Giáo án Ngữ văn 8 kì 1 - Trường THCS Tân Hiệp

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Tân Hiệp. Tuaàn:1. Tieát: 1. Năm học 2008 -2009. Ngày soạn: 05/09/2008. Ngaøy daïy:19/08/2008. VAÊN BAÛN. TOÂI ÑI HOÏC Thanh Tònh A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: * Giuùp HS: - Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời. - Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tònh. B. CHUAÅN BÒ: - GV nắm chắc nội dung tự sự của văn bản “Tôi đi học”, tích hợp văn bản “Cổng trường mở ra” (VB nhật dụng ngữ văn 7 tập I), tích hợp văn bản tự sự + miêu tả + biểu caûm. - Câu hỏi: đọc – hiểu văn bản Nhờ có văn bản: tự sự, miêu tả và biểu cảm đã học; nhớ lại 1 bài thơ hoặc 1 bài hát về ngày đầu tiên đi học. C. KIEÅM TA BAØI CUÕ: - Kieåm tra vieäc chuaån bò cuûa HS D. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: - Giới thiệu bài: Bài đầu tiên của chương trình ngữ văn 7, em đã đuợc học bài “Cổng trường mở ra” của Lí Lan. Bài văn đã thể hiện tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường đầu tiên của con mình. Chương trình ngữ văn 8 truyện ngắn “Tôi đi học” đã diễn ra những kỉ niệm mơn man, bâng khuâng của một thời thơ ấu. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. - GV cho HS tiếp xúc với - HS đọc văn bản VB “Tôi đi học” hướng dẫn HS đọc: giọng chậm, dịu, hôi buoàn, saâu laéng. Chuù yù những câu nói của nhân vật “tôi”, “người mẹ”, “ông đốc” cần đọc với giọng phù hợp.. Noäi dung I.Giới thiệu chung 1.Taùc giaû: Thanh Tònh (1911 – 1988) quê ở Huế, daïy hoïc vieát baùo, laøm thô thành công ở truyện Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Tân Hiệp Hoạt động của GV. Năm học 2008 -2009 Hoạt động của HS. Noäi dung. - GV và HS đọc.. ngaén vaø thô.. - GV nhận xét cách đọc của HS.. 2.Taùc phaåm”Toâi ñi hoïc”in trong taäp Queâ meï,xuaát baûn naêm 1941. - GV hướng dẫn HS đọc thầm chú thích (*) và trình - HS đọc chú thích (*) baøy ngaén goïn veà taùc giaû Thanh Tònh. - GV nhaán maïnh yù cô baûn.. - HS đọc tiếp chú thích và trả - GV yêu cầu HS đọc các lời. chuù thích coøn laïi chuù yù chuù thích 2,6,7 vaø hoûi theâm. - Xét về thể loại có thể xếp - HS: vào kiểu loại VB nào? Vì VB tự sự. sao?. - Mạch truyện được kể như - HS: Theo dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi”, theo trình tự theá naøo? thời gian của 1 buổi tựu trường. GV: choát yù - HS chia đoạn – bổ sung – - Truyeän coù theå chia laøm nhaän xeùt. mấy đoạn? Nội dung từng - chia 5 đoạn: đoạn. GV: Bổ sung, nhận xét có 1. Từ đầu. . .rộn rã. II. Tìm hieåu vaø phaân tích vaên baûn: 1. Caáu truùc cuûa vaên baûn: - Boá cuïc theo doøng hoài tưởng của một nhân vật “tôi”, theo trình tự thời gian của 1 buổi tựu trường.. thể gộp 2 đoạn: 1,2 (1 2. Tiếp . . ngọn núi “tâm trạng vaø caûm giaùc cuûa nhaân vaät “toâi” đoạn) khi cùng mẹ tới trường. Gộp đoạn 3,4,5 (1 đoạn) 3. Tiếp . . trong lớp. Tâm trạng đứng giữa sân trường. 4. Ông đốc. . .hết. Tâm trạng khi nghe thầy gọi vào lớp. 5. Coøn laïi: Taâm traïng khi ngoài vào lớp. GV: gọi HS đọc đoạn 1. (từ đầu. . . ngọn núi) - Những gì đã gợi lên trong loøng nhaân vaät “toâi” kæ nieäm về buổi tựu trường đầu tieân?. - HS đọc. - Hs phaùt bieåu nhaän xeùt.. - boå sung – 2. Phaân tích: a. Trình tự diễn tả kĩ cuûa nhaø vaên: - Từ hiện tại nhớ về dĩ vaõng.. (gợi ý: thời điểm gợi nhớ,. Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Tân Hiệp. Năm học 2008 -2009. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Noäi dung. caûnh vaät). - Thay đổi tâm trạng cảm giaùc cuûa nhaân vaät “toâi” khi cùng mẹ đi đến trường lần đầu tiên.. - Lý do gợi nhớ tam trạng nhaân vaät “toâi” nhö theá naøo? - Đó là tâm trạng và cảm giác rất tự nhiên của 1 đứa bé lần đầu đi học.. +Con đường vốn rất quen nhưng tự nhiên thấy lạ. +Caûm thaáy mình trang trọng đứng đắn trong bộ đồ mới. +Thấy ngôi trường xinh xắn,…lòng lo sợ vẫn vơ.. CUÛNG COÁ: -. Vaên baûn “toâi ñi hoïc” vieát theo theå loïai naøo? Vì sao em bieát.. DAÊN DOØ: -. Về học bài, chuẩn bị tiếp bài này để tiết sau học. Tuaàn:1. Tieát: 2. Ngày soạn: 05/09/2008. Ngaøy daïy: 19/08/2008. VAÊN BAÛN. TOÂI ÑI HOÏC Thanh Tònh A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT B. CHUAÅN BÒ: C. KTBC D. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Với tâm trạng hồi hộp và cảm giác bỡ ngỡ khi lầnđầu tiên đi học nhân vật tôi đã có sự thay đổi rất rõ. Hoạt động của GV -GV đọc đoạn văn nêu vấn đề: Tâm trạng của “tôi” khi đến trường, khi đứng giữa sân trường, khi nhìn cảnh dày đặc cả người, nhất là khi nhìn caûnh hoïc troø cuõ vaøo. Hoạt động của HS. Noäi dung. -HS: Dựa vào câu hỏi để b. Tâm trạng và cảm giác thảo luận, nêu ý kiến, (ý có bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” thể không hoàn toàn giống khi đến trường: nhau). Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Tân Hiệp Hoạt động của GV. Năm học 2008 -2009 Hoạt động của HS. Noäi dung. lớp. . . là tâm trạng lo sợ vẫn vơ, vừa bỡ ngỡ, vừa lúng tuùng caùch keå – taû thaät tinh teá vaø hay – yù kieán cuûa em? - GV choát laïi noäi dung: Tâm trạng “tôi” thay đổi mà nguyeân nhaân chính laø ngoâi trường Mĩ Lí xinh xắn, oai nghiêm, khi nghe thầy đọc tên vào lớp tâm trạng tôi - HS trả lời nhö theá naøo?. - Khi nghe thaày goïi teân: hoài hoäp, luùng tuùng.. - Khi ngoài vaøo baøn hoïc taâm traïng toâi nhö theá naøo?. - Khi vào trong lớp: tự tin. - Hình ảnh “một con chim - HS trả lời con. . . bay cao” coù yù nghóa gì?. - Dòng chữ “tôi đi học” gợi cho em suy nghó gì? - HS thaûo luaän suy nghó, - Qua truyeän, em coù suy nghó trình baøy theo caûm nhaän cuûa gì về thái độ của người lớn mình. đối với những em bé lần đầu đi học? (gợi ý: các bậc phụ c.Những người lớn, là huynh, ông đốc, thầy giáo những người có trách treû. nhieäm, taám loøng yeâu - Haõy tìm vaø phaân tích caùc thöông, quan taâm chaêm hình ảnh so sánh được tác sóc tận tình chu đáo cho giả sử dụng trong truyện. theá heä treû. GV hỏi: Em hãy nhận xét về - HS tìm trong bài những ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa caâu vaên so saùnh – phaân tích d. Hình aûnh so saùnh:. - Hình aûnh so saùnh trong baøi - HS thảo luận theo tổ – giàu hình ảnh gợi cảm, đậm chất trữ tình. Sức cuốn hút của tác phẩm phát biểu đại diện. e.Ñaëc saéc ngheä thuaät: được tạo nên từ đâu? - Bố cục theo dòng hồi tưởng. GV choát: truyeän?.. - Kết hợp hài hòa: Kể, miêu tả với biểu lộ cảm xúc.. - GV hoûi: Hoïc xong truyeän ngắn này, nội dung tư tưởng của truyện được toát lên từ. Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Tân Hiệp. Năm học 2008 -2009. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Noäi dung. ñaâu? Vaø baèng ngheä thuaät III. Toång keát: gì?. HS dực vào kết quả cần đạt - Trong cuộc đời mỗi con và ghi nhớ trả lời – bổ sung. người, kỉ niệm trong sáng cuûa tuoåi hoïc troø nhaát laø buoåi tựu trường đầu tiên, thường - GV tổng hợp. được ghi nhớ mãi. - Tác giả đã diễn tả lòng caûm nghó naøy baèng ngheä thuật tự sự xen miêu tả và biểu cảm, với những rung động kinh tế qua truyện ngaén “toâi ñi hoïc” CUÛNG COÁ: - Truyện ngắn “Tôi đi học” gợi cho em suy nghĩ gì? Luyeän taäp: GV yêu cầu Hs đọc phần luyện tập SGK trang 9 Câu 1: HS làm tại lớp Caâu 2: Veà nhaø laøm DAËN DOØ: - Veà hoïc baøi, laøm baøi taäp 2 trang 9 - Chuẩn bị bài: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ Tuaàn:1. Tieát:3. Ngày soạn:07/08/2008. Ngaøy daïy:22/08/2008. CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Giuùp HS - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. - Thông qua bài học, rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung vaø caùi rieâng. B. CHUAÅN BÒ: - GV giaûi caùc baøi taäp trong SGK Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Tân Hiệp. Năm học 2008 -2009. C. KTBC: -Nhắc lại một số kiến thức cũ có liên quan đến bài học. D. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Giới thiệu: Ở lớp 7 các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa, em hãy nêu ví dụ về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa. Sau đó GV hướng HS vào bài: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Noäi dung. - GV yêu cầu HS quan sát sơ đồ HS dựa vào sơ đồ trả lời các I. Từ ngữ nghĩa rộng, trong SGK và trả lởi câu hỏi câu hỏi từ ngữ nghĩa hẹp: phaàn I (a,b,c) a) Nghĩa của từ động vật a)Nghĩa của từ động vật rộng rộng hơn nghĩa của từ thú, hay hẹp hơn nghĩa của các từ chim, cá thuù,chim caù?vì sao? b) Nghĩa của từ thú rộng hơn b. Vì sao nghĩa của 3 từ: thú, nghĩa của từ: voi, hươu. chim, cá rộng hơn so với voi, Nghĩa của từ chim rộng hơn höôu, tu huù, saùo, caù roâ, caù thu? nghĩa của từ: tu hú, sáo. c) Nghĩa của từ “thú, chim, cá rộng hơn nghĩa của từ nào đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ naøo? - Sau khi Hs trả lời xong, GV dùng sơ đồ vòng tròn biểu diễn moái quan heä bao haøm naøy, sau khi phân tích xong gv gợi dẫn Hs toång keát laïi 3 yù trong muïc ghi nhớ (SGK). - GV gọi Hs nêu ví dụ tương tự. - GV nhaän xeùt – keát luaän. * Ghi nhớ: Nghĩa của từ cá rộng hơn + Nghĩa của một từ ngữ có nghĩa của từ: cá rô, cá thu thể rộng hơn hoặc hẹp - HS trả lời: hơn nghĩa của từ ngữ Các từ: thú, chim, cá có khác. phaïm vi nghóa bao haøm - Một từ được coi là có nghĩa của các từ: voi, hươu, nghóa roäng khi phaïm vi tu huù, saùo, caù roâ, caù thu (HS nghĩa của từ ngữ đó bao nhaän xeùt) haøm trong phaïm vi nghóa c) HS trả lời: Nghĩa của từ: của một từ ngữ khác. thuù, chim, caù roäng hôn nghóa - Một từ ngữ có nghĩa của từ: voi, cá rô, cá thu rộng đối với từ này, đồng đồng thời hẹp hơn nghĩa của thời có thể có nghĩa hẹp từ động vật (HS nhận xét) đối với 1 từ ngữ khác. - HS neâu ví duï. - GV yêu cầu Hs trả lời các câu - Nhận xét hoûi sau: - HS trả lời 1. Thế nào là một từ có nghĩa - HS đọc làm bài tập 1,2,3,4 roäng vaø nghóa heïp? + Bt 1: 2. Một từ ngữ có thể vừa có a) nghĩa rộng, vừa có nghĩa hẹp được không? Vì sao?. Y phuïc Quaàn. aùo. Quần đùi. Aùo sô mi. - GV chỉ định một HS đọc GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 6. Quaàn daøi Lop8.net. Aùo daùi. Giáo án Ngữ Văn 8.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Tân Hiệp Hoạt động của GV. Năm học 2008 -2009 Hoạt động của HS. Noäi dung. chậm phần ghi nhớ. II. Luyeän taäp:. II. Luyeän taäp:. -GV hướng dẫn HS làm bài tập 1,2,3,4. Baøi Taäp 1. - BT1: Lập sơ đồ thể hiện cấp b) độ khái quát của nghĩa từ ngữ trong mỗi nhóm từ ngữ sau đây (theo sơ đồ bài học.) Suùng. Vuõ khí bom. Súng trường. Đại bác. Bom ba caøng Bom bi. - HS laøm Bt 2:. Baøi taäp 2: Baøi taäp 2:. a) từ chất đốt. - Tìm từ ngữ có nghĩa rộng so với nghĩa của các từ ngữ ở mỗi nhoùm sau ñaây:. b) ngheä thuaät. (a,b,c,d,e). c) thức ăn - HS laøm bt3. d) nhìn e) đánh Baøi taäp 3:. Baøi taäp 3: - Tìm các từ ngữ có nghĩa được bao haøm trong phaïm vi nghóa của mỗi từ ngữ sau đây (a,b,c,d,e) - HS tự làm Baøi taäp 4:. a) xe cộ: xe ôtô, đạp b) kim loại: sắt, đồng, gang c) Hoa quaû: chanh, chuoái, cam d) Hoï haøng: hoï noäi, hoï ngoại chú, bác, cô dì, e) Từ “mang” bao hàm từ Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Tân Hiệp. Năm học 2008 -2009. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Noäi dung xaùch, khieâng, gaùnh. CUÛNG COÁ - Thế nào là từ ngữ nghĩa rộng từ ngữ nghĩa hẹp? DAËN DOØ: - Veà hoïc baøi - Laøm baøi taäp4, 5 - Chuẩn bị bài: Tính thống nhất về chủ để của văn bản. Tuaàn:1. Tieát:4. Ngày soạn:07/08/2008. Ngaøy daïy:22/08/2008. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CUÛA VAÊN BAÛN A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Giuùp HS: - Nắm được chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản. - Biết viết 1 văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề; biết xác định và duy trì đối tượng trình bày, lựa chọn, sắp xếp các phần sau cho văn bản tập trung nêu bật ý kieán caûm xuùc cuûa mình. B. CHUAÅN BÒ: - GV xem lại văn bản “Tôi đi học” và hướng dẫn cho Hs đọc văn bản “Tôi đi học” để thấy được chủ đề của văn bản; tính thống nhất về chủ đề. C. KTBC: D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. - GV yêu cầu Hs đọc văn bản HS đọc văn bản “tôi đi học” trả lời câu hỏi. Trả lời câu hỏi - Văn bản miêu tả việc đang - Miêu tả việc đã xảy ra đó xảy ra hay đã xảy ra? là những hồi ức của tác giả. Noäi dung I. Chủ đề của văn bản: Chủ đề là đối tượng là vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.. về ngày đầu tiên đi học. - Taùc giaû vieát nhaèm muïc - Phaùt bieåu yù kieán bieåu loä ñích gì? caûm xuùc cuûa mình veà moät kæ Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Tân Hiệp Hoạt động của GV. Năm học 2008 -2009 Hoạt động của HS. Noäi dung. niệm sâu sắc từ thuở thiếu thời. GV chốt lại: Chủ đề của văn bản là đối tượng và vấn đề chủ chốt những ý kiến, cảm xúc của tác giả được thể hieän moät caùch nhaát quaùn trong vaên baûn. GV nêu câu hỏi: Căn cứ vào ñaâu em bieát vaên baûn “Toâi ñi học” nói lên những kỉ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên. - HS trả lời - Nhan đề: Tôi đi học - Từ ngữ: Những kỉ niệm mơn man, lần đầu tiên đến II. Tính thoáng nhaát veà trường, đi học hai quyển vở chủ đề của văn bản: mới. ... (gợi ý: nhan đề, từ ngữ, các Caâu: hoâm nay toâi ñi hoïc. caâu trong vaên baûn) Hằng năm cứ vào cuối thu . . tựu trường . - GV: vaên baûn “Toâi ñi hoïc” tập trung hồi tưởng lại tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên.. - HS phân tích sự thay đổi + Taâm traïng cuûa nhaân vaät “toâi” + Trên đường đi học: quen đi laïi laém laàn -> thaáy laï. - Hành động: lội qua sông a) Hãy tìm những từ chứng thả diều, đi ra đồng nô đùa tỏ tâm trạng đó in sâu trong -> ñi hoïc thaät thieâng lieâng, loøng nhaân vaät toâi trong suoát tự hào. cuộc đời. + Trên sân trường: ngôi b) Tìm từ ngữ, chi tiết nêu trường cao ráo và sạch sẽ bật cảm giác mới lạ xen lẫn hơn. . . lo sợ vẩn vơ cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi”. ngỡ ngàng, lúng túng khi xếp hàng vào lớp, đứng nép bên người thân. + Trong lớp học: Caûm giaùc baâng khuaâng khi xa mẹ: trước đây có thể đi chơi cả ngày . . . nhớ mẹ, nhớ nhà. Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Tân Hiệp Hoạt động của GV. Năm học 2008 -2009 Hoạt động của HS. Noäi dung. - HS trả lời dựa vào ghi nhớ Dựa vào phân tích của học SGK trang 12 sinh - Chủ đề -GV nêu câu hỏi chủ đề của - Tính thống nhất về chủ đề vaên baûn laø gì? - Tính thống nhất thể hiện ở - Thế nào là tính thống nhất các phương diện: hình tức, nhan đề, đề mục về chủ đề của văn bản? - Tính thống nhất về chủ đề - Nội dung: mạch lạc thể hiện ở những phương - Đối tượng: dieän naøo trong vaên baûn? - Làm thế nào để có một văn baûn coù tính thoáng nhaát veà chủ đề (GV gợi ý để HS suy nghó thaûo luaän). HS đọc – làm bt 1 - GV yêu cầu 1 HS đọc lại a) Căn cứ vào phần ghi nhớ SGK trng 12. + Đối tượng - GV hướng dẫn HS làm bài tập 1: phân tích tính thống + Vấn đề chính: nhất về chủ chủ đề của văn Văn bản: Rừng cọ quê tôi III. Luyeän taäp: Caù c đọ a n: giớ i thieä u rừ n g bản sau theo yêu cầu: Rừng Bt1: coï, taû caây coï taùc duïng cuûa coï queâ toâi (SGK trang 13) -GV tieáp tuïc cho HS laøm bt 2 caây coï, tình caûm cuûa caây coï.. b) Các ý lớn của phần thân Bt2: Neân boû 2 caâu b vaø d bài được sắp xếp hợp lí, không thay đổi được. c) Hai câu trực tiếp nói tới tình cảm gắn bó giữa người dân Sông Thao với rừng cọ. Bt3: Neân boû caâu c,h vieát laïi Cơm nắm lá cọ là người câu b: Con đường quen thuộc mỗi ngày dường như Soâng Thao bổng trở nên mới lạ. Dù ai đi ngược về xuôi. CUÛNG COÁ: 1. Thế nào là chủ đề của văn bản? 2. Tính thống nhất của chủ đề văn bản làn hư thế nào? Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó? DAËN DOØ: Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Tân Hiệp. Năm học 2008 -2009. - Veà hoïc baøi, laøm baøi taäp 3, chuaån bò baøi: Trong loøng meï Duyệt của Tổ trưởng chuyên môn. Tuaàn: 2. Tieát: 5. Ngày soạn: 10/08/2008. Ngaøy daïy:26/08/2008. VAÊN BAÛN. TRONG LOØNG MEÏ (Trích: “Những ngày thơ ấu”. Nguyeân Hoàng). A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Giuùp HS: - Hiểu được tình cảnh đáng thương và nổi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên hồng: thấm đượm chất trữ tình lời văn tự truyện chân thành giàu sức truyền cảm. B. CHUAÅN BÒ: - Tác phẩm “Những ngày thơ ấu” - Bức tranh minh họa cảnh bé Hồng nằm trong lòng mẹ (SGK NV8 tập I – trang 17) - HS đọc văn bản trả lời câu hỏi phần đọc hiểu văn bản. C. KTBC: - Văn bản “Tôi đi học” được viết theo thể loại nào? Vì sao em biết? - Truyện ngắn “Tôi đi học” gợi cho em suy nghĩ gì? D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Giới thiệu: Ai chưa từng xa mẹ một ngày, ai chưa từng chịu cảnh mồ côi cha, chỉ còn mẹ mà mẹ cũng phải xa con thì không dễ dàng đồng cảm sâu xa với tình cảnh đáng thương và tâm hồn nồng nàn, tình cảm mảnh liệt của chú bé Hồng đối với người meï khoán khoå cuûa mình Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Noäi dung. - GV hướng dẫn đọc văn bản - HS đọc văn bản – tìm hiểu I. Giới thiệu chung Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Tân Hiệp Hoạt động của GV vaø tìm hieåu chuù thích. Năm học 2008 -2009 Hoạt động của HS chuù thích. Noäi dung 1.Taùc giaû. - GV đọc mẫu 1 vài đoạn. - HS đọc – nhận xét cách - Yêu cầu đọc giọng chậm đọc. tình cảm, chú ý các từ ngữ, hình aûnh theå hieän caûm xuùc thay đổi của nhân vật “Tôi” chuù yù gioïng noùi cuûa baø coâ cần đọc với giọng khinh khi keùo daøi, loä saéc thaùi chaâm bieám. - GV nhận xét cách đọc của hs.. - Nguyeân Hoàng (1918 – 1982) quê ở Nam Định, là 1 trong những nhà văn lớn của VHVN thời hiện đại. 2.Taùc phaåm - Những ngày thơ ấu là tập hoài kí keå veà tuoåi thô cay ñaéng cuûa taùc giaû. - Đoạn trích thuộc chương IV cuûa taùc phaåm. - GV gọi Hs đọc kĩ chú thích - Hs đọc chú thích – phát * vaø noùi vaén taét veà nhaø vaên bieåu Nguyên Hồng cùng với tác phẩm “Những ngày thơ ấu”. - GV tóm ý HS đã nêu về tác giaû, taùc phaåm. - GV nêu câu hỏi: so với bố cuïc, maïch truyeän vaø caùch keå chuyeän trong baøi “Trong loøng meï” coù gì gioáng, khaùc baøi “toâi ñi hoïc”?. - HS trả lời:. * Giống: kể, tả theo trình tự II. Tìm hiểu và phân tích: thời gian, hồi tưởng. Keå + taû + bieåu loä caûm xuùc 1. Boá cuïc: kết hợp * Khaùc: “Toâi ñi hoïc” chuyeän liền mạch trong khoảng thời gian ngaén, khoâng ngaét quãng: buổi sáng đầu tiên đến trường “Trong lòng mẹ” khoâng thaät lieàn; coù 1 gaïch nối nhỏ ngắn về thời gian vaøi ngaøy khi chöa gaëp meï.. - GV choát yù:. - HS boå sung nhaän xeùt. - HS trả lời nêu ý kiến riêng - Coù theå chia vaên baûn naøy cuûa mình thành mấy đoạn? (chia 2 đoạn) - GV tổng hợp chốt ý lại ý kieán HS neâu.. - Chia 2 đoạn a) Từ đầu . . chứ: cuộc trò truyện với bà cô b) Còn lại: cuộc gặp gỡ giữa 2 meï con beù Hoàng.. - GV neâu caâu hoûi: Em caûm Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Tân Hiệp Hoạt động của GV. Năm học 2008 -2009 Hoạt động của HS. Noäi dung. nhaän gì veà hoøan caûnh soáng - HS neâu yù kieán cuûa beù Hoàng? -HS đọc lại đoạn trích (chú ý - GV choát yù laïi. giọng nói cử chỉ bà cô) - GV hướng dẫn học sinh * Lần 1: Cử chỉ đầu tiên là phân tích nhân vật người cô cười hỏi, “rất kịch” trong cuộc đối toại giữa bà - giọng nói Hồng! Mày có ta và bé Hồng theo trình tự muốn. . . không? các bước. -> Beù Hoàng nhaän ra yù nghóa - GV gọi Hs đọc đoạn trích. cay độc trong giọng nói và cử - GV nêu câu hỏi: Nhân vật chỉ cười nói nên cúi đầu 2.Phaân tích: người cô được thể hiện qua không đáp. a) Nhân vật người cô những chi tiết nào? * Lần 2:Người cô giọng vẫn (GV gợi ý HS: cử chỉ, giọng ngọt hỏi tiếp “sao lại không qua cuộc đối thoại với nói của người cô trong cuộc vào?” bình tĩnh -> mỉa mai - bé Hồng đối thoại với bé Hồng) > beù Hoàng im laëng khoùc, maét - Các lần khi đối thọai với cay cay. bé Hồng cử chỉ bà cô như * Cử chỉ vỗ vai cười nói rằng theá naøo? Gioïng noùi ra sao? “maøy daïi quaù. . thaêm em beù Coù yù nghóa gì? chứ” Hai tiếng “em bé” lại ngaân daøi thaät ngoït, thaät roõ đã xoắn lấy tâm can tôi như yù coâ toâi muoán -> beù hoàng thật đáng thương. - Sau đó cuộc đối thoại diễn - HS tiếp tục phân tích – lí giaûi ra nhö theá naøo? - Bé Hồng phẫn uất, ức nở baø coâ vaãn chöa buoâng tha – baø coâ vaãn laïnh luøng - Cử chỉ vỗ vai nhìn bé hồng, đổi giọng tỏ sự ngậm ngùi, xoùt thöông. - Qua phaân tích em coù nhaän xeùt gì veà nhaân vaät baø coâ?. -> Sự giả dối, thâm hiểm - Nhân vật người cô là người lạnh lùng độc ác, thaâm hieåm; mang yù nghóa tố cáo hạng người sống tàn nhaãn, khoâ heùo tình thaâm trong XH TD nửa phong Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Tân Hiệp Hoạt động của GV. Năm học 2008 -2009 Hoạt động của HS. Noäi dung kieán.. CUÛNG COÁ: - Qua cuộc đối thoại của bé Hồng với người cô, em thấy bà cô của bé Hồng là người nhö theá naøo? DAËN DOØ: - Về học bài, chuẩn bị tiếp bài này để học tiết sau. Tuaàn:2. Tieát:6. Ngày soạn: 10/08/2008. Ngaøy daïy:26/08/2008. Vaên Baûn TRONG LOØNG MEÏ(TT) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT B. CHUAÅN BÒ C. KTBC: - Phân tích nhân vật người cô qua cuộc đối thoại với bé Hồng. D. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Hoạt động của GV - Đầu tiên khi nghe những lời người cô nói về mẹ của mình, beù Hoàng coù suy nghó gì veà meï? YÙ nghó beù Hoàng như thế nào khi trả lời người cô?. - GV hỏi: Trong lần đối thọai với cô (thứ 2) diễn bieán taâm traïng beù Hoàng nhö theá naøo?. Hoạt động của HS. Noäi dung. - HS phaân tích – lí giaûi. b.Tình yeâu thöông maõnh. - Tưởng vẻ mặt rầu rầu vàsự hiền từ của mẹ và căm giận “tại sao mẹ lại sợ những cổ tục aáy”. liệt của Bé Hồng đối với. - Nhận ra ý nghĩa cay độc của người cô trong giọng nói nhöng khoâng muoán tình yeâu thöông vaø loøng kính meán meï bị những rắp tăm tanh bẩn ấy xâm phạm đến.. người mẹ bất hạnh của mình: -Càng nhận ra sự thâm độc của người cô,chú bé Hồng càng đau đớn uất hận,căng traøo leân caûm xuùc yeâu thöông mãnh liệt đối với người mẹ baát haïnh cuûa mình.. - Loøng chuù beù caøng thaét laïi khóc mắt đã cay. Đến khi sự nhục mạ đã bị phơi bày thì bé hồng “nước mắt ròng ròng. . ở cổ” bé Hồng “cười dài trong Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Tân Hiệp Hoạt động của GV. Năm học 2008 -2009 Hoạt động của HS. Noäi dung. tieáng khoùc” - HS nhaän xeùt – phaân tích. - Vì sao bé Hồng lại cười dài trong tieáng khoùc? - Chi tiết cười dài trong tieáng khoùc coù yù nghóa gì? - HS phaân tích: taâm traïng uaát - GV choát! ức, đau đớn, biểu lộ lòng căm Trong lần bé Hồng nghe cô tức bằng hình ảnh đầy ấn kể về hòan cảnh tội nghiệp tượng “giá những cổ tục. . .mới cuûa meï mình taâm traïng beù thoâi” Hoàng nhö theá naøo? - GV choát laïi:. - HS trả lời – bổ sung – nhận xeùt.. - GV neâu caâu hoûi: Beù Hoàng gaëp laïi meï trong hoøan caûnh nào? Hình động của bé Hồng ra sao cử chỉ nhu thế nào?. - GV cho HS đọc đọan bé - HS: Bé hồng “òa lên khóc rồi - Cảm giác sung sướng cực điểm khi được ở trong lòng Hoàng gaëp laïi meï cứ thế nức nở” meï - Khi được lên xe ngồi cùng với mẹ tâm trạng bé Hồng nhö theá naøo? - Giọt nước mắt bé hồng khoùclaàn naøy coù gì khaùc so - HS phaùt bieåu: caûm giaùc sung với lần nói chuyện với cô? sướng cực điểm. - Tác giả đã diễn tả cảm giác sung sướng của bé Hồng khi gặp lại mẹ, được ở trong loøng meï nhö theá naøo? GV Đọan trích này đặc biệt phần cuối là biểu hiện sự chân thành và cảm động về tình mẫu tử. - Vaên baûn treân taùc giaû keát hợp 3 yếu tố : kể + tả + biểu loä caûm xuùc aáy nhö theá naøo? - Qua vaên baûn treân cho em Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Tân Hiệp. Năm học 2008 -2009. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. bieát hoài kí laø gì?. Noäi dung. HS đọc chậm ghi nhớ SGK. - GV cho học sinh dực vào ghi nhớ SGK (đọc). III.. Toång. keát”(ghi. nhớ. sgk) CỦNG CỐ:- Phân tích cảm giác sung sướng của bé Hồng khi được ở trong lòng mẹ. DẶN DÒ: - Về học bài, chuẩn bị trước bài “Trường từ vựng”. Tuaàn:2. Tieát:7. Ngày soạn:12/08/2008. Ngaøy daïy:28/08/2008. TRƯỜNG TỪ VỰNG A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS: - Hiểu được thế nào là trường từ vựng, biết xác lập các trường từ vựng. - Bước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng ngôn ngữ đã học như: đồng nghĩa, trái nghĩa, ẩn dụ, hóan dụ, nhân hóa giúp ích cho việc học văn, laøm vaên. B. CHUAÅN BÒ: - GV chuaån bò baûng phuï; giaûi caùc baøi taäp SGK C. KTBC: - Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ trong mỗi nhóm từ ngữ sau: a) y phục, quần, áo, quần đùi, quần dài, áo dài, áo sơ mi b) vũ khí, súng, bom, súng trường, đại bác, bom ba càng, bom bi. D. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Hoạt động của GV - GV cho HS đọc đoạn văn của Nguyeân hoàng phaàn I .(1) nhaän xét các từ in đậm, để HS trả lời câu hỏi.. Hoạt động của HS - HS đọc. Noäi dung I. Thế nào là trường từ. - Nhận xét: các từ in đậm vựng: có nét chung về nghĩa: chỉ - Trường từ vựng là tập hợp bộ phận của cơ thể người. của những từ có ít nhất 1 - Từ nhận xét trên hướng dẫn neùt chung veà nghóa hoïc sinh hình thaønh khaùi nieäm. Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Tân Hiệp. Năm học 2008 -2009. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. - GV coù theå yeâu caàu hoïc sinh - HS neâu ví duï nêu ví dụ để kiểm tra kiến thức (gợi ý: trường “dụng cụ nấu nướng” - GV tổng hợp – HS đọc ghi nhớ - GV lưu ý HS 1 số điều ở mục - HS lưu ý : 2 (I); đọc trả lời 2 (I) và trả lời câu hỏi: caâu hoûi. - Trường từ vựng mắt có thể bao gồm những trường từ vựng nhỏ nào? Ví dụ - HS có thể tập hợp những - Trong 1 trường từ vựng có từ có từ loại khác nhau. thể tập hợp những từ có từ loại khác được không? Tại - Một từ nhiều nghĩ có thể thuộc nhiều trường khác sao? nhau. - Do hiện tượng nhiều nghĩa 1 từ có thể thuộc nhiều trường - Tăng sức gợi cảm khaùc nhau khoâng? VD - Taùc duïng cuûa caùch chuyeån trường từ vựng trong thơ văn vaø trong cuoäc soáng haèng ngaøy? VD - HS đọc – làm bài tập - GV choát: - GV hướng dẫn HS làm bài - Hs đọc, tự làm taäp Bt 1 (SGK trang 23). Noäi dung * Löu yù:. -Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều trường từ vựng nhỏ hơn. -Một trường từ vựng có thể bao gồm những từ khác biệt nhau về từ loại. -Một từ có thể thuộc nhiều từ vựng khác nhau,do hiện tượng nhiều nghĩa. -Chuyển trường từ vựng để taêng theâm tính ngheä thuaät của ngôn từ và khả năng diễn đạt (như nhân hoá,ẩn duï,so saùnh). Luyeän taäp: Bt 1: Trường từ vựng “người ruoät thòt” Bt:2,3 hoïc sinh a2. Bt 2 Bt 3: CUÛNG COÁ: - Thế nào là trường từ vựng? DAËN DOØ: - Hoàn thành bài -Hoïc baøi vaø chuaån bò baøi: Boá cuïc cuûa vaên baûn. Tuaàn:2. Tieát:8. Ngày soạn:12/08/2008. Ngaøy daïy:29/08/2008 Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Tân Hiệp. Năm học 2008 -2009. BOÁ CUÏC CUÛA VAÊN BAÛN A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS - Nắm được bố cục văn bản, đặc biệt là cách sắp xếp các nội dung trong phần thân baøi. - Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc, phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc. B. CHUAÅN BÒ: C. KTBC: (Trường từ vựng và cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ khác nhau như thế nào?) - Thế nào là chủ đề của văn bản? - Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản? - Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó? D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: - Các em đã học bố cục và mạch lạt trong văn bản, các em đã nắm được văn bản thường gồm có 3 phần: Mở bài – thân bài – kết bài và nhiệm vụ của từng phần. Bài học này nhằm ôn lại kiến thức đã học và tìm hiểu kĩ hơn cách sắp xếp tổ chức nội dung phaàn thaân baøi. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. - GV ôn lại kiến thức bố cục 3 - HS trả lời – nhận xét phaàn cuûa vaên baûn. - GV cho HS đọc văn bản “Người thầy đạo cao đức trọng” và trả lời câu hỏi SGK 91,2,3).. - GV neâu caâu hoûi: boá cuïc cuûa vaên baûn goàm maáy phaàn? Nhiệm vụ từng phần? Các phần của văn bản quan hệ với nhau nhö theá naøo? - GV cho HS tìm hieåu phaân tích caùch saép xeáp noäi dung phaàn thaân baøi: “Toâi ñi hoïc”. Noäi dung I Boá cuïc cuûa vaên baûn:. - Bố cục của văn bản là sự tổ chức các đọan văn để thể - HS đọc văn bản - Trả lời: văn bản thường có hiện chủ đề. Văn bản 3 phần: mở bài – thân bài – thường có bố cục 3 phần: kết bài. Mỗi phần đều có hức Mở bài, thân bài, kết bài. năng, nhiệm vụ riêng nhưng - Phần mở bài có nhiệm vụ nêu ra chủ đề của văn bản. phải phù hợp với nhau. Phần thân bài thường có một số đoạn nhỏ trình bày các khía cạnh của chủ đề. Phaàn keát baøi toång keát chuû đề của văn bản. - HS phaân tích – neâu yù kieán. Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Tân Hiệp. Năm học 2008 -2009. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Noäi dung. - GV cho HS phaân tích dieãn - HS phaân tích – boå sung biến tâm trạng của bé Hồng ở đoạn trích “Trong lòng mẹ” - Khi tả người, con vật, . . em - HS thảo luận – phát biểu lần lượt miêu tả theo trình tự nào? Hãy kể 1 số trình tự thường gặp? - Em haõy neâu caùch saép xeáp - HS phaùt bieåu phaàn thaân baøi cuûa vaên baûn “Người thầy đạo cao đức troïng” - Từ kết quả của việc thực - HS thảo luận – phát biểu hieän nhieäm vuï treân, GV cho Hs thaûo luaän: + Vieäc saép xeáp noäi dung phaàn thân bài tùy thuộc vào những yeáu toá naøo? + Caùc yù trong phaàn thaân baøi được sắp xếp theo trình tự naøo? - GV cho HS đọc chậm phần ghi nhớ. - GV hướng dẫn HS làm bài taäp.. - HS đọc – làm bài tập 1. II. Caùch boá trí, saép xeáp noäi dung phaàn thaân baøi cuûa vaên baûn: - Noäi dung phaàn thaân baøi thường được trình bày theo một thứ tự tùy thuộc vào kiểu văn bản, chủ đề ý đồgiao tiếp cua người viết. Nhìn chung, noäi dung aáy thường được sắp xếp theo trình tự thời gian và không gian theo sự phát triển của sự việc hay theo mạch suy luận, sao cho phù hợp với sự triển khai chủ đề và sự tiếp nhận của người đọc. III Luyeän taäp: Baøi taäp 1.. CUÛNG COÁ: - Theá naøo laø boá cuïc vaên baûn? - Bố cục văn bản gồm mấy phần? Nhiệm vụ của từng phần? DAËN DOØ: - Veà hoïc baøi, laøm baøi taäp 2,3 - Chuẩn bị tiếp bài: Tức nước vỡ bờ.. Tuaàn:3. Tieát:9. Ngày soạn:17/08/2008. Ngaøy daïy:03/09/2008. Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Tân Hiệp. Năm học 2008 -2009. VAÊN BAÛN. TỨC NƯỚC VỠ BỜ (Trích “Tắt Đèn” )Ngô. Taát Toá. A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS: - Qua đoạn trích thấy đuợc bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ XH đương thời và tình cảnh của người nông dân cùng khổ trong XH ấy; cảm nhận được cái quy luật của hiện thực, có áp bức có đấu tranh; thấy được vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng củangười phụ nữ nông dân. - Thấy được những nét đặc sắc trong NT viết truyện của t1c giả. B. CHUAÅN BÒ: - Tác phẩm “Tắt đèn” của NT Tố - GV hướng dẫn HS đọc, tóm tắt tác phẩm - HS đọc và tóm tắt tác phẩm theo sự hướng dẫn cua giáo viên. C. KTBC: - Phân tích tâm trạng của bé Hồng khi nằm trong lòng mẹ (đoạn trích “trong lòng meï”) D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Giới thiệu: Trong tự nhiên có quy luật đã được khái quát thành câu tục ngữ “Tức nước vỡ bờ”. Trong XH, đó là quy lậut “Có áp bức có đấu tranh”. Quy luật ấy đã được chứng minh rất hùng hồn trong chương XVIII tiểu thuyết “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. - GV hướng dẫn học sinh đọc - HS đọc đoạn trích – nhận đoạn trích “Tức nước vỡ bờ”: xét cách đọc. GV đọc mẫu 1 vài đoạn – hướng dẫn học sinh đọc: Lưu ý các em đọc chính xác, có sắc thaùi bieåu caûm, nhaát laø ngoân ngữ đối thoại củacác nhân vật. - Nhận xét cách đọc của học sinh.. Noäi dung I.Giới thiệu chung. 1.Taùc giaû - Ngoâ Taát Toá (1893 – 1954) quê ở Bắc Ninh ,xuất thân nhaø nho goác noâng daân. - Là nhà văn hiện thực xuaát saéc. 2.Taùc phaåm. - Đoạn “Tức nước vỡ bờ” - GV yêu cầu Hs dựa vào chú trích trong chöông XVIII thích nêu vài nét cơ bản về - HS đọc phần chú thích nêu vaøi neùt veà taùc giaû - taùc cuûa taùc phaåm. taùc giaû vaø taùc phaåm. phaåm. - Sau đó HS đọc các chú thích Giáo án Ngữ Văn 8. GV:Dieäp Xuaân Thuûy. Trang 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>