Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 5 - Tiết 17 đến 20

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án Ngữ văn 6. Trường THCS Đạ Long. Tuaàn 5 Tieát 17. Ngày soạn: 22/09/2012 Ngaøy daïy: 24/09/2012 Tieáng Vieät:. TỪ NHIỀU NGHĨA VAØ HIỆN TƯỢNG CHUYỂN NGHĨA CỦA TỪ. A/Mức độ cần đạt - Hiểu thế nào là từ nhiều nghĩa. - Nhận biết nghĩa gốc nghĩa chuyển trong từ nhiều nghĩa. - Biết đặt câu có từ được dùng với nghĩa gốc, từ được dùng với nghĩa chuyển. B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ 1. Kiến thức: - Từ nhiều nghĩa. - Hiện tượng chuyển nghĩa của từ. 2. Kó naêng: - Nhận diện được từ nhiều nghĩa. - Bước đầu biết sử dụng từ nhiều nghĩa trong hoạt động giao tieáp. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vốn từ. C/Phöông phaùp: Thuyeát trình, phaùt vaán, phaân tích ví duï. D/Tieán trình daïy hoïc 1. Ổn định lớp : 6a1........................................................ 6a2.......................................................... 6a3.......................................................... 2. Bài cũ : - Thế nào là nghĩa của từ? Nêu một số cách giải thích nghĩa của từ? - Giải thích nghĩa từ sông, đông đúc? 3. Bài mới : - Lời vào bài: Tiếng Việt có khả năng diễn đạt tinh tế các sắc thái tình cảm, suy nghĩ của con người cũng như đặc điểm của mọi sự vật hiện tượng. Đó chính là nhờ từ Tiếng Việt có nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ. - Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức Tìm hiểu chung Từ nhiều nghĩa I. Tìm hieåu chung - Hs: Đọc bài thơ những cái chân 1. Từ nhiều nghĩa: - Gv: Kể tên các loại chân trong bài thơ? Đặc điểm * Vd: Nghĩa của từ chân của các loại chân ấy có gì giống nhau? Kể tên các - Bộ phận dưới cùng của cơ thể người chaân khaùc maø em bieát? - Bộ phận dưới cùng của đồ vật, đỡ đồ vật. - HSTL trả lời. - Bộ phận dưới cùng tiếp giáp, bám sát (1)Bộ phận dưới của cơ thể người hay động vật, mặt đất dùng để đi, đứng: đau chân. -> Từ nhiều nghĩa (2)Bộ phận dưới cùng của một số đồ vật, có tác dụng * Ghi nhớ: Sgk/56 đỡ cho các bộ phận khác: Chân giường. 2. Hiện tượng chuyển nghĩa của từ: (3) Bộ phận dưới cùng của một số đồ vật, tiếp giáp - Chuyển nghĩa là hiện tượng thay đổi & baùm chaët vaøo maët neàn: chaân ñeâ. nghĩa của từ, tạo ra những từ nhiều. Giaùo vieân: Bạch Thị Thanh Vâaân. 1. Lop8.net. Năm học 2012-2013.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án Ngữ văn 6. Trường THCS Đạ Long. - Gv: Nhận xét về nghĩa của từ? - Hs: coù theå coù moät nghóa hay nhieàu nghóa. - Hs: Đọc ghi nhớ. Hiện tượng chuyển nghĩa của từ - Gv: Các em thấy từ chân có rất nhiều nghĩa là nhờ hiện tượng chuyển nghĩa. Nghĩa nào xuất hiện đầu tiên và được sử dụng phổ biến là nghĩa gốc. Còn các nghĩa khác hình thành trên cớ sở nghĩa gốc gọi là nghóa chuyeån. - Gv: Vaäy nghóa goác laø gì, nghóa chuyeån laø gì? - Hs: Trả lời. - Gv cho thêm Vd. Yêu cầu hs giải nghĩa các từ mắt, nghóa naøo laø nghóa goác? a. Maét beù troøn xoe. b. Những quả na đã bắt đầu mở mắt. c. Caây mía coù nhieàu maét - Hs: Trả lời - Gv: Trong một câu cụ thể, một từ thường được duøng maáy nghóa ? - HS : Trả lời. Luyeän taäp 1. GV hướng dẫn HS làm bài theo nhóm Đau đầu, nhức đầu Đầu Đầu sông, đầu đường Đầu tiên, đầu mối 2. Những trường hợp chuyển nghĩa - Laù : Laù phoåi, laù laùch. - Quaû : Quaû thaän, quaû tim . 3. Tìm thêm cho mỗi hiện tượng chuyển nghĩa trên với 3 ví dụ? - Chỉ sự vật chuyển thành chỉ hành động : Hộp sơn - Sơn cửa. Cái bào - Bào gỗ. - Chỉ hành động chuyển thành đơn vị. Boù luùa - 3 boù luùa.Naém côm - 3 naém côm. 4. Gv hướng dẫn Hs làm Hướng dẫn tự học - Học thuộc lòng ghi nhớ, phân biệt được nghĩa gốc, nghóa chuyeån. - Soạn bài: Chữa lỗi dùng từ. + Đọc kĩ các lỗi dùng từ trong Sgk. Giaùo vieân: Bạch Thị Thanh Vâaân. 2. Lop8.net. - Nghĩa gốc: Là nghĩa xuất hiện từ đầu. Vd: Lan chaïy nhanh. - Nghĩa chuyển : Là nghĩa được hình thành trên cơ sở của nghĩa gốc. Vd: Haøng baùn raát chaïy * Ghi nhớ sgk/56 II. Luyeän taäp : Baøi 1/56: Một số từ chỉ bộ phận của con người coù sự chuyển nghĩa Mũi to, Mũi tẹt Mũi Mũi kim, Mũi thuyền Mũi đñất,( muõi Caø Mau ) Caùc muõi caùnh quaân Mắt: Mắt mèo, mắt dứa, mắt cá... Baøi 2/56: Từ chỉ bộ phận caâây cối chuyển nghĩa chỉ bộ phận cơ thể người + Lá: Lá phổi, lá lách, lá gan, lá mỡ. + Quả: Quả tim, quả thận + Buùp: Buùp ngoùn tay + Laù lieãu: Mắt laù liễu, mắt laù raêm. Baøi 3/ 57 a) Chỉ sự vật chuyển thaønh chỉ hoạt đñộng Caùi haùi  Haùi rau; Caùi baøo  Baøo gỗ; Caø muối  Muối dưa; Hộp sơn  Sơn cửa b) Hành động  Đơn vị; Đang bó lúa  Ba bó lúa; Đang nắm cơm  Vài nắm cơm; Cuộn bức tranh  Ba bức tranh; Đang gói bánh  Ba gói bánh Baøi 4/56: a) Tác giả nêu hai nghĩa của từ (Bụng ) thiếu một nghĩa nữa là bụng phình to ở giữa một sự vật b) Nghĩa của các trường hợp sử dụng từ bụng … Ẩm bụng (Nghĩa 1) … Bụng chân (nghĩa 2 ) …Tốt bụng (Nghĩa 3) III. Hướng dẫn tự học * Bài cũ: Nắm được kiến thức về từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ. Đặt câu có sử dụng từ nhiều nghĩa. Năm học 2012-2013.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Ngữ văn 6. Trường THCS Đạ Long. + Thử sửa lỗi dùng từ của các từ đó. * Bài mới: Soạn bài: Chữa lỗi dùng từ E/Ruùt kinh nghieäm ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Tuaàn 5 Tieát 18. Ngày soạn: 24/09/2012 Ngaøy daïy: 28/09/2012. Taäp laøm vaên: LỜI VĂN, ĐOẠN VĂN TỰ SỰ A/Mức độ cần đạt -Hiểuđđược thế nào là lời văn, đoạn văn trong văn bản tự sự. - Hiểu cách phân tích lời văn, đoạn văn để đọc-hiểu văn bản và tạo lập văn bản. B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ 1. Kiến thức: - Lời văn tự sự dùng để kể người kể việc - Đoạn văn tự sự: Gồm một số câu được xác định bằng hai dấu chấm xuống dòng. 2. Kó naêng: - Bước đầu biết dùng lời văn, triển khai ý, vận dụng vào đọc hiểu văn bản tự sự. - Biết viết đoạn văn, bài văn tự sự. 3. Thái độ: Chăm chỉ tiếp thu bài C/Phöông phaùp: Phaùt vaán, thuyeát trình, thaûo luaän nhoùm D/Tieán trình daïy hoïc: 1. Ổn định lớp: 6a1………………………………………………………..... 6a2.................................................... 6a3..................................................... 2. Bài cũ: Khi tìm hiểu về văn tự sự thì yêu cầu tìm hiểu những gì? 3. Baøi mới : - Lời vào bài: Qua bài viết số 1, cô thấy phần lớn các em chưa biết cách viết đoạn văn, bài văn tự sự. Để viết được các em phải hiểu lời văn đoạn văn tự sự. Tiết học hôm nay cô sẽ giới thiệu với các em bài Lời văn, đoạn văn tự sự. - Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức Tìm hieåu chung I. Tìm hieåu chung - HS quan sát đoạn trích *Đoạn 1 1. Lời văn và đoạn văn tự sự: - Gv: Đoạn văn gồm mấy caâu? Giới thiệu nhaân vật naøo, giới a. Lời văn giới thiệu nhân vật: thiệu ñđiều gì , nhằm mục đñích gì? Thứ tự của caùc caâu coù Khi kể người thì có thể giới thay đñổi đñược khoâng ? vì sao ? thieäu teân, hoï, lai lòch, quan heä tính - HS: Nhaân vật : Huøng Vương, Mị Nương. tình, taøi naêng, yù nghóa cuûa nhaân Giới thiệu : - Tình cảm của Vua Huøng. vaät . - Nguyện vọng của vua Huøng. Giaùo vieân: Bạch Thị Thanh Vâaân. 3. Lop8.net. Năm học 2012-2013.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án Ngữ văn 6. Trường THCS Đạ Long. -> Mục đñích : Đề cao, khẳng đñịnh: Người đñẹp như hoa, tính nết hiền dòu ... *Ñoạn 2 : - Gv: Đoạn văn giới thiệu nhaân vaät naøo? Giới thiệu ñiều gì? nhằm mục ñích gì? - HS: Trả lời. Giới thiệu nhân vật: Sơn Tinh & Thuỷ Tinh. Caâu 1 : Giới thiệu chung về Sơn Tinh & Thuỷ Tinh. Caâu 2 &3: Giới thiệu 1 người. Caâu 4 &5: Giới thiệu 1 người. Caâu 6 : Kết lại. - Gv: Vậy thế nào là lời văn gíơi thiệu nhân vật? Đoạn văn trên dùng những từ nào để kể về hành động của nhân vật?Các hành động đó được kể theo thứ tự nào. Hành động aáy ñem laïi keát quûa gì? + Thứ tự : cái gì trước nói trước, cái gì sau nói sau. - Không lấy được vợ: Đem quân đuổi theo cướp Mị Nương. Hô mưa gọi gió đánh sơn Tinh. Lời kể trùng điệp gây ấn tượng mạnh. - Gv: Dựa vào đoạn văn em xem tác giả đưa ra quan hệ gì? - Hs: Nguyeân nhaân – keát quaû. Keát quaû thaønh phong chaâu nhö nổi lềnh bềnh trên một biển nước. - Gv: Vậy khi kể về sự việc thì ta cần phải đạt được điều gì - HS : Trả lời.GV : Nhận xét & ghi. - Gv: Nhìn vào 3 đoạn văn trên hãy cho biết ý chính được biểu đạt trong từng đoạn? Gạch dưới câu biểu đạt ý chính ? Tại sao người ta gọi đóù là câu chủ đề ? - Hs: Trả lời - Gv: Vậy thế nào là đoạn văn? - Hs: Trả lời Luyeän taäp : Bài 1: HSTLN tìm câu trả lời - Gv & Hs nhaän xeùt. Bài 2: Làm việc độc lập - Bài 3: Gv hướng dẫn Hs viết, Hs rèn kĩ năng viết Hướng dẫn tự học - Dựa vào văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh nhận diện khoảng 3 đoạn văn, nêu ý chính của 3 đoạn văn ấy. - Chuẩn bị bài theo câu hỏi SGK.(phát hiện lỗi, chữa lỗi). Giaùo vieân: Bạch Thị Thanh Vâaân. 4. Lop8.net. b. Lời văn kể sự việc : Khi kể việc thì kể các hành động, việc làm, kết quả và sự đổi thay do các hành động ấy đem lại. c. Đoạn văn : - Mỗi đoạn văn thường có một ý chính diễn đạt thành một câu gọi là câu chủ đề. - Các câu khác diễn đạt ý phụ dẫn đến ý chính đó, hoặc giải thích cho yù chính laøm cho yù chính noåi leân 2. Ghi nhớ Sgk/59. II. Luyeän taäp : Baøi 1: a. YÙ chính :‘Caäu chaên boø raát gioûi “ giỏi : được thể hiện : - Chăn suốt ngày từ sáng đến tối. - Dù nắng hay mưa bò đều no cả. b. YÙ chính : “ Hai coâ chò aùc hay hất hủi Sọ Dừa, cô Uùt hiền lành đối xử với Sọ Dừa rất tử tế . c. YÙ chính :“ Tính coâ coøn treû con laém “ Caùc caâu sau noùi roõ caùi tính coøn treû con aáy bieåu hieän nhö theá naøo. Bài 2: Câu ( b ) đúng. Bài 3: Viết đoạn văn giới thiệu nhaân vaät III. Hướng dẫn tự học * Baøi cuõ: - Nhận diện từng đoạn trong một Năm học 2012-2013.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án Ngữ văn 6. Trường THCS Đạ Long truyện dân gian đã học. Nêu ý chính của mỗi đoạn và phân tích tính mạch lạc giữa các câu trong đoạn. - Học bài, làm những bài tập còn laïi * Bài mới: Soạn bài Chữa lỗi dùng từ. E/ Ruùt kinh nghieäm ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. Tuaàn 5 Ngày soạn: 20/09/2012 Tieát 19 - 20 Ngaøy daïy: 24/09/2012 Taäp laøm vaên: VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1 - VĂN TỰ SỰ I. Mục đích kiểm tra. - Xác định đúng kiểu bài văn tự sự. Viết được bài văn tự luận theo yêu cầu tự sự. - Nắm được nội dung chính của truyện để kể. Biết sử dụng một số yếu tố miêu tả và tự sự. - Biết tóm tắt truyện, chọn lọc chi tiết và viết thành bài văn hoàn chỉnh theo bố cục 3 phần. II. Hình thức kiểm tra. - Hình thức: Tự luận. - Cách thức tổ chức kiểm tra: HS làm bài kiểm tra phần tự luận 90 phút. III. Biên soạn đề kiểm tra. Đề bài: Kể một truyện truyền thuyết đã học bằng lời văn của em. IV. Hướng dẫn chấm, biểu điểm. CÂU. HƯỚNG DẪN CHẤM a. Yêu cầu chung - Nắm được cốt truyện một truyện truyền thuyết đã học và đáp ứng yêu cầu của bài văn tự sự. - Kể lại sáng tạo bằng lời văn của bản thân, không sao chép, raäp khuoân. - Xác định đúng ngôi kể và sự việc cần kể. - Trình bày sạch sẽ, đúng chính tả, đúng ngữ pháp, đủ nội dung b. Yêu cầu cụ thể: Đảm bảo bố cục 3 phần * Mở bài: Giới thiệu tên truyện, tên nhân vật chính hoặc nội dung chủ đề của truyện.. Giaùo vieân: Bạch Thị Thanh Vâaân. 5. Lop8.net. ĐIỂM 1.0điểm. 1.0 điểm. Năm học 2012-2013.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án Ngữ văn 6. Trường THCS Đạ Long. * Thân bài: - Keå dieãn bieán caâu chuyeän.. 7.0 điểm. - Chọn lọc sự việc mở đđầu, sự việc phát triển, sự việc kết thúc đđể kể, có thể lược bỏ chi tiết phụ. - Bám sát nhân vật chính đđể kể: nguồn gốc, ngọai hình, tính caùch, vieäc laøm. * Kết bài: YÙ nghóa, vai troø, giaù trò cuûa truyeän. 1.0 điểm * Lưu ý: Trên đây chỉ là đáp án sơ lược, tùy từng đối tượng học sinh ở địa phương mà GV chấm và cho điểm cho phù hợp V. Xem xét lại việc biên soạn đề kiểm tra ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... *****************************. Giaùo vieân: Bạch Thị Thanh Vâaân. 6. Lop8.net. Năm học 2012-2013.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>