Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 8 - Tuần 5 - Tiết 17 - Bài 5: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (77.91 KB, 3 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 29/ 9/ 2008 TuÇn: 5 TiÕt: 17 bµi 5:. TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ Xà HỘI a. môc tiªu Gióp h/s: - Hiểu được thế nào là từ ngữ địa phương và thế nào là biệt ngữ xã hội. - Rèn luyện kĩ năng sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ XH trong việc viết văn b¶n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m. b. chuÈn bÞ - GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô. - HS: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn t×m hiÓu bµi. c. lªn líp I. ổn định tổ chức II. KiÓm tra bµi cò - Nêu đặc điểm, công dụng của từ tượng hình, từ tượng thanh. - Trong các từ sau từ nào là từ tượng thanh? A. vËt v·. B. m¶i mèt. (C). x«n xao. D. chèc chèc. III. Bµi míi 1. Giíi thiÖu bµi Tiếng việt là thứ tiếng có tính thống nhất cao. Người Bắc Bộ, người Trung Bộ và người Nam Bộ có thể hiểu được tiếng nói của nhau. Tuy nhiên, bên cạnh sự thống nhất ấy, tiếng nói mỗi địa phương cũng có những khác biệt về ngữ âm, từ vựng và ngữ pháp. Sự kh¸c biÖt Êy ntn, chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc. 2. TiÕng tr×nh bµy d¹y Thêi gian. Hoạt động Thầy Hoạt động 1: Hình thành khái niệm từ ngữ địa phương. - GV: chÐp VD ra b¶ng phô. Gọi h/s đọc to VD. ? Hai từ ''bắp, bẹ'' đều có nghĩa là ''ngô''. Trong ba từ đó tõ nµo ®îc dïng phæ biÕn h¬n. T¹i sao?. Hoạt động Trò. ND cần đạt I .Từ ngữ địa phương 1. VÝ dô - HS đọc to ví dụ - Tõ ''ng«'' ®îc dïng phæ biÕn h¬n. - Tõ ''ng«'' ®îc dïng phæ - Hai tõ ''b¾p, bÑ'' lµ biến hơn vì nó nằm trong từ địa phương. vèn tõ vùng toµn d©n, cã tÝnh chuÈn mùc v¨n ho¸ cao.. ? trong 3 tõ trªn, nh÷ng tõ nµo được gọi là từ địa phương. Tại - Hai từ ''bắp, bẹ'' là từ địa phương vì nó chỉ được sao? dïng trong ph¹m vi hÑp,. Lop7.net.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> - GV gọi h/s đọc ghi nhớ. Hoạt động 2: Hình thành khái niÖm biÖt ng÷ x· héi. ? Yêu cầu h/s đọc thầm hai ®o¹n v¨n? ? T¹i sao trong ®o¹n v¨n a cã chç t¸c gi¶ dïng tõ ''mÑ'' cã chç l¹i dïng tõ ''mî''?. kh«ng réng r·i. - HS đọc ghi nhớ / 56 - HS đọc.. - ''MÑ vµ mî'' lµ hai tõ đồng nghĩa. Dùng ''mẹ'' để miªu t¶ suy nghÜ cña n/v ''t«i'', dïng tõ ''mî'' trong câu đáp của cậu bé Hồng trong cuộc đối thoại với bà c« (phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp). ? Trước CM T8, tầng lớp XH - Tầng lớp trung lưu, nào ở nước ta ''mẹ'' được gọi thượng lưu. b»ng tõ mî, cha ®îc gäi b»ng cËu? ? ë VD b c¸c tõ ''ngçng, tróng - Ngçng: ®iÓm 2. - Trúng tủ: đúng phần đã tñ’' nghÜa lµ g×? häc. ? các đối tượng nào thường - Học sinh, sinh viên. dïng tõ ng÷ nµy? BT nhanh: C¸c tõ ng÷ ''trÉm, khanh, long sµng'' cã nghÜa lµ - TrÉm: c¸ch xng h« cña gì? Tầng lớp nào thường dùng vua. - Khanh: c¸ch vua gäi c¸c nh÷ng tõ ng÷ nµy? quan. - Long sàng: giường của vua. TÇng líp vua quan trong triều đình phong kiến. - GV: C¸c tõ ''mî, ngçng, tróng tñ'' lµ BiÖt ng÷ x· héi. - Gọi h/s đọc ghi nhớ. Hoạt động 3: Tìm hiểu cách sử dụng từ ngữ địa phương và biÖt ng÷ x· héi. ? Khi sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội cần chó ý ®iÒu g×?. 2. Ghi nhí /56.. Hs đọc ghi nhớ / 57.. - cần lưu ý đối tượng giao tiếp (người đối thoại, người đọc).. Lop7.net. II. BiÖt ng÷ XH . 1. VÝ dô - Ngçng: ®iÓm 2. - Trúng tủ: đúng phần đã học. - Häc sinh, sinh viªn. 2. VÝ dô - TrÉm: c¸ch xng h« cña vua. - Khanh: c¸ch vua gäi c¸c quan. - Long sàng: giường cña vua. TÇng líp vua quan trong triều đình phong kiÕn. * Ghi nhí: III. Sö dông tõ ng÷ địa phương và từ ng÷ x· héi.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> 3’. ? T¹i sao kh«ng nªn l¹m dông từ ngữ địa phương và biệt ngữ x· héi? ? T¹i sao trong c¸c t¸c phÈm v¨n th¬ c¸c t¸c gi¶ vÉn sö dụng từ địa phương? - Gọi h/s đọc ghi nhớ. Hoạt động 4: Hướng dẫn h/s luyÖn tËp. ? §äc yªu cÇu bµi 1. H×nh thøc: chia nhãm. Yªu cÇu ch¬i trß ch¬i tiÕp søc. Nhãm nµo t×m ®îc nhiÒu nhóm đó thắng.. + T×nh huèng giao tiÕp: trang träng, nghiªm tóc hay suång s·. + Hoµn c¶nh giao tiÕp: XH đang sống, môi trường học tËp, c«ng t¸c. - Kh«ng nªn l¹m dông mét c¸ch tuú tiÖn nã dÔ g©y sù khã hiÓu. - Để tô đậm sắc thái địa phương, tầng lớp xuất thân hoÆc tÝnh c¸ch nh©n vËt. - Hs đọc ghi nhớ / 58. - Từ ngữ địa phương: ngái (NghÖ TÜnh); MËn (Nam Bé); th¬m; ghe; mÌ. - Tõ ng÷ toµn d©n: xa; qu¶ roi; qu¶ døa; thuyÒn; võng.. - gv chia nhãm cho h/s th¶o - Kh«ng nªn häc tñ: ®o¸n luận tìm VD. Nhóm nào tìm mò để học không ngó ngàng đến bài khác. ®îc nhiÒu sÏ th¾ng. - H«m qua, m×nh bÞ x¬i gËy: 1 ®iÓm. - Nã ®Èy con xe ®i víi gi¸ qu¸ trêi: B¸n. ? Lựa chọn trường hợp nào nên dùng từ địa phương, trường hợp nào không nên dïng?. - Nên dùng từ ngữ địa phương: d, a. - Kh«ng nªn dïng tõ ng÷ địa phương: b, c, e, g.. IV. Hướng dẫn về nhà. - Häc thuéc ghi nhí. - Lµm bµi 1, 5. - ChuÈn bÞ bµi míi: ''Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù''.. Lop7.net. IV. LuyÖn tËp . Bµi 1 - Từ ngữ địa phương: ng¸i (NghÖ TÜnh); MËn (Nam Bé); th¬m; ghe; mÌ. - Tõ ng÷ toµn d©n: xa; qu¶ roi; qu¶ døa; thuyÒn; võng. Bµi 2 - Kh«ng nªn häc tñ: đoán mò để học không ngó ngàng đến bµi kh¸c. - H«m qua, m×nh bÞ x¬i gËy: 1 ®iÓm. - Nã ®Èy con xe ®i víi gi¸ qu¸ trêi: B¸n. Bµi 3 - Nªn dïng tõ ng÷ địa phương: d, a. - Kh«ng nªn dïng tõ ngữ địa phương: b, c, e, g..
<span class='text_page_counter'>(4)</span>
