Đề kiểm tra chất lượng lần 1 thời gian 180 phút năm 2016

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh Ngày soạn: 09/01/2009 Tieát 19 :. Người soạn: Trình Văn. Baøi 17. SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT I- MUÏC TIEÂU: 1. Kiến thức: - HS mô tả được một hiện tượng hoặc 1 TN chứng tỏ vật bị nhiễm điện do cọ xát. - Giải thích được 1 số hiện tượng nhiễm điện do cọ xát trong thực tế( chỉ ra các vật nào cọ xát với nhau và biểu hiện của sự nhiễm điện) 2. Kó naêng: Laøm thí nghieäm nhieãm ñieän cho vaät baèng caùch coï xaùt. 3. Thái độ: Yêu thích môn học, ham hiểu biết, khám phá thế giới xung quanh. II- CHUAÅN BÒ: 1. Thaày: * Moãi nhoùm: -1 thước nhựa,1 thanh thuỷ tinh hữu cơ,1mảnh nilông. -1 quả cầu nhựa xốp,1giá treo. -1mảnh len hoặc lông thú,1mảnh dạ,1 mảnh lụa,cần phải sấy khô nếu thời tiết ẩm. -1 soá maåu giaáy vuïn. -1mảnh tôn, 1mảnh nhựa. -1bút thử điện thông mạch * Cả lớp: phôtô bảng ghi kết quả thí nghiệm1 tr.48 cho các nhóm hoặc cho HS chép sẵn ra vở. 2. Trò: Xem trước bài mới. III- HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tình hình lớp : (1) Kiểm tra sĩ số, quan sát lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ . ( Khoâng) 3. Giảng bài mới : + Giới thiệu chương và bài mới (3’) - GV gọi 2 HS mô tả hiện tượng trong ảnh đầu chương III, nêu thêm các hiện tượng khác? - GV goïi HS neâu muïc tieâu cuûa chöông III. - Để tìm hiểu các loại điện tích, trước hết ta tìm hiểu một trong các cách nhiễm điện cho các vật là “ Nhieãm ñieän do coï xaùt”. - Vào những ngày hanh khô khi cởi áo bằng len hoặc dạ em đã từng thấy hiện tượng gì? - GV thông báo hiện tượng tương tự xảy ra ngoài tự nhiên là hiện tượng sấm sét và đó là hiện tượng nhiễm điện do cọ xát ( Bài mới). + Tieán trình baøi daïy: TL Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Kiến thức 15’ Hoạt động 1: Làm thí nghiệm 1, phát hiện nhiều vật bị cọ xát có tính I. Vaät nhieãm ñieän chất mới. - Yêu cầu HS đọc thí nghiệm1, nêu - HS đọc TN 1 trong SGK, nêu Thí nghieäm 1: (sgk) mục đích thí nghiệm, các dụng cụ thí được mục đích thí nghiệm, dụng nghiệm và các bước tiến hành thí cụ và cách tiến hành TN. nghieäm. - GV lưu ý HS trước khi cọ xát các vật phải kiểm tra đưa thước nhựa, maûnh niloâng, thanh thuyû tinh laïi gaàn giấy vụn, quả cầu xốp để kiểm tra xem đã có hiện tượng gì xảy ra Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 57 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh chưa?(chưa thấy hiện tượng gì xảy ra). - Khi HS tiến hành TN, GV nhắc nhở HS caùc nhoùm löu yù caùch coï xaùt caùc vaät (coï maïnh nhieàu laàn theo moät chiều) sau đó đưa lại gần các vật cần kiểm tra để phát hiện hiện tượng xaûy ra roài ghi keát quaû vaøo baûng keát quaû TN 1. - Cho HS làm thí nghiệm tương tự khi coï xaùt thanh thuyû tinh, maûnh nilông, mảnh phim nhựa và ghi kết quaû quan saùt vaøo baûng. - Từ bảng kết quả TN HS các nhóm thảo luận, lựa chọn cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống phù hợp. - GV hướng dẫn HS thảo luận để đưa ra kết luận đúng ghi vở 15’. 10’. Người soạn: Trình Văn. - Tieán haønh TN theo nhoùm, moãi HS trong nhóm đều phải tiến hành thí nghiệm với ít nhất một vaät, ghi keát quaû vaøo baûng keát quaû TN 1.. - HS làm thí nghiệm tương tự khi coï xaùt thanh thuyû tinh, maûnh nilông, mảnh phim nhựa và ghi keát quaû quan saùt vaøo baûng. - Tham gia thaûo luaän trong Keát luaän 1: nhóm, chọn từ thích hợp điền Nhiều vật sau khi bị cọ xaùt coù khaû naêng huùt vaøo choã troáng trong keát luaän. caùc vaät khaùc.. Hoạt động 2: Thí nghiệm 2: Phát hiện vật bị cọ xát bị nhiễm điện (hay mang ñieän tích). - Vì sao nhieàu vaät sau khi coï xaùt laïi - HS suy nghó, neâu phöông aùn traû coù theå huùt caùc vaät khaùc? lời và cách làm thí nghiệm kiểm -GV hướng dẫn HS kiểm tra với các tra. phöông aùn HS neâu ra ví duï nhö: do vaät bò coï xaùt noùng leân hay vaät sau khi coï xaùt coù tính chaát gioáng nam -HS tieán haønh TN 2 theo nhoùm. chaâm…. - Gv kiểm tra việc tiến hành TN của Chú ý quan sát hiện tượng xảy một số nhóm, nếu hiện tượng xảy ra ra, thấy được : bóng đèn của bút chưa đạt phải giải thích cho HS thử điện sáng. nguyeân nhaân. - GV có thể làm lại TN cho HS quan - HS hoàn thành kết luận 2, thảo sát lại hiện tượng để hoàn thành kết luận trên lớp, ghi kết luận đúng luận 2 ghi vở. vào vở. - GV thoâng baùo caùc vaät bò coï xaùt coù khả năng hút các vật khác hoặc có thể làm sáng bóng đèn của bút thử điện. Các vật đó được gọi là các vật nhieãm ñieän hay caùc vaät mang ñieän tích.. Thí nghieäm 2. Keát luaän 2 Nhieàu vaät sau khi bò coï xaùt coù khaû naêng laøm sáng bóng đèn bút thử ñieän. * Caùc vaät sau khi bò coï xát có tính chất đã nêu trong caùc keát luaän treân được gọi là các vật nhieãm ñieän hay caùc vaät mang ñieän tích.. II. Vaän duïng: Hoạt động 3: Vận dụng – Củng cố - GV tổ chức cho HS hoạt động - Thảo luận nhóm câu trả lời cho nhoùm (2HS – 1baøn) thaûo luaän caâu caâu C1, C2, C3. hỏi C1, C2,C3 sau đó thảo luận - Tham gia nhận xét câu trả lời. Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 58 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh chung cả lớp. GV chốt lại câu trả lời đúng để HS hoàn thành câu trả lời vào vở. - Khi HS trả lời, GV lưu ý sửa chữa cho HS cách sử dụng các thuật ngữ chính xaùc.. * Cuûng coá - Qua baøi hoïc hoâm nay caùc em caàn ghi nhớ điều gì? - Hiện tượng khi cởi áo len đã nêu ở đầu bài tương tự hiện tượng chớp và sấm sét xảy ra trong tự nhiên như thế nào? Để trả lời câu hỏi này các em đọc phần “ Có thể em chưa bieát”. Trả lời câu hỏi đặt ra ở đầu bài đó chính laø noäi dung baøi taäp 17.4(SBT tr.18).. Người soạn: Trình Văn của các nhóm trên lớp, sửa chữa neáu sai. C1: Khi chải đầu bằng lược nhựa, lược nhựa và tóc cọ xát vào nhau. Cả lược nhựa và tóc đề bị nhiễm điện. Do đó tóc bị lựoc nhựa hút kéo thẳng ra. C2: Khi thoåi buïi treân maët baøn, luoàng gioù thoåi laøm buïi bay ñi. Caùnh quaït ñieän quay coï xaùt mạnh với không khí và bị nhiễm ñieän, vì theá caùnh quaït huùt caùc hạt bụi có trong không khí ở gần noù. Meùp caùch quaït cheùm vaøo không khí được cọ xát mạnh nhaát neân bò nhieãm ñieän nhieàu nhất. Do đó chổ mép cánh quạt hút bụi mạnh nhất và bụi bám ở meùp caùnh quaït nhieàu nhaát. C3: Khi lau chuøi göông soi, kính cửa sổ hay màn hình tivi bằng khaên boâng khoâ, chuùng bò coï xaùt vaø bò nhieãm ñieän. Vì theá chuùng huùt caùc buïi vaûi. - HS học thuộc phần ghi nhớ ngay tại lớp. - HS đọc phần “Có thể em chưa biết” để hiêu nguyên nhân của hiện tượng chớp và sấm sét, liên hệ giải thích được hiện tượng cởi áo len trong những ngày hanh khoâ.. 4. Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo:(1’) - Học thuộc phần ghi nhớ. - Laøm baøi taäp 17.1, 17.2, 17.3 (SBT- tr.18) (Baøi 17.1, 17.3: Khi laøm TN, löu yù caùc vaät laøm nhieãm ñieän phaûi saïch, khoâ) - Xem trước bài 18: “Hai loại điện tích” để tiết sau học IV- RUÙT KINH NGHIEÄM ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 59 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh Ngày soạn: 18/01/2009 Tieát 20. Người soạn: Trình Văn. Baøi 18. HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH I- MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - Biết có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm, hai điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, trái daáu thì huùt nhau. - Nêu được cấu tạo nguyên tử gồm: hạt nhân mang điện tích dương và các êlectrôn mang điện tích âm quay xung quanh hạt nhân, nguyên tử trung hoà về điện. - Biết vật mang điện tích âm thừa êlectrôn, vật mang điện tích dương thiếu êlectrôn. 2. Kó naêng: Laøm thí nghieäm veà nhieãm ñieän do coï xaùt. 3. Thái độ: Trung thực, hợp tác trong hoạt động nhóm. II- CHUAÅN BÒ 1. Thaày: * Cả lớp: - Tranh phóng to mô hình đơn giản của nguyên tử (tr.51) - Baûng phuï ghi saün noäi dung (Phoâtoâ cho caùc nhoùm) Điền từ thích hợp vào chỗ trống để hoàn thành phần sơ lược về cấu tạo nguyên tử. 1- Ở tâm nguyên tử có một…………..mang điện tích dương. 2- Xung quanh hạt nhân có các……………..mang điện tích âm chuyển động tạo thành lớp vỏ của nguyên tử. 3- Tổng điện tích âm của các êlectrôn có trị số tuyệt đối………………điện tích dương hạt nhân. Do đó bình thường nguyên tử trung hoà về điện. 4- ………….có thể dịch chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác, từ vật này sang vật khác. * Moãi nhoùm: - 2 mảnh nilông 70 x 12mm hoặc 1 mảnh 70 x 250mm. - 1 bút chì gỗ + 1 kẹp nhựa. - 1 mảnh len hoặc dạ, 1mảnh lụa. - 1 thanh thuỷ tinh hữu cư, 2 thanh nhựa êbônít. - 1 mũi nhọn đặt trên đế nhựa. 2. Trò: Học thuộc bài cũ, xem trước bài mới. III- HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tình hình lớp : (1) Kiểm tra sĩ số, quan sát lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ . ( 5’) CH: Coù theå laøm cho 1 vaät nhieãm ñieän baèng caùch TL:- Coù theå laøm cho moät vaät nhieãm ñieän baèng naøo? Vaät nhieãm ñieän coù tính chaát gì ? caùch coï xaùt. - Vaät nhieãm ñieän coù khaû naêng huùt vaät khaùc vaø laøm sáng bóng đèn bút thử điện. CHp: Tại sao vào những lúc thời tiết khô ráo, khi TL: Khi lau chùi gương soi, kính cửa sổ bằng khăn lau cửa kính, gương soi bằng khăn bông khô bông khô, chúng bị cọ xát và bị nhiễm điện. Vì thế thường thấy có các bụi vải vẫn còn bám trên đó ? chuùng huùt caùc buïi vaûi. 3. Giảng bài mới : + Giới thiệu bài mới (1’) Ở bài trước ta đã biết có thể làm cho các vật nhiễm điện bằng cách cọ xát. Các vật nhiễm điện có thể hút được vật nhẹ khác. Vậy nếu 2 vật nhiễm điện để gần nhau chúng có khả năng tương tác với nhau ntn? Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm câu trả lời cho câu hỏi này( Bài mới). Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 60 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Người soạn: Trình Văn Thaønh + Tieán trình baøi daïy: TL Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Kiến thức 10’ I. Hai loại điện tích Hoạt động 1 Làm thí nghiệm tạo 2 vật nhiễm điện cùng loại và tìm hiểu lực tác dụng giữa chúng. - GV yêu cầu HS đọc TN 1(tr.50) tìm - HS đọc TN 1, tìm hiểu mục 1.Thí nghiệm 1 (H18.1) hieåu muïc ñích TN, caùc duïng cuï caàn ñích TN, caùc duïng cuï caàn thieát thieát vaø caùch tieán haønh TN. vaø caùch tieán haønh TN. - Goïi 1, 2 HS neâu caùch tieán haønh TN. - Yeâu caàu HS chuaån bò TN 1(H18.1) theo nhóm. Yêu cầu đại diện 1 HS trong nhoùm caàm keïp hai maûnh nilông lên và nêu hiện tượng ban đầu giữa 2 ảnh nilông. HS các nhóm khaùc quan saùt keïp 2 maûnh niloâng cuûa nhoùm mình nhaän xeùt yù kieán nhoùm baïn. - Cho caùc nhoùm tieán haønh TN H18.1. Lưu ý HS cách cọ xát đều, không cọ quá mạnh để mảnh nilông không bị cong vaø coï xaùt moãi maûnh niloâng theo một chiều với số lần như nhau. - Đại diện các nhóm đứng lên giơ keïp niloâng cuûa nhoùm mình vaø neâu nhận xét hiện tượng xảy ra khi 2 maûnh niloâng bò nhieãm ñieän. - GV nhaän xeùt keát quaû cuûa caùc nhóm, giải thích cho HS trường hợp coù phaàn maûnh niloâng huùt nhau laø do 1 trong hai phần mảnh nilông đó chưa được nhiễm điện thì hiện tượng xaûy ra laø do phaàn maûnh niloâng kia bò nhieãm ñieän huùt (neáu coù nhoùm coù hiện tượng đó xảy ra). Gv nhận xét caùch tieán haønh TN vaø keát quaû cuûa các nhóm, động viên các nhóm làm TN toát. H. Hai maûnh niloâng khi cuøng coï xaùt vaøo maûnh len thì noù seõ nhieãm ñieän gioáng nhau hay khaùc nhau ? Vì sao?. - Caùc nhoùm choïn duïng cu ïvaø tiến hành TN theo hướng dẫn cuûa GV.. - Nêu hiện tượng xảy ra nhận xeùt yù kieán cuûa caùc nhoùm khaùc. + Trước khi cọ xát: 2 mảnh nilông không có hiện tượng gì. + Sau khi coï xaùt: 2 maûnh niloâng đẩy nhau.. - HS nêu được hai vật giống nhau cuøng laø niloâng cuøng coï xaùt vào một vật do đó hai mảnh niloâng phaûi nhieãm ñieän gioáng - Với 2 vật giống nhau khác hiện nhau. tượng có như vậy không? Chúng ta tieán haønh tieáp TN H18.2. - Yêu cầu HS đọc TN, chọn dụng cụ - Đọc TN H18.2, chọn dụng cụ và tiến hành TN tương tự như TN TN và tiến hành TN, thảo luận Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 61 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Người soạn: Trình Văn Thaønh H18.1. Thống nhất ý kiến hoàn kết quả TN: Hai thanh nhựa thaønh phaàn nhaän xeùt. cuøng coï xaùt vaøo maûnh vaûi khoâ – đẩy nhau. - HS caùc nhoùm cuøng thoáng nhaát hoàn thành nhận xét tr.50. Nhaän xeùt 1: Hai - GV thông báo người ta đã tiến maûnh poâlieâtilen bò hành nhiều TN khác nhau và đều rút nhiễm điện cùng loại ra nhaän xeùt nhö vaäy. Yeâu caàu HS ghi và chúng đẩy nhau. vở nhận xét. ÑVÑ: Hai vaät nhieãm ñieän khaùc nhau chúng hút nhau hay đẩy nhau. Chúng ta cùng tiến hành TN để kiểm tra ñieàu naøy. 10’. 2.Thí nghieäm 2 Hoạt động 2 (H18.3) Laøm TN 2, phaùt hieän hai vaät nhieãm ñieän huùt nhau vaø mang ñieän tích khác loại. - Yêu cầu HS đọc TN 2, chuẩn bị đồ - HS đọc TN 2, tìm hiểu mục duøng, tieán haønh TN. ñích TN, caùc duïng cuï caàn thieát vaø caùch tieán haønh TN. Lưu ý HS tiến hành theo các bước - Laøm TN theo nhoùm, yeâu caàu sau: thấy được hiện tượng xảy ra: + Đặt đũa nhựa chưa nhiễm điện lên + Đũa nhựa, thanh thuỷ tinh muõi nhoïn, ñöa thanh thuyû tinh chöa chöa nhieãm ñieän: Chöa coù hieän nhieãm ñieän laïi gaàn nhau xem coù tượng gì ( chưa tương tác với tương tác với nhau không? nhau). + Cọ xát thanh thuỷ tinh với lụa, đưa lại gần đũa nhựa, quan sát hiện + Thanh thuỷ tinh nhiễm điện lại tượng xảy ra, nêu nhâïn xét, giải gần thước nhựa:thanh thuỷ tinh hút thước nhựa. thích? + Sau đó cọ xát thanh nhựa với +Nhiễm điện cả thanh thuỷ tinh mảnh dạ đặt lên mũi nhọn, thanh và thước nhựa: thanh thuỷ tinh thuỷ tinh với mảnh lụa, đưa lại gần hút thước nhựa mạnh hơn. quan sát hiện tượng xảy ra(có thể cọ thanh nhựa và thanh thuỷ tinh với cuøng 1 maûnh daï neáu khoâng coù maûnh luïa). H. Qua TN em có nhận xét gì về sự - Qua TN 2 HS thấy được : tương tác giữa hai vật ? + 1 vaät nhieãm ñieän coù theå huùt vaät khaùckhoâng nhieãm ñieän: huùt yeáu. - Yêu cầu HS hoàn thành nhận xét + 2 vật nhiễm điện khác loại hút nhau maïnh hôn. tr.51 và ghi vở. Nhaän xeùt 2: Thanh - HS caùc nhoùm thoáng nhaát yù kieán nhựa và thanh thuỷ tinh và chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống hoàn thành nhận xét hút nhau do đó chúng bò nhieãm ñieän khaùc tr.51. loại.. Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 62 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Người soạn: Trình Văn Thaønh H. Taïi sao em laïi cho raèng thanh HS: Thanh thuyû tinh vaø thanh thuỷ tinh và thanh nhựa nhiễm điện nhựa nhiễm điện khác loại vì khác loại? nếu nhiễm điện cùng loại nó phải đẩy nhau. 4’. 10’. Hoạt động 3 Hoàn thành kết luận và vận dụng hiểu biết về hai loại điện tích và lực tác dụng giữa chúng. - Yêu cầu HS hoàn thành kết luận. - HS hoàn thành kết luận, ghi vở. - HS nhớ quy ước về điện tích - GV thông báo quy ước về điện tích. ngay tại lớp. - Vận dụng hoàn thành câu hỏi - Yêu cầu HS vận dụng trả lời C1. C1: Thảo luận cả lớp, sau đó yêu cầu HS Cọ xát mảnh vải và thanh nhựa ghi vào vở. + mảnh vải và thanh nhựa đều nhieãm ñieän. + Chuùng huùt nhau – maûnh vaûi vaø thanh nhựa nhiễm điện khác loại. + Maûnh vaûi mang ñieän tích (+) – thước nhựa mang điện tích (-).. 3. Keát luaän:. Hoạt động 4 Tìm hiểu sơ lược về cấu tạo nguyên tử. - GV treo tranh vẽ mô hình đơn giản - HS đọc phần II trong SGK, của nguyên tử H18.4. thảo luận theo nhóm hoàn thành - Yêu cầu HS đọc phần II (SGK bài tập GV giao. Yêu cầu điền đúng các từ theo thứ tự: tr.51). - GV phát bài tập đã được chuẩn bị 1-hạt nhân; 2- các êlectrôn; 3ra giấy cho các nhóm, yêu cầu hoàn bằng ; 4- êlectron. thaønh baøi taäp. - Gọi 1 HS trình bày sơ lược về cấu - 1 HS lên bảng kết hợp với hình tạo của nguyên tử trên mô hình vẽ nêu sơ lược về cấu tạo của nguyên tử để HS nhận biết ký hiệu nguyên tử trên mô hình cấu tạo hạt nhân và êlectron, đếm số dấu (+) nguyên tử:Nhận biết được ký ở hạt nhân và số dấu (-) ở các hiệu hạt nhân(hạt nhân mang êlectrônđể nhận biết nguyên tử điện tích dương), êlectron (mang trung hoà về điện. Gọi HS khác điện tích âm). nhận xét, GV sửa chữa nếu cần, lưu ý HS cách sử dụng từ ngữ chính xác. - GV thông báo thêm nguyên tử có kích thước vô cùng nhỏ bé, nếu xếp saùt nhau thaønh 1 haøng daøi 1mm coù khoảng 10 triệu nguyên tử. - GV hướng dẫn HS vận dụng trả lời - HS vận dụng trả lời câu hỏi C2, C2, C3, C4. C3, C4, tham gia nhaän xeùt yù kieán của các bạn trong lớp để có câu. II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử. Giaùo aùn vaät lí 7. Có hai loại điện tích. Caùc vaät mang ñieän tích cùng loại thì đẩy nhau, caùc vaät mang ñieän tích khác loại thì hút nhau.. 1. Ở tâm nguyên tử có moät haït nhaân mang ñieän tích döông. 2. Xung quanh haït nhaân coù caùc eâlectroân mang ñieän tích aâm chuyeån động tạo thành lớp vỏ của nguyên tử. 3. Toång ñieän tích aâm cuûa caùc eâlectroân coù trò số tuyệt đối bằng điện tích döông haït nhaân. Do đó bình thường nguyên tử trung hoà về điện. 4. EÂlectroân coù theå dòch chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác, từ vật này sang vaät khaùc.. Trang 63 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh. Người soạn: Trình Văn trả lời chính xác. C2: Trước khi cọ xát, thước nhựa và miếng vải đều có điện tích döông vaø ñieän tích aâm vì chuùng đều cấu tạo từ các nguyên tử. Trong nguyên tử: hạt nhân mang ñieän tích döông, eâlectron mang ñieän tích aâm. C3: Trước khi cọ xát các vật chöa nhieãm ñieän – khoâng huùt maåu giaáy nhoû. C4: Sau khi coï xaùt: + Maûnh vaûi maát eâlectron – nhieãm ñieän döông. + Thước nhựa nhận thêm eâlectron – mang ñieän tích aâm.. 3’. Hoạt động 4: Củng cố 1. Trình bày sự tương tác giữa hai vaät nhieãm ñieän ?. - Neâu leát luaän.. 2. Trình bày sơ lược về cấu tạo nguyên tử.. - Neâu phaàn II.. 4. Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo :(1’) - Vận dụng hiểu biết đó, về nhà hoàn thành bài tập 18.1, 18.2, 18.3, 18.4 (SBT tr.19) - Xem trước bài 19: “Dòng điện – Nguồn điện” để tiết sau học IV- RUÙT KINH NGHIEÄM ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 64 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh Ngày soạn: 18/01/2009 Tieát 21. Người soạn: Trình Văn. Baøi 19. DOØNG ÑIEÄN – NGUOÀN ÑIEÄN I- MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - Mô tả một TN tạo ra dòng điện, nhận biết có dòng điện (bóng đèn bút thử điện sáng, đèn pin sáng, quạt điện quay…) và nêu được dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng. - Nêu được tác dụng chung của các nguồn điện là tạo ra dòng điện và nhận biết các nguồn điện thường dùng với hai cực của chúng ( cực dương và cực âm của pin hay ắcquy). - Mắc và kiểm tra để đảm bảo một mạch điện kín gồm pin, bóng đèn pin, công tắc và dây nối hoạt động, đèn sáng. 2. Kĩ năng: làm thí nghiệm, sử dụng bút thử điện. 3. Thái độ: - Trung thực, kiên trì, hợp tác trong hoạt động nhóm - Có ý thức thực hiện an toàn khi sử dụng điện. II- CHUAÅN BÒ 1. Thaày: * Cả lớp: Tranh phóng to H19.1, 19.2, 19.3 ( sgk), 1 ắcquy. * Moãi nhoùm: - một số loại pin thật( mỗi loại 1 chiếc) - 1 bóng đèn pin lắp sẵn vào đế đèn, 1 công tắc, 5 đoạn dây nối có vỏ bọc cách điện. 2. Trò: Học thuộc bài cũ, xem trước bài mới. III- HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tình hình lớp : (1) Kiểm tra sĩ số, quan sát lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ . ( 5’) CH: 1/ Có mấy loại điện tích? Nêu sự tương tác TL: 1/ Có hai loại điện tích. Các vật mang điện giữa các vật mang điện tích ? tích cùng loại thì đẩy nhau, các vật mang điện tích khác loại thì hút nhau. (5đ) 2/ Theá naøo laø vaät mang ñieän tích döông? Theá naøo 2/ Vaät thieáu eâlectron mang ñieän tích döông. Vaät laø vaät mang ñieän tích aâm? thừa êlectron mang điện tích âm. (5đ) 3. Giảng bài mới : + Giới thiệu bài mới (1’) H. Neâu teân caùc thieát bò duøng ñieän maø em bieát ? => Đèn điện, quạt điện, tivi … GV: Các thiết bị mà các em vừa nêu chỉ hoạt động khi có dòng điện chạy qua. Vậy dòng điện là gì? Chúng ta sẽ đi tìm câu trả lời trong bài học hôm nay. + Tieán trình baøi daïy: TL Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Kiến thức Hoạt động 1 I. Doøng ñieän Tìm hieåu doøng ñieän laø gì? - GV treo tranh veõ h19.1, yeâu caàu - HS quan saùt hình veõ 19.1, thaûo HS caùc nhoùm quan saùt tranh veõ, tìm luaän nhoùm, thoáng nhaát yù kieán , hiểu sự tương tự giữa dòng điện với điền từ thích hợp vào chỗ trống. dòng nước, tìm từ thích hợp để điền C1a: (nước) vaøo choã troáng trong caâu C1. C1b: (chaûy) - Hướng dẫn thảo luận trên lớp, chốt - Tham gia thảo luận, sửa chữa lại câu trả lời đúng, ghi vở. neáu sai soùt. Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 65 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh. Người soạn: Trình Văn. - Yêu cầu HS trả lời câu hỏi C2: Khi - Dự đoán câu trả lời C2: HS có đèn bút thử điện ngừng sáng, làm thể nêu dự đoán muốn đèn của thế nào để đèn này lại sáng? bút thử điện lại sáng thì cọ xát mảnh nhựa lần nữa. - Gv lưu ý HS sử dụng từ chính xác Bóng đèn bút thử điện sáng khi trong khi hoàn thành nhận xét (tr53). có các điện tích dịch chuyển qua noù. - GV thoâng baùo doøng ñieän laø gì? *Keát luaän: - Ghi nhận xét đúng vào vở. Doøng ñieän laø doøng caùc - HS ghi vở kết luận. ñieän tích dòch chuyeån coù hướng. H. Haõy neâu daáu hieäu nhaän bieát coù - HS cho ví duï veà daáu hieäu nhaän doøng ñieän chaïy qua caùc thieát bò ñieän? bieát coù doøng ñieän chaïy qua caùc thieát bò ñieän. - GV thông báo: Trong thực tế có thể - Lưu ý thực hiện an toàn khi sử ta cắm dây cắm nối từ ổ điện đến duïng ñieän. thieát bò duøng ñieän nhöng khoâng coù doøng ñieän chaïy qua ( khoâng nhaän thaáy daáu hieäu coù doøng ñieän chaïy qua) caùc thieát bò ñieän, thì caùc em cũng không được tự mình sửa chữa neáu chöa caét nguoàn vaø chöa bieát cách sử dụng để đảm bảo an toàn về ñieän. Hoạt động 2 Tìm hiểu các nguồn điện thường dùng và mạch điện có nguồn điện. - GV thoâng baùo taùc duïng cuûa nguoàn điện, nguồn điện có hai cực là cực - HS nắm được tác dụng của dương (+), cực âm (-). nguồn điện, ghi vở: Nguồn điện coù khaû naêng cung caáp doøng ñieän để các dụng cụ điện hoạt động. Mỗi nguồn điện có 2 cực: cực dương(+), cực âm(-). - Goïi vaøi HS neâu ví duï veà caùc nguoàn - Neâu ví duï veà caùc nguoàn ñieän điện trong thực tế. trong thực tế: các loại pin, các loại ăcquy, đinamô ở xe đạp, ổ laáy ñieän trong gia ñình, maùy phaùt ñieän… - Gọi HS chỉ ra cực dương, cực âm - Chỉ ra đâu là cực dương, cực treân pin vaø aécquy cuï theå. âm của pin, ăcquy, căn cứ để phát hiện ra cực dương, cực âm cuûa caùc nguoàn ñieän. - Cho HS thực hiện câu C3. C3: Caùc nguoàn ñieän trong hình 19.2: pin tieåu, pin troøn, pin vuoâng, pin daïng cuùc aùo, acquy. Giaùo aùn vaät lí 7. II. Nguoàn ñieän - Nguoàn ñieän cung caáp dòng điện lâu dài để caùc duïng cuï ñieän coù theå hoạt động. - Mỗi nguồn điện đều có 2 cực: cực dương (+), cực âm (-).. Trang 66 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh. Người soạn: Trình Văn Các nguồn điện khác: đinamô ở xe đạp, pin mặt trời, máy phát ñieän xaùch tay chaïy xaêng, maùy phaùt thuyû ñieän nhoû, nhaø maùy phaùt ñieän, oå laáy ñieän trong gia ñình.. * Maéc maïch ñieän ñôn giaûn. Maéc maïch ñieän ñôn giaûn goàm pin, bóng đèn pin, công tắc và dây nối (phát hiện chỗ mạch hở, khắc phục) để đảm bảo đèn sáng. - GV treo h19.3, yeâu caàu HS maéc maïch ñieän trong nhoùm theo h19.3. Đèn không sáng chứng tỏ mạch hở không có dòng điện qua đèn, phải thảo luận nhóm, phát hiện chỗ hở mạch để đảm bảo đèn sáng trong caùc maïch ñieän, moät baïn ghi caùch kiểm tra mạch, lí do mạch hở và caùch khaéc phuïc. - GV kiểm tra hoạt động của các nhóm, giúp đỡ nhóm yếu. - Sau khi các nhóm đã mắc xong mạch đảm bảo đèn sáng, yêu cầu caùc nhoùm leân ghi baûng caùc nguyeân nhân mạch hở của nhóm mình và caùch khaéc phuïc. - Qua TN cuûa caùc nhoùm, GV nhaän xét, đánh giá khen động viên HS. - Goïi 1, 2HS neâu caùc caùch phaùt hieän và kiểm tra để đảm bảo mạch điện kín và đèn sáng, ghi vở.. - HS maéc maïch ñieän theo nhoùm, đóng góp ý kiến trong nhóm để tìm ra nguyên nhân mạch hở, caùch khaéc phuïc vaø maéc laïi maïch để đảm bảo mạch kín , đèn sáng. - Đại diện HS các nhóm lên điền vaøo baûng nguyeân nhaân vaø caùch khaéc phuïc cuûa nhoùm mình. Nguyeân nhaân Mạch hở 1- Daây toùc đèn bị đứt 2- Đui đèn tieáp xuùc khoâng toát 3- Các đầu daây tieáp xuùc khoâng toát 4- Dây đứt ngaàm beân trong 5- Pin cuõ. Caùch khaéc phuïc Thay boùng đèn khác Vaën laïi ñui đèn Vaën chaët laïi caùc choát noái Noái laïi daây hoặc thay daây khaùc Thay pin mới. Hoạt động 3: Vận dụng - Củng cố.. 3’. - Cho HS làm các câu vận dụng C4, - Cá nhân trả lời câu C4, C5, C6. C5, C6 trong SGK hoặc các bài tập C4: Ba câu cần viết có thể là ba trong SBT. trong caùc caâu sau: - Doøng ñieän laø doøng caùc ñieän tích dịch chuyển có hướng. - Đèn điện sáng khi có dòng ñieän chaïy qua. - Quạt điện hoạt động khi có doøng ñieän chaïy qua. - Đèn điện sáng cho biết có doøng ñieän chaïy qua noù. - Caùc ñieän tích dòch chuyeån coù Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 67 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh. * Củng cố: Đề nghị HS cho biết. Người soạn: Trình Văn hướng tạo thành dòng điện. C5: Đèn pin, rađiô, máy tính bỏ túi, máy ảnh tự động, đồng hồ điện (điện tử), ôtô đồ chơi chạy điện, bộ phận điều khiển tivi từ xa… C6: Để nguồn điện này hoạt động thắp sáng đèn, cần ấn vào chổ lẫy để núm xoay của nó tì sát vào vành xe đạp, quay (đạp) cho bánh xe quay, đồng thời dây nối từ đinamô tới đèn không có chỗ hở. ( Dựa vào vở ghi trả lời). 1/ Doøng ñieän laø gì? 2/ Làm thế nào để có dòng điện chạy qua bóng đèn pin? 3/ Nguồn điện có chức năng gì? 4/ Nguoàn ñieän coù ñaëc ñieåm gì? 4. Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo :(1’) - Học thuộc phần ghi nhớ, khi học bài cần liên hệ với thực tế. - Laøm laïi caùc baøi taäp vaän duïng. - Laøm baøi taäp 19.1 – 19.3 trong saùch baøi taäp. IV- RUÙT KINH NGHIEÄM ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 68 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh Ngày soạn: 18/01/2009 Tieát 22. Người soạn: Trình Văn. Baøi 20. CHAÁT DAÃN ÑIEÄN VAØ CHAÁT CAÙCH ÑIEÄN. DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI. I- MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - Nhận biết trong thực tế chất dẫn điện cho dòng điện đi qua còn chất cách điện không cho dòng điện đi qua. - Cho được ví dụ về chất dẫn điện và chất cách điện. - Biết được dòng điện trong kim loại là dòng các êlectron dịch chuyển có hướng. 2. Kĩ năng: Kể tên được một số vật dẫn điện và một vật cách điện thường dùng. 3. Thái độ: Cẩn thận chính xác khi làm thí nghiệm. II- CHUAÅN BÒ 1. Thaày: * Cả lớp: - Một số dụng cụ điện:bóng đèn,công tắc,ổ lấy điện,dây nối các loại… - Tranh veõ to caùc hình 20.1 vaø 20.2 cuûa SGK. * Moãi nhoùm: - 1 bóng đèn - 1 phích cắm điện có nối với dây điện. - 1 pin. - 1 bóng đèn pin. - 5 đoạn dây nối có vỏ cách địên, mỗi đoạn dài 30cm. - 2 moû keïp caù saáu. - Một số vật cần xác định xem là dẫn điện hay cách điện như: 1 đoạn dây đồng, dây thép dây nhôm…; - 1 đoạn vỏ nhựa, thanh thủy tinh, cao su, sứ… 2. Trò: Học thuộc bài cũ, xem trước bài mới. III- HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tình hình lớp : (1) Kiểm tra sĩ số, quan sát lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ . ( 5’) CH: Doøng ñieän laø gì? Cho nguoàn ñieän, TL: + Doøng ñieän laø doøng caùc ñieän tích dòch chuyeån coù bóng đèn, và một số dây dẫn làm thế nào hướng. (5ñ) để bóng điện sáng? + Dùng dây dẫn nối bóng đèn với hai cực của nguồn điện và kiển tra đảm bảo mạch điện kín thì đèn sáng. (5đ) 3. Giảng bài mới : + Giới thiệu bài mới (1’) Thay dây cao su bằng dây nhựa thì bóng đèn cũng không sáng . Ta nói nhựa và cao su là những chất cách điện.Vậy bao bọc xung quanh dây dẫn điện thừơng có nhựa hoặc cao su dùng để làm gí? Các em mở sách trang 55 đọc phần mở đầu để trả lời câu hỏi này. + Tieán trình baøi daïy: TL Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Kiến thức 17’ Hoạt động 1 I- Chaát daãn ñieän vaø Tìm hieåu chaát daãn ñieän vaø caùch ñieän. chaát caùch ñieän - Yêu cầu HS đọc mục I trang 55 - HS đọc phần thông báo mục I + Chaát daãn ñieän laø chaát SGK trả lời câu hỏi: để trả lời câu hỏi của GV. cho doøng ñieän ñi qua. + Chaát daãn ñieän laø gì? + Chaát caùch ñieän laø Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 69 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh + Chaát caùch ñieän laø gì? - Trong bộ TN của mỗi nhóm đã có sẵn một số vật, gọi 1 HS đại diện 1 nhóm đọc tên các vật trong bộ TN cuûa nhoùm mình. - Trước hết các em hãy đoán xem caùc vaät trong khay, vaät daãn ñieän , vaät cách điện và để chúng riêng ra. - Muoán xaùc ñònh moät caùch chính xaùc vaät naøo daãn ñieän, vaät naøo caùch ñieän chuùng ta phaûi tieán haønh TN kieåm tra. H. Giả sử muốn kiểm tra vỏ bọc nhựa của dây dẫn là vật dẫn điện hay caùch ñòeân caùc em laøm theá naøo? Daáu hieäu naøo cho ta bieát vaät caàn kieåm tra laø daãn ñieän hay caùch ñieän? - Yeâu caàu moãi nhoùm maéc 1 maïch ñieän nhö H20.2 vaø tieán haønh TN kieåm tra xem vaät naøo daãn ñieän, vaät naøo caùch ñieän. Ghi keát quaû vaøo baûng keát quaû TN cuûa nhoùm mình. * GV nhắc nhở HS làm TN: đầu tiên phải chập 2 mỏ kẹp để đảm bảo đèn sáng. - Sau khi caùc nhoùm tieán haønh xong TN, GV hướng dẫn HS thảo luận kết quả TN: nếu kết quả sai hoặc kết quả các nhóm khác nhau, GV mời HS nhóm đó lên làm lại TN để các bạn ở lớp quan sát, nhận xét những nguyên nhân dẫn đến kết quả sai – chốt lại kết quả đúng ghi vở ví dụ về vaät daãn ñieän, vaät caùch ñieän.. Người soạn: Trình Văn chaát khoâng cho doøng - 1 HS neâu teân caùc vaät trong boä ñieän ñi qua. TN cuûa nhoùm mình.. - 1HS nêu phần đoán nhận của mình veà vaät daãn ñieän, vaät caùch ñieän. - HS neâu caùch tieán haønh TN. - HS nêu được: ở TN trên, nếu đèn sáng thì vật cần kiểm tra là dẫn điện, nếu đèn không sáng thì vaät caàn kieåm tra laø caùch ñieän.. - HS caùc nhoùm tieán haønh TN, ñieàn keát quaû vaøo baûng keát quaû TN cuûa nhoùm mình treân baûng.. - HS neâu nhaän xeùt veà keát quaû TN của các bạn trong lớp.. - Ghi vở ví dụ về vật dẫn điện, vaät caùch ñieän: + Vật dẫn điện: dây thép, đồng, ruoät buùt chì… +Vật cách điện: vỏ nhựa bọc điện, sứ, cao su, nhựa…. - Ở mỗi nhóm đều có hai thiết bị - HS quan sát bóng đèn, nêu một điện rất gần gũi với chúng ta, đó là số bộ phận của bóng đèn. bóng đèn và phích cắm. Hãy quan sát 1 bóng đèn gồm những bộ phận naøo? - Phần đui đèn chúng ta không nhìn thấy được, kết hợp với h20.1sgk, ta tìm hiểu xem bóng đèn và phích cắm goàm boä phaän naøo daãn ñieän, boä phaän Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 70 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Người soạn: Trình Văn Thaønh naøo caùch ñieän? - GV phát phiếu học tập1(H20.1sgk), yêu cầu HS gạch dưới những - HS hoàn thành phiếu học tập boä phaän daãn ñieän neâu treân hình veõ. theo nhoùm: + Boä phaän daãn ñieän: 1 Bóng đèn: Dây tóc, dây trục, hai đầu dây đèn. 2 Phích caém ñieän: Hai choát caém, loõi daây. - GV cho HS nhaän xeùt keát quaû cuûa + Boä phaän caùch ñieän: 1 Bóng đèn:Trụ thuỷ tinh, caùc nhoùm. thuyû tinh ñen. 2 Phích cắm: vỏ nhựa của phích caém, voû daây. - Khi cắm phích điện vào ổ điện thì - HS nêu được khi cắm hoặc rút tay ta cầm vào phần nào để cắm? ( phích điện tay phải cầm vào vỏ lưu ý không giật dây nối vì có thể nhựa của chốt cắm để đảm bảo làm đứt lõi bên trong hoặc làm rạn an toàn. hở lõi dây rất nguy hiểm). - Haõy keå theâm vaät daãn ñieän, vaät - Caù nhaân HS neâu ví duï C2: cách điện trong thực tế? (C2) + Vật liệu dẫn điện: bạc, đồng, nhôm, axit, nước… + Vật liệu cách điện: nước nguyeân chaát, cao su, thuyû tinh, khoâng khí khoâ saïch… - Cá nhân HS nêu ví dụ trả lời - Yêu cầu HS đọc và trả lời C3. C3: + Các đường dây tải điện đi xa, khoâng coù voû boïc caùch ñieän, tieáp xúc trực tiếp với không khí. Giữa chuùng khoâng coù doøng ñieän naøo chaïy qua khoâng khí. + Giữa 2 chốt công tắc là k2 , khi ngắt công tắc đèn không sáng. Vậy bình thường k2 là chất cách ñieän. *GV lưu ý: Ở điều kiện thường, - HS lắng nghe, ghi nhớ để thực không khí không dẫn điện, còn trong hiện an toàn về điện. điều kiện đặc biệt nào đó thì không khí vaãn coù theå daãn ñieän. - Ở điều kiện bình thường, nước thường dùng (như nước giếng) là chaát daãn ñieän hay caùch ñieän? GV thông báo: các loại nước thường dùng như nước máy, nước mưa, nước ao hồ…đều dẫn điện trừ nước nguyên chất, vì vậy khi tay ướt ta không nên Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 71 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Người soạn: Trình Văn Thaønh sờ vào ổ cắm hay phích điện để traùnh bò ñieän giaät vaø caùc tbò ñieän caàn để ở nơi khô ráo. Vaät daãn ñieän hay caùch ñieän chæ coù tính chất tương đối, tuỳ thuộc vào từng điều kiện cụ thể. Bài trước chúng ta đã ngiên cứu về - HS nêu được: Dòng điện là ñieän, moät baïn haõy nhaéc laïi: Doøng doøng caùc ñieän tích dòch chuyeån ñieän laø gì? có hướng. Trong caùc ví duï veà vaät daãn ñieän, caùc em thấy các kim loại đều dẫn điện tốt. Trong kim loại dòng điện là dòng chuyển dời của có hướng của haït naøo? Chuùng ta n/c tieáp phaàn II. 15’. Hoạt động 2 Tìm hiểu dòng điện trong kim loại . - GV yêu cầu HS nhớ lại sơ lược cấu - Cá nhân HS suy nghĩ trả lời tạo nguyên tử H18.4, trả lời câu C4. câu hỏi C4: C4: Hạt nhân của nguyên tử mang ñieän tích döông, caùc electron mang ñieän tích aâm. - Yeâu caàu HS chæ treân moâ hình 20.3, trả lời câu hỏi: + Nếu nguyên tử thiếu 1 electron thì + Nếu nguyên tử thiếu electron phần còn lại của nguyên tử mang phần còn lại của nguyên tử ñieän tích gì? Taïi sao? mang ñieän tích döông. - Cho HS trả lời câu C5. C5: Trong hình 20.3 caùc electron tự do là các vòng tròn nhỏ có daáu “-“, phaàn coøn laïi cuûa nguyên tử là những vòng lớn có daáu “+”. Phaàn naøy mang ñieän tích dương. Vì nguyên tử khi đó thieáu electron. - GV thông báo: các nhà bác học đã phaùt hieän vaø khaúng ñònh raèng : trong kim loại có các electron thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại gọi là electron tự do. - GV ghi baûng phaàn 1: Trong kim loại có các electron tự do. * Nhaán maïnh: ñaây laø ñieåm khaùc với vật cách điện. - GV ñöa tranh veõ moâ hình ñôn giaûn - 1 HS leân baûng chæ treân hình veõ của một đoạn dây kim loại khi chưa kí hiệu electron tự do, và phần có dòng điện chạy qua. Yêu cầu HS còn lại của nguyên tử mang điện chỉ ra trên hình kí hiệu nào biểu diễn tích dương vì nguyên tử khi đó. Giaùo aùn vaät lí 7. II-Doøng ñieän trong kim loại 1.Electron tự do trong kim loại. - Trong kim loại có các electron tự do.. 2. Doøng ñieän trong kim loại.. Trang 72 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh các electron tự do, kí hiệu nào biểu diễn phần còn lại của nguyên tử ? - GV treo hình 20.4 , hình veõ phoùng to dây dẫn kim loại nối bóng đèn với hai cực của pin và một số electron tự do trong dây dẫn đó. - Phaùt phieáu hoïc taäp2 :Yeâu caàu HS trả lời câu C6?. 5’. Người soạn: Trình Văn thieáu electron.( caâu C5). - HS hoàn thành theo nhóm phieáu hoïc taäp 2. C6: Electron tự do mang điện tích âm bị cực âm đẩy, bị cực dương hút. Chiều mũi tên từ cực âm qua bóng đèn sang cực dương cuûa pin.. - Hướng dẫn HS thảo luận trên lớp. *GV choát laïi: Khi coù doøng ñieän trong kim loại các electron không còn chuyển động tự do nữa mà nó chuyển - Tham gia thảo luận trên lớp. dời có hướng. Các (electron tự do) trong kim - Yêu cầu HS hoàn thành kết luận loại (dịch chuyển có hướng) tạo vào vở . thaønh doøng ñieän chaïy qua noù. - Choát laïi, ghi baûng. - GV thoâng baùo theâm: treân hình 20.3 ta thấy các electron tự do có ở mọi chỗ trong dây dẫn, vì vậy khi đóng mạch điện, các electron tự do trong dây dẫn nhận được tín hiệu gần như cùng một lúc và đồng loạt c/đ có hướng, do đó bóng đèn gần như sáng tức thì, vì thế ta thường hay ví “nhanh nhö ñieän” Hoạt động 3: Vận dụng - Củng cố. 1) Qua bài học hôm nay các em cần - HS trả lời phần ghi nhớ. ghi nhớ những vấn đề gì? 2) Vận dụng kiến thức vừa học trả - Cá nhân trả lời các câu C7, C8, lời câu C7, C8, C9. C9. C7: B. Một đoạn ruột bút chì. C8: C. nhựa. C9: C. Một đoạn dây nhựa.. Doøng ñieän trong kim loại là dòng các eâlectron dòch chuyeån coù hướng.. 4. Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo :(1’) - Học thuộc phần ghi nhớ, khi học bài cần liên hệ với thực tế. - Laøm laïi caùc baøi taäp vaän duïng. - Laøm baøi taäp 20.1 – 20.4 trong saùch baøi taäp. IV- RUÙT KINH NGHIEÄM ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 73 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Thaønh Ngày soạn: 14/02/2009 Tieát 23:. Người soạn: Trình Văn. Baøi 21. SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN – CHIỀU DÒNG ĐIỆN I- MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - HS biết vẽ đúng sơ đồ của một mạch điện thực loại đơn giản. - Mắc đúng một mạch điện loại đơn giản theo sơ đồ đã cho. - Biểu diễn đúng bằng mũi tên chiều dòng điện chạy trong sơ đồ mạch điện cũng như chỉ đúng chiều dòng điện chạy trong mạch điện thực. 2. KÓ naêng: Maéc maïch ñieän ñôn giaûn. 3. Thái độ: - Có thói quen sử dụng bộ phận điều khiển mạch điện đồng thời là bộ phận an toàn điện. - Rèn khả năng tư duy mềm dẻo và linh hoạt. II- CHUAÅN BÒ: 1. Thaày: *Cả lớp: - Tranh phoùng to baûng kí hieäu cuûa moät soá boä phaän maïch ñieän, H21.1; 19.3. - Chuaån bò caâu C5 ra baûng phuï.(H21.1) *Caùc nhoùm: - 1pin (1,5V), 1 bóng đèn pin, 1 công tắc - 5đoạn dây có vỏ bọc cách điện - 1 đèn pin loại ống tròn có lắp sẵn pin 2. Trò: Học thuộc bài cũ, xem trước bài mới. III- HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tình hìnhlớp : (1) Kiểm tra sĩ số, quan sát lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ . ( 5’) CH: Theá naøo laø chaát daãn ñieän? Chaát caùch TL: + Chaát daãn ñieän laø chaát cho doøng ñieän ñi qua. VD: đồng, nhôm, chì… (4đ) ñieän? Cho ví duï. + Chaát caùch ñieän laø chaát khoâng cho doøng ñieän ñi qua. VD: nhựa, cao su, sứ… (4đ) CHp: Nêu bản chất dòng điện trong kim TL: Dòng điện trong kim loại là dòng các êlectron dịch loại? chuyển có hướng. (2đ) 3. Giảng bài mới : + Giới thiệu bài mới (1’) Các thợ điện căn cứ vào đâu để có thể mắc các mạch điện đúng như yêu cầu cần có? Họ phải căn cứ vào sơ đồ mạch điện. Trong sơ đồ mạch điện người ta đã sử dụng một số kí hiệu để biểu diễn các bộ phận của mạch. Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu cách sử dụng kí hiệu để vẽ sơ đồ mạch điện đơn giản. + Tieán trình baøi daïy: TL 17’. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Kiến thức I- Sơ đồ mạch điện. Hoạt động 1 Sử dụng kí hiệu để vẽ sơ đồ mạch điện và mắc mạch điện theo sơ đồ. - GV treo bảng kí hiệu một số bộ - HS tìm hiểu và nhớ kí hiệu một 1. Kí hiệu của một số phận của mạch điện. Lưu ý giới số bộ phận mạch điện ngay tại bộ phận mạch điện . (SGK) thiệu kĩ cách kí hiệu nguồn điện lớp. (ñaây laø kí hieäu HS hay nhaàm).. Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 74 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Người soạn: Trình Văn Thaønh - Yêu cầu sử dụng kí hiệu vẽ sơ đồ - Vận dụng vẽ sơ đồ mạch điện maïch ñieän H19.3. C1: Gọi 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ H19.3 vào vở cho câu C1. 2. Sơ đồ mạch điện maïch ñieän. - GV thu keát quaû cuûa moät soá HS. + - Yêu cầu HS trong lớp nhận xét bài của bạn – GV sửa chữa nếu cần.. C2: Vẽ lại một sơ đồ khác cho mạch - Có thể vẽ lại như sau: điện H19.3 với vị trí các bộ phận trong sơ đồ được thay đổi khác đi. - GV kiểm tra nhắc nhở những thao taùc maéc sai cuûa HS. - GV cho HS caùc nhoùm nhaän xeùt baøi vẽ sơ đồ mạch điện của các nhóm treân baûng, coù theå boå sung theâm + phöông aùn khaùc nhau. - Nhận xét bài của bạn và sửa chữa nếu có sai sót. - Tham gia nêu nhận xét sơ đồ maïch ñieän, caùch maéc cuûa caùc nhoùm. - HS chữa bài vào vở nếu vẽ hình sai. C3: Cho các nhóm mắc mạch điện - Mắc mạch điện theo sơ đồ của nhoùm mình veõ. theo sơ đồ của nhóm mình. - GV kiểm tra nhắc nhở những thao taùc maéc sai cuûa HS. 10’ II. Chieàu doøng ñieän Hoạt động 2 Xác định và biểu diễn chiều dòng điện quy ước - Yêu cầu HS đọc thông báo mục II - Đọc thông báo mục II, trả lời trả lời câu hỏi : caâu hoûi cuûa GV. - Nêu và ghi vở chiều quy ước Quy ước về chiều dòng H. Nêu quy ước chiều dòng điện? cuûa doøng ñieän. ñieän: C4: Yêu cầu HS nhớ lại kiến thức bài trước để so sánh chiều quy ước của dòng điện với chiều dịch chuyển có hướng của electron tự do trong dây dẫn kim loại. GV treo H20.4 phoùng to ( trong hình đã vẽ mũi tên chỉ chiều chuyển dịch của electron tự do được HS xác định. C4: HS nêu được: chiều chuyển dịch có hướng của các electron tự do trong kim loại có chiều ngược với chiều quy ước của doøng ñieän.. Giaùo aùn vaät lí 7. Chieàu doøng ñieän laø chiều từ cực dương qua daây daãn vaø caùc duïng cuï điện tới cực âm của nguoàn ñieän.. Trang 75 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> TrườngTHCS Cát Lâm Người soạn: Trình Văn Thaønh từ tiết trước). - Trên sơ đồ mạch điện có sẵn trên bảng, GV giới thiệu cách dùng mũi teân bieåu dieãn chieàu doøng ñieän trong sơ đồ mạch điện. C5: Yeâu caàu HS duøng muõi teân bieåu diễn chiều dòng điện trong các sơ đồ - Hoàn thành C5 vào vở BT. maïch ñieän C5. - Goïi 1 HS leân bieåu dieãn chieàu doøng điện trong các sơ đồ mạch điện các nhóm đã vẽ trên bảng , HS khác - Nhận xét bài của bạn trên nhaän xeùt. baûng. 10’. Hoạt động 3: Vận dụng - Củng cố. III- Vaän duïng - 1 HS nhắc lại chiều dòng điện quy - Nêu lại quy ước. ước. C6: Gv treo hình 21.2, yeâu caàu caùc - Caùc nhoùm tìm hieåu caáu taïo vaø nhóm tìm hiểu cấu tạo và hoạt động hoạt động của chiếc đèn pin của chiếc đèn pin dạng ống tròn dạng ống tròn theo hướng dẫn caâu hoûi C6. thường dùng. - Hướng dẫn HS thảo luận kết quả - Đại diện các nhóm đọc kết quả n/c cuûa nhoùm mình. caâu hoûi C6. - Tham gia thảo luận để có câu trả lời đúng – ghi vở: a- Nguồn điện của đèn pin gồm 2 pin. Kí hieäu:. Thông thường cực dương của nguồn điện được lắp về phía đầu đèn pin. b. Sơ đồ mạch điện: Một trong các sơ đồ có thể là:. 4. Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo :(1’) - Học thuộc phần ghi nhớ, khi học bài cần liên hệ với thực tế. - Laøm laïi caùc baøi taäp vaän duïng. - Laøm baøi taäp 21.1 – 20.3 trong saùch baøi taäp. IV- RUÙT KINH NGHIEÄM ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... Giaùo aùn vaät lí 7. Trang 76 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>