Giáo án Ngữ văn 8 tiết 115: Tìm hiểu về các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn bản nghị luận

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 29 TIEÁT 115:. TÌM HIỂU VỀ CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VAØ MIÊU TẢ TRONG VAÊN BAÛN NGHÒ LUAÄN. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:. Giuùp HS: -Thấy được tự sự và miêu tả trường là những yếu tố rất can6n thiết trong một bài văn nghị luận, vì chúng có khả năng giúp người nghe(người đọc) nhận thức được nội dung nghị luận một c¸ch dễ dàng, saùng toû hôn. -Nắm được những yêu cầu cần thiết của việc đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận, để sự nghị luận có thể đạt được hiệu quả thuyết phục cao. II.LÊN LỚP. 1OÅn ñònh 2.Bài cũ: -Trong bài văn nghị luận, bên cạnh yếu tố nghị luận là chủ yếu(hệ thống luận điểm, luận cứ…) còn có caùc yeáu toá phuï naøo khaùc? -Yếu tố phụ nào đã học kĩ ở những bài tập làm văn? 3.Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. NOÄI DUNG BAØI HOÏC. ?Tìm những câu, đoạn thể hiện yếu tố tự sự, miêu tả trong 2 đoạn trích treân?. HS đọc a.Vị chúa tỉnh… ra lệnh cho bọn q uan lại dưới quyền, trong một thời hạn nhất định… đi lính tình nguyện, hoặc xì tiền ra. b. Tấp nập đầu quân, không ngần ngại rời bỏ quê hương xiết bao trìu mến… lính khố đỏ, khố xanh… toáp thì bò xích tay ñieäu ñi, toáp thì bò nhoät… lính Phaùp gác, lưỡi lê tuốt trần, đạn lên nòng sẵn… -Hai đoạn văn trên có nhiều yếu tố tự sự và miêu tả nhưng không thể gọi là văn tự sự hoặc miêu tả. Vì các đoạn tự sự và miêu tả được sử dụng chỉ nhằm mục đích làm sáng tỏ vấn đề tố cáo tội ác và sự lừa bịp của thực dân Pháp giữa lời nói và việc làm, hành động và thực tế của chúng trong cái gọi là chế độ lính tình nguyện, thực chất là cái vạ mộ lính, những cuộc săn lùng vật liệu biết nói một caùch daõ man. -Các yếu tố tự sự và miêu tả trên không nhằm mục ñích keå chuyeän hay mieâu taû ñôn thuaàn maø nhaèm làm sáng tỏ luận điểm, để nghị luận. -Cả 2 đoạn văn nghị luận sẽ trở nên rất khô khan, mất hẳn đi vẻ sinh đọng, thuyết phục và hấp dẫn.. I.YẾU TỐ TỰ SỰ &MIEÂU TAÛ TRONG VAÊN NGHÒ LUAÄN. ?Vì sao khoâng theå xeáp cả 2 đoạn trích trên là vaên mieâu taû hay keå chuyeän?. ?Giả sử cắt bỏ tất cả những câu văn, từ ngữ, hình ảnh tự sự và biểu caûm aáy, lieäu coù aûnh hưởng gì đến mạch lập Lop8.net. -Baøi vaên nghò luaän caàn phải có các yếu tố tự sự & miêu tả. Hai yếu toá naøy giuùp cho vieäc trình bày luận cứ trong bài văn được rõ ràng, cụ thể, sinh động hơn,.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> luaän vaø luaän ñieåm cuûa taùc giaû? ?Vaäy ta coù theå noùi gì veà vai troø cuûa caùc yeáu tố tự sự và miêu tả trong baøi vaên nghò luaän? HS đọc điểm 1, ghi nhớ SGKT116. GV chiếu đoạn văn ở muïc I.2 ?Tìm những đoạn văn tự sự, miêu tả trong đoạn văn trên & cho bieát taùc duïng cuûa chuùng? ?Vì sao taùc giaû khoâng kể kĩ, đầy đủ toàn bộ 2 truyeän Chaøng Traêng & Naøng Han, maø chæ keå, taû moät soá chi tieát, hình ảnh & hoàn toàn khoâng keå chi tieát truyeän Thaùnh Gioùng? HS lần lượt suy nghĩ trả lời ?Vaäy, khi ñöa caùc yeáu tố tự sự, miêu tả vào trong baøi vaên nghò luận, cần chú ý những ñieàu gì? Vì sao? HS thaûo luaän HS đọc lại điểm 2 ghi nhớ SGK T116 GV choát laïi caû 2 noäi dung:vai troø &caùch thức vận dụng Baøi taäp 1: Yếu tố tự sự Saép trung thu Đêm trước rằm đầu. có sức thuyết phục hôn. -HS đọc, quan sát, so sánh 4 đoạn nhỏ trong đoạn vaên *truyeän Chaøng Traêng: -kể chuyện thụ thai, mẹ bỏ lên rừng. Chàng không nói, không cười; cưỡi ngựa đá đi giết bạo chúa rồi bieán vaøo maët traêng, ñeâm ñeâm soi doøng thaùc baïc Poâng-gô-nhi. *truyeän Naøng Han: -Nàng Han liên kết với người Kinh, thêu cờ lệnh bằng chăn dệt chỉ ngữ sắc, đánh giặc ngoại xâm. Thắng trận, nàng hoá thành tiên bay lên trời trên dãy núi Pu-keo vẫn còn những vũng, ao chi chítnhững vết chân voi của nàng Han và người Kinh. *Tác dụng của các yếu tố tự sự & miêu tả: làm rõ luận điểm sự gần gũi, giống nhau giữa các truyện anh hùng đẹp của các dân tộc Việt Nam. *Hai truyện Chàng Trăng & Nàng Han không được kể, tả tất cả mà chỉ nhằm vào một số đoạn, chi tiết, hình ảnh tương đồng gần gũi với truyện Thánh Gioùng. Vì: -Muïc ñích nghò luaän -Ít người biết cụ thể nội dung 2 truyện. Không kể, tả, người đọc không thể hình dung được sự gần gũi, gioáng nhau aáy nhö theá naøo; vaø taát nhieân, luaän ñieåm keùm thuyeát phuïc. -Nhưng đến truyện Thánh Gióng lại hoàn toàn không kể, tả vì truyện đã rất quen thuộc đối với đông đảo người dân Việt. *Cần cân nhắc kĩ sao cho đáp ứng yêu cầu cần thieát. Yeáu toá mieâu taû Trời xứ Bắc hẳn trong ,trăng hằn troøn vaø saùng. Ñeâm nay traêng saùng Lop8.net. -Các yếu tố tự sự & miêu tả được dùng làm luận cứ phải phục vuï cho vieäc laøm roõ luaän ñieåm & khoâng phá vỡ mạch lạc nghị luaän cuûa baøi vaên.. Taùc duïng Có thể nói trong đoạn văn nghị luận này, yếu tố tự sự & miêu tả, đặc biệt.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> tiên từ ngày bị giam quá chừng. Trong suốt, bao la, laø mieâu taû raát doài daøo, phong phuù. giữ. huyền ảo, vỗ về. Ngay bên cửa sổ, Nhưng đây vẫn hoàn toàn không phải loàng trong boùng caây… là đoạn văn tả cảnh đêm trăng & tâm Mười mấy ngày qua, trạng người tù trong đêm trăng ấy mà Đêm nay rất đẹp, rạo rực bao nỗi trừ cái bực mình ban muïc ñích chuû yeáu muoán laøm roõ laø khaéc đầu khi bị bắt vô cớ, niềm, cầm lòng không đậu, người chỉ là một xâu những tuø phaûi thoát leân… hoạ cụ thể hoàn cảnh sáng tác của bài thô Voïng nguyeät & taâm traïng cuûa Nó ăm ắp tình tứ, nó rạo rực, nó vật lỉnh kỉnh… đáng gheùt cuûa boä maët nhaø muốn yêu, muốn thưởng thức, người tù được thể hiện trong bài thơ. giam. muốn chan hoà, muốn giãi bày, Nó làm cho đoạn bình giảng, phân tích boäc loä… Phải đi ra với đêm, có sự đồng cảm ở chiều sâu cảm xúc, nó gợi thêm sự đồng cảm & tưởng phaûi taém mình trong nguyeät, phaûi vui, phaûi tượng của người đọc. laøm thô… Baøi taäp 2: a.Rất nên sử dụng các yếu tố tự sự & miêu tả khi cần làm rõ vẻ đẹp của bài ca dao Trong đầm gì đẹp baèng sen, vì: b.Cần thiết phải gợi lại vẻ đẹp của sen trong đầm, trong khi phân tích vẻ đẹp của sen trong bài ca dao. c.Cần thiết nêu một vài kỉ niệm về ngắm cảnh đầm sen, chèo thuyền hái sen giữa trưa, chiều hè để càng thấy vẻ đẹp dân dã của sen trong đầm ở Việt Nam được thể hiện trong bài ca dao. Baøi taäp 3: Hướng dẫn HS làm bài tập 1,2,3,4 trong sách bài tập Ngữ văn 8, tập 2 T 74-77. Lưu ý: HS cần chú ý đến các từ vui ở câu 1,2, tiếu lâm(động từ hoá) ở câu 3, cái cười ở câu 4 để suy ra & điền những chữ thích hợp vào chỗ trống: có thể là: có cười, có niềm vui, vui, vui vẻ, có tinh thần lạc quan yêu đời… đều có thể chấp nhận. -Tác dụng của các yếu tố tự sự & miêu tả ở đây giúp cho luận điểm được chứng minh một cách tự nhiên thuyết phục, và rất độc đáo.. 4.Củng cố: HS đọc lại ghi ngớ SGK 5.Daën doø:-Veà nhaø hoïc baøi, laøm baøi taäp coøn laïi -Chuaån bò baøi: OÂâng Giuoác-ñanh maëc leã phuïc. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>