Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (285.57 KB, 4 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>NGUYEN LE THI* </b>
Cac hoa van the hien tren cic chua Lao
chu yeu dUdc nhflng ngfldi thd tai ba cua
Lao cham khic tren cac canh cUa, cac cfla
sd chua, cac tay dd cua mai chua (khen
nang), nhflng hinh ve tren cac t r i n nha
cua sim, cac kieu trang tri cdng chua va
dac biet la nhflng hoa van trang trf tren
nhflng dd thd cung nhfl khung dflng nen,
ngai ngdi cua sfl... Mae du chua Lae chu
yeu dupe lam bang gd va nhieu ngdi chua
dupe xay dung qua nhieu the ky nhUng do
cic cupc chien tranh nen nhieu ngdi chua
da bi pha hdng, gid da dUdc trung tu lai,
nhung treng mpt sd chua Lao cdn gifl dUdc
nhflng hien vat cham khac hoa van het
Lao cung truyen tung ve nhflng nghe
nhan hay ngUdi thd cham tai ba da lam
nen nhflng tac pham nghe thuat dfldc
ngfldi ddi ludn ghi nhd nhfl: dng Thi't Tan,
ngfldi mfldng Ludng Pha Bang ngfldi da
cham khic canh ciia chua Ong Tfl Vieng
Chan, cfla hoang cung cu d Ludng Pha
Bang, nhieu dd vat gd trong Hoang cung
cu d Ludng Pha Bang va dng cung la tac
gii cua nhieu cfla chua d Ludng Pha bang.
Ong Thi't Phu la hoa si tai ba, ngUdi da the
hien nhUng hinh ve tren hd Pha Keo
Vieng Chan va cdn nhieu tac gia tai danh
khac da tao nen nhflng t i c pham tieu bieu
cho cac hoa van cua nen nghe thuat Lao
(Bun Leng Vdn Vi La Vdng. Hda van Lao.
Nha xua't ban Van hoa Lao. Vieng Chan
nam 2001. Trg 2. Tie'ng Lao).
Neu nhin vao nhflng hoa van tren cac
c i n h cfla chua, cac cfla sd chfla, cic khen
nang va nhflng t r i n ehua, cic cdng chua
Lao ndi chung , ngudi ta thay cd rat nhieu
<i>Nguyen Le Thi - Hoa Vdu Lao </i> <b>37 </b>
p h i n cua chua. N h u n g sU s a n g tao cua
ngUdi thd la d chd, hp cd t h e lam bien ddi
di chut it, ke't hdp gifla loai hoa van nay
va loai hoa v a n k h a c . Vi vay khi di t h a m
cac chua Lao, ta khd cd t h e b a t gap sfl
gid'ng n h a u cua cac hoa van vi c h u n g tuy
theo m i u nhUng bien ddi k h i e n cho khdng
tha'y hoa van d chfla nad gid'ng chua nao.
Tfl viec nghien cflu cac loai hoa van
tren cac chua Lao, c h u n g tdi tha'y cd the
tdng ke't t h a n h cac loai hoa van nhU sau:
1. L o a i h o a v a n dofn c o t h e ke't h d p v 6 i
c a c h o a v a n k h a c
Nhflng loai hoa van nay k h a phong
N h u n g nhflng hoa van neu t r e n chi cd
tinh phd'i hdp va thfldng la lam nen cho
2. H o a v a n t r a n g t r i dfltfc a n d i n h
t r o n g k h u n g
Loai hoa van nay thUdng t r a n g tri a n
dinh trong k h u n g . Loai n a y cd t h e t h a y cd
cac loai hoa v a n gid'ng nhfl sdng nfldc, hoa
van each dieu hoa h u d n g dfldng, hoa van
38 <i>Nghieu cdu Ddng Nam A 9/2009 </i>
heac dudi chan cac tfldng chua hoac phfa trf bang loai hoa van la dUdng xi udn
tren tUdng tiep giap vdi mai chua. cong. Hoa van trang trf t r i n chua thudng
la hda beo (H9).
<b>3. Hoa van trang tri tren cac loai do </b>
<b>dving va do thd cung 5. Hoa v a n trang tri k h e n n a n g </b>
Nhflng dd dung nay thudng trong chua
ngudi ta dflng hoa hay t r i u cau nen hoa
van thudng nhd. Nhflng hoa van nay cung
dUp'c cham khac trong cac dd gia dung
trong nha nhu do b i n g bac: tip xdi hay
khay bac, au bac w... Cd the la nhflng hoa
van la de, hoa van sdng nudc "w...
Trong cac dd thd cflng thi khung t h i p
nen la dd dung dUdc lam nhieu trong
chua, chua nao cung cd mdt chiec. Chiec
khung t h i p nen cd nha't va dep nha't tha'y
<b>4. Hoa van op chan cot chua va trang </b>
<b>tri cac goc chua va hoa van trang tri </b>
<b>tran mai chua </b>
Hoa van d'p chan cdt thfldng dfldc lam
hinh udn nhu sdng nfldc cdn hoa van
trang tri cac gdc chfla thi lai dUdc trang
Khen nang la nhflng tay dd dudi cac
mai chua (con xon). Tai vi tri nay ngUdi ta
<b>6. Hoa van trang tri noc chua va mat </b>
<b>tien chua </b>
Tren ndc cac chua cung dfldc trang tri
cac hinh thap thfldng la 3 hoac 5 hdac 7
hdac 9, cd khi den 13 thap. Phfa dfldi cac
thap thfldng la hoa van hoa hfldng dfldng
va la de phd'i hdp (H 12).
Trong mdt ngdi chua bao gid ngfldi ta
cung chpn hoa van ddc dao cho mat tien.
Gifla mat tien, ngfldi ta thfldng chpn hinh
PKat d gifla mdt rflng hoa van phd'i hdp,
hdac hinh Vdi ba dau d gifla rapt rflng hda
van phd'i hdp, hdac hinh r i n t h i n Na Ga d
vi tri trung tam gifla nhflng hda van phdi
<b>hdp khac. (H 13). </b>
<b>7. Hoa v a n trang tri c o n g chua </b>
Cdng cac chua Lae thfldng dfldc trang
trf b i n g hinh r i n t h i n Na Ga va hinh
thap
H.4 H.5 H.6
c.. i ( ^