Giáo án Ngữ văn 11 tiết 102, 103: Đời thừa Nam Cao

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n TiÕt 102+103. ngµy d¹y. §êi thõa. Nam Cao. A/ PhÇn chuÈn bÞ I. Yªu cÇu bµi d¹y 1. Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng, t­ duy Hs thấy: đây là một tác phẩm tiêu biểu và xuất sắc của NC viết về người TTTTS nghèo trước CMT8 - Quan ®iÓm nghÖ thuËt cña NC - Tư tưởng nhân đạo sâu sắc, mới mẻ của ngòi bút NC 2. Yêu cầu gd tư tưởng Hiểu một cách đúng đắn về bi kịch của những con người trước CMT8, từ đó có niềm cảm thương sâu sắc với nhưng số phận của họ II. ChuÈn bÞ 1. ThÇy: sgk, sgv, gi¸o ¸n 2. Trß: sgk, bµi so¹n B/ PhÇn thÓ hiÖn trªn líp I. KiÓm tra bµi cò 1. C©u hái ? Em hãy cho biết những đề tài chủ yếu của NC trước CMT8? 2. Tr¶ lêi II. Bµi míi: Lời vào bài: NC có một quan điểm NT rất tiến bộ, nó có tác dụng định hướng cho sự nghiệp stác của ông, “Đời thừa” là tp thể hiện đầy đủ nhất quan ®iÓm cña NC …………………….*………………………*…………………….*……………. I. Giíi thiÖu chung 1. Xuất xứ và đề tài của tp a. XuÊt xø ? Truyện ngắn “Đời thừa” xuất hiện trên văn đàn khi nào? §¨ng trªn tuÇn b¸o “TiÓu thuyÕt thø 7” sè 490 ra ngµy 4/12/1943 b. §Ò tµi ? Truyện tiêu biểu cho đề tài nào trong stác của NC? Người TTTTS ? Đây có phải là đề tài mới ko? Ko: (đương thời đã có…………….) 2. Nhan đề ? Hãy giải thích nhan đề của tp? “§êi thõa”: cs v« Ých. Ko cã ý nghÜa (Trong c¸c st¸c cña m×nh………..). Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? NV nào trong tác phẩm sống cuộc đời thừa ấy? Nhµ v¨n Hé ? Xây dựng nhân vật này nhà văn muốn xoáy sâu vào vấn đề nào? Bi kịch tinh thần của những người TTTTS II. Ph©n tÝch ? Trong truyện ngắn này nhà văn đã nêu ra những nội dung cơ bản nào? 2 nd: ph¶n ¸nh, kh¾c häa bi kÞch tinh thÇn cña nh©n vËt Hé vµ quan ®iÓm NT cña NC 1. Bi kÞch cña nh©n vËt Hé ? ë Hé NC xo¸y s©u vµo nh÷ng bi kÞch nµo? 2 bi kịch: bi kịch của một nhà văn và bi kịch của một con người chân chính a. Bi kÞch cña mét nhµ v¨n ? Hé lµ nhµ v¨n ntn? * Cã tµi vµ cã ý thøc rÊt cao vÒ nghÒ nghiÖp - §Çy t©m huyÕt víi nghÒ ? Sù t©m huyÕt cña Hé ®c thÓ hiÖn qua ®©u? + Dï nghÌo, Hé vÉn say mª vµ dèc lßng phông sù cho NT ? Niềm đam mê này đã giúp Hộ quên đi những khó khăn nào? + Hộ vượt qua tất cả: những khó khăn nghèo túng, những nhỏ nhen của cs ? Em thấy văn chương có vị trí ntn trong cđ Hộ? Văn chương với Hộ là tất cả: 1 sự sống, 1 lẽ sống, lí tg sống của đời anh - BiÕt quý träng nghÒ v¨n + Đầy khó khăn vất vả song Hộ vẫn ko hề nản chí, anh yêu văn chương bằng 1 t/c¶m, nhiÖt huyÕt s«i næi ? Tình cảm đó đc thể hiện qua đâu? Qua lêi t©m sù cña anh víi Tõ (T208)  văn chương đối với Hộ còn là lạc thú tinh thần ko gì sánh đc ? Tình yêu và niềm đam mê ấy đã khiến Hộ ôm ấp điều gì? - Ôm ấp hoài bão lớn lao và khát vọng đẹp đẽ về sự nghiệp văn chương ? Hé cã hoµi b·o ntn vÒ sù nghiÖp vc? + Khao kh¸t viÕt 1 tp sÏ lµm mê ®i c¸c t¸c phÈm cïng ra 1 thêi + Khao kh¸t viÕt 1 tp sÏ ¨n gi¶i Noben vµ dÞch ra mäi thø tiÕng trªn toµn cÇu  Đấy là khát khao vinh quang chính đáng ? Hộ đã làm gì để thực hiện những hoài bão của mình? Hé say mª t×m tßi, häc hái…….. ? Thái độ lđ NT này còn xuất phát từ qđ nào? - Hộ quan niệm đúng đắn về nghề văn ? Hé cã quan niÖm ntn vÒ nghÒ v¨n? + Văn chương phải là sự stạo + người cầm bút phải có trách nhiệm và lương tâm nghề nghiệp ? Hé cã thùc hiÖn ®c hoµi b·o cña m×nh hay ko? * Hé ko thùc hiÖn ®c giÊc m¬, hoµi b·o cña m×nh ? V× sao? - Nguyªn nh©n + Hộ gặp Từ: giữa lúc người …………. + Hé ko cßn cã thÓ khinh nh÷ng lo l¾ng tñn mñn vÒ vËt chÊt. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Ko còn viết thận trọng như trước nữa mà phải: viết vội, viết vàng……..  Sự tha hóa về ngòi bút trước sự tấn công của miếng cơm, manh áo, của đồng tiÒn ? Hộ có phản ứng ntn trc những tác phẩm đó của mình? + Hèt ho¶ng, ng¹c nhiªn + Hổ thẹn, đau đớn ? Em thÊy ®©y lµ nçi ®au ntn?  §©y lµ nçi ®au ©m Ø, tñi nhôc, xãt xa trong t©m can ? Hộ nhận ra đó là nỗi đau ntn?  Hộ nhận ra mình là một kẻ vô ích, một người thừa  Nh­ vËy: gi÷a mong muèn, hoµi b·o vµ ­íc m¬……………. b. Bi kịch của một con người chân chính * Lẽ sống tình thương ? lÏ sèng Êy ®c thÓ hiÖn ntn trong tc¶m anh dµnh cho vî con? - Rất yêu thương vợ con + Víi vî (208) + Víi con (208) ? Theo em, để thoát khỏi bi kịch 1, Hộ phải làm gì? Tõ bá g®, vî con ? Đã bao giờ Hộ nghĩ đến điều đó chưa? H¬n mét lÇn  Hộ ko từ bỏ vợ con, ở anh tình thương cao hơn lí tg, anh đã hi sinh cđ để sống theo lẽ sống tình thương ? Hộ đã củng cố niềm tin và tình thương đó ntn? + VÒ lÝ luËn: anh cã triÕt lÝ vÒ kÎ m¹nh (T205) + VÒ thùc tiÔn: anh cã bµi häc (T205) ? Hộ đã sống ntn với sự lựa chọn của mình? - NgÊm ngÇm ®au khæ + C¸u b¼n v« cí +| Đánh đuổi vợ con ra khỏi nhà trong đêm ? Vì sao Hộ lại hành động như vậy? + §au khæ chÊt chøa tõ bi kÞch 1 + TuyÖt väng v× c¬ héi trë l¹i nghÒ v¨n ngµy mét xa + Uống rượu ? Như vậy Hộ đã vi phạm vào điều gì? * Hộ đã vi phạm và trà đạp lên lẽ sống tình thương ? Hộ cảm thấy ntn trước thực trạng ấy? - Đau đớn, dằn vặt và ân hận  Khóc  Bi kịch 2  §Õn ®©y Hé thÊy m×nh thõa hoµn toµn  Bi kÞch cña Hé nãi riªng vµ bi kÞch cña tÇng líp TTS nãi chung chÝnh lµ nhËn thức về sự vô ích, vô dụng của đời mình…………. 2. Quan ®iÓm nghÖ thuËt cña NC ? NC quan niÖm ntn vÒ mét t¸c phÈm cã gi¸ trÞ? - Mét t¸c phÈm cã gi¸ trÞ + Ph¶i mang gi¸ trÞ nh©n lo¹i phæ biÕn + Phải chứa đựng tinh thần nhân đạo. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? NC quan niÖm ntn vÒ mét nhµ v¨n ch©n chÝnh? - Mét nhµ v¨n ch©n chÝnh + Ph¶i cã sù s¸ng t¹o trong nghÒ nghiÖp + Ph¶i cã lg t©m vµ tr¸ch nhiÖm víi ngßi bót cña m×nh III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - Lối viết truyện tự nhiên sinh động - §Æc s¾c vÒ kh¶ n¨ng xd nh©n vËt ®iÓn h×nh - BiÖt tµi vÒ ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lÝ cña nh©n vËt 2. Néi dung - Tác phẩm giàu gt hiện thực và nhân đạo - Đặt ra vấn đề muôn thủa, ý nghĩa sống còn của nghệ thuật  Bài học: con người sống phải biết ước mơ, sống có tình thương và có khát vọng vươn tới cái thiện, cái chân. * Cñng cè III> hướng dẫn học bài và làm bài tập 1. Bµi cò: n¾m cèt truyÖn, gt cña tp 2. Bµi míi: So¹n “ChÝ PhÌo”. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>