Ôn tập học kì II môn Sinh 8

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. ¤n tËp häc k× II m«n sinh 8 *Máu ?Nguyên tắc đông máu? Hång cÇu B¹ch cÇu TÕ bµo m¸u(45%) TiÓu cÇu. - M¸u. Nước (90%) Huyết tương(55%) C¸c chÊt kh¸c(10%). - Nguyên tắc đông máu: Trong huyết tương có một loại prôtêin hoà tan gọi là chất sinh tơ máu .Khi va chạm vào vết rách trên thành mạch máu của vết thương ,các tiểu cầu bị vỡ và gi¶i phãng enzim .Enzim nµy lµm chÊt sinh t¬ m¸u biÐn thµnh t¬ m¸u .T¬ m¸u kÕt thành mạng lưới ôm giữ các tế bào máu và tạo thành khối máu đông.Tham gia hình thành khối máu đông còn nhiều yếu tố khác ,trong đó ó các ion canxi Chương VI:Trao đổi chất và năng lượng Câu 1 Sự trao dổi chất giữa tế bàp và môi trường trong biểu hiện như thế nào? Câu 2:Bản chất của sự trao đổi chất là gì? Trình bày mối quan hệ giữa đồng hoá và dị hoá. Tại sao nói trao đổi chất là đặc tính cơ bản của sự sống? ( Bản chất của sự trao đổi chất: Bản chất của sự trao đổi chất là 2 quá trình đồng hoá vµ dÞ ho¸.:) Trao đổi chất là đặc tính cơ bản của sự sống vì vật vô cơ nếu có sự trao đổi chất với môi trường thì sẽ bị huỷ hoại và không tồn tại được. Trái lại sinh vật nếu thường xuyên trao đổi chất với môi trường thì tồn tại và phát triển. Nếu sự trao đổi chất ngừng thì sự sống còng kh«ng cßn. Câu 3:Trình bày vai trò của hệ tiêu hoá,hệ hô hấp,hệ bài tiết trong sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường? Trả lời: - Hệ tiêu hoá có vai trò lấy thức ăn từ môi trường ngoài,thông qua quá trình tiêu hoá thức ăn biến đổi thành các chất dinh dưỡng cần thiết hấp thụ vào máu cung cấp cho cơ thể,cho tế bào,đồng thời loại bỏ những chất không hấp thụ được ra môi trường ngoµi (Sù th¶i b·) - Hệ hô hấp có vai trò lấy O2 từ môi trường ngoài (có trong không khí) dể oxi hoá các chất dinh dưỡng giải phóng năng lượng cung cấp cho mọi hoạt động sống của tế bào và thải CO2 ra môi trường ngoài. - Hệ bài tiết tiến hành lọc thải các chất thải,chất độc hại do quá trình phân giải các chất sinh ra gồm các chất trong dị hoá và cả các chất dư thừa(nước ,muối khoáng....) ra môi trường ngoài đồng thời bảo đảm cho môi trường trong luôn luôn ổn định. Kết luận :Như vậy sự trao đổi chất giữa cơ thể và moii trường thực hiện qua các hệ tiªu ho¸,h« hÊp vµ bµi tiÕt víi sù tham gia gi¸n tiÕp cña c¸c hÖ tuÇn hoµn. 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. Câu 4:Phân biệt sự trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào?Nêu mối quan hệ giữa trao đổi chất ở 2 cấp độ này? Câu 5: Nêu mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hoá nội bào? Trả lời::- Trao dổi chất giữa tế bào và môi trường là đặc trưng cơ bản của sự sống.Quá trình trao đổi chất diễn ra 2 cấp độ: ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào.Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể là trao đổi vật chất giữa cơ thể với môi trường ngoài.Trao đổi chất ở cấp độ tế bào là trao đổi vật chất giữa té bào với môi trường trong đảm bảo cho sự chuyển hoá vật chất và năng lượng luôn luôn xảy ra trong tế bào, gồm hai mặt đồng hoá và dị hoá.Đồng hoá và dị hoá là hai mặt trái nhau, nhưng gắn bó mật thiÕt víi nhau. Đồng hoá tạo nên sản phẩm cho dị hoá và tích luỹ năng lượng, dị hoá giải phóng năng lượng cần cho hoạt động sống và được sử dụng cho chính tế bằothch hiện quá trình đồng hoá. - Trao đổi chất ,chuyển hóa vật chất và năng lượng liên quan chặt chẽ với nhau. Trao đổi chất cung cấp sản phẩm cho đồng hoá và dị hoá, chuyênr hoá các sản phẩm của quá trình chuyển hoá ra môi trường bên ngoài Quá trình chuyển hổắ tế bào cung cấp năng lượng cho hoạt động sống của tế bào, cũng như mọi hoạt động sống của cơ thể. Nừu không có trao đổi chất thì khong có chuyển hoá và ngược kại.Hai quá trình ngõng th× c¬ thÓ sÏ chÊt. Câu 6:Vì sao nhiệt độ cơ thể luôn giữ được ổn định mặc dù nhiệt độ của môi trường xung quanh có thể cao hay thấp? Tr¶ lêi:: 1. Năng lượng giải phóng trong quá trình dị hoá được sử dụng trong mọi hoạt động sống của cơ thể nhưng cuối cùng đều biến thành nhiệt làm cho cơ thể nóng lên, nếu nhiệt sinh ra không thoát được ra ngoài thì chẳng mấy chốc nhiệt cơ thể tăng lên đến độ làm "s«i m¸u". Trên thực tế, nhiệt độ cơ thể luôn giữ đựơc ổn định ở 37oC dù khi trời nóng hay lúc giá lạnh, đó là do cơ thể có các hình thức điều hoà giữa sinh nhiệt và thoát nhiệt, bảo đảm 2 mặt đó cân bằng thì thân nhiệt sẽ không đổi và là một điều kiện cần cho hoạt động sinh lý bình thường của cơ thể. 2. Các hình thức điều hoà nhiệt độ cơ thể( điều hoà thân nhiệt): a) Khi trêi nãng: Gi¶m sinh nhiÖt, t¨ng tho¸t nhiÖt. - Chỉ có khả năng giảm sinh nhiệt tới một giới hạn nhất định, tới mức tối thiểu(vận động nhẹ). - Tăng thoát nhiệt: Có 2 trường hợp có thể xảy ra + Nếu nhiệt độ không khí bên ngoài thấp hơn nhiệt độ cơ thể thì hệ mạch dưới da dãn ra để toả nhiệt vào không khí. + Khi nhiệt độ không khí cao hơn nhiệt độ cơ thể, cơ thể chỉ còn giảm nhiệt bằng cách tiÕt må h«i, v× khi må h«i bay h¬i sÏ thu nhiÖt( nhiÖt bèc h¬i) lµm c¬ thÓ h¹ nhiÖt. Nh­ng nÕu trêi nåm(kh«ng khÝ nãng Èm), hoÆc kh«ng khÝ kh«ng tho¸ng lµ må h«i khã bay h¬i, ta c¶m thÊy nãng bøc khã chÞu vµ dÔ bÞ c¶m. b) Khi trêi l¹nh: Gi¶m tho¸t nhiÖt, t¨ng sinh nhiÖt. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. - Cơ thể giảm sự thoát nhiệt bằng co các mạch dưới da để thu nhiệt vào trong; sởn gai ốc(hay nổi da gà) làm da săn lại, đó là do các cơ dựng lông lớp không khí cách nhiệt, giữ Êm c¬ thÓ, ngoµi ra c¸c c¬ dùng l«ng co còng s¶n thªm nhiÖt. - Tăng sinh nhiệt: Bằng tăng cường độ TĐC , run là do sự co cơ liên tiếp góp phần tăng sinh nhiệt, bù lại nhiệt mất đi khi nhiệt độ ngoài trời quá thấp. C©u 7:KhÈu phÇn vµ nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn?. Câu 8:Giải thích câu :"Trời nóng chóng khát , trời mát chóng đói" Tr¶ lêi::. - Đây chính là cơ chế điều hoà nhiệt độ cơ thể, liên quan chặt chẽ với quá trình trao đổi chất và năng lượng. - Khi trêi nãng qu¸ x¶y ra ph¶n x¹ tiÕt må h«i. Må h«i bay h¬i sÏ thu nhiÖt cña c¬ thÓ ,đó là một trong những cơ chế chống nóng của cơ thể.Do đó làm cho cơ thể mất nước, thể hiện ở các tế bào niêm mạc miệng, lưỡ khô vì nước bọt tiết ít,gây cho ta cảm giác khát. - khi trời mát (lạnh) sự trao đổi chất trong cơ thể tăng lên,đảm bảo cho sự cân bằng nhiệt cho cơ thể.Năng lượng lại sinh ra do quá trình oxy hoá glucôzơ.Glucôzơ tiêu dùng nhiều, làm cho nồng độ glucôzơ trong máu giảm gây cảm giác đói.. Câu 9: Hãy giải thích vì sao trong thơì kì chống Pháp đồng bào các dân tộc Việt Bắc và Tây Nguyên phải đốt cỏ tranh lấy tro để ăn? Tr¶ lêi::. Sự ổn định của các thành phần chất trong máu là điều kiện đảm bảo cho các quá trình sinh lí diễn ra bình thường .NaCl chiếm 0,9% nồng độ máu cần cho quá trình sống,đặc biệt là duy trì áp suất thẩm thấu của máu, giữ cho cáctế bào hoạt động bình thường . Thời kì thuộc pháp,đồng bào miền núi thường thiếu muối do điều kiện xa xôi hiểm trở,lại bị sự ngăn cấm của bọn thực dân.vì vậy đồng bào thiếu muối ăn,phải đốt cây cỏ tranh lÊy tro ¨n thay muèi, v× trong tro cã mét phÇn muèi kho¸ng. Bản chất của sự trao đổi chất: Bản chất của sự trao đổi chất là 2 quá trình đồng hoá vµ dÞ ho¸.:. Chương VII: Bài tiết - Bài tiết là một hoạt động của cơ thể thải các chất du thừa, các sản phẩm của quá trình dị hoá,(phân) và các chất độc hại để duy trì tính ổn định của môi trường trong. - C¸c c¬ quan bµi tiÕt nh­ thËn , phæi ,vµ da. C©u 10:C¸c s¶n phÈm bµi tiÕt cÇn ®­îc th¶i ,lo¹i ph¸t sinh tõ ®©u? Trả lời::Các sản phẩm bài tiết cần được thải ,loại phát sinh từ quá trình trao đổi chất và năng lượng cùng một số chất đưa vào cơ thể quá liều lượng gây hại cho cơ thể. Câu 11:Bài tiết đóng vai trò như thế nào đối với cơ thể sống? Trả lời::Bài tiết có vai trò quan trọng đối với cơ thể, các chất độc hại do quá trình chuyÓn ho¸ cña tÕ bµo sinh ra nh­ CO2 ,ure ,axit uric….kh«ng ngõng ®­îc läc vµ th¶i ra môi trường ngoài, nếu vìmột lí do nào đó, sự bài tiết bị trì trệ thì các chất độc hạu này bị. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. tích tụ trong máu,làm biến đổi các tính chất của môi trường trong hoặc sinh bệnh hoặc có thể dẫn đến cái chết. Câu 12: . Cơ quan bài tiết nước tiểu có cấu tạo như thế nào? Tr¶ lêi:: 1. Cơ quan bài tiết nước tiểu gồm có: Hai quả thận, hai ống dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái.. 2. CÊu t¹o cña thËn:. Thận là cơ quan quan trọng nhất của hệ bài tiết nước tiểu,gồm 2 quả thận;mỗi quả chứa khoảng 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và tạo thành nước tiểu.Mỗi đơn vị chức n¨ng gåm :cµu thËn,nang cÇu thËn,èng thËn a) Cấu tạo ngoài: Hình hạt đậu. Tại rốn thận có động mạch thận, tĩnh mạch thận và ống dẫn nước tiểu. Phía trên có tuyến trên thận. b) CÊu t¹o trong: - Phần vỏ gồm những chấm đỏ. Đó là những quản cầu Manpighi do các động mạch thËn ph©n nh¸nh ngµy cµng nhá vµ cuén thµnh c¸c bói mao m¹ch h×nh cÇu ®­îc bäc trong mét nang cã 2 líp vá. Gi÷a 2 líp nµy lµ mét khoang hÑp. Tõ khoang hÑp ®i ra cã ống uốn khúc có lưới mao quản bao quanh. Các ống uốn khúc nối với ống nước tiểu chÝnh. - Phần tuỷ có màu nhạt hơn phần vỏ, là tập hợp của các ống nước tiểu tạo thành các tháp thận. Tại núm tháp thận có những lỗ đổ nước tiểu đã lọc vào bể thận. Bể thận nối với ống dẫn nước tiểu. .Câu 13: Quá trình lọc và tạo thành nước tiểu xảy ra như thế nào? Tr¶ lêi:: Quá trình lọc và tạo thành nước tiểu ở thận qua 2 giai đoạn: 1. Giai đoạn lọc ở quản cầu Manpighi. Máu từ động mạch thận đi tới quản cầu Manpighi. Nước và các chất hoà tan trong máu ( trừ prôtêin) thấm qua thành mao mạch được hấp thụ vào nang trở thành nước tiểu đầu( gần giống thành phần của huyết tương, thiếu prôtêin huyết tương). Nước tiểu đầu đựơc tạo thành chảy dần vào ống uốn khúc. 2. Quá trình tạo thành nước tiểu chính thức. Tại các ống uốn khúc, nhờ sự hoạt động của các tế bào biểu bì trụ ở thành ống và hệ lưới mao mạch bao quanh, phần lớn nước và các chất cần thiết cho cơ thể(các ion Na+ , Cl- , ,các chất dinh dưỡng)được hấp thụ trở lại chuyển trả lại máu. Phần còn lại tạo thành nước tiểu chính thức. *Sự thải nước tiểu:Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận,qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái,cơ bóng đái vµ c¬ bông *Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là lọc máu và thải bỏ các chất cặn bã,các chất độc ,các chất thừa khỏi cơ thể để duy trì tính ổn định môi trường trong. C©u 14: C¸c s¶n phÈm chñ yÕu cña c¬ thÓ lµ g×?ViÖc bµi tiÕt chóng do c¸c c¬ quan nào đảm nhận? Trả lời::Các chất thải của cơ thể chủ yếu là CO2 , nước tiểu, mồ hôi.Các chất này thải ra ngoµi qua c¸c c¬ quan bµi tiÕt lµ phæi, thËn vµ da.. Câu 15:Khi các cầu thận bị viêm và suy thoái có thể dẫn đến những hậu quả nghiªm träng nh­ thÕ nµo? 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. Tr¶ lêi:: Khi cÇu thËn bÞ viªm vµ suy tho¸i, qu¸ tr×nh läc m¸u sÏ bÞ tr× trÖ,hoÆc cÇu. thận không thể làm việc được, các chất thải sẽ ứ đọng rong máu như ure, axit uric và các chất độc hạu khác không được bài tiết ra ngoiaì,đầu độc cơ thể nguy hiểm đến tính m¹ng.ChØ cã thÓ sèng ®­îc khi ch¹y thËn nh©n t¹o. Chương VIII:DA C©u 16:Tr×nh bµy chøc n¨ng vµ cÊu t¹o da. Trong c¸c chøc n¨ng cña da, chøc n¨ng nµo quan träng nhÊt? V× sao? Tr¶ lêi:: 1. Da cã nhiÖm vô b¶o vÖ c¬ thÓ, lµ mét trong nh÷ng c¬ quan tiÕp nhËn kích thích của môi trường, đồng thời góp phần thực hiện nhiệm vụ bài tiết và điều hoà thân nhiÖt. 2. Da gồm lớp biểu bì, lớp bì và dưới cùng là lớp mỡ dưới da. - Líp biÓu b×:cã c¸c tÕ bµo xÕp sÝt nhau gåm; + Tầng sừng : có các tế bào chết đã hoá sừng,có tác dụng bảo vệ cơ thể. + TÇng tÕ bµo sèng :cã kh¶ n¨ng ph©n chia t¹o ra tÕ bµo míi,thay thÕ cho c¸c tÕ bµo ở từng sừng đã bong ra. + Cã c¸c s¾c tè mªlanin t¹o nÒn mµu da. - Líp b× :do c¸c m« liªn kÕt cÊu t¹o lªn. - Lớp mỡ đựoc cấu tạo bởi mô mơ có vai trò dự trữ và cách nhiệt. 3. Trong c¸c chøc n¨ng cña da(C¶m gi¸c,bµi tiÕt,®iÒu hoµ th©n nhiÖt vµ b¶o vÖ c¬ thể,tạo vẻ đẹp cho người), chức năng bảo vệ là quan trọng nhất vì da nằm ngoài, bao bọc c¬ thÓ, kh«ng bé phËn nµo cã thÓ thay da thùc hiÖn chøc n¨ng nµy. C©u 17:V× sao ph¶i gi÷ g×n da s¹ch, tr¸nh x©y s¸t vµ rÌn luyÖn da. CÇn b¶o vÖ da nh­ thÕ nµo? Tr¶ lêi:: 1. Phải giữ gìn da sạch sẽ vì da bẩn sẽ ảnh hưởng tới các chức năng da như bài tiết, ®iÒu hoµ nhiÖt, dÔ bÞ c¸c bÖnh ngoµi da. 2. Tránh da bị xây sát hoặc bỏng rộp để ngăn vi khuẩn đột nhập vào cơ thể. 3. Rèn luyện da bằng cách tắm rửa thường xuyên và rèn luyện cơ thể để tăng sức chịu đựng của da đôí với các kích thích của môi trường luôn thay đổi. 4. Bảo vệ da bằng cách tránh da bị xây sát, bị bỏng và thường xuyên tắm rửa bằng khăn mềm và xà phòng tắm để da luôn luôn sạch sẽ. Câu 18:Vì sao da luôn luôn mềm mại khi bị ướt không thấm nước? Tr¶ lêi:: Da luôn luôn mềm mại khi bị ướ không thấm nước bởi vù: - Da dược cấu tạo chủ yếu bằng các sợi,các tế bào mô liên jết,trên da có nhìều tuyến nhên tiÕt chÊt nhên lµm mÒm da. - Lớp tế bào ngoài ngiàu cùng của da hoá sừng,làm cho da không bị thấm nước. Câu 19::: Lớp mỡ dưới da có vai trò gì?. Tr¶ lêi. Lớp mỡ dưới da là lớp trong cùng của da, các tế bào này chứa mỡdự trữ,đồng thời còn có vai trò cách nhiệt và đệm tránh các tác nhân cơ học. Chương IV: Thần kinh và giác quan. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. Câu 20:Phân biệt chức năng của hệ thần kinh vận động và hẹ thần kinh sinh dưỡng?. Tr¶ lêi. - Hệ thần kinh vận động : +Có vai trò điều khiển, điều hoà và phối hợp hoạt động của hệ cơ vân, giúp cơ thể vạn động như các hoạt động lao động. Thể dục thể thao.... +Đó là những hoạt động có ý thức. - Hệ thần kinh sinh dưỡng: + Điều hoà,phối hợp hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng và các cơ quan sinh s¶n. + Đó là những hạot động không có ý thức. C©u 21:Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña N¬ron? C©u 22:Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña hÖ thÇn kinh?. Tr¶ lêi. 1.CÊu t¹o : HÖ thÇn kinh gåm bé phËn trung ­¬ng vµ bé phËn ngo¹i biªn. - Bé phËn trung ­¬ng gåm : + N·o bé n»m trong hép sä. +Tuỷ siíng nằm tring ống xương sống. - Bé phËn ngo¹i biªn gåm: + C¸c d©y thÇn kinh n·o vµ c¸c d©y thÇn kinh tuû. + C¸c h¹ch thÇn kinh. 2. Chøc n¨ng. - Hệ thần kinh có chức năng : điều khiển , điều hoà,phối hợp,hoạt động của cơ quan trong cơ thể, đảm bảo cho cơ thể hoạt động thành một thể thống nhất. - Dựa vào chức năng, hệ thần kinh được phân thành hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng. C©u 23:Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tuû sèng? C©u 24:Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña d©y thÇn kinh tuû? Câu 25: Trình bày cấu tạo và chức năng của bộ não người?. Tr¶ lêi. CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña bé n·o:. 1. Thµnh phÇn cña bé n·o:§¹i n·o - trô n·o - tiÓu n·o - n·o trung gian 2.CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña bé n·o: a) Trô n·o.. - Nèi tuû sèng víi n·o, phÝa sau trô n·o nèi víi tiÓu n·o. - VÒ cÊu t¹o trô n·o còng gièng nh­ tuû sèng. + Chất xám ở trong làm thành các nhân là nơi xuất phát của 12 đôi dây thần kinh n·o. + ChÊt tr¾ng ë ngßai lµ ®­êng dÉn truyÒn gi÷a tuû sèng vµ n·o. - Trô n·o cã chøc n¨ng: + Điều hoà hoạt động của các cơ quan tiêu hoá, tuần hoàn, hô hấp, điều hoà trao đổi chÊt vµ th©n nhiÖt( chÊt x¸m).. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. + DÉn truyÒn c¸c ®­êng thÇn kinh tõ tuû sèng lªn n·o vµ tõ n·o xuèng tuû sèng ( chÊt tr¾ng).. b) TiÓu n·o:. - CÊu t¹o: + TiÓu n·o cã chÊt x¸m n»m ngoµi. + ChÊt tr¾ng n»m ë trong. - Chức năng: Phối hợp các cử động phức tạp để giữ cho cơ thể được thăng bằng.. c) N·o trung gian. - Cấu tạo:Gồm đồi thị và dưới đồi thị..Các nhân xám ở trong và chất trắng bao bọc bªn ngoµi. - Chøc n¨ng: + Các nhân xám ở vùng dưới đồi đièu khiển quá trình trao đổi chất và điều hoà thân nhiÖt. + Đồi thị chuyển tiếp các đường dẫn truyền từ dưới đi lên não. d) §¹i n·o gåm cã 2 nöa b¸n cÇu n·o lín phñ chïm lªn c¶ trô n·o vµ tiÓu n·o. - CÊu t¹o: + Mét r·nh gi÷a, s©u, chia n·o thµnh 2 nöa. Mçi nöa l¹i cã r·nh chia n·o thµnh 4 thuỳ: Thuỳ trán, thuỳ chẩm, thuỳ đỉnh và thuỳ thái dương. + Cã nhiÒu khe chia c¸c thuú thµnh c¸c khóc cuén lµm cho diÖn tÝch mÆt ngoµi cña b¸n cÇu n·o lín t¨ng lªn. + ChÊt x¸m n»m ë ngoµi chøa tõ 14 - 17 tØ n¬ron t¹o thµnh vá. Cã 3 lo¹i n¬ron: VËn động, cảm giác, và nơron trung gian. + ChÊt tr¾ng ë trong lµ c¸c ®­êng dÉn truyÒn luång thÇn kinh liªn hÖ víi tiÓu n·o, trô n·o vµ liªn hÖ gi÷a 2 nöa b¸n cÊu n·o víi nhau. - Chøc n¨ng: Trong vá n·o cã nhiÒu vïng thùc hÞªn c¸c chøc n¨ng kh¸c nhau. + Vïng c¶m gi¸c nhËn c¸c luång thÇn kinh c¶m gi¸c tõ c¸c n¬i ®­a vÒ cho ta c¸c c¶m giác đau đớn, nóng lạnh... + Vùng vận động điều khiển sự vận động của hệ cơ xương. + Vïng thÞ gi¸c, thÝnh gi¸c, khøu gi¸c, vÞ gi¸c,...cho ta c¶m gi¸c vÒ ¸nh s¸ng, ©m thanh, mïi vÞ... + Vùng hiểu chữ viết ở thuỳ chẩm, vùng tiếng nói ở thuỳ thái dương. Câu 26: Nêu rõ các đặc điểm cấu tạo và chức năng của đại não chứng tỏ sự tiến hoá của người so với các động vật khác trong lớp thú?. Tr¶ lêi. - Đại não ở người rất phát triển,che lấp cả não trung gian và não giữa.BBề mặt cña n·o ®­îc phñ mét líp chÊt x¸m lµm thµnh vá n·o, cã nhiÒu nÕp gÊp t¹o thµnh c¸c khe, r·nh t¨ng diÖn tÝch bbÒ mÆt vá n·o.Trªn vá n·o ®­îc chia thµnh nhiÒu vïng kh¸c nhau,đảm nhạn chức năng khác nhau.Đặc biệt ở não người xuất hiện các vùng mới:Vùng vận động ngôn ngữ, vùng hiểu tiếng nói và chữ viết. Chất trắng là các đường thần kinh nối các vùng của vỏ não và nối hai nửa đại não với nhau.Các đường dẫn truyền nối giữa vỏ não với các phần dưới của não và với tuỷ sống.Các đường này đều bắt chéo hoặc ở hành tuỷ hoặc ở tuỷ sống. 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. - Chøc n¨ng cña vá n·o: Vá n·p lµ trung t©m cña c¸c ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn ®­îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh sèng c¸ thÓ. So với đại não của thú, đại não ở người lớn hơn rất nhiều có sự phân hoá về cấu tạo và chức năng. Đặc biệt có sự xuất hiện các vùng mới:Vùng vận động ngôn ngữ, vïng hiÓu tiÕng nãi vµ ch÷ viÕt.§ps chÝnh lµ hÖ thèng tÝn hiÖu thø hai hoµn toµn kh«ng có ở các động vật và lớp thú. Câu 27: Trình bày cấu tạo và chức năng của mắt người? C©u 28: ViÔn thÞ lµ g×? C¸ch kh¾c phôc. BÖnh cËn thÞ lµ g×? Kh¾c phôc nh­ thÕ nào? Phải là gì để tránh bệnh cận thị.. Câu 29: Tại sao không nên đọc sách ở nơi thiếu ánh sáng,trên tàu xe bị xóc nhiều?Tại sao người già phải đeo kính lão? Tr¶ lêi. 1.Khi đọc sách nơi thiếu ánh sáng ta phải luôn đưa sách đến gần mắt mới nhìn rõ, vì lúc đõ mắt phải điều tiết, thể thuỷ tinh phải phồng lên để đưa ảnh về đúng màng lưới.Nừu cứ đọc sách trong tình trạng thiếu ánh sáng lâu dần sẽ làm cho thể thuỷ tinh luôn phồng mÊt kh¶ n¨ng d·n.Ta sÏ m¾c tËt cËn thÞ. Khi đi trên ôtô mà đọc sách, ôtô luôn bị xóc làm cho khoảng cách giữa mắt và sách thay đổi liên tục,mắt phải điều tiết liên tục nên dễ làm mỏi mắt,gây hại cho mắt... 2.Người già thường phải đeo kính lão .Đó là kính hội tụ .Khi già thể thuỷ tinh bị lão hoá, mất tính đàn hồi không phồng lên được ,nếu vật đặt gần,ảnh của vật xuất hiện sau màng lưới, nên nhìn không rõ.Vì vậy phải đeo kính lão để tăng độ hội tụ nhằm đưa ảnh của vật trở lại và hiện rõ trên màng lưới,ta mới nhìn rõ. C©u 30: Nªu thµnh phÇn cÊu t¹o cña c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c vµ cÊu t¹o cña tai?chøc n¨ng thu nhËn sãng ©m?VÖ sinh tai?. Tr¶ lêi. - C¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c gåm c¸c tÕ bµo thô c¶m thÝnh gi¸c n»m trong cơ quan Coócti , dây thần kinh thính giác và vùng thính giác ở thuỳ thái dương. 1. CÊu t¹o cña tai. Gåm :Tai ngoµi - tai gi÷a - tai trong. - Tai ngoµi gåm :Vµnh tai, èng tai vµ mµng nhÜ. + Vành tai Hứng ,đón nhận âm thanh + ống tai: Hướng sóng âm vào màng nhĩ + §­êng kÝnh kho¶ng 10mm. - Tai giữa là một khoang xương gồm xương búa, xương đe và xương bàn đạp. - Tai trong gồm :Cơ quan tiền đình cùng các ống bán khuyên và ốc tai. + Cơ quan tiền đình thu nhận các thông tin về vị trí và thăng bằng của cơ thể. + Các óng bán khuyên thu nhận các thông tin về sự chuyển động của cơ thể trong kh«ng gian. + ốc tai bao gồm ốc tai màng và ốc tai xương,là cơ quan thu nhận âm thanh nhừ các tÕ bµo thô c¶m thÝnh gi¸c trong c¬ quan Coãcti. 2.Chøc n¨ng thu nhËn sãng ©m. Sóng âm vào tai làm rung màng nhĩ ,tác động đến cơ quan Coócti, kích thích tế bào thụ cảm thính giác giúp ta nhận biết về âm thanh đó. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. 3. VÖ sinh tai - Luôn giữ tai sạch,không dùng que nhọn và vật sắc để ngoáy tai. - Tránh nơi có tiếng ồn hoặc tiếng động mạnh,ảnh hưởng tới hệ thần kinh, làm giảm tính đàn hồi của màng nhĩ dẫn đến nghe không rõ. C©u 31: ThÕ nµo lµ ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn vµ ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn?Ph©n biÖt PXC§K vµ PXK§K? C©u 31: VÖ sinh hÖ thÇn kinh? Chương X:Hệ nội tiết và Chương XI: Sinh sản C©u 32: Tr×nh bµy chøc n¨ng cña tuyÕn néi tiÕt. KÓ tªn c¸c tuyÕn néi tiÕt, c¸c tuyÕn ngo¹i tiÕt, c¸c tuyÕn võa lµ néi tiÕt võa lµ ngo¹i tiÕt trong c¬ thÓ. Ph©n biÖt tuyÕn néi tiÕt víi tuyÕn ngo¹i tiÕt?. Tr¶ lêi:. 1. Chøc n¨ng cña tuyÕn néi tiÕt. TuyÕn néi tiÕt tiÕt c¸c hoocm«n ngÊm th¼ng vµo m¸u để đến các tế bào và cơ quan, làm ảnh hưởng đến các quá trình sinh lí, đặc biệt là quá trình trao đổi chất của các cơ quan và cơ thể. 2. KÓ tªn: a) TuyÕn néi tiÕt: TuyÕn yªn, tuyÕn gi¸p, tuyÕn phã gi¸p, tuyÕn trªn thËn, tuyÕn tuþ, tuyÕn sinh dôc, tuyÕn néi tiÕt l©m thêi. b) Tuyết ngoại tiết: Tuyến nước bọt, gan, tuỵ, tuyến mồ hôi, tuyến nhờn. c) TuyÕn võa lµ tuyÕn ngo¹i tiÕt võa lµ tuyÕn néi tiÕt: TuyÕn tuþ. 3. Ph©n biÖt tuyÕn néi tiÕt vµ tuyÕn ngo¹i tiÕt: ë tuyÕn néi tiÕt, chÊt tiÕt ngÊm th¼ng vào máu để đưa đến các tế bào, luợng chất tiết thường ít song hoạt tính rất cao. Trái lại, ở tuyến ngoại tiết, chất tiết từ tuyến có ống dẫn ra ngoài, lượng chất tiết thường lớn, hoạt tÝnh kh«ng cao. Câu 33:. Hooc môn là gì? Trình bày những đặc tính chung và những hình thức tác động của hooc môn?Vai trò của Hoocmon?. Tr¶ lêi:. 1. Hooc m«n lµ s¶n phÈm tiÕt cña c¸c tuyÕn néi tiÕt. 2. Đặc tính của hoocmôn:- Mỗi loại hoocmôn chỉ ảnh hưởng đối với một quá trình sinh lý nhất định, VD:Ýnulin do tuyÕn tôy tiÕt ra chØ cã t¸c dông lµm gi¶m ®­êng huyÕt . - Có hoạt tính cao và không đặc trưng cho loài. VD: Dùng ínulin của bò chữa bệnh tiểu đường cho người. 3. Các tác động của hoocmôn: Tác động có tính chất kích thích, điều khiển, phối hợp, đối lập và điều hoà. 4. Vai trò :Điều hoà các quá trình sinh lí để đảm bảo tính ỏn định của môi trường bên trong c¬ thÓ. C©u 34:Tr×nh bµy chøc n¨ng cña c¸c tuyÕn néi tiÕt: tuyÕn yªn,tuyÕn gi¸p, tuyÕn tuþ ,tuýen trªn thËn. 1.TuyÕn yªn : lµ tuyÕn néi tiÕt quan träng nhÊt v×: - Tiết các hoocmon kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết khác như tuyến. gi¸p,tuyÕn trªn thËn..... 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. - Tiết các hoocmon ảnh hưởng tới một số quá rình sinh lí trong cơ thể ,tăng trưởng cơ thể,trao đổi chất,sinh dục,co thắt các cơ trơn ở tử cung. Thuỳ trước: tiết FSH ,LH ,TSH ,ACTH ,PRL, GH TuyÕn yªn gåm Thuú sau:tiÕt ADH , OT 2.TuyÕn gi¸p: - TuyÕn gi¸p lµ tuyÕn néi tiÕt lín nhÊt,tiÕt hoocmon tir«xin(TH) cã vai trß quan trọng trong trao đổi chất và quá trình chuyển hoá các chất trong tế bào. - TuyÕn gi¸p cßn tiÕt hoocmon canxit«nin cïng hoocmon tuyÕn cËn gi¸p tham gia ®iÒu hoµ canxi vµ photpho trong m¸u. 3. TuyÕn tôy:lµ tuyÕn pha - Là tuyến ngoại tiết do tiết dịch tụy theo ống dẫn đổ vào tá tràng ,giúp biến đổi thøc ¨n trong ruét non. - Là tuyến nội tiết do các tế bào ở đảo tụy có chức năng điều hoà lượng đường trong m¸u.Cã 2 lo¹i tÕ bµo +TÕ bµo α tiÕt hoocmon glucag«n cã t¸c dông chuyÓn glicogen thµnh glucoz¬. +TÕ bµo β tiÕt hoocmon Insulin cã t¸c dông chuyÓn glucoz¬.thµnh glicogen. Nhờ tác dụng đối lập của 2 hoocmon này làm tỉ lệ đường huyết luôn ổn định ,đảm bảo hoạt động sinh lí diễn ra bình thường. 4.TuyÕn trªn thËn gåm 2 phÇn :vá vµ tñy - Vá tiÕt c¸c hoocmon ®iÒu hoµ ®­êng huyÕt ,®iÒu hoµ muèi kho¸ng vµ hoocmon g©y nam tÝnh ho¸ trong giai ®o¹n ph¸t triÓn ph«i. - Tñy tiÕt adrªnalin vµ náa®rªnalin.. Câu 35:Phân biệt bệnh bazơdo và bệnh bướ cổ do thiếu Iốt Tr¶ lêi: -. -. Bẹnh Bazơđô do tuyến giáp hoạt động mạnh ,tiết nhiều hoocmon làm tăng cường quá trình trao đổi chất ,tăng tiêu dùng õi,nhịp tim tăng . Người bệnh luôn ở trạng thái hồi hộp,căng thẳng ,mất ngủ sút cân nhanh,bướu cổ ,mắt lồi do tích nước ở các tổ chức sau cầu mắt . Bệnh bướu cổ do thiếu iốt,hoocmon tirôxin không tiết ra,tuyến yên tiết hoocmon thúc đẩy tuyến giáp tăng cường hoạt động làm tuyến phì to ra thành bướu.Trẻ bị chậm lớn,trí não kém phát triển,người lớn hoạt động thần kinh giảm sút,trí nhớ kÐm.. C©u 36:. TuyÕt sinh dôc gåm nh÷ng lo¹i tuyÕn nµo? H·y nªu chøc n¨ng cña mçi loại. Trình bày những biến đổi dưới tác dụng của hooc môn sinh dục ở tuổi dậy thì.. Tr¶ lêi:. 1. TuyÕn sinh dôc gåm: TuyÕn sinh dôc nam(tinh hoµn), tuyÕn sinh dôc n÷( buång trøng ). 2. Chøc n¨ng: Tinh hoµn s¶n xuÊt ra tinh trïng vµ tiÕt ra hoocm«n sinh dôc nam. buång trøng s¶n xuÊt trøng vµ tiÕt ra hoocm«n sinh dôc n÷.. 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. 3. T¸c dông cña hoocm«n sinh dôc ë tuæi dËy th×: ë tuæi dËy th×( nam tõ 13-15, n÷ tõ 11-13) , dướí tác dụng của hoocmôn tuyến yên, các tuyến sinh dục bắt đầu hoạt động tiết ra c¸c hoocm«n sinh dôc. a) ở nam: Hoocmôn sinh dục nam kích thích sự phát triển các đặc điểm giới tính nam vµ tinh hoµn b¾t ®Çu cã kh¶ n¨ng sinh tinh. b) ở nữ: Hoocmôn sinh dục nữ kích thích sự phát triển các đặc điểm giới tính nữ và kÐo theo sù hµnh kinh lÇn ®Çu. Câu 37:Hiện tượng thụ tinh ở người diễn ra như thế nào?Hiện tượng kinh nguyÖt?. Tr¶ lêi: 1.Sự thụ tinh ở người. - Trøng rông r¬i vµo èng dÉn trøng. - Tinh trùng ở tử cung theo ống dẫn trứng đến gặp trứng để thụ tinh ( nhiều tinh trùng đến nhưng chỉ 1 tinh trùng lọt vào trứng) tạo thành hợp tử. Trứng thụ tinh phát triển thành hợp tử và thành bào thai, sau thành cơ thể trưởng thành. 2.Hiện tượng kinh nguyệt -NÕu trøng kh«ng ®­¬vj thô tinh th× sau 14 ngµy kÓ tõ khi trøng rông thÓ vµng bÞ tho¸i ho¸ ,líp niªm m¹c tö cung sÏ bong ra tõng m¶ng tho¸t ra ngoµi cïng víi m¸u vµ dÞch nhầy .Đó là hiện tượng kinh nguyệt - Hiện tượng này xảy ra theo chu kì hàng tháng nên được gọi là chu kì kinh nguyệt. Câu 38:. Cơ sở khoa học của các biện pháp thực hiện sinh đẻ có kế hoạch là gì?. Tr¶ lêi:. Cơ sở khoa học của các biện pháp thực hiện sinh đẻ có kế hoạch: - Muèn sinh con th× trøng ph¶i chÝn rông vµ ®­îc thô trinh, trøng thô tinh råi ph¶i xuống thành tử cung để làm tổ và phát triển thành thai. - VËy nÕu kh«ng muèn hoÆc ch­a muèn cã con th× ph¶i: + Ngăn cản sự chín và rụng trứng bằng cách uống thuốc hay tiêm để ngăn cản sự sản sinh hoocm«n kÝch thÝch trøng chÝn vµ rông. + Tránh không cho tinh trùng gặp trứng để thụ tinh bằng cách dùng dụng cụ tránh thai( bao cao su, mò tö cung...) + Chống làm tổ của trứng đã thụ tinh bằng cách đặt vòng tránh thai. Câu 39:. Bệnh lao có triệu chứng như thế nào? Muốn đề phòng bệnh lao phải lµm g×?. Tr¶ lêi:. - BÖnh lao do mét lo¹i trùc khuÈn Cèc g©y nªn. - TriÖu trøng cña bÖnh lao lµ: + Kém ăn, mất ngủ, sút cân nhanh, người có nước da xanh xao. + Hay sèt vÒ chiÒu. + Tức ngực, húng hắng ho về đêm. + NÕu bÖnh nÆng th× ho ra m¸u.. 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Xuân Ninh - Trang Nhung. Sinh học 8 - HKII. - Bệnh lao là bệnh truyền nhiễm, lây lan qua đường hô hấp hay dùng chung đồ với người bệnh như bát, đũa, thìa... - T¸c h¹i cña bÖnh lao lµ lµm suy kiÖt søc khoÎ nhanh chãng. NÕu kh«ng ch÷a kÞp thêi th× sÏ chÕt. - Trước đây bệnh lao là bênh nan y, như ngày nay nó là bệnh hoàn toàn chữa được. - Cách đề phòng bệnh lao: + Uèng thuèc phßng lao. + Cách li với người bệnh. + Không khạc nhổ đờm rãi bừa bãi. + Khi ho, người bệnh phải dùng khăn bịt miệng để tránh bắn đờm, rãi co vi khuẩn lao ra kh«ng khÝ. C©u 40: . AIDS lµ g×? Nguyªn nh©n, triÖu chøng vµ t¸c h¹i cña bÖnh AIDS. Muèn phßng bÖnh nµy ph¶i lµm g×?. Tr¶ lêi:. - AIDS lµ ch÷ viÕt t¾t tiÕng Anh, tiÕng ViÖt lµ " Héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch m¾c ph¶i" - Nguyªn nh©n g©y nªn bÖnh nµy lµ do mét lo¹i vi rót gäi lµ HIV x©m nhËp vµo c¬ thÓ và phá huỷ hệ thống miễn dịch. Do vậy làm cho cơ thể người mất khả năng chống lại các lo¹i vi khuÈn, vi rót g©y bÖnh. - TriÖu chøng: + Thêi kú nhiÔm HIV kÐo dµi tõ 2-8 n¨m. C¬ thÓ vÉn khoÎ m¹nh, kh«ng cã triÖu chøng rõ rệt, HIV lại có khả năng lây truyền sang người khác rất lớn. + Thêi kú toµn ph¸t cña AIDS th× cã triÖu chøng: . Sèt kÐo dµi trªn 1 th¸ng kh«ng râ nguyªn nh©n. . Øa ph©n láng kÐo dµi trªn 1 th¸ng kh«ng râ nguyªn nh©n. . Sót c©n nhanh vµ sót nhiÒu trong mét thêi gian ng¾n. - AIDS gây tử vong cao (90% số người bị AIDS chết sau 5 - 10 năm). - AIDS ph¸t triÓn nhanh chãng vµ lan réng kh¾p thÕ giíi. - HiÖn nay ch­a cã lo¹i thuèc nµo ch÷a khái bÖnh AIDS. - AIDS l©y truyÒn qua: T×nh dôc, truyÒn m¸u, mÑ l©y sang con. - C¸ch phßng tr¸nh AIDS: + Quan hÖ mét vî , mét chång. + Không quan hệ tình dục với nhiều người. + Dïng bao cao su khi sinh ho¹t t×nh dôc. + Kiểm tra máu đem truyền để không truyền máu có vi rút HIV. + Vô trùng các đồ mổ, kim, bơm tiêm trước khi dùng. + Kh«ng tiªm chÝch ma tuý. + Người mẹ nhiễm HIV không nên có thai vì con sinh ra sẽ nhiễm HIV do mẹ truyÒn cho.. 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>