Giáo án môn Ngữ văn khối 11 - Học kì II

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt sè: 73 ppct. Lưu biệt khi xuất dương (Xuất dương lưu biệt) -Phan Béi Ch©u-. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp HS - Gióp häc sinh thÊy ®­îc chÝ lín, khÝ ph¸ch anh hïng, tinh thÇn quyÕt liÖt cña nh©n vËt tr÷ tình trong bài thơ. Cảm nhận được nét đặc sắc về phương diện nghệ thuật của bài thơ thể hiện qua giọng điệu, lối dùng từ ngữ, mạch liên tưởng. B. Phương tiện thực hiện: +S¸ch GK, s¸ch GV +Th¬ v¨n Phan Béi Ch©u +Gi¸o ¸n lªn líp c¸ nh©n C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phương pháp: đọc sáng tạo, gợi tìm, tái hiện, thuyết trình, kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. D. TiÕn tr×nh d¹y häc 1 KiÓm tra bµi cò: 2. Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động của GV & HS Hoạt động 1 - Hướng dẫn HS tìm hiểu khái qu¸t - Hs lµm viÖc víi SGK - Gv định hướng Hs khái quát nh÷ng ý c¬ b¶n. Nội dung cần đạt I.T×m hiÓu chung 1.TiÓu dÉn T¸c gi¶ +Phan Béi Ch©u (1867-1940).Thuë nhá cã tªn lµ Phan V¨n San. HiÖu lµ Sµo Nam. +Ông sinh trưởng trong một gia đình nhà Nho, tại lµng §an NhiÖm, Nam Hoµ, Nam §µn, NghÖ An +Ông nổi tiếng thần đồng: 13 tuổi đỗ đầu huyện, 16 tuổi đỗ đầu xứ, 33 tuổi (1900) đỗ Giải nguyên trường NghÖ An . +Phan Béi Ch©u lµ nhµ Nho ViÖt Nam ®Çu tiªn nu«i ý tưởng tìm đường cứu nước. Năm 1904, ông lập Hội Duy T©n-tæ chøc c¸ch m¹ng theo ®­êng lèi d©n chñ t­ s¶n. +Năm 1905, theo chủ trương của Hội Duy Tân, Phan Bội Châu lãnh đạo phong trào Đông Du và xuất dương sang NhËt. +N¨m 1912, «ng thµnh lËp ViÖt Nam Quang phôc héi. Cũng năm này ông bị Nam triều (đứng sau là thực dân Ph¸p) kÕt ¸n tö h×nh v¾ng mÆt. N¨m 1925, «ng bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t cãc ë Trung Quốc, chúng định đem ông về nước để thủ tiêu bí mật. ViÖc b¹i lé, thùc d©n Ph¸p ph¶i ®em «ng ra xÐt xö công khai, trước sự đấu tranh mạnh mẽ của nhân dân, 1 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 Suy nghÜ cña em vÒ sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña Phan Béi Ch©u?. KÓ tªn nh÷ng t¸c phÈm trong sù nghiệp văn chương của Phan Bội Ch©u?. Néi dung chÝnh th¬ v¨n Phan Béi Ch©u ?. Em h·y nªu bè côc bµi th¬?. chóng ph¶i xo¸ ¸n khæ sai chung th©n vµ ®­a «ng vÒ qu¶n thóc (giam láng) t¹i HuÕ. «ng mÊt ë ®©y n¨m 1940.  Phan Bội Châu là người khởi xướng, là ngọn cờ đầu của phong trào yêu nước và cách mạng Việt Nam, trong kho¶ng 20 n¨m ®Çu cña thÕ kØ XX. Sự nghiệp cứu nước của ông tuy không thành, nhưng đã khơi dậy tinh thần yêu nước mạnh mẽ trong mọi tÇng líp nh©n d©n. -N¨m 17 tuæi, viÕt : B×nh T©y thu B¾c, d¸n ë c¸c cổng trong làng, để kêu gọi mọi người hưởng ứng phong trào Cần Vương. -Trong quá trình hoạt động cách mạng, Phan Bội Châu đã sáng tác nhiều tác phẩm, thuộc nhiều thể loại kh¸c nhau, b»ng ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m. +B¸i th¹ch vi huynh phó (1987) +ViÖt Nam vong quèc sö (1905) +H¶i ngo¹i huyÕt th­ (1914) +Ngôc trung th­ (1906) +Trïng quang t©m sö (1921-1925) +V¨n tÕ Phan Ch©u Trinh (1926) +Phan Béi Ch©u niªn biÓu (1929) +Phan Béi Ch©u v¨n tËp vµ Phan Sµo Nam tiªn sinh quèc v¨n thi tËp (hai tËp v¨n th¬ nµy lµm trong thêi gian cô Phan bÞ thùc d©n Ph¸p giam láng t¹i HuÕ) -Th¬ v¨n Phan Béi Ch©u s«i sôc, nãng báng tinh thÇn yêu nước; Thơ văn ông đã thành công trong việc tuyªn truyÒn, cæ vò tinh thÇn, ý chÝ d©n téc vµ hµnh động cứu nước. Thơ văn ông giàu nhiệt huyết, có ảnh hưởng sâu rộng trong nhân dân. ông được coi là cây bót xuÊt s¾c nhÊt trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ XX. T¸c phÈm: -Duy T©n héi ®­îc thµnh lËp n¨m 1905, khi phong trào Cần Vương đã cho thấy sự bế tắc của con đường cứu nước theo tư tưởng phong kiến do các sĩ phu yêu nước lãnh đạo. Phan Sào Nam, lúc này còn rất trẻ đã biểu hiện quyết tâm vượt qua giáo lí đã lỗi thời của đạo Nho để đón nhận luồng tư tưởng mới, tìm hướng míi kh«i phôc giang s¬n. Phong trµo §«ng Du ®­îc nhóm lên, đặt cơ sở, tạo cốt cán cho phong trào cách mạng trong nước và chủ trương cầu Nhật giúp Việt Nam đánh Pháp. -Lưu biệt khi xuất dương được viết trong bữa cơm ngày tết cụ Phan tổ chức ở nhà mình, để chia tay với bạn đồng chí trước lúc lên đường. 2.V¨n b¶n Th¬ N«m §­êng luËt còng nh­ th¬ §­êng LuËt thường có bố cục 4 cặp câu (Đề, thực, luận, kết) hay 4 2 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 câu trên, 4 câu dưới. Cã thÓ chia bµi th¬ lµm hai phÇn: *Bèn c©u trªn: Quan niÖm míi vÒ chÝ lµm trai, cïng ý thøc cña c¸i t«i ®Çy tr¸ch nhiÖm. *Bèn c©u cßn l¹i: ý thức được nỗi nhục mất nước, sự lỗi thời của nền học vấn cũ, đồng thời thể hiện khát vọng hăm hở, dấn thân trên hành trình cứu nước. II. §äc-hiÓu v¨n b¶n 1. Bèn c©u ®Çu Hs đọc bốn câu đầu - Làm trai phải lạ ở trên đời C©u th¬ ®Çu nãi vÒ ®iÒu g×? Sinh ra lµm th©n nam nhi, ph¶i lµm ®­îc nh÷ng viÖc Có phải cụ Phan là người đầu tiên lớn lao kì lạ, trọng đại cho đời. nãi vÒ chÝ lµm trai Các bậc tiền nhân trước như: Nguyễn Trãi, Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Công Trứ đã từng nói nhiều về chí làm trai.... C¸i l¹ Êy theo em lµ g×? - Há để càn khôn tự chuyển dời Lời nhắc nhở: làm trai phải xoay trời chuyển đất, phải chủ động, không nên trông chờ. (lẽ nào cuộc sống muốn đến đâu thì đến, mình là kẻ đứng ngoài vô can. ChÝ lµm trai cña cô Phan cã ®iÒu “Trừ độc, trừ tham, trừ bạo ngược g× kh¸c so víi c¸c bËc tiÒn nh©n? Cã nh©n, cã chÝ, cã anh hïng” (NguyÔn Tr·i- B¶o kÝnh c¶nh giíi sè 5) “Công danh nam tử còn vương nợ Luèng thÑn tai nghe chuyÖn Vò HÇu” (Ph¹m Ngò l·o- Tá lßng) “Làm trai sống ở trong trời đất Ph¶i cã danh g× víi nói s«ng” (NguyÔn C«ng Trø- ChÝ lµm trai) Chí làm trai mà các bậc tiền nhân nhắc đến gắn với lí tưởng phong kiến, gắn với nhân nghĩa, chí khí, với c«ng danh sù nghiÖp. ChÝ lµm trai theo quan niÖm míi mÎ cña cô Phan: Phải xoay trời chuyển đất, phải chủ động, phải làm những việc phi thường, phải gắn liền với sự nghiệp cứu nước. ý tưởng lớn lao, mới mẻ này đã giúp Phan Béi Ch©u thÓ hiÖn c¸i t«i ®Çy tr¸ch nhiÖm cña m×nh, trong nh÷ng c©u th¬ tiÕp theo. Suy nghÜ cña em vÒ hai c©u th¬ - Trong kho¶ng tr¨m n¨m cÇn cã tí tiÕp theo? Khẳng định đầy tự hào, đầy trách nhiệm: dành trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp cứu nước. Tù nhËn g¸nh v¸c viÖc giang s¬n mét c¸ch tù gi¸c, Nãi b»ng c¶ t©m huyÕt, b»ng tÊm lßng sôc s«i cña mình. Phá vỡ tính quy phạm của văn học trung đại (TÝnh phi ng·). Gv: nghệ thuật tuyên truyền chỉ đạt được hiệu quả, 3 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11. Thái độ của tác giả trước tình cảnh đất nước trong hiện tại?. Hs đọc hai câu thơ cuối. §äc l¹i toµn bµi th¬ Theo em? yÕu tè nghÖ thuËt nµo đã tạo nên sức lôi cuốn mạnh mẽ cña bµi th¬?. khi t¸c phÈm ®­îc viÕt b»ng c¶ tÊm lßng, t©m huyÕt, niÒm tin ch©n thËt! - Sau nµy mu«n thuë h¸ kh«ng ai? Cụ Phan không hề khẳng định mình và phủ nhận mai sau, mµ muèn nãi lÞch sö lµ mét dßng ch¶y liªn tôc, cã sù gãp mÆt vµ tham gia g¸nh v¸c c«ng viÖc cña nhiÒu thÕ hÖ! cã niÒm tin víi m×nh nh­ thÕ nµo, víi mai sau nh­ thÕ nµo míi viÕt ®­îc nh÷ng c©u th¬ nh­ thÕ. 2.Bèn c©u cuèi - Non sông đã chết....Hiền thánh còn đâu?... Nhôc....hoµi! ViÖc häc hµnh thi cö cò, kh«ng cßn phï hîp víi t×nh hình đất nước hiện tại. (Cụ không hề phủ nhận Nho gi¸o, cô chØ muèn kªu gäi sù thøc thêi, tinh thÇn hµnh động vì sự nghiệp giải phóng dân tộc! Con người tràn đầy nhiệt huyết, cá tính mạnh mẽ ưa hành động đã dùng những từ phủ định đầy ấn tượng: “Tö hÜ” (chÕt råi); “§å nhuÕ” (nh¬ nhuèc); “Si” (ngu) C¸c tõ trong b¶n dÞch: nhôc, hoµi; ch­a thÓ hiÖn ®­îc c¸c tõ “§å nhuÕ”, “Si” trong nguyªn t¸c. -Khát vọng hành động, tư thế của nhân vật trữ tình được thể hiện qua các từ chỉ không gian: “Trường phong đông hải” “Thiên trùng bạch lãng” vừa kì vĩ, vừa rộng lớn gây ấn tượng sâu sắc về con người của vũ trụ. (Con người trong thơ xưa chưa phải là con người các nhân, cá thể mà là con người vũ trụ) H×nh ¶nh mang tÝnh vò trô Êy cã t¸c dông t« ®Ëm phẩm chất của nhân vật trữ tình, đó là khát vọng là tư thế hăm hở lên đường cứu nước. - Con người như muốn lao ngay vào môi trường hoạt động mới mẻ sôi động, bay lên cùng cơn gió lớn làm quẫy sóng đại dương. Mạnh mẽ hơn nữa: cùng một lóc bay lªn víi mu«n trïng sãng b¹c. Thø nhÊt: Giọng điệu thơ đầy tâm huyết, khẳng định, tạo nên søc l«i cuèn m¹nh mÏ: Hai c©u ®Çu ý th¬ më ra cã tÝnh chÊt m¹nh mÏ (hướng ngoại). Những câu tiếp: khẳng định ý thức tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n mét c¸ch tù tin, giäng th¬ l¾ng xuống khi nhìn vào thực trạng đất nước. Hai c©u cuèi: tø th¬ l¹i trµo lªn m¹nh mÏ, h¨m hë, víi kh¸t väng lªn ®­êng. Nh©n vËt tr÷ t×nh ®­îc thÓ hiÖn râ qua giäng ®iÖu bµi thơ:đó là con người tự tin, dám khẳng định mình; ý 4 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 thức rõ về nỗi vinh nhục ở đời, có khát vọng lớn lao, trên hành trình đi tìm đường cứu nước, giải phóng dân téc. Thø hai: C¸ch sö dông tõ ng÷: Cµn kh«n, non s«ng, kho¶ng tr¨m n¨m (những từ ngữ chỉ đại lượng không gian, thời gian réng lín, mang tÇm vãc vò trô-§Æc tr­ng th¬ tá chÝ trung đại (múa giáo non sông...) đó cũng là đặc trưng trong bót ph¸p th¬ cña Phan Béi Ch©u. Những từ phủ định mạnh mẽ, đã tác động đến độc giả một cách sâu sắc (Tử hĩ, đồ nhuế, si) ấn tượng của em về hình tượng nh©n vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬?.  Hs th¶o luËn nhãm.  Hướng dẫn học bài, chuẩn bị bµi sau: NghÜa cña c©u. III.Cñng cè Hình tượng nhân vật trữ tình là hình tượng một người anh hïng, trµn ®Çy ý thøc vÒ c¸i t«i cña m×nh, c¸i t«i ý thức đầy trách nhiệm về sự tồn vong của đất nước, để từ đó thể hiện vai trò của mình với giang sơn đất nước.  LuyÖn tËp Chí làm trai của Phan Bội Châu được khẳng định trên mÊy c¬ së sau ®©y: +Sức vươn lên mạnh mẽ của tuổi trẻ, của cái tôi. làm trai phải xoay trời chuyển đất, xuống đông đông tĩnh, lªn ®oµi ®oµi yªn +Vai trß cña tuæi trÎ víi sù tån vong cña d©n téc, thanh niên là lực lượng cứu nước chính. Cứu nước ph¶i t×m ®­êng, ph¶i häc hái. kh«ng thÓ theo lèi mßn cò! +Nét mới: sự nhạy cảm của Phan Bội Châu trước đòi hái cña lÞch sö, døt kho¸t tõ bá kiÓu häc vÊn cò. ChÝ lµm trai g¾n liÒn víi sù tån vong cña d©n téc, chuyÖn lưu danh muôn thuở không phải là mục đích chính!. 5 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt sè: 74 ppct. NghÜa cña c©u. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp HS - Gióp häc sinh n¾m ®­îc kh¸i niÖm “nghÜa sù viÖc” “nghÜa t×nh th¸i” trong c©u. - BiÕt c¸ch vËn dông hiÓu biÕt nghÜa cña c©u vµo viÖc ph©n tÝch , t¹o lËp c©u. B. Phương tiện thực hiện: - SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc - Gi¸o ¸n c¸ nh©n lªn líp C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phương pháp: thuyết trình, kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. D. TiÕn tr×nh d¹y häc 1 KiÓm tra bµi cò: 2. Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động của GV & HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I.T×m hiÓu chung - Hs lµm viÖc víi SGK 1.NghÜa cña sù viÖc vµ nghÜa t×nh th¸i - Gv định hướng Hs khái quát -NghÜa cña sù viÖc lµ thµnh phÇn ph¶n ¸nh sù t×nh nh÷ng ý c¬ b¶n trong c©u. ThÕ nµo lµ nghÜa sù viÖc? Vd: “TiÕng trèng thu kh«ng trªn c¸i chßi canh cña phè huyÖn. Tõng tiÕng mét vang xa gäi buæi chiÒu” - Sù viÖc: b¸o an toµn kh«ng cã g× x¶y ra, chuÈn bÞ đóng cửa thành khi bóng chiều sắp hết. - Nghĩa tình thái là thành phần phản ánh thái độ, sự Hs lµm viÖc víi sgk đánh giá của người nói đối với sự việc được nói đến ThÕ nµo lµ nghÜa t×nh th¸i? trong c©u. 2. Mét sè lo¹i nghÜa t×nh th¸i quan träng Nêu các loại nghĩa tình thái hướng a. Nghĩa tình thái hướng về sự việc vÒ sù viÖc? +Chỉ sự việc đã xảy ra hay chưa xảy ra. +ChØ kh¶ n¨ng x¶y ra cña sù viÖc +Chỉ sự việc được nhận thức như là một đạo lí. Hs lµm viÖc theo nhãm. b. Nghĩa tình thái hướng về người đối thoại Các từ ngữ biểu đạt ở cuối câu: à, ôi, nhỉ, nhé, đâu, đấy...hướng về phía người đối thoại. II. LuyÖn tËp Bµi sè 1 +Cam: nghĩa tình thái được nhận thức như một đạo lÝ +Vẫn: chỉ sự việc đã xảy ra +Liền : chỉ sự việc xảy ra ngay sau đó +Kh«ng thÓ : nghÜa t×nh th¸i chØ kh¶ n¨ng x¶y ra. 6 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 +C©u 5,6,7,8: nghÜa t×nh th¸i chØ kh¶ n¨ng x¶y ra.. Bµi sè 2 Hs lµm viÖc theo nhãm +Trêi m­a mÊt! > pháng ®o¸n sù viÖc ch¾c ch¾n x¶y ra +Trêi m­a ch¾c? > pháng ®o¸n sù viÖc cã thÓ x¶y ra hoÆc kh«ng? Tõ “ mÊt”, “ch¾c” ë cuèi c©u thuéc vÒ nghÜa t×nh thái hướng về người đối thoại. “Mất”: gắn liền với việc đánh giá tiêu cực, nên không thể đi với trường hợp tích cực (không thể nói “anh Êy sèng mÊt” “Ch¾c”: Kh«ng cã hµm ý tÝch cùc, hay tiªu cùc “Xong rồi nhỉ”: sắc thái thân mật, chờ đợi sự đồng tình ở phía người đối thoại. “Xong råi mµ”: s¾c th¸i nghi ng¹i Trong c©u cÇu khiÕn “¨n ®i mµ”: th× l¹i cã hµm ý n¨n nØ. Bµi sè 3 +Bác ấy đã thưởng cho em tôi ba cuốn sách Hs lµm viÖc theo nhãm +Bác ấy chưa thưởng cho em tôi ba cuốn sách +Chắc chắn bác ấy thưởng cho em tôi ba cuốn sách +Bác ấy rất quan tâm thưởng cho em tôi ba cuốn s¸ch +Bác ấy thưởng cho em tôi những ba cuốn sách.  Hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài +Bác ấy chỉ thưởng cho em tôi ba cuốn sách. sau: Bµi viÕt sè n¨m (nghÞ luËn v¨n häc). 7 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt sè: 75 ppct. Bµi viÕt sè n¨m (nghÞ luËn v¨n häc). A.Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh biết viết bài nghị luận văn học phân tích một vấn đề về của tác phẩm văn xuôi. Rèn kĩ năng phân tích đề, kĩ năng viết bài văn nghị luận phân tích một vấn đề của tác phÈm v¨n xu«i. Học sinh biết trình bày và diễn đạt nội dung bài viết một cách rõ ràng, mạch lạc, đúng quy cách. Hạn chế được những sai sót ở các bài viết trước. B.Phương tiện thực hiện +S¸ch GK, s¸ch GV +Gi¸o ¸n lªn líp c¸ nh©n C.C¸ch thøc tiÕn hµnh Giáo viên nhắc nhở học sinh trung thực tự giác, nghiêm túc thực hiện đúng quy chế kiểm tra thi cử, trên tinh thần của cuộc vận động “Hai không” giáo viên kiểm tra ý thức học sinh trong giê lµm bµi t¹i líp. D.TiÕn tr×nh lªn líp 1.Gi¸o viªn nh¾c nhë chung. Chép đề lên bảng: Tác dụng của nghệ thuật miêu tả tương phản trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” (Thạch Lam) 2. Häc sinh lµm bµi. Gi¸o viªn theo dâi qu¸ tr×nh lµm bµi cña häc sinh trong giê kiÓm tra. Gi¸o viªn thu bµi, dÆn dß khi hÕt giê. §¸p ¸n chÊm Më bµi +Häc sinh giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ t¸c phÈm, t¸c gi¶. +Nêu khái quát nghệ thuật miêu tả tương phản của Thạch Lam trong tác phẩm. Th©n bµi +Giới thiệu nghệ thuật miêu tả tương phản, thủ pháp nghệ thuật mà chủ nghĩa lãng mạn thường sử dụng trong việc tái hiện đời sống và làm nổi bật tư tưởng chủ đề của tác phẩm. +Chỉ ra những biểu hiện cụ thể của nghệ thuật miêu tả tương phản trong tác phẩm: Bóng tối / ánh sáng; Bầu trời / mặt đất... +Phân tích vai trò và tác dụng của nghệ thuật miêu tả tương phản: ánh sáng chỉ làm tô đậm thêm bóng đêm; Bầu trời đẹp “hàng ngàn ngôi sao ganh nhau lấp lánh” tô đậm thêm cảnh nghèo dưới mặt đất “Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía...Mấy đứa trẻ con nhà nghèo ở ven chợ cúi lom khom trên mặt đất đi lại tìm tßi...” Thủ pháp nghệ thuật miêu tả tương phản còn làm tăng thêm chất thơ, tô đậm màu sắc lãng mạn, phù hợp với âm hưởng bao trùm của thiên truyện: tâm tình ,thủ thỉ... 8 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 Thể hiện niềm cảm thương lặng lẽ, chân thành của Thạch Lam với cuộc sông chìm khuất, mòn mỏi, tù túng, quẩn quanh của những con người nhỏ nhoi nơi phố huyện bình lặng, tối t¨m.... KÕt bµi +Kh¸i qu¸t l¹i c¸c ý cña bµi viÕt +Suy nghÜ riªng cña c¸ nh©n BiÓu ®iÓm Điểm 9 >10: Bài có kết cấu mạch lạc, diễn đạt lưu loát, có cảm xúc, đáp ứng đủ những yêu cÇu trªn.Ch÷ viÕt cÈn thËn. Điểm 7>8: Căn bản đáp ứng những yêu cầu trên, kết cấu bài gọn, diễn đạt tương đối tốt, có thÓ cßn cã mét vµi sai sãt nhá vÒ lçi chÝnh t¶. Điểm 5>6: Diễn đạt hợp lí, nắm được sơ lược những yêu cầu trên, còn mắc từ 5 đến 6 lỗi chÝnh t¶. Điểm 3>4 : Hiểu đề một cách sơ lược, diễn đạt lúng túng, sai nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. Điểm 1>2 : Không đạt các yêu cầu trên. Phân tích chung chung toàn truyện. Điểm 0 : Lạc đề, để giấy trắng, hoặc viết linh tinh không phù hợp yêu cầu đề Thu bµi  Hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài sau: HÇu trêi (T¶n §µ) -----------------------. 9 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt sè: 76- 77 ppct. HÇu trêi. T¶n §µ. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp HS - hiÓu ®­îc ý thøc c¸ nh©n, ý thøc nghÖ sÜ cña T¶n §µ, ®­îc thÓ hiÖn qua c¸ch nhµ th¬ h­ cÊu c©u chuyÖn HÇu trêi ®Çy k× thó. ThÊy ®­îc nh÷ng c¸ch t©n nghÖ thuËt trong bµi th¬ vµ quan niÖm míi vÒ nghÒ v¨n cña «ng. B. Phương tiện thực hiện: - SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc, Th¬ v¨n T¶n §µ NguyÔn Kh¾c HiÕu. - Gi¸o ¸n c¸ nh©n lªn líp C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phương pháp: đọc sáng tạo, gợi tìm, tái hiện, thuyết trình, kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. D. TiÕn tr×nh d¹y häc 1 Kiểm tra bài cũ: Đọc thuộc lòng bài thơ “Lưu biệt khi xuất dương”, nét mới trong quan niÖm vÒ chÝ lµm trai cña Phan Béi Ch©u. 2. Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động của GV & HS Hoạt động 1 - Hướng dẫn HS tìm hiểu khái qu¸t - Hs lµm viÖc víi SGK - Gv định hướng Hs khái quát nh÷ng ý c¬ b¶n. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung 1. TiÓu dÉn T¸c gi¶ : T¶n §µ (1889-1939) Tªn khai sinh lµ NguyÔn Kh¾c HiÕu Quê làng Khê Thượng, huyện Bất Bạt, tỉnh Sơn Tây ; nay lµ huyÖn Ba V×, tØnh Hµ T©y. quª «ng n»m ë bê s«ng §µ, gÇn nói T¶n Viªn, v× thÕ «ng lÊy bót danh T¶n §µ. +Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống khoa b¶ng. Theo con ®­êng cö nghiÖp, nh­ng hai lÇn thi Hương ông đều không đỗ. Ông chuyển sang viết báo, viết văn và là người đầu tiên ở nước ta sống bằng nghề viÕt v¨n xuÊt b¶n. +Ông có ý tưởng cải cách xã hội theo con đường hợp pháp, dùng báo chí làm phương tiện. +¤ng sèng phãng tóng, tõng ®eo “tói th¬” ®i kh¾p ba kì Bắc, Trung, Nam. Từng nếm đủ mùi cay đắng, vinh h¹nh, tuy nhiªn «ng vÉn gi÷ ®­îc cèt c¸ch nhµ Nho vµ phÈm chÊt trong s¹ch. Sự nghiệp văn chương: +Th¬: Khèi t×nh con I (1916) Khèi t×nh con II (1918) Khèi t×nh con III (1932) 10 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11. Nêu đặc điểm văn chương Tản §µ? - C¸ nh©n tr¶ lêi. Nªu bè côc bµi th¬? - C¸ nh©n tr¶ lêi. NhËn xÐt vÒ bè côc bµi th¬? - C¸ nh©n tr¶ lêi. Cßn ch¬i (1921) Th¬ T¶n §µ (1925) +V¨n xu«i: GiÊc méng lín (1928) GiÊc méng con I (1916) GiÊc méng con II (1932) T¶n §µ v¨n tËp (1932) +Chó gi¶i: TruyÖn KiÒu +DÞch: Kinh thi, th¬ §­êng, Liªu Trai chÝ dÞ +So¹n: T©y Thi (tuång), Thiªn Thai (tuång) ông đạt thành tựu trên nhiều lĩnh vực, nhưng thực sự næi bËt vÒ th¬. Th¬ «ng lµ ®iÖu t©m hån míi mÎ víi c¸i t«i l·ng m¹n bay bæng; võa hµi hoµ, phãng kho¸ng, ng«ng nghªnh lại vừa cảm thương ưu ái. “Thơ ông là gạch nối của hai thời đại thi ca” Ông là “người dạo bản đàn mở đầu cho cuộc hoà nhạc tân kì ®­¬ng s¾p söa” (Hoµi Thanh). Ông là “người báo tin xuân” cho phong trào Thơ mới 1932-1945. 2.V¨n b¶n Bè côc: bèn ®o¹n §o¹n I: Từ đầu đến câu 20 “Trời đã sai gọi thời phải lên” (Lí do và thời điểm được lên đọc thơ hầu trời) §o¹n II: Tiếp đó ...đến câu 68 “Sông Đà núi Tản nước Nam Việt” (Cuộc đọc thơ cho trời và chư tiên giữa chốn thiên môn đế khuyết) §o¹n III: Tiếp đó đến ...câu 98 “Lòng thông chớ ngại chi sương tuyÕt” T©m t×nh víi trêi vÒ t×nh c¶nh khèn khã cña nghÒ viÕt văn và thực hành thiên lương ở hạ giới. §o¹n IV: cßn l¹i Phút chia li đầy xúc động giữa nhà thơ với trời và chư tiªn. +Bè côc m¹ch l¹c, râ rµng. +M¹ch chÝnh lµ kÓ chuyÖn theo tr×nh tù thêi gian, gióp người đọc dễ theo dõi. Xen vào kể chuyện là những chi tiết được hư cấu, tưởng tượng kích thích trí tò mò của người đọc. +¢m ®iÖu bµi th¬ còng cã sù chuyÓn biÕn linh ho¹t; ©m ®iÖu g¾n liÒn víi m¹ch truyÖn. §o¹n I vµ II, vui, s«i næi, hµo høng. §o¹n III: nh©n vËt tr÷ t×nh thÓ hiÖn sù xãt xa, cã xen vµo sù an ñi vç vÒ cña trêi. 11 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 §o¹n cßn l¹i: ©m ®iÖu th¬ cã vÎ ngËm ngïi.  Chủ đề: Miêu tả lí do và thời điểm lên đọc thơ hầu trời để bộc Nêu chủ đề của bài thơ? lé c¸i t«i thËt tµi hoa, phãng tóng vµ khao kh¸t ®­îc - C¸ nh©n tr¶ lêi khẳng định giữa cuộc đời. Đồng thời trần tình tình c¶nh khèn khæ cña nghÒ viÕt v¨n vµ thùc hµnh “Thiªn lương” ở hạ giới, phút lưu luyến tiễn biệt khi trở về. II. §äc-hiÓu v¨n b¶n 1. T¸c gi¶ lªn hÇu trêi -Tr¨ng s¸ng, canh ba (rÊt khuya) -Nhà thơ không ngủ được, thức bên ngọn đèn xanh, vắt Hs đọc Sgk-Tác giả kể lại lí do, chân chữ ngũ...Tâm trạng buồn, ngồi dậy đun nước, thêi ®iÓm lªn hÇu trêi nh­ thÕ ng©m ngîi th¬ v¨n, ng¾m tr¨ng trªn s©n nhµ nµo? -Hai cô tiên xuất hiện, cùng cười, nói: trời đang mắng - C¸ nh©n tr¶ lêi vì người đọc thơ mất giấc ngủ của trời, trời sai lên đọc - Gv nhËn xÐt, bæ sung th¬ cho trêi nghe! -Trời đã sai gọi buộc phải lên! “§ªm qua ch¼ng biÕt cã hay kh«ng Ch¼ng ph¶i ho¶ng hèt, kh«ng m¬ mµng ThËt hån! ThËt ph¸ch! ThËt th©n thÓ! C©u chuyÖn lªn tiªn ®­îc kÓ víi Thật được lên tiên - sướng lạ lùng. giäng ®iÖu nh­ thÕ nµo? C¸ch kÓ tù nhiªn, nh©n vËt tr÷ t×nh nh­ gi·i bµy, kÓ l¹i mét c©u chuyÖn cã thËt! (mét sù tho¶ thuËn ngÇm víi người đọc). Cách đọc thơ: “TiÕng ng©m vang c¶ s«ng Ng©n Hµ” Giọng đọc vừa có âm vực (cao), vừa có trường độ(dài), väng lªn c¶ s«ng Ng©n Hµ trªn trêi “¦íc m·i b©y giê míi gÆp tiªn Người tiên nghe tiếng lại như quen” Câu thứ nhất nội dung bình thường, nhưng đến câu thứ hai, thËt l¹: quen c¶ víi tiªn! nhµ th¬ còng lµ vÞ “trÝch Em cã nhËn xÐt g× vÒ hai c©u th¬ tiên” - tiên bị đày xuống hạ giới. Việc lên đọc thơ hầu sau? trời cũng là việc bất đăc dĩ: “Trời đã sai gọi thời phải - C¸ nh©n tr¶ lêi lªn” - Gv nhËn xÐt, bæ sung Có chút gì đó ngông nghênh, kiêu bạc! tự nâng mình lªn trªn thiªn h¹, trêi còng ph¶i nÓ, ph¶i sai gäi lªn đọc thơ hầu trời! 2. Tác giả đọc thơ hầu trời -Theo lêi kÓ cña nh©n vËt tr÷ t×nh, kh«ng gian, c¶nh tiªn nh­ hiÖn ra: “§­êng m©y” réng më “Cửa son đỏ chói” -> tạo vẻ rực rỡ “Thiên môn đế khuyết” -> nơi ở của vua, vẻ sang Hs đọc đoạn hai träng. “GhÕ bµnh nh­ tuyÕt v©n nh­ m©y” -> t¹o vÎ (?) Tác giả kể chuyện mình đọc quý ph¸i. th¬ cho trêi vµ c¸c vÞ ch­ tiªn Kh«ng gian bao la, sang träng, quý ph¸i cña trêi. 12 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 nh­ thÕ nµo? - Hs độc lập trả lời. (?)Văn sĩ hạ giới – người đọc th¬ ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? - Gv ph¸t vÊn, hs tr¶ lêi. (?)Trời, chư tiên nghe đọc thơ nh­ thÕ nµo?. (?)Em thấy thái độ của các vị chư tiên có điều gì đặc biệt? - C¸ nh©n tr¶ lêi. TiÕt 2 (?) Qua việc đọc thơ hầu trời tác giả muốn bày tỏ thái độ cña m×nh vÒ ®iÒu g×? - Hs chia nhãm th¶o luËn - Gv quan sát, định hướng. nhưng không phải ai cũng được lên đọc thơ cho trời nghe. C¸ch miªu t¶ lµm næi bËt c¸i ng«ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh. + “Võa tr«ng thÊy trêi sôp xuèng l¹y”-vµo n¬i thiªn môn đế khuyết phải như thế! +Được mời ngồi: “truyền cho văn sĩ ngồi chơi đấy”, đọc thơ say sưa “đắc ý đọc đã thích” (có cảm hứng, càng đọc càng hay) “Chè trời nhấp giọng càng tốt hơi” (hài hước), “văn dài hơi tốt ran cung mây”. +Trêi khen: “trêi nghe, trêi còng lÊy lµm hay”. Trêi tán thưởng “Trời nghe trời cũng bật buồn cười”. Trời khẳng định cái tài của người đọc thơ: “ Trêi l¹i phª cho v¨n thËt tuyÖt V¨n trÇn nh­ thÕ ch¾c cã Ýt” +Trêi khen: “trêi nghe, trêi còng lÊy lµm hay”. Trêi tán thưởng “Trời nghe trời cũng bật buồn cười”. Trời khẳng định cái tài của người đọc thơ: “ Trêi l¹i phª cho v¨n thËt tuyÖt V¨n trÇn nh­ thÕ ch¾c cã Ýt” Në d¹: më mang nhËn thøc ®­îc nhiÒu c¸i hay. Lè lưỡi: văn hay làm người nghe đến bất ngờ! “Chau đôi mày” văn hay làm người nghe phải suy nghĩ tưởng tượng. “Lắng tai đứng” đứng ngây ra để nghe. Tác giả viÕt tiÕp hai c©u th¬: “Ch­ tiªn ao ­íc tranh nhau dÆn Anh g¸nh lªn ®©y b¸n chî trêi” Nh÷ng ph¶n øng vÒ mÆt t©m lÝ cña trêi vµ c¸c vÞ ch­ tiên đan xen vào nhau làm cho cảnh đọc thơ diễn ra thËt s«i næi, hµo høng, linh ho¹t... Người đọc thơ hay mà tâm lí người nghe thơ cũng thấy hay! khiến người đọc bài thơ này cũng như bị cuốn hút vào câu chuyện đọc thơ ấy, cũng cảm thấy “đắc ý” “sướng lạ lùng”! 3.Thái độ của tác giả qua việc đọc thơ hầu trời +ThÓ hiÖn quan niÖm vÒ tµi n¨ng (tµi th¬) Nhµ th¬ nãi ®­îc nhiÒu tµi n¨ng cña m×nh mét c¸ch tù nhiên, qua câu chuyện tưởng tượng Hầu trời đọc thơ: +“V¨n dµi h¬i tèt ran cung m©y Trêi nghe, trêi còng lÊy lµm hay” + “Văn đã giàu thay, lại lắm lối” + “Trêi l¹i phª cho v¨n thËt tuyÖt V¨n trÇn nh­ thÕ ch¾c cã Ýt Nhời văn chuốt đẹp như sao băng KhÝ v¨n hïng m¹nh nh­ m©y chuyÓn 13 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 Êm như gió thoảng, tinh như sương §Çm nh­ m­a sa, l¹nh nh­ tuyÕt” ***Các nhà Nho tài tử thường khoe tài (thị tài), tài năng mà họ nói đến là tài Kinh bang tế thế! T¶n §µ khoe tµi th¬, nãi th¼ng ra “hay” “thËt tuyÖt” mµ l¹i nãi víi trêi. Tù khen m×nh (v× x­a nay ai thÊy trêi nãi ®©u?!), tù ph« diÔn tµi n¨ng cña m×nh. Trời khen: là sự khẳng định có sức nặng, không thể phủ định tài năng của tác giả - lối khẳng định rất ng«ng cña v¨n sÜ h¹ giíi, vÞ trÝch tiªn - nhµ th¬. *Bµi th¬ thÓ hiÖn ý thøc c¸ nh©n cña T¶n §µ vÒ c¸i t«i tµi n¨ng cña m×nh! (?) Tuy T¶n §µ kh«ng nãi trùc tiÕp, nh­ng em cã thÓ nhËn biÕt quan niÖm cña Tản Đà về văn chương nh­ thÕ nµo?. +Quan niÖm cña T¶n §µ vÒ nghÒ v¨n: Văn chương là một nghề, nghề kiếm sống. Có kẻ bán, người mua, có chuyện thuê, mượn; đắt rẻ... vốn, lãi... Quả là bao nhiêu chuyện hành nghề văn chương! một quan niÖm míi mÎ lóc bÊy giê. +“Nhê trêi v¨n con cßn b¸n ®­îc” + “Anh g¸nh lªn ®©y b¸n chî trêi” + “Vốn liếng còn một bụng văn đó” + “Giấy người, mực người, thuê người in Mướn cửa hàng người bán phường phố Văn chương hạ giới rẻ như bèo Kiếm được đồng lãi thực là khó” Kh¸t väng ý thøc s¸ng t¹o, trong nghÒ v¨n: Người viết văn phải có nhận thức phong phú, phải viết ®­îc nhiÒu thÓ lo¹i: th¬, truyÖn, v¨n, triÕt lÝ, dÞch thuËt (®a d¹ng vÒ thÓ lo¹i).. TÊu tr×nh víi trêi vÒ nguån gèc cña m×nh: “Con tªn Kh¾c HiÕu hä lµ NguyÔn (?)ý thøc c¸ nh©n cña T¶n §µ Quê ở á Châu về địa cầu qua lêi tù nãi vÒ m×nh nh­ Sông Đà núi Tản nước Nam Việt” thÕ nµo? So víi c¸c danh sÜ kh¸c: - Cá nhân độc lập trả lời “ BÊt tri tam b¸ch d­ niªn hËu Thiªn H¹ hµ nh©n khÊp Tè Nh­” (NguyÔn Du - §äc TiÓu Thanh kÝ) HoÆc: “Ông Hi Văn tài bộ đã vào lồng” (Nguyễn Công Trứ – Bài ca ngất ngưởng) Hay: “Qu¶ cau nho nhá miÕng trÇu h«i 14 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 Này của Xuân Hương mới quệt rồi” (Hồ Xuân Hương – Mời trầu) T¶n §µ giíi thiÖu vÒ m×nh, víi nÐt riªng: +T¸ch tªn, hä. +Nãi râ quª qu¸n, ch©u lôc, hµnh tinh. Nói rõ để trời hiểu Nguyễn Khắc Hiếu (ý cái tôi cá nh©n) vµ thÓ hiÖn lßng tù t«n , tù hµo vÒ d©n téc m×nh “sông Đà núi Tản nước Nam Việt” ... TiÓu kÕt:. C¸i t«i c¸ nh©n biÓu hiÖn trong bµi th¬: +Hư cấu chuyện hầu trời để giãi bày cảm xúc cá phóng khoáng của con người cá nhân. +Nhµ th¬ nãi ®­îc nhiÒu vÒ tµi n¨ng cña m×nh. +ThÓ hiÖn quan niÖm vÒ nghÒ v¨n +C¸ch tÊu tr×nh víi trêi vÒ nguån gèc cña m×nh. **C¶m høng l·ng m¹n vµ hiÖn thùc ®an xen nhau, trong bµi th¬. (hiÖn thùc: ®o¹n nhµ th¬ kÓ vÒ cuéc sèng của chính mình), khẳng định vị trí thơ Tản Đà là“gạch nối của hai thời đại thi ca” - Hs nhận xét những nét đáng chó ý vÒ nghÖ thuËt cña bµi th¬? - Mét vµi c¸ nh©n tr¶ lêi, bæ sung. - Gv gîi thªm: (?) Nh÷ng biÓu hiÖn cña nÐt “ng«ng” riªng cña T¶n §µ. NghÖ thuËt:. *Lèi kÓ d©n gi·, giäng ®iÖu kh«i hµi Có nhiều câu chuyện về người trần gặp tiên, nhưng Hầu trời vẫn có cái mới, cái lạ cuốn hút người đọc, c©u chuyÖn trêi nghe th¬! +Nh©n vËt tr÷ t×nh víi trêi vµ c¸c ch­ tiªn, cã quan hÖ suång s·, th©n mËt. (Ch­ tiªn gäi nhµ th¬ b»ng anh!) +Người trời biểu hiện cảm xúc như con người: lè lưỡi, chau đôi mày, lắng tai đứng, vỗ tay, bật buồn cười, tranh nhau dÆn... *C¸ch dïng tõ cã nhiÒu thó vÞ: Tõ dïng n«m na nh­ v¨n nãi, phï hîp víi sù h­ cÊu của nhà thơ. “Văn dài hơi tốt ran cung mây” “văn đã giµu thay, l¹i l¾m lêi” “Trêi nghe trêi còng bËt buån cười” “Kiếm được thời ít, tiêu thì nhiều” “lo ¨n lo mÆc hÕt ngµy th¸ng” *Nh©n vËt tr÷ t×nh béc lé ý thøc c¸ nh©n, t¹o nªn c¸i “ng«ng” riªng cña T¶n §µ: +Tự cho mình văn hay đến mức trời cũng phải tán thưởng. +Tự ý thức, không có ai đáng là kẻ tri âm với mình ngoµi trêi vµ c¸c ch­ tiªn! Nh÷ng ¸ng v¨n cña m×nh chØ cã trêi míi hiÓu vµ phª b×nh ®­îc. +Tự xem mình là một “Trích tiên” bị đày xuống hạ giíi v× téi ng«ng! +Nhận mình là người nhà trời, trời sai xuống để thực 15 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11. (?) NÐt míi trong néi dung cña bµi th¬? (?) Những nét đặc sắc về nghệ thuËt cña bµi th¬? - Suy nghĩ trao đổi, trình bày  Hs th¶o luËn nhãm: - §¹i diÖn tr×nh bµy. 3. Củng cố, hướng dẫn, dặn dò - Hs đọc ghi nhớ sgk  Hướng dẫn học bài, chuẩn bị bµi sau: NghÜa cña c©u (tiÕp) - Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y. hành “thiên lương” [Theo Tản Đà, con người phải có “thiên lương” gồm: “lương tri” (khả năng nhận thức cuộc sống); “lương năng” (khả năng làm việc tốt); “lương tâm” (đạo đức tốt)] III. Cñng cè -C¸i “ng«ng” ThÓ hiÖn ý thøc cao vÒ tµi n¨ng cña b¶n th©n, nhÊt lµ tài năng về văn chương. Cái “ngông” này góp phần lµm nªn c¸i míi, c¸i hay cña bµi th¬. -TÝnh chÊt “giao thêi” trong nghÖ thuËt th¬ T¶n §µ: tÝnh chÊt b×nh d©n trong lèi kÓ chuyÖn; giäng ®iÖu khôi hài; cách dùng từ để làm nổi bật cái tôi tài hoa những nét mới về thi pháp so với thơ ca trung đại.  LuyÖn tËp Thái độ “Ngất ngưởng” của Nguyễn Công Trứ và cái “ng«ng” cña T¶n §µ NÐt gièng nhau: Cả hai tác giả đều ý thức rất cao về tài năng bản thân, coi mình vượt lên trên thiên hạ. Phô bày toàn bộ con người mình trước mặt thiên hạ, như muốn “giỡn mặt: thiên hạ. “đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng” -Nguyễn Công Trứ; “Thiên tiên ở lại, trÝch tiªn xuèng”- T¶n §µ Coi trời, tiên, bụt, như con người, nên có cách nói giao tiếp như con người. Kh¸c nhau: +C¸i “ng«ng”cña T¶n §µ tù do, phãng tóng h¬n, không vướng bận về “ nghĩa vua tôi cho vẹn đạo sơ chung” nh­ NguyÔn C«ng Trø. +Tản Đà khẳng định cái tài thuộc lĩnh vực văn chương; Nguyễn Công Trứ muốn “ngất ngưởng” vượt lªn trªn thiªn h¹, muèn hoµ m×nh vµo triÕt lÝ v« vi trong cách sống coi thường danh lợi, được, mất, khen, chê trong cuộc đời.. 16 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 Ngµy so¹n Ngµy gi¶ng TiÕt sè : 78 ppct. NghÜa cña c©u (TiÕp). A. Môc tiªu bµi häc: Gióp HS Gióp häc sinh biÕt vËn dông hiÓu biÕt vÒ nghÜa cña c©u vµo viÖc ph©n tÝch, t¹o lËp c©u. Thùc hµnh lµm bµi tËp. B. Phương tiện thực hiện: - SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc - Gi¸o ¸n c¸ nh©n lªn líp C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phương pháp: đọc sáng tạo, gợi tìm, tái hiện, thuyết trình, kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. D. TiÕn tr×nh d¹y häc 1 KiÓm tra bµi cò: 2. Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động của GV & HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. Thùc hµnh - Hs lµm viÖc víi SGK 1. C©u 1  Hs lµm viÖc theo nhãm 1.Bằng chấp nê gánh vác...Nghĩa tình thái hướng về - - Gv định hướng bằng những câu sự việc nhất định xảy ra. hái gîi më 2.Ơ gien móc túi và thấy không còn đồng - Gv nhËn xÐt tæng hîp nào...Nghĩa tình thái hướng về sự việc đang xảy ra. 3. DÔ hä kh«ng ph¶i ®i gäi ®©u. NghÜa t×nh th¸i hướng về sự việc có thể xảy ra, hoặc không xảy ra 4.Chuyến tàu đêm nay...nghĩa tình thái hướng về sự viÖc cã kh¶ n¨ng x¶y ra. 5.Th«i ®i.. 6. Mét duyªn hai nî... 7. Hái thêi ta ph¶i nãi ra... 8. Nỡ nào lấy đôi mươi năm làm một kiếp. (câu 5,6,7,8 =>nghĩa tình thái hướng về đạo lí) 9. Đúng là Gia-ve đã ... Nghĩa tình thái hướng về sự viÖc ch¾c ch¾n x¶y ra. 10. Tôi đã suýt kêu lên...Nghĩa tình thái hướng về sù viÖc s¾p x¶y ra. 11. H¾n võa gÆp ®­îc mét ®o¹n hay l¾m... NghÜa tình thái hướng về sự việc có quan hệ với nhau về nguyªn nh©n. 12. Mong các chú lượng tình cho cái sự lạc hậu. Nghĩa tình thái hướng về sự việc mong đợi 13. Bây giờ mình ước...Nghĩa tình thái hướng về sự việc mong đợi. 14. õ, nÕu m¾t nµng lªn thay cho sao...NghÜa t×nh thái hướng về sự việc có khả năng xảy ra. C©u 2 17 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11.  Hs lµm viÖc theo nhãm - Gv định hướng, bỏ sung.  Hs lµm viÖc theo nhãm - §¹i diÖn tr×nh bµy, nhËn xÐt chÐo.  Hs lµm viÖc theo nhãm. - Hs kh¸ nh¾c l¹i néi dung c¸c bµi tập đã thực hành. 1a. Anh bÌn dïng bóa...ChÊp nhËn ®­îc, miªu t¶ sù viÖc x¶y ra. C¸c c©u: 1b; 2b; 3b; 4b;5b kh«ng chÊp nhËn ®­îc C©u 6a ChÊp nhËn ®­îc, v× quyÕt cã hµm ý, sù C©u 6b viÖc cã thÓ x¶y ra hoÆc kh«ng x¶y ra. C©u 3 C¸c tõ “DÇu, tuy, dÉu, mÆc dï” đều là câu tình thái chỉ sự việc, nhưng hàm nghĩa kh¸c nhau. “Dầu, dẫu”: đều chỉ câu tình thái hướng về sự việc có quan hệ điều kiện giả thiết, nên chỉ hành động, sù viÖc ch­a x¶y ra. “Tuy, mÆc dï”: xuÊt hiÖn trong c©u t×nh th¸i chØ sù việc đã xảy ra. C©u 4 a. Sự việc đã xảy ra: “Đã mấy tháng,ông Ba rất vui” b.Sù viÖc ch­a x¶y ra: “Råi ®©y, «ng Ba sÏ vui” c. Kh¶ n¨ng x¶y ra cña sù viÖc: “mÆc dï vËy, «ng Ba råi sÏ vui” d. NghÜa t×nh th¸i chØ sù viÖc ®­îc nhËn thøc nh­ một đạo lí: “Ông Ba vui vì đã làm tròn trách nhiệm của một người cha” II.Cñng cè Gv: nhẫn mạnh thêm trường hợp khác biệt:dầu, dẫu với tuy (khả năng chỉ sự việc đã xảy ra). 3. Củng cố, hướng dẫn, dặn dò - Hs đọc ghi nhớ sgk  Hướng dẫn học bài, chuẩn bị bµi sau: Véi vµng - Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y. 18 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt sè: 79-80 ppct. Véi Vµng -Xu©n DiÖu-. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh c¶m nhËn ®­îc lßng ham sèng bång bét, m·nh liÖt cña nhµ th¬ víi quan niÖm míi vÒ thêi gian, tuæi trÎ vµ h¹nh phóc. ThÊy ®­îc sù kÕt hîp nhuÇn nhÞ gi÷a m¹ch c¶m xóc dåi dµo vµ m¹ch triÕt luËn s©u s¾c trong bµi th¬ cïng nh÷ng s¸ng t¹o míi l¹ trong h×nh thøc thÓ hiÖn. B. Phương tiện thực hiện: - SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc+Th¬ Xu©n DiÖu - Gi¸o ¸n c¸ nh©n lªn líp C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phương pháp: đọc sáng tạo, gợi tìm, tái hiện, thuyết trình, kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. D. TiÕn tr×nh d¹y häc 1 KiÓm tra bµi cò: 2. Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động của GV & HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1 I. T×m hiÓu chung - Hướng dẫn HS tìm hiểu khái quát 1. Tác giả . - Hs lµm viÖc víi SGK * Xu©n DiÖu (1916-1985) - Gv định hướng Hs khái quát Tªn thËt lµ: Ng« Xu©n DiÖu nh÷ng ý c¬ b¶n - ¤ng sinh ra vµ lín lªn ë quª ngo¹i: V¹n Gß Båi, xã Tùng Giản, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định. - Quª néi: Lµng Tr¶o Nha, nay lµ x· §¹i Léc, huyÖn Can Léc, Hµ TÜnh. +Häc xong tó tµi, «ng ®i d¹y häc t­, råi lµm cho së Đoan ở Mĩ Tho, Tiền Giang. Sau đó ông ra Hà Nội sèng b»ng nghÒ viÕt v¨n, cã ch©n trong nhãm “Tù lùc V¨n ®oµn +N¨m 1943, Xu©n DiÖu bÝ mËt tham gia Héi v¨n hoá cứu quốc, dưới sự lãnh đạo của mặt trận Việt Minh. Trong hai cuéc kh¸ng chiÕn cña d©n téc vµ nh÷ng n¨m x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn b¾c, Xuân Diệu lấy sự nghiệp văn chương của mình phôc vô §¶ng, phôc vô nh©n d©n. Ông được bầu là đại biểu quốc hội khoá I, 1946. ViÖn sÜ th«ng tÊn viÖn Hµn l©m nghÖ thuËt, Céng hoµ d©n chñ §øc n¨m 1983. Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (?) Nªu c¸c s¸ng t¸c chÝnh cña n¨m 1996. Xu©n DiÖu? Th¬: - C¸ nh©n tr¶ lêi Thơ Thơ (1938); Gửi hương cho gió (1945); Riêng chung (1960); Mòi Cµ Mau cÇm tay (1962); Hai 19 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11 đợt sóng (1967); Tôi giàu đôi mắt (1970); Thanh ca (1982) V¨n xu«i: Phấn thông vàng (1939); Trường ca (1945); Những bước đường tư tưởng của tôi (1958); Các nhà thơ cæ ®iÓn ViÖt nam I, II (1981); C«ng viÖc lµm th¬ (1984) DÞch thuËt: C¸c nhµ th¬ Hung-ga-ri DÞch th¬ NguyÔn Tr·i, NguyÔn Du sang tiÕngPh¸p => Xuân Diệu đem đến cho thơ ca đương thời sức sèng míi, c¶m xóc míi, cïng víi c¸ch t©n nghÖ thuËt ®Çy s¸ng t¹o. ¤ng lµ nhµ th¬ cña t×nh yªu, mïa xu©n vµ tuæi trÎ. Sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945, th¬ Xu©n DiÖu hướng vào thực tế đời sống, rất giàu tính thời sự. 2. V¨n b¶n (?) Nªu xuÊt xø bµi th¬? * Véi vµng in trong tËp “Th¬ Th¬” (1938) (?) Bè côc cña bµi th¬? Lµ mét trong nh÷ng bµi th¬ tiªu biÓu cña Xu©n - C¸ nh©n dùa sgk tr¶ lêi Diệu trước cách mạng tháng Tám * Bè côc: ba ®o¹n - §o¹n mét: Từ đầu...đến “tôi không chờ nắng hạ mới hoài xu©n” (Miªu t¶ cuéc sèng trÇn thÕ nh­ mét thiªn đường trên mặt đất và niềm cảm xúc ngây ngất trước cuộc sống ấy. - §o¹n hai: Tiếp đó...đến “mùa chưa ngả chiều hôm” (quan niÖm vÒ mïa xu©n, t×nh yªu vµ tuæi trÎ víi nhận thức: con người chỉ có thể tận hưởng nguồn h¹nh phóc khi cßn trÎ. Tuæi trÎ l¹i v« cïng ng¾n ngủi, thời gian có thể lại cướp đi tất cả) - §o¹n ba: Còn lại (chạy đua với thời gian để tận hưởng cuộc sống tươi đẹp nơi trần thế) II. §äc-hiÓu v¨n b¶n 1. §o¹n mét  Hs đọc khổ thơ đầu (?) Cách nhân vật trữ tình xưng tôi “Tôi” muốn bộc bạch với mọi người, với cuộc đời. (th¬ míi). nãi lªn ®iÒu g× ? C¶m nhËn cña em vÒ khæ th¬ ®Çu? T«i muèn “t¾t n¾ng” “ buéc giã”, muèn ®o¹t quyÒn của tạo hoá, thiên nhiên, đề giữ lại hương vị, màu - Hs làm việc theo nhóm, trao đổi sắc, giữ lại cái đẹp của cuộc đời. th¶o luËn Cuộc sống trần thế: hoa đồng nội xanh rì, lá cành - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy t¬, khóc t×nh si, ¸nh s¸ng hµng mi, ngon nh­ cÆp m«i gÇn... Cái đẹp say đắm của mùa xuân, tình yêu và tuổi trẻ; nhân vật trữ tình như đang ngây ngất trước cuộc 20 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>