Giáo án môn Hóa học 11 - Bài 1 đến bài 45

<span class='text_page_counter'>(1)</span>ÔN TẠP ĐẠU NĂM I. MẨC TIÊU : 1. KiẠn thẠc : - Oân lẠi mẠt sẠ kiẠn thẠc cơ bẠn vẠ hoá hẠc . - Oân lẠi cáckiẠn thẠc đã hẠc Ạ lẠp 10 * CẠu hình electron , sư phân bẠ electron vào các obitan . * PhẠn Ạng oxh khẠ * Nhóm halogen . * Nhóm ôxi lưu huẠnh 2. KẠ năng : Rèn LuyẠn mẠt sẠ kẠ năng * Cân bẠng phẠn Ạng oxi hoá khẠ bẠng p[hương pháp thăng bẠng electron * GiẠi bài toán dẠa vào phương trình phẠn Ạng , dẠa vào C% , CM , D 4. TrẠng tâm : - Cân bẠng phẠn Ạng oxi hoá khẠ - GiẠi bài tẠp II. PHƯƠNG PHÁP : Quy nẠp , đàm thoẠi gẠi mẠ III. CHUẨN BẨ : HẠ thẠng câu hẠi và mẠt sẠ bài tẠp vẠn dẠng IV. THIẠT KẠ CÁC HOẠT ĐẠNG : 1. KiẠm tra : kẠt hẠp trong quá trình ôn tẠp 2. Bài mẨi : HoẠt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1 : vào bài Để chuẩn bị cho kiểm tra chất lượng đầu năm Oân lại một số lý thuyết đã học ở lớp 10 Hoạt động 2 : * Gv ñaët heä thoáng caâu hoûi : - Viết cấu hình electron dựa vào nguyên tắc và nguyeân lí naøo ? - Quy luật biến đổi tính chất của các nguyện tố trong BTH ?. - Cân bằng phản ứng oxi hoá khử gồm mấy bước ? nêu các bước đó ? - Nêu quy tắc xác định số oxi hoá của các. I. LYÙ THUYEÁT : - Viết cấu hình electron dựa vào nguyên lý vững bền : 1s 2s2p 3s3p 4s3d4p 5s4d5p 6s4f5d6p … -Trong BTH : Chu kyø : - Baùn kính giaûm daàn - Độ âm điện , I1 , ái lực electro tăng daàn - Tính axit cuûa oxit vaø hiñroâxit töông ứng tăng dần Phaân nhoùm - Baùn kính taêng daàn chính - Độ âm điện , I1 giảm dần - Tính bazô cuûa oxit vaø hiñroâxit töông öng taêng daàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> nguyeän toá ? - Nêu tính chất hoá học cơ bản của các nguyện toá trong nhoùm halogen ? - Neâu tính chaát cô baûn vaø ñaëc ñieåm cuûa caùc nguyeän toá thuoäc nhoùm oxi ?. Hoạt động 3 : Cho hs laøm caùc baøi taäp vaän duïng Baøi 1 : Vieát caáu hình electron , xaùc ñònh vò trí caùc nguyeän toá sau trong bth : Z = 15 , 24 , 35 , 29. Bài 2 : Cân bằng phản ứng oxh – khử sau bằng phöông phaùp electron : a.Al + HNO3  Al(NO3)3 + N2O + H2O b.FexOy + HNO3  Fe(NO3)3 + NO + H2O c.KNO3 + S + C  K2S + N2 + CO2 d. NaOH + Cl2  NaCl + NaClO3 + H2O e. Zn + HNO3  Zn(NO3)2 + NH4NO3 + N2+ H2O tæ leä mol 2 : 3 Bài 3 : Hoàn thành chuỗi phản ứng : Nước javen NaClCl2HCl SO2SH2S H2SO4 KClO3  O2. - Cân bằng phản ứng oxi hoá khử gồm 4 bước .. Học sinh dựa vào các kiến thức cũ để trả lời caùc caâu hoûi cuûa giaùo vieân .. II.. BAØI TAÄP :. Baøi 1 : 1s22s22p63s23p3 - oâ :15 - Z=15 : chu kyø : 3 - nhoùm : VA Z=24 : 1s22s22p63s23p63d54s1 Z=35 : 1s22s22p63s23p63d104s24p3 Z=29 : 1s22s22p63s23p63d104s1 Baøi 2 : Học sinh lên bảng làm theo trình tự 4 bước a. 8Al + 30HNO3  8Al(NO3)3 + 3N2O + 15H2O b.3FexOy + (12x-2y) HNO3  3xFe(NO3)3 + (3x-2y)NO + (6x-y) H2O c.2 KNO3 + S +3 C  K2S + N2 +3 CO2 d. 6NaOH + 3Cl2  5NaCl + NaClO3 + 3H2O. Baøi 3 : 1. NaCl + H2O  NaOH + Cl2 + H2 2. Cl2 + NaOH  NaCl + NaClO 3. Cl2 + H2  HCl 4. Cl2 + KOH  KCl + KClO3 + H2O 5. KClO3  KCl + O2 6. HCl + BaSO3  BaCl + SO2 + H2O Bài 4 : Bằng phương pháp hoá học nhận biết 7. SO2 + H2S  S + H2O caùc chaát sau : 8. S + H2  H2S 9. SO2 + Cl2 + H2O  H2SO4 + HCl a.NaI , NaBr , NaCl , Na2SO4 Baøi 4 : b.NaOH , AgNO3 , BaCl2 , H2SO4 , HBr Hoïc sinh leân baûng nhaän bieát caùc chaát c.Na2S , AgNO3 , BaCl2 , Pb(NO3)2 I- : AgNO3  kết tủa vàng đậm Br- : AgNO3  keát tuûa vaøng nhaït Cl- : AgNO3  keát tuûa traéng SO42- : BaCl2  keát tuûa traéng Bài 5 : Đun nóng hỗn hợp gồm 0,81g Al và 0,8g S . Sản phẩm đem hòa tan hòan toàn trong S2- : Pb(NO3)2  kết tủa trắng Lưu ý : nhận biết SO42- trước Cldd HCl dư Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> a.Tính V khí bay ra ở đkc ? b. Daãn khí vaøo 25ml dd NaOH 15% ( D = 1,28 g/ml ) . Tính C% của các chất sau phản ứng ?. Baøi 5 : nAl = 0,03 mol nS = 0,025 mol 2Al + 3S  Al2S3 Al dư , phương trình phản ứng tính theo S Sau phản ứng gồm : Al dư và Al2S3 2Al + 6HCl  2AlCl3 + 3H2 Al2S3 + 6HCl  2AlCl3 + 3H2S. nH2 = 0,0195 mol nH2S = 0,025 mol Vaäy b.. Vkhí = 0,9968 lit. nNaOH = 0,12 mol nH2S = 0,025 mol nNaOH / nH2S = 4,8  tạo ra muối trung hoà 2NaOH + H2S  Na2S + H2O. Sau phản ứng : mNaOH = 0,07 . 40 = 2,8g. MNa2s = 1,95 g. Mdd = 0,85 + 32 = 32,85 g  C%NaOH = 8,52% C%Na2S = 5,9%. 3. Baøi taäp veà nhaø : Bài 1 : Một hỗn hợp gồm 8,8g Fe2O3 và 1 kim loại hoá trị II đứng sau H trong dãy hoạt động hoá học tác dụng vừa đủ với 75ml dd HCl 2M . Cũng hỗn hợp đó cho tác dụng với H2SO4 đặc nóng thu được 1,68l khí A ( đkc ) a. Tìm kim loòa X ? b. Tính % mỗi chất có trong hỗn hợp đầu ? c. Cho khí A tác dụng vừa đủ với 16,8ml dd NaOH 20% D = 1,25 g/ml . Xác địng khối lượpng các chất sau phản ứng ? Bài 2 : Hoà tan 5,5g hỗn hợp 2 muối NaCl và NaBr vào nước tạo thành 100g dd A . Cho khí Cl2 qua dd A đến dư , sản phẩm đem cô cạn thu được 4,3875g muối khan . a. Tính nồng độ % mỗi muối trong dd A ? b. Tính V dd AgNO320% ( D=1,12 g/ml) cần dùng để kết tủa hết dd A ? Bài 3 : cho hỗn hợp gồm Mg và AL vào dd H2SO4 loãng thu được 2,24l khí ( đkc ) . Nếu cũng hỗn hợp đó cho vào dd H2SO4 đặc ở điều kiện thường thì thu được 0,56l khí A ( đkc 0 . a. Tính % mỗi kim loại trong hỗn hợp đầu ? b. Dẫn khí A vào 28g dd NạOH% . Tính nồng độ % các chất trong dd sau phản ứng ?. CHÖÔNG II :. SỰ ĐIỆN LI. I. MUÏC TIEÂU CUÛA CHÖÔNG : 1. Kiến thức : Cho học sinh hiểu - Các khái niệm về sự điện li , chất điện li , chất điện li n\mạnh , chất điện li yếu . Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Cô cheá cuûa quaù trình ñieän li - Khaùi nieäm veà axit , bazô theo Areâniut vaø Bronsted . - Sự điện li của nước , ticvh1 số ion của nước . - Đánh giá độ axit , độ kiềm của dd dựa vào nồng độ của ion H+ và dựa vào PH của dung dịch . - Phản ứng trong dd chất điện li . 2. Kyõ naêng : - Rèn luyện kỹ năng thực hành : quan sát nhận xét và đánh giá . - Viết phương trình ion và ion rút gọn của các phản ứng xảy ra trong dd . - Dựa vào hằng số phân li axit , hằng số phân li bazơ để tính nồng độ H+ , OH- trong dung dịch . 3. Giáo dục tình cảm , thái độ : - Tin tưởng vào phương pháp nghiên cứu khoc học bằng thực nghiệm . - Rèn luyện đức tính cẩn thận , thẩm mĩ , tỉ mĩ . - Có được hiểu bíet khoa học đúng đắn vể dd axit , bazơ , muối .. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngày soạn : 12/9/2006 Ngaøy daïy : 20/9/2006 Tieát :7. Baøi 4. :. SỰ ĐIỆN LI. I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : - Biết được các khái niệm về sự điện li , chất điện li . - Hiểu được các nguyên nhân tính dẫn điện của dung dịch chất điện li . - Hiểu được cơ chế của quá trình điện li . 2. Kyõ naêng : - Rèn luyện kỹ năng thực hành , so sánh , quan sát . - Reøn luyeän khaû naêng laäp luaän , logic . 3. Thái độ : Rèn luyện đức tính cẩn thận , nghiêm túc trong nghiên cứu khoa học . 4. Troïng taâm : Nắm được các khái niệm về sự điện li , chất điện li và hiểu được nguyên nhân tính dẫn điện cuûa dung dòch chaát ñieän li . II. PHÖÔNG PHAÙP : Trực quan – nêu và giải quyết vấn đề – Đàm thoại . III. CHUAÅN BÒ : - Dụng cụ : bộ dụng cụ chứng minh tính dẫn điện của dung dịch . - Hoá chất : NaCl , NaOH rắn , H2O cất , dd : rượu etilic , đường , glyxerol , HCl . IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kieåm tra : Khoâng coù 2. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : Tại sao có những dd dẫn điện và có những dd không dẫn điện ? Các axit , bazơ , muối hoà tan trong nước xảy ra những hiện tượng gì ?. Hoạt động của trò. Noäi dung. I. Hiện tượng điện li : Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Hoạt động 2 : Hiện tượng điện li - Gv laép heä thoáng thí nghieäm nhö sgk Hướng dẫn hs làm thí nghiệm. Hoạt động 3 : Nguyeân nhaân tính daãn ñieän . - Đặt vấn đề : tại sao các dd axit , bazô , muoái daãn ñieän được ? -Doøng ñieän laø gì ? - Vaäy trong dd axit , bazô , muối có những hạt mang điện tích naøo ?. - HS laøm TN bieåu dieãn Quan saùt , nhaän xeùt vaø ruùt ra keát luaän . * NaOH raén , NaCl raén , H2O cất đèn không sáng * Dd HCl , dd NaOH , dd NaCl : đèn sáng .. - Là dòng chuyển dời có hướng cuûa caùc haït mang ñieän tích . - Hs ruùt keát luaän veà nguyeân nhaân tính daãn ñieän .. - Gv vieát phöông trình ñieän li - Giới thiệu các cation và anion , teân goïi cuûa chuùng . - Gv ñöa ra moät soá ví duï : HNO3 , Ba(OH)2 , FeCl2 …. Hoạt động 4 : Cô cheá cuûa quaù trìng ñieän li - Đặt vấn đề : Tại sao nước nguyeân chaát , NaCl raén khoâng dẫn điện nhưng khi hoá tan NaCl vào nước dung dịch lại dẫn điện được ? - Vậy nước có ảnh hưởng gì ? - Gv dẫn dắt hs mô tả được những đặc điểm cấu tạo quan trọng của phân tử H2O .. - Hs vaän duïng vieát phöông trình ñieän li cuûa moät soá axit , bazô vaø goïi teân caùc ion taïo thaønh : HNO3  H+ + NO3Ba(OH)2  Ba2+ + 2OHFeCl2  Fe2+ + 2ClĐọc tên : Fe2+ : ion saét (II) Ba2+ : ion bari NO3- : ion nitrat Cl- : ion clorua. - Hs leân baûng vieát CTCT cuûa H2O . - Phaân tích caáu taïo : lk CHT coù cực , phân tử có dạng góc , độ phân cực của H2O khá lớn .. Lop11.com. 1. Thí nghieäm : - Làm như sự hướng dẫn của sgk - Chaát daãn ñieän : caùc dd axit , bazô , muoái - Chaát khoâng daãn ñieän : H2O caát , NaOH khan , NaCl khan , các dd rượu etilic , đường , glyxerol . 2. Nguyeân nhaân tính daãn ñieän cuûa caùc dd axit , bazô vaø muoái trong nước : - Tính daãn ñieän cuûa caùc dd axit , bazô , muoái laø do trong dd cuûa chuùng coù caùc tieåu phaân mang điện tích được gọi là các ion . - Quaù trìng phaân li caùc chaát trong nước ra ion gọi là sự ñieän li . - Những chất tan trong nước phaân li ra ion goïi laø chaát ñieän li - Sự điện li được biểu diễn baèng phöông trình ñieän li Ví duï : NaCl  Na+ + ClAl2(SO4)3  Al3+ + SO42Ca(OH)2  Ca2+ + 2OH* Ion döông : goïi laø cation Teân = Cation + teân nguyeân toá . * Ion aâm : goïi laø anion Teân = Anion + teân goác axit töông öng .. II. Cô cheá cuûa quaù trình ñieän li : 1. Cấu tạo phân tử nước : O H H Để đơn giản biểu diễn :.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Hoạt động 5 : - Ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa tinh theå NaCl ? - Khi cho NaCl vào nước điều gì seõ xaûy ra ? - GV duøng hình veõ to , phaân tích , gợi ý cho hs hình dung vaø phaùt hieän . Keát luaän : Trong dd NaCl coù caùc haït mang ñieän tích chuyeån động tự do nên dẫn điện được . Trong dd ion Na+ vaø Cl- khoâng tồn tại độc lập mà bị các phân tử nước bao vây  gọi là hiện tượng hiđrat hoá Hoạt động 6 : - Gv nêu vấn đề : Ơû trên chúng ta thấy các phân tử có lk ion tan trong nước phân li thành ion vậy khi các phân tử có lk CHT khi tan trong nước coù phaân li thaønh ion khoâng ? phaân li nhö theá naøo ? - Xeùt quaù trình phaân li cuûa HCl - Gv dùng hình vẽ gợi ý cho hs tìm hieåu .. - Gv tập hợp các ý kiến của hs roài ruùt ra keát luaän .. -NaCl laø tinh theå ion , caùc ion Na + và Cl- luân phiên đều đặn .. -Hs dựa vào hình vẽ nêu quá trình ñieän li cuûa NaCl trong nước .. 2. Quaù trình ñieän li cuûa NaCl trong nước : - Dưới tác dụng của các phân tử H2O phân cực , những ion Na+ và Cl- hút về chúng những phân tử H2O , quá trình tương tác giữa các phân tử H2O và caùc ion muoái laøm caùc ion Na+ vaø Cl- taùch ra khoûi tinh theå ñi vaøo dd . - Bieåu dieãn baèng phöông trình : NaCl  Na+ + Cl-. - Hs neâu ñaëc ñieåm caáu taïo HCl : lk CHT , phân tử HCl phân cực -Bieåu dieãn : 3. Quaù trình ñieän li cuûa HCl trong nước : - Phân tử HCl phân cực . Cực dương ở phía H , cực âm ở phía Cl . - Dựa vào hình vẽ nêu hiện - Do sự tương tác giữa các tượng xảy ra khi cho HCl vào phân tử phân cực H2O và HCl nước , phân tử HCl phân li thành ion H+ và Cl Kết luận sự dẫn điện của dd - Biểu diễn : HCl . HCl  H+ + Cl- Các phân tử rượu etilic , đường , glyxerol là những phân tử phân cực rất yếu nên dưới tác dụng của phân tử nước khoâng phaân li thaønh caùc ion .. 3. Cuûng coá : - Baøi 2 , 4 / 26 sgk - Tại sao dưới tác dụng của phân tử HCl , phân tử H2O không phân li thành H+ và OH- ? 4. Baøi taäp veà nhaø : Baøi taäp trong sbt . V. RUÙT KINH NGHIEÄM :. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ngày soạn : 12/9/2006 Ngaøy daïy : 20/9/2006 Tieát : 8. Baøi5. : PHÂN LOẠI CHẤT ĐIỆN LI. I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : - Biết được thế nào là độ điện li , cân bằng điện li . - Biết được thế nào là chất điện li mạnh , chất điện li yếu . 2. Kyõ naêng : - Vận dụng độ điện li để biết được chất điện li mạnh , chất điện li yếu . - Dùng thực nghiệm để biết được chất điện li mạnh , chất điện li yếu và chất không điện li . 3. Thái độ : Tin tưởng vào thực nghiệm , bằng thực nghiệm có thể khám phá được thế giới vi mô . 4. Troïng taâm : Nhận biết và phân biệt được các chất điện li . II. PHÖÔNG PHAÙP : Trực quan – đàm thoại – nêu vấn đề . III. CHUAÅN BÒ : - Boä duïng cuï tính daãn ñieän cuûa dung dòch . - Dung dòch : HCl 0,1M , CH3COOH 0,1M . IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kieåm tra : * Sự điện li là gì ? chất điện li ? cho ví dụ và viết phương rình điện li của dd đó ? * Nguyeân nhaân tính daãn ñieän cuûa caùc dd chaát ñieän li ? neâu quaù trình ñieän li cuûa NaCl trong nước ? 2. Bài mới : Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : Vào bài Gv laøm thí nghieäm tính daãn ñieän cuûa dd HCl vaø dd CH3COOH . Tại sao độ sáng của bóng đèn không giống nhau ? Hoạt động 2 : - Gv giới thiệu dụng cụ và hoá chaát thí nghieäm - Keát luaän : Caùc chaát khaùc nhau coù khaû naêng phaân li khaùc nhau . Hoạt động 3 : Độ điện li - Đặt vấn đề : Để chỉ mức độ phaân li cuûa caùc chaát ñieän li người ta dùng đại lượng độ ñieän li - Viết biểu thức độ điện li lên bảng và giải thích các đại lượng . - Gv cho moät soá ví duï : Hoà tan 100 phân tử chất A trong nước , có 85 phân tử chất đó phân li ra thành ion . Tính ? Hoạt động 4 : - Theá naøo laø chaát ñieän li maïnh : - Chất điện li mạnh có độ điện li laø bao nhieâu ? - Gv laáy 3 ví duï ñieån hình ( axit , bzô , muoái) : HNO3 , NaOH , NaCl … - Vieát phöông trình ñieän li ?  Nhaän xeùt phöông trình ñieän li? - Dựa vào phương trình điện li có thể tính được nồng độ của caùc ion coù trong dd . Ví duï : * Tính [ion] trong dd Na2CO3 0,1M * Dd KNO3 0,1M. Hoạt động của trò. - Moät hs leân baûng laøm TN . Caùc hs khaùc quan saùt , nhaän xeùt vaø giaûi thích . - Với dd HCl bóng đèn sáng rõ hôn dd CH3COOH  HCl phaân li maïnh hôn CH3COOH .. - Hs dựa vào biểu thức nêu khái niệm độ điện li . - Cho bieát giaù trò cuûa  . -Hs laøm ví duï :  = 85/100 = 0,85 hay 85%. - Dựa vào sgk định nghĩa chất ñieän li maïnh . - Hs cho biết độ điện li  nằm trong khoảng nào . - Hs ñieàn theâm 1 soá chaát ñieän li maïnh khaùc - Hs nhaân xeùt veà phöông trình ñieän li cuûa chaát ñieän li maïnh . - Vieát phöôhng trìng ñieän li cuûa Ba(OH)2 , H2SO4 , Na2CO3 . - Dựa vào hướing dẫn của gv học sinh tính nồng độ của các ion : Na2CO3  2Na+ + CO320,1M 0,2M 0,1M KNO3  K+ + NO30,1M 0,1M 0,1M MgCl2  Mg2+ + 2Cl0,05M 0,05M 0,1M Lop11.com. Noäi dung. I. Độ điện li : 1. Thí nghieäm : Sgk 2. Độ điện li : - Độ điện li  của một chất điện li là tỉ số của số phân tử phaân li ra ion (n) vaø toång soá phân tử hoà tan (no) =. n với 0    1 no. - Khi  = 0 : chaát khoâng ñieän li Ví duï : Trong dd CH3COOH 0,43M , cứ 100 phân tử hoà tan chỉ có 2 phân tử phân li ra ion  Vaäy  = 0,02 hay 2%. II. Chaát ñieän li maïnh vaø chaát ñieän li yeáu : 1. Chaát ñieän li maïnh : Là chất khi tan trong nước các phân tử hoà tan đều phân li ra ion . - Độ điện li :  = 1 . Ví duï : HNO3 , NaOH , NaCl … - Phương trình điện li được bieåu dieãn baèng muõi teân  Ví duï : HNO3  H+ + NO3NaOH  Na+ + OHNaCl  Na+ + Cl-.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> * Dd MgCl2 0,05M. Hoạt động 5 - Theá naøo laø chaát ñieän li yeáu ? độ điện li là bao nhiêu ? - Cho moät soá ví duï veà chaát ñieän li yeáu ? - Vieát phöông trình ñieän li cuûa các chất đó ?. - Hs ñònh nghóa chaát ñieän li yeáu vaø cho bieát  naèm trong khoảng nào : 0 <  < 1 - Hs nghiên cưú sgk trả lời : H2S , CH3COOH , Fe(OH)2 , Mg(OH)2 … - Hs vieát phöông rtình ñieän li và so sánh với phương trình ñieän li cuûa chaát ñieän li maïnh .. - Muõi teân AA AA AA cho biết đó là quaù trình thuaän nghòch .. Hoạt động 6 : Cân bằng điện li - Đặt vấn đề : đặt trưng của quaù trình thuaän nghòch laø gì ? Vaäy caân baèng ñieän li laø gì ?. - Quaù trình thuaän nghòch seõ đạt tới trạng thái cân bằng , đó là cân bằng động . - Caân baèng tuaän theo nguyeân lyù LôSatôlieâ  neâu khaùi nieäm veà caân baèng ñieän li . [ H  ][CH 3COO  ] K= [CH 3COOH ]  K phụ thuộc vào nhiệt độ. - Viết biểu thức tính hằng số ñieän li cuûa CH3COOH ? - K phụ thuộc vào những yếu tố naøo ?. 4. Baøi taäp veà nhaø :. a. Caân baèng ñieän li : - Sự điện li của chất điện li yếu có đầy đủ đặc trưng của quaù tình thuaän nghòch . - Khi quaù trình ñieän li cuûa chaát điện li đạt đến trạng thái cân baèng goïi laø caân baèng ñieän li . - Caân baèng ñieän li cuõng laø caân bằng động , tuân theo nguyên lyù Lôsatôlieâ .. Hs nghiên cứu sgk trả lời .. b. Aûnh hưởng của sự pha loãng đến độ điện li : khi pha loãng dung dịch , độ ñieän li cuûa caùc chaát taêng .. - Tại sao khi pha loãng độ điện li cuûa caùc chaát taêng ? - Ví dụ : ở 25C dd CH3COOH 0,1Mù  = 1,32% dd CH3COOH 0,043M  = 2% dd CH3COOH 0,01M  = 4,11% 3.Cuûng coá :. 2. Chaát ñieän li yeáu : - Là chất khi tan trong nước chỉ có một phần số phân tử hoà tan phân li thành ion , phần còn lại vẫn tồn tại dưới dạng phân tử trong dd . - Độ điện li : 0 <  < 1 - Goàm : caùc axit yeáu , bazô yeáu , muoái ít tan … - Trong phöông trình ñieän li duøng muõi teân AA AA AA Ví duï : + CH3COOH AA AA AA H + CH3COO + NH4OH AA AA AA NH4 + OH. Baøi taäp 2,3 /sgk 4,5 /29 sgk 5.1  5.6 / sbt. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> V. RUÙT KINH NGHIEÄM :. Ngày soạn : 18/9/2006 Ngaøy daïy : 23/9/2006 Tieát :9. Baøi 6 :. AXIT – BAZÔ - MUOÁI. I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : - Bieát khaùi nieäm axit , bazô theo thuyeát Areâniut vaø Bronsted . - Bieát yù nghóa cuûa haèng soá phaân li axit , haèng soá phaân li bazô . - Biết muối là gì ? sự phân li của muối . 2. Kyõ naêng : - Vân dụng lý thuyết axit , bazơ của Arêniut và Bronsted để phân biệt được axit , bazơ , lưỡng tính vaø trung tính . - Bieát vieát phöông trình ñieän li cuûa caùc muoái . - Dựa vào hằng số phân li axit , hằng số phân li bazơ để tính nồng độ ion H+ vả ion OH- trong dd . 3. Thái độ : Có được hiểu biết khoa học đúng về dd axit , bazơ , muối . 4. Troïng taâm : Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Phân biệt được axit , bazơ , muối theo quan niệm mới , cũ - Giải được một số bài tập cơ bản dựa vào hằng số phân li . II. PHÖÔNG PHAÙP : Quy nạp – trực quan – đàm thoại . III. CHUAÅN BÒ : - Dụng cụ : ống nghiệm , giá đỡ - Hoá chất : dd NaOH , ZnCl2 , HCl , NH3 , quỳ tím . IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kieåm tra : * Theá naøo laø chaát ñieän li maïnh ? chaát ñòeân li yeáu ? cho ví duï ? * Tính [ion] các ion có trong dd khi hoà tan HA 0,1M vào nước biết  = 1,5% . 2. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : Vào bài Ñònh nghóa axit ? bazô ? muoái ? Dựa vào kiến thức đã học . Hoạt động 2 : Thuyết Arêniut - Axit coù phaûi laø chaát ñieän li khoâng ? - Vieát phöông trình ñieän li cuûa caùc axit sau : HCl , HNO3 , H3PO4 , H2SO4 .. Hoạt động của trò. Noäi dung. -Hs nhaéc laïi caùc khaùi nieäm veà axit , bazô muoái . - Axit , bazô laø caùc chaát ñieän li . - Hs leân baûng vieát phöông trình điện li của các axit đó .  ruùt ra nhaän xeùt .. I. Axit , bazô theo thuyeát Areâniut : 1. Ñònh nghóa : * Axit : Laø chaát khi tan trong nước phân li ra cation H+ Ví duï : HCl  H+ + Cl-. CH3COOH  H+ + CH3COO* Bazô : Laø chaát khi tan trong nước phân li ra ion OH- .. -Tính chaát chung cuûa axit , bazô laø do ion naøo quyeát ñònh ?. -Do caùc ion H+ vaø OH- quyeát ñònh.  Từ phương trình điện li Gv hướng dẫn Hs rút ra định nghĩa mới về axit , bazơ .. Ví duï : KOH  K+ + OHBa(OH)2  Ba2+ + 2OH2. Axit nhieàu naác , bazô - Hs vieát phöông trình ñieän li nhieàu naác : vaø nhaân xeùt . a. Axit nhieàu naác : - Laáy theâm moät soá ví duï veà axit - Caùc axit chæ phaân li ra moät ion H+ goïi laø axit moät naác . nhieàu naác . Ví duï : HCl , HNO3 , CH3COOH … - Hs vieát phöông trình phaân li - Các axit mà một phân tử từng nấc của H2SO4 và H3PO4 phaân li nhieàu naác ra ion H+ goïi laø axit nhieàu naác . -Từ khái niệm axit 1 nấc và Ví duï : H3PO4 , H2CO3 … axit nhieàu naác ruùt ra khaùi nieäm - Caùc axit nhieàu naác phaân li. Hoạt động 3 : - So saùnh phöông trình ñieän li cuûa HCl vaø H2SO4 ?  Keát luaän veà axit moät naác vaø axit nhieàu naác . - Thoâng baùo : caùc axit phaân li lần lượt theo từng nấc . - Gv hướng dẫn : H2SO4  H+ + HSO4+ 2HSO4- AA AA AA H + SO4 Lưu ý : Chỉ có nấc thứ nhất là điện li hoàn toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> veà bazô 1 naác vaø bazô nhieàu naác .. - Ca(OH)2 phaân li 2 naác ra ion OH-  bazô 2 naác .. Hoạt động 4 : - Gv laøm thí nghieäm : Nhỏ từ từ dd NaOH vào dd ZnCl2 đến khi kết tủa không xuất hiện thêm nửa . Chia keát tuûa laøm 2 phaàn : * PI : cho theâm vaøi gioït axit * PII : cho theâm kieàm vaøo . - Kết luận : Zn(OH)2 vừa tác dụng được với axit , vừa tác dụng được với bazơ  hiđrôxit lưỡng tính . -Viết các hiđrôxit dưới dạng công thức axit : Zn(OH)2  H2ZnO2 Pb(OH)2  H2PbO2 Al(OH)3  HAlO2.H2O 3. Cuûng coá : Baøi taäp 1, 2, 4. lần lượt theo từng nấc . b. Bazô nhieàu naác : - Các bazơ mà mỗi phân tử -Viết phượng trình phân li từng chỉ phân li một nấc ra ion naác cuûa NaOH vaø Ca(OH)2 . OH- goïi laø bazô 1 naác . Ví duï : NaOH , KOH … -Các bazơ mà mỗi phân tử phaân li nhieàu naác ra ion OHgoä laø bazô nhieàu naác . Ví duï : Ca(OH)2  Ca(OH)+ + OHCa(OH)+  Ca2+ + OH3. Hiđrôxit lưỡng tính : - Là chất khi tan trong nước -Hs quan sát hiện tượng và giải vừa có thể phân li như axit thích . vừa có thể phân li như bazơ . Hiện tượng : kết tủa cả 2 ống Ví duï : đều tan ra . 2+ + 2OHZn(OH)2 AA AA AA Zn - Dựa vào sự hướng dẫn của Gv vieát phöông trình phaân li cuûa Zn(OH)2 vaø Al(OH)3 theo kieåu axit vaø bazô .. / sgk. Ngày soạn : 20/9/2006 Ngaøy daïy :27/9/2006 Tieát :10 Lop11.com. 2+ Zn(OH)2 AA AA AA Zn + 2H - Một số hiđrôxit lưỡng tính thường gặp : Al(OH)3 , Zn(OH)2 , Pb(OH)2 , Cr(OH)3 , Sn(OH)2 , Be(OH)2 -Là những chất ít tan trong nước , có tính axit , tính bazơ yeáu ..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Baøi 6. :. AXIT – BAZÔ - MUOÁI. I. MUÏC TIEÂU : Đã trình bày ở tiết 9 . II. PHÖÔNG PHAÙP : Giải thích , đàm thoại . III. CHUAÅN BÒ : Heä thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kieåm tra : * Ñònh nghóa axit , bazô theo thuyeát Areâniut ? cho ví duï ? * Thế nào là hiđrôxit lưỡng tính ? viết phương trình điện li của Al(OH)3 , Zn(OH)2 , Cr(OH)3 ? 2. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1 : Vào bài Theo caùc em NH3 vaø CH3COOcoù tính axit hay bazô ? thuyeát Arênit không giải thích được .  Vậy để biết tính chất của nó các em nghiên cứu thuyết Bronsted . Hoạt động 2 : - Dựa vào sự thay đổi màu của - Gv laø TN : nhuùng moät maãu giaáy quyø  keát luaän dd NH3 quyø tím vaøo dd NH3 . - KeÁt luaän : NH3 coù tính bazô , coù tính bazô . điều này được giải thích theo thuyeát Bronsted . -Hs xác định chất đóng vai trò axit , bazô trong caùc quaù trình treân . * NH3 nhaän H+  Bazô * H2O cho H+  Axit. - Gv lấy ví dụ với HCO3+ HCO3- + H2O AA AA AA H3O + CO32HCO3- + H2O AA AA AA H2CO3 + OH-Keát luaän : Vaäy HCO3- laø chaát lưỡng tính .. NH4+ cho H+  axit OH- nhaän H+  bazô -Hs xaùc ñònh chaát : axit , bazô … HCO3- , H3O+ : axit H2O , CO32- : bazô . H2O , H2CO3 : axit HCO3- : OH- : bazô. Lop11.com. Noäi dung. II. Khaùi nieäm veà axit vaø bazô theo thuyeát Bronsted : 1. Ñònh nghóa : -Axit là những chất nhường proton H+ . Ví duï : + CH3COOH+H2O AA AA AA H3O + CH3COO-. - Bazơ là những chất nhận Proton H+ + NH3 + H2O AA AA AA NH4 + OH - Chất lưỡng tính : Là chất vừa có khả năng cho Proton vừa có khả năng nhận proton H+ - Nước là chất lưỡng tính . - Axit vaø bazô coù theå laø phaân tử hoặc ion . 2. Öu ñieåm cuûa thuyeát Bronsted : Thuyeát Breonsted toång quaùt hôn , noù aùp duïng cho baát kyø dung moâi naøo keå caû khoâng coù dung moâi ..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Hoạt động 3 : - Gv cho chaát : CH3COOH - Giới thiệu : Ka : haèng soá phaân li axit chæ phụ thuộc vào nhiệt độ . Ka càng nhỏ , lực axit càng yeáu. - Gv cho ví duï NH3 - Gv ñaët caâu hoûi : Tại sao trong biểu thức tính Kb không có mặt của nước ?  Kết luận : do H2O không đổi neân Kb = Kc[H2O]. Hoạt động 4 : - Muoái laø gì ? keå teân moät soá muối thường gặp . -Neâu tính chaát cuûa muoái ? -Theá naøo laø muoái axit ? muoái trung hoà ? cho ví dụ : - Gv giới thiệu một số muối kép và phức chất .. - Hs vieát haèng soá phaân li .. III. Haèng soá phaân li axit vaø bazô : 1. Haèng soá phaân li axit : Ví duï : + CH3COOH AA AA AA H + CH3COO Ka =. - Hs leân baûng vieát phöông trình ñieän li cuûa NH3 trong nước . -Bằng cách tương tự viết phöông trình haèng soá phaân li cuûa bazô . -Vì H2O laø dung moâi , trong dd loãng [H2O] được coi là hằng soá neân khoâng coù maët .. [ H  ][CH 3COO  ] [CH 3COOH ]. - Ka laø haèng soá phaân li axit , chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ . - Giá trị Ka càng nhỏ , lực axit cuûa chuùng caøng yeáu . 2. Haèng soá phaân li bazô : + NH3 + H2O AA AA AA NH4 + OH Kb =. [ NH 4  ][OH  ] [ NH 3 ]. - Giá trị Kb càng nhỏ , lực bazơ cuûa noù caøng yeáu . - Hoặc : Kb = Kc[H2O]. II. Muoái : 1. Ñònh nghóa : - Muối là hợp chất khi tan trong nước phân li ra cation kim loại ( hoặc NH4+) và anion goác axit . -Hs nghiên cứu để trả lời . Ví duï : (NH4)2SO4  2NH4+ + SO42NaHCO3  Na+ + HCO3-Muối trung hoà : trong phân tử - Muối trung hoà : NaCl , khoâng coøn hñroâ Na2CO3 , (NH4)2SO4 … -Muối axit : là trong phân tử - Muoái axit : NaHCO3, coøn hiñroâ . NaH2PO4 , NaHSO4 … - Muoái keùp : NaCl.KCl , KCl.MgCl2.6H2O . - Phức chất : [Ag(NH3)]Cl , [Cu(NH3)4 ]SO4 … - Hs leân baûng vieát phöông trình ñieän li cuûa caùc muoái vaø 2. Sự điện li của muối trong các phức chất . nước : - Haàu heát caùc muoái phaân li hoàn toàn K2SO4  2K+ + SO42NaHSO3  Na+ + HSO3- Goác axit coøn H+ : Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> + 2HSO3- AA AA AA H + SO3 - Với phức chất :. * Lưu ý : Một số muối được coi là không tan thực tế vẫn tan với một lượng nhỏ . Phần tan rất nhỏ đó điện li .. [Ag(NH3)2]Cl  [Ag(NH3)2]+ + Cl-. [Ag(NH3)2]+. AA AA AA. Ag+ + 2NH3. 3.Củng cố : các ion và phân tử sau là axit , bazơ , trung tính hay lưỡng tính : NH4+ , S2- , HI , H2S , HPO42- , CH3COO- ? giaûi thích ? 4. Baøi taäp veà nhaø : 9,10 / 35 sgk 6.8  6.10 / 14 sbt V. RUÙT KINH NGHIEÄM :. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ngày soạn : 20/9/2006 Ngaøy daïy :27/9/2006 Tieát :11. Baøi 7 :. SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC – pH – CHAÁT CHÆ THÒ AXIT , BAZÔ. I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : -Biết được sự điện li của nước -Biết được tích số ion của nước và ý nghĩa của đại lượng này . -Biết được khái niệm về pH và chất chỉ thị axit , bazơ . 2. Kyõ naêng : -Vận dụng tích số ion của nước để xác định nồng độ ion H+ và OH- trong dung dịch . -Biết đánh giá độ axit , bazơ của dung dịch dựa vào nồng độ h+ , OH- , pH và pOH . -Biết sử dụng một số chất chỉ thị axit , bazơ để xác định tính axit , kiềm của dung dịch . 4. Troïng taâm : Nắm được các khái niệm pH , pOH , tích số ion của nước và vận dụng để giải bài tập . II. PHÖÔNG PHAÙP : Trực quan – đàm thoại – nêu vấn đề III. CHUAÅN BÒ : -Tranh veõ , aûnh chuïp . -Hoá chất : Dd axit loãng ( HCl hoặc H2SO4 ) Dd bazơ loãng ( NaOH hoặc Ca(OH)2 ) Dd phenolphtalein . Giaáy chæ thò axit , bazô vaïn naêng . -Dụng cụ : ống nghiệm , giá đỡ , ống nhỏ giọt . IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kieåm tra : * Ñòng nghóa axit , bazôtheo thuyeát Bronsted ? cho ví duï ? * Cho biết ion nào là axit ? bazơ ? lưỡng tính ? giải thích bằng phương trình thuỷ phân : CH3COO- , SO32- , HSO3- , Zn2+ . 2. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : Vào bài pH là gì ? dựa vào đâu để tính pH ? ta nghiên cứu bài mới .. Hoạt động của trò. Hoạt động 2 : Lop11.com. Noäi dung. I. Nước là chất điện li.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Bieåu dieãn quaù trình ñieän li - Hs vieát phöông trình ñieän li cuûa H2O theo thuyeát Areâniut vaø Bronsted ? -Thoâng baùo : 2 caùch vieát naøy có những hệ quả giống nhau , để đơn giản người ta chọn cách viết thứ nhất . Hoạt động 3 : - Viết biểu thức tính K ? -Thônt báo : độ điện li rất yếu Hs viết biểu thức tính hằng số nên [H2O] coi như không đổi , cân bằng (1) gộp đại lượng này với Kc sẽ là một đại lượng không đổi , ký hieäu KH2O . - Gợi ý : Dựa vào cân bằng (1) vaø KH2O tính [H+] vaø [OH-] ? - Gv kết luận : Nước là môi trường trung tính nên môi trường trung tính có [H+] = [OH-] = 10-7 Hoạt động 3 : -Thoâng baùo KH2O laø haèng soá đối với tất cả dung môi và dd caùc chaát . Vì vaäy , neáu bieát [H+] trong dd sẽ biết được [OH-] . Caâu hoûi : * Neáu theâm axit vaøo dd , caân baèng (1) chuyeån dòch theo hướng nào ? * Để KH2O không đổi thì [OH-] biến đổi như thế nào ?  Keát luaän . - Ví duï : Tính [H+] vaø [OH-] cuûa : * Dd HCl 0,01M * Dd NaOH 0,01M.  Gv toùm laïi .. Hs đưa ra biểu thức tính : [H+] = [ OH- ] = 10-7 mol/lit. raát yeáu : 1. Sự điện li của nước : Theo Areâniut : AA H+ + OHH2O AA AA (1) Theo Bronsted : AA H3O+ OH- (2) H2O + H2O AA AA 2. Tích số ion của nước : Từ phương trình (1) [ H  ][OH  ] [ H 2O ] K= - [H2O] laø haèng soá Ta coù : KH2O = K[H2O] = [H+][OH-] KH2O : Tích số ion của nước - Ở 25°C : KH2O = 10-14 = [H+][OH-] - Môi trường trung tính là môi trường trong đó : [H+] = [OH-] = 10-7M 3. YÙ nghóa tích soá ion cuûa nước : a. Môi trườpng axit : Môi trường axit là môi trường trong đó : [H+] > [OH-] Hay : [H+] > 10-7M Ví duï : Sgk. - Do [H+] taêng leân neân caân baèng (1) chuyeån dòch theo chieàu nghòch . -Vì KH2O không đổi nên [OH- ] phaûi giaûm .. Hs thaûo luaän theo nhoùm * Vieát phöông trình ñieän li HCl  H+ + Cl0,01M 0,01M 0,01M => [H+] = 0,01M [OH-]= 10-12M * Vieát phöông trình ñieän li NaOH  Na+ + OH0,01M 0,01M 0,01M Lop11.com. b. Môi trường kiềm : Là môi trường trong đó [H+]≤ [OH-] hay [H+] ≤ 10-7M Keát luaän : Neáu bieát [H+] trong dd seõ bieát được [OH-] và ngược lại .. Toùm laïi : Độ axit và độ kiềm của dd có thể đánh giá bằng [H+] - Môi trường axit : [H+]>107M - Môi trường kiềm :[H+]≤107M.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Hoạt động 4 : - pH laø gì ? - Dd axit , kieàm , trung tính coù pH laø bao nhieâu ? * Bổ xung : để xác định môi trường của dd , người ta dùng chaát chæ thò : quyø , pp . - Gv pha 3 dd : axit , bazô , và trung tính ( nước cất ) -Gv keû saún baûng vaø ñaët caâu hoûi -Gv boå xung : chaát chæ thò axit , bazô chæ cho pheùp xaùc ñòng giá trị pH gần đúng . Muốn xác định pH người ta duøng maùy ño pH .. => [OH-] = 0,01M Vaäy [H+] = 10-12M. - Môi trường trung tính : [H+] = 10-7M. - Hs nghiên cứu sgk và trả lời. II. Khaùi nieäm veà pH , chaát chæ thò axit , bazô :. - Hs nghiên cứu ý nghĩa của pH trong thực tế . - Hs duøng giaáy chæ thò axit – bazơ vạn năng để xác định pH của dd đó . - Hs ñieàn vaøo baûng caùc maøu tương ứng với chất chỉ thị và dd caàn xaùc ñònh .. Moâi Axit trường Quyø Ño’ PP Khoâng maøu Baøi taäp 3 , 5a / sgk .. Trung kieàm tính tím Xanh Khoâng Hoàng maøu. 3.Cuûng coá : 4. Baøi taäp veà nhaø : 3,4,5 / 39 sgk 7.1 7.7 / 14,15 sbt V. RUÙT KINH NGHIEÄM :. Lop11.com. 1. Khaùi nieäm veà pH : [H+] = 10-pH M Hay pH = -lg [H+] - Môi trường axit : pH < 7 - Môi trường bazơ : pH > 7 - Môi trường trung tính : pH=7 2. Chaát chæ thò axit , bazô : sgk.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngày soạn : 25/9/2006 Ngaøy daïy :30/9/2006 Tieát :12. Baøi8. : LUYEÄN TAÄP AXIT – BAZÔ - MUOÁI. I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : - Cuûng coá khaùi nieäm axit , bazô theo thuyeát Areâniut vaø thuyeát Bronsted . - Củng cố các khái niệm về chất lưỡng tính , muốoi . - Ý nghĩa của hằng số phân li axit , hằng số phân li bazơ , tích số ion của nước 2. Kyõ naêng : - Reøn luyeän kyõ naêng tính pH cuûa dd axit , bazô . - Vận dụng thuyết axit , bazơ của Arêniut và Bronsted để xác định tính axit , bazơ hay lưỡng tính . - Vận dụng biểu thức tính hằng số phan li axit , hằng số phân li bazơ , tích số ion của nước , để tính nồng độ của H+ và OH- . - Sử dụng chất chỉ thị axit , bazơ để xác định môi trường của dd các chất 3. Troïng taâm : Giải được các bài toán có liên quan đến pH II. PHÖÔNG PHAÙP : Đàm thoại – nêu và giải quyết vấn đề III. CHUAÅN BÒ : Heä thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kiểm tra : Kết hợp trong quá trình luyện tập . 2. Bài mới : Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hoạt động 1 : Gv soạn hệ thống câu hỏi : - Axit laø gì theo Areâniut ? theo Bronsted ? cho. I. Kiến thức cần nhớ : Hs thaûo luaän theo nhoùm caùc caâu hoûi cuûa giaùo. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>