Giáo án cả năm Ngữ văn 10

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn Ngày soạn:. Tieát PPCT: 1-2 Ngaøy daïy:. Đọc văn:. TOÅNG QUAN VAÊN HOÏC VIEÄT NAM I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Giuùp hoïc sinh: - Nắm được những kiến thức chung nhất, tổng quát nhất về hai bộ phận của văn học Việt Nam (văn học dân gian và văn học viết) và quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam (văn học trung đại và văn học hiện đại). - Nắm vững hệ thống vấn đề về: + Thể loại của văn học Việt Nam. + Con người trong văn học Việt Nam. - Bồi dưỡng niềm tự hào về truyền thống văn hoá của dân tộc qua di sản văn học được học. Từ đó, có lòng say mê với văn học Việt Nam. II. TROÏNG TAÂM VAØ PHÖÔNG PHAÙP: 1. Trọng tâm kiến thức bài học: - Nắm được hai bộ phận cấu thành của văn học Việt Nam là văn học dân gian và văn học viết, hệ thống thể loại của mỗi bộ phận. - Nhận thức văn học viết Việt Nam có văn học trung đại và văn học hiện đại; sự khác biệt giữa hai loại hình văn học này. - Con người Việt Nam qua văn học: nắm được các nội dung chính với những nét tiêu biểu. 2. Phöông phaùp: Trao đổi và thảo luận theo nhóm trên lớp, trình bày, phát hiện vấn đề. III. CHUAÅN BÒ: 1. Coâng vieäc chính: - Giáo viên: sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu tham khảo, bài soạn. Hình thức tiến hành: bảng tóm tắt, sơ đồ. - Học sinh: chuẩn bị bài qua đọc văn bản và chuẩn bị theo hướng dẫn học bài, sưu tầm các dẫn chứng về phần con người Việt Nam qua văn học để minh họa. 2. Nội dung tích hợp: Các kiến thức về lịch sử về quá trình xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC: 1. Oån định lớp - kiểm diện học sinh: 2. Kiểm tra sự chuẩn bị bài mới 3. Baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò. Yêu cầu cần đạt. Tieát 1 Hoạt động 1: Các tổ thảo luận theo nội dung được giáo viên phân công cụ thể: -Tổ 1: Các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam. -Toå 2: Quaù trình phaùt trieån cuûa vaên hoïc vieát Vieät Nam. -Tổ 3: Con người Việt Nam trong quan hệ với thế giới tự nhiên và trong quan hệ quốc gia, dân toäc.. I. CÁC BỘ PHẬN HỢP THAØNH CỦA VĂN HOÏC VIEÄT NAM: 1. Vaên hoïc daân gian: - Laø saùng taùc taäp theå vaø truyeàn mieäng cuûa nhân dân lao động. - Có 12 thể loại chủ yếu. - Ñaëc tröng tieâu bieåu: tính truyeàn mieäng, tính taäp theå. 2. Vaên hoïc vieát: Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> -Tổ 4: Con người Việt Nam trong quan hệ xã hội và ý thức về bản thân. Yêu cầu: mỗi tổ thảo luận nêu được những ý chính cô baûn, heä thoáng yù thaønh baûng toùm taét qua bảng con để trình bày trước lớp. Thời gian thảo luận: 20 phút. Hoạt động 2: Đại diện của các tổ trình bày -Tổ 1 trình bày những nội dung cơ bản về các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam. +Các tổ 2, 3, 4 nêu những thắc mắc, những điều cần lý giải, trao đổi với tổ 1. +Tổ 1 trả lời những câu hỏi của các tổ. +Caùc toå nhaän xeùt phaàn trình baøy veà noäi dung vaø hình thức của tổ 1. +Giáo viên nhận xét, nhấn mạnh những ý cơ baûn. -Tổ 2 trình bày những nội dung cơ bản về quá trình phaùt trieån cuûa vaên hoïc vieát Vieät Nam. +Caàn chuù yù caùc tieâu chí phaân bieät vaên hoïc trung đại và văn học hiện đại. Nêu được các ví dụ chứng minh. +Các tổ 1, 3, 4 nêu những thắc mắc, những điều cần lý giải, trao đổi với tổ 2. +Tổ 2 trả lời những câu hỏi của các tổ. +Caùc toå nhaän xeùt phaàn trình baøy veà noäi dung vaø hình thức của tổ 2. +Giáo viên nhận xét, nhấn mạnh những ý cơ baûn.. - Là sáng tác của trí thức, được ghi lại bằng chữ viết. - Laø saùng taïo cuûa caù nhaân  mang daáu aán cuûa taùc giaû. - Chữ viết: cơ bản được viết bằng chữ Hán, chữ Nôm và chữ quốc ngữ. - Hệ thống thể loại: + Từ thế kỷ X  XIX: văn xuôi, thơ, văn bieàn ngaãu. + Đầu thế kỷ XX  nay: tự sự, trữ tình, kịch. II. QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN CUÛA VAÊN HOÏC VIEÁT VIEÄT NAM: Trải qua ba thời kỳ lớn: - Từ thế kỷ X đến hết XIX  văn học trung đại. - Từ đầu thế kỷ XX đến Cách mạng tháng Taùm 1945. - Sau Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết XX.  văn học hiện đại. 1. Văn học trung đại: - Được viết bằng chữ Hán, chữ Nôm. - Văn học chữ Hán: + Hình thành từ thế kỷ X. + Chịu ảnh hưởng các học thuyết Nho giáo, Phật giáo, tư tưởng Lão - Trang. + Tiếp nhận hệ thống thể loại và thi pháp văn học cổ - trung đại Trung Quốc. - Văn học chữ Nôm: + Bắt đầu phát triển mạnh vào thế kỷ XV, đạt tới đỉnh cao vào cuối XVIII - đầu XIX. + Thể hiện ý chí xây dựng nền văn hiến độc laäp. + Đạt nhiều thành tựu + Tiếp nhận ảnh hưởng của văn học dân gian toàn diện, sâu sắc hơn. 2. Văn học hiện đại: - Chủ yếu viết bằng chữ quốc ngữ. - Tiếp xúc với các nền văn học châu Âu. - Kế thừa tinh hoa văn học truyền thống, tiếp thu tinh hoa những nền văn học lớn trên thế giới. - Điểm khác biệt với văn học trung đại: + Về tác giả: đội ngũ chuyên nghiệp. + Về đời sống văn học: đi vào đời sống nhanh hơn  sôi nổi, năng động. + Về thể loại: thơ mới, tiểu thuyết, kịch nói…. + Về thi pháp: lối viết hiện thực, đề cao cá 2 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Tieát 2 -Tổ 3 trình bày những nội dung cơ bản về con người Việt Nam trong quan hệ với thế giới tự nhieân vaø trong quan heä quoác gia, daân toäc. +Chú ý nêu được các ví dụ minh hoạ. +Xác định được các nội dung cơ bản của văn hoïc. +Các tổ 1, 2, 4 nêu những thắc mắc, những điều cần lý giải, trao đổi với tổ 3. Cần chú ý các dẫn chứng để làm rõ nội dung của văn bản +Tổ 3 trả lời những câu hỏi của các tổ. +Caùc toå nhaän xeùt phaàn trình baøy veà noäi dung vaø hình thức của tổ 3. +Giáo viên nhận xét, nhấn mạnh những ý cơ baûn.. -Tổ 4 trình bày những nội dung cơ bản về con người Việt Nam trong quan hệ xã hội và ý thức veà baûn thaân. +Đưa ra các ví dụ để minh họa các nội dung cụ theå. +Khaùi quaùt caùc noäi dung theå hieän trong vaên hoïc. +Các tổ 1, 2, 3 nêu những thắc mắc, những điều cần lý giải, trao đổi với tổ 4. Cần chú ý các dẫn chứng để làm rõ nội dung của văn bản +Tổ 4 trả lời những câu hỏi của các tổ. +Caùc toå nhaän xeùt phaàn trình baøy veà noäi dung vaø hình thức của tổ 4. +Giáo viên nhận xét, nhấn mạnh những ý cơ baûn.. tính sáng tạo, “cái tôi” cá nhân được khẳng ñònh. - Phản ánh hiện thực xã hội và chân dung con người trên tất cả các phương diện phong phú, ña daïng III. CON NGƯỜI VIỆT NAM: 1. Con người Việt Nam trong quan hệ với thế giới tự nhiên: -Vaên hoïc daân gian + Quá trình nhận thức, cải tạo, chinh phục thế giới tự nhiên. + Tình yeâu thieân nhieân - Vaên hoïc vieát: + Văn học trung đại  gắn với lý tưởng đạo đức, thẩm mỹ. + Văn học hiện đại  tình yêu quê hương, đất nước, yêu cuộc sống, tình yêu đôi lứa. 2. Con người Việt Nam trong quan hệ quốc gia, daân toäc: - Phản ánh sự nghiệp xây dựng xây dựng và bảo vệ nền độc lập dân tộc. - Vaên hoïc daân gian  tình yeâu laøng xoùm, queâ cha đất tổ, căm ghét các thế lực xâm lược. - Văn học trung đại  ý thức sâu sắc về quốc gia, dân tộc, về truyền thống văn hiến lâu đời. - Văn học hiện đại  sự nghiệp đấu tranh giai cấp và lý tưởng xã hội chủ nghĩa.  Chủ nghĩa yêu nước là một nội dung tiêu bieåu, moät giaù trò quan troïng. 3. Con người Việt Nam trong quan hệ xã hội: - Thể hiện ước mơ về một xã hội công bằng, tốt đẹp - Tố cáo, phê phán các thế lực chuyên quyền, xã hội đen tối, bày tỏ cảm thông với những người bị áp bức.  Hình thành chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa nhân đạo trong văn học. 4. Con người Việt Nam và ý thức về bản thaân: - Trong hoàn cảnh lịch sử đặc biệt đề cao ý thức cộng đồng  ý thức xã hội, trách nhiệm coâng daân, tinh thaàn hy sinh. - Trong những hoàn cảnh khác: đề cao con người cá nhân  ý thức về quyền sống cá nhân, quyền được hưởng hạnh phúc và tình yeâu, yù nghóa cuûa cuoäc soáng traàn theá.  Xây dựng một đạo lý làm người với nhiều phẩm chất tốt đẹp: nhân ái, thuỷ chung, tình 3 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Hoạt động 3: Củng cố kiến thức: -Học sinh trình bày phần ghi nhớ. -Rút ra điều cần làm để bảo vệ di sản văn học daân toäc.. -Yeâu caàu veõ sô ño àcaùc boä phaän vaên hoïc Vieät Nam. -Làm sáng tỏ nhận định: Văn học Việt Nam đã thể hiện chân thực, sâu sắc đời sống tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam trong nhiều moái quan heä ña daïng.. nghĩa, vị tha, đức hy sinh,… IV. TOÅNG KEÁT: 1. Tổng kết kiến thức văn bản: - Văn học Việt Nam có hai bộ phận lớn: văn hoïc daân gian vaø vaên hoïc vieát. Vaên hoïc vieát Việt Nam gồm văn học trung đại và văn học hiện đại, phát triển qua ba thời kỳ, thể hiện chân thực, sâu sắc đời sống tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam. - Học văn học dân tộc là để tự bồi dưỡng nhân cách, đạo đức, tình ảcm, quan niệm thẩm mỹ và trau dồi tiếng mẹ đẻ. 2. Luyeän taäp: - Hướng dẫn vẽ sơ đồ. - Lấy dẫn chứng trong các tác phẩm văn học đã học ở THCS minh họa cho vấn đề con người trong văn học Việt Nam  hoàn chỉnh baøi taäp veà nhaø.. 4. Daën doø: - Học bài; nắm vững những vấn đề cơ bản: + Caùc boä phaän cuûa vaên hoïc. + Quaù trình phaùt trieån cuûa vaên hoïc vieát. + Con người Việt Nam qua văn học. - Laøm baøi luyeän taäp. - Chuẩn bị bài mới: Tiếng Việt: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ. 5. Ruùt kinh nghieäm: Có thể tổ chức thực hiện bài dạy bằng giáo án điện tử để giới thiệu về các bộ phận văn học và quaù trình phaùt trieån qua heä thoáng bieåu maãu. 6. Caâu hoûi kieåm tra: Câu 1: Các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam là: a. Văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm. b. Văn học chữ Nôm và văn học chữ quốc ngữ. c. Văn học trung đại và văn học hiện đại. d. Vaên hoïc daân gian vaø vaên hoïc vieát. (Đáp án d) Câu 2: Chủ nghĩa yêu nước trong văn học thể hiện mối quan hệ: a. Con người trong quan hệ với thế giới tự nhiên. b. Con người trong quan hệ quốc gia, dân tộc. c. Con người trong quan hệ xã hội. d. Con người và ý thức về bản thân. (Đáp án b). 4 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Tuaàn Ngày soạn:. Tieát PPCT: 03 Ngaøy daïy:. Tieáng Vieät:. HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Giuùp hoïc sinh: - Nắm được kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ, về các nhân tố giao tiếp (nhân vật, hoàn cảnh, nội dung, mục đích, phương tiện, cách thức giao tiếp), về hai quá trình trong hoạt động giao tiếp. - Biết xác định các nhân tố giao tiếp trong hoạt động giao tiếp, nâng cao năng lực giao tiếp khi nói, khi viết và năng lực phân tích, lĩnh hội khi giao tiếp. - Có thái độ và hành vi phù hợp trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ. II. TROÏNG TAÂM VAØ PHÖÔNG PHAÙP: 1. Trọng tâm kiến thức bài học: - Khái niệm hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ. - Quá trình hoạt động giao tiếp. - Caùc nhaân toá giao tieáp. 2. Phöông phaùp: Đàm thoại, phát vấn, thảo luận, lý giải, minh hoạ, trình bày, luyện tập. III. CHUAÅN BÒ: 1. Coâng vieäc chính: - Giáo viên: sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu tham khảo, bài soạn. Hình thức tiến hành: trình baøy baûng. - Học sinh: chuẩn bị bài qua hướng dẫn học bài. 2. Nội dung tích hợp: Các kiến thức về giao tiếp trong đời sống hàng ngày. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC: 1. Oån định lớp - kiểm diện học sinh: 5 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 2. Kiểm tra bài cũ, sự chuẩn bị bài mới:  Caâu hoûi kieåm tra: - Trình baøy quaù trình phaùt trieån cuûa vaên hoïc vieát Vieät Nam? - Chứng minh: Văn học Việt Nam đã thể hiện chân thực, sâu sắc đời sống tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam trong nhiều mối quan hệ đa dạng? 3. Baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Giới thiệu bài -Giáo viên nêu yêu cầu cần đạt đối với bài học.. Yêu cầu cần đạt KẾT QUẢ CẦN ĐẠT: Nắm được kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ; nâng cao kỹ năng phaân tích, lónh hoäi, taïo laäp vaên baûn trong giao tieáp. I. THẾ NAØO LAØ HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ? - Hoạt động giao tiếp là hoạt động trao đổi thông tin của con người trong xã hội, được tiến hành chủ yếu bằng phương tiện ngôn ngữ (dạng nói hoặc dạng viết), nhằm thực hiện những mục đích về nhận thức, về tình cảm, về hành động… - Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ có hai quaù trình: + Tạo lập văn bản  người nói, người viết thực hiện. + Lĩnh hội văn bản  người nghe, người đọc thực hiện  caàn thaønh thaïo tieán haønh caû boán kyõ naêng: nói, viết, nghe, đọc. - Caùc nhaân toá giao tieáp: + Nhaân vaät giao tieáp. + Hoàn cảnh giao tiếp. + Noäi dung giao tieáp. + Muïc ñích giao tieáp. + Phương tiện và cách thức giao tiếp.. Hoạt động 2: Đọc - tìm hiểu văn bản -Học sinh đọc văn bản 1. -Giaùo vieân nhaän xeùt. -Hoạt động giao tiếp diễn ra giữa các nhân vật giao tieáp naøo? Hai beân coù cöông vò vaø quan heä với nhau như thế nào? +Nhaân vaät: vua nhaø Traàn vaø caùc boâ laõo +Vua: người lãnh đạo tối cao của đất nước. +Bô lão: đại diện cho các tầng lớp nhân dân.  cách xưng hô, thái độ. -Các nhân vật giao tiếp lần lượt đổi vai cho nhau như thế nào? Người nói, người nghe tiến hành những hành động nào? +Người nói  người nghe và ngược lại +Người nói: tạo văn bản, người nghe: giải mã để lĩnh hội. -Hoạt động giao tiếp diễn ra trong hoàn cảnh naøo? +Đất nước đang bị giặc ngoại xâm đe doạ  tìm kế sách đối phó +Ñòa ñieåm: ñieän Dieân Hoàng. -Hoạt động giao tiếp hướng vào nội dung gì? +Thảo luận tình hình đất nước, bàn sách lược  quyết tâm đánh giặc. -Muïc ñích cuûa cuoäc giao tieáp laø gì? Cuoäc giao tiếp có đạt được mục đích không? +Bàn bạc tìm ra và thống nhất sách lược đối phó với giặc  đạt mục đích giao tiếp. Hoạt động 3: Luyện tập thực hành - Thực hành: -Học sinh đọc văn bản 2 + Nhân vật: tác giả sách giáo khoa  người -Xaùc ñònh nhaân vaät giao tieáp? viết. Học sinh lớp 10  người đọc. -Hoàn cảnh giao tiếp? + Hoàn cảnh: nền giáo dục quốc dân, trong -Noäi dung giao tieáp? nhaø trường -Muïc ñích giao tieáp? + Nội dung: lĩnh vực văn học bao gồm: các -Phương tiện ngôn ngữ và cách tổ chức văn boä phaän, quaù trình phaùt trieån cuûa vaên hoïc vieát, baûn? 6 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> -Học sinh trao đổi, trả lời -Giaùo vieân nhaän xeùt.. Hoạt động 4: Củng cố kiến thức: -Học sinh trình bày phần ghi nhớ. -Hoïc sinh trình baøy yù kieán cuûa mình. -Giáo viên nhận xét, bổ sung, hoàn chỉnh.. con người Việt Nam qua văn học. + Mục đích: những kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam  nâng cao kỹ năng nhận thức, đánh giá các hiện tượng văn học, xây dựng và taïo laäp vaên baûn. + Phương tiện: thuật ngữ văn học, văn bản khoa hoïc, keát caáu maïch laïc, roõ raøng. IV. TỔNG KẾT KIẾN THỨC: - Hoạt động giao tiếp là hoạt động trao đổi thông tin của con người trong xã hội, được tiến hành chủ yếu bằng phương tiện ngôn ngữ (dạng nói hoặc dạng viết), nhằm thực hiện những mục đích về nhận thức, về tình cảm, về hành động… - Mỗi hoạt động giao tiếp gồm hai quá trình; taïo laäp vaên baûn vaø lónh hoäi vaên baûn. Hai quaù trình naøy dieãn ra trong quan heä töông taùc. - Chịu sự chi phối của các nhân tố: nhân vật, hoàn cảnh, nội dung, mục đích, phương tiện và cách thức giao tiếp.. 4. Daën doø: - Học bài; nắm vững những vấn đề cơ bản: + Khái niệm về hoạt động giao tiếp. + Quá trình của hoạt động giao tiếp. + Các nhân tố của hoạt động giao tiếp. - Chuẩn bị bài mới: Đọc văn: Khái quát văn học dân gian Việt Nam. 5. Ruùt kinh nghieäm: - Có thể tổ chức học sinh trao đổi, thảo luận nhóm  trình bày trước lớp. 6. Caâu hoûi kieåm tra: Câu 1: Nêu khái niệm về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ Câu 2: Các quá trình của hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: a. Người viết, người nói và người nghe, người đọc. b. Taïo laäp vaên baûn vaø lónh hoäi vaên baûn. c. Người nói trở thành người nghe và ngược lại. d. Caû a, b, c. (Đáp án b) Câu 3: Hoạt động giao tiếp chịu sự chi phối của các nhân tố nào?. 7 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Tuaàn Ngày soạn:. Tieát PPCT: 4 Ngaøy daïy:. Đọc văn:. KHAÙI QUAÙT VAÊN HOÏC DAÂN GIAN VIEÄT NAM I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Giuùp hoïc sinh: - Hiểu và nhớ được những đặc trưng cơ bản của văn học dân gian. - Hiểu được nhựng giá trị to lớn của văn học dân gian. Đây là cơ sở để học sinh có thái độ trân trọng đối với di sản văn hoá tinh thần của dân tộc, từ đó học tập tốt hơn phần văn học dân gian trong chöông trình. - Nắm được khái niệm về các thể loại của văn học dân gian Việt Nam. Có thể nhớ và kể tên các thể loại, biết sơ bộ phân biệt thể loại này với thể loại khác trong hệ thống. II. TROÏNG TAÂM VAØ PHÖÔNG PHAÙP: 1. Trọng tâm kiến thức bài học: Ñaëc tröng cô baûn cuûa vaên hoïc daân gian. 2. Phöông phaùp: Trao đổi và thảo luận theo nhóm trên lớp, trình bày, phát hiện vấn đề. III. CHUAÅN BÒ: 1. Coâng vieäc chính: - Giáo viên: sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu tham khảo, bài soạn. Hình thức tiến hành: trình baøy baûng. - Học sinh: chuẩn bị bài qua đọc văn bản và soạn bài theo hướng dẫn học bài, sưu tầm các dẫn chứng về văn học dân gian (các thể loại). 2. Nội dung tích hợp: Các kiến thức về lịch sử, văn hoá xã hội, các sinh hoạt dân gian. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC: 1. Oån định lớp - kiểm diện học sinh: 2. Kiểm tra bài cũ, sự chuẩn bị bài mới:  Caâu hoûi kieåm tra: - Trình bày khái niệm và quá trình của hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ? - Các nhân tố của quá trình hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ? 3. Baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Các tổ thảo luận theo nội dung được giáo viên phân công cụ thể: -Toå 1: Ñaëc tröng cô baûn cuûa vaên hoïc daân gian. -Tổ 2: Hệ thống thể loại của văn học dân gian Vieät Nam. -Tổ 3: Văn học dân gia là kho tri thức vô cùng. Yêu cầu cần đạt I. ÑAËC TRÖNG CÔ BAÛN CUÛA VAÊN HOÏC DAÂN GIAN: 1. Văn học dân gian là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng (tính truyền mieäng): - Ngôn từ truyền miệng  tạo nên nội dung, 8 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> phong phú về đời sống các dân tộc và có giá trị giáo dục sâu sắc về đạo lý làm người. -Toå 4: Vaên hoïc daân gian coù giaù trò thaåm myõ to lớn, góp phần quan trọng tạo nên bản sắc riêng cho neàn vaên hoïc daân toäc. Yêu cầu: mỗi tổ thảo luận nêu được những ý chính cô baûn, heä thoáng yù thaønh baûng toùm taét qua bảng con để trình bày trước lớp. Thời gian thảo luận: 7 phút. Hoạt động 2: Đại diện của các tổ trình bày -Tổ 1 trình bày những nội dung cơ bản về đặc tröng cuûa vaên hoïc daân gian. +Các tổ 2, 3, 4 nêu những thắc mắc, những điều cần lý giải, trao đổi với tổ 1. +Tổ 1 trả lời những câu hỏi của các tổ. +Caùc toå nhaän xeùt phaàn trình baøy veà noäi dung vaø hình thức của tổ 1. +Giáo viên nhận xét, nhấn mạnh những ý cơ baûn. -Tổ 2 trình bày những nội dung cơ bản về hệ thống thể loại. +Cần chú ý phân biệt được các thể loại. Nêu được dẫn chứng cho từng thể loại. +Các tổ 1, 3, 4 nêu những thắc mắc, những điều cần lý giải, trao đổi với tổ 2. +Tổ 2 trả lời những câu hỏi của các tổ. +Caùc toå nhaän xeùt phaàn trình baøy veà noäi dung vaø hình thức của tổ 2. +Giáo viên nhận xét, nhấn mạnh những ý cơ baûn.. ý nghĩa, thế giới nghệ thuật  phản ánh sinh động hiện thực cuộc sống. - Tồn tại, lưu hành theo phương thức truyền mieäng. - Truyền miệng  quá trình diễn xướng dân gian. 2. Vaên hoïc daân gian laø saûn phaåm cuûa quaù trình saùng taùc taäp theå (tính taäp theå): - Quá trình sáng tác tập thể: một người khởi xướng  những người khác lưu truyền  sáng tác lại  phong phú, hoàn thiện hơn. - Trở thành tài sản chung của tập thể.  Tính truyền miệng và tính tập thể là những ñaëc tröng cô baûn, chi phoái, xuyeân suoát quaù trình saùng taïo vaø löu truyeàn taùc phaåm vaên hoïc dân gian  sự gắn bó mật thiết của văn học dân gian với các sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng. II. HỆ THỐNG THỂ LOẠI CỦA VĂN HỌC DAÂN GIAN VIEÄT NAM: 1. Thần thoại: tự sự  giải thích tự nhiên  khát vọng chinh phục tự nhiên, quá trình sáng tạo văn hoá của con người. 2. Sử thi: tự sự có quy mô lớn, ngôn ngữ có vần, nhịp, hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng  biến cố lớn trong đời sống cộng đồng. 3. Truyền thuyết: tự sự  sự kiện, nhân vật lịch sử  lý tưởng hoá  sự ngưỡng mộ, tôn vinh. 4. Truyện cổ tích: tự sự , hình tượng hư cấu có chủ định  số phận con người bình thường  tinh thần nhân đạo và lạc quan. 5. Truyện ngụ ngôn: tự sự, ngắn, kết cấu chặt chẽ, ẩn dụ  sự việc liên quan  bài học kinh nghieäm, trieát lyù nhaân sinh. 6. Truyện cười: tự sự, ngắn, kết cấu chặt chẽ, kết thúc bất ngờ  sự việc xấu, trái tự nhiên  gây cười  giải trí, phê phán. 7. Tục ngữ: câu nói ngắn gọn, hàm súc, có hình ảnh, nhịp, vần  đúc kết kinh nghiệm giao tieáp haøng ngaøy. 8. Câu đố: bài văn, câu nói, có vần  mô tả bằng hình ảnh, hình tượng khác  tìm lời giải  giải trí, rèn luyện tư duy, cung cấp tri thức. 9. Ca dao: lời thơ trữ tình, kết hợp với âm nhạc khi diễn xướng  diễn tả thế giới nội tâm con người. 9 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> -Tổ 3 trình bày những nội dung cơ bản về giá trị 1 vaø cuûa vaên hoïc daân gian. +Chú ý nêu dẫn chứng. +Xác định được các nội dung chủ yếu làm rõ từng giá trị cơ bản. +Các tổ 1, 2, 4 nêu những thắc mắc, những điều cần lý giải, trao đổi với tổ 3. Cần chú ý các dẫn chứng để làm rõ nội dung của văn bản +Tổ 3 trả lời những câu hỏi của các tổ. +Caùc toå nhaän xeùt phaàn trình baøy veà noäi dung vaø hình thức của tổ 3. +Giáo viên nhận xét, nhấn mạnh những ý cơ baûn.. -Tổ 4 trình bày những nội dung cơ bản về giá trị thứ 3 của văn học dân gian. +Chú ý nêu dẫn chứng. +Xác định được các nội dung chủ yếu làm rõ giaù trò. +Các tổ 1, 2, 3 nêu những thắc mắc, những điều cần lý giải, trao đổi với tổ 4. Cần chú ý các dẫn chứng để làm rõ nội dung của văn bản +Tổ 4 trả lời những câu hỏi của các tổ. +Caùc toå nhaän xeùt phaàn trình baøy veà noäi dung vaø hình thức của tổ 4. +Giáo viên nhận xét, nhấn mạnh những ý cơ baûn. Hoạt động 3: Củng cố kiến thức: -Học sinh trình bày phần ghi nhớ.. 10. Vè: tự sự, văn vần, mộc mạc  sự việc, sự kiện thời sự. 11. Truyện thơ: tự sự bằng thơ, trữ tình  số phaän, khaùt voïng veà haïnh phuùc, veà xaõ hoäi. 12. Chèo: sân khấu, trào lộng + trữ tình  ca ngợi tấm gương đạo đức, phê phán, đả kích cái xaáu. III. NHỮNG GIÁ TRỊ CƠ BẢN CỦA VĂN HOÏC DAÂN GIAN VIEÄT NAM: 1. Văn học dân gian là kho tri thức vô cùng phong phú về đời sống các dân tộc: - Tri thức thuộc đủ mọi lĩnh vực đời sống: tự nhiên, xã hội, con người. - Là những kinh nghiệm lâu đời đúc kết từ thực tiễn. - Thể hiện trình độ, quan điểm nhận thức của nhaân daân. - Có 54 tộc người  phong phú, đa dạng. 2. Vaên hoïc daân gian coù giaù trò giaùo duïc saâu sắc về đạo lý làm người: - Giáo dục tinh thần nhân đạo và lạc quan: tình yêu thương, đấu tranh bảo vệ và giải phóng con người, niềm tin vào chính nghĩa, cái thieän. - Góp phần hình thành những phẩm chất tốt đẹp: lòng yêu quê hương, đất nước, tinh thần bất khuất, đức kiên trung, vị tha, tính cần kiệm, óc thực tiễn,…. 3. Vaên hoïc daân gian coù giaù trò thaåm myõ to lớn, góp phần quan trọng tạo nên bản sắc rieâng cho neàn vaên hoïc daân toäc: - Được chắt lọc, mài giũa qua không gian, thời gian  viên ngọc sáng  mẫu mực nghệ thuaät. - Đóng vai trò chủ đạo khi văn học viết mới hình thành. Là nguồn nuôi dưỡng, cơ sở của vaên hoïc vieát.  Vaên hoïc daân gian phaùt trieån song song cuøng vaên hoïc vieát  neàn vaên hoïc Vieät Nam phong phú, đa dạng, đậm đà bản sắc dân tộc. IV. TOÅNG KEÁT: - Văn học dân gian tồn tại dưới hình thức truyền miệng thông qua diễn xướng. Trong quá trình löu truyeàn, taùc phaåm vaên hoïc daân gian được tập thể không ngừng sáng tạo lại và hoàn thieän. Vaên hoïc daân gian gaén boù vaø phuïc vuï trực tiếp cho các sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng. 10 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Văn học dân gian có nhiều giá trị to lớn về nhận thức, giáo dục, thẩm mỹ cần được trân troïng vaø phaùt huy.. 4. Daën doø: - Học bài; nắm vững những vấn đề cơ bản: + Caùc ñaëc tröng cô baûn. + Những thể loại. + Những giá trị cơ bản. - Chuẩn bị bài mới: Tiếng Việt: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ (tt). 5. Ruùt kinh nghieäm: Coù theå yeâu caàu söu taàm vaên hoïc daân gian  trình baøy baøi hoïc. 6. Caâu hoûi kieåm tra: Caâu 1: Caùc ñaëc tröng cô baûn cuûa vaên hoïc daân gian Vieät Nam laø: a. Là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng. b. Laø saûn phaåm cuûa quaù trình saùng taùc taäp theå. c. Gắn bó với các sinh hoạt khác trong cộng đồng. d. Tính truyeàn mieäng vaø tính taäp theå. (Đáp án d) Câu 2: Nối các cột sau cho phù hợp giữa tên thể loại và khái niệm thể loại: Thể loại. Khaùi nieäm. 1. Thần thoại. a. Tác phẩm tự sự dân gian bằng thơ, giàu chất trữ tình, phản ánh số phận và khát vọng của con người khi hạnh phúc lứa đôi và sự công bằng xã hội bị tước đoạt. 2.Truyeän coå tích b. Là tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng ngôn ngữ có vần, nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hoặc nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại. 3. Sử thi c. Lời thơ trữ tình dân gian, thường kết hợp với âm nhạc khi diễn xướng, được sáng tác nhằm diễn tả thế giới nội tâm của con người. 4.Ca dao d. Tác phẩm tự sự dân gian mà cốt truyện và hình tượng được hư cấu có chủ định, kể về số phận con người bình thường trong xã hội, thể hiện tinh thần nhân đạo và lạc quan của nhân dân lao động. 5.Truyeän thô e. Tác phẩm tự sự dân gian thường kể về các vị thần, nhằm giải thích tự nhiên, thể hiện khát vọng chinh phục tự nhiên và phản ánh quá trình sáng tạo văn hoá của con người thời cổ đại. (Đáp án 1-e; 2-d; 3-b; 4-c; 5-a). 11 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Tuaàn Ngày soạn:. Tieát PPCT: 05 Ngaøy daïy:. Tieáng Vieät:. HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ (Tieáp theo) I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Giuùp hoïc sinh: - Nắm được kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ, về các nhân tố giao tiếp (nhân vật, hoàn cảnh, nội dung, mục đích, phương tiện, cách thức giao tiếp), về hai quá trình trong hoạt động giao tiếp. - Biết xác định các nhân tố giao tiếp trong hoạt động giao tiếp, nâng cao năng lực giao tiếp khi nói, khi viết và năng lực phân tích, lĩnh hội khi giao tiếp. - Có thái độ và hành vi phù hợp trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ. II. TROÏNG TAÂM VAØ PHÖÔNG PHAÙP: 1. Trọng tâm kiến thức bài học: Luyện tập các hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ. 2. Phöông phaùp: Đàm thoại, phát vấn, thảo luận, luyện tập. III. CHUAÅN BÒ: 12 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> 1. Coâng vieäc chính: - Giáo viên: sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu tham khảo, bài soạn. Hình thức tiến hành: trình baøy baûng. - Hoïc sinh: chuaån bò baøi qua laøm baøi luyeän taäp. 2. Nội dung tích hợp: Các kiến thức về giao tiếp trong đời sống hàng ngày. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC: 1. Oån định lớp - kiểm diện học sinh: 2. Kiểm tra bài cũ, sự chuẩn bị bài mới:  Caâu hoûi kieåm tra: - Trình bày những đặc trưng cơ bản của văn học dân gian? Nêu các thể loại của văn học dân gian? - Toùm taét noäi dung caùc giaù trò cô baûn cuûa vaên hoïc daân gian Vieät Nam? 3. Baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Giới thiệu bài -Giáo viên nêu yêu cầu cần đạt đối với bài học.. Hoạt động 2: Luyện tập -Học sinh đọc văn bản 1. -Nhân vật giao tiếp là những người như thế naøo? -Hoạt động giao tiếp diễn ra vào thời điểm nào? Thích hợp với cuộc trò chuyện như thế nào? -Nhaân vaät “anh” noùi veà ñieàu gì? Nhaèm muïc ñích gì? - Cách nói của “anh” có phù hợp với nội dung, muïc ñích giao tieáp khoâng?. -Học sinh đọc văn bản 2 -Các nhân vật đã thực hiện bằng ngôn ngữ những hành động nói cụ thể nào? Nhằm mục ñích gì? -Trong lời nói của ông già có phải đều là câu hoûi khoâng? Neâu muïc ñích giao tieáp moãi caâu? -Lời nói các nhân vật bộ lộ tình cảm, thái độ và quan heä trong giao tieáp nhö theá naøo?. -Học sinh đọc văn bản 3. -Tác giả giao tiếp với người đọc về vấn đề gì? Nhằm mục đích gì? Bằng các phương tiện từ ngữ, hình ảnh như thế nào?. Yêu cầu cần đạt KẾT QUẢ CẦN ĐẠT: Nắm được kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ; nâng cao kỹ năng phaân tích, lónh hoäi, taïo laäp vaên baûn trong giao tieáp. II. LUYEÄN TAÄP: Baøi taäp 1: - Nhân vật giao tiếp: anh - nàng  nam, nữ treû tuoåi. - Hoàn cảnh giao tiếp: đêm trăng thanh  thời gian thích hợp cho những câu chuyện tâm tình, boäc baïch tình caûm yeâu ñöông. - Nội dung, mục đích: họ đến tuổi trưởng thaønh  tính chuyeän keát duyeân. - Cách nói của chàng trai: mượn hình ảnh phù hợp nội dung  mang màu sắc văn chương, vừa có hình ảnh, vừa đậm sắc thái tình cảm  dễ đi vào tình cảm con người. Baøi taäp 2: - Nhân vật giao tiếp thực hiện hành động cụ thể: chào, chào đáp, khen, hỏi, đáp lời. -Lời ông già: ba câu hình thức hỏi, câu 3 hỏi thực sự, câu 1 là lời chào đáp, câu 2 để khen. - Lời nói của hai ông cháu bộc lộ tình cảm, thái độ và quan hệ của hai người. Các từ xưng hô, từ tình thái bộc lộ thái độ kính mến của A Cổ đối với ông và thái độ yêu quý, trìu mến của ông đối với cháu. Baøi taäp 3: - Tác giả muốn bộc bạch với mọi người về vẻ đẹp, về thân phận chìm nổi của người phụ nữ noùi chung vaø cuûa taùc giaû noùi rieâng, khaúng ñònh phẩm chất trong sáng của người phụ nữ và của baûn thaân mình. 13 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> -Người đọc căn cứ vào đâu để lĩnh hội bài thơ?. -Viết thông báo nắgn cho các bạn học sinh toàn trường biết về hoạt động làm sạch môi trường nhân Ngày Môi trường thế giới. -Đọc văn bản bài 5 -Thư viết cho ai, người viết có quan hệ thế nào với người nhận? -Hoàn cảnh cụ thể của gnười viết và người nhận thö? -Thư viết vấn đề gì?. -Thư viết để làm gì?. -Neân vieát nhö theá naøo? Hoạt động 3: Củng cố kiến thức: -Học sinh trình bày lại phần ghi nhớ.. - Căn cứ vào từ ngữ: trắng, tròn, thành ngữ: baûy noåi ba chìm, taám loøng son, lieân heä cuoäc đời tác giả để hiểu và cảm nhận bài thơ. Baøi taäp 4: - Dạng văn bản: thông báo ngắn, thể thức mở đầu, kết thúc. - Đối tượng giao tiếp: học sinh toàn trường. - Nội dung giao tiếp: hoạt động làm sạch môi trường. - Hoàn cảnh giao tiếp: nhà trường và nhân Ngày Môi trường thế giới. Baøi taäp 5: - Nhân vật giao tiếp: Bác Hồ - Chủ tịch nước vieát thö cho hoïc sinh - theá heä chuû nhaân töông lai của nước Việt Nam độc lập. - Tình huống: Đất nước vừa độc lập  học sinh nhận một nền giáo dục hoàn toàn Việt Nam - Nội dung: niềm vui sướng vì học sinh được hưởng nền độc lập của đất nước, nhiệm vụ và trách nhiệm của học sinh, lời chúc của Bác. - Mục đích: chúc mừng học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nướcViệt Nam dân chủ cộng hoà  xác định nhiệm vụ nặng nề nhöng veû vang cuûa hoïc sinh. - Lời lẽ chân tình, gần gũi, nghiêm túc xác ñònh traùch nhieäm hoïc sinh. TỔNG KẾT KIẾN THỨC: - Khái niệm hoạt động giao tiếp. - Quá trình hoạt động giao tiếp gồm hai quá trình: taïo laäp vaên baûn vaø lónh hoäi vaên baûn. Hai quaù trình naøy dieãn ra trong quan heä töông taùc. - Chịu sự chi phối của các nhân tố: nhân vật, hoàn cảnh, nội dung, mục đích, phương tiện và cách thức giao tiếp.. 4. Daën doø: - Nắm vững những vấn đề cơ bản: + Khái niệm về hoạt động giao tiếp. + Quá trình của hoạt động giao tiếp. + Các nhân tố của hoạt động giao tiếp. + Yêu cầu hoàn chỉnh bài luyện tập. - Chuẩn bị bài mới: Tiếng Việt: Văn bản. 5. Ruùt kinh nghieäm: - Tổ chức học sinh trao đổi, thảo luận nhóm  trình bày trước lớp. 6. Caâu hoûi kieåm tra: - Quá trình hoạt động giao tiếp? - Các nhân tố chi phối đến hoạt động giao tiếp? 14 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Tuaàn Ngày soạn:. Tieát PPCT: 06 Ngaøy daïy:. Tieáng Vieät:. VAÊN BAÛN I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Giuùp hoïc sinh: - Có được những kiến thức thiết yếu về văn bản, đặc điểm của văn bản và kiến thức khái quát về các loại văn bản xét theo phong cách chức năng ngôn ngữ. - Nâng cao kỹ năng thực hành phân tích và tạo lập văn bản trong giao tiếp. 15 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> II. TROÏNG TAÂM VAØ PHÖÔNG PHAÙP: 1. Trọng tâm kiến thức bài học: Các phương diện của văn bản; về mặt nội dung, về mặt hình thức, tính mạch lạc. 2. Phöông phaùp: Đàm thoại, phát vấn, thảo luận, lý giải, minh hoạ, trình bày, luyện tập. III. CHUAÅN BÒ: 1. Coâng vieäc chính: - Giáo viên: sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu tham khảo, bài soạn. Hình thức tiến hành: trình baøy baûng. - Học sinh: chuẩn bị bài qua hướng dẫn học bài. 2. Nội dung tích hợp: Các kiến thức về giao tiếp trong đời sống hàng ngày. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC: 1. Oån định lớp - kiểm diện học sinh: 2. Kiểm tra bài cũ, sự chuẩn bị bài mới:  Caâu hoûi kieåm tra: - Thực hiện bài luyện tập 4, 5 trang 21 sách giáo khoa? 3. Baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Giới thiệu bài -Giáo viên nêu yêu cầu cần đạt đối với bài học.. Yêu cầu cần đạt KẾT QUẢ CẦN ĐẠT: - Nắm được khái niệm văn bản, các đặc điểm cơ bản và các loại văn bản. - Nâng cao năng lực phân tích và thực hành taïo laäp vaên baûn. I. KHAÙI NIEÄM, ÑAËC ÑIEÅM: - Vản bản là sản phẩm của hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ, gồm một hay nhiều câu, nhiều đoạn. - Những đặc điểm cơ bản: + Mỗi văn bản tập trung thể hiện một chủ đề và triển khai chủ đề đó một cách trọn vẹn. + Các câu trong văn bản có sự liên kết chặt chẽ, đồng thời cả văn bản được xây dựng theo moät keát caáu maïch laïc. + Moãi vaên baûn coù daáu hieäu bieåu hieän tính hoàn chỉnh về nội dung (thường mở đầu bằng một nhan đề và kết thúc bằng hình thức thích hợp với từng loại văn bản). + Mỗi văn bản nhằm thực hiện một (hoặc moät soá) muïc ñích giao tieáp nhaát ñònh.. Hoạt động 2: Đọc - tìm hiểu văn bản -Học sinh đọc văn bản 1, 2, 3. -Người viết tạo ra văn bản trong hoạt động nào? Để đáp ứng nhu cầu gì? Dung lượng của văn baûn? +Quá trình giao tiếp ngôn ngữ +Goàm nhieàu caâu -Văn bản đề cập đến vấn đề gì? Được triển khai nhö theá naøo? +Noäi dung giao tieáp cuûa vaên baûn -Nội dung văn bản được triển khai như thế nào? +Vaên baûn 1: kinh nghieäm soáng. +Văn bản 2: số phận người phụ nữ trong xã hội cuõ. +Văn bản 3: kêu gọi toàn dân đứng lên kháng chieán choáng Phaùp. -Văn bản 3 về hình thức như thế nào? +Mở đầu, kết thúc. -Muïc ñích taïo laäp vaên baûn? +Văn bản 1: đề cập kinh nghiệm sống. +Văn bản 2: thân phận con người II. CÁC LOẠI VĂN BẢN: +Văn bản 3: lời kêu gọi. Theo mục đích giao tiếp, người ta phân biệt các loại văn bản sau: Hoạt động 3: Thực hành so sánh các văn bản 16 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> -So sánh văn bản 1, 2 với 3 -Vấn đề đề cập trong mỗi văn bản? Thuộc lĩnh vực nào? +Vaên baûn 1, 2: xaõ hoäi. +Vaên baûn 3: chính trò -Từ ngữ được sử dụng như thế nào? +Văn bản 1, 2: từ ngữ thông thường. +Văn bản 3: từ ngữ chính trị - xã hội. -Caùch theå hieän noäi dung nhö theá naøo? +Vaên baûn 1, 2: hình aûnh cuï theå  tính hình tượng. +Vaên baûn 3: lyù leõ, laäp luaän  Văn bản 1, 2: phong cách ngôn ngữ nghệ thuaät. Văn bản 3: phong cách ngôn ngữ chính luận Hoạt động 4: Củng cố kiến thức: -Học sinh trình bày phần ghi nhớ. -Hoïc sinh trình baøy yù kieán cuûa mình. -Giáo viên nhận xét, bổ sung, hoàn chỉnh. -Thực hành luyện tập bài 2 trang 25.. - Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ sinh hoạt. - Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ nghệ thuaät. - Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ khoa hoïc. - Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ hành chính. - Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ chính luaän. - Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ báo chí.. TỔNG KẾT KIẾN THỨC: 1. Tổng kết kiến thức phần đọc hiểu văn baûn: - Khaùi nieäm vaên baûn - Caùc ñaëc ñieåm vaên baûn. - Các loại văn bản. 2. Luyeän taäp: - So sánh các văn bản 2, 3 với bài học sách giaùo khoa: + Phạm vi sử dụng. + Muïc ñích giao tieáp. + Từ ngữ. + Keát caáu  phân biệt các loại văn bản.. 4. Daën doø: - Học bài; nắm vững những vấn đề cơ bản: + Khaùi nieäm, ñaëc ñieåm vaên baûn. + Các loại văn bản. - Chuẩn bị bài mới: Đọc văn: Chiến thắng Mtao Mxây. 5. Ruùt kinh nghieäm: - Có thể tổ chức học sinh trao đổi, thảo luận nhóm  trình bày trước lớp. 6. Caâu hoûi kieåm tra: Caâu 1: Neâu khaùi nieäm veà vaên baûn? Caâu 2: Ñaëc ñieåm cô baûn cuûa vaên baûn laø: a. Mỗi văn bản thể hiện một chủ đề, triển khai một cách trọn vẹn. b. Các câu liên kết chặt chẽ, văn bản xây dựng theo kết cấu mạch lạc. c. Biểu hiện tính hoàn chỉnh về nội dung. d. Thực hiện một mục đích giao tiếp nhất định. e. Caû a, b, c, d. 17 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Tuaàn Ngày soạn:. Tieát PPCT: 8-9 Ngaøy daïy:. Đọc văn:. CHIEÁN THAÉNG MTAO MXAÂY (Trích Đăm Săn - Sử thi Tây Nguyên) I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Giuùp hoïc sinh: - Nắm được đặc điểm của sử thi anh hùng trong việc xây dựng kiểu “nhân vật anh hùng sử thi”, về nghệ thuật miêu tả và sử dụng ngôn từ. - Biết cách phân tích một văn bản sử thi anh hùng để thấy được giá trị của sử thi về nội dung và nghệ thuật, đặc biệt là cách sử thi mượn việc mô tả chiến tranh để khẳng định lý tưởng về một cuộc sống hoà hợp, hạnh phúc. - Nhận thức được lẽ sống cao đẹp của mỗi cá nhân là hy sinh, phấn đấu vì danh dự và hạnh phúc yên vui của cả cộng đồng. II. TROÏNG TAÂM VAØ PHÖÔNG PHAÙP: 1. Trọng tâm kiến thức bài học: - Cảnh trận đánh giữa hai tù trưởng và chiến thắng của Đăm Săn. - Cảnh ăn mừng chiến thắng. 2. Phöông phaùp: Đàm thoại, phát vấn, lý giải, minh hoạ, trình bày, phát hiện vấn đề. III. CHUAÅN BÒ: 1. Coâng vieäc chính: - Giáo viên: sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu tham khảo, bài soạn. Hình thức tiến hành: trình baøy baûng. - Học sinh: chuẩn bị bài qua đọc văn bản và soạn bài theo hướng dẫn học bài. 2. Nội dung tích hợp: Các kiến thức về lịch sử, văn hoá Tây Nguyên. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC: 1. Oån định lớp - kiểm diện học sinh: 2. Kiểm tra bài cũ, sự chuẩn bị bài mới:  Caâu hoûi kieåm tra: - Khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm cô baûn cuûa vaên baûn? - Các loại văn bản? 3. Baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò. Yêu cầu cần đạt Tieát 1 I. GIỚI THIỆU CHUNG: - Có hai loại sử thi dân gian: sử thi thần thoại, Hoạt động 1: Tìm hiểu chung -Giáo viên yêu cầu học sinh dựa vào phần tiểu sử thi anh hùng. dẫn nêu những ý chính về thể loại sử thi dân - Tóm tắt nội dung sử thi Đăm Săn: + Ñaêm Saên veà laøm choàng Hô Nhò, Hô Bhò  gian Việt Nam, tóm tắt nội dung sử thi anh hùng 18 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Ñaêm Saên. -Học sinh lược thuật những nét chính. -Giáo viên chốt lại những ý chính.. Hoạt động 2: Đọc - tìm hiểu văn bản -Đọc văn bản: giáo viên phân vai học sinh đọc văn bản phần đối thoại giữa hai tù trưởng và đoạn miêu tả cảnh ăn mừng chiến thắng. -Học sinh tiến hành đọc văn bản. -Giaùo vieân nhaän xeùt. -Xác định vị trí của đoạn trích trong toàn tác phaåm? -Yeâu caàu hoïc sinh toùm taét noäi dung vaên baûn. -Cuộc chiến giữa hai tù trưởng được mô tả qua caùc chaëng theá naøo? -Thái độ Đăm Săn khi khiêu chiến và thái độ đáp lại của Mtao Mxây như thế nào? -Hoïc sinh phaùt hieän caùc chi tieát: +Đăm Săn: thách, bổ đôi, chẻ ra kéo lửa, hun nhaø, khoâng theøm ñaâm. +Mtao Mxây: không xuống đâu, còn bận ôm vợ hai chúng ta, để ta xuống, không được đâm ta, sợ, dữ tợn, tần ngần do dự, đắn đo. -Cuoäc chieán dieãn ra nhö theá naøo? -Thể hiện thái độ của từng nhân vật ra sao? Nhaän xeùt tính caùch nhaân vaät? -Học sinh trả lời, yêu cầu phát hiện các chi tiết +Hiệp 1: Mtao Mxây múa trước, lời nói, khiên keâu laïch xaïch  Ñaêm Saên: khoâng nhuùc nhích. + Hiệp 2: Đăm Săn múa - vượt đồi tranh, đồi lồ ô, chạy vun vút  Mtao Mxây: bước cao bước thaáp chaïy, cheùm truùng chaõo coät traâu. +Hieäp 3: Ñaêm Saên muùa - nhö baõo, nhö loác, caây cối chết rụi, vang lên tiếng đĩa khiên đồng, khiên kênh, núi rạn nứt, đồi tranh bật rễ bay tung +Hiệp 4: mộng thấy ông Trời  ném trúng kẻ địch  rơi loảng xoảng, tháo chạy, ngã lăn quay. Tieát 2 -Nhận xét về lời kêu gọi dân làng Mtao Mxây của Đăm Săn? Lời nói có sức thuyết phục khoâng? -Thái độ của dân làng trước lời nói của Đăn Săn. một tù trưởng giàu có, hùng mạnh. + Những chiến công của Đăm Săn đánh thắng các tù trưởng độc ác  giành lại vợ, đem lại sự giàu có và uy danh cho mình và cộng đồng. + Khát vọng chinh phục thiên nhiên, vượt qua mọi trở ngại của tập tục xã hội  thất bại  cheát. II. ĐỌC - TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1. Đọc văn bản: - Đoạn trích kể chuyện Đăm Săn đánh Mtao Mxây cứu vợ về. - Boá cuïc vaên baûn: + Cảnh trận đánh giữa hai tù trưởng  Đăm Saên chieán thaéng. + Cảnh ăn mừng chiến thắng 2. Tìm hieåu vaên baûn: a. Cuộc chiến giữa hai tù trưởng: - Khieâu chieán: + Ñaêm Saên: quyeát lieät. + Mtao Mxây: run sợ  thái độ đối lập. - Vaøo cuoäc chieán: + Hieäp moät: Mtao Mxaây keùm coûi, hueânh hoang  Ñaêm Saên bình tónh, thaûn nhieân  bản lĩnh của người anh hùng.. + Hieäp hai: Ñaêm Saên maïnh meõ  Mtao Mxaây heøn nhaùt, keùm coûi. + Hieäp ba: Ñaêm Saên duõng maõnh  taøi naêng, sức lực, phong độ của người anh hùng. + Hiệp bốn: được thần linh giúp sức  giết cheát keû thuø  phaåm chaát anh huøng. - Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn và dân làng Mtao Mxaây: + Số lần đối đáp: 3 nhịp hỏi - đáp, ngắn gọn, cô đọng  lòng mến phục, thái độ hưởng ứng tuyệt đối của dân làng. + Mỗi lần đối đáp đi liền hành động khác nhau  sự lặp lại có biến đổi, phát triển  19 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> nhö theá naøo? lòng tuyệt đối trung thành. -Học sinh trả lời.  Sự thống nhất giữa quyền lợi, khát vọng -Caùc chi tieát caàn phaùt hieän: của cá nhân anh hùng sử thi với cộng đồng. +Ñaêm Saên goõ vaøo moät nhaø - taát caû caùc nhaø -  Loøng yeâu meán, tuaân phuïc cuûa taäp theå coäng moãi nhaø. đồng đối với cá nhân anh hùng. +Lời hỏi có đi với ta không?  Người anh hùng sử thi được cộng đồng suy +Dân làng: không đi sao được. tôn tuyệt đối. +Bầy người ùn ùn như kiến, mối. b. Cảnh ăn mừng chiến thắng: - Miêu tả với độ dài. - Cảnh ăn mừng như lễ hội. -Cảnh ăn mừng chiến thắng của Đăm Săn được - Dùng trường đoạn dài, kiểu câu cảm thán, mieâu taû nhö theá naøo? hô ngữ, so sánh trùng điệp, liệt kê  sự vui -Nhận xét sự khác nhau trong cách thể hiện sướng, tấp nập, giàu có. giữa hai cảnh đánh nhau và ăn mừng chiến  Kể về chiến tranh nhưng hướng về cuộc thaéng? sống thịnh vượng, no đủ, giàu có, sự đoàn kết -Phân tích ý nghĩa việc miêu tả cảnh kết thúc thống nhất và lớn mạnh của cộng đồng tộc vaên baûn? người  khát vọng của nhân dân, tầm vóc -Học sinh trả lời. người anh hùng sử thi. -Các vấn đề cần phát hiện: +Đoạn văn miêu tả dài +Miêu tả cảnh ăn mừng diễn ra như lễ hội. III. TOÅNG KEÁT VAØ LUYEÄN TAÄP: +Đông nghịt khách, tôi tớ chật ních, Đăm Săn, 1. Tổng kết kiến thức phần đọc hiểu văn các động vật. baûn: Hoạt động 3: Củng cố kiến thức: - Trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia -Học sinh trình bày phần ghi nhớ. đình và thiết tha với cuộc sống bình yên, phồn -Đánh giá chung về văn bản, học sinh trình bày vinh của thị tộc - đó là những tình cảm cao cả yù kieán cuûa mình. nhất thôi thúc Đăm Săn chiến đấu và chiến -Giáo viên nhận xét, bổ sung, hoàn chỉnh. thaéng keû thuø. - Ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu với phép so sánh và phóng đại được sử dụng có hiệu quả cao là những đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của sử thi. 2. Luyeän taäp: -Luyeän taäp saùch giaùo khoa trang 36: Vai troø - Vai troø thaàn linh: quan heä maät thieát, gaàn guõi thần linh và vai trò con người được thể hiện thế nhưng chỉ gợi ý chứ không quyết định kết quả naøo? cuộc chiến  biểu hiện ý thức dân chủ công -Học sinh thảo luận, trao đổi, nêu lên ý kiến xã thời thị tộc cổ xưa. cuûa nhoùm. - Vai trò con người quyết định kết quả cuộc chiến  đề cao vai trò của nhân vật anh hùng sử thi.. 4. Daën doø: - Học bài; nắm vững những vấn đề cơ bản: + Đặc điểm sử thi anh hùng Tây Nguyên. + Nội dung sử thi Đăm Săn. + Cảnh chiến đấu và cảnh ăn mừng chiến thắng của Đăm Săn. - Chuẩn bị bài mới: Tiếng Việt: Văn bản (tt). 20 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>