Giáo án Ngữ văn 8 kì 1 - THCS Hoàng Quế

<span class='text_page_counter'>(1)</span>-1-. TUAÀN 1 soạn:20/8/08 TIEÁT 1+ 2. Ngaøy Ngaøy daïy:23/8/08. VAÊN BAÛN:. TOÂI ÑI HOÏC (Thanh Tònh) A – MUÏC TIEÂU : Giuùp Hoïc Sinh: - KiÕn thøc : Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “Tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời. - Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị tình man mác của Thanh Tònh. - Kĩ năng : Phân biệt được các cấp độ khái quát khác nhau của nghĩa từ ngữ. - Thái độ : Giáo dục cho học sinh ý thức học tập yêu thầy cô, bạn bè và mái trừơng thân yêu B – CHUAÅN BÒ: -Giaùo vieân : Xem kyõ noäi dung baøi hoïc, tham khaûo taøi lieäu coù lieân quan, chuaån bò bài soạn, chuẩn bị tranh ảnh ngày tựu trường -Học sinh: Đọc và soạn bài trước khi đến lớp, kể lại ký ức ngày đầu tiên đi học cuûa mình. C. Phương pháp : Đàm thoại giảng bình tích hợp. D – TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC: 1. Ổn định tổ chức. (1’) 2. Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. (5’) 3. Bài mới. Hoạt động của Giáo Viên & Học Sinh Hoạt động 1: GV Giới thiệu bài. HS nghe. - GV cho học sinh đọc phần chú thích sgk. HS đọc. -GV toùm taét vaøi neùt cô baûn veà Thanh Tònh. Traàn Xuaân Thaéng. Ghi baûng I. Giới thiệu về tác giả taùc phaåm: 1. Taùc giaû: - Thanh Tònh 1911- 1988 laø người rất tài giỏi. - OÂng coù nhieàu taäp thô vaø THCS Hoàng Quế. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> -2-. + Thanh Tịnh 1911 – 1988 quê ở Huế, ông từng daïy hoïc, vieát baùo, laøm vaên. OÂng laø taùc giaû cuûa nhieàu truyeän ngaén noåi tíeáng nhö: “Queâ meï”, “Ñi giữa mùa sen”. + Sáng tác của ông đậm chất trữ tình toát lên vẻ đẹp đằm thắm, nhẹ nhàng, dịu êm và trong trẻo. - GV hỏi: Em đã biết gì về văn bản “ Tôi đi học:. HS trả lời: + Đây là truyện ngắn chứa đựng nhiều sự kiện, nhân vật, những xung độtxã hội. + ND: Là những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường. + Toâi ñi hoïc in trong taäp thô truyeän Queâ meï (1941). - GV đọc mẫu & yêu cầu học sinh đọc (hoặc HS đọc ở nhà). HS đọc.. truyeän ngaén coù giaù trò. Thô oâng luoân ñaèm thaém, nheï nhaøng vaø trong treûo.. 2.Taùc phaåm: - Toâi ñi hoïc in trong taäp truyeän Queâ Meï. - ND cuûa taùc phaåm laø những kỷ niệm của buổi tựu trường của nhaân vaät toâi. 3. Đọc và tìm hiểu chú thích 1. Đọc. 2. Từ khó.. - GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ khó sgk. HS xem sgk. Hoạt động 2: II. Phân Tích văn bản. - GV hỏi:Xét về thể loại văn bản này vào loại văn 1. Thể loại: baûn naøo? - Ñaây laø vaên baûn bieåu HS trả lời: Bài này xếp vào kiểu văn bản biểu cảm caûm. vì toàn truyện là cảm xúc và tâm trạng của nhân vật buổi tựu trường. - GV hỏi: Theo dòng hồi tưởng của nhân vật và tình tự thời gian có thể ngắt đoạn như thế nào? HS chia đoạn. - GV hướng dẫn chia bố cục và nêu nội dung của 2. Boá cuïc: từng đoạn của văn bản: - Truyện gồm 5 đoạn. HS chia đoạn: + Đ1: Từ đầu tưng bừng rỗn rã: khởi nguồn nổi nhớ. + Ñ2: Taâm traïng vaø caûm giaùc cuûa nhaân vaät toâi treân Traàn Xuaân Thaéng THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> -3-. đường cùng mẹ đến trường. + Đ3: Tâm trạng và cảm giác của nv tôi khi đứng giũa sân trường khi nhìn mọi người, các bạn. + Đ4: Tâm trạng của NV tôi khi nghe gọi tên và rời mẹ vào lớp. +Ñ5: Taâm traïng cuûa nv toâi khi ngoài vaøo choã cuûa mình và đón nhận tiết học đầu tiên. - GV hỏi: Nỗi nhớ tựu trường của tác giả khởi nguồn từ thời điểm nào? HS trả lời: + Thời điểm cuối thu. + Caûnh thieân nhieân laù ruïng nhieàu, maây b baïc. + Cảnh sinh hoạt: mấy em bé rụt rè cùng mẹ đến trường. - GV hỏi: Vì sao tác giả có cảm nhận đó? HS trả lời: Nhờ sự liên tưởng giữa thiên nhiên đến hiện tại và nhớ về quá khứ. - GV hỏi: Nỗi nhớ buổi tựu trường của nhân vật tôi được tái hiện qua biệt pháp nghệ thuật nào? ( GV gợi dẫn cho HS rút ra tác dụng của việc sử dụng từ ngữ). HS trả lời: Tác giả sử dụng những từ láy: náo nức, mơn man, tưng bừng, rỗn rã làm cho khoảng khắc giữa hiện tại và quá khứ được rút ngắn. - GV yêu cầu HS đọc lại diễn cảm đoạn đối thoại giữa hai mẹ con. HS đọc. - GV hỏi: khi đi trên cùng một con đường nhân vật Tôi đã có sự thay đổi gì? HS trả lời: Dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của cậu bé ngày đầu tới trường , thấymình đã lớn lên, nên con đừơng làng không còn dài rộng như trước… - GV hỏi: Những cử chỉ, hành động và lời nói nào cuûa nhaân vaät Toâi khieán em chuù yù? HS trả lời: - Thấy mình vẫn còn nhỏ lắm: “ cầm 2 quyển vở thấy Traàn Xuaân Thaéng Lop8.net. III. Phaân tích chi tieát: 1/. Khởi nguồn nổi nhớ: - Khoâng gian. - Thời gian: Cuối thu. - Caûnh thieân nhieân. - Cảnh sinh hoạt. =>Tất cả gợi cảm xúc mơn man của buổi tựu trường.. 2/. Taâm traïng vaø caûm giaùc cuûa nhaân vaät toâi khi cuøng meï ñi treân đường.. - Con đường, cảnh vật vốn rất quen nhưng lần này tự nhieân thaáy laï. THCS Hoàng Quế.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> -4-. naëng laém, phaûi baëm, ghì chaët, phaûi xoùc leân, naém laïi caån thaän … - Muốn thử sức mình bằng cách định cầm thêm bút và thước. Giáo viên bình: đoạn văn cho ta thấy mâu thuẩn rất phức tạp trong suy nghỉ non nớt, ngây thơ của cậu bé. Vừa thấy mình đã lớn lại thấy mình còn nhỏ bé khi nhìn thaáy chuùng baïn traïc tuoåi mình. - GV hỏi: Vậy từ sự mâu thuẩn rất con trẻ đó em hình dung tö theá cuû chuù beù nhö theá naøo? HS trả lời: Đây là tư thế và cử chỉ ngộ nghỉnh ngây thơ rất đáng yêu của chú bê khi, nhật là khi chú ngước lên nhìn mẹ.. CHUYEÅN TIEÁT - GV hỏi: Cảnh trước sân trường Mĩ Lí lưu lại trong taâm trí taùc giaû coù gì noåi baät? HS trả lời: - Rất đông người - Người nào cũng đẹp. - GV hỏi: Cảnh tượng được nhớ lại có ý nghĩa gì? HS trả lời: - Gợi bầu không khí của ngày khai trường, thể hiện sự hiếu học, bộc lộ tình cảm của tác giả đối với mái trường tuổi thơ. - GV hỏi: tâm trạng cuả nhân vật tôi khi đứng giữa saõn trửụứng?trường HS trả lời: Từ háo hức hăm hỡ trở nên lo sợ vẫn vơ cảm thấy vụng vế lung túng, ứơc ao thầm, không còn cảm giác rụt rè nữa. Giáo viên bình: Đó là sự chuyển biến tâm lí, rất hợp lí đặc biết là ở trả. - GV hỏi: Khi chưa đi học “tôi” thấy trường Mĩ Lí nhö theá naøo? HS trả lời: sạch sẽ ,cao r¸o Traàn Xuaân Thaéng. -> Tôi thấy mình “ đã lớn” - Là tâm trạng hăm hở, háo hức.. => Tư thế và cử chỉ vừa ngoä nghænh, ngaây thô raát đáng yêu của chú bé.. 3/.Taâm traïng cuûa “Toâi” lúc ở sân trường. - Vừa hăm hỡ, vui tươi lại vừa lo sợ vẫn vơ, lung tuùng, ruït reø.. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> -5-. - GV hỏi: khi đi học thì ngôi trường hiện ra như thế naøo? HS trả lời: Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghieâm. - GV hỏi: tâm trạng của “tôi” khi nghe đọc bản danh saùch HS nhö theá naøo? HS trả lời: - Hồi hộp chờ nghe tên mình - Cảm thấy lo sợ khi sắp phải rời xa mẹ - Oà khóc nức nở. - GV hỏi: Những cảm giác của nhân vật khi được nhận và bước vào lớp học là gì? HS trả lời: - Thấy lạ và hay hay khi nhìn những hình treotrên tường -> vừa xa lạ vứa gần gũi - Baïn beø chöa heà quen bieát nhöng khoâng caûm thaáy xa laï.. 4/. Taâm traïng cuûa toâi khi nghe gọi tên và đón nhận tiết học đầu tiên.. - Cảm thấy vừa xa lạ vừa gần gũi với mọi vật, nhưng không xa lạ với người bạn ngoài beân caïnh.. - GV yêu cầu HS thử lí giải cảm giác đó - GV hỏi: các phụ huynh đã chuẩn bị cho các em như thế nào trước khi dến lớp? HS trả lời: - Chuẩn bị chu đáo - Tham dự buổi lễ - Cuõng lo laéng hoài hoäp - GV hỏi: Hình ảnh ông đốc và thầy giáo đã gây ấn lượng gì cho trẻ? HS trả lời: - Là những người rất từ tốn bao dung - Thầy giáo trẻ là người vui tính giào tình yêu thöông GV bình… **GV cho hoïc sinh thaûo luaän nhoùm : ? Biện pháp nghệ thuật được sử dụng nhiều trong vaên baûn? ? Văn bản là sự kết hợp hài hoà của những phương Traàn Xuaân Thaéng Lop8.net. 5./ Thái độ và tình cảm của người lớn.. - Sự quan tâm của gia đình và nhà trường đồi với thế hệ tương lai. Đó là nguồi nuôi dưỡng các em trưởng thaønh.. 6/. Ngheä thuaät. - Tác giả sử dụng khá thaønh coâng bieän phaùp ngheä thuật tu từ so sánh THCS Hoàng Quế.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> -6-. thức biều đạt nào? phương thức nào là chủ yếu? GV gợi dẫn -> HS thảo luận nhóm, nhận xét -> GV boå sung. GV chỉ định HS đọc ghi nhớ. - Kết hợp giữa phương thức tự sư, biểu cảm, miêu tả làm tăng giá trị biểu đạt, bieåu caûm laø chuû yeáu. * Ghi nhớ: ( SGK). 4. Cñng cè: 2’ - ? Nêu lại những kỉ niệm trong sáng của học trò trong buổi tựu trường đầu tiên? ? Nghệ thuật viết văn đậm chất trữ tình cả Thanh Tịnh? 5. Hướng dẫn về nhà (2’) - Học bài, tóm tắt văn bản, tìm hiểu trước bài “ Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ” E. Rót kinh nghiÖm ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………… …. -----&0&-----. TUAÀN 1 TIEÁT 3. Ngày soạn: 20/8/08 Ngaøy daïy:25/8/08 TIEÁNG VIEÄT. CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ A – MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp hoïc sinh: - Kiến thức :Hiều rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa tứ ngữ - Thông qua bài học, rèn luyện tư duy trong viện nhận thức mối quan hệ giữa caùi chung vaø caùi rieâng. - Kĩ năng : Phân biệt được các cấp độ khái quát khác nhau của nghĩa từ ngữ. - Thái độ : Giáo dục ý thức sử dụng từ ngữ và lòng yêu tiếng Việt. B – CHUAÅN BÒ: -Giáo viên : Soạn bài kĩ, vẻ sơ đồ câm vào bảng phụ. -Học sinh: Chuẩn bị bài trước khi đến lớp. C. Phương pháp : Đàm thoại tích hợp. Traàn Xuaân Thaéng. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> -7-. C – TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC: 1. Ổn định tổ chức. (1’) 2. Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. (5’) 3. Bài mới. Hoạt động 1: 15' I. Từ ngữ nghĩa rộng, - ? nhắc lại khái niệm từ đồng nghĩa , từ trái từ ngữ nghĩa hẹp. nghóa vaø cho ví duï? . - HS nhớ lại kiến thức cũ và cho vd . + Từ đồng nghĩa : Đèn biển = Hải đăng Quaû = Traùi Beänh vieän =Nhaø thöông Maùy bay = Phi cô + Từ trái nghĩa : : Nóng # Lạnh Soáng # Cheát Toát # Xaáu Khoeû # Yeáu ? Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa các từ ngữ trong 2 nhóm trên ? - HS trã lời: + các từ có mối quan hệ bình đẳng về ngữ nghĩa + Trong nhóm từ đồng nghĩa chúng có thể thay theá cho nhau + Trong nhóm từ trái nghĩa chúng loại trừ nhau GV: vậy với các lớp nghĩa không hoàn toàn giống nhau đó là nội dung của bài học hôm nay. GV yêu cầu hs quan sát sơ đồ và trã lời câu hỏi. (Gv treo bảøng phụ vẽ sơ đồ câm ) GV hỏi: nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa của từ thú , chim ,cá ? Tại sao ? HS trã lời : nghĩa của từ động vật rộng hơân vì : động vật bao hàm nghĩa của ba từ thú, chim, cá .GV hỏi :các từ thú ,chim ,cá có nghĩa rộng hơn các từ nào ? vì sao ? HS trã lời : Các từ đó có nghĩa rộng hơn các từ voi ,höôu ,tu huù ,saùo ,caù roâ .caù thu vì nghóa cuûa Traàn Xuaân Thaéng. VD1 +Động vật : thú ,chim ,caù +Thuù : höôu ,nai ,voi + Chim :tu huù , saùo +Caù : caù roâ , caù thu... THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> -8-. chúng bao hàm nghĩa của những từ đó GV chốt các từ (thú ,chim ,cá )có nghĩa rộng hơn (voi ,höôu ,saùo ,caù roâ )nhöng phaïm vi nghóa laïi hẹp hơn phạm vi nghĩa cùa từ động vật VD2 GV cho hs thaûo luaän nhoùm baøi taäp nhanh . +Thự vật : cỏ ,cây ,hoa ?Tìm các từ có phạm vi nghĩa hẹp hơn các từ +Cây : cây xoài ,cây mít :Caây ,Coû ,Hoa +Coû : coû may ,coû chæ ? Tìm từ ngữ có nghĩa rộng hơn 3 từ đó ? +Hoa :hoa lan ,hoa hueä Gv hỏi :thế nào từ ngự có nghĩa rộng và nghĩa heïp? HS trã lời theo phần ghi nhớ . GV chốt :Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng vừa có nghĩa hẹp vì tính chất rộng hẹp của nghĩa từ ngữ chỉ là tương đối . GV cho học sinh đọc yêu cầu của bài tập 1 (SGK / t10). * GHI NHỚ (SGK). Hoạt động 2: 20’ Yeâu caàu hoïc sinh laøm theo caù nhaân -> leân baûng vẽ sơ đồ.. Cho học sinh làm theo nhóm BT2,3 ( SGK/ t11) > cử đại diện trình bày, nhận xét -> GV bồ sung, cho ñieåm. Gợi ý: + BT 2: a./ Chất đốt. b./ Ngheä thuaät. c./ Thức ăn. d./ Nhìn ( quan saùt). e./ Đánh . Traàn Xuaân Thaéng. II. LUYEÄN TAÄP 1. Baøi taäp 1: - Y phuïc: quaàn, aùo + Quần: quần đùi, quần daøi. + Aùo: aùo daøi, sô mi. - Vuõ khí: suùng, bom. + Súng: súng trường, đại baùc. + Bom: Bom ba caøng, bom bi. 2. Baøi taäp 2: 3. Baøi taäp 3:. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> -9-. + BT3 : a./ Xe cộ: Xe đạp, xe máy, ô tô. b./ Kim loại : Sắt, chì , kẻm, đồng, nhôm. c./ Hoa quaû: Chanh, cam, quyùt .. d./ Hoï haøng: Chuù, baùc, coâ, gì… e./ Mang : xaùch, khieâng, ngaùnh… . GV chỉ định 1 học đọc yêu cầu của bài tập 4, làm nhanh tại chổ, đứng dậy trình bày.. GV gợi ý cho học sinh làm bài tập 5 về nhà. 4. Baøi taäp 4: a./ Thuoác laøo b./ thuû quyõ. c./ buùt ñieän. d./ hoa tai.. 4. Cñng cè: 2’ - ? Em hiểu thế nào về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ ? Lấy ví dụ và phân tích . 5. Hướng dẫn về nhà (2’) - Học bài, hoàn thành các bài tập, tìm hiểu trước bài “Tính thống nhất về chủ đề của v¨n b¶n” E. Rót kinh nghiÖm ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………… …. TUAÀN 1 TIEÁT 4. Ngày soạn:20/8/08 Ngaøy daïy: 27/8/08 TAÄP LAØM VAÊN. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN A – MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp hoïc sinh - Kiến thức: Nắm được chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn baûn.. Traàn Xuaân Thaéng. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - 10 -. - Kĩ năng: Biết viết 1 văn bản bảo đảm tính thống nhất vế chủ đề; biết xác địng và duy trì đối tượng trình bày, lựa chon sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung neâu baät yù kieán, caûm xuùc cuûa mình. - Thái độ : Có ý thức làm văn, yêu thích làm văn . B – CHUAÅN BÒ: - Giáo viên : Soạn bài kĩ, tài liệu tham khảo -Học sinh: Chuẩn bị bài trước khi đến lớp, sách tham khảo. C. Phương pháp: - §µm tho¹i gi¶ng b×nh. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học. 1.Ổn định tổ chức. 1’ 2.Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. 5’ 3.Bài mới. Hoạt động 1: 10’ I. Chủ đề của văn - GV yêu cầu học sinh đọc thầm lại văn bản “ bản Toâi ñi hoïc”. ? văn bản miêu tả sự việc xẩy ra ở hiện tại hay quá khứ? - HS trả lời: Sự việc xẩy ra đó là những hồi thưởng về ngày đầu tiên đi học ( thời thơ ấu) ? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong loøng taùc giaû. - HS trã lời : Gợi lên những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng tác giả. GV: từ việc trả lời các câu hỏi trên đã giúp các em tìm được chủ đề của văn bản. ?Vậy chủ đề của văn bản này là gì? HS trã lời : Là sự hồi tưởng những kĩ niệm trong sáng nảy nở trong lòng tác giả về buổi tựu trường đầu tiên. ? Chủ đề của văn bản là gì? (học sinh thảo luận > trả lời -> GV chốt lại) - Chủ đề của văn bản là vấn đề chủ chốt, những ý kiế, những cảm xúc của tác giả được thển hiện nhất quán Traàn Xuaân Thaéng. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - 11 -. trong vaên baûn. Hoạt động 2: 10’ GV gợi ý: Nhan đề của văn bản “Tôi đi học” có nghĩa tường minh. ? Nhan đề đó gợi cho em suy nghĩ gì? HS trã lời: Giúp chúng ta hiều ngay nội dung của vaên baûn laø noùi veà chuyeän ñi hoïc . ? Để cho văn bản có tính mạch lạc và thồng nhất tác giả đã sữ dụng những từ ngữ nào để tập trung làm rõ nhan đề? HS trả lời: các từ ngữ: tôi, tôi đi học, những kĩ niệm, lần đầu tiên đến trường, đi học, hai quyển vỡ mới, ? Caùc caâu vaên naøo coù taùc duïng phaùt trieån yù nghóa nhan đề? HS trả lời: + Hoâm nay toâi ñi hoïc, + hằng năm cứ vào cuối thu.. kĩ niệm mơn man của buổi tựu trường. + tôi quyên thế nào được những cảm giác trong saùng aáy. + Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng. + Tôi bặm tay ghì thật chặt… chúi xuống đất GV hướng dẫn học sinh phân tích lại sự thay đổi tâm trạng của nhân vật Tôi trong buổi đến trường đầu tiên. ? Tác giả còn sữ dụng những biện pháp nghệ thuaät naøo? HS trả lời: Biện pháp nghệ thuật tư từ so sánh. + Những cảm giác … như mấy cánh hoa. + YÙ nghó aáy… nhö moät laøn maây. + Saïch seû cao raùo hôn caùc nhaø trong laøng, xin xaén oai nghieâm nhö caùi ñình laøng. GV choát: Caùc chi tieát ngheä thuaät caùc phöông tieân ngôn từ đều tập trung khắc hoạ, tô đậm cảm giác buổi đầu tiên Tôi đi học. Traàn Xuaân Thaéng. II./ Tính thoáng nhaát veà chuû đề của văn bản. - Là sự nhất quan về ý đồ ý kieán caûm xuùc cuûa taùc giaû được thể hiện trong văn baûn. - Tính thống nhất được thể hiện ở những phương diện : nhan đề, nội dung, đối tượng... THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - 12 -. GV cho thaûo luaän nhoùm 3 caâu hoûi sau: ? Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn baûn? ? Tính thống nhất về chủ đề được thển hiện ở những phương diện nào trong văn bản? ? Làm thế nào để có thể viết được một văn bản bảo đảm tính thống nhất vế chủ đề? GV yêu cầu học sinh đọc phần ghi nhớ Hoạt động 3: 15’ GV cho học sinh đọc bài tập 1 và trả lời các câu hoûi sau: ? Văn bản trên viết về đối tượng nào? HS trả lời: Rừng cọ quê tôi ? Các đoạn văn đã trình bày đối tượng và vấn đề theo thứ tự nào? HS trả lời: Giới thiệu rừng cọ -> tả cây cọ -> tác dụng của cây cọ -> tình cảm gắn bó với cây cọ. ? Tìm câu thể hiện chủ đề của văn bản? HS trả lời: Hai câu cuối văn bản. GV cho hoïc sinh thaûo luaän nhoùm vaø laøm pheùp loại trừ theo lôgic. GV gợi ý: + BT2: coù theå boû caâu b,d. + BT3: nên bỏ câu c,g. sửa chữa câu d,e.. * Ghi nhớ ( SGK) III./ Luyeän taäp. 1./ Baøi taäp 1.. - Thứ tự trình bày: Giới thiệu rừng cọ -> tả cây cọ -> tác dụng của cây cọ > tình cảm gắn bó với cây coï.. 2./ Baøi taäp 2. 3./ Baøi taäp 3.. 4. Cñng cè: 2’ - GV chèt l¹i kiÕn thøc cña bµi. 5. Hướng dẫn về nhà (2’) - Học bài cũ, làm các bài tập. tìm hiểu trước bài “ Trong lòng mẹ” E. Rót kinh nghiÖm ………………………………………………………………………………………... Traàn Xuaân Thaéng. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - 13 -. ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………… …..... -----&0&-----. TUAÀN 2 TIEÁT 5+ 6. Ngaøy so¹n:27/8/08 Ngaøy daïy:31/8/08 VAÊN BAÛN: TRONG LOØNG MEÏ (Nguyeân Hoàng). A – MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp Học Sinh: - Kiến thức: Hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú bé đối với meï. - Bước đầu hiểu được văn hồi ký và đặc sắc của thề văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng: Thấm đượm chất trữ tình, lới văn tự truyện chân thành, giàu sức truyền cảm. - Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng đọc, phân tích thể văn hồi kí. - Thái độ : Giáo dục cho học sinh tình yêu thương, kính trọng cha mẹ dù trong hoàn cảnh khó khăn nào. B – CHUAÅN BÒ: -Giaùo vieân : Xem kyõ noäi dung baøi hoïc, tham khaûo taøi lieäu coù lieân quan, soan baøi kĩ, phóng to bức ảnh chú bé Hồng nằm trong lòng mẹ. -Học sinh: Đọc và soạn bài trước khi đến lớp, tham khảo truyện ngắn “Những ngaøy thô aáu”, söu taàm chaân dung nhaø vaên Nguyeân Hoàng. C. Phương pháp: Đàm thoại giảng bình. D – TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC: 1. Ổn định tổ chức:1' 2. Kieåm tra baøi cuõ: 5' Neâu noäi dung chính cuûa vaên baûn “ Toâi ñi hoïc”. ?Văn bản viết theo thể loại nào? Có sự kết hợp giữa các phương thức biểu đạt nào? 3. Dạy và học bài mới: Giáo viên giới thiệu bài. Hoạt động của Giáo Viên & Học Sinh Traàn Xuaân Thaéng Lop8.net. Ghi baûng THCS Hoàng Quế.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - 14 -. * Hoạt động 1. (7') . - GV yêu cầu học sinh đọc phần chú thích dấu * (SGK) HS đọc. - GV yeâu caàu HS toùm taét vaøi neùt cô baûn veà nhaø vaên Nguyeân Hoàng. HS trả lời: + Nguyeân Hoàng teân thaät laø Nguyeãn Nguyeân Hoàng quê ở Nam Định. + Ông lớn lên trong một làng nghèo ở Hải Phòng, tác phẩm của ông luôn hướng về người cùng khổ với một tình yêu thương thắm thiết. + Ông có nhiều tác phẩm tiêu biểu: Bỉ Võ, Những ngày thơ ấu, Cữa biển. - GV hỏi: Hãy trình bày hiểu biết của em về đoạn trích ? HS trả lời: + “Trong lòng mẹ” trích trong tiều thuyết những ngày thơ ấu tác phảm gồm chín chương đoạn trích là chương thứ 4 của tác phẩm. + Nội dung: Là những cay đắng tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của bé Hồng vời người mẹ baät haïnh. - GV đọc mẫu & yêu cầu học sinh đọc (hoặc HS đọc ở nhà). Hoạt động 2 HS đọc. - GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ khó sgk. HS xem sgk chuù yù caùc chuù thích: 5,8,12,13,14 vaø 17. - GV hỏi: Đoạn trích được viết theo thể loại nào? HS trả lời: Là sự kết hợp giữa tự sự, miêu tả, biểu hieän caûm xuùc. - GV hỏi: Đoạn trích đựơc chia làm mấy đoạn? Nội dung của từng đoạn? HS trả lới: 2 đoạn + Đ1: Từ đầu -> “người ta hởi đến chứ”. Nội dung: Cuộc trò chuyện với bà co.â Traàn Xuaân Thaéng. I. Taùc giaû, taùc phaåm 1/.Taùc giaû: - Nguyeân Hoàng ( 1918 – 1982) quê ở Nam định lớn lên ở Hải Phòng. - OÂng coù nhieàu taùc phaåm nổi tiếng, Cửa biển, Trời xanh… - Ngoøi buùt cuûa oâng luoân hướng về những người cuøng khoå,. 2/.Taùc phaåm: - “Trong lòng mẹ” trích từ “Những ngày thơ ấu” nói leân tình yeâu chaùy boûng cuûa chú bé Hồng đối với mẹ và những cay đắng tủi cực của caäu beù.. II. Đọc và tìm hiểu từ khoù: 1/.Đọc.. 2/.Từ khó.. III. Tìm hiểu thể loại và boá cuïc: 1/.Thể loại: - Ñaây laø vaên baûn bieåu caûm. THCS Hoàng Quế. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - 15 -. +Ñ2: Phaàn coøn laïi. Nội dung: Cuộc gặp gỡ của hai mẹ con.. 2/.Boá cuïc: - Truyện gồm 2 đoạn.. IV. Phaân tích vaên baûn - GV hỏi: Nhân vật bà cô được thể hiện qua 1/. Nhaân vaät baø coâ trong những chi tiết kể và tả nào? cuộc đối thoại với chú bé HS trả lời: Nhân vật bà cô được thể hiện qua lời Hồng nói, điệu cười càng ngày càng bộc lộ rõ bản chất con người bà. - GV hỏi: Tìm những câu nói của bà cô với chú bé Hoàng? HS trả lời: + Một hôm cô tôi, gọi tôi đến bên cười hỏi “mày coù..” + Baø ta luoân hoûi, gioïng vaãn ngoït”sao laïi khoâng vaøo?” + “Mày dại quá… thăm em bé chứ?” + Cô tôi vẫn cứ tươi cười kể chuyện bổng đổi - Là người cay độc trong gioïng laïi voã vai nhìng vaøo maët toâi nghieân nghò “…. lời nói và nét mặt rất kịch Trước sau cũng một lần xấu … được sao?” khi cười. - GV hỏi: Qua những lời nói đó chú bé Hồng đã - Baèng moïi caùch baø ta cảm nhận được bà cô là một người như thế nào? xoáy sâu vào nỗi đau của Vì sao? beù Hoàng HS trả lời: Là một người cay độc vì trong lời nói => Đây là con người vừa chứa đựng sự giả dối, mĩa mai, hát hủi thậm chí lạnh lùng, vừa độc ác, vừa độc ác dành cho người mẹ. thaâm hieåm, taøn nhaãn ngay - GV hỏi: Trong những lời lẽ của bà cô nói trên cả với tình máu mũ ruột rà. em thấy lời nào cay độc nhất? vì sao? Bà lạ đại diện cho những HS tự bộc lộ ý kiến của mình. - GV hỏi: Như vậy qua đây ta thấy bà cô là một định kiến về người phụï nữ trong xaõ hoäi cuõ. người như thế nào? HS trả lời: Là một ngừơi hẹp hòi tàn nhẫn. - GV bình thêm: Điều mà ta cần chú ý về người cô là: lúc nào cũng cười hỏi chứ không phải là lo laéng hoûi, nghieâm nghò hoûi laïi caøng khoâng phaûi aâu yếm hỏi, lập tức ta nhận ngay ra những ý nghĩa Traàn Xuaân Thaéng. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - 16 -. cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười raát “kòch”. CHUYEÅN TIEÁT. 2/. Taâm traïng cuûa chuù bé Hồng trong cuộc đối - GV dẫn dắt :Để đáp lại sự cay độc và tàn nhẫn thoại với bà cô. cuûa baø coâ chuù ø beù Hoàng raát thoâng minh trong vieäc trả lời . -Bé Hồng đã khóc vì - GV hỏi: Tìm những chi tiết bộc lộ cảm nghĩ của thương mẹ ,thương thân beù Hoàng? nước mắt em chan hoà , HS trả lời: nghẹn ứ thành sự căm hận. -Hồng đã toan trả lời là “có” nhưng lại cúi đầu không đáp .Vì em nhận ra sự giả dối trong giọng - Nhận ra sự giả dối trong noùi cuûa baø coâ. gioïng noùi cuûa coâ laøm beù -Lòng chú càng thắt lại vì đau đớn ,phẫn uất Hồng im lặng không đáp không còn nén nổi trước những lời khuyên những đây là cách ứng xữ rất caâu hoûi mæa mai cuûa baø coâ thoâng minh. -Hai tếng em bé mà cô tôi ngân dài ra thật rõ đã - Nét mặt tươi cười nhưng xoaên chaët laáy taâm can toâi . chứa đầy ác ý, mĩa mai, -Sự phẫn uất trong lòng cậu bé dâng đến cực nhuïc maï laøm loøng beù Hoàng điểm,cổ họng nghẹn ứ khóc không ra tiếng . thắt lại vì đau đớn tủi nhục - GV hỏi:Qua những chi tiết trên ta thấy diễn biến “em cười dài trong tiếng taâm traïng cuaû beù Hoàng nhö theá naøo ? khoùc. HS trả lời:Từ sự nhận ra sự giả dối của bà cô đã -> Beù Hoàng caêm haän laøm cho em caêm giaän phaãn uaát ngheïn ngaøo. những cổ tục đã đày đoạ người mẹ hiền lành, tình yeâu thöông meï trong em Giáo viên bình: Khi nghe bà cô tươi cười kể cho không hề thay đổi. tôi nghe về mẹ ăn vận rách rưới, mặt mày xanh bủng… tôi đau đơn và căm hận những cổ tục đã đày đoạ người mẹ hiền từ khốn khổ của mình. - GV hỏi: Khi đạt được ý đồ đem tối tâm địa xấu xa bà cô có thái độ như thế nào? HS trả lời: Bà ta hạ giọng tỏ sự ngậm ngùi thương => Chaân dung thaâm hieåm xót người đã mất. giả dối của bà cô đã phơi GV cho hoïc sinh thaûo luaän nhoùm bày toàn bộ còn tâm hồn Traàn Xuaân Thaéng. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - 17 -. - GV hoûi: Luùc naøy chaân dung baø coâ hieän ra nhö beù Hoàng vaãn trong saùng vaø thế nào? Từ hai tính cách trái ngược trên em có ngập tràn tình thương. nhận xét gì về sự tương phản giữ hai tâm hồn của baø coâ vaø beù Hoàng. HS thảo luận và cử đại diện trình bày, giao viên bổ sung theâm. - GV hỏi: Tìm những hành động của bé Hồng khi thoáng nhìn thấy mẹ ? HS trả lời: - Chaïy ñuoåi theo chieác xe ,thaûng thoát goïi lieàn :Mợ ơi! Mợ ơi! Mợ ơi ! -GV hỏi:Em có nhận xét gì về cử chỉ đó của bé Hoàng ? -HS trả lời : Cử chỉ vội vã ,bối rối ,lập cập . -GV hỏi :Giả thiết nếu người mẹ ngồi trên xe khoâng phaûi meï beù Hoàng taâm traïng cuûa em seõ nhö theá naøo ? -HS trả lời :Em sẽ cảm thấy xấu hổ trước những con mắt của đám bạn bè và là trò cười cho chúng . -GV hỏi : Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để diễn tả điều giả định đó ? -HS trả lời :TG sử dụng biện pháp so sánh để làm nỗi bật sự hạnh phúc tột cùng và đau khổ tột cùng cuûa nhaân vaät beù Hoàng . -GV hỏi :Cử chỉ cuống quýt, mừng tủi của bé Hồng khi gặp mẹ đã nói lên điều gì ? -HS trả lời : Đ ó là tâm trạng mừng mừng, tủi tủi thể hiện sự khát khao tình mẹ .Mong ước được gặp meï ñang chaùy soâi trong loøng beù . -GV yêu cầu hs đọc lại đoạn “xe chạy chầm chậm… trả lời Mẹ Tôi nói những gì? -GV hoûi taâm traïng cuûa beù Hoàng khi naèm trong loøng meï nhö theá naøo? -HS trả lời: Chú bé đã oà khóc & cứ thế nức nở. (HS tự bộc lộ) -GV em có nhận xét gì giọt nước mắt lần này so Traàn Xuaân Thaéng. 3./ Taâm traïng beù Hoàng khi gaëp meï .. - Em goïi meï roái rít, voäi vaõ ,cử chỉ lập cập khi được meï keùo leân xe .. -Em vừa mừng vừa tủi thể hiện sự khát khao tình mẹ .. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - 18 -. với lần trước (khi nói chuyện với chị)? -HS trả lời: Đây là cử giọt nước mắt dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện. -GV hỏi Bé Hồng có cảm giác như thế nào khi ở trong loøng meï? -HS trả lời: + Beù Hoàng boàng beành troâi trong caûm giaùc vui sướng rạo rực, quên hết những tủi hờn. + Niềm vui sướng vô bờ ấy được Bé Hồng cảm nhận bằng khứu giác: “Những hơi thở… thơm tho lạ thường.  Niềm vui sướng cực điểm mơn man khắp da thịt vaø thaám vaøo taâm hoán traøn ngaäp. -GV giảng: Đó là những giây phút thần tiên hạnh phúc hiếm hoi nhất, đẹp nhất. Đó là tình nẫu tử thieâng lieâng baát dieät. Trong loøng meï, trong haïnh phúc dạt dào, tất cả phiền muộn sầu đều sua tan. -HS nghe. -GV: Qua nội dung đã phân tích, em có nhận xét gì veá ñaëc saéc ngheä thuaät trong ngoøi buùt cuûa Nguyeân Hoàng? -HS tham luận và trả lời: + Giọng văn đậm chất trữ tình những cảm xúc: caêm giaän -> xoùt xa -> yeâu thöông. + Tình hống truyện độc đáo. + cách kết hợp giữa tự sự, miêu tả và trữ tình của taùc giaû. -GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK. -HS đọc.. - Niềm vui sướng vô bờ khi trong loøng meï bao haïnh phúc dạt dào đã xua tan phieàn muoän, ñau thöông.. => Tình mẫu tử chú bé không chỉ cảm nhận được baèng caùc giaùc quan maø tình thương đó còn ngập tràn trong tâm hồn non nớt.. IV. Toång keát : 1. Noäi dung 2. Ngheä thuaät.. * Ghi nhớ: ( SGK). 4. Cñng cè: 2’ - ? Neâu nh÷ng c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt “ BÐ Hång” ? Qua v¨n b¶n nµy em cã suy nghÜ g× ? 5. Hướng dẫn về nhà (2’) - Học bài, tóm tắt văn bản, tìm hiểu trước bài “Trường từ vựng” E. Rót kinh nghiÖm ………………………………………………………………………………………... Traàn Xuaân Thaéng. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - 19 -. ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………… …. -----&0&-----. TuÇn 2 TIEÁT 7- TiÕng ViÖt. Ngµy so¹n:4/9/08 Ngaøy daïy:6/9/08 TRƯỜNG TỪ VỰNG. A – MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp Học Sinh: - Kiến thức : Hiểu được như thế nào là trường từ vựng, biết xác lập các trường từ vựng đơn giản. - Kĩ năng: Bước đầu hiểu được các mối liên hệ giữa trường từ vựng với các hiện tượng ngôn ngữ đã học như đồng nghĩa, trái nghĩa, ẩn dụ, nhân hoá… giuùp ích cho vieäc hoïc vaên vaø laøm vaên. - Thái độ : Giáo dục cho học sinh tình yêu thích tiếng việt, bảo vệ sự trong sáng cuaû tieáng vieät. C. ChuÈn bÞ : G: So¹n bµi , tham kh¶o tµi liÖu. H: Häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi theo yªu cÇu cña gi¸o viªn. D. Phương pháp : Quy nạp tích hợp. B – TIEÁN TRÌNH DAÏY & HOÏC: 1. Ổn định lớp học. 1’ 2. Kieåm tra baøi cuõ. 5’ Gv hỏi: -Từ ngữ nghĩa rộng là gì? -Từ ngữø nghĩa hẹp là gì? -Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng vừa có nghĩa hẹp được khoâng? Cho VD? 3. Bài mới:. Traàn Xuaân Thaéng. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - 20 -. I.Thế nào là trường từ -GV cho học sinh đọc đoạn trích trong sgk & vựng? trả lời câu hỏi. -HS đọc. -GV hỏi: Các từ in đậm trong đoạn trích trên -Các từ:Mặt, mắt, da, gò má, coù neùt chung naøo veà nghóa? đùi, đầu, cánh tay, miệng. -HS trả lời: Các từ đó có nét chung về nghĩa là ->Có nét chung về nghĩa là đều chỉ bộ phận của cơ thể con người. đều chỉ bộ phận của cơ thể -GV cho một nhóm từ: Cao, thấp, lòng khòng, con người. leâu ngheàu, gaày, beùo, … -GV hỏi: Nếu dùng nhóm từ trên để miêu tả người thì trường từ vựng của nhóm từ là gì? -HS trả lời: Nhóm từ trên chỉ hình dánh con =>Trường từ vựng là tập hợp người. của những từ có ít nhất một -GV cho học sinh đọc ghi nhớ. neùt chung veà nghóa. *Ghi nhớ:(SGK) II.Các bậc của trường từ vựng và tác dụng của cách -GV gọi học sinh đọc mục I.2 và trả lời câu chuyển trường từ vựng: hoûi. -HS đọc. -Trường từ vựng mắt có thể -GV hỏi:Trường từ vựng “mắt” có thể bao gồm bao gồm những từ từ vựng những từ từ vựng nhỏ nào? Cho VD? nhoû: -HS trả lời: Trường từ vựng mắt có thể có- +Bộ phận mắt. những trường từ vựng: - + Ñaëc ñieåm cuûa maét. + Boä phaän cuûa maét. - + Caûm giaùc cuûa maét. + Ñaëc ñieåm cuûa maét. + Beänh veà maét. +Caûm giaùc cuûa maét. + Hoạt động của mắt. +Beänh veà maét. + Hoạt động của mắt.. -Do hiện tượng nhiều nghĩa, -GV hỏi: Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có một từ có thể thuộc nhiều thể thuộc nhiều trường từ vựng nhau không ? trường từ vựng khác nhau. Cho ví duï? VD: Một từ có thể thuộc Traàn Xuaân Thaéng. THCS Hoàng Quế Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>