Bài soạn môn Sinh học khối 8 - Chương II: Vận động - Tiết 7 đến tiết 12

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Chương II – Vận động TiÕt 7. Bµi 7:. Bộ xương. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS trình bày được các thành phần chính của bộ xương và xác định được vị trí các xương chÝnh ngay trªn c¬ thÓ m×nh. - Phân biệt được các loại xương dài, xương ngắn, xương dẹt về hình thái, cấu tạo. - Phân biệt các loại khớp xương, nắm vững cấu tạo khớp động. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng quan sát, đọc hiểu và hoạt động nhóm. 3. Thái độ: - Yªu thÝch m«n häc B. chuÈn bÞ.. - Tranh vÏ phãng to h×nh 7.1 – 7.4 SGK. - Mô hình bộ xương. C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Ph¶n x¹ lµ g×? Cho 1 Vd vÒ ph¶n x¹ vµ ph©n tÝch ®­êng ®i cña xung thÇn kinh trong phản xạ đó. 3. Bài mới: ? Hệ vận động gồm những cơ quan nào? Bộ xương người có đặ điểm cấu tạo vµ chøc n¨ng nh­ thÕ nµo? H«m nay c« vµ c¸c em sÏ cïng t×m hiÓu bµi 7. Hoạt động 1: Các thành phần chính của bộ xương Mục tiêu: HS chỉ rõ được vai trò chính của bộ xương, nắm được 3 thành phần chính của bộ xương và phân biệt 3 loại xương . Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yªu cÇu HS quan s¸t H 7.1 - Quan s¸t kÜ H 7.1 vµ tr¶ lêi. 1. Thµnh phÇn cña bé vµ tr¶ lêi c©u hái: - HS nghiên cứu H 7.2; 7.3 xương - Bộ xương chia 3 - Bộ xương gồm mấy thành kết hợp với thông tin trong phÇn: SGK để trả lời. phÇn ? + Xương đầu gồm ? Nêu đặc điểm của mỗi - HS thảo luận nhóm để nêu xương sọ và xương mặt. thµnh phÇn? + Xương thân gồm - Yêu cầu HS trao đổi nhóm được: - T×m hiÓu ®iÓm gièng vµ + Gièng: cã c¸c thµnh phÇn cét sèng vµ lång ngùc. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> khác nhau giữa xương tay và tương ứng với nhau. + Khác: về kích thước, cấu xương chân? t¹o ®ai vai vµ ®ai h«ng, xương cổ tay, bàn tay, bàn ch©n. - Vì sao có sự khác nhau đó? + Sự khác nhau là do tay thÝch nghi víi qu¸ tr×nh lao động, chân thích nghi với - Từ những đặc điểm của bộ dáng đứng thẳng. xương hãy cho biết bộ xương - HS dựa vào kiến thức ở th«ng tin kÕt hîp víi tranh H cã chøc n¨ng g×? 7.1; 7.2 để trả lời. - Tù rót ra kÕt luËn.. + Xương chi gồm xương chi trên và xương chi dưới. - §Æc ®iÓm mçi phÇn: SGK. + Xương chi trên nhá bÐ, linh ho¹t. + Xương chi dưới to, khoÎ, dµi, ch¾c ch¾n, Ýt cö động. => Bộ xương người thích nghi với quá trình lao động và đứng thẳng. 2. Vai trò của bộ xương - Nâng đỡ cơ thể, tạo h×nh d¸ng c¬ thÓ. - T¹o khoang chøa, b¶o vÖ c¸c c¬ quan. - Cïng víi hÖ c¬ giúp cơ thể vận động. Hoạt động 2: Phân biệt các loại xương Mục tiêu: HS phân biệt được các loại xương về hình thái, cấu tạo. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc  mục II , - HS đọc  mục II , quan sát - Căn cứ vào hình dạng và quan sát hình 7.1 để trả lời hình 7.1 để nhận dạng, nêu cấu tạo chia xương thành 3 c©u hái: đặc điểm các loại xương. lo¹i: + Xương dài: hình ống, - Căn cứ vào đâu để phân chứa tuỷ đỏ (trẻ em), tuỷ biệt các loại xương? vàng (người lớn). - Phân biệt đặc điểm của mỗi + Xương ngắn: ngắn. lo¹i? + Xương dẹt: hình bản dẹt. - Xác định các loại xương đó trªn tranh vµ m« h×nh? Hoạt động 3: Các khớp xương Mục tiêu: HS nắm được sự phân loại khớp thành 3 loại dựa trên khả năng cử động và xác định được khớp đó trên cơ thể mình. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yªu cÇu HS t×m hiÓu th«ng - Khớp xương là nơi hai tin mục III và trả lời câu hỏi: - HS nghiên cứu thông tin hay nhiều đầu xương tiếp gi¸p víi nhau. - Thế nào gọi là khớp xương? SGK. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Rót ra kÕt luËn. - Có 3 loại khớp xương: - Cã mÊy lo¹i khíp? + Khớp động: 2 đầu xương - Yªu cÇu HS quan s¸t H 7.4 cã sôn, gi÷a lµ dÞch khíp vµ tr¶ lêi c©u hái: (ho¹t dÞch), ngoµi cã d©y - Dùa vµo khíp ®Çu gèi, h·y ch»ng gióp c¬ thÓ cã kh¶ mô tả 1 khớp động? năng cử động linh hoạt. - Khả năng cử động của khớp động và khớp bán động khác - Quan sát kĩ H 7.4, trao đổi + Khớp bán động: giữa 2 đầu xương có đệm sụn nhau nh­ thÕ nµo? V× sao cã nhãm vµ rót ra kÕt luËn. giúp cử động hạn chế. sự khác nhau đó? + Khớp bất động: 2 đầu - Nêu đặc điểm của khớp bất xương khớp với nhau bởi động? mÐp r¨ng c­a hoÆc xÕp lîp - GV løu ý HS: trong bé lên nhau, không cử động xương người chủ yếu là khớp ®­îc. động giúp con người vận - HS đọc kết luận. động và lao động. - Cho HS đọc kết luận SGK. 4. Kiểm tra, đánh giá ? Chức năng của bộ xương là gì? ? Xác định trên tranh vẽ bộ xương và các thành phần của bộ xương người? Các khớp xương bằng dán chú thích. (nếu có dùng mô hình hoặc xác định trên cơ thể mình). 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - Lập bảng so sánh các loại khớp về cấu tạo, tính chất cử động và ý nghĩa. - §äc môc “Em cã biÕt”. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 8. Bµi 8:. cấu tạo và tính chất của xương. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - HS nắm được cấu tạo chung 1 xương dài. Từ đó giải thích được sự lớn lên của xương và khả năng chịu lực của xương. - Xác định được thành phần hoá học của xương để chứng minh được tính đàn hồi và cứng rắn của xương. 2. Kü n¨ng: Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Rèn kĩ năng lắp đặt thí nghiệm đơn giản. 3. Thái độ: - Yªu thÝch m«n häc B. chuÈn bÞ.. - Tranh vÏ phãng to c¸c h×nh 8.1 -8.4 SGK. - Vật mẫu: Xương đùi ếch hoặc xương ngón chân gà. Đoạn dây đồng 1 đầu quấn chặt vào que bằng tre, gỗ, đầu kia quấn vào xương. Một panh để gắp xương, 1 đèn cồn, 1 cốc nước lã để rửa xương, 1 cốc đựng HCl 10% , đầu giờ thả 1 xương đùi ếch vào axit. (NÕu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm cÇn chuÈn bÞ c¸c dông cô nh­ trªn theo nhãm). C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Bộ xương người được chia làm mấy phần? Mỗi phần gồm những xương nào? - Sự khác nhau giữa xương tay và xương chân như thế nào? Điều đó có ý nghĩa gì đối với hoạt động của con người? - Nêu cấu tạo và vai trò của từng loại khớp? 3. Bài mới: Gọi 1 HS đọc mục “Em có biết” (Tr 31 – SGK). GV: Những thông tin đó cho ta biết xương có sức chịu đựng rất lớn. Vậy vì sao xương có khả năng đó? Chúng ta sẽ giải đáp qua bài học ngày hôm nay. Hoạt động 1: Cấu tạo của xương Mục tiêu: HS chỉ ra được cấu tạo của xương dài, xương dẹt và chức năng của nó. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yêu cầu HS tìm hiểu thông - HS nghiên cứu thông tin và 1. Cấu tạo xương dài bảng tin môc I SGK kÕt hîp quan quan s¸t h×nh vÏ, ghi nhí 8.1 SGK. 2. Chức năng của xương s¸t H 8.1; 8.2 ghi nhí chó kiÕn thøc. thÝch vµ tr¶ lêi c©u hái: dµi b¶ng 8.1 SGK. 3. Cấu tạo xương ngắn và - Xương dài có cấu tạo như - 1 HS lên bảng dán chú xương dẹt thÕ nµo? - Ngoài là mô xương cứng - GV treo H 8.1(tranh c©m), thÝch vµ tr×nh bµy. gäi 1 HS lªn d¸n chó thÝch vµ - C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ (máng). rót ra kÕt luËn. - Trong toàn là mô xương tr×nh bµy. xốp, chứa tuỷ đỏ. - Cho c¸c HS kh¸c nhËn xÐt sau đó cùng HS rút ra kết luËn. - CÊu t¹o h×nh èng cña th©n xương, nan xương ở đầu - Cấu tạo hình ống làm cho xương xếp vòng cung có ý xương nhẹ và vững chắc. nghĩa gì với chức năng của - Nan xương xếp thành vòng cung cã t¸c dông ph©n t¸n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> lùc lµm t¨ng kh¶ n¨ng chÞu xương? - GV: Người ta ứng dụng cấu lực. tạo xương hình ống và cấu tróc h×nh vßm vµo kiÕn tróc - Nghiªn cøu b¶ng 8.1, ghi xây dựng đảm bảo độ bền nhớ thông tin và trình bày. v÷ng vµ tiÕt kiÖm nguyªn vËt - Nghiªn cøu th«ng tin , liÖu (trô cÇu, cét, vßm cöa) - Nêu cấu tạo và chức năng quan sát hình 8.3 để trả lời. - Rót ra kÕt luËn. của xương dài? - Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin môc I.3 vµ quan s¸t H 8.3 để trả lời: - Nêu cấu tạo của xương ngắn và xương dẹt? Hoạt động 2: Sự to ra và dài ra của xương Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc  mục II - HS nghiªn cøu  môc vµ tr¶ lêi c©u hái: II vµ tr¶ lêi c©u hái. - Xương to ra là nhờ đâu? - GV dïng H 8.5 SGK m« t¶ thÝ nghiÖm chøng minh vai trò của sụn tăng trưởng: dùng - Trao đổi nhóm. đinh platin đóng vào vị trí A, - Đại diện nhóm trả lời. B, C, D ở xương 1 con bê. B vµ C ë phÝa trong sôn t¨ng trưởng. A và D ở phía ngoài - Xương to ra về bề ngang sụn của 2 đầu xương. Sau vài lµ nhê c¸c tÕ bµo mµng tháng thấy xương dài ra xương phân chia. nh­ng kho¶ng c¸ch BC - Chèt l¹i kiÕn thøc. - Xương dài ra do các tế không đổi còn AB và CD dài bào ở sụn tăng trưởng phân hơn trước. chia và hoá xương. Yªu cÇu HS quan s¸t H 8.5 cho biÕt vai trß cña sôn t¨ng trưởng. - GV l­u ý HS: Sù ph¸t triÓn của xương nhanh nhất ở tuổi dậy thì, sau đó chậm lại từ 18-25 tuæi. - Trẻ em tập TDTT quá độ, Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> mang v¸c nÆng dÉn tíi sôn tăng trưởng hoá xương nhanh, người không cao ®­îc n÷a. Tuy nhiªn mµng xương vẫn sinh ra tế bào xương. Hoạt động 3: Thành phần hoá học và tính chất của xương Mục tiêu: Thông qua thí nghiệm, HS chỉ ra được 2 thành phần cơ bản của xương có liên quan đến tính chất của xương – Liên hệ thực tế. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - GV biÓu diÔn thÝ nghiÖ: Cho xương đùi ếch vào ngâm trong dd HCl 10%. - Gäi 1 HS lªn quan s¸t. - HS quan s¸t vµ nªu hiÖn tượng: - Hiện tượng gì xảy ra. - Dùng kẹp gắp xương đã + Có bọt khí nổi lên (khí - Xương gồm 2 thành phần CO2) chứng tỏ xương có hoá học là: ngân rửa vào cốc nước lã + ChÊt v« c¬: muèi canxi. - Thử uốn xem xương cứng muối CaCO3. + Xương mềm dẻo, uốn cong + Chất hữu cơ (cốt giao). hay mÒm? - Sù kÕt hîp 2 thµnh phÇn - Đốt xương đùi ếch khác được. trên ngọn lửa đèn cồn, khi - Đốt xương bóp thấy xương này làm cho xương có tính chất đàn hồi và rắn chắc. hết khói: Bóp phần đã đốt, vỡ. nhận xét hiện tượng. - Tõ c¸c thÝ nghiÖm trªn, cã thể rút ra kết luận gì về + Xương vỡ vụn. thµnh phÇn, tÝnh chÊt cña + HS trao đổi nhóm và rút ra xương? - GV giíi thiÖu vÒ tØ lÖ chÊt kÕt luËn. cốt giao thay đổi ở trẻ em, - 1 HS đọc kết luận SGK. người già. 4. Kiểm tra, đánh giá Cho HS lµm bµi tËp 1 SGK. Tr¶ lêi c©u hái 2, 3. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - Đọc trước bài 9: Cấu tạo và tính chất của cơ. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TiÕt 9. Bµi 9:. CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña c¬. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc : - Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ. - Gi¶i thÝch ®­îc tÝnh chÊt c¨n b¶n cña c¬ lµ sù co c¬ vµ nªu ®­îc ý nghÜa cña sù co c¬. 2. Kü n¨ng : Rèn kỹ năng quan sát và hoạt động nhóm. 3. Thái độ : - Yªu thÝch m«n häc B. chuÈn bÞ.. - Tranh vẽ phóng to H 9.1 đến 9.4 SGK. - Tranh vẽ hệ cơ người. - Bóa y tÕ. - NÕu cã ®iÒu kiÖn: chuÈn bÞ Õch, dd sinh lÝ 0,65%, m¸y ghi nhÞp co c¬. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. Kiểm tra bài cũ: - Nêu cấu tạo chức năng của xương dài? - Nêu thành phần hoá học và tính chất của xương? 2. Bài mới: GV dùng tranh hệ cơ ở người giới thiệu một cách khái quát về các nhóm cơ chÝnh cña c¬ thÓ nh­ phÇn th«ng tin ®Çu bµi SGK. Hoạt động 1: Cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - Yêu cầu HS đọc thông tin - HS nghiên cứu thông tin - Bắp cơ : gồm nhiều bó môc I vµ quan s¸t H 9.1 SGK vµ quan s¸t h×nh vÏ, c¬, mçi bã gåm nhiÒu sîi SGK, trao đổi nhóm để trả thống nhất câu trả lời. c¬ (tÕ bµo c¬) bäc trong lêi c©u hái: - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. mµng liªn kÕt. - B¾p c¬ cã cÊu t¹o nh­ thÕ C¸c nhãm kh¸c bæ sung vµ - Hai ®Çu b¾p c¬ cã g©n rót ra kÕt luËn. bám vào xương, giữa phình nµo ? to lµ bông c¬. - Nªu cÊu t¹o tÕ bµo c¬ ? - TÕ bµo c¬: gåm nhiÒu - Gäi HS chØ trªn tranh cÊu đoạn, mỗi đoạn là 1 đơn vị t¹o b¾p c¬ vµ tÕ bµo c¬. cÊu tróc giíi h¹n bëi 2 tÊm h×nh ch÷ Z. Sù s¾p xÕp c¸c t¬ c¬ m¶nh vµ t¬ c¬ dµy ë tế bào cơ tạo nên đĩa sáng và đĩa tối. + §Üa tèi: lµ n¬i ph©n bè t¬ cơ dày, đĩa sáng là nơi ph©n bè t¬ c¬ m¶nh. Hoạt động 2: Tính chất của cơ Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Hoạt động của giáo viên - Yêu cầu HS đọc thí nghiệm vµ quan s¸t H 9.2 SGK (nÕu cã ®iÒu kiÖn GV biÓu diÔn thÝ nghiÖm) - Yªu cÇu HS m« t¶ thÝ nghiÖm sù co c¬ - GV gi¶i thÝch vÒ chu k× co c¬ (nhÞp co c¬). - Yêu cầu HS đọc thông tin + GËp c¼ng tay s¸t c¸nh tay. - Nhận xét về sự thay đổi độ lớn của cơ bắp trước cánh tay? Vì sao có sự thay đổi đó? - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm ph¶n x¹ ®Çu gèi, quan s¸t H 9.3 - Gi¶i thÝch c¬ chÕ ph¶n x¹ sù co c¬?. Hoạt động của học sinh Néi dung - HS nghiªn cøu thÝ nghiÖm - TÝnh chÊt c¨n b¶n cña c¬ lµ sù co c¬ vµ d·n khi bÞ vµ tr¶ lêi c©u hái : kÝch thÝch,c¬ ph¶n øng l¹i - Nªu kÕt luËn. b»ng co c¬. - C¬ co råi l¹i d·n rÊt nhanh t¹o chu k× co c¬. - HS đọc thông tin, làm động - Khi cơ co, tơ cơ mảnh t¸c co c¼ng tay s¸t c¸nh tay xuyªn s©u vµo vïng ph©n để thấy bắp cơ co ngắn lại, to bố của tơ cơ dày làm tế bµo c¬ co ng¾n l¹i lµm cho ra vÒ bÒ ngang. - Gi¶i thÝch dùa vµo th«ng tin b¾p c¬ ng¾n l¹i vµ to vÒ bÒ ngang. SGK, rót ra kÕt luËn. - HS làm phản xạ đầu gối (2 - Khi kích thích tác động vµo c¬ quan thô c¶m lµm HS lµm). - Dựa vào H 9.3 để giải thích xuất hiện xung thần kinh theo dây hướng tâm đến c¬ chÕ ph¶n x¹ co c¬. trung ­¬ng thÇn kinh, tíi d©y li t©m, tíi c¬ vµ lµm c¬ co.. Hoạt động 3: ý nghĩa của hoạt động co cơ Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - Cơ co giúp xương cử - Quan s¸t H 9.4 vµ cho biÕt : - HS quan s¸t H 9.4 SGK - Trao đổi nhóm để thống động để cơ thể vận động, - Sù co c¬ cã t¸c dông g×? lao động, di chuyển. - Yªu cÇu HS ph©n tÝch sù nhÊt ý kiÕn. phối hợp hoạt động co, dãn - Đại diện nhóm trình bày, - Trong sự vận động cơ thể lu«n cã sù phèi hîp nhÞp gi÷a c¬ 2 ®Çu (c¬ gÊp) vµ c¬ bæ sung vµ rót ra kÕt luËn. nhµng gi÷a c¸c nhãm c¬. 3 ®Çu (c¬ duçi) ë c¸nh tay. - GVnhËn xÐt, gióp HS rót ra kÕt luËn. - Yêu cầu 1 HS đọc kết luận cuèi bµi. 3. Kiểm tra đánh giá - HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm : Khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng: 1. C¬ b¾p ®iÓn h×nh cã cÊu t¹o: a. Sîi c¬ cã v©n s¸ng, v©n tèi. b. Bã c¬ vµ sîi c¬. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> c. Cã mµng liªn kÕt bao bäc, 2 ®Çu to, gi÷a ph×nh to. d. Gåm nhiÒu sîi c¬ tËp trung thµnh bã. e. C¶ a, b, c, d g. ChØ cã c, d. 2. Khi c¬ co, b¾p c¬ ng¾n l¹i vµ to bÒ ngang lµ do: a. V©n tèi dµy lªn. b. Một đầu cơ co và một đầu cơ cố định. c. C¸c t¬ m¶nh xuyªn s©u vµo vïng t¬ dµy lµm cho v©n tèi ng¾n l¹i. d. C¶ a, b, c. e. ChØ a vµ c. 4. Hướng dẫn về nhà - Häc vµ tr¶ lêi c©u 1, 2, 3. Gîi ý: C©u 1: §Æc ®iÓm phï hîp chøc n¨ng co c¬ cña tÕ bµo c¬: + Tế bào cơ gồm nhiều đơn vị cấu trúc nối liền nhau nên tế bào cơ dài. + Mỗi đơn vị cấu trúc cơ tơ cơ dày và tơ cơ mảnh bố trí xen kẽ. Khi tơ cơ mảnh xuyên sâu vµo vïng ph©n bè cña t¬ c¬ dµy sÏ lµm c¬ ng¾n l¹i t¹o nªn sù co c¬. Câu 2 : Khi đứng cả cơ gấp và duỗi cẳng chân cùng co, nhưng không co tối đa. Cả hai cơ đối kháng đều co tạo ra thế cân bằng giữ cho hệ thống xương chân thẳng để trọng tâm rơi vào chân đó. C©u 3 : - Kh«ng khi nµo c¶ 2 c¬ gÊp vµ duçi cïng co tèi ®a 9cña 1 bé phËn c¬ thÓ) - C¬ gÊp vµ duçi cña 1 bé phËn cïng duçi tèi ®a khi c¸c c¬ nµy mÊt kh¶ n¨ng tiÕp nhận kích thích do đó mất trương lực cơ (trường hợp bại liệt). Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 10. Bµi 10:. hoạt động của cơ. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - HS chứng minh được cơ co sinh ra công. Công của cơ được sử dụng trong lao động và di chuyÓn. - Tr×nh bµy ®­îc nguyªn nh©n sù mái c¬ vµ nªu biÖn ph¸p chèng mái c¬. - Nêu được lợi ích của sự luyện tập cơ, từ đó vận dụng vào đời sống, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao và lao động vừa sức. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng phân tích, khái quát hoá và hoạt đông nhóm. 3. Thái độ: - Yªu thÝch m«n häc Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> B. chuÈn bÞ.. - M¸y ghi c«ng cña c¬, c¸c lo¹i qu¶ c©n. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. KiÓm tra bµi cò - Tr×nh bµy cÊu t¹o cña tÕ bµo c¬ phï hîp víi chøc n¨ng co c¬? - ý nghĩa của hoạt động co cơ? - C©u 2,3 SGK. 2. Bài mới : - Vậy hoạt động của cơ mang lại hiệu quả gì và làm gì để tăng hiệu quả hoạt động co cơ? Hoạt động 1: Công của cơ Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - Yêu cầu HS làm bài tập - HS chọn từ trong khung để - Khi cơ co tác động vào SGK. hoµn thµnh bµi tËp: vËt lµm di chuyÓn vËt, tøc - Từ bài tập trên, em có nhận 1- co; 2- lực đẩy; 3- lực kéo. là cơ đã sinh ra công. xét gì về sự liên quan giữa + Hoạt động của cơ tạo ra lực - Công của cơ : A = F.S lµm di chuyÓn vËt hay mang F : lùc Niut¬n c¬, lùc vµ sù co c¬? - Yªu cÇu HS t×m hiÓu th«ng v¸c vËt. S : độ dài tin để trả lời câu hỏi: A : c«ng - ThÕ nµo lµ c«ng cña c¬? - C«ng cña c¬ phô thuéc : - HS t×m hiÓu th«ng tin SGK C¸ch tÝnh? + Tr¹ng th¸i thÇn - Các yếu tố nào ảnh hưởng kết hợp với kiến thức đã biết kinh. về công cơ học, về lực để trả + Nhịp độ lao động. đến hoạt động của cơ? + Khối lượng của vật - H·y ph©n tÝch 1 yÕu tè lêi, rót ra kÕt luËn. di chuyÓn trong các yếu tố đã nêu? - GV gióp HS rót ra kÕt luËn. - Yªu cÇu HS liªn hÖ trong + HS liªn hÖ thùc tÕ trong lao động. lao động. Hoạt động 2: Sự mỏi cơ Hoạt động của giáo viên - GV tæ chøc cho HS lµm thÝ nghiÖm trªn m¸y ghi c«ng c¬ đơn giản. - GV hướng dẫn tìm hiểu b¶ng 10 SGK vµ ®iÒn vµo « trống để hoàn thiện bảng. - Yªu cÇu HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi :. Hoạt động của học sinh - 1 HS lªn lµm 2 lÇn: + LÇn 1: co ngãn tay nhÞp nhàng với quả cân 500g, đếm xem c¬ co bao nhiªu lÇn th× mái. + Lần 2 : với quả cân đó, co với tốc độ tối đa, đếm xem cơ co ®­îc bao nhiªu lÇn th× Lop8.net. Néi dung - C«ng cña c¬ cã trÞ sè lín nhÊt khi c¬ co n©ng vËt cã khối lượng thích hợp với nhÞp co c¬ võa ph¶i. - Mỏi cơ là hiện tượng cơ lµm viÖc nÆng vµ l©u dÉn tới biên độ co cơ giảm=> ngõng..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Qua kết quả trên, em hãy mỏi và có biến đổi gì về biên 1. Nguyên nhân của sự mái c¬ cho biết khối lượng của vật độ co cơ. nh­ thÕ nµo th× c«ng c¬ s¶n - Dùa vµo c¸ch tÝnh c«ng HS - Cung cÊp oxi thiÕu. - Năng lượng thiếu. ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng 10. sinh ra lín nhÊt ? - Axit lactic bÞ tÝch tô - Khi ngãn tay trá kÐo råi th¶ quả cân nhiều lần, có nhận - HS theo dõi thí nghiệm, trong cơ, đầu độc cơ. xét gì về biên độ co cơ trong quan sát bảng 10, trao đổi 2. Biện pháp chống mỏi cơ - Khi mái c¬ cÇn nghØ qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm kÐo nhãm vµ nªu ®­îc : + Khối lượng của vật thích ngơi, thở sâu, kết hợp xoa dµi ? bóp cơ sau khi hoạt động - Hiện tượng biên độ co cơ hợp thì công sinh ra lớn. + Biên độ co cơ giảm dẫn tới (chạy...) nên đi bộ từ từ gi¶m khi c¬ lµm viÖc qu¸ søc ngừng khi cơ làm việc quá đến khi bình thường. đặt tên là gì ? - Để lao động có năng suất søc. -Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. cao cÇn lµm viÖc nhÞp - Yªu cÇu HS nghiªn cøu nhµng, võa søc (khèi thông tin SGK để trả lời câu lượng và nhịp co cơ thích hái : - HS nghiên cứu thông tin để hợp) đặc biệt tinh thần vui - Nguyên nhân nào dẫn đến vÎ, tho¶i m¸i. tr¶ lêi : sù mái c¬ ? đáp án d. Từ đó rút ra kết - Thường xuyên lao động, a. Thiếu năng lượng tập TDTT để tăng sức chịu luËn. b. ThiÕu oxi đựng của cơ. c. Axit lăctic ứ đọng trong cơ, đầu độc cơ d. Cả a, b, c đều đúng. - HS liªn hÖ thùc tÕ vµ tr¶ lêi. -Mỏi cơ ảnh hưởng đến sức + Mái c¬ lµm cho c¬ thÓ mÖt khoẻ, lao động và học tập mỏi, năng suất lao động nh­ thÕ nµo? gi¶m. - Làm thế nào để cơ không bị mỏi, lao động và học tập đạt - Liên hệ thực tế và rút ra kết kÕt qu¶? luËn. - Khi mái c¬ cÇn lµm g×? Hoạt động 3: Thường xuyên luyện tập để rèn luyện cơ Hoạt động của giáo viên - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái: - Kh¶ n¨ng co c¬ phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo ? - Những hoạt động nào được. Hoạt động của học sinh - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, bæ sung. Nªu ®­îc: + Kh¶ n¨ng co c¬ phô thuéc: Lop8.net. Néi dung - Thường xuyên luyện tập TDTT và lao động hợp lí nh»m: + T¨ng thÓ tÝch c¬ (c¬ ph¸t triÓn).

<span class='text_page_counter'>(12)</span> ThÇn kinh: s¶ng kho¸i, ý thøc + T¨ng lùc co c¬ vµ lµm tèt. viÖc dÎo dai, lµm t¨ng Thể tích của bắp cơ: bắp cơ năng suất lao động. + Xương thêm cứng rắn, lín dÉn tíi co c¬ m¹nh. tăng năng lực hoạt động Lùc co c¬ Kh¶ n¨ng dÎo dai, bÒn bØ. cña c¸c c¬ quan; tuÇn + Hoạt động coi là luyện tập hoàn, hô hấp, tiêu hoá... - Nên có phương pháp như cơ: lao động, TDTT thường Làm cho tinh thần sảng kho¸i. xuyªn... thế nào để đạt hiệu quả? + Lao động, TDTT ảnh - Tập luyện vừa sức. hưởng đến các cơ quan... - Rót ra kÕt luËn. 3. Kiểm tra đánh giá - Gọi 1 HS đọc kết luận SGK. ? Nguyªn nh©n cña sù mái c¬? ? Công của cơ là gì? Công của cơ được sử dụng vào mục đích nào? ? Nêu biện pháp để tăng cường khả năng làm việc của cơ và biện pháp chống mỏi cơ. - Cho HS ch¬i trß ch¬i SGK. 4. Hướng dẫn về nhà - Häc vµ tr¶ lêi c©u 1, 2, 3 SGK. - Nhắc HS thường xuyên thực hiện bài 4 ở nhà.. coi lµ sù luyÖn tËp c¬?-? Luyện tập thường xuyên có tác dụng như thế nào đến các hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ vµ dẫn tới kết quả gì đối với hệ c¬?. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 11. Bµi 11:. Tiến hoá của hệ vận động Vệ sinh hệ vận động. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc : - HS chứng minh được tiến hoá của người so với động vật thể hiện ở hệ cơ xương. - Vận dụng những hiểu biết về hệ vận động để giữ vệ sinh, rèn luyện thân thể, chống bệnh tật về cơ xương thường xảy ra ở tuổi thiếu niên. 2. Kü n¨ng : - Rèn kỹ năng phân tích khái quát hoá và hoạt động nhóm 3. Thái độ : - Giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn hệ vận động để có thân hình cân đối. B. chuÈn bÞ.. - Tranh vẽ phóng to H 11.1 đến H 11.5. - Tranh vẽ bộ xương người và bộ xương tinh tinh. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - PhiÕu tr¾c nghiÖm. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. Kiểm tra bài cũ- Công của cơ là gì ? công của cơ được sử dụng vào mục đích gì ? H·y tÝnh c«ng cña c¬ khi x¸ch tói g¹o 5 kg lªn cao 1 m?- Nguyªn nh©n sù mái c¬ ? gi¶i thích ? - Nêu những biện pháp để tăng cường khả năng làm việc của cơ và các biện pháp chèng mái c¬. 2. Bài mới: Chúng ta đã biết rằng người có nguồn gốc từ động vật thuộc lớp thú, nhưng người đã thoát khỏi động vật và trở thành người thông minh. Qua quá trình tiến hoá, cơ thể người có nhiều biến đổi trong đó có sự biến đổi của hệ cơ xương. Bài hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sự tiến hoá của hệ vận động. Hoạt động 1: Sự tiến hoá của bộ xương người so với bộ xương thú Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV treo tranh bộ xương - HS quan sát các tranh, so người và tinh tinh, yêu cầu sánh sự khác nhaugiữa bộ HS quan sát từ H 11.1 đến xương người và thú. 11.3 và làm bài tập ở bảng - Trao đổi nhóm hoàn 11. thµnhb¶ng 11. - GV treo b¶ng phô 11 yªu - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy c¸c cầu đại diện các nhóm lên nhóm khác nhận xét, bổ sung. - Bộ xương người cấu tạo b¶ng ®iÒn. hoµn toµn phï hîp víi t­ - GV nhận xét đánh giá, đưa - HS trao đổi nhóm hoàn để thế đứng thẳng và lao ra đáp án. nêu được các đặc điểm: cột động. - Những đặc điểm nào của sống, lồng ngực, sự phân hoá bộ xương người thích nghi tay và chân, đặc điểm về khớp với tư thế đứng thẳng và đi tay và chân. b»ng 2 ch©n ? - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. Bảng 11- Sự khác nhau giữa bộ xương người và xương thú C¸c phÇn so s¸nh Bộ xương người Bộ xương thú - TØ lÖ sä/mÆt - Lín - Nhá - Lồi cằm xương mặt - Ph¸t triÓn - Kh«ng cã - Cét sèng - Cong ë 4 chç - Cong h×nh cung - Lång ngùc - Në sang 2 bªn - Në theo chiÒu l­ng bông - Xương chậu - Në réng - HÑp - Xương đùi - Ph¸t triÓn, khoÎ - Bình thường - Xương bàn chân - Xương ngón ngắn, bàn - Xương ngón dài, bàn chân ch©n h×nh vßm. ph¶ng. - Xương gót - Lín, ph¸t triÓn vÒ phÝa sau. - Nhá Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Hoạt động 2: Sự tiến hoá của hệ cơ người so với hệ cơ thú Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - GV yêu cầu HS đọc thông - Cá nhân nghiên cứu SGK, - Cơ nét mặt biểu hiện tình tin SGK, quan sát H 11.4, quan sát hình vẽ, trao đổi cảm của con người. - Cơ vận động lưỡi phát trao đổi nhóm để trả lời câu nhóm để thống nhất ý kiến. - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh triÓn. hái : - C¬ tay: ph©n ho¸ thµnh - Hệ cơ ở người tiến hoá so bày, bổ sung. - Rót ra kÕt luËn. nhiÒu nhãm c¬ nhá phô víi hÖ c¬ thó nh­ thÕ nµo ? tr¸ch c¸c phÇn kh¸c nhau. - GV nhận xét, đánh giá giúp Tay cử động linh hoạt, đặc HS rót ra kÕt luËn. ®iÖt lµ ngãn c¸i. - C¬ ch©n lín, khoÎ, cã thÓ gËp, duçi. Hoạt động 3: Vệ sinh hệ vận động Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung - Yªu cÇu HS quan s¸t H - C¸ nh©n quan s¸t H 11.5 Để cơ và xương phát triển - Liên hệ thực tế, trao đổi cân đối cần: 11.5, trao đổi nhóm để trả lời nhóm để trả lời. + Chế độ dinh dưỡng hîp lÝ. c¸c c©u hái: - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, + Thường xuyên tiếp xóc víi ¸nh n¾ng. - Để xương và cơ phát triển các nhóm khác bổ sung. + RÌn luyÖn th©n thÓ cân đối, chúng ta cần làm và lao động vừa sức. g×? - Rót ra kÕt luËn. + Chèng cong, vÑo - §Ó chèng cong vÑo cét cét sèng cÇn chó ý: mang sống, trong lao động và học vác đều 2 tay, tư thế làm tËp cÇn chó ý nh÷ng ®iÓm viÖc, ngåi häc ngay ng¾n g× ? kh«ng nghiªng vÑo. - GV nhËn xÐt vµ gióp HS tù rót ra kÕt luËn. 3. Kiểm tra đánh giá - HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm Khoanh tròn vào dấu “- ” các đặc điểm chỉ có ở người, không có ở động vật. - Xương sọ lớn hơn xương mặt. - Cét sèng cong h×nh cung. - Lång ngùc në theo chiÒu l­ng – bông. - C¬ nÐt mÆt ph©n ho¸. - C¬ nhai ph¸t triÓn. - Khớp cổ tay kém linh động. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - Khớp chậu- đùi có cấu tạo hình cầu, hố khớp sâu. - Xương bàn chân xếp trên một mặt phẳng. - Ngón cái nằm đối diện với 4 ngón kia. 4. Hướng dẫn về nhà - Häc vµ tr¶ lêi c©u 1, 2, 3 SGK Tr 39. - Nh¾c HS chuÈn bÞ thùc hµnh nh­ SGK. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 12. Bµi 12:. Tập sơ cứu và băng bó cho người gãy xương. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc : - HS biết cách sơ cứu khi gặp người gãy xương. - Biết băng cố định xương bị gãy, cụ thể xương cẳng tay, cẳng chân. 2 Kü n¨ng : RÌn kü n¨ng thùc hµnh. 3. Thái độ : - Biết vận dụng vào trong cuộc sống. B. chuÈn bÞ.. - GV: Tranh vẽ h 12.1 đến 12.4. Băng hình sơ cứu và băng bó cố định khi gãy xương (nếu có). - HS: Mçi nhãm: 2 nÑp tre (nÑp gç) bµo nh½n dµi 30-40 cm, réng: 4-5 cm, dµy 0,6-1 cm, 4 cuén b¨ng y tÕ dµi 2m (cuén v¶i), 4 miÕng v¶i s¹ch kÝch thÝch 20x40 cm hoÆc g¹c y tÕ. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2. Bài mới: GV có thể giới thiệu 1 vài số liệu về tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động làm gãy xương ở địa phương, dẫn dắt tới yêu cầu bài thực hành đối với học sinh. Hoạt động 1: Nguyên nhân gãy xương Hoạt động của giáo viên - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái : - Nguyên nhân nào dẫn đến gãy xương ? - V× sao nãi kh¶ n¨ng g·y xương liên quan đến lứa tuæi ? - Để bảo vệ xương khi tham gia giao th«ng, em cÇn chó ý đến điểm gì ?. Hoạt động của học sinh - HS trao đổi nhóm và nêu ®­îc : + Do va ®Ëp m¹nh x¶y ra khi bÞ ng·, tai n¹n giao th«ng... + Tuæi cµng cao, nguy c¬ gãy xương càng tăng vì tỉ lệ chất cốt giao (đảm bảo tính đàn hồi) và chất vô cơ (đảm bảo tính rắn chắc) thay đổi theo hướng tăng dần chất vô c¬. Tuy vËy trÎ em còng rÊt Lop8.net. Néi dung. - Gãy xương do nhiều nguyªn nh©n. - Khi bị gãy xương phải sơ cøu t¹i chç, kh«ng ®­îc n¾n bãp bõa b·i vµ chuyÓn ngay n¹n nh©n vµo c¬ së y.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> hay bị gãy xương do... tÕ. + Thực hiện đúng luật giao th«ng. + Kh«ng, v× cã thÓ lµm cho đầu xương gãy đụng chạm vµo m¹ch m¸u vµ d©y thÇn kinh, cã thÓ lµm r¸ch c¬ vµ da. Hoạt động 2: Tập sơ cứu và băng bó. - Gặp người bị tai nạn giao th«ng chóng ta cã nªn n¾n chỗ xương gãy không ? Vì sao ? - GV nhËn xÐt vµ gióp HS rót ra kÕt luËn.. Hoạt động của giáo viên - GV cã thÓ sö dông b¨ng h×nh hoÆc nhãm HS lµm mÉu hoÆc còng cã thÓ dïng tranh H 12.1 => h 12.4 giới thiệu phương pháp sơ cứu và phương pháp băng cố định. - Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh tËp b¨ng bã. - GV quan s¸t c¸c nhãm tiÕn hµnh tËp b¨ng bã. - GV quan s¸t, uèn n¾n, gióp đỡ nhất là nhóm yếu. - Gọi đại diện từng nhóm lên kiÓm tra.. Hoạt động của học sinh Néi dung - Các nhóm HS theo dõi để Phương pháp sơ cứu : n¾m ®­îc c¸c thao t¸c. - §Æt nÑp tre, gç vµo chç xương gãy. - Lãt v¶i mÒm, gÊp dµy vào chỗ đầu xương. - Từng nhóm tiến hành làm: - Buộc định vị 2 chỗ đầu Mỗi em tập băng bó cho bạn nẹp và 2 bên chỗ xương (giả định gãy xương cẳng gãy. tay, c¼ng ch©n). * Băng bó cố định - Với xương cẳng tay : dïng b¨ng quÊn chÆt tõ trong ra cæ tay, sau d©y - C¸c nhãm ph¶i tr×nh bµy ®eo vßng tay vµo cæ. ®­îc: - Với xương chân: băng từ + Thao t¸c b¨ng bã. cổ chân vào. Nếu là xương - Em cÇn lµm g× khi tham gia + S¶n phÈm lµm ®­îc. đùi thì dùng nẹp tre dài từ giao thông, lao động, vui chơi - Đảm bảo an toàn giao sườn đến gót chân và buộc để tránh cho mình và người thông, tránh đùa nghịch vật cố định ở phần thân. nhau dÉm ch©n lªn nhau. khác không bị gãy xương ? 3. Kiểm tra đánh giá - GV nhận xét chung giờ thực hành về ưu, nhược điểm. - Cho điểm nhóm làm tốt : Nhắc nhở nhóm làm chưa đạt yêu cầu. 4. Hướng dẫn về nhà - Viết báo cáo tường trình sơ cứu và băng bó khi gãy xương cẳng tay.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span>