Giáo án Ngữ văn lớp 8 hoàn chỉnh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án Ngữ văn 8 Ngµy so¹n: 19/8/2011 Ngµy dạy: 22/8/2011. Tiết 1,2. V¨n b¶n: t«I ®I häc (Thanh Tònh ) A. Mục tiêu cần đạt 1- KT: - Cèt truyÖn, nh©n vËt, sù kiÖn trong ®o¹n trÝch T«I ®I häc - Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một VB tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh. 2- KN: Đọc- hiểu ®o¹n trÝch tù s­ cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - Tr×nh bµy ®­îc nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m vÒ mét sù viÖc trong cuéc sèng cña b¶n th©n.. B.Chuẩn bị: -Giáo viên: sgk + sgv+ soạn bài - Học sinh: sgk=+ vë+ soạn bài. C. C¸c kü n¨ng sèng ®­îc GD: Tự nhân thức:biết trân trong những xúc cảm chân thành, những kỉ niệm đẹp của tuổi học trò; Suy nghÜ s¸ng t¹o: Ph¸t hiÖn ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt trong TP; Giao tiÕp, thÓ hiÖn sù c¶m thông trước những xúc cảm đẹp của tuổi học trò.. D.Các bước lên lớp 1. Ổn định tổ chức 2.Kiểm tra - Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh 3.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học Giới thiệu Trong cuộc đời mỗi con người, những kỉ niệm của tuổi học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt là những kỉ niệm về buổi đến trường đầu tiên. Tiết học đầu tiên của n¨m häc míi nµy, c« vµ c¸c em sÏ t×m hiÓu mét truyÖn ng¾n rÊt hay cña nhµ v¨n Thanh TÞnh. TruyÖn ngắn " Tôi đi học " Thanh Tịnh đã diễn tả những kỉ niệm mơn man, bâng khuâng của một thời thơ Êy. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung kiÕn thøc. Cho HS đọc kĩ chú thích * và trình bày ngắn gọn về tác gi¶ Thanh TÞnh? HS tr¶ lêi. GV l­u ý thªm - Giáo viên có thể giới thiệu thêm về tác giả Thanh Tònh. (Thanh Tònh 1911-1988, teân thaät laø Traàn Vaên Ninh, lên 6 tuổi đổi tên là Trần Thanh Tịnh. Ông học tiểu học và trung học ở Huế, từ năm 1933 bắt đầu đi làm rồi vào nghề dạy học. Trong sự nghiệp sáng tác của mình, ông có mặt trên nhiều lĩnh vực sáng tác: truyện ngaén, truyeän daøi, thô ca, buùt kyù vaên hoïc… Nhöng oâng thành công nhất là lĩnh vực truyện ngắn(Quê mẹ) và thơ. Những truyện ngắn hay nhất của TT nhìn chung. I.Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm 1. Taùc giaû: Thanh Tịnh (1911–1988) -Tên thật:Trần văn Ninh. -6 tuổi đổi tên là Trần Thanh Tịnh - Quê : Huế -Thành công ở lĩnh vực thơ và tr. ngắn. - Tác phẩm chính : Quê mẹ, Đi giữa một mùa sen -Sáng tác của ông thường toát lên vẻ ñaèm thaém ,tình caûm eâm dòu trong treûo.. 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án Ngữ văn 8 toát lên một tình cảm êm dịu, trong trẻo. Văn ông nhẹ nhàng mà thấm sâu, mang dư vị vừa man maùc buoàn thöông, ngoït ngaøo quyeán luyeán. Toâi ñi hoïc “T là một trường hợp tiêu biểu). ? V¨n b¶n T«i ®i häc ®­îc trÝch tõ t¸c phÈm nµo ? Gv hướng dẫn HS đọc văn bản Chú ý đọc giọng chậm, dịu, hơi buồn và lắng sâu; cố gắng diễn tả được sự thay đổi tâm trạng của nhân vật " tôi ". ở những lời thoại cần đọc giọng phù hợp - Gv nhận xét giọng đọc của HS - Gv hướng dẫn HS gi¶i thÝch các chú thích ? BÊt gi¸c cã nghÜa lµ g×? ? L¹m nhËn cã ph¶i lµ nhËn bõa nhËn v¬ kh«ng? ? Líp 5 ë d©y cã ph¶i lµ líp n¨m em häc c¸ch ®©y 3 n¨m? ? XÐt vÒ thÓ lo¹i v¨n häc Văn bản “Tôi đi học” đươc viết theo thể loại nào ?Thuộc kiểu VB nào?PTBĐ là gì? Gỵi ý:?Văn bản được viết theo dòng hồi tưởng hay hieän taïi ? (Mạch truyện được kể theo dòng hồi tưởng của nhân vật " Tôi ", theo trình tự thời gian của buổi tựu trường đầu tiªn. ) ?Truyeän coù boá cuïc nhö theá naøo? VËy cã thÓ t¹m ng¾t thµnh nh÷ng ®o¹n nh­ thÕ nµo? + Cảm nhận của “Tôi” trên đường tới trường => từ đầu… ngọn núi + Cảm nhận của “Tôi” lúc ở sân trường => tiếp theo… nghĩ cả ngày nữa. + Cảm nhận của “Tôi” trong lớp học => còn lại ? Em h·y cho biÕt nh©n vËt chÝnh cña v¨n b¶n nµy lµ ai? - Nh©n vËt " T«i " ? Vì sao em biết đó là nhân vật chính? ? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy? - Ng«i thø nhÊt. ? Nỗi nhớ buổi tựu trường được khơi nguồn từ thời ®iÓm nµo? - Thời điểm: cuối thu thời điểm khai trường. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ thêi ®iÓm Êy? ? C¶nh thiªn nhiªn, c¶nh sinh ho¹t hiÖn lªn nh­ thÕ nµo? ? Tại sao thời điểm, cảnh thiên nhiên, cảnh sinh hoạt lại trở thành KN trong tâm trí của TG? Đó là thời điểm, nơi chốn quen thuộc gần gủi, gắn liền với tuổi thơ của tác giả ở quê hương. Đó là lần đầu tiên được cắp sách tới trường * GV chèt:. 2. Taùc phaåm: Văn bản “ Tôi đi học”được in trong tập “Queâ meï” cuûa Thanh Tònh. II. Đọc - hiÓu chó thÝch, thÓ lo¹i,bè côc: 1 Đọc 2 Chú thích (*sgk). 3 Thể loại -KVB:Văn bản nhật dụng -Thể loại:Truyện ngắn trữ tình. 4 Bố cục: 3 phần.. III. Ph©n tÝch: 1. T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i trong buổi tựu trường đầu tiên: * Kh¬i nguån kØ niÖm: - Thêi ®iÓm gîi nhí: cuèi thu - C¶nh thiªn nhiªn: L¸ rông nhiÒu, m©y bµng b¹c - C¶nh sinh ho¹t: MÊy em nhá rôt rÌ.............. => Liên tưởng tương đồng, tự nhiên giữa. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Ngữ văn 8 - Sự liên tưởng tương đồng, tự nhiên giữa hiện tại và quá khứ của bản thân đã khơi nguồn kỉ niệm ngày đầu cắp sách tới trường. ? T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i khi nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm cò nh­ thÕ nµo? ? Những từ đó thuộc từ loại gì? tác dụng của những từ loại đó? - Tõ l¸y diÔn t¶ c¶m xóc, gãp phÇn rót ng¾n kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a hiÖn t¹i vµ qu¸ khø GV: Những cảm xúc của tác giả qua các từ nao nức, mơn man… góp phần rút ngắn khoảng thời gian quá khứ và hiện tại, làm cho câu chuyện xảy ra từ lâu laém maø nhö hoâm qua (TiÕt 2) GV chuyển ý: Vậy trên con đường cùng mẹ đến trường, nh©n vËt t«i cã t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo? Chóng ta sÏ t×m hiÓu tiÕp ë ®o¹n 2. - Cho học sinh đọc tõ: “Buổi mai hôm ấy” đến “trên ngoïn nuùi”. ? Trên đường tới trường c x NV tôi được biểu hiện ntn? * Các cảm nhận của “Tôi’ trên đường tới trường : ? Điều này chứng tỏ điều gì? ? Chi tiết “tôi không còn lội qua sông thả diều như như thường ngày… sơn nữa” có ý nghĩa gì ? - Thay đổi hành vi : Lội qua sông thả diều, đi ra đồng nó đùa => đi học => cậu bế tự thấy mình lớn lên, nhận thức của cậu bé về sự nghiêm túc học hành ? Có thể hiểu gì về nhân vật “Tôi” qua chi tiết “ghì thật chặt 2 cuốn vở mới trên tay và muốn thử sức mình tự cầm bút thước”. => Có chí học ngay từ đàu muốn tự mình đảm nhiệm việc học tập, muốn được chỉnh chạc như bạn bè, không thua kém họ … ? Theo em nh÷ng tõ " thÌm, bÆm, gh×, xÖch, chói, muèn....." lµ nh÷ng tõ lo¹i g×?Cã t¸c dông g×? - §éng tõ được sử dụng đúng chổ HS đọc diễn cảm đoạn 3. ? Cảnh trước sân trường làng Mĩ Lí lưu lại trong tâm trí tác giả có gì nổi bật - Trường Mĩ Lí : Rất đông người, ngời nào cũng đẹp ? Cảnh tượng được nhớ lại có ý nghĩa gì ? => Phong cảnh không khí đặc biệt của ngày hội khai trường. =>Thể hiện t tưởng hiếu học của NDta ? Khi tả những học trò nhỏ tuổi lần đầu đến trường, tác giả dung hình ảnh so sánh nào ? - Trường Mĩ Lí : Cao ráo, sạch sẽ hơn các nhà trường trong làng => xinh xắn, oai nghiêm như đình làng…. hiÖn t¹i - qu¸ khø. - T©m tr¹ng: Nao nøc, m¬n man, t­ng bõng rén r·....... *Trên con đường cùng mẹ tới trường: - Con đường quen đi lại lắm lần mà => thấy lạ - Cảnh vật đÒu thay đổi - Cảm thấy trang trọng, đứng đắn => Dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của cậu bé ngày đầu đến trường. - CÈn thËn, n©ng niu mÊy quyÓn vì, lóng túng muốn thử sức, muốn khẳng định mình khi xin mẹ cầm bút, thước..  Tâm trạng hăm hở, háo hức -> H×nh dung dÔ dµng t­ thÕ vµ cö chØ ngé nghĩnh, ngây thơ và đáng yêu. * Khi đến trường:. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án Ngữ văn 8 khiến tôi lo sợ vẩn vơ => Hình ảnh so sánh : Lớp học => đình làng nơi thờ cúng tế lễ, thiêng liêng, cất giấu những điều bí ẩn ? Em hiểu gì qua hình ảnh so sánh này ? ? Nh©n vËt cã t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo khi? ? Ngày đầu đến trường em có những cảm giác và tâm tr¹ng nh­ nh©n vËt " T«i " kh«ng? Em cã thÓ kÔ l¹i cho các bạn nghe về kĩ niệm ngày đầu đến trường của em? ? Qua 3 đoạn văn trên em thấy tác giả đã sử dụng nghệ thuËt g×?(- So s¸nh.) ? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó? - Gợi cảm, lµm nçi bËt t©m tr¹ng cña nh©n vËt " t«i " còng nh­ cña những đứa trẻ ngày đầu đến trường.. - Lo sî vÈn v¬. => Diễn tả cảm xúc trang nghiêm của tác giả về mái trường, đề cao tri thức của con người trong trường học… - Bì ngì, ­íc ao thÇm vông -Ch¬ v¬, vông vÒ, lóng tóng * Khi nghe «ng §èc gäi tªn vµ rêi tay mÑ HS chó ý ®o¹n tiÕp theo vµo líp: ? T©m tr¹ng cña nh©n vËt " T«i ". Khi nghe «ng §èc - Nghe gọi đến tên : giật mình và lúng đọc bản danh sách học sinh mới như thế nào? tuùng. ? Được người ta nhìn ngắm nhiều, tâm trạng “tôi” - Lĩng tĩng cµng lĩng tĩng h¬n nhö theá naøo? ? V× sao t«i bÊt gi¸c giĩi ®Çu vµo lßng mĐ nøc nì khãc - Rúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc. khi chuÈn bÞ vµo líp. ( C¶m gi¸c l¹ lïng, thÊy xa mÑ, xa nhµ, kh¸c h¼n nh÷ng lóc ch¬i víi chóng b¹n). ? Cã thÓ nãi chó bÐ nµy cã tinh thÇn yÕu ®uèi hay kh«ng? ? Tất cả những chi tiết trên cho thấy đó là một tâm  Tâm trạng lo lắng, hồi hộp * Khi ngồi vào chỗ của mình đón nhận traïng nhö theá naøo? tiÕt häc ®Çu tiªn: HS đọc đoạn cuối: ? Khi bước vào chỗ ngồi trong lớp cảm giác của nhân - Nhìn bàn ghế lạm nhận là vật của rieâng mình. vaät “toâi” nhö theá naøo? - Baïn chöa heà quen bieát nhöng khoâng caûm thaáy xa laï.  Tâm trạng vừa xa lạ vừa gần gũi nhưng vừa ngỡ ngàng lại vừa tự tin. - C¶m gi¸c l¹m nhËn ? Ñoù laø moôt tađm tráng nhö theẫ naøo? (- KÕt thóc tù nhiªn, bÊt ngê -> ThÓ hiÖn ? Dòng chử " tôi đi học " kết thúc truyện có ý nghĩa gì? chủ đề của truyện) 2. Thái độ, tình cảm của người lớn: Dßng chö tr¾ng tinh, th¬m tho, tinh khiÕt nh­ niÒm tù Chăm lo ân cần, nhẫn nại, động viên..... hµo hån nhiªn trong s¸ng cña " t«i " Nhân hậu thương yêu và bao dung. ?Thái độ, cử chỉ của những người lớn ( Ông Đốc, thầy giáo trẻ, người mẹ....) như thế nào? Điều đó nói lên ®iÒu g×? Các phụ huynh chuẩn bị chu đáo cho con em ở buổi tựu trường đầu tiên, trân trọng tham dự buổi lễ quan trọng này; Ông đốc là hình ảnh người thầy một người lãnh đạo từ tốn bao dung, chứng tỏ ông là người vui tính, bao dung; traùch nhieäm taám loøng cuûa cuûa gia. 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án Ngữ văn 8 đình nhà trường đối với thế hệ tương lai). ? Em đã học những văn bản nào có tình cảm ấm áp, yêu thương của những người mẹ đối với con? ( Cổng trường më ra, mÑ t«i..... ) ?Noäi dung vaên baûn theå hieän ñieàu gì? Taâm traïng hoài hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” trong buổi III/- Tæng kÕt tựu trường đầu tiên.  Ghi nhí SGK ? Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật? - Bố cục theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật theo trình tự thời gian; Tác phẩm giàu chất trữ tình đan xen giữa tự sự và miêu tả với bộc lộ tâm trạng caûm xuùc. HS đọc to, rõ ghi nhớ SGK IV. LUYEÄN TAÄP Hoạt động 3: Luyện tập. - Giaùo vieân cho hoïc sinh luyeän taäp theo caâu hoûi trong SGK. - Cho học sinh làm bài 1, có thể gợi ý để các tổ thảo luận đọc bài đại diện của nhóm. - Baøi 2 cho caùc em veà nhaø laøm.. Hoạt động 4: 4. Cñng cè:(2’) - Em hãy trình bày những cảm xúc, tâm trạng của nhân vật tôi trong ngày đầu đến trường? - Thö kÓ cho c¸c b¹n nghe t©m tr¹ng cña em ngµy khai gi¶ng ®Çu tiªn? 5. DÆn dß:(3') - N¾m kÜ néi dung bµi häc. - Viết một đoạn văn ngắn phát biểu cảm nghĩ của bản thân ngày đầu đến trường. - Xem trước bài: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. -------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 23/8/2011 Ngµy dạy: 26/8/2011. Tiết 3. cấp độ kháI quát của nghĩa từ ngữ A. Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức- Các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ . 2 Kĩ năng:- Thực hành so sánh, phân tích các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ . B. Chuẩn bị: - Gv: SGK, SGV, Tµi liÖu kh¸c. - Hs: So¹n bµi theo sgk. C. C¸c kü n¨ng sèng ®­îc GD: Ra quyết định: nhận ra và biét sử dụng từ đúng nghĩa/ trường nghĩa theo mục đích giao tiếp cụ thể D. Các hoạt động dạy học. Vào bài : - Nhắc lại quan hệ từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa  bài mới…. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án Ngữ văn 8 Hoạt động của Gv và Hs - Cho HS quan sát sơ đồ SGK. Néi dung chÝnh I. Từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp. H: Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp 1. T×m hiÓu ví dụ : hơn nghĩa của từ thú, chim, cá ? vì sao?.  Rộng hơn, vì động vật bao gồm cả thú, chim và cá.. - Nêu câu hỏi b SGK ( tr.10).  nghĩa từ “thú” rộng hơn so với “ voi, hưu”. - Nêu câu hỏi của SGK ( tr 10). nghĩa từ “chim” rộng hơn so với “ tu hú, sáo”. Đưa sơ đồ hình tròn biểu diễn mối quan hệ bao nghĩa từ “cá” rộng hơn so với “ cá rô, cá thu” hàm  tổng kết. vì thú bao gồm cả voi, hươu - Chim bao gồm cả tu hú, sáo - cá bao gồm cả cá rô, cá thu  Nghĩa từ “ thú” rộng hơn từ “ voi, hươu”; hẹp hơn từ động vật. Nghĩa từ “chim” rộng hơn từ “ cá rô, cá thu, hẹp hơn từ động vật vv…”. ? Vậy em có nhận xét gì về mối quan hệ 2. Ghi nhớ : nghĩa rộng, nghĩa hẹp của từ ngữ ? (SGK tr 10) - Yêu cầu 1 HS đọc to ghi nhớ - Hướng dẫn HS luyện tập. II. Luyện tập:. - Lần lượt từng tổ làm miệng trình bày Bài tập 1: nhanh Thực hiện theo mẫu SGK hoặc sơ đồ hình tròn của - Thực hiện tương tự bài 2 nhưng ngược lại : GV. tìm những từ có nghĩa hẹp. Bài tập 2:. - Gạch chân 3 động từ cùng thuộc phạm vi a) Từ ngữ nghĩa rộng là chất đốt. nghĩa, nghĩa rộng gạch 2 gạch, nghĩa hẹp gạch 1 b) Từ ngữ nghĩa rộng là nghệ thuật. gạch. c) Từ ngữ nghĩa rộng là thức ăn d) Từ ngữ nghĩa rộng là nhìn e) Từ ngữ nghĩa rộng là đánh Bài tập 3: a) Xe đạp, ôtô, xe máy, xích lô… b) Sắt, thép, nhôm, chì, đồng .. c) bưởi, cam, ổi, mận… d) vác, xách, đeo, gánh, khiêng…. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo án Ngữ văn 8 Bài tập 4: Khoanh tròn a) Thuốc lào. b) Thủ quĩ. c) bút điện. d) hoa tai. Bài tập 5 Khóc; nức nở; sụt sùi + Củng cố 4.Củng cố: GV chèt l¹i kiÕn thøc 5.Hướng dẫn học ở nhà: - Học bài, học ghi nhớ - Tự tìm thêm các từ ngữ có quan hệ ---------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 23/8/2011 Ngµy dạy: 26/8/2011. Tiết 4. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản A. Mục tiêu cần đạt : 1.Kiến thức : - Chủ đề văn bản . - Những thể hiện của chủ đề trong một văn bản . 2.Kĩ năng : - Đọc – hiểu và có khả năng bao quát toàn bộ văn bản . - Trình bày một văn bản (nói, viết) thống nhất về chủ đề . B. Chuẩn bị: - Gv: SGK, SGV, Tµi liÖu kh¸c, so¹n bµi. - Hs: Học bài cũ và xem trước bài mới. C. C¸c kü n¨ng sèng ®­îc GD: Giao tiếp : phản hồi/ lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ, ý tương của mình; Suy nghĩ sáng tạo. D. Các hoạt động dạy học. 1. ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS 3. Bµi míi: HĐ2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI Hoạt động của thầy và trò Néi dung kiÕn thøc I/ Chủ đề của văn bản: - Cho học sinh đọc lại văn bản Tôi đi học. 1. MÉu ? Tác giả nhớ lại những kỷ niệm sâu sắc nào trong thời 2. NhËn xÐtthơ ấu của mình? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lòng tác giả? - Tác giả nhớ lại những kỷ niệm sâu sắc trong thời thơ ấu là buổi đầu đi học. Sự hồi tưởng đã gợi lên trong cảm giác bâng khuâng, xao xuyến về tâm trạng náo nức bỡ ngỡ theo trình tự của buổi tựu trường đầu tiên. 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo án Ngữ văn 8 - Các em vừa trả lời đó là chủ đề. ? Hãy phát biểu chủ đề của văn bản trên là gì? - (Những kỷ niệm sâu sắc về buổi tựu trường đầu tiên) ? Từ các nhận thức trên em hãy cho biết chủ đề của vaên baûn laø gì? ? Căn cứ vào đâu em biết văn bản Tôi đi học nói lên những kỷ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên? ? Để tái hiện những kỷ niệm về ngày đầu tiên đi học, tác giả đã đặt nhan đề của văn bản và sử dụng những từ ngữ, câu như thế nào? (nhan đề, từ ngữ, câu văn nói về tâm trạng của tác giả Tôi đi học có ý nghĩa tường minh giúp chúng ta hiểu nội dung cuûa vaên baûn) - Từ ngư õ: những kỷ niệm mơn man….đi học…hai quyển vở mới.. - Câu: Hôm nay tôi đi học. Hằng năm…tựu trường. Tôi quên thế nào…sáng ấy. Hai quyển vở..thấy nặng. Tôi bậm ..chúi xuống đất. ? Văn bản Tôi đi học tập trung hồi tưởng lại tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên. Tìm những từ ngữ chứng tỏ tâm trạng đó in sâu trong lòng nhân vật “tôi” suốt cuộc đời? (Sự thay đổi tâm trạng của nhân vật: + Trên đường đi: cảm nhận về con đường cũng khác, thay đổi hành động lội qua sông + Trên sân trường: cảm nhận về ngôi trường, cảm giác bỡ ngỡ lúng túng khi xếp hàng vào lớp + Trong lớp: Cảm thấy xa mẹ, nhớ nhà ? Dựa vào việc phân tích trên cho biết thế nào tính thống nhất chủ đề văn bản? Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó? - (Tính thống nhất về chủ đề của văn bản có liên hệ mật thiết với tính mạch lạc và tính liên kết. Một văn bản không mạch lạc không liên kết thì văn bản đó không đảm bảo tính thống nhất với chủ đề ) * Hoạt động3: Luyện tập: Baøi taäp 1. - Phân tích tính thống nhất về chủ đề của văn bản: + Văn bản trên viết về đối tượng nào? vấn đề gì? Các đoạn văn đã trình bày đối tượng và vấn đề theo một thứ tự nào? + Theo em có thể thay đổi trật tự này được không? ? Nêu chủ đề của văn bản trên?. - Chủ đề của văn bản Tôi đi học: Những kỷ niệm sâu sắc về buổi tựu trường đầu tiên. => Chủ đề văn bản là đối tượng và vấn đề chính được tác giả nêu lên trong vaên baûn. II/ - Tính thống nhất về chủ đề của v¨n b¶n: - Nhan đề, từ ngữ, câu văn nói về tâm trạng của tác giả trong lần đầu tiên đi hoïc.. - TÝnh thèng nhÊt lµ sù nhÊt qu¸n vÒ ý đồ, ý kiến cảm xúc của tác giả thể hiÖn trong v¨n b¶n. - Thể hiện: + Nhan đề. +Quan hÖ gi÷a c¸c phÇn, tõ ng÷ chi tiÕt. + Đối tượng. III. Luyeän taäp Baøi 1 a/ Căn cứ vào: - Nhan đề của văn bản: Rừng cọ quê toâi. - Các đoạn: giới thiệu rừng cọ, tả cây coï, taùc duïng cuûa caây coï, tình caûm gaén bó với cây cọ. Các ý lớn của phần thân. 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giáo án Ngữ văn 8 ?Hãy chứng minh rằng chủ đề được thể hiện trong toàn vaên baûn? ? Tìm các từ ngữ, các câu tiêu biểu thể hiện chủ đề của vaên baûn? Baøi taäp 2. - Trao đổi và xem ý nào sẽ làm cho bài bị lạc đề Baøi taäp 3. - Hãy thảo luận cùng bạn để bổ sung, lựa chọn, điều chỉnh lại các từ, các ý thật sát với yêu cầu của đề bài. Coù theå tham khaûo : a. Cứ mùa thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưới bóng mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng lại nao nức, rộn raõ, xoán xang. b. Cảm thấy con đường thường “đi lại lắm lần” tự nhiên cũng thấy lạ, nhiều cảnh vật thay đổi. c. Muốn thử cố gắng tự mang sách vở như một học trò thực thụ. d. Cảm thấy ngôi trường vốn qua lại nhiều lần cũng có nhiều thay đổi. đ. Cảm thấy gần gũi, thân thương đối với lớp học, với những người bạn mới.. bài được sắp xếp hợp lý, các ý rành mạch liên tục nên không thay đổi. b/ Chủ đề: Vẻ đẹp và ý nghĩa rừng cọ queâ toâi. c/ Chủ đề được thể hiện toàn văn bản: nhan đề, các ý của văn bản từ giới thieäu -> taû -> taùc duïng -> tình caûm. d/ Hai caâu cuoái. Baøi 2 YÙ b vaø d Baøi 3 - Có những ý lạc chủ đề : c,g. - Có ý hợp với chủ đề nhưng do cách diễn đạt chưa tốt nên thiếu sự tập trung vào chủ đề : b,e. Hoạt động 4: Củng cố,dặn dò 4. Cñng cè - Chủ đề là gi? thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản? 5. DÆn dß: - Làm bài tập 3, chú ý diễn đạt câu b, e cho sát ( tập trung ) với chủ đề. - Viết một đoạn văn về chủ đề: Mùa thu với những ấn tượng sâu sắc nhất. *********************************************************. Ngµy so¹n: 26/8/2011 Ngµy dạy: 29P/8/2011 TiÕt 5 Bµi 2:. Trong lßng mÑ. ( Nguyªn Hång). A. Mục tiêu cần đạt : 1.Kiến thức : - Khái niệm về thể loại hồi ký . - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích “Trong lòng mẹ” . - Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy bỏng của nhân vật . - Ý nghĩa giáo dục : những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng, thiêng liêng . 2.Kĩ năng : - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hồi ký .. 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo án Ngữ văn 8 - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện . B. Chuẩn bị: - Gv: SGK, SGV, Tµi liÖu kh¸c, so¹n bµi. - Hs: Häc bµi cò vµ so¹n bµi. C. C¸c kü n¨ng sèng ®­îc GD: Suy nghĩ sáng tạo, giao tiếp, xác định giá trị bản thân. D. Các hoạt động dạy học. 1. ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS - Tôi đi học được viết theo thể loại truyện nào? Vì sao em biết? (truyện ngắn, hồi tưởng, kết hợp tự sự – miêu tả - biểu cảm. Nội dung bố cục mạch văn.) - Ân tượng mạnh mẽ, sâu sắc, không thể quên của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên trong đời mình? 3. Bµi míi: Nguyên Hồng là một trong những nhà văn có một thời thơ ấu thật cay đắng, khốn khổ. Những kỷ niệm ấy đã đựoc nhà văn viết lại với“rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại” trong tập tiểu thuyết tự thuật “Những ngày thơ ấu”. Kỷ niệm về người mẹ đáng thương qua cuộc trò chuyện với bà cô cuộc gặp gỡ bất ngờ là một trong những truyện cảm động nhất Hoạt động của thầy và trò ? Neâu ñoâi neùt veà nhaø vaên Nguyeân Hoàng GV : Nguyên Hồng là nhà văn của những người nghèo khổ. Cha mất sớm, nhà nghèo , ông phải thôi học sớm, năm 1935 ông theo mẹ ra Hải Phòng lần hồi kiếm sống ở xóm Caám, xoùm chuøa Ñoâng Kheâ, oâng coù tham gia vaøo TLVÑ, từng được giải thưởng với tác phẩm Bỉ vỏ - nhận giải thưởng HCM. Sự nghiệp sáng tác của ông đồ sộ với những sáng tác có giá trị, ông là một trong những nhà văn tiêu biểu nhất văn học 30 - 45. Văn xuôi của ông giàu chất trữ tình, viết về thế giới nhân vật ấy, ông bộc lộ niềm thương cảm sâu sắc, lòng trân trọng với những vẻ đẹp cao quý ấy. Đó là văn của một trái tim nhạy cảm, dễ bị tổn thương, dễ rung động đến cực điểm với nỗi đau và niềm hạnh phúc bình dị của con người nhất là phụ nữ và tuổi thơi “Thấm nhuần trong toàn bộ sáng tác của Nguyên Hồng là lòng nhân đạo - một chủ nghĩa nhân đạo bao giờ cũng thắm thiết, mãnh liệt và sôi nổi, ông thường hướng tình thương của mình vào 2 nhân vật: phụ nữ và trẻ em nghèo trong XH cuõ”(Nguyeãn Ñaêng Maïnh). ? Những hiểu biết của em về tác phẩm? Thời thơ ấu trải nhiều cay đắng gian khổ đã trở thành nguồn cảm hứng cho tác phẩm tiểu thuyết - hồi ký tự truyện cảm động của NH. Tác phẩm gồm 9 chương, mỗi chương kể 1 kỷ niệm sâu sắc của tác giả, đoạn trích thuộc. Néi dung kiÕn thøc I.Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm 1/ Taùc giaû : - Ng. Hồng (1918-1982) - Tên K/Sinh là Ng Nguyên Hồng. - Quê ở Nam định - Ông là một trong những nhà văn lớn của V/H Việt Nam hiện đại .. 2/ Taùc phaåm: .“Nh÷ng ngµy th¬ ấu”: Hồi kí kể về cuộc đời cay đắng của tác giả gồm 9 chương. -§T “Trong loøng meï” thuoäc chöông IV. 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giáo án Ngữ văn 8 chöông 4 cuûa taùc phaåm G/v hướng dẫn cách đọc: - N/v tôi uất ức xót xa ,hồi hộp, s. sướng -Bà cô ngọt ngào, giả dối. - G/v đọc mẫu, 3 – 4 h/s đọc => nxét Cho học sinh đọc từ khó trong SGK. (Löu yù 5,8,12,13,14 vaø 17) - Giáo viên có thể giải thích thêm về một số từ khó giỗ đầu, đoạn tang. ? T¸c phÈm ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i g×? (Tiểu thuyết - tự truyện kết hợp nhuần nhuyễn biểu cảm miêu tả - kể chuyện. Nhân vật kể chuyện cũng là chính tác giả kể chuyện đời mình một cách trung thực và chân thành) ? Neâu boá cuïc cuûa vaên baûn? Boá cuïc cuûa vaên baûn naøy coù ñieåm gì giống và khác so với văn bản Tôi đi học? (kể theo trình tự thời gian, theo hồi ức kể kết hợp với miêu tả và bộc lộ cảm xúc. Khác ở truyện TĐH liền mạch trong thời gian ngaén, TLM khoâng lieàn maïch) §o¹n trÝch cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Nh©n vËt chÝnh lµ ai? - Bµ c«, bÐ Hång, mÑ bÐ Hång. BÐ Hång lµ nh©n vËt chÝnh. GV cho häc sinh hiÓu s¬ qua vÒ hoµn c¶nh cña chó bÐ Hång, giúp các em nắm rõ hơn đặc điểm nhân vật bà cô trong cuộc tho¹i víi ch¸u. (- Må c«i cha , l¹i xa mÑ , sèng trong sù ghÎ l¹nh , cay nghiệt của những người họ hàng ) HS đọc: “Một hôm...tr 15. ? Theo dõi cuộc đối thoại giữa bà cô và bé Hồng hãy cho biết : Nh©n vËt bµ c« cã quan hÖ nh­ thÕ nµo víi bÐ Hång ? - c« ruét ? Nh©n vËt bµ c« hiÖn lªn qua nh÷ng chi tiÕt vµ lêi nãi nµo ? ? Cử chỉ cười hỏi và nội dung câu hỏi của bà có phản ánh đúng tâm trạng của bà đối với cháu, với chị dâu không? - cử chỉ: Cười, hỏi- nụ cười và câu hỏi có vẻ quan tâm, thương cháu, tốt bụng nhưng bằng sự thông minh nhạy cảm bé Hồng đã nhận ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói và nét mÆt cña bµ c« Raát kòch laø gì? ? Em có nhận xét gì về lời nói, cử chỉ, thái độ của người cô? ? Sau lêi tõ chèi cña Hång, bµ c« l¹i hái g×? nÐt mÆt vµ th¸i độ của bà thay đổi ra sao? Bµ c« hái lu«n, m¾t long lanh nh×n ch»m chÆp-> tiÕp tôc trªu cît - Cè ý xo¸y s©u næi ®au cña bÐ - Tươi cười kể chuyện xấu mẹ trước bé Hồng GV : Bà muốn kéo bé Hồng vào cuộc chơi ác độc đã dàn tính sẵn, dù chú bé im lặng cúi đầu, khoé mắt cay cay bà vẫn tiếp tục tấn công. Cử chỉ “liền vo vai cười nói rằng” mới độc ác,. II. Đọc - hiÓu chó thÝch, thÓ lo¹i,bè côc: 1 Đọc 2 Chú thích (*sgk). 3 Thể loại håi kÝ .. 4 Bố cục: 2 phÇn - P1: Từ đầu -> người ta hỏi đến chứ: Cuộc đối thoại giữa bà cô và chú bé Hång; - P2: Cßn l¹i: Cuéc gÆp gì bÊt ngê víi mÑ. III, Ph©n tÝch.. 1, Nh©n vËt bµ c«. Lời nói: + Mày có muốn …… + Sao lại không vào? + Mày dại quá - Cử chỉ : + luôn tươi cười(Cười mà nói,cười hỏi cháu, cười kể các chuyện, cười rất kịch). => tỏ vẻ quan tâm, lời nói ngọt ngào nhưng giả dối , đầy mỉa mai, độc ác và nham hiểm .. 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giáo án Ngữ văn 8 giả dối làm sao “Mày dại quá…em bé chứ” Đến câu này người nói không chỉ bộc lộ sự ác ý mà còn chuyển sang châm chọc, nhục mạ(chú ý giọng điệu mỉa mai) bà vẫn tiếp tục đóng kịch, trêu cợt cháu. ? Sau đó cuộc đối thoại tiếp tục diễn ra như thế nào? ? Mặc kệ cháu cười dài trong tiếng khóc vẫn tươi cười kể các chuyện về chị dâu rồi đổi giọng nghiêm nghị ra vẻ thương xót bố bé Hồng, điều đó chứng tỏ bản chất của bà cô bé Hồng ra sao? (Mặc cho cháu phẫn uất nức nở nước mắt ròng ròng rớt xuống rồi cười dài trong tiếng khóc, người cô vẫn chưa buông tha, bà vẫn tiếp tục kể về sự đói rách, túng thiếu của chị với vẻ thích thú, dường như người cô đã đánh đến miếng đòn cuối cùng bà muốn cho đứa cháu đau khổ hơn nữa, thê thảm hơn nữa, và cuối cùng bà ta mới hạ giọng ra veû ngoït ngaøo xoùt xa … ? Để nêu bật bc bà cô T/g đã sd BPNT gì ? Em nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt nµy? ? Tác giả đã xây dựng người cô với tính cách như vậy trong văn bản có ý nghĩa gì? - Đó là một hình ảnh mang ý nghĩa tố cáo người sống tàn nhẫn, khô héo cả tình máu mủ ruột rà trong XH t.dân nửa phong kiến lúc bấy giờ.. => L¹nh lùng vô cảm,sắc lạnh đến ghê rợn người của người cô. => NT kể , tả , đối lập hai tính cách . * Bà cô là người cay độc, xảo quyệt, đại diện cho xã hội cổ hủ phi nhân đạo, mất hết tình người.. 4.Cñng cè-dÆn dß:3p Bà cô của bé Hồng là người như thế nào? Qua nh©n vËt nµy em hiÓu g× vÒ x· héi phong kiÕn ®­¬ng thêi Häc bµi, n¾m néi dung. ChuÈn bÞ tiÕp c¸c c©u hái 2,3,4 (SGK); xem bµi tËp luyÖn tËp.. TiÕt 6. Bµi 2:. Trong lßng mÑ. ( Nguyªn Hång). A. Mục tiêu cần đạt : Nh­ tiÕt 5 TT: NH©n vËt bÐ Hång B. Chuẩn bị: - Gv: SGK, SGV, Tµi liÖu kh¸c, so¹n bµi. - Hs: Häc bµi cò vµ so¹n bµi. C. C¸c kü n¨ng sèng ®­îc GD: Suy nghĩ sáng tạo, giao tiếp, xác định giá trị bản thân. D. Các hoạt động dạy học. 1. ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Giáo án Ngữ văn 8 Phân tích hành động, thái độ của người cô trong cuộc thoại với bé Hồng để làm nổi bật tính cách, đặc điểm của nhân vật? 3, Bµi míi: Khởi động - Môc tiªu:¤n bµi cò,h×nh dung bµi míi - Thêi gian:3p - §å dïng d¹y häc: - C¸ch tiÕn hµnh: GV giíi thiÖu bµi míi: Giờ trước chúng ta đã thấy đựơc bộ mặt tàn nhẫn của bà cô và nỗi đau vô cùng lớn của bé Hồng. Còn tình cảm của bé Hồng đối với mẹ như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu tiếp bài hôm nay. H§1. §äc- hiÓu v¨n b¶n.(tiÕp) - Môc tiªu:Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i - Thêi gian:27p - §å dïng d¹y häc:ca dao, tôc ng÷ nãi vÒ trÎ em må c«i - C¸ch tiÕn hµnh: GV : Càng nhận ra sự thâm độc của người cô, bé Hồng càng III. Ph©n tÝch: đau đớn uất hận, càng trào lên cảm xúc yêu thương mãnh liệt 2. NH©n VËt bÕ Hång * T©m tr¹ng cña bÐ Hång khi trß chuyÖn đối với người mẹ bất hạnh của mình ? Vậy khi nghe những lời núi gió dối, thõm độc xỳc phạm đối với người cô: - Nhắc đến mẹ => trí óc : sống dậy hình với mẹ chú, bé Hồng đã có những phản ứng tâm lý gì? ảnh mẹ với vẻ rầu rầu, hiền từ. +) trí óc ? - Từ : “Cúi đầu không đáp” +) Từ ngữ ? “ cười đáp” – - Nhắc đến mẹ => trí óc : sống dậy hình ảnh mẹ với vẻ rầu rầu, “ Lòng thăt lại”, hiền từ. -“khoé mắt cay cay” - Từ : “Cúi đầu không đáp” - “nước mắt ròng ròng” “ cười đáp” – “ Lòng thăt lại”, -“khoé mắt cay cay” - “nước mắt ròng ròng” ? Khi nghe lời cô nói, bé Hồng có nhận xét gì về ý đồ của bà C«? - NhËn ra d· t©m cña bµ c« muèn chia rÏ em víi mÑ Bé nghĩ gì gì về mẹ, về những cổ tục đã đày đoạ mẹ? -khóc thương , căm tức hủ tục phong kiến muốn vồ, cắn ,nhai,nghiÒn... ? Em có nhận xét gi về 3 động từ đó? - 3 động từ chỉ 3 trạng tháiphản ứng ngày càng dữ dội, thể hiÖn nçi c¨m phÉn cùc ®iÓm - Bé Hồng đau đớn, uất ức, căm giận ? Những chi tiết đó bộc lộ tâm trạng ntn của bé hồng ? T.trạng đau đớn, uất ức cực điểm, lòng căm tức tột cùng của bé Hồng đối với xã hội cũ . Trước bà cô, bé Hồng yếu ớt nhỏ bé mà kiên cường, đau xót mà tự hào, đ.biệt là dạt dào tình thương yêu mẹ. ? Qua đây, em hiểu được gì về tình cảm của Hồng đối với => Thấu hiểu, cảm thông hoàn cảnh bÊt h¹nh cña mÑ. mÑ? ? Qua cuộc đối thoại của Hồng với bà cô, em hiểu gì về tính * Hồng giàu tình thương mẹ, nhạy c¶m, th«ng minh, qu¶ quyÕt cách đời sống tình cảm của Hồng.. 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Giáo án Ngữ văn 8 Gv yêu cầu học sinh đọc từ “ Nhưng đến ngày dỗ …giữa sa m¹c” ? BÐ Hång gÆp mÑ trong hoµn c¶nh nµo ? - Tan học , chợt thoáng thấy người giống mẹ , liền đuổi theo gäi bèi rèi: Mî ¬i ! Mî ¬i ! Mî ¬i ! ? Khi gäi Mî ¬i! bÐ Hång cã biÕt ch¾c lµ mÑ kh«ng , cã nghÜ đến khả năng nhầm không ? Bé hồng không biết chắc đó là mẹ , bởi vì chỉ “ thoáng thấy” , lại không rõ mặt , bé cũng không nghĩ đến khả năng nhầm . Tiếng gọi đó là phản ứng tự nhiên , là sự bật ra tất yếu sau một qu¸ tr×nh dån nÐn t×nh c¶m mµ lÝ trÝ kh«ng kÞp ph©n tÝch bvµ kiÓm so¸t . ? Từ đó cho biết tiếng gọi đó nói lên điều gì về tình cảm của bÐ Hång víi mÑ ? ? T×m chi tiÕt diÔn t¶ t×nh c¶m cña bÐ Hång khi gÆp mÑ ?. 2.Tình yeâu thöông maõnh lieät cuûa chuù bé Hồng khi bất ngờ gặp mẹ: - Tiếng gọi cuống quýt, mừng tủi, xót xa đau đớn, hi vọng. => thể hiện bÐ hång rÊt khao kh¸t ®­îc gÆp mÑ - Khi gÆp mÑ : Chạy đuổi theo chiếc xe thë hång héc , tr¸n ®Ém må h«i , rói c¶ ? T¸c gi¶ rÊt thµnh c«ng trong viÖc miªu t¶ t©m lÝ cña trÎ th¬. ch©n , khi mÑ hái oµ khãc , khãc nøc në Em hãy phân tích một vài chi tiết trên để thấy được khả năng miêu tả trạng thái tâm lí rất tinh tế đó của tác giả ? Thật ra xe kéo chạy chầm chậm , chỉ vài giây sau chú bé đã ®uæi kÞp vËy th× “ thë hång héc , tr¸n ®Ém må h«i , ch©n rÝu l¹i …” không phải là do bị mệt mà đó là biểu hiện của sự xúc động hết sức mạnh mẽ trong lòng chú bé … ? Với cách miêu tả tinh tế trạng thái nhân vật đó em hiểu gì về t©m tr¹ng cña bÐ Hång lóc nµy ? G/v bình : Đ. văn tả cảnh bé Hồng gặp mẹ trên đường, được mẹ xốc nách lên xe và hạnh phúc nằm trong lòng mẹ, quên hết những tủi hận, ưu phiền, thoả nỗi mong nhớ bấy lâu là một đoạn truyện đậm chất trữ tình , một bài ca tuyệt vời về tình mẹ con vừa gần gũi, vừa thiêng liêng. Những hành động vội vã, =>Tâm trạng vui mừng, hờn tủi và cuống cuồng đuổi theo xe mẹ, , ríu cả chân, ồ khĩc nức nở… vẫn rất trẻ con trước tình mẹ bao nhịp văn gấp, vui mừng, hờn tủi mà rất trẻ con, nhỏ bé trước la. tình mẹ bao la . ? Cảm giác của bé Hồng khi ở trong lòng mẹ được miêu tả như thế nào? Hãy thử bình chi tiết này? (-Thấy mẹ: tươi sáng , đôi mắt trong, da mịn .. -Tôi áp đùi mẹ tôi , đầu ngả cánh tay mẹ tôi .. -thấy cảm giác ấm áp …mơn man khắp da thịt .. Cảm giác sung sướng cực điểm của -Hơi thở, hơi quần áo.. thơm tho… chú khi gặp lại mẹ và được nằm -phải bé lại … êm dịu vô cùng …) ? Cảm giác sung sướng cực điểm của chú khi gặp lại mẹ trong lòng me và được nằm trong lòng mẹ mà chú chờ mong được tác giaû dieãn taû cuï theå baèng giaùc quan naøo? Đoạn tả cảnh sung sướng vô bờ dạt dào, miên man được nằm trong lòng mẹ, được cảm nhận bằng tất cả các giác quan của bé Hồng. Đó là những giây phút thần tiên hạnh phúc thần tiên hiếm hoi nhất, đẹp nhất của con người. Người mẹ vĩ đại nhất, cao cả mà thân thương nhất, máu mủ ruột rà bieát bao nhieâu. Trong loøng meï trong haïnh phuùc daït daøo, taát. 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Giáo án Ngữ văn 8 caû moïi phieàn muoän ñau khoå tuûi hoå cuõng nhö bong boùng xaø phoøng, aùng maây qua. ? Qua đó ta thấy Hồng là chú bé như thế nào? * BÐ Hång cã t×nh yªu, sù c¶m th«ng vµ niềm tin mãnh liệt đối với người mẹ bất ? Đặc sắc nghệ thuật của “trong lòng mẹ” là gì? h¹nh cña m×nh. - Phối hợp phương thức miêu tả, tự sự, biểu cảm - Các hình ảnh, so sánh thể hiện tâm trạng, gây ấn tượng gợi III. TOÅNG KEÁT cảm. * Ghi nhớ (SGK) ? Qua văn bản em hiểu hồi kí là gì? Hồi kí : Là một thể của kí, ở đó người viết kể lại những chuyện những điều chính mình đã trãi qua, chứng kiến. ? Nội dung văn bản mà tác giả muốn gửi gắm đến chúng ta qua văn bản là gì? - Nổi đau xót, tủi cực của bé Hồng trong sự hắt hủi của họ hàng bên nội (bà cô) - Niềm hạnh phúc sung sướng của bé Hồng khi được sống “trong lòng mẹ” đó là lòng kính yêu mẹ, tình mẫu tử bất diệt . Học sinh đọc ghi nhớ SGK/21 Hoạt động 3 : Luyện tập Em hãy phát biểu cảm nghĩ về n.vật bé Hồng ? Cảnh ngộ mồ côi , đáng thương IV. LUYEÄN TAÄP -Có tình yêu thương mẹ sâu sắc -Giàu lòng tự trọng , giàu t cảm , yêu thương mẹ sâu sắc -Tình cảm khi ở trong lòng mẹ mừng vui buồn tủi thất vọng … 4.Cñng cè: Nhắc lại nd bài học 5. DÆn dß - Học kĩ nội dụng văn bản và chú ý đến mặt thành công về nghệ thuật. - Viết một đoạn văn ghi lại những ấn tượng sâu sắc nhất về người mẹ của em -Soạn bài: “Trường từ vựng”. +Đọc kĩ văn bản phần tìm hiểu bài sau đó trả lời các câu hỏi ở bên dưới. +Đọc trước ghi nhớ +Đọc kĩ phần chú thích Học bài: “Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ” theo dặn dò tiết 3.. Ngµy so¹n: 31/8/2011 Ngµy dạy: / /2011 TiÕt 7 :. Trường từ vựng. A. Mục tiêu cần đạt : 1.Kiến thức : Khái niệm trường từ vựng . 2.Kĩ năng :. 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Giáo án Ngữ văn 8 - Tập hợp các từ có chung nét nghĩa vào cùng một trường từ vựng . - Vận dụng kiến thức về trường từ dựng để đọc – hiểu và tạo lập văn bản . B. Chuẩn bị: - Gv: SGK, SGV, Tµi liÖu kh¸c, so¹n bµi. - Hs: Häc bµi cò vµ so¹n bµi. C. C¸c kü n¨ng sèng ®­îc GD: Ra quyết định: nhận ra và biét sử dụng từ đúng nghĩa/ trường nghĩa theo mục đích giao tiếp cụ thể D. Các hoạt động dạy học. 1. ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS ThÕ nµo lµ tõ nghÜa réng? ThÕ nµo lµ tõ nghÜa hÑp? Cho vÝ dô? 3, Bµi míi: GV giíi thiÖu bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung kiÕn thøc H§ 1 I/ - Thế nào là trường từ vựng: 1. VD - Cho học sinh đọc đoạn văn sgk. 2. NhËn xÐt. - Nhận xét các từ in đậm. ? Các từ in đậm dùng để chỉ đối tượng là người, động vật, hay sự vật. - Người - Các từ in đậm: mặt, mắt, da, gò má, ? Các từ in đậm có nét chung nào về nghĩa? đùi, đầu, cánh tay, miệng có nghĩa G/v : Tập hîp các từ mặt, mắt… đều nằm trong một trường chung laø chæ boä phaän cuûa thaân theå. từ vựng có chung một nét nghĩa, là chỉ bộ phận cơ thể con người ? Nếu tập hợp các nhóm từ in đậm ấy thành một nhóm từ =>Tập hợp của những từ có ít nhất một thì chúng ta có một trường từ vựng.Vậy theo em, trường nét chung về nghĩa. từ vựng là gì? ? Cho nhóm từ: cao, thấp, lùn, lòng khòng, gầy, béo, xác ve, bị thịt, cá rô đực.Nếu dùng nhóm trường từ vựng để miêu tả người thì trường từ vựng của nhóm từ trên là gì? Hình dáng của con người * Ghi nhí: ( SGK Tr 21) Gọi 2 HS đọc kĩ ghi nhớ * Lưu ý : - Học sinh đọc mục VD trong SGK. ? Trường từ vựng mắt có thể bao gồm những trường từ vựng nhỏ nào? Cho ví dụ.(SGK) Trường từ vựng mắt : - Bộ phận của mắt : Lòng đen, con người… - Hoạt động của mắt : Ngó, liếc, trông… - Đặc điểm của mắt : Lờ đờ, toét, mù loà… => Một trường từ vựng bao gồm nhiều ? Từ đó em rút ra nhận xét và giải thích từ vựng ? trường từ vựng nhỏ hơn ? Trong một trường từ vựng cĩ thể tập hợp những từ loại =>Một trường từ vựng có thể bao gồm khác nhau không? Tại sao ? nhiều từ khác biệt nhau về từ loại. Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều từ khác biệt nhau về từ loại. VD : DT: con ngöôi, loâng maøy; ÑT: nhìn, troâng, lieác; TT: =>Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có toét, lờ đờ…. 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Giáo án Ngữ văn 8 ? Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau không? Cho ví dụ? VD : Trường mùi vị (cay, đắng, chát, thơm) Ngoït Trường âm thanh (êm dịu, chối tai…) Trường thời tiết (hanh,ẩm) ? Tác dụng của cách chuyển trường từ vựng trong thơ vaên vaø trong cuoäc soáng haèng ngaøy? Cho ví duï (Trường từ vựng về người có thể chuyển sang trường từ vựng về động vật) ? Trường từ vựng và cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ khác nhau ở điểm nào? (Trường từ vựng là một tập hợp có ít nhất một nét chung về nghĩa, trong đó các từ có thể khác nhau về từ loại; Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngư là một tập hợp các từ coù quan heä so saùnh veà phaïm vi nghóa roäng hay nghóa hẹp, trong đó các từ phải có cùng từ loại) * Hoạt động 2: Luyện tập. HS thảo luận nhóm sau đó cử đại diện lên bảng làm. Bài 1: Cho học sinh đọc văn bản Trong lòng mẹ, tìm từ thuộc trường từ vựng “người ruột thịt” Bài 2 : Đặt tên trường từ vựng cho dãy từ cho sẵn.. Bài 3 : Chỉ ra các từ in đậm thuộc trường từ vựng nào? Baøi 4 : Cho hoïc sinh keû oâ vaø xeáp baûng laáy ñieåm nhanh.. thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau.. Trong thô vaên cuõng nhö cuoäc soáng haèng ngày, người ta thường dùng cách chuyển từ vựng để tăng thêm tính nghệ thuật của ngôn từ và khả năng diễn đạt.. III. Luyeän taäp Baøi 1 Người ruột thịt: Tôi, thầy tôi, mẹ tôi, cô toâi, anh em toâi. Baøi 2 a. Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản b.Dụng cụ để đựng. c. Hoạt động của chân d. Traïng thaùi taâm lyù. e. Tính caùch. f. Dụng cụ để viết. Bài 3 : hoài nghi, khinh miệt, ruồng raãy, thöông yeâu, kính meán, raép taâm : Thuộc TTV chỉ thái độ của con người. Baøi 4 Khứu Thính giaùc giaùc Muõi Tai Thính Nghe Ñieác Ñieác Thôm Roõ. HĐ3: CỦNG CỐ-DẶN DÒ 4. Cñng cè: - Nhắc lại nd bài học 5.DÆn dß: Học lý thuyết .Làm hết các bài tập còn lại - ChuÈn bÞ bµi " Bè côc cña v¨n b¶n " +Đọc văn bản:Người thầy đạo cao đức trọng. +Trả lời các câu hỏi ở cuối văn bản. +Thực hiện câu hỏi 1,2 SGK –tr 25.. 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Giáo án Ngữ văn 8 Học bài:Tính thống nhất về chủ đề văn bản theo dặn dò tiết 4.. Ngµy so¹n: 31/ 8 /2011 Ngµy dạy: / /2011 TiÕt 8:. Bè côc cña v¨n b¶n I. Môc tiªu bµi häc: 1.Kiến thức : Bố cục của văn bản, tác dụng của việc xây dựng bố cục . 2.Kĩ năng : - Sắp xếp các đoạn văn trong bài theo một bố cục nhất định . - Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc – hiểu văn bản . II. ChuÈn bÞ: 1/ GV: Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. 2/ HS: Học bài cũ, xem trước bài mới C. C¸c kü n¨ng sèng ®­îc GD: Ra quyết định: lựa chọn cách bố cục VB phù hợp MĐ gt; ;Giao tiếp : phản hồi/ lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ, ý tương của mình D. Các hoạt động dạy học. 1. ổn định tổ chức 2.KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS 3.Bµi míi: Lâu nay các em đã viết những bài tập làm văn đã biết được bố cục của 1 văn bản là như thế nào và đẻ các em hiểu sâu hơn về cách sắp xếp, bố trí nội dung phần thân bài, phần chính của văn b¶n. C« cïng c¸c em sÏ ®i vµo t/h tiÕt häc h«m nay. Hoạt động của thầy và trò - Đọc văn bản SGK : Người thầy đạo cao đức troïng. ? Vaên baûn treân coù theå chia laøm maáy phaàn? Chæ rõ ranh giới giữa các phần đó? (3 phần: Từ đầu đến ông Chu Văn An không màng danh lợi; Tiếp đến có khi không cho vào thaêm; Coøn laïi). ? Hãy cho biết nhiệm vụ từng phần trong văn baûn treân? - Phần 1: Giới thiệu ông Chu Văn An. - Phaàn 2: Coâng lao, uy tín vaø tính caùch cuûa Chu Vaên An. - Phần 3: Tình cảm của mọi người đối với Chu Vaên An. - Phân tích mối quan hệ giữa các phần trong văn baûn treân? (Luôn gắn bó chặt chẽ với nhau, phần trước là tiền đề cho phần sau, còn phần sau là sự tiếp nối. Néi dung kiÕn thøc I. Bố cục của văn bản 1. MÉu Văn bản : Người thầy đạo cao đức trọng. 2/ Nhaän xeùt. - Phần 1: Giới thiệu ông Chu Văn An. - Phaàn 2: Coâng lao, uy tín vaø tính caùch cuûa Chu Vaên An. - Phần 3: Tình cảm của mọi người đối với Chu Vaên An. - Các phần có chức năng n.vụ riêng nhưng luôn gắn bó chặt chẽ với nhau. - Các phần đều tập trung làm rõ chủ đề Người thầy đạo cao đức trọng.. 21 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Giáo án Ngữ văn 8 cho phần trước; Các phần đều tập trung làm rõ chủ đề Người thầy đạo cao đức trọng. ? Từ việc phân tích trên, em hãy cho biết một caùch khaùi quaùt: Boá cuïc cuûa vaên baûn goàm maáy phần? Nhiệm vụ của từng phần? Các phần trong văn bản có quan hệ với nhau như thế nào? -HS đọc ghi nhớ ? Phần thân bài Tôi đi học của TT, được sắp xếp trên cơ sở nào? (Sắp xếp theo sự hồi tưởng những kỷ niệm về buổi tựu trường đầu tiên của tác giả. Các cảm xúc được sắp xếp theo thứ tự thời gian : những cảm xúc trên đường đến trường, những cảm xúc khi bước vào lớp học; Sắp xếp theo liên tưởng đối lập những cảm xúc về cùng một đối tượng trước đây và buổi tựu trường đầu tiên) ? Phân tích những diễn biến tâm lý của cậu bé Hồng ở văn bản Trong lòng mẹ của Nguyên Hoàng. (Tình thương mẹ và thái độ căm ghét cực độ những cổ tục đày đoạ mẹ mình của cậu bé Hồng khi nghe baø coâ coá tình bòa chuyeän noùi xaáu veà meï -Niềm vui sướng tột độ của bé Hồng khi ở trong loøng meï). ? Khi tả người, con vật, vật phong cảnh có thể sắp xếp theo trình tự nào? Hãy kể một vài trình tự mà em thường gặp? + Tả người, vật, con vật: Theo không gian từ xa đến gần hoặc ngược lại; Theo thời gian: quá khứ - hiện tại - đồng hiện; Từ ngoại hình đến quan hệ cảm xúc hoặc ngược lại. + Tả phong cảnh: Theo không gian rộng - hẹp gần - xa - cao - thấp; Ngoại cảnh đến cảm xúc hoặc ngược lại. ? Chỉ ra 2 nhóm sự việc về Chu Văn An trong phaàn thaân baøi? - Sự việc nói về tài cao; Các sự việc nói về đạo đức, được học trò kính trọng. ? Từ việc tìm hiểu trên cho biết: + Vieäc saép xeáp boá cuïc vaên baûn tuyø thuoäc vaøo những yếu tố nào? + Các ý trong phần Thân bài thường được sắp xếp theo những trình tự nào?. Văn bản thường có ba phần: - Mở bài, Thân bài và kết bài. - Mỗi phần đều có chức năng, nhiệm vụ riêng nhưng phải phù hợp với nhau để làm rõ chủ đề cuûa vaên baûn. * Ghi nhớ 1,2: sgk II. Cách bố trí, sắp xếp nội dung phần thân bài của văn bản 1. MÉu 2/ Nhaän xeùt VB “Tôi đi học” được sắp xếp: -theo dòng hồi tưởng -theo cảm xúc thời gian,không gian Taâm traïng beù Hoàng qua VB “Trong loøng meï” -Tình thương mẹ và thái độ căm ghét xã hội đương thời khi nghe người cô bịa chuyện. - Niềm sung sướng khi ở trong lòng mẹ.. -Trình tự tả người ,vật:Chỉnh thểbộ phận. - Trình tự tả cảnh: Không gian,ngoại caûnh,caûm xuùc.. * Ghi nhớ 3: sgk. 22 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Giáo án Ngữ văn 8 - Học sinh đọc ghi nhớ SGK HĐ3: LUYỆN TẬP Bài tập 1 : H/s làm theo 3 nhóm Yêu cầu hs đọc và xác định yêu cầu của bài tập.. III Luyeän taäp: Bài tập 1 : a/ Theo không gian: từ xa(thấy chim bay lên -Hướng dẫn: +Xét ý của từng đoạn văn được như đàn kiến từ trong lòng đất chui ra, bò li ti trình baøy ntn? đen ngòm lên da trời), đến gần hơn (tiếng chim keâ u náo động như xóc những rổ đồng tiền Tìm từ ngữ và câu thể hiện chủ đề +Phân tích cách triển khai chủ đề trong đoạn đồng. Chim đậu chen nhau trắng xoá), đến gần hơn nữa (thò tay lên tổ nhặt trứng chim một vaên caùch deã daøng), gaàn nhaát ( tieáng chim keâu vang --Nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa hs động bên tai và nói chuyện thì không thể nghe thaáy). b/ Theo thời gian: Lúc về chiều và lúc hoàng hôn. c/ Bàn về mối quan hệ giữa sự thật lịch sử và các truyền thuyết, các ý trong đoạn được sắp xếp theo cách diễn giải, ý sau làm rõ ý trước: Để làm rõ ý nhân dân thường tìm cách chữa lại những sự thật lịch sử để khỏi công nhận những tình thế đáng u uất, tác giả đưa 2 dẫn chứng. Hai luận cứ được sắp xếp theo tầm quan trọng với luận điểm cần chứng minh. Baøi 2 Baøi 2: Trình baøy vaø saép xeáp caùc yù cho moät vaên baûn - Giáo viên hướng dẫn học sinh về nhà làm. nói về lòng yêu thương sâu sắc và cảm động của chú bé Hồng đối với mẹ. * MB: Neâu khaùi quaùt tình caûm cuûa chuù beù Hoàng đối với mẹ. * TB: - Hoàn cảnh đáng thương của chú bé Hồng và nỗi nhớ thương khao khát được mẹ nâng niu ấp uû. - Sự cay nghiệt của bà cô và phản ứng quyết liệt của chú bé Hồng trước thái độ của bà cô noùi veà mình. Baøi 3: - Niềm sung sướng hạnh phúc của chú bé Hồng Giáo viên hướng dẫn học sinh về nhà làm. khi được ở trong lòng mẹ. Baøi 3 Cách sắp xếp các ý trong phần thân bài như đề là chưa hợp lý, cần giải thích nghĩa đen và nghĩa bóng của câu tục ngữ. Sau đó chứng minh đúng đắn của câu tục ngữ trong đời sống hàng ngày.. 23 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>