Giáo án Ngữ văn khối 11 - Xuý vân giả dại

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tieát : 43,44 Ngaøy daïy:. ( TRÍCH CHEØO KIM NHAM ) A/.MUÏC TIEÂU: Giuùp H: 1/. Hiểu được ND và ý nghĩa của vở chèo Kim Nham qua đoạn trích. 2/. Thấy được nghệ thuật thể hiện đặc sắc nội tâm của vai Xuý Vân trong đoạn trích. 3/. Có thái độ trân trọng đối với nghệ thuật truyền thống độc đáo của dân tộc. B/.CHUAÅN BÒ: * GV:SGK, SGV, thieát keá baøi hoïc * HS: SGK; đọc - hiểu bài “ Xuý Vân giả dại” C/.PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC: G tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo, gợi tìm; kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi D/.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: 1/.Ổn định tổ chức: kiểm diện HS. 2/.Kieåm tra baøi cuõ :  Đề tài, mục đích, nội dung, chức năng chủ yếu của TN? ( I )  Kieåm tra BT veà nhaø. 3/. Giảng bài mới: * Giới thiệu HOẠT ĐỘNG CỦA GV VAØ HS NOÄI DUNG BAØI HOÏC * H đọc tiểu dẫn ở SGK trang 128 I/. GIỚI THIỆU: * H laøm vieäc caù nhaân, trình baøy 1/. Cheøo: - Cheøo coå coøn goïi laø cheøo truyeàn thoáng hay cheøo saân ñình laø trước lớp theo câu hỏi G - Cho bieát tieåu daãn tr/baøy noäi dung một thể loại sân khấu dân gian đặc sắc. Đây là sản phẩm gì? Em hieåu theá naøo laø cheøo? ng/thuật của nông thôn các tỉnh đồng bằng Bắc bộ. - Nghệ thuật chèo có đặc điểm gì nổi - Nghệ thuật chèo là Nghệ thuật tổng hợp giữa kịch bản, lời bật? Có thể kể tên một số vở chèo hát, âm nhạc và vũ điệu ( múa) người ta gọi nghệ thuật của maø em bieát? chèo là nghệ thuật tổng hợp của dân ca, dân nhạc, dân vũ. TD: Quan aâm Thò Kính, Kim Nham… - Dựa vào tiểu dẫn ở SGK/128 hãy 2/. Tóm tắt vở chèo Kim Nham: tóm tắt vở chèo Kim Nham? SGK/ 128 G đọc kịch bản và gọi H gi/nghĩa II/. ĐỌC HIỂU: các từ . 1/. Ý nghĩađoạn trích: - Ý nghĩa đoạn trích? Xuý Vân giả dại, buộc K/Nham phải trả mình về nhà để đi theo Traàn Phöông. - Đoạn trích là lời hát của ai? Có 2/. Phaân tích: phải những lời hát của Xuý Vân a) Lời hát: đều là những lời điên dại? Lời nào - Tất cả đều là những lời hát của Xuý Vân. là những lời nói thật? - Song tất cả những lời hát có tính điên dại ấy vẫn có những lời rất tỉnh táo, có lúc bóng gió bộc lộ tâm trạng tâm trạng thự c của Xuý Vân: + Neân …… Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ……………………..coâ baùn haøng. + Chaû neân gia thaát….. ………………………….chớ quên. + Laùng gieàng……. ……………………ức bởi xuân huyên. b) Taâm traïng cuûa Xuyù Vaân: - Qua caâu haùt cuûa XV, em thaáy Taâm traïng cuûa Xuyù Vaân boäc loä raát phong phuù n/vaät naøy coù taâm traïng gì? Taâm * Tự thấy mình lỡ làng, dở dang. trạng ấy thể hiện qua những câu + Tôi càng chờ……… chuyến đò. haùt naøo? + Chẳng nên…………. Chúng bạn chê cười. H th/luận và cử đại diện tr/ bày.  Cô nàng chờ đợi, con đò ( Aån dụ ) càng không tới sự lỡ làng dang dở XV. + Tôi càng chờ……… ch/ đò. * Tự thấy mình lạc lõng, vô nghĩa trong gia đình KN + Chả nên……Ch/bạn chê cười Con gà rừng………….  XV muốn gởi gắm gì? ………………chẳng có chịu được, ức! + XV coøn baøy toû noãi loøng ntn qua * Tâm trạng thất vọng giữa khát vọng và thực tế: tieáng haùt ? DC? Bao giờ bông lúa…………. ………………naøng mang côm. Thực tế KN vẫn mãi mê với đèn sách. KN và XV phải gắn bó với nhau trong tình cảm vợ chồng nhưng mỗi người - Qua tiếng hát đó, em hiểu XV một suy nghĩ, ước mơ khác nhau: KN công danh thành đạt muốn trần tình với mọi người điều còn XV vợ chồng đầm ấm==> Họ không thể chia sẻ cùng gì? nhau. Chính vì vậy mà XV đã cất lên tiếng hát: Boâng boâng daét ……… ………………………xa xa líu. * Tâm trạng uất ức, bế tắc, cô đơn Con caù roâ……….. + XV còn bày tỏ gì nữa trong tiếng ………………caàn caâu chaâu vaøo! haùt ñieân daïi cuûa mình? DC?  Hình ảnh gợi ra không gian sống cạn hẹp và đầy bất traéc naøng chæ coù theå chia seû cuøng laùng gieàng nhöng “ laùng + Hình ảnh đó ẩn chứa điều gì? giềng ai hay” và sự đồng cảm của cha mẹ cũng không có “ ức bởi xuân huyên” ==> Càng thấy được tâm trạng cô ñôn cuûa XV. * Tâm trạng bế tắc mất phương hướng được thể hiện rõ qua những câu hát ngược: + Chính nỗi uất ức đã đưa XV đến Chuột đậu cành rào,…… taâm traïng naøo?DC? ………………. đi đánh giặc.  Những hình ảnh ngược đời, trớ trêu, điên đảo, đúng sai, thực giả lẫn lộn. Đó cũng là sự mất phương hướng của XV - Nói chung toàn lời hát của XV đã TL: Tâm trạng của XV được thể hiện đặc sắc qua h/ảnh ẩn dụ khi thì kín đáo, khi bóng bẩy….Tất cả làm thành một nội theå hieän ñieàu gì? Caùch theå ra sao? - Qua tìm hiểu ở trên , em thấy XV tâm p/phú, đầy tính bi kịch. c) Nhân vật XV đáng thương: có đáng thương không? Điều đó + Cuoäc hoân nhaân do cha meï saép ñaët voäi vaøng, khoâng coù tình được thể qua chi tiết nào của đoạn yeâu. trích? Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Quan nieäm ngaøy xöa cuûa caùc coâ gái về tình nghĩa vợ chồng ntn?. Cách lựa chọn của XV theo quan niệm nào? Cách lựa chọn đó có ảnh hưởng đến cuộc đời của XV? Aûnh hưởng đó ntn hãy làm rõ?. - T/traïng XV ntn? Caùch theå hieän ra sao?. + XV là một cô gái đảm đang( qua các điệu múa quay tơ, dệt cửi, vớt bèo, khâu vá…) + Là một cô gái l/động. Mơ ước của XV không gì cao sang. Nó giản dị bình thường như bao cô gái nông thôn khác “ Chờ cho bông lúa…mang cơm”. Cô buộc phải lấy KN, anh hoïc troø chæ bieát “ daøi löng….laïi naèm” + Caùc coâ gaùi ngaøy xöa choïn cho mình baïn traêm naêm: Một bên chữ nghĩa văn chương Một bên chèo đẩy em thương bên nào Chữ nghĩa em vứt xuống ao Còn bên chèo đẩy chân sào em thương Cách lựa chọn của XV theo tâm lý “ăn chắc mặc bền” mơ ước của XV không phù hợp với lý tưởng công danh của KN và gia đình chàng  Bi kịch của cuộc đời nàng xuất hiện + Gặp Trần Phương, XV tưởng gặp người tri kỷ. Cô không có tình yêu với chồng nhưng có tình yêu với Trần Phương. Điều đó chứng tỏ XV chạy theo tình yêu tự do, vượt qua lễ giáo. Nếu TP có tình yêu thực sự với XV thì nàng có hạnh phúc. Nhưng “không trăng gió lại gặp người gió trăng”. Vì thế cô “đến nỗi điên cuồng rồ dại”. Cuối cùng XV phải chết một cách đáng thương. Kết cục này hoàn toàn do XHPK bảo thuû gaây neân, khaùt voïng tình yeâu haïnh phuùc cuûa XV laø chính đáng. Nhưng khát vọng ấy không thể thực hiện được trong XH “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy”  Chính điều này để ta cảm thông và thanh minh cho XV. Đây cũng thể hiện cách nhìn mang tính nhân đạo sâu sắc d)Ngheä thuaät dieãn taû taâm traïng XV: - Đoạn trích diễn tả thành công tâm trạng của XV. Đó là tâm trạng rối bời, đầy bi kịch. + Mở đầu đoạn trích là lời gọi đò tha thiết, mượn lời gọi đò diễn tả lời tự than thân: - Ñau thieát thieät van Vaø: - Tôi kêu đò, đò nọ không thưa Tôi càng chờ càng đợi càng trưa chuyến đò Lời than ấy diễn tả hoàn cảnh lỡ làng, bẽ bàng của XV. + Những câu hát theo điệu gà rừng: Con gà rừng……….ức bởi xuân huyên. bộc lộ hoàn cảnh sống o ép trong gia đình KN. Cô muốn vượt ra không được, muốn chia sẻ cùng láng giềng nhưng khoâng ai hay. + Những câu hát khác Nàng bỏ KN, say đắm TP, nàng đã làm theo tiếng gọi của tình yêu tự do nhưng lại sợ “chúng chê bạn cười”. XV khuyên người ta giữ lấy “đạo hằng” nhưng nàng tự ý thức được mình là người “ trăng gió”. Khát vọng tình yêu và đạo Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Ngoài vở chèo Kim Nham , em còn biết những vở chèo nào nữa?. 4/. Cuûng coá vaø luyeän taäp: - Theo em n/vaät XV laø coâ gaùi ntn? - Qua đoạn trích, có thể cho biết ñaëc tröng cuûa cheøo?. Baøi taäp naâng cao SGK/ 133 H đọc BT, xác định yêu cầu của BT?. đức đã tạo thành mâu thuẫn trong tâm trạng của XV được thể hiện qua lời hát. + Sự đan cài giữa câu hát dại điên và tỉnh táo cũng như hát xuôi và hát ngược đều tập trung diễn tả tâm trạng của XV, vừa đau khổ, vừa bi kịch e)Kể tên các vở chèo: - Löu Bình – Döông Leã - Quan aâm Thò Kính - Phaïm Coâng – Cuùc Hoa - Thaïch Sanh…. III/. TOÅNG KEÁT: - XV – một cô gái đáng thương. Mâu thuẫn và bi kịch của cuộc đời XV là do chế độ PK gây ra. - Chèo cổ kết hợp giữa 3 hình thức: + Dân ca lời hát giản dị của dân gian + Daân nhaïc: mang aâm ñieäu daân gian + Dân vũ: động tác lao động hay sinh hoạt của nhân dân Baøi taäp naâng cao: Cải lương, tuồng cổ, chèo cùng với múa rối đều là sân khấu dân gian. Song chèo khác các loại hình cải lương, tuồng, ca kịch hiện đại ở: a) Xuất xứ nguồn gốc: Cải lương, tuồng cổ có nguồn gốc từ Trung Quốc. Ca kịch hiện đại từ Phương Tây. Chèo có nguồn gốc bản địa VN b) Phong caùch bieåu dieãn: Từ sân khấu, trang phục và âm nhạc đều khác. Chèo rất giản dị, sân khấu hoá trang, đạo cụ. Một cái trống con, nhị, phách, sáo, đàn tranh, đàn bầu là đủ. Phong cách biểu diễn của chèo thường ước lệ. Nhân vật hề chèo mang tính trí tuệ daân gian maø tuoàng, caûi löông, ca kòch khoâng theå coù. c) Vò trí: Cheøo coå laø moùn aên tinh thaàn khoâng theå thieáu cuûa nhaân daân vùng đồng bằng Bắc bộ. Tuồng của Trung bộ, cải lương của Nam boä. 5/. Hướng dẫn H tự học ở nhà : - Học bài - Chuẩn bị bài: Đọc – hiểu VBVH + Sự cần thiết của việc học đọc – hiểu VBVH ntn ? + Mục đích, yêu cầu đọc – hiểu VBVH ? + Muốn đạt được mục đích ấy, người đọc phải tuân thủ yêu cầu nào ? + Nêu các bước đọc – hiểu VBVH ? E/. RUÙT KINH NGHIEÄM: H chưa biết thể loại chèo nhiều nên tìm hiểu nghệ thuật chèo còn lúng túng.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>