Giáo án Ngữ văn 8 kì 1 - Trường THCS Đại Xuyên

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào TuÇn 1_bµi 1. Tieát 1-2 Ngày soạn: 24/8/2008 V¨n b¶n:. -Thanh TịnhI. Mục tiêu cần đạt. -Hiểu và phân tích được những cảm giác êm dịu,trong sáng,man mác buồn của nhân vật tôi ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời qua áng văn hồi tưởng giàu chất thơ của Thanh Tịnh. -Tích hợp ngang với phần TV ở bài “Các cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ”, phần TLV ở bài “Tính thống nhất về chủ đề của VB”.Tích hợp dọc với bài “Cổng trường mở ra”(Văn bản nhật dụng-Ngữ văn 7-Tập I). -Rèn kỹ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức-biểu cảm,phát hiện và phân tích nhân vật tôi –người kể chuyện;Liên tưởng đến những kỷ niệm tựu trường của bản thân. II. Chuaån bò. -Tích hợp ngang với phần TV ở bài “Các cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ”, phần TLV ở bài “Tính thống nhất về chủ đề của VB”.Tích hợp dọc với bài “Cổng trường mở ra”(Văn bản nhật dụng-Ngữ văn 7-Tập I). -B¶ng phô: T­ liÖu tham kh¶o. III. Nội dung lên lớp. 1. OÅn ñònh: Kieåm tra só soá cuûa HS. 2. Bài cũ: GV kiểm tra sách vở của HS. 3. Bài mới: GV giới thiệu bài: Trong cuộc đời của mỗi con người,những kỷ niệm thời học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ.Đặc biệt là buổi đến trường đầu tiên. “Ngày đầu tiên đi học ………….Mẹ dỗ dành yêu thương”(Viễn Phương).Truyện ngắn “Tôi đi học”đã diễn tả những kỷ niệm mơn man,bâng khuâng một thời ấy. Hoạt động của gv và hs. Néi dung Tieát 1: I. Giới thiệu chung. Hoạt động I: Hướng dẫn HS tìm hiểu về tác giả,tác phẩm. 1. Taùc giaû: +Về tác giả GV lưu ý:Thanh Tịnh(1911-1988) quê ở Huế,từng Chuù thích * SGK/8 daïy hoïc,vieát baùo, laøm vaên. Sáng tác của ông:Đậm chất trữ tình,toát lên vẻ đằm thắm,nhẹ nhaøng maø laéng saâu,tình caûm eâm 2. Taùc phaåm: In trong taäp truyeän dòu,trong treûo. ngaén “Queâ meï” xuaát baûn 1941. Hoạt động II: Hướng dẫn HS đọc,giải thích từ khó,tìm hiểu II. Đọc-Giải thích từ khó, tìm thể loại và bố cục. hiểu thể loại và bố cục. +Đọc: Giọng chậm,hơi buồn,lắng sâu,chú ý lời 1. Đọc. đối thoại của các nhân vật. GV gọi 3-4 HS nối nhau đọc toàn bài,sau đó nhận xét cách đọc. 2. Giải thích từ khó. +HS đọc chú thích sgk/8-9, yêu cầu HS giải thích lại,GV hỏi SGK/8-9. thêm “Ông đốc” là danh từ chung hay danh từ riêng? 1 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. -Xét về thể loại VB có thể xếp bài này vào kiểu loại VB nào? Vì sao?(VBBC-Vì toàn truyện là cảm xúc,tâm trạng của nhân vật trong buổi tựu trường đầu tiên) -Mạch truyện được kể theo dòng hồi tưởng của nhân vật tôi theo trình tự thời gian của buổi tựu trường đầu tiên.Vậy ta có thể tạm ngắt thành những đoạn ntn? Nêu nội dung từng đoạn? ( 5 đoạn:Đoạn 1: Từ đầu …… “tưng bừng rộn rã”: Khơi nguồn nỗi nhớ. Đoạn 2: Tiếp……. “trên ngọn núi”:Tâm trạng và cảm giác của nhân vật tôi trên đường cùng mẹ tựu trường. Đoạn 3:……. “các lớp”:Tâm trạng và cảm giác của nhân vật tôi khi đứng giữa sân trường nhìn mọi người,các bạn. Đoạn 4:….. “chút nào hết”:Tâm trạng của tôi khi nghe gọi tên và bước vào lớp. Đoạn 5: Còn lại: Tâm trạng tôi khi ngồi vào chỗ ngồi của mình và đón nhận tiết học đầu tiên) Hoạt động III: Hướng dẫn HS tìm hiểu VB -HS đọc lại đoạn 1. -Nỗi nhớ buổi tựu trường của tác giả được khơi nguồn từ thời điểm nào?Vì sao?(Thời gian và không gian cụ thể:tg:buổi sáng cuối thu,kg:trên đường làng dài và hẹp.Đây là thời điểm khai trườngSự liên tưởng tương đồng,tự nhiên giữa hiện tại và quá khứ của bản thân) -Tâm trạng của nhân vật tôi khi nhớ lại kỷ niệm cũ ntn?(Tôi cảm thấy nao nức,mơn man,tưng bừng,rộn rã.) Tích hợp phần TV: Phân tích giá trị biểu cảm của 4 từ láy tả cảm xúc ở trên?(Những từ láy được dùng để tả tâm trạng,cảm xúc của tôi khi nhớ lại kỷ niệm tựu trường.Đó là những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng.Các từ láy đó góp phần rút ngắn khoảng cách thời gian giữa quá khứ và hiện tại.Chuyện dã xảy ra từ bao năm rồi mà như mới xảy ra hôm qua….) H S đọc diễn cảm toàn đoạn 2. *HS thảo luận nhóm 3 phút:Tác giả viết: “Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần,nhưng lần này tự nhiên thấy lạ.Cảnh vật xung quanh tôi đều thay đổi,vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn:Hôm nay tôi đi học. Tâm trạng thay đổi đó cụ thể ntn?Những chi tiết nào trong cử chỉ ,trong hành động và lời nói nhân vật tôi khiến em chú ý?Vì sao?(cầm có 2 quyển vở mà tôi cảm thấy nặng,phải cố băm tay ghì chặt,phải xóc lên,nắm lại cẩn thận.Đó cũng là tâm trạng và cảm giác rất tự nhiên của một đứa bé lần đầu được đến trường.Những động từ thèm, bặm, ghì, xệch, chúi, muốn…. Được sử dụng đúng chỗ đã khiến người đọc hình dung dễ dàng tư thế ngộ nghĩnh,ngây thơ,đáng yêu của chú bé.) 3 Ngữ văn 8 Lop8.net. 3. Thể loại. VB bieåu caûm. 4. Boá cuïc:. 5 đoạn.. III. Tìm hieåu vaên baûn. 1. Khôi nguoàn kyû nieäm. -Cuối thu-thời điểm khai trường. -Laù ruïng nhieàu,maây baøng baïc. -Mấy em bé rụt rè cùng mẹ đến trường.  Sự liên tưởng tương đồng tự nhiên giữa hiện tại và quá khứ của baûn thaân.. 2. Taâm traïng vaø caûm giaùc cuûa “tôi” khi đi cùng mẹ đến trường buổi đầu tiên. -Tôi cảm thấy trang trọng và đứng ñaén. -Cầm có 2 quyển vở mà cảm thấy naëng. Tâm trạng và cảm giác rất tự nhiên của một đứa bé khi lần đầu đến trường..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. Tieát 2: * OÅn ñònh * GV khaùi quaùt laïi T1- Chuyeån yù. GV đọc đoạn văn. -Khi đi đến trường,đứng giữa sân trường,nhất là khi nhìn cảnh các học trò cũ vào lớp lúc này nhân vật tôi có tâm trạng ntn?(lo sợ vẩn vơ,vừa bỡ ngỡ vừa ước ao thầm vụng,lại cảm thấy chơ vơ,vụng về,lúng tuùng) *HS thaûo luaän 3 phuùt: Chuùng ta coù nhaän xeùt gì veà caùch keå,taû nhö vaäy?Em haõy neâu yù kieán cuûa mình? ( Ý kiến có thể không hoàn toàn giống như tâm trạng của nhân vật tôi.Bởi lẽ không phải ai lần đầu đến trường cũng có tâm trạng như vậy)(Cách kể,tả tinh tế,hay .Từ tâm trạng háo hức,hăm hở tới trường chuyển sang tâm trạng lo sợ vẩn vơ,bỡ ngỡ,…. Đây là sự chuyển biến rất phù hợp với quy luật tâm lý treû) HS đọc đoạn 4. -Khi nghe ông đốc đọc bản danh sách HS mới tâm traïng cuûa toâi luùc naøy ntn?(Toâi giaät mình vaø luùng túng vì chưa bao giờ tôi được hoặc bị chú ý như thế này?Và khi phải rời vòng tay mẹ để bước vào lớp thì các cậu lại oà khóc vì mới lạ vì sợ hãi.Và nước mắt thaät hay laây,nhaân vaät toâi cuõng baát giaùc baät khoùc,khoùc theo trong loøng meï.) *HS thảo luận 3 phút:Vì sao khi chuẩn bị bước vào lớp tôi lại giúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc?Có theå noùi chuù beù naøy tinh thaàn yeáu ñuoái hay khoâng? -Qua tìm hiểu các đoạn trên,em có nhận xét gì về thái độ cử chỉ của người lớn(ông đốc,phụ huynh)đối với các em bé lần đầu đi học?(Các phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo cho con em ở buổi tựu trường đầu tiên.Ông đốc là một người thầy,một người lãnh đạo nhà trường rất từ tốn, bao dung) *Tích hợp VB Cổng trường mở ra(sgk ngữ văn7 tập 1) *GV lieân heä giaùo duïc HS veà tình caûm,loøng bieát ôn đối với cha mẹ,thầy cô. HS đọc đoạn cuối -Tâm trạng và cảm giác của tôi khi bước vào chỗ ngoài laï luøng ntn? -Taïi sao toâi laïi coù taâm traïng nhö vaäy?(Vì choã naøy mình sẽ ngồi suốt năm học,người bạn này sẽ là. 3. Tâm trạng và cảm giác của “tôi” khi đến trường. -Lo sợ vẩn vơ,bỡ ngỡ,ước ao thầm vụng,chơ vô,vuïng veà, luùng tuùng..  Kể,tả tinh tế,hay.Phù hợp với quy luật tâm lyù treû. 4.Tâm trạng của tôi khi nghe gọi tên và rời tay mẹ vào lớp -Giaät mình vaø luùng tuùng. -Giúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc.. Cảm giác nhất thời của đứa bé nông thôn rụt rè ít khi được tiếp xúc với đám đông và lần đầu tiên xa mẹ,xa nhà.. 5.Taâm traïng cuûa toâi khi ngoài vaøo choã cuûa mình và đón nhận tiết học đầu tiên. -Nhìn cái gì cũng thấy mới lạ và hay hay. -Laïm nhaän choã ngoài. -Nhìn bạn mới chưa quen mà thấy quyến luyeán. Sự biến đổi tự nhiên của tâm lý nhân vật.. 4 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. người gần gũi,gắn bó cới mình cả năm .Đây là sự biến đổi tự nhiên của tâm lý nhân vật) -Hình ảnh một con chim con liệng đến đứng trên bờ cửa sổ,hót mấy tiếng rụt rè rồi vỗ cánh bay cao có phải đơn thuần chỉ có nghĩa thực hay không?Vì sao?(không,mà nó có dụng ý nghệ thuật,gợi nhớ,nhớ tiếc những ngày trẻ thơ chơi bời tự do dã chấm dứt để bước vào giai đoạn mới trong cuộc đời-giai đoạn laøm HS ) *Thảo luận 3 phút: Dòng chữ tôi đi học kết thúc truyện có ý nghĩa gì?(Khép lại bài văn và mở ra một thế giới mới,một bầu trời mới,một giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trẻ.Dòng chữ thể hiện chủ đề của truyện ngắn này.) -Nhaän xeùt veà ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa truyeän ngaén? -Tìm những hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong baøi? Hoạt độngIV:4.Củng cố: Hướng dẫn HS luyện tập. Bài 1:Tổng hợp khái quát dòng cảm xúc,tâm trạng của nhân vật tôi thành các bước theo trình tự thời gian.Đó cũng là căn cứ để nhỉn ra tính thống nhất của VB.Khi làm bài cần kết hợp biểu cảm với miêu taû vaø keå. Bài 2:HS viết bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của mình ở buổi tựu trường đầu tiên.Chú ý trình bày có caûm xuùc. GV khái quát nội dung mục ghi nhớ sgk/9- HS đọc ghi nhớ. 5.Dặn dò:Học bài,làm BT vào vở,soạn bài Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ.. 6.Ngheä thuaät. - Bố cục theo dòng hồi tưởng,cảm nghĩ của nhân vật tôi theo trình tự thời gian. -Kết hợp hài hoà giữa kể,tả và bộc lộ tâm traïng,caûm xuùc.. IV. Luyeän taäp: 1.Phaùt bieåu caûm nghó cuûa em veà doøng caûm xuùc cuûa nhaân vaät toâi trong truyeän ngaén toâi ñi hoïc. 2. Viết bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của em trong buổi đến trường khai giảng lần đầu tiên.. 5 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. Ngày soạn: 31/8/2008 Tieát 3 TiÕng ViÖt:. I. Mục tiêu cần đạt. -Giúp HS hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. -Tích hợp với văn ở văn bản Tôi đi học,với tập làm văn qua bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản.. -Rèn luyện kỹ năng sử dụng từ trong mối quan hệ so sánh về phạm vi nghĩa rộng và hẹp. II. Chuaån bò - Dửù kieỏn khaỷ naờng tớch hụùp cho baứi hoùc : Tiếng Việt 7 _ Từ đồng nghĩa, Từ trái nghĩa. - Baûng phuï III. Nội dung lên lớp. 1. OÅn ñònh: Kieåm tra só soá HS 2. Bài cũ: Kiểm tra vở soạn bài ỡ nhà. 3. Bài mới: GV giới thiệu bài. Hoạt động của gv và hs Hoạt động I: Ôn tập từ đồng nghĩa,trái nghĩa. -Ở lớp 7 các em đã học về từ đồng nghĩa,từ trái nghĩa.Bây giờ em nào có thể nhắc lại thế nào là từ đồng nghĩa?Từ trái nghĩa? Cho ví dụ.(ví dụ:Từ đồng nghĩa:Nhà thương-bệnh viện; Đèn biển-hải đăng.Từ trái nghĩa:Sống-chết; Nóng-lạnh.) -Em có nhận xét gì về mối quan hệ ngữ nghĩa giữa các từ ngữ trong hai nhóm trên?(Các từ có mối quan hệ bình đẳng về ngữ nghóa,cuï theå: +Các từ đồng nghĩa trong nhóm có thể thay thế cho nhau trong moät caâu vaên cuï theå. +Các từ trái nghĩa trong nhóm có thể loại trừ nhau khi lựa chọn để đặt câu.) GV Chuyeån yù Hoạt động II: Hình thành khái niệm từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp. GV vẽ sơ đồ sgk/10 vào bảng phụ. -Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ thú,chim, cá?Tại sao?(Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa của các từ thú,chim,cá.Vì phạm vi nghĩa của từ động vật bao hàm nghĩa của cả ba từ thú,chim,cá) -Nghĩa của từ thú rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ voi, höôu?Cuûa chim roäng hôn hay heïp hôn tu huù,saùo?Cuûa caù roäng hôn hay heïp hôn caù roâ,caù thu?Taïi sao? -Nghĩa của các từ thú, chim, cá rộng hơn nghĩa của những từ 6 Ngữ văn 8 Lop8.net. Néi dung. I.Bài học: từ ngữ nghĩa rộng,từ ngữ nghóa heïp. Ví duï: VD1:-Động vật (thú,chim,cá)   Nghóa roäng Nghóa heïp VD2: -Thuù ( voi,höôu )   Nghóa roäng Nghóa heïp.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. nào?Đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ nào?(Các từ thú,chim,cá có phạm vi nghĩa rộng hơn các từ voi, hươu,tu hú,sáo,cá rô,cá thu và có phạm vi hẹp hơn từ động vật) *HS thảo luận 5 phút:Thế nào là một từ ngữ có nghĩa rộng và nghĩa hẹp?Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng,vừa có nghĩa hẹp được không?Tại sao?(Một từ ngữ có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của nó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác.Một từ có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của nó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác.Một từ có thể vừa có nghĩa rộng,vừa có nghĩa hẹp vì tính chất rộng –hẹp của nghĩa từ ngữ chỉ là tương đối.) GV khái quát lại khái niệm – Ghi nhớ sgk/10 Gọi HS đọc ghi nhớ. Hoạt động III: Hướng dẫn luyện tập. Bài 1/10:Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ .GV hướng dẫn HS lập sơ đồ-GV làm mẫu. Bài 2/11:Tìm từ ngữ có nghĩa rộng so với nghĩa của các từ ngữ ở mỗi nhóm sau: a. Xăng,dầu hoả,(khí)ga,ma dút,củi,than. b. Hội hoạ,âm nhạc,văn học,điêu khắc. c. Canh,nem,rau xaøo,thòt luoäc,toâm rang,caù raùn. d. Lieác,ngaém,nhoøm,ngoù. e. Đấm đá,thụi,bịch,tát. Bài 3/11:HS thảo luận nhóm 3 phút:Tìm các từ ngữ có nghĩa được bao hàm trong phạm vi nghĩa của mỗi từ ngữ sau: a. Xe coä b.Kim loại c.Hoa quaû d.(Người)họ hàng e.Mang Thi làm bài tập nhanh giữa các nhóm. Bài 4/11: GV hướng dẫn HS về nhà làm Baøi 5/11:HS thaûo luaän nhoùm 5 phuùt. Nhóm 3 động từ: Chạy,vẫy,đuổi(chạy có phạm vi nghĩa rộng);hoặc khóc,nức nở,sụt sùi(khóc nghĩa rộng) Bài tập bổ trợ(về nhà làm):Cho các từ ngữ:Sống,chết, tươi,xanh.Hãy đặt câu cho mỗi từ ngữ khi được dùng với nghóa roäng vaø nghóa heïp. Gợi ý:Từ sống: -Sống đâu có đơn giản như anh tưởng?(nghĩa rộng) -Cho chuùng toâi xin theâm ñóa rau soáng.(nghóa heïp) Hoạt động IV: Củng cố-Dặn dò 4.Củng cố: Cho các từ cây,cỏ hoa.Tìm từ ngữ có phạm vi nghĩa hẹp và nghĩa rộng hơn ba từ đó. 5.Dặn dò:Học bài,làm BT-Soạn bài “Tính thống nhất …”. 7 Ngữ văn 8 Lop8.net. *Ghi nhớ: sgk/10. II. Luyeän taäp. Baøi 1/10. Baøi 2/11. a.Chất đốt. b.Ngheä thuaät. c. Thức ăn. d. Nhìn. e. Đánh. Baøi 3/11. a.Xe cộ(xe đạp,xe máy,xe hơi) b.Kim loại(sắt,đồng,nhôm) c.Hoa quaû(chanh cam chuoái) d.Họ hàng(họ nội,họ ngoại,chú… ) e.Mang(xaùch,khieâng,ghaùnh).

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. Ngày soạn: 24/8/2008 Tieát 4. TËp Lµm V¨n:. I.Mục tiêu cần đạt. -Nắm được tính thống nhất về chủ đề của văn bản trên cả hai phương diện về hình thức và nội dung. -Tích hợp với Văn ở văn bản Tôi đi học,với Tiếng Việt qua bài Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. -Vận dụng được kiến thức vào việc xây dựng các văn bản nói,viết đảm bảo tính thống nhất về chủ đề. II, Chuaån bò - Dự kiến khả năng tích hợp cho bài học: VB T«i ®i häc. - T­ liÖu: C¸c ®o¹n v¨n. II.Nội dung lên lớp. 1.OÅn ñònh:Kieåm tra só soá cuûa HS 2.Bài cũ: Kiểm tra vở soạn bài của HS 3.Bài mới: GV giới thiệu bài Hoạt động của gv và hs Hoạt động I:Hình thành khái niệm chủ đề của văn bản GV yêu cầu HS đọc thầm văn bản Tôi đi học của Thanh Tịnh,sau đó trả lời các câu hỏi: -Tác giả nhớ lại những kỷ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình?(Nhớ lại ngày đầu tiên đi học) -Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lòng tác giả?(Bộc lộ cảm xúc của mình về một kỷ niệm sâu sắc thuở thiếu thời) -Nội dung trả lời các câu hỏi trên chính là chủ đề của văn bản Tôi đi học.Hãy phát biểu chủ đề của văn bản này? *Học sinh thảo luận 3 phút:Từ các nhận thức trên,em hãy cho biết:Chủ đề của văn bản là gì? Hoạt động II:Hình thành khái niệm tính thống nhất về chủ đề cuûa vaên baûn -Để tái hiện những kỷ niệm về ngày đầu tiên đi học,tác giả đã đặt nhan đề của văn bản và sử dụng từ ngữ,câu ntn?(+Nhan đề Tôi đi học có ý nghĩa tường minh,giúp chúng ta hiểu ngay nội dung cuûa vaên baûn laø noùi veà chuyeän ñi hoïc. +Các từ ngữ:Những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường,lần đầu tiên đến trường,đi học,hai quyển vở mới ….. +Các câu:Hôm nay tôi đi học.Hằng năm cứ vào cuối thu,lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.Tôi quyên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy. …..) -Để tô đậm cảm giác trong sáng của nhân vật tôi trong ngày đầu tiên đi học,tác giả đã sử dụng các từ ngữ và các chi tiết 8 Ngữ văn 8 Lop8.net. Néi dung I. Baøi hoïc 1.Chủ đề của văn bản Ví duï: Vaên baûn Toâi ñi hoïc * Chủ đề: Sự hồi tưởng của tác giả về ngày đầu tiên đi học, qua đó bộc loä caûm xuùc cuûa mình veà kyû nieäm saâu saéc aáy.. *Ghi nhớ: mục 1 sgk/12 2.Tính thống nhất về chủ đề của vaên baûn. VD: Vaên baûn Toâi ñi hoïc -Nhan đề:Tôi đi học. -Các từ ngữ:những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường,lần đầu tiên đến trường,đ học ……. -Caùc caâu : Hoâm nay toâi ñi hoïc. Hằng năm cứ vào cuối thu lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường. …….

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. nghệ thuật nào?(a.Trên đường đi học:con đường quen nay thấy lạ;hành động lội qua sông thả diều,đi ra đồng thả diều nay đi học,cố làm như một học trò thực sự. b.Trên sân trường:nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.Cảm giác bỡ ngỡ khi xếp hàng,đứng nép bên người thân,chỉ dám nhìn một nửa,dám đi từng bước nhẹ,tự nhiên thấy nặng nề một cách lạ,nức nở khóc theo. c.Trong lớp học:Cảm thấy xa mẹ,trước đây có thể đi chơi cả ngày mà không thấy xa mẹ,xa nhà chút nào mà giờ đây mới bước váo lớp đã thấy xa mẹ,xa nhà.) *Thảo luận 5 phút:Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của Nhan đề,các từ ngữ,các câu đều văn bản?làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó? hướng về chủ đề của văn bản. *Ghi nhớ: mục 2,3 sgk/12 Hoạt động III: Hướng dẫn luyện tập. II. Luyeän taäp. Bài 1/13:Phân tích tính thống nhất về chủ đề của văn bản Bài 1/13 Rừng cọ quê tôi a.Căn cứ vào: -Nhan đề của văn bản:Rừng cọ quê toâi -Các đoạn:Giới thiệu cây cọ,tác duïng cuûa caây coï,tình caûm gaén boù với cây cọ. b.Các ý lớn của phần thân bài được sắp xếp hợp lý,không nên thay đổi. c.Hai câu trực tiếp nói tới tình cảm gắn bó giữa người dân sông Thao với rừng cọ. Baøi 2/14:Thaûo luaän nhoùm 3 phuùt:YÙ naøo trong baøi taäp seõ laøm cho bài viết lạc đề. Ý câu b và câu d sẽ làm cho bài viết lạc đề. Bài 3/14:Thảo luận nhóm 5 phút:Bổ sung,lựa chọn,điều chỉnh lại các từ,các ý cho thật sát với yêu cầu của đề bài. a.Giö õnguyeân b.Con đường đi lại quen thuộc mọi ngày dường như trở nên mới laï c.Boû d. giữ nguyên (Tuỳ theo cách sửa lại của HS) 4.Củng cố: HS đọc lại ghi nhớ sgk/12 5.Dặn dò: Học bài,làm bài tập còn lại vào vở Soạn bài Trong lòng mẹ và học bài Tôi đi học.. 9 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào TuÇn 2_bµi 2. Tieát 5-6 Ngày soạn: 31/8/2008 V¨n b¶n:. (TrÝch Nh÷ng ngµy th¬ Êu) I, Mục tiêu cần đạt Giuùp hs: - Tình cảm đáng thương và nổi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ - Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng: Thấm đượm chất trữ tình , lời văn tự truyện chân thành , giàu sức truyền cảm - Rèn kĩ năng phân tích nhân vật , khái quát đặc điểm tính cách qua lời nói , nét mặt tâm trạng . II, Chuaån bò - Tập truyện những ngày thơ ấu ; Chân dung nhà văn Nguyên Hồng - Bức tranh phóng ta tranh minh hoạ cảnh bé Hồng nằm trong lòng mẹ - Dự kiến tích hợp với phần tiếng việt ở bài Trường từ vựng , phần tập làm văn bài bố cục của vb, đặc biệt là sự sắp xếp của phần thân bài III, Tiến trình lên lớp 1, ỔN định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ: - Vb Tôi đi học được viết theo thể loại nào ? Vì sao em biết ? - Một trong những thành công của việc thể hiện cảm xúc , tâm trạng của tác giả Trong vb Tôi đi học laø pheùp so saùnh . Em haõy nhaéc laïi 3 so saùnh hay trong baøi vaø phaân tích hieäu quaû ngheä thuaät cuûa noù. 3, Bài mới : Trong tâm hồn mỗi chúng ta , tình mẫu tử luôn là nhu cầu chính đáng , trong sáng và thiêng liêng nhất . Một lần nữa chúng ta sẽ được sống lại tình cảm ấy khi đọc hồi kí của nhà văn Nguyên Hồng , ở đó trong tâm hồn của một em bé cô đơn luôn bị hắt hủi vẫn luôn tha thiết và ấm áp tình yêu quí dành cho người mẹ khốn khổ của mình . Một đoạn của hồi kí ấy mang tên Trong lòng mẹ và đó là nhan đề của bài học hôm nay . I. §äc vµ t×m hiÓu chung. Gọi hs đọc phần chú thích dấu sao (?) Em haõy neâu vaøi neùt veà Nguyeân Hoàng vaø taùc phaåm 1, §äc VB: 2,Tìm hieåu taùc giaû – taùc phaåm Những ngày thơ ấu ? (sgk) Sgk Gv đọc mẫu sau đó hướng dẫn cho hs đọc ( Giọng chậm tình cảm , chú ý các hình ảnh , từ ngữ thể hiện cảm xúc thay 3, Đọc – Tìm hiểu chú thích đổi của nhân vật tôi , nhất là đoạn cuối cuộc trò chuyện với baø coâ …) (?) Em haõy so saùnh , maïch truyeän vaø caùch keå chuyeän baøi trong loøng meï coù gì gioáng vaø khaùc vb Toâi ñi hoïc ? - Giống nhau : kể và tả theo trình tự thời gian , trong hồi tưởng , nhớ lại kí ức thuổi thơ Khác nhau :+ ở bài tôi đi học :chuyện liền mạch trong một thời gian ngắn , không ngắt quãng : Buổi sáng đầu tiên đến 10 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. trường + Trong loøng meï: chuyeän khoâng thaät lieàn : coù moät gaïch noái nhỏ , ngắn về thời gian vài ngày khi chưa gặp mẹ và khi gặp meï (?) Vb này chia làm mấy phần ? nêu nội dung từng phần - Phần 1; từ đầu đến … người ta hỏi đến chứ : Cuộc trò chuyện với bà cô - Phần 2 : Còn lại Cuộc gặp gỡ giữa hai mẹ con bé Hồng (?) Hãy tái hiện nội dung thứ nhất của vb bằng giọng đọc dieãn caûm cuûa em ? (?) Caûnh ngoä cuûa chuù beù Hoàng coù gì ñaëc bieät ? - Mồ côi cha , mẹ tha phương cầu thực . Hồng sống nhờ nhà người cô , không được yêu thương , còn bị hắt hủi (?) Từ đó bé Hồng có thân phận như thế nào ? - cô độc, tuổi cực , luôn khao khát tình yêu thương (?) Theo dõi cuộc đối thoại giữa người cô và bé Hồng , cho biết nhân vật người cô có quan hệ ntn với chú bé Hồng ? ( Quan heä coâ – chaùu ruoät ) (?) Nhân vật người cô hiện lên qua những, cử chỉ , lời nói điển hình nào với cháu ? - cô tôi gọi tôi đến cười bảo : Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không ? - Sao lại không vào ? Mợ mày phát tài lắm , có như dạo trước đâu ! - Mày dại quá, cứ vào đi , tao chạy cho tiền tàu . Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho thăm em bé chứ (?) Vì sao bé Hồng cảm nhận trong lời đó những ý nghĩ cay độc , những rắp tâm tanh bẩn ? - Vì trong những lời nói của người cô chứa đựng sự giả dối , mỉa mai , hắt hủi thậm chí độc ác dành cho người mẹ đáng thöông cuûa beù Hoàng (?) Những lời lẽ đó bộc lộ tính cách nào của người cô ? - Heïp hoøi , taøn nhaãn * Trong cuộc đối thoại này , bé Hồng đã bộc lộ những cảm xuùc vaø suy nghó cuûa mình . (?) Hãy tìm những chi tiết bộc lộ cảm nghĩ của bé Hồng đối với người cô? (?)Trong đó , cảm xúc nào của bé Hồng gây ấn tượng mạnh nhất cho người đọc ? ( Hs bộc lộ GV bình : Mỗi xcảm xúc của bé Hồng có thể gợi lên ở mội người những cảm nghĩ riêng về nổi cay đắng , tủi cực mà bé Hồng phải chịu đựng . Có điều trong những đắng cay của bé Hồng đâu chỉ có nổi đau mà còn có niềm căm hờn cái xấu , cái ác đang trà đạm lên tình mẫu tử của con người 12 Ngữ văn 8 Lop8.net. 4, Boá cucï : 2 phaàn. II, Đọc – Tìm hiểu văn bản a, Cuộc đối thoại giữa bà cô và chuù beù Hoàng, caûm xuùc cuûa chuù veà người mẹ bất hạnh.. + Người cô : là một con người cay độc , tàn nhẫn thể hiện qua lời nói , cử chỉ. + Những ý nghĩ , cảm xúc của chú bé Hồng khi trả lời người cô : -Nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười raát kòch cuûa coâ - Nhắc đến mẹ tôi , cô tôi chỉ có ý reo rắt vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy meï toâi - Hai tieáng em beù maø coâ toâi ngaân daøi ra thaät ngoït , thaát roõ , quaû nhieân đã xoán chặt lấy tâm can tôi như ý coâ toâi muoán -Gía những cổ tục đã đày đoạ me tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh , đầu mẫu gỗ , tôi quyết vồ ngay laáy maø caén , maø nhai , maø nghieán cho kì nát vụn mới thôi.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. (?) ở đây phương thức biểu đạt nào được vận dụng ? nêu tác dụng của phương thức biểu đạt ấy ? - Biểu cảm , thể hiện trực tiếp và gợi trạng thái tâm hồn đau đớn của bé Hồng (?) Cảm xúc của em khi đọc những cảm xúc của bé Hồng ? (?) Khi kể về cuộc đối thoại của người cô với bé Hồng , tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ? ( Tương phản ) (?) Haõy chæ ra pheùp töông phaûn naøy ? nhaän xeùt veà yù nghóa của phép tương phản đó ? - §ặt hai tính cách trái ngược nhau : Tính cách hẹp hòi , tàn nhẫn của người cô >< Tính cách trong sáng giàu tình yêu thöông cuûa beù Hoàng - Làm nổi bật lên tính cách của người cô và khẳng định tình mẫu tử , cao cả của bé Hồng Gọi hs đọc phần 2 (?) Hình ảnh người mẹ của bé Hồng hiện lên qua những chi tieát naøo ? + Meï toâi veà moät mình ñem raát nhieàu quaø baùnh cho toâi vaø em Queá toâi + Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi …vừa kéo tay tôi , xoa đầu tôi …, lấy vạt áo nây thấm nước mắt cho tôi + Meï toâi khoâng coøm coõi xô xaùc … göông maët meï toâi vaãn töôi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn , làm nổi bật màu hồng của 2 gò má . Hơi quần áo mẹ tôi và hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường (?) Cacùh goïi meï toâi trong tÊt caû caùc chi tieát aáy coù yù nghóa gì ? (Khẳng định đó là người mẹ của riêng bé Hồng . Tình mẹ con gaén boù ) (?) Từ đó bé Hồng cómột người mẹ ntn? - đẹp đẽ, cao quý , vô cùng yêu con (?)Trong phần vb này , tình yêu thương của bé Hồng được trực tiếp bộc lộ đâu là những biểu hiện cụ thể của tình yêu thương đó ? +Tiếng gọi : Mợ ơi! Mợ ơi!Mợ ơi !… +Hành động : Tôi thở hồng hộc trán đẩm mồ hôi và khi trèo lên xe , tôi ríu cả chân lại . Tôi ngồi trên đệm xe , đùi áp đùi mẹ tôi , đầu ngã vào cách tay mẹ tôi , tôi thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bổng lại mơn man khắp da thịt +Xúc cảm : phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ , để bàn tay người mẹ vuột ve từ trán xuống cằm , và gãi rôm ở sống lưng cho , mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng (?)Tiếng mẹ luôn vang lên trong mọi hành động và cảm nghĩ của bé Hồng điều đó có ý nghĩa gì ? -Với bé Hồng , người mẹ là tất cả 13 Ngữ văn 8 Lop8.net. Tương phản để làm nổi bật tính cách của người cô, khẳng định tình mẫu tử , cao cả của bé Hồng. b, Beù Hoàng yeâu thöông meï. -+ Tiếng gọi : Mợ ơi ! Mợ ơi! Mợ ơi !.. + Hành động :Tôi thở hång hộc trán đẩm mồ hôi và khi trèo lên xe tôi ríu caû chaân laïi ….môn man khaép da thòt + Xuùc caûm : phaûi beù laïi vaø laên vaøo lòng một người mẹ , để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm ….voâ cuøng Biểu cảm trực tiếp, yêu mẹ mãnh liệt , người mẹ không thể thiếu được trong cuộc sống.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. - Ngươì mẹ không thể thiếu được trong cuộc sống của người con Beù Hoàng voâ cuøng yeâu quí meï (?) Với em biểu hiện nào ở bé Hồng thấm thía nhất tình mẫu tử ? ( HS bộc lộ) (?) Nhận xét về phương thức biểu đạt của những đoạn văn trên . tác dụng của phương thức biểu đạt đó ? - Biểu cảm trực tiếp - Tác dụng : thể hiện xúc động của lòng người , khơi gợi cảm xúc ở người đọc (?) Cảm nghĩ của em về nhân vật bé Hồng từ những biểu hiện tình cảm đó ? + Noäi taâm saâu saéc, Yeâu meï maõnh lieät , Khao khaùt yeâu III, Toång keát thöông Ghi nhớ sgk 4, Củng cố :Viết một đoạn văn ghi lại những ấn tượng , cảm nhận rõ nhất , nổi bật nhất của bản thân về người mẹ của mình ? - Vì sao xếp Tôi đi học và trong lòng mẹ là hồi kí tự truyện ? 5, Dặn dò : - Học thuộc ghi nhớ và chỉ ra được 2 nội dung chính cần nhớ trong bài học - Soạn bài “ Tức nước vở bờ”. 14 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. Ngày soạn: 31/8/2008 Tieát 7 TiÕng ViÖt: I, Mục tiêu cần đạt. Giuùp hs - Hiểu được thế nào là trường từ vựng , biết xác lập các trường tự vựng đơn giản - Bước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng ngôn ngữ đã học như đồng nghĩa , trái nghĩa , ẩn dụ , hoán dụ , nhân hoá …giúp ích cho việc học văn và làm văn - Rèn kĩ năng lập trường từ vựng và sử dụng trường từ vựng trong nói , viết II, Chuaån bò - Dự kiến khả năng tích hợp cho bài học : VB Trong lòng mẹ , với tập làm văn Bố cucï của văn bản - Baûng phuï III, Tiến trình lên lớp 1, ỔN định tổ chức : 2, Kiểm tra bài cũ : Thế nào là từ nghĩa rộng , từ nghĩa hẹp ? Cho vb minh hoạ 3, Bài mới : Gọi hs đọc đoạn văn trong sgk I, Baøi hoïc (?) Các từ in đậm dùng để chỉ đối tượng là người , động vật hay sự vật ?Tại sao em biết được điều đó ? (chỉ người . biết được điều đó vì các từ đó đều nằm trong 1, Thế nào là trường từ vựng ? caâu vaên cuï theå , coù yù nghóa xaùc ñònh ) - Trường từ vựng là tập hợp của (?) Nét nghĩa chung của nhóm từ trên là gì ? những từ ngữ có ít nhất một nét - Chỉ bộ phận cơ thể người chung veà nghóa (?) Nếu tập hợp các từ in đậm ấy thành một nhóm từ thì chúng ta có một trường từ vựng . Vậy theo em Trường từ vựng là gì ? ( Ghi nhớ sgk) Baøi taäp nhanh : - Cho các từ sau : cao , thấp , lùn , lòng khòng , lêu khêu , gầy , béo , xác ve , bị thịt , cá rô đực … 2, Löu yù - Nếu dùng nhóm từ trên để miêu tả người thì Trường - Thường có hai bậc trường từ vựng là lớn từ vựng của nhóm từ là gì ? vaø nhoû Chỉ hình dáng con người - Các từ trong một trường từ vựng có thể GV yêu cầu HS đọc phần 2 trong sgk khác nhau về từ loại (?) Trường từ vựng mắt bao gồm những trường từ vựng - Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều nhoû naøo ? cho vd trường từ vựng khác nhau + Các trường từ vựng mắt : - Các chuyển trường từ vựng có tác dụng - Bộ phận của mắt : lòng đen , con ngươi , lông làm tăng sức gợi cảm maøy … - Hoạt động của mắt : ngó , trông , liếc (?) Trong một trường từ vựng có thể tập hợp những từ có từ loại khác nhau không ? Tại sao? + Có thể tập hợp những từ có từ loại khác nhau vì 15 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. :Danh từ chỉ sự vật : con ngươi , lông mày ; - Động từ chỉ hoạt động : ngo,ù liếc … - Tính từ chỉ tính chất : lờ đờ, tinh anh … (?) Do hiện tượng nhiều nghĩa , một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau không ? Cho vd + Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau - trường mùi vị : chát , thơm .. - trường âm thanh : the thé , êm dịu .. - trường thời tiết : hanh , ẩm (?) Tác dụng của cách chuyển trường từ vựng trong thơ vaên vaø trong cuoäc soáng haøng ngaøy ? Cho vd + Từ trường từ vựng về người chuyển sang trường từ vựng về động vật : - suy nghĩ của con người : tưởng , ngỡ , nghĩ … - Hành động của con nguời : mừng , vui , buồn … - Các xưng hô của con người : cô , cậu , tớ.. (?) Baøi taäp 1 yeâu caàu chuùng ta ñieàu gì ? (?) Neâu yeâu caàu baøi taäp 2?. II, Luyeän taäp Bài tập 1 :Tìm các trường từ vựng : tôi , thaày toâi , meï , coâ toâi , anh em toâi Bài tập 2 :đặt tên trường từ vựng - dụng cụ đánh bắt thuỷ sản - dụng cụ để đựng - hoạt động của chân (?) Em haõy neâu yeâu caàu baøi taäp 4 ,5 ? - traïng thaùi taâm lí - tính caùch - dụng cụ để viết Gọi hs đọc bài tập 6 Bài tập 3 :trường từ vựng thái độ Baøi taäp 4 : - khứu giác : mũi , thơ , điếc , thính - thính giaùc : tai , nghe , ñieác , roõ , thính Baøi taäp 5 : -trường từ vựng từ lười : dụng cụ đánh bắt thuỷ sản động vật ( lưới , nơm , câu ..) -trường từ vựng của từ lạnh : chỉ thời tiết ( laïnh , noùng , aåm , giaù , buoát ..) Baøi taäp 6 : - Tác giả đã chuyển các từ in ậm trong các câu thơ từ trường từ vựng “ quân sự” sang trường từ vựng “ nông nghiệp” 4, Củng cố : Thế nào là trường từ vựng ? Chúng ta cần chú ý điều gì khi tìm hiểu về trường từ vựng ? cho vd minh hoïa 5, Dặn dò : học thuộc phần ghi nhớ - Laøm heát baøi taäp coøn laïi - Soạn bài tiếp theo “ từ tượng hình , từ tượng thanh”. 16 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. Ngày soạn: 31/8/2008 Tieát 8 TËp Lµm V¨n: I, Mục tiêu cần đạt. Giuùp hs - Nắm được bố cục vb , đặc biệt là cách sắp xếp các nội dung trong phần thân bài - Biết xây dựng vbmạch lạc , phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc - Rèn kĩ năng xây dựng bố cục vb trong nói viết II, Chuaån bò - Dự kiến khả năng tích hợp cho bài học: vb Trong lòng mẹ , Tiếng việt với bài Trường từ vựng III, Tiến trình lên lớp 1, ỔN định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ :Chủ đề của văn bản là gì ? - Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản ? Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó 3, Bài mới :Ở lớp 7 các em đã học bố cục và mạch lạc của vb . Các em đã nắm được bố cục của một vb gồm 3 phần và chức năng nhiệm vụ của chúng . Bởi vậy, bài học này ôn lại kiến thức đã học , đồng thời chúng ta đi sâu vào tìm hiểu cách sắp xếp, tổ chức nội dung phần thân bài – phần chính của vb như theá naøo ? Gọi hs đọc vb ở mục I sgk (?) Vaên baûn treân coù theå chia laøm maáy phaàn ? Chæ ra caùc I, Baøi hoïc phần đó ? 1, Boá cuïc cuûa vaên baûn + Chia làm ba phần : phần 1 : từ đầu đến danh lợi - Vb thường có bố cục 3 phần : Mở bài phần 2 ; tiếp theo đến vào thăm ; phần 3 : còn lại , thaân baøi , keát baøi (?) Hãy cho biết nhiệm vụ từng phần của văn bản - Phần Mở bài có nhiệm vụ nêu ra chủ - phần 1 : có nhiệm vụ nêu ra chủ đề được nói tới trong vb đề của vb - Giới thiệu ông Chu Văn An - Phần Thân bài thường có một số - Phần 2 : Trình bày các nội dung chủ yếu làm sáng tỏ chủ đoạn nhỏ trình bày các khía cạch của đề của vb - Công lao , uy tín và tính cách của ông CVA chủ đề -- phần 3 : tổng kết chủ đề của vb - Tình cảm của mọi - Phần Kết bài tổng kết chủ đề của vb người đối với ông CVA (?) Phân tích mối quan hệ giữa các phần trong vb ? (Luôn gắn bó chặt chẽ với nhau , phần trước là tiền đề cho phần sau , còn phần sau là sự tiếp nối phần trước . Các phần đầu tập trung làm rõ cho chủ đề của vb là nguời thầy đạo cao đức trọng (?) Từ việc phân tích trên , hãy cho biết một cách khái quát : Bố cục của vb gồm mấy phần ? Nhiệm vụ của từng phần ? Các phần của vb quan hệ với nhau ntn? 2, Caùch boá trí , saép xeáp noäi dung ( Hs đọc ghi nhớ sgk) phaàn thaân baøi cuûa vb (?) Phần thân bài vb Tôi đi học của Thanh Tịnh kể về - Nội dung phần thân bài thường được những sự kiện nào ? Các sự kiện ấy được sắp xếp theo thứ sắp xếp theo một thứ tự tuỳ thuộc vào tự nào ? kiểu vb , chủ đề vb , ý đồ giao tiếp của 17 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. - sắp xếp theo hồi tưởng những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên của tác giả . Các cảm xúc lại được sắp xếp theo thứ tự thời gian : Những cảm xúc trên đường đến trường , những cảm xúc khi bước vào lớp học - Sắp xếp theo sự liên tưởng đối lập những cảm xúc về cùng một đối tượng trước đây và buổi tựu trường đầu tiên (?) Phân tích những diễn biến tâm trạng của cậu bé Hồng ở vb trong lòng mẹ của Nguyên Hồng ? - Tình thương mẹ và thái độ căm ghét cực độ những cổ tục đã đày đoạ mẹ của cậu bé Hồng khi nghe bà cô cố tình bịa chuyện nói xấu mẹ em ; Niềm vui sướng cực độ của cậu bé Hồng khi khi được ở trong lòng mẹ (?) Khi tả người ,vật , con vật , phong cảnh …, em sẽ lần lượt miêu tả theo trình tự nào ? Hãy kể một số trình tự thường gặp mà em biét ? ( HSTLN) - Có thể sắp xếp theo thứ tự không gian ( phong cảnh ) Chỉnh thể bộ phận ( tả người , vật , con vật ) hoặc tình cảm , cảm xúc ( tả người) (?) Phân tích trình tự sắp xếp các sự việc ở phần thân bài trong vb Người thầy đạo cao đức trọng ?( Các sự việc nói về Chu Văn An là người tài cao .Các sự việc nói về CVA là người đạo đức , được học trò kính trọng (?)Vieäc saép xeáp noäi dung phaàn thaân baøi tuyø thuoäc vaøo những yếu tố nào ? Các ý trong phần thân bài thường được sắp xếp theo trình tự nào ? (HSTLN) (Hs đọc ghi nhớ sgk) (?) Neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp 1 ?. người viết - Các ý trong phần thân bài thường được sắp xếp theo trình tự thời gian , không gian , sự phát triển của sự việc hay moät maïch suy luaän , doøng tình caûm cốt sao cho phù hợp với sự triển khai chủ đề và sự tiếp nhận của người đọc. II, Ghi nhớ : sgk / 25 III, Luyeän taäp Baøi taäp 1: a, Trình bày thoe thứ tự không gian : nhìn từ xa – đến gần – đến tận nơi – đi xa dần b, Trình bày ý theo thứ tự thời gian : về cgiều , lúc hoàng hôn Các ý trong đoạn trích được sắp xếp theo caùch dieãn giaûi , yù sau laøm roõ boå sung cho ý trước. 4, Củng cố : Phần mở bài có nhiệm vụ gì ? Việc sắp xếp nội dung phần thân bài tuỳ thuộc vào những yếu tố nào ? Các ý trong phần thân bài trường được sắp xếp theo trình tự nào ? 5, Dặn dò : - Học thuộc phần ghi nhớ sgk ; làm hết bài tập còn lại - soạn bài mới “Xây dựng đoạn văn trong vb”. 18 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào TuÇn 3_bµi 3. Ngày soạn: 7/9/2008 Tieát 9. V¨n b¶n:. (TrÝch T¾t §Ìn) I, Mục tiêu cần đạt Giuùp hs: - Qua đoạn trích thấy được bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ xã hội đương thời và tình cảnh đáng thương của người nông dân cùng khổ trong xã hội ấy ; cảm nhận được cái quy luật của hiện thực ; có áp bức có đấu tranh ; thấy được vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông daân - Thấy được những nét đặc sắc trong nghệ thuật viết truyện của tác giả - Rèn kĩ năng phân tích nhân vật qua đối thoại , cử chỉ và hành động ; qua biện pháp đối lập tương phản ; Kĩ năng đọc sáng tạo vb tự sự nhiều đối thoại , giàu kịch tính II, Chuaån bò - Dự kiến khả năng tích hợp cho bài học : phần tiếng việt trong bài trường tõ vựng ( tiếp theo) , với tập làm văn trong bài Xây dựng đoạn văn trong vb - Aûnh chân dung Ngô Tất Tố , tác phẩm tắt đèn - Dự kiến các hình thức dạy học tích cực : đọc , giảng , bình , phát phiếu học tập , thảo luận nhóm III, Tiến trình lên lớp 1, ỔN định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ: - Phaân tích taâm traïng cuûa beù Hoàng khi naèm trong loøng meï ? 3, Bài mới: Trong tự nhiên có quy luật đã được khái quát thành câu tục ngữ : Tức nước vở bờ . Trong xh, đó là quy luật : Có áp bức , có đấu tranh . quy luật ấy đã được chứng minh rất hùng hồn trong chương XVIII tiểu thuyết tắt đèn của Ngô Tất Tố . (?) Haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm ? GV đọc mẫu một đoạn sau đó gọi 1 vài em đọc tiếp ( yêu cầu : đọc chính xác , có sắc thái biểu cảm , nhất là khi đọc ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật ) Giải thích từ khó  VB tức nước vở bờ lá đoạn trích trong tiểu thuyết Tắt đèn nổi tiếng của vh hiện thực phê phán Việt Nam giai đoạn 30 – 45 (?) Hãy dựa vào lí thuyết về sự thống nhất chủ đề trong vb để chứng minh cho sự chính xác của tiêu đề Tức nước vở bờ ? +Các phần nội dung liên quan trong vb : chị Dậu bị áp bức cùng quẫn , buộc phải phản ứng chống lại cai lệ và người nhà lí trưởng ; Thể hiện đúng tư tưởng của vb : Tức nước vỡ bờ (?) Từ tân gọi của vb , có thể xác định nhân vật trung tâm của đoạn trích này ntn? ( Chị Dậu) (?) Có thể chia đoạn trích này thành mấy phần , nêu nội dung từng phaàn ? ( 2 phaàn ) + Từ đầu đến ngon miệng hay không – cảnh buổi sáng ở nhà chị 19 Ngữ văn 8 Lop8.net. I, Tìm hieåu chung 1, Taùc giaû : sgk 2, tác phẩm : vị trí đoạn trích : naèm trong chöông XVIII cuûa taùc phaåm II, Đọc – tìm hiểu văn bản 1, Đọc – tìm hiểu chú thích 2, Boá cuïc : 2 phaàn 3, Phaân tích. a,Chò Daäu chaêm soùc choàng.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. Daäu ; + đoạn còn lại – Cuộc đối mặt với bọn cai lệ – người nhà Lí Trưởng Gọi hs đọc lại đoạn 1 (?) Chị Dậu chăm sóc anh Dậu trong hoàn cảnh nào ? -Giữa­ vụ sưu thuế căng thẳng , nhà nghèo , chị Dậu phải bán cả con,ø đàn chó mới đẻ và gánh khoai cuối cùng mới đủ suất sưu cho anh dậu để cứu chồng đang ốm yếu , bị đánh đập từ đình về . Nhưng có nguy cơ anh Dậu lại bị bắt nữa vì chưa có tiền nộp siêu cho người em (?) Cách chị Dậu chăm sóc người chồng ốm yếu diễn ra như thế nào ? +Cháo chín , chị Dậu chị Dậu bắc mang ra giữa nhà , ngả maâm baùt muùc ra la lieät . Roài chò laáy quaït quaït cho nguoäi ;Chò Daäu rón rén bưng một bát lớn đến chỗ chồng nắm : Thầy em hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột” . Rồi chị đón lấy cái Tỉu và ngồi xuống đó như xem có ý chờ xem chồng chị ăn có ngon miệng hay khoâng (?) Hình dung của em về con người chị Dậu từ những lời nói và cử chỉ đó ?(là một phụ nữ đảng đang , hết lòng yêu thương chồng con , tính tình voán dòu daøng , tình caûm ) (?) Việc chị Dậu chỉ có bát gạo hàng xóm để chăm sóc anh Dậu ốm yếu bị hành hạ giữa vụ sưu thuế gợi cho em những cảm nghĩ gì về tính cảnh của người nông dân nghèo trong xã hội cũ và phẩm chất tốt đẹp của họ?( cực kì nghèo khổ , trong cuộc sống không có lối thoát . sức chịu đựng dẻo dai , không gục ngã trước hoàn cảnh khoán khoù , giaøu tình nghóa ) (?) Khi kể về sự việc chị Dậu chăm sóc chồng giữa vụ sưu thuế , tác giả đã dùng biện pháp tương phản . Hãy chỉ ra phép tương phản này và tác dụng của biện pháp đó ? Gọi hs đọc phần 2 (?) Trong phần hai của vb xuất hiện nhân vật nào đối lập với chị Daäu ? ( cai leä ) (?) Từ chú thích của sgk , em hiểu gì về nhân vật này ? - cai leä laø vieän cai chæ huy moät toáp lính leä (?) Gia đình chị Dậu buộc phải đóng suất thuế sưu cho người em chồng đã chết từ năm ngoái . Điều đó cho thấy thực trạng xh thời đó ntn? ( tàn nhẫn , bất công , không có luật lệ ) (?) Theo dõi nhân vật cai lệ . Ngòi bút hiện thực Ngô Tất Tố đã khắc hoạ hình ảnh cai lệ bằng những chi tiết điển hình nào ? +Gõ đầu roi xuống đất , cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều sái cũ : thắng kia ….Nộp tiền sưu! Mau ! + Trợn ngược hai mắt …. Dám mỡ mồm xin khất ; Vẫn gịong hầm heø : neáu khoâng coù tieàn noäp söu …ñieäu ra ñình kia - Đùng đùng cai lệ giật phắt cái thừng .. để trói anh Dậu . 20 Ngữ văn 8 Lop8.net. - Chaùo chín , chò Daäu baéc mang …Roài chò quaït cho choùng nguoäi - Chò Daäu roùn reùn böng moät baùt …. Ngon mieäng khoâng. Chị Dậu là một phụ nữ đảm đang , hết lòng yêu thöông choàng con , tính tình hieàn laønh. b, Chị Dậu đương đầu với bọn cai lệ và người nhà lí trưởng + Cai leä: Hoáng haùch, thoâ baïo, không nhân tính, đồng thời tố cáo xh đầy rẫy bất công, tàn ác, một xh có thể gieo hoạ xuống đầu người dân lương thieän. + Chò Daäu : - Lúc đầu cố van xin tha thiết nhöng teân cai leä khoâng theøm trả lời mà nó vẫn cố ép chị Dậu vào bước đường cùng . - Sau đó chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cử … túm tíc lẳng cho moät caùi , ngaõ nhaøo ra theàm.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Đại Xuyên. GV: Lê Xuân Đào. (?) Qua đó nhận xét nghệ thuật khắc họa nhân vật của tác giả ? Tương phản, thể hiện sự - Kết hợp các chi tiết điển hình về bộ dạng , lời nói , hành động để dịu dàng mà cứng cõi trong khắc hoạ nhân vật ứng xử , giàu tình yêu thương , tieàm taøng tinh thaàn phaûn (?) Từ đó một tính cách ntn được bộc lộ ở tên cai lệ ? kháng áp bức - Hoáng haùch , thoâ baïo , khoâng coøn nhaân tính (?) Trước sự tàn bạo , hống hách , không còn nhân tính của tên cai lệ như thế thì chị Dậu đối phó với bọn tay sai để bảo vệ chồng baèng caùch naøo ? (?) Do đâu mà chị Dậu có sức mạnh lạ lùng khi quật ngã 2 tên tay sai như vậy ? ( đó là lòng căm hờn mà cái gốc của nó chính là lòng yeâu thöông ) (?) Tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật gì ? ( Tương phản ) III, Ghi nhớ (?) Từ đó , những đặc điểm nổi bật nào trong tính cách chị Dậu Néi dung: Sgk được bộc lộ ? - dịu dàng mà cứng cỏi trong ứng xử , giàu tình yêu thương , tiềm tàng tinh thần phan kháng áp bức (?) Học qua vb này em hiều gì về số phận và phẩm chất của người phụ nữ nông dân trong xh cũ , bản chất của chế độ xh đó ; chân lí được khẳng định ? ( HS tìm ý trong phần ghi nhớ để trả lời ) (?) Nhà văn Nguuyễn Tuân cho rằng : với tác phẩm Tắt đèn , Ngô Tất Tố đã xui người nông dân nổi loạn . Nên hiểu thế nào về nhận ñònh naøy ?(HSTLN) (?) Từ đó , có thể nhận ra thái độ nào của nhà văn đối với thực trạng xh và đối với phẩm chất của người nông dân trong xh cũ ? (HSTLN) + lên án xh thống trị áp bức vô nhân đạo , cảm thông với cuộc sống thống khổ của người nông dân nghèo 4, Củng cố : Em hiểu như thế nào về nhan đề Tức nước vở bờ đặc cho đoạn trích ? Theo em đặt như vậy có thoả đáng không ? Vì sao. Em học tập được gì từ nghệ thuật kể chuyện của NTT qua đoạn trích Tức nước vỡ bờ 5, Daën doø : - Học thuộc ghi nhớ , tóm tắt đoạn trích - Soạn bài mới “ Lão Hạc”.. 21 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Đại Xuyên Ngày soạn: 7/9/2008 Tieát 10. GV: Lê Xuân Đào TËp lµm v¨n:. I, Mục tiêu cần đạt Giuùp hs: - Hiểu được khái niệm đoạn văn , từ ngữ chủ đề , câu chủ đề , quan hệå giữa các câu trong đoạn văn và cách trình bày nội dung đoạn văn - Viết được các đoạn văn mạch lạc đủ sức làm sáng tỏ một nội dung nhất định II, Chuaån bò - Dự kiến khả năng tích hợp : ở vb Tức nước vở bờ , ở tiếng việt qua bài trường từ vựng - Baûng phuï III, Tiến trình lên lớp 1, ỔN định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : - Phần mở bài và phần thân bài có nhiệm vụ gì ? - Nội dung phần thân bài thường được trình bày ntn? 3, Bài mới : Hs đọc thầm vb về Ngô Tất Tố và trả lời câu hỏi : I, Bài học (?) Văn bản trân gồm mấy ý ? mỗi ý được viết 1, Thế nào là đoạn văn ? thành mấy đoạn văn ? - 2 ý , mỗi ý viết thành một đoạn văn - Đoạn văn là đơn vị trực tiếp tạo nên vb , bắt (?) Dấu hiệu hình thức nào có thể giúp em nhận đầu bằng chữ viết hoa lùi đầu dòng , kết thúc biết đoạn văn ? bằng dấu chấm xuống dòng và thường biểu - viết hoa lùi đầu dòng và dấu chấm xuống dòng đạt một ý tương đối hoàn chỉnh . Đoạn văn (?) Vậy theo em đoạn văn là gì ? thường do nhiều câu tạo thành - Đơn vị trực tiếp tạo nên vb ; Về hình thức : viết hoa lùi đầu dòng và có dấu chấm xuống dòng - Về nội dung : thường biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh  GV chốt : đoạn văn là đơn vị trên câu , có vai trò quan trong vieäc taïo laäp vb (?) Đọc thầm vb trên và tìm các từ ngữ chủ đề cho mỗi đoạn ?(đoạn 1 : Ngô Tất Tố ; đoạn 2 : Tác phẩm Tắt đèn ) 2, Từ ngữ và câu trong đoạn văn Đọc thầm đoạn văn 2 và trả lời câu hỏi : (?) ý khái quát bao trùm cả đoạn văn là gì ? (?)Câu nào trong đoạn văn chứa ý khái quát ấy ? a, Từ ngữ chủ đề vả câu chủ đề của đoạn (?) Câu chứa đựng ý khái quát của đoạn văn được văn gọi là câu chủ đề . Em có nhận xét gì về câu chủ SGK đề ? -đoạn văn đánh giá thành công xuất sắc của NTT trong việc tái hiện thực trạng nông thôn VN trước cách mạnh tháng tám và khẳng định phẩm chất tốt b Cách trình bày nội dung đoạn văn 22 Ngữ văn 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>