Giáo án Đại số 10 nâng cao - Trường THPT Thái Phiên

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. Chương I:. mệnh đề - Tập hợp. Mục tiêu của chương: Cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n, më ®Çu vÒ logic to¸n häc vµ tËp hîp. VÒ kiÕn thøc :. . Hiểu khái niệm mệnh đề và mệnh đề chứa biến ( theo nghĩa toán học) . Hiểu ý nghĩa các kí hiệu logic thường gặp trong các suy luận toán học trong chương tr×nh to¸n THPT. . Biết được cấu trúc thường gặp của một định lí trong toán học . Hiểu được khái niệm cần , điều kiện đủ, điều kiện cần và đủ trong các định lí toán học. Nắm được phương ph¸p chøng minh b»ng ph¶n chøng. . N¾m ®­îc c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ tËp hîp , mèi quan hÖ gi÷a c¸c tËp hîp ( tËp con, hai tËp hîp b»ng nhau), c¸c phÐp to¸n trªn tËp hîp (phÐp hîp, phÐp giao, phÐp lÊy hiÖu vµ phÐp lÊy phÇn bï). . Nắm được các khái niệm sai số tuyệt đối, sai số tương đối , số qui tròn, chữ số chắc , dạng chuẩn của số gần đúngvà kí hiệu khoa học của một số.. VÒ kÜ n¨ng :. . Biết dùng ngôn ngữ và kí hiệu của lí thuyết tập hợp để diễn đạt các bài toán, trình bµy c¸c suy luËn to¸n häc mét c¸ch s¸ng sña, m¹ch l¹c ( ch¼ng h¹n khi gi¶i c¸c phương trình, hệ phương trình, bất phương trình). . Biết tìm hợp , giao , lấy phần bù của các tập con thường gặp của tập số thực như kho¶ng , ®o¹n, nöa kho¶ng v« h¹n. §iÒu nµy rÊt cÇn thiÕt cho viÖc tiÕp thu c¸c chương tiếp theo về phương trình và hệ phương trình. . Biết qui tròn số, xác định chữ số chắc và biết viết các số dưới dạng kí hiệu khoa học . C¸c kiÕn thøc nµy cã ý nghÜa thùc tiÔn quan träng.. Tiết 1-2 : Đ1. Mệnh đề và mệnh đề chứa biến I/. Môc tiªu: VÒ kiÕn thøc : . Nắm được khái niệm mệnh đề , mệnh đề chứa biến ( theo nghĩa toán học) biết được một câu có phải là mệnh đề hay không. . Nắm được các khái niệm mệnh đề phủ định , kéo theo , tương đương. . Biết được khái niệm mệnh đề chứa biến. VÒ kÜ n¨ng : . Biết lập mệnh đề phủ định của một mệnh đề, mệnh đề kéo theo và mệnh đề tương đương từ hai mệnh đề đã cho và xác định được tính đúng sai của các mệnh đề này. . Biết chuyển mệnh đề chứa biến thành mệnh đề bằng cách : hoặc gán cho biến một giá trị cụ thể trên miền xác định của chúng, hoặc gán các kí hiệu  và  vào phía trước nó. . BiÕt sö dông c¸c kÝ hiÖu  vµ  trong c¸c suy luËn to¸n häc. . Biết cách lập mệnh đề phủ định của một mệnh đề có chứa kí hiệu  và  . VÒ t­ duy : . RÌn luyÖn cho HS t­ duy l«gÝc to¸n vµ t­ duy s¸ng sña, m¹ch l¹c . Giúp HS hiểu và XD được các suy luận toán học, quy tắc lôgíc được dùng còn để thiÕt kÕ m¹ng trong m¸y tÝnh, l«gÝc cßn ®­îc xem lµ c¬ së cña tin häc. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. Về thái độ : Kiên trì , cẩn thận II/. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: Häc sinh: Ch­a biÕt kh¸i niÖm Giáoviên: Chuẩn bị các ví dụ cho mỗi hoạt động và các phiếu học tập III/. phương pháp dạy học: Cơ bản dùng phương pháp gợi mở , vấn đáp một cách linh hoạt nhằm giúp HS t×m tßi, ph¸t hiÖn, chiÕm lÜnh tri thøc : th«ng qua c¸c H§ ®iÒu khiÓn t­ duy, ®an xen H§ nhãm IV/. TiÕn tr×nh bµi häc: TiÕt 1:. 1.ổn định lớp : Líp. Ngµy th¸ng. HS v¾ng mÆt. 10 A3 10 A14 10 A15. 2.Bµi míi: H§ cña Gi¸o viªn. H§ cña HS. H§1_§V§ : Trong khoa häc cũng như trong đời sống hàng ngày, ta thường gặp những câu khẳng định . Khẳng định đó có thể đúng , có thể sai .Vậy mệnh đề là gì?. Häc sinh ph¸t biểu mệnh đề theo ý hiÓu cña m×nh. Häc sinh ph¸t biÓu Tù m×nh xem xét để rút ra KL: c©u nµo lµ mệnh đề đúng, H§TP2: ChÝnh x¸c ho¸, h×nh c©u nµo lµ thành khái niệm , yêu cầu hs mệnh đề sai và c©u nµo kh«ng ghi nhí KN ph¶i lµ mÖnh đề .. H§TP1 : Yªu cÇu hs nhËn xÐt c¸c c©u ë VD1 : Trong c¸c c©u nµy, c©u nµo nêu lên một khẳng định ? Khẳng định đó đúng hay sai ?. Néi dung Ghi b¶ng Đ1 Mệnh đề và mệnh đề chứa biến. 1. Mệnh đề là gì ? * §N : (sgk /4.) Một mệnh đề logic (gọi tắt là mệnh đề ) là một câu khẳng định đúng hoặc một câu khẳng định sai. Một câu khẳng định đúng gọi là một mệnh đề đúng. Một câu khẳng định sai gọi là một mệnh đề sai. Một mệnh đề không thể vừa đúng vừa sai. VD1 :a) H¶i phßng lµ mét thµnh phè c¶ng. (đúng) b)ViÖt Nam n»m ë Ch©u ¢u. ( sai) c)100 chia hÕt cho 3. (sai ) d) 2 là số nguyên tố. (đúng) e) Chóc b¹n vui vÎ ! (kh«ng lµ M§) f) B¹n khoÎ chø ? (kh«ng lµ M§) g) Sè nguyªn Z chia hÕt cho 4 (kh«ng lµ M§). H§2: Cho häc sinh lµm bµi Lµm theo yªu tËp sè1/9. cÇu cña GV VD2- Bµi 1/9 sgk: Trong c¸c c©u sau, Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. Nếu là mệnh đề sai, hãy sửa lại cho đúng. Những mệnh đề như thế được gọi là mệnh đề phủ định của mệnh đề ban đầu. Vậy thế nào là mệnh đề phủ định của một mệnh đề?. H: Nªu KN tËp sè thùc ? Vậy có thể nêu MĐ phủ định cña P theo c¸ch kh¸c ®­îc kh«ng ? Nªu ntn?. +)5 + 7 + 4 kh«ng b»ng 15 +)N¨m 2002 kh«ng ph¶i lµ n¨m nhuËn -H/s ®­a ra kh¸i niÖm vÒ mệnh đề phủ định của một mệnh đề.. Gọi HS đứng tại chỗ trả lời bµi 2 sgk/9 HS suy nghÜ vµ CM c¸c VD a)Pt:x2 – 3x+ 2 = 0 v« nghiÖm. b)210 – 1 kh«ng chia hÕt YC HS làm HĐ1 để củng cố cho 11. KN c)Cã h÷u h¹n sè nguyªn tè 2 h/s đúng lên :!h/s ®­a ra vÝ dụ về mệnh đề, 1h/s ph¸t biÓu mệnh đề phủ định của nó và chỉ tính đúng HĐ3: KN mệnh đề kéo theo sai cña mçi và mệnh đề đảo HĐTP1: GV lấy VD 2 mệnh mệnh đề đề và thực hiện 1 phép kéo theo từ 2 mệnh đề đó, rồi g/v Mệnh đề này ®­a ra KN M§ kÐo theo.VËy cã d¹ng ‘’ NÕu P th× Q ‘’. Ta mệnh đề ntn là mệnh đề kéo gọi đó là mệnh theo? đề kéo theo HĐTP2: GV cho HS đọc KN. c©u nµo lµ M§ , c©u nµo kh«ng ph¶i lµ MĐ ? Nếu là MĐ thì MĐ đó đúng hay sai? a) H·y ®i nhanh lªn ! (kh«ng lµ mÖnh đề) b) 5 + 7 + 4 = 15 (mệnh đề sai) c) Năm 2002 nhuận (mệnh đề sai) 2. Mệnh đề phủ định * KN : sgk/5 Cho mệnh đề P. Mệnh đề “ Không phải P” được gọi là mệnh đề phủ định của P và kí hiệu là P . Mệnh đề P và mệnh đề phủ định P là hai câu khẳng định trái ngược nhau. Nếu P đúng thì P sai , nếu P sai thì P đúng Chú ý : +) Mệnh đề phủ định của P có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau. VD : P = “ 2 lµ sè h÷u tØ “ P = “ 2 kh«ng ph¶i lµ sè h÷u th× tØ “ HoÆc P = “ 2 lµ mét sè v« tØ “ +) P = P . VD3- Bài 2/9sgk: Nêu MĐ phủ định của mối mệnh đề sau và xác định xem MĐ phủ định đó đúng hay sai? a) Phương trình x2 – 3x + 2 = 0 có nghiÖm. b)210 – 1 chia hÕt cho 11. c)Cã v« sè sè nguyªn tè . H1: Nêu MĐ phủ định của mỗi MĐ sau và xác định xem MĐ phủ định đó đúng hay sai? (a) Pa ri là thủ đô của nước Anh (b) 2002 chia hÕt cho 4 (c),(d) :. 3. Mệnh đề kéo theo và mệnh đề đảo VD4:P là mệnh đề :"Số 47 là số nguyªn tè" Q là mệnh đề :"Số 47 chỉ chia hết cho. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. mệnh đề kéo theo, GV cần chó ý cho HS. HĐTP3: GV đưa ra VD để củng cố KN mệnh đề kéo theo. Hãy phát biểu Mệnh đề P  Q theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau.. HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi.. Hãy phát biểu Mệnh đề P  Q, Hãy phát biểu Mệnh đề Q  P, mệnh đề này gọi là mệnh đề đảo của mệnh đề P  Q. Häc sinh ph¸t biÓu 2h/s :®­a ra mệnh đề dạng YC HS làm HĐ2 để củng cố P  Q, một h/s KN đưa ra mệnh đề đảo của nó HĐ4: KN MĐ tương đương H§TP1: GV lÊy VD 2 mÖnh đề, sau đó lập thành 1 mđ d¹ng “P nÕu vµ chØ nÕu Q ”, từ đó GV đưa ra KN MĐ tương đương.. HĐTP2: GV cho HS đọc KN mệnh đề tương đương SGK, sau đó cho học sinh nhận xét về giá trị của mệnh đề tương ®­¬ng th«ng qua b¶ng gi¸ trÞ, GV cÇn chó ý cho HS HĐTP3: GV đưa ra VD để củng cố KN mệnh đề tương ®­¬ng.. Häc sinh ph¸t biÓu theo yªu cÇu cña g/v. 1 và 47" .Xét mệnh đề : "Nếu số 47 là sè nguyªn tè th× sè 47 chØ chia hÕt cho 1 vµ 47"; Mệnh đề này có dạng ‘’ Nếu P thì Q ‘’. Ta gọi đó là mệnh đề kéo theo. *Cho hai mệnh đề P và Q. Mệnh đề "Nếu P thì Q"được gọi là mệnh đề kéo theo và kí hiệu: P  Q . Mệnh đề P  Q sai khi P đúng, Q sai và đúng trong các trường hợp còn lại Cách đọc: P kéo theo Q , ( P suy ra Q, V× P nªn Q…..) VD5: a)MĐ:” Vì ∆ABC đều nên ∆ABC có 3 góc bằng nhau” là MĐ đúng b) M§: “V× 15 lµ sè lÎ nªn 15 lµ sè nguyªn tè “ lµ M§ sai H2: Cho tø gi¸c ABCD. XÐt 2 mÖnh đề P: “ABCD lµ h×nh ch÷ nhËt “ Q :” Tø gi¸c ABCD cã hai ®­êng chÐo b»ng nhau”. * Cho mệnh đề kéo theo P  Q. Mệnh đề Q  P được gọi là mệnh đề đảo của mệnh đề P  Q.. 4. Mệnh đề tương đương VD6: Cho các mệnh đề đúng: P:"ABC đều" Q: "ABC cã ba gãc b»ng h/s ph¸t biÓu nhau" k/n mệnh đề Xét MĐ R: "ABC đều nếu và chỉ nếu ABC cã ba gãc b»ng nhau" ®­îc gäi tương đương là một MĐ tương đương. . Cho hai mệnh đề P và Q. Mệnh đềcó d¹ng “ P nÕu vµ chØ nÕu Q" ®­îc gäi lµ mệnh đề tương đương, kí hiệu: P  Q, còn đọc là P khi và chỉ khi Q. Mệnh đề P  Q đúng khi cả hai mệnh đề kéo theo P  Q và Q P đều đúng và sai trong các trường hợp còn lại.. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. H/s ph¸t biÓu theo yªu cÇu g/v, lµm VD ¸p dông. NX: Mệnh đề: P  Q đúng nếu cả hai mệnh đề P và Q cùng đúng hoặc cùng sai. Khi đó ta nói rằng hai mệnh đề P và Q tương đương với nhau. H3: a) Cho tam giác ABC . Mệnh đề “ Tam gi¸c ABC lµ mét tam gi¸c cã ba gãc b»ng nhau nÕu vµ chØ nÕu tam gi¸c đó có ba cạnh bằng nhau” là mệnh đề gì ? Mệnh đề đó đúng hay sai? b)Xét các mệnh đề P: “36 chia hết cho 3“ Q: “36 chia hÕt cho 12 “ +) Ph¸t biÓu M§:P  Q, Q P, P  Q +)Xét tính đúng sai của MĐ : P  Q. 3.Cñng cè: Nhắc lại khái niệm mệnh đề, mệnh đề phủ định, mệnh đề kéo theo, mệnh đề đảo, mệnh đề tương đương. Làm H3. 4.Hướng dẫn về nhà: 1.1 đến 1.10 TiÕt 2:. 1.ổn định lớp : Líp. Ngµy th¸ng. HS v¾ng mÆt. 10 A3 10 A14 10 A15. 2.Bµi gi¶ng: H§1:KiÓm tra bµi cò : H§ cña GV Nhắc lại khái niệm mệnh đề, mệnh đề phủ định, mệnh đề kéo theo, mệnh đề đảo , mệnh đề tương đương. H§ cña HS 1 h/s lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái vµ lµm bµi tËp sè 3. Bµi míi: H§ cña GV H§2: KN M§ chøa biÕn H§TP1: GV nªu vÝ dô 7. . GV lÊy VD sau: P(x) = “ x2 – 3x + 2 = 0 ”. H§ cña HS Néi dung Ghi b¶ng Mệnh đề P(2) 5. Khái niệm mệnh đề chứa biến đúng VÝ dô 8: XÐt c©u sau : -Mệnh đề P(-1) a) "n chia hết cho 5 ", n  N. sai b) “ y - 2x + 1 > 0 “ , x vµ y lµ sè. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Néi dung Ghi b¶ng. Trang 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. víi x lµ sè thùc. P(2)= “ 22 – 3.2 + 2 = 0” P(-1)= “ (-1)2 – 3.(-1) + 2 = 0” Cã nhËn xÐt g× vÒ P(x), P(2), P(-1)? -G/v đưa VD8 , sau đó cho h/s nhËn xÐt vµ ®­a ra KN vÒ M§ chøa biÕn HĐTP2: GV đưa ra VD để củng cố KN mệnh đề chứa biÕn  Yªu cÇu HS thùc hiÖn H4. thùc -h/ nêu k/n Là các mệnh đề chứa biến. mệnh đề chứa . Mệnh đề chứa biến là một câu khẳng biến theo ý định chứa một hay nhiều biến nhận giá hiểu của mình trị trong một tập hợp X nào đó. Tính đúng sai của chúng phụ thuộc vào giá trị cụ thể của các biến đó. Nếu cho các biÕn nh÷ng gi¸ trÞ cô thÓ trong tËp X thì ta có được những mệnh đề, kí hiệu lµ P(n), Q(x;y) H4: Cho mệnh đề chứa biến P(x) :”x>x2 ” víi x lµ sè thùc. Hái mçi mệnh đề P(2); P(1/2) đúng hay sai?. H§3: HS hiÓu ®­îc c¸c kÝ. H/s ph¸t biÓu hiÖu  ,  H§TP1: GV ®­a ra kÝ hiÖu, sau đó cho HS trả lời câu hỏi? H§TP2: GV ®­a ra 2 VD sau đó yêu cầu HS trả lời. -Em hiÓu M§ “  x X , P ( x) Häc sinh chØ ra ”đúng khi nào , sai khi nào? mệnh đề đúng sai (sai chØ ra 1 phản VD, đúng ph¶i c/m) VD9: xét Đ/S của mệnh đề sau a)  x  R : x2 = -1 b)  x  R : x2 + x + 2  0 H§TP3: GV ®­a ra 2 VD vÒ cách CM 2 mệnh đề trên đúng sau đó yêu cầu HS trả lời. VD10: CMR a) A=“  xZ : n  n 2 ” lµ m® §óng b) A = “  x X : x. 2. x. 1 4. ” lµ. mệnh đề Đúng Cho h/s gi¶i quyÕt vd11 Phát biểu mệnh đề theo dạng “xX , P(x)” vµ chØ râ tÝnh. 6. C¸c kÝ hiÖu  vµ : a) KÝ hiÖu  Cho mênh đề chứa biến P(x) với x  X. Khi đó khẳng định “ Với mọi x thuộc X, P(x) đúng” ( hay P(x) đúng víi mäi x thuéc X “) (1) lµ mét mÖnh đề. Mệnh đề này đúng nếu với x0 tuỳ ý thuộc X, P(x0) là mệnh đề đúng. Mệnh đề này sai nếu có x0  X sao cho P(x0) là mệnh đề sai. Mệnh đề (1) được kí hiÖu lµ “xX, P(x)” hoÆc “xX : P(x)” Kí hiệu “” đọc là “ với mọi “ VD9: xét Đ/S của mệnh đề sau a)  x  R : x2 = -1 b)  x  R : x2 + x + 2  0. H/s c/m mÖnh đề này đúng H/s lµm theo yªu cÇu cña g/v VD10: CMR a) A=“  xZ : n  n 2 ” lµ m® § 1. b) A = “  x X : x 2  x   ” là mệnh đề 4. §óng VD 11: a) Cho mệnh đề chứa biến P(x) : “ x2 M§ nµy sai – 2x + 2 > 0” với x là số thực. Khi đó Có một số thực mệnh đề “ x  R, P(x) “ đúng vì bất. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. đúng sai. để cho (x-3) kì x  R ta đều có : (x+2) =0 x2 – 2x + 2 = ( x – 1)2 + 1 > 0 b) Cho mệnh đề chứa biến P(n) : “2n + 1 lµ sè nguyªn tè “ víi n lµ sè tù nhiên. Khi đó, mệnh đề “  n  N, P(n) “ sai v× víi n = 3 th× P(3) : “23 + 1 Choh/s thùc hiÖn H5, MÖnh là số nguyên tố ” là mệnh đề sai . H/s ph¸t biÓu đề này đúng hay sai? H5: Cho mệnh đề chứa biến P(x) : “ Nếu sai hãy sửa lại cho đúng Víi mäi sè thùc, ta cã (x-3) (x+2) khác 0”. Phát biểu mệnh đề “x R, Khi đó ta có thể viết như P(x)”. (S) sau:”  x R , (x-3) (x+2) =0”,råi g/v giíi thiÖu ký hiÖu tån t¹i b) KÝ hiÖu  : Cho mệnh đề chứa biến P(x) với x  X -Em hiÓu M§ “  x X , P ( x) . Khi đó, khẳng định “Tồn tại x  X ”lđúng khi nào , sai khi nào ? để P(x) đúng” là một mệnh đề, được kí từ đó nêu chú ý hiệu là “  x X , P ( x) ”. MĐ là đúng nếu H/s lµm theo cã Ýt nhÊt mét phÇn tö x0  X sao cho yêu cầu của g/v P(x0) là mđ đúng và là sai nếu P(x) trở thµnh m® sai víi tÊt c¶ c¸c phÇn tö x  X Chó ý: - Để CM mệnh đề “  x X , P ( x) ” là đúng ta cÇn chØ ra mét phÇn tö x0  X sao cho P(x0) là mệnh đề đúng HĐ4: GV hướng dẫn HS biết - Để CM mệnh đề “  x X , P ( x) ” là cách lấy mệnh đề phủ định đúng Ta CM P(x) là MĐ đúng với của mệnh đề có chứa ký hiệu häc sinh nh¾c phÇn tö bÊt kú x  X ,  l¹i 7. Mệnh đề phủ định của mệnh đề Gäi 2h/s :+1em ®­a ra mÖnh cã chøa ký hiÖu  ,  đề dạng “  x X , P ( x) ”, 1 em *A=“  x X , P ( x) ” MĐ phủ định là đưa ra mệnh đề phủ định của A  " x  X , P ( x)". nã. +1 em đưa ra mệnh đề dạng “  x X , P ( x ) ”, 1 em ®­a ra mÖnh đề phủ định của nó.. * A= “  x X , P ( x) ” MĐ phủ định là A  " x  X , P ( x)". 3.Cñng cè : Nêu lại khái niệm mệnh đề, mệnh đề phủ định, mệnh đề kéo theo, mệnh đề đảo, mệnh đề tương đương. Mệnh đề chứa biến, ký hiệu  ,  , mệnh đề phủ định của mệnh đề có chứa ký hiệu  ,  4.Hướng dẫn về nhà: Häc lý thuyÕt, lµm bµi tËp 4,5(sgk trang 9). Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. Tiết 3-4: Đ2. áp dụng Mệnh đề vào suy luận toán học. I/. Môc tiªu: VÒ kiÕn thøc : . N¾m ®­îc mét sè pp suy luËn to¸n häc. . N¾m v÷ng c¸c pp chøng minh trùc tiÕp vµ chøng minh b»ng ph¶n chøng. . Biết phân biệt được giả thiết và kết luận của định lý. . Biết phát biểu mệnh đề đảo, định lý đảo, biết sử dụng các thuật ngữ : “ ĐK cần” , “ĐK đủ” , “ĐK cần và đủ” trong các phát biểu toán học. VÒ kü n¨ng: CM được một số mệnh đề bằng phương pháp phản chứng. Về tư duy và thái độ: RÌn luyÖn cho HS t­ duy l«gÝc to¸n vµ t­ duy s¸ng sña, m¹ch l¹c II/. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: Học sinh: Chuẩn bị kiến thức cũ , học bài và làm bài tập đủ Gíao viên: Bài tập đã photo, hoặc bảng phụ III/. phương pháp dạy học: Cơ bản dùng các phương pháp gợi mở , vấn đáp một cách linh hoạt nhằm giúp HS t×m tßi, ph¸t hiÖn, chiÕm lÜnh tri thøc th«ng qua c¸c H§ ®iÒu khiÓn t­ duy, ®an xen H§ nhãm IV/. TiÕn tr×nh bµi häc: TiÕt 3 - 4 1.ổn định lớp : Líp. Ngµy th¸ng. HS v¾ng mÆt. 10 A3 10 A14 10 A15. 2.Bµi gi¶ng: H§1:KiÓm tra bµi cò : H§ cña GV H§ cña HS GV đưa ra câu hỏi: Chúng ta đã học những mệnh Suy nghĩ và trả lời các câu hỏi của đề nào?Chữa BT 4,5(sgk/9) GV H·y cho biÕt M§ kÐo theo vµ M§ kÐo theo cã thÓ ph¸t biÓu ë nh÷ng d¹ng nµo? Cho vÝ dô Bµi míi: H§ cña GV. H§ cña HS. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Ghi b¶ng. Trang 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. H§2: Hình thành khái niệm định lý và CM định lý H§TP1: -GV đưa ra VD về mệnh đề kÐo theo , yªu cÇu h/s chØ râ tính đúng sai VD1:“ NÕu n lµ sè nguyªn dương thì n3 + 5n chia hết cho 6” VD2: “NÕu n2 lµ mét sè ch½n th× n còng lµ mét sè ch½n ” VD3: 2 lµ sè v« tû hãy phát biểu mệnh đề đó dưới dạng khác. H§TP2:H×nh thµnh kh¸i niÖm Những MĐ trên là MĐ đúng trong toán học gọi đó là những định lý và có thể phát biểu một cách đầy đủ về các định lý trên Sau đó GV phát biểu , rồi ®­a ra ý in nghiªng trong SGK trang 10 HĐTP 3: Củng cố định lý và C/m định lý -GV đưa ra 2 pp để chứng minh định lý -GV hướng dẫn H/s c/m định lý: “Nếu n là số tự nhiªn lÎ th× n 2  1 chia hÕt cho 4 ”. Đ2. áp dụng Mệnh đề vào suy luận to¸n häc. 1.Định lý và chứng minh định lý. VD1’: “Víi mäi n lµ sè nguyªn dương thì n3 + 5n chia hết cho 6” VD2’: “Víi mäi sè tù nhiªn n, NÕu n2 lµ mét sè ch½n th× n còng lµ mét sè ch½n ” VD3’: “Víi mäi sè thùc r, nÕu r lµ HS tr¶ lêi c©u hái sè h÷u tû th× r2-2  0” cña GV: *Trong toán học, định lý là một mệnh đề đúng . Nhiều định lý được VD1 là 1 mệnh đề phát biểu dưới dạng “ đúng.  x  X , P ( x)  Q( x) ” (1) trong đó P(x), Q(x) là mệnh đề chứa biến, X VD2 là 1 mệnh đề là một tập hợp nào đó đúng VD3 là 1 mệnh đề đúng “ NÕu r lµ sè h÷u tû th× r2-2  0” -. C/m b»ng ph¶n chøng:”Víi mäi sè n tù nhiªn ,nÕu 3n+2 lµ sè lÎ th× n lµ sè lΔ. H/s c/m 2 định lý dưới sự hướng dẫn cña GV H/s lªn b¶ng tr×nh H§3: K/n ®iÒu kiÖn cÇn vµ bµy bµi H 1 điều kiện đủ: Cho n lµ sè tù nhiªn HĐTP1: GV đưa ra K/n điều lẻ tuỳ ý. Khi đó , kiện cần và điều kiện đủ n=2k+1, k  N. Suy H§TP2: GV cho H/s lµm H2 ra n 2 1  Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. * Phương pháp để CM định lý: ( cã 2 PP) PP1: CM trùc tiÕp -Lấy x tùy ý thuộc X mà P(x) đúng. -Dïng suy luËn vµ nh÷ng kiÕn thøc toán họcđã biết chỉ ra rằng Q(x) đúng PP2:CM ph¶n chøng -Gi¶ tån t¹i x0 thuéc X sao cho P(x0) đúng và Q(x0) sai, tức là M§(1) lµ sai -Dïng suy luËn vµ nh÷ng kiÕn thøc toán học đã biết để đi đến mâu thuÉn. 2.Điều kiện cần và điều kiện đủ: Cho định lý dưới dạng “  x  X , P( x)  Q( x) ”(1) P(x)®­îc gäi lµ gi¶ thiÕt vµ Q(x) được gọi là kết luận của định lý. §Þnh lý trªn cßn ®­îc ph¸t biÓu: +)P(x) là ĐK đủ để có Q(x) Trang 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. Hãy phát biểu định lý sau dưới dạng điều kiện cần và điều kiện đủ ? “ NÕu 1 tam gi¸c cã b×nh phương của một cạnh bằng tổng bình phương của 2 cạnh kia thì tam giác đó là tam gi¸c vu«ng” Cho h/s lµm H3 : bµi 8, 9 trong SGK trang 12. HĐ4: KN Định lý đảo, ĐK cần và đủ. H§TP1: GV ®­a ra 1 mÖnh đề:”Với mọi số nguyên dương n, n không chia hết cho 3 th× n 2 chia cho 3 d­ 1” đúng, em cho biết tính đúng sai mệnh đề, hãy thiết lập mệnh đề đảo của mệnh đề trên và cho biết tính đúng sai. Lúc đó mệnh đề đảo được gọi là định lý đảo.Khi đó ta nói P(x) là đk cần và đủ để có Q(x). H§TP2: GV cho HS lµm phát biểu lại đk cần và đủ 2 mệnh đề trong VD trên 3.Cñng cè GV cho HS lµm bµi tËp 8, 9. Cñng cè toµn bµi Nêu PP để CM một định lý 4.Hướng dẫn về nhà Bµi tËp vÒ nhµ 6,7,11. GV hướng dẫn bài số 7,11.. 4k 2  4k  1  1. =4k(k+1) chia hÕt cho 4 Gi¶ sö 3n+2 lµ sè lÎ vµ n = 2k (k thuéc N). Khi đó, 3n+2 = 6k+2 = 2(3k+1) ch½n => M©u thuÉn. - HS đứng tại chỗ tr¶ lêi bµi H2 HS đứng tại chỗ trả lêi bµi H3 H/s tr¶ lêi: lµ mÖnh đề đúng. “ n 2 chia cho 3 d­ 1 th× n kh«ng chia hÕt cho 3” Mệnh đề đảo này đúng. +)Q(x) là ĐK cần để cóP(x). 3.Định lý đảo, ĐK cần và đủ Xét MĐ đảo của định lý dưới dạng (1) “  x  X , Q( x)  P( x) ”(2) M§ (2) cã thÓ § hoÆc sai NÕu M§(2) § th× nã ®­îc gäi lµ định lý đảo của dạng (1). Khi đó sẽ được gọi là định lý thuận. Định lý thuận và đảo được viết gộp lại thành một định lý “  x  X , P( x)  Q( x) ” Khi đó ta nói: “P(x) là ĐK cần và đủ để có Q(x)” “P(x) nÕu vµ chØ nÕu Q(x)” “P(x) khi vµ chØ khi P(x)” “ĐK cần và đủ để có P(x) là có Q(x)”. Phô lôc: Gîi ý CM c¸c VD: VD1: “Với mọi n là số nguyên dương thì n3 + 5n chia hết cho 6” Ta cã: n3 + 5n = (n3 – n) + 6n vµ n3 – n = (n-1) n (n+1) lµ tÝch cña 3 sè nguyªn liªn tiÕp th× chia hÕt cho 2 vµ 3 => Chia hÕt cho 6 VD2: “Víi mäi sè tù nhiªn n, NÕu n2 lµ mét sè ch½n th× n còng lµ mét sè ch½n ” CMPC: Giả sử n không chẵn khi đó n là số lẻ , viết được dưới dạng n = 2k+1 => n2 = (2k+1)2 = 2(2k2 + 2k) +1 => n2 còng lµ sè lÎ => m©u thuÉn VD3: “Víi mäi sè thùc r, nÕu r lµ sè h÷u tû th× r2-2  0”. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. C/m bằng p/c: Giả sử 2 là số hữu tỷ, khi đó 2 viết được dưới dạng phân số tối gi¶n: 2 =. a trong đó a,b là những số nguyên và nguyên tố cùng nhau, Từ đó suy ra b. b 2 =a hay 2b2 = a2 Điều đó chứng tỏ a là một số chẵn. Đặt a = 2k ta có 2b2 =(2k)2 = 4k2 hay b2 = 2k2 => b lµ sè ch½n=> m©u thuÉn. Tiết 5 : Luyện tập phần mệnh đề..... 1.ổn định lớp : Líp. Ngµy th¸ng. HS v¾ng mÆt. 10 A3 10 A14 10 A15. 2.Bµi gi¶ng: H§1:KiÓm tra bµi cò : ( Lång trong qu¸ tr×nh lµm bµi tËp råi kiÓm tra lý thuyÕt) Bµi míi: H§ cña GV H§2: GV tæng hîp l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn nhí H§3: GV gäi HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp sè 7, 11 trang 12 SGK. GV ch÷a bµi tËp h/s tr×nh bày trên bảng, sau đó GV cÇn nhÊn m¹nh l¹i vÒ PP C/m ph¶n chøng. HĐ4: GV cho HS đứng tại chç tr¶ lêi bµi tËp phÇn luyện tập , sau đó GV nhận xÐt vµ cÇn ph©n tÝch c¸ch gi¶i vµ chØ ra chç sai cña HS(nÕu cã) * PhÇn luyÖn tËp cã c©u hái trắc nghiệm GV cần hướng dÉn HS lµm c©u hái tr¾c nghiÖm vµ c¸ch lo¹i trõ c©u sai.. H§ cña HS Ghi b¶ng h/s tr¶ lêi c©u hái cña g/v Bµi 7/12: Giả sử a+ b < 2 ab khi đó a+b2 -H/s lªn b¶ng ch÷a bµi 2 ab =  a  b  < 0. Sai tËp sè 7 suy ra m©u thuÉn Bµi 11/12: Gi¶ sö n2 chia hÕt cho 5 vµ n -HS lªn b¶ng ch÷a bµi kh«ng chia hÕt cho5. *NÕu n= 5k  1, k  N th× n2 = tËp sè 11 25k2  10k + 1 = 5(5k2  2k) +1 kh«ng chia hÕt cho 5. n= 5k  2, k  N th× n2 = HS đứng tại chỗ trả lời *Nếu 2 2 c¸c bµi tËp phÇn luyÖn 25k  20k + 4 = 5(5k  4k) +4 nµy tËp, cÇn gi¶i thÝch râ rµng kh«ng chia hÕt cho 5. §iÒu 2 m©u thuÉn víi gi¶ thiÕt n chia và đầy đủ? hÕt cho 5.. - HS lµm bµi tËp. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. H§5: GV ph¸t bµi tËp pho to cho HS làm sau đó gọi HS lªn b¶ng ch÷a.. trong phÇn giÊy pho to cña GV. 3.Cñng cè toµn bµi: Cần nhấn mạnh cho HS thấy được ý nghĩa và vai trò của mệnh đề, đặc biệt ý nghĩa thùc tiÔn cña nã. 4.Hướng dẫn về nhà GV yêu cầu HS hoàn thành đầy đủ các bài tập ở trên lớp + Làm tiếp các bài tập đã photo. TiÕt 6 : LuyÖn tËp I/. Môc tiªu: VÒ kiÕn thøc : Giúp học sinh hệ thống lại một số kiến thức: Mệnh đề, mệnh đề phủ định của 1mệnh đề, phương pháp chứng minh mệnh đề chứa biến x, x đúng sai, phương ph¸p chuóng minh ph¶n chøng. HiÓu ®­îc c¸c bµi tËp d¹ng trªn. VÒ kü n¨ng: CM được một số mệnh đề bằng phương pháp phản chứng. Vận dụng được lý thuyết để giải các bài tập 19,20,21 và các bài tập bổ sung. Về tư duy và thái độ: Tập trung cao trong hoạt động nhóm, phát huy logíc của từng học sinh. Phải có sự høng thó ; RÌn luyÖn cho HS t­ duy l«gÝc to¸n vµ t­ duy s¸ng sña, m¹ch l¹c II/. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: Học sinh: Chuẩn bị kiến thức cũ , học bài và làm bài tập đủ Gíao viên: Bài tập đã photo, hoặc bảng phụ III/. phương pháp dạy học: Cơ bản dùng các phương pháp gợi mở , vấn đáp một cách linh hoạt nhằm giúp HS t×m tßi, ph¸t hiÖn, chiÕm lÜnh tri thøc th«ng qua c¸c H§ ®iÒu khiÓn t­ duy, ®an xen H§ nhãm IV/. TiÕn tr×nh bµi häc: 1.ổn định lớp : Líp. Ngµy th¸ng. HS v¾ng mÆt. 10 A3. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên 10 A14 10 A15. 2.Bµi gi¶ng: H§1:KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra trong giê Bµi míi: H ® cña gi¸o viªn Hoạt động 1: Chữa bài tËp 19a,b,c s¸ch gi¸o khoa n©ng cao Mệnh đề: “ x X, P(x) “ đúng khi nào?. Hoạt động 2: Th¶o luËn nhãm bµi 19d. Cho biết phương pháp chøng minh c©u d nµy? Cho biÕt d¹ng tæng qu¸t khi n ch½n, n lÏ?. Hoạt động 3: Tiến hành tù gi¶i bµi 20, 21 Gäi häc 1 sinh tr¶ lêi bµi 20.. H ® cña häc sinh §óng khi chØ ra mét gi¸ trÞ x X sao cho P(x) tho¶ m·n . Sai khi chØ ra mét gi¸ trÞ x X sao cho P(x) kh«ng tho¶ m·n.. Chøng minh mÖnh đè sai trong hai trường hợp n chẵn, n lÏ. n: ch½n  n = 2k, k N. n: lÏ  n=2k +1, kN. Häc sinh tr¶ lêi. Néi dung ghi b¶ng Bµi 19: a. A = “ x  R, x2 = 1”: Mệnh đề đúng. Lấy x= 1  R, x2 = 1 mệnh đề A đúng. Ā = “ x  R, x2 ‡ 1. b. B = “  n  N, n(n+1) lµ sè chính phương”: Mệnh đề đúng LÊy n =0  N, n(n+1) = 0: lµ 1 sè chính phương.  mệnh đề B đúng. B = “ n  N, n(n+1) kh«ng phải là số chính phương. c. C = “ x  R, (x-1)2 ‡ x 1” Mệnh đề sai. LÊy x =1 R, (x-1)2 = x-1( =0)  Mệnh đề C sai.. c. = “  x  R, (x-1)2 =x-1”. d.D = “ n N, n2 +1 kh«ng chia hết cho 4”: Mệnh đề đúng. Chøng minh: -Víi n ch½n  n = 2k, k  N  n2 +1 = (2k)2 +1 = 4k2 +1: Kh«ng chia hÕt cho 4. -Víi n lÏ  n = 2k+1, k N.  n2 +1 =(2k+1)2 +1 = 4k2+4k +2: kh«ng chia hÕt cho 4. VËy : n N; n2 +1 kh«ng chia hÕt cho 4.  Mệnh đề D đúng. Bµi 20: Phương án đúng là: (b) Bµi 21:. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. Häc sinh tr¶ lêi. Phương án đúng là: (a). Gäi häc tr¶ lêi t¹i chæ 21. Bài 1: Đáp án đúng là (d). Häc sinh tù th¶o luËn råi ®­a ra kÕt qu¶. So s¸nh kÕt qu¶ cña Bµi 2: §¸p ¸n (d). tïng nhãm. Häc sinh tù th¶o luËn råi ®­a ra kÕt qu¶. So s¸nh kÕt qu¶ cña Bài 3: Đáp án đúng là (a). tïng nhãm. Häc sinh tù th¶o luËn råi ®­a ra kÕt qu¶. So s¸nh kÕt qu¶ cña tïng nhãm. Bài 4: Đáp án đúng là (c). 3.Cñng cè. Lµm bµi tËp bæ sung Viết đề bài trên bảng phụ. Thảo luận nhóm Bµi 1: Cách phát biểu nào sau đây không thể dùng để phát biểu mệnh đề A  B a. NÕu A th× B. b. A kÐo theo B. c. A là điều đủ để có B. d. A là điều kiện cần để có B. Bµi 2: Trong các mệnh đề tương đương sau đây, mệnh đề nào sai. a. nlµ sè nguyªn lÏ  n2 lµ sè lÎ. b. n chia hÕt cho 3  tæng c¸c ch÷ sè cña n chia hÕt cho 3. c. ABC là tam giác đều  AB = BC và góc A bằng 600. d. ABCD lµ h×nh ch÷ nhËt  AC = BD. Bµi 3: Trong các mệnh đề sau, mệnh đề nào đúng? a. n N; n2 +1 kh«ng chia hÕt cho 3. b.  x  R, |x| < 3  x<3. c.  x  R, (x-1)2 ‡ x-1. d. n N; n2 +1 chia hÕt cho 4. Bµi 4: Trong các mệnh đề sau, mệnh đề nào có mệnh đề phủ định? Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. a. n N: 2n > n. b.  x  R: x < x+1. c.  x  Q : x2 = 2. d.  x  R: 3x = x2+1. 4.Hướng dẫn về nhà : DÆn dß so¹n bµi: TËp hîp vµ c¸c phÐp to¸n trªn tËp hîp.. PHụ lục: Bài tập làm thêm phần mệnh đề:. C©u1: Cho c¸c c©u sau: 1. Ôi hôm nay trời đẹp quá! 2. 5+3x = 7 3. Tèi nay b¹n cã bËn kh«ng? 4. 9+3 = 12+8 5. Chủ tịch nước Việt Nam nhiệm kỳ 2006-2010 là: Nguyễn Minh Triết 6. Bộ trưởng Bộ giáo dục Nguyễn Thiện Nhân quá giỏi ! 7.  x  R , x > x2 8.  x  R, y  R : x  y  y Sè c©u lµ M§ trong c¸c c©u trªn lµ: A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 Câu2: Trong các MĐ sau đây MĐ nào không là định lý: A.  n  N , n2  2 => n  2 B.  n  N , n2  3 => n  3 C.  n  N , n2  6 => n  6 D.  n  N , n2  9 => n  9 Câu3: Trong các MĐ sau đây MĐ nào là MĐ đúng: A.  x  R , x> -2 => x2 > 4 B.  x  R , x > 2 => x2 > 4 C.  x  R , x2 > 4 => x > 2 D.  x  R , x2 > 4 => x >- 2 C©u 4: C¸c M§ sau ®©y §/ S . H·y gi¶i thÝch a) Hai tam gi¸c b»ng nhau khi vµ chØ khi chóng cã cïng diÖn tÝch. b) Hai tam giác bằng nhau khi và chỉ khi chúng đồng dạng và có 1cạnh bằng nhau. c) Mét  lµ vu«ng khi vµ chØ khi nã cã mét gãc( trong ) b»ng tæng 2 gãc cßn l¹i. d) Một  là tam giác đều khi và chỉ khi nó có 2 trung tuyến = nhau và một góc 600 Câu 5: MĐ sau đây Đ/ S. Nếu S hãy sửa lại cho đúng. a)  x  R, x  x 2 b)  x  R , x  3  x  3 c)  n  N , n2 + 1 kh«ng chia hÕt cho 3. d)  a Q , a 2  2 Câu6: Lập mệnh đề phủ định của các mệnh đề sau a)  x  R , x > x2. e)  x  R, x 2   1. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. b)  n  N , n2 + 1 chia hÕt cho 4 c)  x  R , x2 + x + 1 > 0 d)  r Q, r 2  3. g) Cã mét sè tù nhiªn nhá h¬n 0 h)  x  R, y  R : x  y  y i) x  R, y  R : x  y  0. Câu7: Chứng minh các mệnh đề sau: a) Bình phương của số nguyên lẻ chia cho 4 đều có số dư là 1. b) Cã sè nguyªn tè kh«ng ph¶i lµ sè lÎ. c) Mọi phương trình bậc nhất ax + b = 0, a khác 0 đều có nghiệm. d) Có phương trình bậc hai vô nghiệm. Câu 8: Chứng minh bằng phản chứng các mệnh đề sau. a) Với số nguyên n đã cho, nếu 5n + 1 là một số chẵn thì n là một số lẻ b) Nếu phương trình bậc hai ax2 + bx + c = 0 Vô nghiệm thì a và c cùng dấu c) NÕu x  1 vµ y  1 Th× x + y + xy  1. TiÕt 7:. §3. tËp hîp vµ c¸c phÐp to¸n trªn tËp hîp. I/. Môc tiªu: VÒ kiÕn thøc : N¾m ®­îc kh¸i niÖm tËp hîp tËp con, 2 tËp hîp b»ng nhau HiÓu c¸c phÐp to¸n :giao , hîp , hiÖu cña 2 tËp hîp, phÇn bï cña mét tËp con VÒ kü n¨ng: Sử dụng đúng các ký hiệu. ,, , ,  , \, C E A. BiÕt biÓu diÔn tËp hîp b»ng c¸c c¸ch: LiÖt kª phÇn tö cña tËp hîp hoÆc chØ ra tÝnh chất đặc trưng của tập hợp VËn dông c¸c kh¸i niÖm tËp con, hai tËp hîp b»ng nhau vµo gi¶i bµi tËp Thùc hiÖn c¸c phÐp to¸n lÊy giao cña 2 tËp hîp, hîp cña 2 tËp hîp, phÇn bï cña những tập con trong những ví dụ đơn giản Biết dùng biểu đồ ven để biểu diễn giao của 2 tập hợp, hợp của 2 tập hợp Về tư duy và thái độ RÌn luyÖn cho HS t­ duy l«gÝc to¸n vµ t­ duy s¸ng sña, m¹ch l¹c BiÕt to¸n häc øng dông trong thùc tiÔn nh­ thÕ nµo?. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. II.ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh Häc sinh : Bµi cò Giáo viên : Bài tập đã photo, hoặc bảng phụ III.Gợi ý phương pháp dạy học Sử dụng các phương pháp dạy học cơ bản sau một cách linh hoạt nhằm giúp HS tìm tòi, phát hiện, chiếm lĩnh tri thức : Gợi mở, vấn đáp VI.TiÕn tr×nh bµi häc 1.ổn định lớp : Líp. Ngµy th¸ng. HS v¾ng mÆt. 10 A3 10 A14 10 A15. 2.Bµi gi¶ng: H§1:KiÓm tra bµi cò : ( Lång trong qu¸ tr×nh lµm bµi tËp råi kiÓm tra lý thuyÕt) H§ cña GV Hãy nhắc lại tên những tập hợp số đã biết? Bµi míi: H§ cña GV H§ cña HS H§2: H×nh thµnh kh¸i niÖm HS nghe vµ ghi nhËn kiÕn thøc vÒ tËp hîp míi. H§TP1: -GV ®­a ra KN vÒ tËp hîp vµ HS hiÓu ®­îc mçi tËp hîp H/s ®­a ra vÝ dô gåm c¸c phÇn tö cïng cã chung mét hay vµi tÝnh chÊt vÒ tËp hîp nào đó. h/s chØ ra phÇn tö thuéc, kh«ng §­a ra phÇn tö thuéc tËp thuéc tËp hîp nªu hîp, phÇn tö kh«ng thuéc ra ë VD trªn tËp hîp vµ biÓu diÔn minh họa bằng biểu đồ ven. -. H§ cña HS 1 h/s đứng tại chỗ trả lời câu hỏi Ghi b¶ng §3. tËp hîp vµ c¸c phÐp to¸n trªn tËp hîp. 1.TËp hîp: +TH lµ mét KN c¬ b¶n cña to¸n học.Thông thường, mỗi tập hợp gồm c¸c phÇn tö cïng cã chung mét vµi tính chất nào đó. VD1: TËp hîp c¸c sè ch½n. Tập hợp tất cả HS trường THPT TP, vv… + a  X : a lµ phÇn tö cña tËp hîp a  X : a kh«ng lµ phÇn tö cña tËp hîp. + Dùng biểu đồ ven để biểu diễn minh họa một tập hợp nào đó.. .A - KN tËp rçng vµ kÝ hiÖu. H§TP2: GV ®­a ra VD vÒ. HS biÕt lÊy VD vÒ tËp hîp . Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. .B. + Mét tËp hîp kh«ng cã phÇn tö nµo gäi lµ tËp rçng vµ kÝ hiÖu  . VD2: TËp hîp tÊt c¶ c¸c nghiÖm cña Trang 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. tập  , sau đó yêu cầu HS lấy H/s nêu 2 VD về 2c¸ch biÓu diÔn VD. tËp hîp -GV ®­a ra c¸c c¸ch biÓu diÔn tËp hîp vµ kÝ hiÖu. H§3: KN tËp con vµ tËp hîp b»ng nhau: H§TP1: GV ®­a ra KN tËp con cña mét tËp hîp, cho VD, biểu diễn chúng dưới dạng biểu đồ ven.. -Trong c¸c h×nh sau, h×nh nµo biÓu diÔn tËp con, h×nh nµo biÓu diÔn 2 tËp hîp b»ng nhau. A. H§TP2: GV ®­a ra KN 2 tËp hîp b»ng nhau, cho VD, biểu diễn chúng dưới dạng biểu đồ ven.. C. - Cho tËp hîp A = { a ; b ; c} tìm tập con của tập hợp đó.. C. HĐ4: Yêu cầu HS đọc và hiÓu c¸ch viÕt tËp con cña tËp sè thùc. H§5: H×nh thµnh KN c¸c phÐp to¸n trªn tËp hîp. H§TP1: GV ®­a ra KN phÐp hîp cña 2 tËp hîp, cho VD, biểu diễn chúng dưới dạng biểu đồ ven. H§TP2: GV ®­a ra KN phÐp giao cña 2 tËp hîp, cho VD, biểu diễn chúng dưới dạng biểu đồ ven. H§TP3: GV ®­a ra KN phÇn bï cña 2 tËp hîp, cho VD, biểu diễn chúng dưới. B. B A. D. D. -HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi c¸c ho¹t động H3; H4 - HS đọc và nhớ c¸ch viÕt tËp con cña tËp sè thùc ë trang 18/SGK. - HS ghi nhËn kiÕn thøc míi vÒ c¸c phÐp to¸n cña tËp hîp. - Yªu cÇu HS biÕt t×m c¸c phÐp to¸n cña tËp hîp khi cho trước 2 tập hîp.. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. ph tr x2+ 3x +5 = 0 lµ tËp  §Ó b/diÔn mét tËp hîp cã 2 c¸ch: *LiÖt kª c¸c phÇn tö cña tËp hîp VD3: A = 2 ; 5 ; 7 ; 9 ;12 *Chỉ rõ tính chất đặc trưng cho các phÇn tö cña tËp hîp. VD4: B = x  R ( x  1)( x  4)  0 2.TËp con vµ tËp hîp b»ng nhau a) TËp con: A  B  (  x , x  A  x B ) *Ta nãi: A bÞ chøa trong B Hay B chøa tËp A hoÆc viÕt B  A *  lµ tËp con cña mäi tËp hîp. *A  A víi mäi tËp hîp A * A  B , B  C th× A  C *A  B:A kh«ng lµ tËp con cña B VD5: Cho c¸c tËp hîp A= { 2; 3; 4 } B = { 1; 2; 3; 4; 6} C = {1; 3; 4; 5; 7 } A  B ; A  C ; B  C. b) TËp b»ng nhau: A = B  ( A  B vµ B  A ) A  B : A kh«ng b»ng B VD6: A = { x  N x lµ béi chung cña 4 vµ 6 } B = { x  N x lµ béi cña 12 } Ta cã : A = B c) Mét sè tËp con cña tËp sè thùc: ( SGK) 3.C¸c phÐp to¸n trªn tËp hîp: a) PhÐp hîp: A  B ={x x  A hoÆc x  B } VD7: A = [ -3 ; 3] B = ( -1 ; 5 ) A  B = [ -3 ; 5 ) b) PhÐp giao: A  B ={x x  A vµ x  B } VD8: A = [ -3 ; 3] B = ( -1 ; 5 ) A  B = [ -1 ; 3 ] c) HiÖu 2 tËp hîp: A\ B = { x x  A vµ x  B } VD9: A = [ -3 ; 3] B = ( -1 ; 5 ) Trang 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. dạng biểu đồ ven. H§TP4: GV ®­a ra KN hiÖu cña 2 tËp hîp, cho VD, biểu diễn chúng dưới dạng biÓu. A \ B = [ -3 ; -1 ] d)PhÐp lÊy phÇn bï: A B Cho A  B .PhÇn bï cña A trong B, kÝ hiÖu lµ -HS suy nghÜ vµ CBA = { x x  B , x  A } tr¶ lêi c¸c c©u hái VD10: A = [ -3 ; 3] B = (-4 ; 5 ) cña g/v CBA = (- 4 ;-3)  (3; 5 ). 3.Cñng cè : Nêu những vấn đề hôm nay đã học. 4.Hướng dẫn về nhà: Lµm BT 22 -> 30(trang 20) TiÕt 8-9: LuyÖn tËp vÒ tËp hîp I. Môc tiªu: Gióp häc sinh Ôn tập kiến thức, củng cố và rèn luyện kỹ năng đã học trong bài Đ3. HS ph¶i biÕt tr×nh bµy lêi gi¶i cña c¸c bµi tËp nªu trong tiÕt luyÖn tËp. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh ChuÈn bÞ cña HS : Bµi cò Chuẩn bị của GV : Bài tập đã photo, hoặc bảng phụ III.Gợi ý phương pháp dạy học Sử dụng các phương pháp dạy học cơ bản sau một cách linh hoạt nhằm giúp HS tìm tòi, phát hiện, chiếm lĩnh tri thức : Gợi mở, vấn đáp, gợi động cơ, để làm việc với nội dung mới, để củng cố hoặc kiểm tra. IV. tiÕn tr×nh bµi häc 1.ổn định lớp : Líp. Ngµy th¸ng. HS v¾ng mÆt. 10 A3 10 A14 10 A15. 2.Bµi gi¶ng: H§1:KiÓm tra bµi cò : H§ cña GV H§ cña HS H·y nªu c¸c c¸ch cho tËp hîp, k/n tËp con cña HS lªn b¶ng tr×nh bµy lý thuyÕt vµ ch÷a mét tËp hîp,tËp hîp b»ng nhau. C¸c phÐp to¸n BT 34, 41 vÒ tËp hîp.. Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Bïi ThÞ Minh H¶i. Trường THPT Thái Phiên. Bµi míi: H§ cña GV H§2: +GV tæng hîp l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn nhí +GV ®­a ra c¸c d¹ng bµi tËp và phương pháp làm các dạng đó của phần tập hợp. H§3: -GV gọi HS đứng tại chỗ trả lê c¸c bµi tËp sau: 35, 38 H§4: -GV gäi HS lªn b¶ng ch÷a c¸c bµi tËp 31, 32, 33, 34, 36, 37, 39, 40, 41,42 -Mçi bµi tËp GV cÇn nhÊn m¹nh c¸ch lµm vµ chän PP tèi ­u nhÊt, ®­a ra ý nghÜa của từng loại bài tập đó H§5: GV ph¸t bµi tËp pho to cho HS làm sau đó gọi HS lªn b¶ng ch÷a.. H§ cña HS. Ghi b¶ng TiÕt 8,9: LuyÖn tËp 1.Ch÷a BT vÒ nhµ Bµi 34 (Trong vë BT) -HS đứng tại chỗ Bài 41 (Trong vở BT) tr¶ lêi c¸c bµi tËp 35, 36 cÇn gi¶i thÝch râ rµng vµ đầy đủ? 2.Bµi tËp lµm thªm: -HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp. Bµi1: Cho A ={a; b} B = {a; b; c; d} *Câu a) có thể đặt Tìm tập hợp X sao cho mét c©u hái kh¸c a) X  A vµ X  B nh­ thÕ nµo mµ b) A  X  B c¸ch gi¶i nh­ c) A  X = B trªn? Bµi 2: T×m tËp hîp A, B biÕt. *Nªu thuËt to¸n  A \ B  1;5;7;8 cña c©u b)   B \ A  2;10  A  B  3;6;9 . *ở bài 3 có thể đặt c©u hái nh­ thÕ nµo? (B»ng c¸ch biÓu diÔn trôc sè t×m nghiÖm cña hÖ ). Bµi 3:T×m A  B  C ; A  B  C biÕt a)A=(-  ,1] B =[1,+  ) C = (0,1) b)A=[0,3] B=(1,5) C=(0,1) c) A = {x  R/ x>=2} B = {x  R / -1  x  5 } C = {x  Z / (2x-1)(x2-6x+5)} - HS lµm bµi tËp T×m (A  B)  C, (A  B)  C x  5 trong phÇn giÊ Bµi 4:  x  1 y pho to cña GV  x  2 . 3.Cñng cè: NhÊn m¹nh cho HS thÊy ®­îc ý nghÜa vµ vai trß tËp hîp, c¸c d¹ng bµi tËp vµ pp gi¶i các dạng đó. 4.Hướng dẫn về nhà: GV yêu cầu HS hoàn thành đầy đủ các bài tập ở trên lớp Làm tiếp các bài tập đã pho to. Tiết 10 -11: Đ4. số gần đúng và sai số I/. Môc tiªu: VÒ kiÕn thøc Giáo án đại số 10 nâng cao- năm học 2009-2010 Lop10.com. Trang 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>