Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 5 - Tiết 17 đến 20

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 5: Tieát 17:. Ngày soạn 19/09/09 Ngaøy daïy 20/09/09 TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VAØ BIỆT NGỮ XÃ HỘI. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs - Hiểu rõ thế nào là từ địa phương , thế nào là từ biệt ngữ xh - Biết sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xh đúng lúc , đúng chỗ . Tránh lạm dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xh , gây khó khăn trong giao tiếp B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Với văn ở các văn bản đã học , với tập làm văn qua bài tóm tắt tác phẩm tự sự 2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1.Oån định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : - Thế nào là từ tượng hình , từ tượng thanh ? cho vd minh hoạ 3, Bài mới : - Tiếng việt là thứ tiếng có tính thống nhất cao . Người Bắc Bộ , người trung bộ và người Nam Bộ có thể hiểu được tiếng nói của nhau . Tuy nhiên bên cạch sự thống nhất cơ bản đó , tiếng mỗi địa phương , mỗi tầng lớp xh cũng có những khác biệt về ngữ âm , từ vựng ngữ pháp . Vậy sự khác biệt đó như thế nào thì tiết học hôm nay sẽ trả lời cho câu hỏi đó . I. Từ địa phương : I. Từ địa phương : Gv yeâu caàu hs quan saùt vd treân baûng phuï - Từ ngô được dùng phổ biến hơn vì nó (?) Hai từ bắp , bẹ đều có nghĩa là ngô , nhưng từ nào được dùng phổ nằm trong vốn từ vựng toàn dân bieán hôn ? Taïi sao ? - Từ ngô được dùng phổ biến hơn vì nó nằm trong vốn từ vựng toàn - Khác với từ ngữ toàn dân , từ địa dân , có tính chẩn mực văn hoá cao phương là từ ngữ chỉ sử dụng ở một ( (?) Trong 3 từ trên từ nào là từ địa phương ? tạo sao hoặc một số) địa phương nhất định - Hai từ bắp , bẹ là những từ địa phương vì nó chỉ được dùng trong phạm vi hẹp , chưa có tính chuẩn mực văn hoá cao (?) Vậy từ toàn dân khác từ địa phương ở điểm nào? ( Hs đọc ghi nhớ sgk) (?) Em hãy tìm một số vd minh hoạ ?  Baøi taäp nhanh + ùCác từ mè đen , trái thơm có nghĩa là gì ? chúng thuộc từ địa phương ở vùng nào ? - Nghĩa là vừng đen , quả dứa - Từ địa phương vùng Nam Bộ II.Biệt ngữ xh : Gọi hs đọc vd sgk II.Biệt ngữ xã hội : (?) Tại sao tác giả dùng 2 từ mẹ và mợ chỉ cùng một đối tượng ? - là những từ ngữ chỉ được dùng trong Trước cách mạng tháng tám , trong tấm lớp xh nào thường dùng các một tầng lớp xh nhất định từ mợ , cậu ? - Mẹ và mợ là hai đồng nghĩa - Ơû xh ta trước cách mạng thánh tám , trong tầng lớp trung lưu , thượng lưu , con gọi mẹ là mợ (?) Các từ ngỗng , trúng tủ có nghĩa là gì ? Tầng lớp xh nào thường dùng các từ ngữ này ? Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Ngỗng la điểm 2 , trúng tủ có nghĩa là đúng cái phần đã học thuộc loøng - Tầng lớp sinh viên thường dùng * Những từ như thế gọi là biệt ngữ xh (?) Vậy thế nào là biệt ngữ xh ? Cho vd minh hoạ (HS đọc ghi nhớsgk ) VD : tầng lớp thị dân tư sản pháp thuộc gọi cha , mẹ là cậu mợ ; thời III. Sử dụng từ địa phương , biệt ngữ phong kiến vua tự xưng là trẫm , thức ăn của vu gọi là ngự thiện … XH : III. Sử dụng từ địa phương , biệt ngữ xh : + Cần chú ý đến đối tượng giao tiếp , (?) Khi sử dụng từ địa phương và biệt ngữ xh chúng ta cần chú ý tính huống giao tiếp , hoàn cảnh giao ñieàu gì ? Taïi sao tieáp - Cần chú ý đến đối tượng giao tiếp ( người đối thoại người đọc) tình + Trong các tác phẩm thơ , văn các tác huống` giao tiếp ( nghiêm túc , trang trọng hay suồng sã , thân mật ) , giả có thể sử dụng lớp từ này để tô đậm hoàn cảnh giao tiếp ( thời đại đang sống , môi trường học tập , công sắc thái địa phương hoặc tầng lớp xuất tác ..) để đạt hiểu quả cao trong giao tiếp thaân , tính caùch nhaân vaät (?) Trong các tác phẩm thơ , văn , các tác giả có thể sử dụng lớp từ +Không nên lạm dụng lớp từ ngữ này naøy , vaäy chuùng coù taùc duïng gì ? một cách tuỳ tiện vì nó dễ gây ra sự tối - Tô đậm sắc thái địa phương hoặc tầng lớp xuất thân , tính cách của nghĩa , khó hiểu nhaân vaät (?) Có nên sử sụng lớp từ này một cách tuỳ tiện không ? tại sao ? - Không nên lạm dụng lớp từ ngữ này một cách tuỳ tiện vì nó dễ gây * Ghi nhớ : sgk ra sự tối nghĩa , khó hiểu (?) Dùng từ địa phương và biệt ngữ xh có tác dụng gì ? (?) Muốn tránh lạm dụng từ địa phương chúng ta phải làm ntn? ( Ghi nhớ sgk ) III, Luyeän taäp Bài tập 1 Tìm từ địa phương và từ toàn dân tương ứng - ngaùi – xa ; choä – thaáy ; noùn – muõ traùi – quaû ; cheùn – caùi baùt; voâ – vaøo Bài tập 2 :Tìm một số từ của tầng lớp xh Hoïc veït : hoïc thuoäc loøng moät caùch maùy moùc Học tủ : đoán mò một số bài nào đó để học thuộc lòng Xôi gaäy : ñieåm 1 Dân phe phẩy : mua bán bất hợp pháp Bài tập 3 : những trường hợp nên dùng từ địa phương : 4. Củng cố: - Từ ngữ địa phương - Biệt ngữ xã hội - cách sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội 5. Dăn dị: : Học phần ghi nhớ ; Làm hết bài tập còn lại - Soạn bài mới “ Trợ từ , thán từ” ---------------------------------------------------------------------------------------. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Tuaàn 5: Tieát 18:. Ngày soạn 25/09/09 Ngaøy daïy 31/09/09 TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs - Nắm được mục đích và cách thức tóm tắt một vb tự sự - Luyện tập kĩ năng tóm tắt vb tự sự B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp : Với văn qua các vb đã học , với tiếng việt qua bài Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xh - Moät soá vb 2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1,Ổn định tổ chức : 2. Kieåm tra baøi cuõ : - Nêu tác dụng của việc liên kết trong đoạn văn ? - Có thể sử dụng những phương tiện liên kết nào để thể hiện quan hệ giữa các đoạn văn ? 3, Bài mới : Chúng ta đang sống trong một thời đại bùng nổ thông tin , nghĩa là có rất nhiều lượng thông tin được cập nhật hằng ngày trên các kênh phát tin khác nhau ( sách báo , truyền hình ,mạng in – tơ – nét ), hoặc khi ra đường chúng ta chứng kiến một sự việc nào đó , về nhà kể tóm tắt cho gia đình xem , xem một cuốn sách, một bộ phim mới chiếu , ta có thể tóm tắt lại cho người chưa đọc , chưa xem biết . Vậy tóm tắt là gì ? cách tóm tắt như thế nào? thì bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu được điều đó . I.Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự ? I.Thế nào là tóm tắt văn bản tự Gv yêu cầu hs tìm hiểu mục II. 1 và trả lời câu hõi sau sự? (?) Nội dung đoạn văn trên là ở vb nào ? Tại sao em biết được điều đó ? Là dùng lời văn của mình trình bày - Vb STTT ( đã học ở lớp 6). Biết được là nhờ vào các nhân vật chính và một cách ngắn gọn nội dung chính ( sự việc chính bao gồm sự việc tiêu biểu và nhân (?) So sánh đoạn văn trên với nguyên văn của vb ? (HSTLN) vật quan trọng ) của vb đó - Nguyeân vaên truyeän daøi hôn - Số lượng các chi tiết và nhân vật dài hơn - Lời văn trong truyện khách quan hơn * Viết đoạn văn trên người ta gọi là tóm tắt vb tự sự . Gọi 1 hs đọc yêu cầu phần I. 2 (?)Vậy theo em , thế nào là tóm tắt vb tự sự ? hãy lựa chon câu dúng nhaát trong caùc caâu sau ?( caâu b) (?) Gọi hs đọc ghi nhớ sgk 2, Cách tóm tắt vb tự sự 2, Cách tóm tắt vb tự sự a, Những yêu cầu đối với vb tóm tắt a, Những yêu cầu đối với vb tóm Gv yêu cầu hs đọc thầ đoạn văn tóm tắt mục II. 1 taét (?) Vb tóm tắt trên ù có nêu được nội dung chính của văn bản ấy không ? - Vb tóm tắt cần phải phản ánh trung (?) Từ việc tìm hiểu trên , hãy cho biết các yêu cầu đối với một vb tóm thành nd của vb được tóm tắt taét ? - Đảm bảo tính hoàn chình : dù ở - Đáp ứng đúng mục đích , yêu cầu tòm tắt mức độ khác nhau , nhưng bản tóm - Bảo đảm tính khách quan : trung thành với vb được tóm tắt , không thêm tắt phải giúp người nđọc hình dung bớt các chi tiết , sự việc không có trong tác phẩm , không chen vào bản được toàn bộ câu chuyện tóm tắt các ý kiến bình luận , khen chê của các nhân người tóm tắt - Đảm bảo tính cân đối : số dòng tóm - Đảm bảo tính hoàn chỉnh : dù ở mức độ khác nhau , nhưng bản tóm tắt tắt cho các sự việc chính , nhân vật Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> phải giúp người đọc hình dung được toàn bộ câu chuyện ( mở đầu , phát trieån , keát thuùc - Bảo đảm tính cân đối : số dòng tóm tắt dành cho các sự việc chính , nhaân vaät chính , chi tieát tieâu bieåu vaø caùc chöông , muïc , phaàn … moät caùch phù hợp (?) văn bản tóm tắt trên có gì khác so với văn bản ấy( về độ dài, về lời văn, về số lượng nhân vật, sự việc..)? - b, Các bước tóm tắt vb (?) Muốn viết được một vb tóm tắt , theo em phải làm những việc gì ? Những việc ấy phải thực hiện theo những trình tự nào ?( HSTLN) Gọi hs đọc ghi nhớ sgk. chính , chi tieát tieâu bieåu vaø caùc chương mục , phần một cách phù hợp. b, Các bước tóm tắt vb - đọc kĩ tác phẩm được tóm tắt để naém noäi dung cuûa noù - xaùc ñònh noäi dung chính caàn toùm taét : lựa chọn các nhân vật quan trọng , những sự việc tiêu biểu - Saép xeáp noäi dung chính theo moät trật tự hợp lí - Vb tóm tắt bằng lời văn của mình. 4. Củng cố - những yêu cầu đối với việc tóm tắt văn bản - các bước tóm tắt văn bản 5. Dặn dị: : Học thuộc ghi nhớ sgk - Soạn bài mới “ Luyện tập tóm tắt vb” ---------------------------------------------------------------------------------Tuaàn 5: Tieát 19:. Ngày soạn 29/09/09 Ngaøy daïy 31/09/09 LUYỆN TẬP TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ. A.Mục tiêu cần đạ: * Giuùp hs - Vận dụng các kiến thức đã học ở tiết 18 vào việc luyện tập tóm tắt văn bản tự sự - Rèn kĩ năng thao tác tóm tắt vb tự sự B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : các vb Văn và các kiến thức về Tiếng Việt đã học 2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1,Ổn định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : - Thế nào là tóm tắt vb tự sự ? Nêu cách tóm tắt vb tự sự ? 3, Bài mới : Tiết trước chúng ta đã đi tìm hiểu thế nào là tóm tắt vb tự sự và cách tóm tắt . Tiết này chúng ta sẽï luyeän taäp Baøi taäp 1 ; Baøi taäp 1 - a, bản tóm tắtõ nêu tương đối đầy đủ các sự việc , nhân vật chính , Gọi hs đọc yêu cầu bài tập 1 nhưng trình tự còn lộn xộn (?) Nhaän xeùt veà baûn toùm taét trong sgk? - b, sắp xếp các ý theo trình tự thích hợp + b, ( Lão Hạc có một người con trai , một mảnh vườn và một con choù vaøng ) + a, ( con trai lão đi phu đồn cao su , lão chỉ còn lại “ cậu vàng” + d, vì muốn giữ lại mãnh vườn cho con , lão phải bán con chó Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> (?) Theo em , sắp xếp các sự việc như thế nào là hợp lí ?( HSTLN) (?) Trên cơ sở đã sắp xếp lại các sự việc , em hãy viết tóm tắt lại đoạn văn ?( khoảng 10 dòng ) Gọi 2-3 hs trình bày – HS nhân xét sau đó giaùo vieát choát yù Baøi taäp 2 : Gọi hs đọc yêu cầu bài tập 2 (?) Hãy nêu lên những sự việc tiêu biểu và các nhân vật quan trọng trong đoạn trích Tức nước vở bờ sau đó hãy viết một vb tóm tắt đoạn trích ( khoảng 10 dòng ) Baøi taäp 3 : (?) Taïi sao noùi caùc vb Toâi ñi hoïc cuûa Thanh Tònh vaø trong Loøng meï cuûa Nguyeân Hoàng raát khoù toùm taét ? Neáu muoán toùm taét thì phaûi laøm gì ?(HSTLN). + c, , lão mang tiền dàng dụm được giử mông giáo và nhờ ông trông coi mãnh vườn + g, Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn , lão kiếm được gì ăn nấy vaø bò oám moät traân khuûng khieám + e, Moät hoâm laõo xin Binh Tö ít baû choù + i,oâng giaùo raát buoàn khi nghe Binh Tö keå chuyeän aáy + h, lão bổng nhiên chết – cái chết thật dữ dội + k, cả làng không hiểu vì sao lão chết , trừ Binh Tư và ông giáo . -c, Viết đoạn văn ( 10 phút) Hướng dẫn hs viết Baøi taäp 2 : - Nhân vật chính trong vb Tức nước vở bờ là chị Dậu - Sự việc tiêu biểu : Chị Dậu chăm sóc chồng bị ốm và đánh lại cai lệ người nhà lí trưởng để bảo vệ anh Dậu. Baøi taäp 3 : Tôi đi học và Trong lòng mẹ là 2 tác phẩm tự sự nhưng rất giàu chất thơ , ít sự việc ( truyện ngắn trữ tình ) tác giả chủ yếu tập trung mieâu taû caûm giaùc vaø noäi taâm nhaân vaät neân raát khoù toùm taét - Nếu muốn tóm tắt hai vb này thì trên thực tế là chúng ta phải viết lại truyện . Đây là công việc khó khăn , cần phải có thời gian và vốn sống cần thiết mới thực hiện được. 4. Củng cố Cách tóm tắt văn bant tự sự Chú ý khi tóm tắt văn bản: nêu các sự việc, nhân vật đầy đủ, 5. Dặn dò: : Laøm heát baøi taäp coøn laïi - Soạn bài tiếp theo “ Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự”. Tuaàn 5: Tieát 20:. Ngày soạn 28/09/09 Ngaøy daïy 03/10/09 TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1. A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs - Ôn lại kiến thức về kiểu văn bản tự sự kết hợp với việc tóm tắt tác phẩm tự sự - Rèn luyện kĩ năng về ngôn ngữ và kĩ năng xd vb B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : với các vb tự sự đã học trong chương trình ngữ văn 6, 7 2. HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, Ổn định tổ chức : 2, Kieåm tra baøi cuõ 3, Bài mới ; I.Đề bài : Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Từ bài văn “ Tôi đi học” của nhà văn Thanh Tịnh . Em hãy kể lại chuyện ngày đầu tiên đi học của em II. Yeâu caâu : - Ngôi kể : Thứ nhất - nội dung : kể lại chuyện ngày đầu tiên đi học - Thể loại : tự sự kết hợp biểu cảm III.Daøn baøi 1, Mb : Giới thiệu nhân vật và hoàn cảnh 2, Tb : Tâm trạng trên đường tới trường như thế nào ? - Quang cảnh xung quanh và mọi người xa sao ? - Khi đần trường quang cảnh ntn? - Keå laïi dieãn bieán buoåi khai giaûng - Keát thuùc buoåi khai giaûng nhö theá naøo 3, Kb ; Cảm nghĩ của em về buổi khai giảng đó IV.Nhaän xeùt chung +Ưu điểm : Đa số hs xác định đúng yêu cầu của đề - Biết kết hợp yếu tố biểu cảm trong khi viết - Bố cục rõ ràng , cân đối giữa 3 phần - Chữ viết đẹp + Hạn chế : Tuy nhiên còn một số em còn lười học không nắm được yêu cầu của đề - Chữ viết thì cẩu thả , sai lỗi chính tả nhiều - Chưa biết kết hợp yếu tố biểu cảm trong khi viết bài - Caâu vaên vieát luûng cuûng D Sửa bài Caâu vaên sai Lí do sai Sai loãi chính taû - Hôm đó , tôi được bố đưa đến chường - l/n: lớp tôi-> nớp tôi, nớn nên - ch/tr - d/r/gi V. Đọc một số bài tốt và một số bài còn yếu kém -. Baøi toát : Baøi yeáu keùm : VI. Traû baøi :. 4. Củng cố 5. Dặn dị: : những vấn đề cần chuẩn bị cho bài viết sau Soạn bài; Cô bé bán diêm. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>