Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 114: Liệt kê (Tiếp)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NS: 6/4/09 NG: 9/4/09. Tiết 114. LIỆT KÊ. A. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: + Giúp H: Hiểu rõ thế nào là phép liệt kê. + Phân biệt được các kiểu liệt kê: cặp/không cặp/: tăng tiến / không tăng tiến 2. Kĩ năng: + Có ý thức vận phép liệt kê trong nói viết. 3. Thái độ: Sử dụng phép liệt kê có hiệu quả khi nói và viết B. CHUẨN BỊ: GV: Bảng phụ, Phiếu học tập, máy chiếu HS: Vở bài tập, SBT C. PHƯƠNG PHÁP: - Phương pháp: Nêu và phân tích vấn đề, phát vấn, quy nạp thực hành, hoạt động nhóm. D. TIẾN TRÌNH GIỜ DẠY. I. Ổn định tổ chức: KTSS: 7B..................................................................................... II. Kiểm tra bài cũ: ? HS Lên bảng làm bài tập sau: Tìm cụm C – V làm thành phần câu hoặc phụ ngữ trong các câu sau: a. Ông lão cứ ngờ là mình còn chiêm bao. Cụm C – V làm phụ ngữ. b. Cái áo treo trên mắc giá rất đắt. c. Tôi chép lại bài thơ mà anh thích. - Yêu cầu nêu được: a) Chỉ được ra cụm C – V làm phụ ngữ cho ĐT “ngờ” b) Chỉ được ra cụm C – V làm CN và VN. c) Chỉ được ra cụm C – V làm phụ ngữ cho DT: Bài thơ. III. Giảng bài mới: GV bắt nhịp cho học sinh hát bài hát “ Em yêu trường em” ? Kể tên các đồ vật được nêu trong bài hát HS kể tên – Gv dẫn vào bài. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung G: bật máy chiếu có VD H: Đọc to, rõ mục VD trên A. Lí thuyết: I. Thế nào là phép liệt kê: SGK. bảng phụ. 1. Ngữ liệu: SGK T_ 104. ? Các bộ phận in đậm H: Đều có kết cấu tương tự 2. Phân tích – nhận xét: trong ví dụ trên, cấu tạo có nhau. - Cấu tạo: Kết cấu tương gì giống nhau? tự. ? ý nghĩa có gì giống H: Chúng cùng nói về nhau? những đồ vật được bày biện chung quanh quan lớn. ? Việc tác giả nêu ra hàng H: Có tác dụng làm nổi bật  Tác dụng: Làm nổi bật loạt sự việc tương tự bằng sự xa hoa của viên quan, sự xa hoa của viên quan, Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> những kết cấu tương tự như vậy có tác dụng gì? G: Những sự việc có kết cấu liên tương tự như vậy người ta gọi là phép liệt kê. ? Qua phân tích ví dụ, em hiểu thế nào là phép liệt kê? ? Em hãy lấy một ví dụ có sử dụng phép liệt kê?. đối lập với tình cảnh của đối lập với tình cảnh của nhân dân đang lam lũ nhân dân. ngoài mưa gió.  Phép liệt kê. G: Bật máy chiếu ghi VD SGK. ? Chỉ ra phần liệt kê trong ví dụ?. H: Đọc to, rõ ví dụ trên bảng phụ. H: a) Tình thần, lực lượng, tính mạng, của cải. b) Tình thần, lực lượng, tính mạng và của cải H: Câu a sử dụng phép liệt kê không theo từng cặp. - Câu b sử dụng phép liệt kê theo từng cặp ( Với quan hệ từ và). H: và, với, hay. HS đọc to, rõ VD 2 SGK.. ? Xét về cấu tạo phép liệt kê ở hai câu đó có gì khác nhau?. * Ghi nhớ: SGK. H: HS trình bày ý kiến H: lấy ví dụ. ? Trong kiểu liệt kê theo từng cặp, người ta thường dùng quan hệ từ gì? GV: những sự vật, hiện tượng, hành động, trạng thái, tính chất... trong từng cặp liệt kê thường tương phản hoặc có nét nghĩa bổ sung cho nhau. ? Chỉ ra phép liệt kê trong H: a) Tre, nứa, trúc, mai, vầu ví dụ 2? b) hình thành và trưởng thành, gia đình, họ hàng, ? Thứ tự liệt kê này có đảo làng xóm. được không? em hãy thử H: Thực hiện. đảo trật tự của nó? ? Khi đảo như vậy ý nghĩa có gì thay đổi không? ? Các phép liệt kê ấy có gì H: a) dễ dàng thay đổi thứ khác nhau ? tự các bộ phận liệt kê  liệt kê không tăng tiến. b) Không thể dễ dàng thay. Lop7.net. II. Các kiểu liệt kê: 1. Ngữ liệu: SGK. 2. Phân tích – nhận xét: * VD1: a) Tình thần, lực lượng, tính mạng, của cải.  Liệt kê không theo từng cặp b) Tình thần, lực lượng, tính mạng và của cải  Liệt kê theo từng cặp. * Ví dụ 2: a) Tre, nứa, trúc, mai, vầu  dễ thay đổi trật tự.  Liệt kê không tăng tiến. b) b) hình thành và trưởng thành, gia đình, họ hàng, làng xóm.  Khó thay đổi trật tự  Liệt kê tăng tiến..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> đổi các bộ phận liệt kê  sắp xếp theo mức độ tăng tiến. * Ghi nhớ: SGK. ? Như vậy có mấy căn cứ H: Đọc to, rõ ví dụ SGK.. để phân loại phép liệt kê? ? Kết quả phân loại có những kiểu liệt kê nào? B. Luyện tập: G: Hướng dẫn H luyện tập Bài tập 1: ? Hãy chỉ ra phép liệt kê trong văn bản: “Tinh thần yêu nước của nhân ta”. Hoạt động nhóm (5) - §ai diÖn nhãm tr×nh bµylíp nhËn xÐt, bæ sung. G: Đánh giá kết quả của các nhóm và nêu đáp án đúng: + Liệt kê để diễn tả sức mạnh của tình thần yêu nước. “ Nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn. Nó lướt ua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước”. - LiÖt kª diÔn t¶ lßng tù hµo vÒ lÞch sö d©n téc. “... Bµ Tr­ng, Bµ TriÖu, TrÇn H­ng §¹o, Quang Trung...” - Liệt kê để diễn tả sự đồng tâm nhất trí của mọi tầng lớp nhân dân: “ ...từ ...đến...” Bµi tËp 2: T×m phÐp liÖt kª trong c¸c ®o¹n trÝch . - 2 H lªn b¶ng lµm – HS cßn l¹i lµm t¹i chç. a) Phép liệt kê: “Dưới lòng đường...hình chữ thập” b) PhÐp liÖt kª: “§iÖn giËt, dïi ®©m, dao c¾t, löa nung” Bµi tËp 3: §Æt c©u cã sö dông phÐp liÖt kª G: Hướng dẫn HS thực hiện IV. Củng cố: ? Bài học hôm nay cần ghi nhớ những đơn vị kiến thức nào? ? Thế nào là phép liệt kê? Các kiểu liệt kê? V. Hướng dẫn về nhà: - Học và nắm chắc các đơn vị kiến thức đã học - Hoàn thành bài tập còn lại. - Làm bài tập: Viết đoạn văn có sử dụng phép liệt kê và sưu tầm đoạn vă, th ơ có sử dụng phép liệt kê. E. RÚT KINH NGHIỆM: ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>