Giáo án môn hóa học - Tuần 3

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Hãa häc 8 Ngµy so¹n…27/8/ 2009. TiÕt 5. Ngµy gi¶ng…31/9/2009. Nguyªn tö I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - HS biÕt ®­îc nguyªn tö lµ h¹t v« cïng nhá bÐ, trung hßa vÒ ®iÖn  t¹o ra mäi chÊt. - HS biÕt ®­îc cÊu t¹o cña nguyªn tö: + Hạt nhân tạo bởi proton và notron; đặc điểm của 2 loại hạt đó; những nguyên tử cùng lo¹i th× cïng sè proton + §Æc ®iÓm cña electron: sè e = sè p trong nguyªn tö; líp e - HS biÕt ®­îc nhê cã e mµ nguyªn tö cã kh¶ n¨ng liªn kÕt ®­îc víi nhau. 2. Kü n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t. - KÜ n¨ng th¶o luËn nhãm 3. Thái độ Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y häc -. Mµn h×nh, m¸y projector, m¸y tÝnh. PhiÕu bµi tËp. III. Hoạt động dạy học 1. Bµi míi * Giíi thiÖu bµi Hoạt động gv – hs. (?). ChÊt cã ë nh÷ng ®©u?. Hs. VËt thÓ. Néi dung ghi b¶ng. Gv Ta biÕt r»ng mäi vËt thÓ tù nhiªn còng nh­ nh©n t¹o đều được tạo ra từ chất này hay chất khác. Vậy chất ®­îc t¹o ra tõ ®©u hay nãi c¸ch kh¸c chÊt cã nguån gèc tõ ®©u? C©u hái nµy sÏ ®­îc gi¶i thÝch qua bµi ngµy h«m nay.. 1 Lop8.net. TiÕt 5 Nguyªn tö.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hãa häc 8. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Hãa häc 8 * Hoạt động 1: Tìm hiểu nguyên tử là gì?. - Môc tiªu: HS biÕt ®­îc nguyªn tö lµ g× vµ cÊu t¹o cña nguyªn tö. - TiÕn hµnh: Hoạt động gv – hs. Néi dung ghi b¶ng. 1. Nguyªn tö lµ g×? (?). Nghiªn cøu SGK vµ cho biÕt cÊu t¹o cña chÊt?. Hs. ChÊt cã cÊu t¹o tõ nh÷ng h¹t v« cïng nhá bÐ vµ trung hßa vÒ ®iÖn.. (?). Những hạt đó gọi chung là gì?. Hs. Nguyªn tö. (?). VËy nguyªn tö lµ g×? a. §Þnh nghÜa: Nguyªn tö lµ nh÷ng h¹t v« cïng nhá bÐ vµ trung hßa vÒ ®iÖn.. Hs. Gv Bằng sự tiến bộ của KHKT, mà con người biết được nguyªn tö lµ nh÷ng h¹t v« cïng nhá bÐ. VD nh­ nÕu xếp hàng các nguyên từ Sắt liên kết với nhau thì với độ dµi lµ 1mm ph¶i cÇn kho¶ng 4 triÖu nguyªn tö s¾t. Hiện nay trên Trái đất có hàng triệu chất khác nhau nh­ng chØ cã trªn 100 nguyªn tö. (?). CÊu t¹o cña nguyªn tö ®­îc chia thµnh nh÷ng bé phËn nµo? b. CÊu t¹o: Nguyªn tö gåm:. Hs. - Hạt nhân mang điện tích dượng. - Vá t¹o bëi 1 hay nhiÒu líp e mang ®iÖn tÝch ©m. (?). Hãy đọc thông tin trong SGK và nêu đặc điểm của e.. Hs. - KÝ hiÖu: e - §iÖn tÝch: -1 - Khối lượng: 9,1.10-28.. Gv Nh­ vËy nguyªn tö gåm 2 phÇn chÝnh lµ h¹t nh©n nguyªn tö ë trong vµ ë ngoµi lµ c¸c líp e. Chóng ta cùng chuyển sang các phần tiếp theo của bài để tìm hiÓu cÊu t¹o cña h¹t nh©n vµ líp vá e.. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Hãa häc 8 * Hoạt động 2: Tìm hiểu hạt nhân nguyên tử.. - Môc tiªu:. + HS n¾m ®­îc cÊu t¹o cña h¹t nh©n nguyªn tö. + HS biÕt ®­îc sè p = sè e.. - TiÕn hµnh:. Hoạt động gv – hs. Néi dung ghi b¶ng. 2. H¹t nh©n nguyªn tö. (?). Nghiªn cøu SGK vµ cho biÕt h¹t nh©n nguyªn tö cã cÊu t¹o tõ nh÷ng lo¹i h¹t nµo?. Hs. Proton vµ Notron.. (?). Nêu đặc điểm của từng loại hạt?. Hs Gv H¹t nhËn ®­îc cÊu t¹o tõ 2 lo¹i h¹t lµ h¹t proton vµ h¹t notron. Proton kÝ hiÖu lµ p vµ cã ®iÖn tÝch b»ng ®iÖn tÝch cña e nh­ng tr¸i dÊu. Cßn Notron lµ nh÷ng h¹t không mang điện, kí hiệu là n và khối lượng của Notron bằng khối lượng của Proton  1,67.10-24g.. - H¹t nh©n nguyªn tö ®­îc t¹o bëi h¹t Proton vµ Notron. + Proton (p): mang ®iÖn tÝch dương. + Notron (n): kh«ng mang ®iÖn. + mp = mn.. Gv Cho HS quan s¸t m« h×nh nguyªn tö Hidro (1) vµ m«t h×nh nguyªn tö Hidro cã 1 Notron (2). (?). NhËn xÐt nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau cña 2 m« h×nh trªn?. Hs. - Giống: đều có 1p và 1e. - Kh¸c: m« h×nh (2) cã 1n.. Gv Giíi thiÖu: Nh÷ng nguyªn tö nh­ vËy ®­îc gäi lµ nguyªn tö cïng lo¹i. (?). Nguyªn tö cïng lo¹i lµ g×? - Nguyªn tö cïng lo¹i lµ nh÷ng nguyªn tö cã cïng sè p trong h¹t nh©n.. Hs Gv Chóng ta biÕt r»ng nguyªn tö lµ trung hßa vÒ ®iÖn; e mang điện tích âm; p mang điện tích dương, n không mang ®iÖn. (?). Vậy em có nhận xét gì về số lượng của e và p trong nguyªn tö.. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Hãa häc 8 Hs. Sè p = sè e.. - Sè p = sè e.. (?). So sánh khối lượng của e và khối lượng của p (hoặc n).. Hs. Khối lượng của p (hoặc n) lớn hơn khối lượng của e.. Gv Electron có khối lượng vô cùng bé chỉ bằng khoảng - Khối lượng hạt nhân được coi là 1/2000 lần khối lượng của p. Chính vì vậy mà khối khối lượng nguyên tử. lượng của hạt nhân nguyên tử được coi là khối lượng cña nguyªn tö.  Hoạt động 3: Tìm hiểu lớp Electron.. - Mục tiêu: HS biết được trong nguyên tử, các Electron chuyển động quanh hạt nhân và Electron sắp xếp thành từng lớp. Mỗi lớp có một số e nhất định.. - TiÕn hµnh:. Hoạt động gv – hs. Néi dung ghi b¶ng. 3. Líp Electron. Gv Cho HS quan sát sơ đồ nguyên tử H, O, Na (?). Nghiên cứu SGK và quan sát trên màn hình các sơ đồ cña nguyªn tö H, O, Na vµ rót ra nhËn xÐt vÒ c¸c Electron ë líp vá.. Hs. - Electron chuyển động quanh hạt nhân.. - Electron chuyển động nhanh quanh h¹t nh©n vµ s¾p xÕp thµnh tõng líp.. - S¾p xÕp thµnh tõng líp. - Mỗi lớp có số Electron nhất định. Gv Giới thiệu trên hình sơ đồ nguyên tử O (số e, số lớp e vµ sè e ngoµi cïng) Gv - Ph¸t PBT cho c¸c nhãm. - Chiếu mô hình sơ đồ nguyên tử H, Mg, N, Ca (chỉ có sè líp vµ sè e tõng líp). (?). Quan sát sơ đồ và làm bài tập 1 trong PBT. Gv Gọi đại diện một số nhóm trả lời và GV đưa đáp án lên mµn h×nh (?). Qua sơ đồ của các nguyên tử hãy nêu số e tối đa trong tõng líp?. Hs. - Líp 1 cã tèi ®a 2e.. - Mỗi lớp có một số e nhất định: líp 1 cã tèi ®a 2e, líp 2 cã tèi ®a 8e.. - Líp 2 cã tèi ®a 8e. Gv - Cho HS lµm tiÕp bµi tËp 2 trong PBT.. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Hãa häc 8 - Sau khi c¸c nhãm lµm xong, GV thu PBT vµ ph¸t chÐo cho c¸c nhãm kh¸c kiÓm tra. - Gäi tõng nhãm tr¶ lêi vµ c¸c nhãm kh¸c b¸o c¸o kÕt qu¶ lµm ®­îc cña nhãm m×nh chÊm. - Sau đó GV thu lại PBT. Gv Chóng ta biÕt r»ng hiÖn nay cã hµng triÖu chÊt kh¸c nhau nh­ng chØ cã h¬n 100 nguyªn tö. (?). Vậy tại sao từ hơn 100 nguyên tử đó lại có thể tạo ra hµng triÖu chÊt nh­ vËy?. Hs. §ã chÝnh lµ nhê c¸c e líp ngoµi cïng liªn kÕt víi nhau.. Gv Nhê cã c¸c e líp ngoµi cïng cña nguyªn tö nµy cã thÓ - Nhê Electron líp ngoµi cïng liên kết với e lớp ngoài cùng của nguyên tử khác để tạo mà các nguyên tử có thể liên kết ra nh÷ng chÊt kh¸c nhau. với nhau để tạo thành chất mới. 2. Cñng cè - Nguyªn tö lµ g×? - CÊu t¹o cña nguyªn tö? - §Æc ®iÓm cña e, p ,n. - Nguyªn tö cïng lo¹i lµ g×? - V× sao c¸c nguyªn tö l¹i cã kh¶ n¨ng liªn kÕt víi nhau? - §äc kÕt luËn SGK. 3. Hướng dẫn về nhà - Häc bµi, lµm bµi tËp 1  5. - Đọc phần đọc thêm.. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Hãa häc 8 Ngµy so¹n…1/9/ 2009. TiÕt 6. Ngµy gi¶ng…3/9/2009. Nguyªn tè hãa häc I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - HS n¾m ®­îc: “Nguyªn tè hãa häc lµ tËp hîp nh÷ng nguyªn tö cïng lo¹i, nh÷ng nguyªn tö cã cïng sè Proton trong h¹t nh©n” - HS biết được: kí hiệu hóa học được dùng để biểu diễn nguyên tố, mỗi kí hiệu còn chỉ 1 nguyªn tö cña nguyªn tè. - Nhớ được kí hiệu của 1 số nguyên tố thường gặp. - Biết được tỉ lệ về thành phần khối lượng các nguyên tố trong vỏ trái đất. HS biết được 1 số nguyªn tè cã nhiÒu nhÊt trong vá Tr¸i §Êt: Oxi, Silic. 2. Kü n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, th¶o luËn nhãm. - RÌn kÜ n¨ng viÕt kÝ hiÖu c¸c Nguyªn tè hãa häc. 3. Thái độ Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng d¹y häc -. Tranh vẽ “Tỉ lệ thành phần khối lượng các nguyên tố trong vỏ Trái Đất” B¶ng mét sè nguyªn tè hãa häc. M¸y chiÕu, phim trong. B¶ng phô.. III. Hoạt động dạy học 1. KiÓm tra 15 phót. 2. Bµi míi * Giíi thiÖu bµi Hoạt động gv – hs. Néi dung ghi b¶ng. TiÕt 6 Nguyªn tè hãa häc. 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Hãa häc 8. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Hãa häc 8 * Hoạt động 1: Tìm hiểu Nguyên tố hóa học là gì?. - Môc tiªu: + HS biÕt ®­îc thÕ nµo lµ Nguyªn tè hãa häc. + Biết được rằng kí hiệu hóa học được dùng để chỉ nguyên tố hóa học. + BiÕt c¸ch viÕt kÝ hiÖu hãa häc chÝnh x¸c.. - TiÕn hµnh: Hoạt động gv – hs. Néi dung ghi b¶ng. I. Nguyªn tè hãa häc lµ g×? a.Vấn đề 1: Định nghĩa.. 1. §Þnh nghÜa. (?). Nªu cÊu t¹o cña chÊt?. Hs. ChÊt ®­îc cÊu t¹o tõ nh÷ng nguyªn tö.. Gv Bài trước chúng ta đã được biết rằng Chất được cấu t¹o tõ nh÷ng h¹t v« cïng nhá bÐ vµ trung hßa vÒ ®iÖn gäi lµ nguyªn tö. (?). Đọc thông tin trong SGK và cho biết nước được tạo nên tõ nh÷ng Nguyªn tö nµo?. Hs. Nước được tạo nên từ 2 nguyên tử: Hidro và Oxi.. (?). Hãy nhận xét số lượng của 2 nguyên tử này trong 1g nước.. Hs. Trong 1g nước thì số lượng của 2 nguyên tử trên là vô cïng lín.. Gv Trong 1g nước thì 2 nguyên tử trên có số lượng vô cïng lín. (h¬n 3 v¹n tØ nguyªn tö Oxi vµ sè nguyªn tö Hidro thì gấp đôi). Và trong tất cả những chất khác trên Trái Đất cũng có số lượng nguyên tử là vô cùng lớn. Vì vậy đáng lẽ nói những nguyên tử loại này, những nguyên tử loại kia thì người ta thay bằng Nguyªn tè hãa häc nµy, Nguyªn tè hãa häc kia. (?). Nguyªn tè hãa häc lµ g×? Nguyªn tè hãa häc lµ tËp hîp nh÷ng nguyªn tö cïng lo¹i, cã cïng sè Proton trong h¹t nh©n.. Hs Gv Thông báo: Như vậy, số p là đặc trưng của một Nguyªn tè hãa häc. C¸c nguyªn tö thuéc cïng mét Nguyên tố hóa học đều có tính chất giống như nhau. Gv Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 1 trong PBT.. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Hãa häc 8 Đưa đề bài lên màn hình và treo bảng “Một số nguyên tè hãa häc”. Hs. Th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh bµi tËp vµo b¶ng nhãm. Sau khi hÕt 3 phót th¶o luËn vµ hoµn thµnh b¶ng, gv chiÕu bµi lµm cña 2 nhãm lµm trªn phim trong vµ yªu cÇu c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt.. Gv Đưa đáp án để các nhóm bổ sung nếu cần. (?). Trong 5 nguyªn tö trªn, nh÷ng cÆp nguyªn tö nµo thuéc cïng mét Nguyªn tè hãa häc? V× sao?. Hs. Nguyªn tö 1 vµ nguyªn tö 3 thuéc cïng 1 Nguyªn tè hãa häc (nguyªn tè Kali) v× cã cïng sè p lµ19. Nguyªn tõ 4 vµ nguyªn tö 5 thuéc cïng 1 Nguyªn tè hãa häc (nguyªn tè Clo) v× cã cïng sè p lµ 17.. Gv Tr¶ l¹i phim trong cho 2 nhãm. Gv Và để đơn giản hơn trong cách viết tên của Nguyên tố hóa học người ta sử dụng kí hiệu hóa học. b. Vấn đề 2: Kí hiệu hóa học.. 2. KÝ hiÖu hãa häc. GV Gọi 1 HS đọc những thông tin trong SGK. (?). Dựa và những thông tin trong SGK mà bạn vừa đọc. Em h·y nªu c¸ch biÓu diÔn kÝ hiÖu hãa häc? - Mçi nguyªn tè ®­îc biÓu diÔn b»ng mét kÝ hiÖu hãa häc.. Hs. Gv Giíi thiÖu mét sè vÝ dô trong b¶ng “mét sè nguyªn tè - VÝ dô: hãa häc” (B¶ng 1 – SGK/42) + KÝ hiÖu cña nguyªn tè canxi lµ Ca. + KÝ hiÖu cña nguyªn tè nh«m lµ Al… (?). Yªu cÇu c¸c nhãm lµm tiªp c©u hái 2 trong PBT.. Gv Sau khi c¸c nhãm lµm xong, GV chiÕu bµi lµm cña 2 nhãm dïng phim trong, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ bæ sung nÕu cÇn. Gv Nhận xét cách viết của từng HS và từ đó đưa ra một số - Cách viết kí hiệu hóa học: l­u ý khi viÕt kÝ hiÖu hãa häc. + Ch÷ c¸i ®Çu viÕt b»ng ch÷ in hoa. + Ch÷ c¸i thø 2 (nÕu cã) viÕt bằng chữ thường và viết nhỏ hơn. 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Hãa häc 8 ch÷ ®Çu. Gv Giíi thiÖu: Mçi kÝ hiÖu cña mét nguyªn tè cßn chØ mét nguyên tử của nguyên tố đó. VD: ViÕt H chØ 1 nguyªn tö hidro, viÕt Fe chØ 1 nguyªn tö s¾t, nÕu viÕt 2Fe th× chØ 2 nguyªn tö s¾t. Gv Yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh tiÕp c©u hái 3 trong PBT. Sau khi c¸c nhãm lµm xong, GV chiÕu bµi lµm cña 2 nhãm dïng phim trong, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ bæ sung nÕu cÇn. Gv Giới thiệu: kí hiệu hóa học được qui định thống nhất trªn toµn thÕ giíi. Hướng dẫn HS cách chi nhớ các kí hiệu hóa học. * Hoạt động 2: Tìm hiểu các nguyên tố trong tự nhiên.. - Mục tiêu: HS biết được số lượng các nguyên tố và thành phần của chúng trong tự nhiên.. - TiÕn hµnh: Hoạt động gv – hs. Néi dung ghi b¶ng. II. Cã bao nhiªu nguyªn tè hãa häc? Gv Yêu cầu 1 HS đọc đoạn 1 thông tin trong SGK. (?). Ngày này khoa học đã biết được bao nhiêu Nguyên tố hãa häc?. Hs. Khoảng 110 Nguyên tố hóa học trong đó 92 nguyên tố - Có trên 110 Nguyên tố hóa học có trong tự nhiên còn lại là những nguyên tố nhân tạo. trong đó có 92 nguyên tố tự nhiªn.. Gv Như vậy hiện nay chúng ta đã biết được khoảng 110 Nguyªn tè hãa häc. VËy c¸c nguyªn tè nµy cã chiÕm số lượng như thế nào trên Trái Đất? Gv Treo tranh “Tỉ lệ thành phần khối lượng các Nguyên tố hãa häc trong vá Tr¸i §Êt”. (?). Quan sơ đồ về tỉ lệ thành phần các nguyên tố hóa học trong vá Tr¸i §Êt, em h·y kÓ tªn 4 nguyªn tè cã nhiÒu nhÊt trong vá Tr¸i §Êt.. Hs. 4 nguyªn tè cã nhiÒu nhÊt trong vá Tr¸i §Êt lµ: Oxi - C¸c nguyªn tè tù nhiªn trong vá (49,4%); Silic (25,8%); Nh«m (7,5%); S¾t (4,7%) Trái đất có khối lượng không đồng đều: Oxi (49,4%); Silic (25,8%)…. 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Hãa häc 8 Gv Th«ng b¸o: - Hidro chiếm 1% về khối lượng vỏ trái đất nhưng nếu xét về số nguyên tử thì nó chỉ đứng sau oxi. - 2 nguyên tố C và N mặc dù chiếm rất ít về khối lượng trong vỏ trái đất nhưng chúng là 2 trong 4 nguyên tố thiÕt yÕu trong c¬ thÓ sinh vËt (C, H, O, N) 3. Cñng cè * GV chiÕu c©u hái lªn mµn h×nh: Hãy cho biế trong các câu sau, câu nào đúng, câu nào sai: a. TÊt c¶ c¸c nguyªn tö cã cïng sè Notron b»ng nhau thuéc cïng mét Nguyªn tè hãa häc. b. Tất cả các Nguyên tử có cùng số Proton như nhau đều thuộc cùng một Nguyên tố hóa häc (nh÷ng nguyªn tö cïng lo¹i). c. Trong h¹t nh©n nguyªn tö: sè Proton lu«n b»ng sè Notron. d. Trong h¹t nh©n nguyªn tö: sè Proton lu«n b»ng sè electron. V× vËy nguyªn tö trung hßa vÒ ®iÖn. Đáp án: câu đúng là b, d. * Yªu cÇu c¸c nhãm lµm c©u hái 4 trong PBT. 4. Hướng dẫn về nhà - Häc bµi, lµm bµi tËp vµo VBT. - Häc thuéc kÝ hiÖu hãa häc cña c¸c Nguyªn tè hãa häc ë b¶ng 1 (SGK/42). 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>