®­îc tiªu b¶n t¹m thêi m« c¬ v©n. - Quan sát và vẽ các tế bào trong tiêu bản đã làm sẵn: tế bào niêm mạc miệng (mô biểu bì), mô sụn, mô xương, mô cơ vân, mô cơ trơn. Phân biệt các bộ phận chÝnh cña tÕ bµo gåm mµng sinh chÊt, tÕ bµo chÊt vµ nh©n. - Ph©n biÖt ®­îc ®iÓm kh¸c nhau cña m« biÓu b×, m« c¬, m« liªn kÕt. - RÌn kÜ n¨ng sö dông kÝnh hiÓn vi, kÜ n¨ng mæ, t¸ch tÕ bµo. - Gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc, b¶o vÖ m¸y, vÖ sinh phßng häc sau khi lµm. B. chuÈn bÞ.. - HS: Mçi tæ 1 con Õch. - GV: + Kính hiển vi, lam kính (2), lamen, bộ đồ mổ, khân lau, giấy thấm, kim mũi m¸c. + 1 ếch đồng sống hoặc bắp thịt ở chân giò lợn. + Dung dÞch sinh lÝ 0,65% NaCl, c«ngt¬hut, dung dÞch axit axetic 1%. + Bộ tiêu bản: mô biểu bì, mô sụn, mô xương, mô cơ trơn. C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - So s¸nh m« biÓu b×, m« liªn kÕt vÒ vÞ trÝ vµ sù s¾p xÕp c¸c tÕ bµo trong 2 lo¹i mô đó. - C¬ v©n, c¬ tr¬n vµ c¬ tim cã g× kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o, sù ph©n bè trong c¬ thÓ vµ kh¶ n¨ng co d·n. 3. Bµi míi VB: Từ câu hỏi kiểm tra, GV nêu: để kiểm chứng điều đã học, chúng ta tiến hành nghiên cứu đặc điểm các loại tế bào và mô. Hoạt động 1: Nêu yêu cầu của bài thực hành - GV gọi 1 HS đọc phần I: Mục tiêu của bài thực hành. - GV nhÊn m¹nh yªu cÇu quan s¸t vµ so s¸nh c¸c lo¹i m«. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. Hoạt động 2: Hướng dẫn thực hành Môc tiªu: HS lµm ®­îc tiªu b¶n vµ quan s¸t thÊy tÕ bµo m« c¬ v©n. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV treo b¶ng phô viÕt s½n néi dung - §äc c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm : lµm các bước làm tiêu bản. tiªu b¶n SGK. - Nếu có điều kiện GV hướng dẫn trước cho nhóm HS yêu thích môn học c¸c thao t¸c thùc hiÖn. - Ph©n c«ng c¸c nhãm thÝ nghiÖm. - C¸c nhãm tiÕn hµnh lµm tiªu b¶n nh­ hướng dẫn, yêu cầu: + LÊy sîi thËt m¶nh. - GV hướng dẫn cách đặt tế bào mô cơ + Không bị đứt. vân lên lam kính và đặt lamen lên lam + Rạch bắp cơ phải thẳng. + §Ëy lamen kh«ng cã bät khÝ. kÝnh. - Nhá 1 giät axit axetic 1% vµo c¹nh - C¸c nhãm nhá axit axetic 1%, hoµn lamen, dùng giấy thấm hút bớt dd sinh thành tiêu bản đặt trên bàn để GV lí để axit thấm dưới lamen. kiÓm tra. - GV kiểm tra các nhóm, giúp đỡ nhóm yÕu. - C¸c nhãm ®iÒu chØnh kÝnh, lÊy ¸nh - Yêu cầu các nhóm điều chỉnh kính sáng để nhìn rõ mẫu. hiÓn vi. - Đại diện các nhóm quan sát đến khi nh×n râ tÕ bµo. - GV kiÓm tra kÕt qu¶ quan s¸t cña HS, - C¶ nhãm quan s¸t, nhËn xÐt: ThÊy tr¸nh nhÇm lÉn hay m« t¶ theo SGK. ®­îc: mµng, nh©n, v©n ngang, tÕ bµo dµi. KÕt luËn: a. C¸ch lµm tiªu b¶n m« c¬ v©n: - Rạch da đùi ếch lấy 1 bắp cơ. - Dïng kim nhän r¹ch däc b¾p c¬ ( thÊm s¹ch m¸u). - Dïng ngãn trá vµ ngãn c¸i Ên lªn 2 bªn mÐp r¹ch. - LÊy kim mòi m¸c g¹t nhÑ vµ t¸ch 1 sîi m¶nh. - §Æt sîi m¶nh míi t¸ch lªn lam kÝnh, nhá dd sinh lÝ NaCl 0,65%. - §Ëy lamen, nhá dd axit axetic 1%. Chú ý: ếch huỷ tuỷ để khỏi nhảy. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. b. Quan s¸t tÕ bµo: - ThÊy ®­îc c¸c thµnh phÇn chÝnh: mµng, tÕ bµo chÊt, nh©n, v©n ngang.. Hoạt động 3: Quan sát tiêu bản các loại mô khác Mục tiêu: HS quan sát và vẽ lại được hình tế bào mô sụn, mô xương, mô cơ vân, m« c¬ tr¬n, ph©n biÖt ®iÓm kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i m« . Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV phát tiêu bản cho các nhóm, yêu - Các nhóm đặt tiêu bản, điều chỉnh cầu HS quan sát các mô và vẽ hình vào kính để quan sát rõ. Các thành viên lần lượt quan sát, vẽ vë. - GV treo tranh các loại mô để HS đối hình và đối chiếu với hình vẽ SGK và chiÕu. h×nh trªn b¶ng. - Các nhóm đổi tiêu bản cho nhau để lần lượt quan sát 4 loại mô. Vẽ hình vµo vë. KÕt luËn: - M« biÓu b×: tÕ bµo xÕp xÝt nhau. - Mô sụn: chỉ có 2 đến 3 tế bào tạo thành nhóm. - Mô xương: tế bào nhiều. - M« c¬: tÕ bµo nhiÒu, dµi.. 4. Nhận xét - đánh giá - GV nh¾c nhë HS thu dän, vÖ sinh ng¨n n¾p, trËt tù. Tr¶ lêi c©u hái: ? Lµm tiªu b¶n c¬ v©n, em gÆp khã kh¨n g×? ? Em đã quan sát được những loại mô nào? Nêu sự khác nhau về đặc điểm cÊu t¹o 3 lo¹i m«: m« biÓu b×, m« liªn kÕt, m« c¬.. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Mçi HS viÕt 1 b¶n thu ho¹ch theo mÉu SGK. - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ m« thÇn kinh.. Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. TiÕt 6 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 6: Ph¶n x¹ A. môc tiªu.. - Tr×nh bµy ®­îc cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¬ b¶n cña n¬ron. - ChØ râ 5 thµnh phÇn cña 1 cung ph¶n x¹ vµ ®­êng dÉn truyÒn xung thÇn kinh trong cung ph¶n x¹. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 6.1 – N¬ron; H6.2 – Cung ph¶n x¹ SGK. - B¶ng phô, phiÕu häc tËp. C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò Thu báo cáo của HS ở giờ trước. 3. Bµi míi VB: - V× sao khi sê tay vµo vËt nãng, tay rôt l¹i? -Nhìn thấy quả me, quả khế có hiện tượng tiết nước bọt? - §Ìn chiÕu vµo m¾t, m¾t nh¾m l¹i? - Hiện tượng trên là gì? Những thành phần nào tham gia vào? Cơ chế diễn ra như thÕ nµo? Bµi Ph¶n x¹ sÏ gióp chóng ta tr¶ lêi c¸c c©u hái nµy. Hoạt động 1: Cấu tạo và chức năng của nơron Mục tiêu: HS chỉ rõ cấu tạo và chức năng của nơron, từ đó thấy được chiều hướng lan truyền xung thần kinh trong sợi trục. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yªu cÇu HS nghiªn cøu  môc I SGK kÕt hîp quan s¸t H 6.1 vµ tr¶ lêi - HS ghi nhí chó thÝch. c©u hái: - Nªu thµnh phÇn cÊu t¹o cña m« thÇn kinh - G¾n chó thÝch vµo tranh c©m cÊu t¹o - 1 HS lªn b¶ng g¾n chó thÝch. n¬ron vµ m« t¶ cÊu t¹o 1 n¬ron ®iÓn - HS nhËn xÐt, nªu cÊu t¹o n¬ron. h×nh? Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n sinh 8. N¨m häc 2010 - 2011. - GV treo tranh cho HS nhËn xÐt, rót ra kÕt luËn. - N¬ron cã chøc n¨ng g×? - Cho HS nªu kh¸i niÖm tÝnh c¶m øng, tÝnh dÉn truyÒn. - GV chØ trªn tranh chiÒu lan truyÒn xung thÇn kinh trªn h×nh 6.1 vµ 6.2 (cung ph¶n x¹) L­u ý: xung thÇn kinh lan truyÒn theo 1 chiÒu. - Dựa vào chức năng dẫn truyền, người ta chia n¬ron thµnh 3 lo¹i: - GV ph¸t phiÕu häc tËp, yªu cÇu HS nghiªn cøu tiÕp  SGK kÕt hîp quan sát H 6.2 để tìm ra sự khác nhau giữa 3 lo¹i n¬ron. - GV treo b¶ng kÎ phiÕu häc tËp. - GV đưa ra đáp án đúng, hướng dẫn HS trên sơ đồ H 6.2.. - Nghiên cứu tiếp SGK để trả lời các c©u hái.. - Nghiªn cøu  SGK kÕt hîp quan s¸t H 6.2; trao đổi nhóm, hoàn thành kết qu¶ vµo phiÕu häc tËp. - HS ®iÒn kÕt qu¶. C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt.. KÕt qu¶ phiÕu häc tËp: C¸c lo¹i n¬ron C¸c lo¹i n¬ron VÞ trÝ Chøc n¨ng - Th©n n»m bªn ngoµi - TruyÒn xung thÇn kinh Nơron hướng tâm T¦ thÇn kinh từ cơ quan đến TƯ thần (n¬ron c¶m gi¸c) kinh (thô c¶m). N¬ron trung gian - N»m trong trung ­¬ng - Liªn hÖ gi÷a c¸c n¬ron. (n¬ron liªn l¹c) thÇn kinh. - Th©n n»m trong trung - TruyÒn xung thÇn kinh ­¬ng thÇn kinh, sîi trôc tõ trung ­¬ng tíi c¬ quan N¬ron li t©m (nơron vận động) hướng ra cơ quan phản phản ứng. øng. ? Em có nhận xét gì về hướng dẫn truyền xung thần kinh ở nơron hướng tâm và li tâm (Ngược chiều). KÕt luËn: a. cÊu t¹o n¬ron gåm: - Th©n: chøa nh©n, xung quanh cã tua ng¾n (sîi nh¸nh). Nguyễn Văn Hùng – Trường PT cấp 2,3 Đa Kia Lop8.net. 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>