Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 8 - Tuần 1 - Tiết 1 , 2: Tôi đi học (Tiếp)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Đ. Đào Xuân Ngãi. TuÇn 1: TiÕt 1 , 2:. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Ngµy so¹n : 15 / 08 / 2008. T«i ®i häc. (Thanh TÞnh). A. Mục tiêu cần đạt được: Giúp học sinh. - C¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” ë buæi tùu trường đầu tiên trong đời. - ThÊy ®­îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬, gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh. B. Hoạt động học:. Hoạt động 1: Giới thiệu bài Hoạt động của giáo viên ? Bài học đầu tiên của chương trình Ngữ văn 7 em đã được học bài gì? của ai? Nội dung bµi Êy nãi vÒ chuyÖn g×, thÓ hiÖn t©m tr¹ng g×, cña ai? Bµi Êy thuéc kiÓu V B g×? Hoạt động 2: Bài mới GV gọi HS đọc chú thích * ở SGK. ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ Thanh TÞnh?. ? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ sù nghiÖp VH?. ? Nh÷ng t¸c phÈm chÝnh? ? §Æc ®iÓm th¬, truyÖn? ? XuÊt xø t¸c phÈm “T«i ®i häc”? - Giáo viên đọc mẫu - Hướng dẫn học sinh đọc GV hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích. ? XÐt vÒ mÆt thÓ lo¹i VB, cã thÓ xÕp bµi nµy vµo kiÓu lo¹i VB nµo? Cã thÓ gäi ®©y lµ VB nhËt dông, VBBC ®­îc kh«ng? v× sao? GV: Không thể gọi là VBND đơn thuần vì. Định hướng trả lời của học sinh - Văn bản nhật dụng: Cổng trường mở ra cña Lý Lan. - bài văn thể hiện tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày khai giảng đầu tiên cña con trai m×nh. I/ §äc – hiÓu chó thÝch. - Thanh TÞnh (1911 - 1988) tªn khai sinh là Trần Văn Ninh, lên 6 tuổi đổi là Trần Thanh TÞnh. Quª: Gia L¹c, ven s«ng Hương (Huế). 1933 đi làm rồi vào nghề dạy học và bắt đầu sáng tác văn chương. - Thanh TÞnh s¸ng t¸c nhiÒu thÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n, dµi, th¬, cac dao, bót ký, gi¸o khoa… HS nghe - Đậm chất trữ tình, toát lên vẽ đằm thắm, t×nh c¶m ªm dÞu, trong trÎo. - In trong “Quª mÑ” – xuÊt b¶n 1941 - HS nghe §äc diÓn c¶m, chó ý nh÷ng c©u biÓu c¶m. - HS đọc thầm và chú ý ở SGK II/ HiÓu v¨n b¶n: 1- ThÓ lo¹i vµ bè côc: - TruyÖn ng¾n ®Ëm chÊt trö t×nh, cèt truyện đơn giản. Có thể xếp vào kiểu VB BC v× toµn truyÖn lµ c¶m xóc t©m tr¹ng của nhân vật trong buổi tựu trường đầu tiªn.. - Trang 1Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. đây là 1 tác phẩm văn chương thật sự có giá trị tư tưởng – NT, đã được XB từ lâu. ? M¹ch truyÖn ®­îc kÓ theo dßng håi tưởng của nvật “tôi” theo trình tự t/g của buổi tựu trường đầu tiên, vậy ta có thể tạm ng¾t  nh÷ng ®o¹n ntn?. - TruyÖn cã 5 ®o¹n cô thÓ: 1. Tõ ®Çu … rén r·: Kh¬i nguån næi nhí 2. TiÕp … ngän nói: T©m tr¹ng hoÆc c¶m giác của nvật tôi trên đường cùng mẹ đến trường 3. Tiếp … các lớp: Khi đứng giữa sân trường, khi nhìn mọi người, các bạn. 4. TiÕp … nµo hÕt:… Khi nghe gäi tªn vµ rêi mÑ vµo líp. 5. Tiếp … đến hết: … khi ngồi vào chổ của mình và đón nhận tiết học đầu tiên. ? Nỗi nhớ buổi tựu trường t/g được khơi 2- Tìm hiểu chi tiết truyện: nguån tõ thêi ®iÓm nµo? v× sao? a) Khơi nguồn kỷ niệm: HS đọc 4 câu ? Lý do? ®Çu.  Lóc cuèi thu, l¸ rông nhiÒu, m©y bàng bạc, mấy em bé rụt rè cùng mẹ đến trường. ? Tâm trạng của nvật tôi khi nhớ lại kỷ - Sự liên tưởng tương đương, tự nhiên giữa niÖm cò ntn? Ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m hiÖn t¹i vµ qu¸ khø cña b¶n th©n. cña 4 tõ l¸y t¶ c¶m xóc Êy?  Những từ láy được sử dụng để tả tâm tr¹ng, c¶m xóc cña t«i khi nhí l¹i kû niÖm tựu trường: Náo nức, mơn man, tưng ? Những cảm xúc có trái ngược, mâu bừng, rộn rã. Đó là những cảm giác trong thuÈn nhau kh«ng? V× sao? s¸ng n¶y në trong lßng.  Không >< nhau, trái ngược nhau mà gÇn gòi, bæ sung cho nhau nh»m diÔn t¶ 1 c¸ch cô thÓ t©m tr¹ng khi nhø l¹i vµ c¶m xóc thùc cña t«i khi Êy. b) Tâm trạng và cảm giác của tôi khi đi cùng mẹ đến trường buổi đầu tiên T¸c gi¶ viÕt: Con ®­êng nµy… t«i ®i häc ? T©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c míi mÎ cña nvËt “t«i” khi trªn ®­êng cïng mÑ tíi trường được diễn tả ntn?. HS đọc diễn cảm từng đoạn – lắng nghe. - HS l¾ng nghe.  Con ®­êng rÊt quen, nh­ng lÇn nµy tù nhiên thấy lạ, tự cảm thấy có sự thay đổi trong lßng m×nh. - Cảm giác thấy trang trọng, đứng đắn với mÊy bé quÇn ¸o víi mÊy quyÓn vë míi trªn tay. … CÈn thËn n©ng niu mÊy quyÓn vë võa lóng tóng, võa muèn thö søc. §ã còng lµ t©m tr¹ng & c¶m gi¸c rÊt tù nhiªn cña. - Trang 2Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 một đứa bé lần đầu được đến trường.. HÕt tiÕt 1, chuyÓn tiÕt 2 c) Tâm trạng và cảm giác của tôi khi đến trường GV đọc đoạn văn và nêu v/đ HS l¾ng nghe - Tâm trạng của tôi khi đến trường, khi - HS thảo luận, nêu ý kiến. đứng giữa sân trường, nhìn thấy cảnh dày * Tâm trạng háo hức … là sự chuyển biến đặc cả người, nhất là khi nhìn thấy cảnh rất hợp quy luật tâm lý trẻ mà nguyên c¸c b¹n häc trß cò vµo líp. nhân chính là cảnh trường Mỹ Lý xinh … Lµ t©m tr¹ng lo sî vÉn v¬, võa bë ngì x¾n… võa ­íc ao thÇm vông, l¹i c¶m thÊy ch¬ * T©m tr¹ng c¶m thÊy ch¬ v¬, vông vÒ, vơ vụng về, lúng túng. Cách kể – tả như lúng túng… tâm trạng buồn cười, hồi trèng ®Çu n¨m vang déi, rén r·, nhanh vËy thËt tinh tÕ vµ hay. ý kiÕn cña em ? gÊp. Bëi v× hoµ víi tiÕng trèng cßn cã c¶ nhÞp tim th×nh thÞch… d) Tâm trạng và cảm giác của nhân vật “tôi” khi nghe ông đốc gọi danh sách HS mới và khi rời tay mẹ, bước vào lớp. ? Tâm trạng của “tôi” khi nghe ông đốc  Tôi lúng túng vì tôi chưa bao giờ bị đọc bản DSHS mới ntn? chó ý thÕ nµy vµ khi rêi tay mÑ, vßng tay cha để bước vào lớp học thì các cậu lại oà khãc v× míi l¹, v× sî h·i… ? Vì sao tôi giúi đầu vào lòng mẹ tôi nức  Thật ra thì chẳng có gì đáng khóc cả. nở khóc khi chuẩn bị bước vào lớp có thể Đó chỉ là cảm giác nhất thời của đứa bé nãi chó bÐ nµy tinh thÇn yÕu ®uèi kh«ng? n«ng th«n rôt rÌ Ýt khi ®­îc tiÕp xóc víi đám đông mà thôi e) Tâm trạng và cảm giác của nhân vật “tôi” khi ngồi vào chổ của mình và đón nhận tiÕt häc ®Çu tiªn. HS đọc đoạn cuối cùng 1 em đọc cả lớp nghe ? T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña “t«i” khi - C¸i nh×n còng thÊy míi l¹ vµ hay hay, bước vào chổ ngồi lạ lùng như thế nào? c¶m gi¸c l¹i nhËn chæ ngå kia lµ cña riªng ? Hình ảnh con chin con liệng đến đứng mình, nhìn người bạn mới chưa quen đã bên bờ cửa sổ… có phải đơn thuần chỉ có thấy quyến luyến. Vì chổ ngồi suốt cả năm, người bạn gần gũi gắn bó… nghÜa thùc hay kh«ng? V× sao? ? Dòng chữ “Tôi đi học” kết thúc truyện  H/ả này không chỉ đơn thuần có nghĩa cã ý nghÜa g×? thùc, nh­ mét sù t×nh cê mµ cã dông ý nghệ thuật, có ý nghĩa tượng trưng rõ ràng.  KÕt thóc tù nhiªn, bÊt ngê: võa khÐp l¹i bµi v¨n, võa më ra 1 thÕ giíi míi, 1 bÇu trời mới. Dòng chữ thể hiện chủ đề của truyÖn ng¾n nµy. Hoạt động 3: Tổng kết - Trang 3Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. ? TruyÖn ng¾n trªn cã sù kÕt hîp cña c¸c lo¹i VB sau kh«ng? - BiÓu c¶m; miªu t¶; kÓ chuyÖn? ? Vai trß cña thiªn nhiªn trong truyÖn ng¾n nµy ntn? ? ChÊt th¬ cña truyÖn thÓ hiÖn tõ nh÷ng yÕu tè nµo? Cã thÓ gäi truyÖn ng¾n nµy lµ bµi th¬ b»ng v¨n xu«i ®­îc kh«ng? V× sao? * HS đọc mục ghi nhớ trong SGK Hoạt động 4: Luyện tập ? Trong truyÖn ng¾n “T«i ®i häc” t/g sö dông bao nhiªu biÖn ph¸p NT so s¸nh? ? Thái độ cử chỉ của những người lớn (Ông đốc, thầy giáo, bà mẹ, các phụ huynh) ntn? Điều đó nói lên điều gì?.  HS th¶o luËn, tr¶ lêi..  HS tr¶ lêi  HS th¶o luËn GV nhËn xÐt  C¶ líp l¾ng nghe  Cã 12 lÇn Thanh TÞnh sö dông biÖn ph¸p NT so s¸nh. - HS nhí vµ ghi l¹i  Chăm lo ân cần, nhẫn nại, tươi cười đón… Đó là những tấm lòng nhân hậu, thương yêu và bao dung, tất cả vì con cái và học trò, vì thế hệ tương lai.. - So¹n bµi : Trong lßng mÑ. - §äc tham kh¶o c¸c bµi th¬: §i häc, em lµ b«ng hoa nhá…. - Trang 4Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. Ngµy so¹n: 16 / 08 / 2008 TiÕt 3:. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ A. Kết quả cần đạt được:. Giúp HS: - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ vầ cấp độ khái qu¸t cña nghÜa tõ ng÷. - RÌn luyÖn kü n¨ng sö dông tõ trong mèi quan hÖ so s¸nh vÒ ph¹m vi nghÜa réng vµ nghÜa hÑp. B. Các hoạt động dạy học:. Hoạt động của GV GV gợi dẫn: ở lớp 7, các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa. Bây giờ em nào có thể nhắc lại một VD về từ đồng nghÜa vµ tõ tr¸i nghÜa? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ mqh ng÷ nghÜa gi÷a c¸c tõ ng÷ trong hai nhãm trªn?. GV: Nhận xét của em là đúng – Hôm nay chúng ta học bài mới: Cấp độ khái qu¸t… I/ Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp:. Hoạt động của HS HS: + VD về từ đồng nghĩa: Máy bay phi cơ - tàu bay, nhà thương – bệnh viện, đèn biển – hải đăng. + VD vÒ tõ tr¸i nghÜa: Sèng – chÕt, nãng – l¹nh, tèt – xÊu.  Các từ có mqh bình đẳng về ngữ nghĩa cụ thể: + Các từ đồng nghĩa trong nhóm cã thÓ thay thÕ cho nhau trong mét c©u v¨n cô thÓ. + C¸c tõ tr¸i nghÜa trong nhãm cã thÓ lo¹i trừ nhau khi lựa chọn để đặt câu.. GV: ? a) Nghĩa của từ động vật rộng hơn HS quan sát sơ đồ trong SGK hay hẹp hơn nghĩa của các từ thú, chim,  a) Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghÜa cña thó, chim, c¸ v×: Ph¹m vi nghÜa c¸ ? t¹i sao ? của từ động vật bao hàm nghĩa của 3 từ thó, chim, c¸. b) NghÜa cña tõ thó réng h¬n hay hÑp h¬n nghĩa của các từ voi, hươu? nghĩa của từ chim réng h¬n hay hÑp h¬n tõ tu hó, s¸o? t¹i sao? Cña c¸ réng hay hÑp h¬n c¸ r«, c¸ thu? T¹i sao? c) NghÜa c¸c tõ thó, chim, c¸ réng h¬n nghĩa của những từ nào, đồng thời hẹp h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo?.  C¸c tõ thó, chim, c¸ cã ph¹m vi nghÜa rộng hơn cá từ voi, hươu, tu hú, sáo, cá rô, c¸ thu … - HS gi¶i thÝch lý do.  C¸c tõ thó, chim, c¸ cã ph¹m vi nghÜa rộng hơn cá từ voi, hươu, tu hú, sáo, cá rô, c¸ thu vµ cã ph¹m vi nghÜa hÑp h¬n tõ. - Trang 5Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. GV: Cho c¸c tõ: c©y, cá, hoa Y/c: T×m c¸ tõ ng÷ cã ph¹m vi nghÜa hÑp h¬n c©y, cá, hoa vµ tõ ng÷ cã nghÜa réng h¬n. ? ThÕ nµo lµ mét tõ ng÷ cã nghÜa réng & nghÜa hÑp?. ? Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng, võa cã nghÜa hÑp ®­îc kh«ng? T¹i sao?. II/ LuyÖn tËp: Bài tập 1: GV hướng dẫn Bµi tËp 2:. động vật. HS: Thùc vËt > c©y, cá, hoa > c©y cam, c©y lim, c©y dõa, cá gÊu, cá gµ, hoa cóc, hoa hång… HS: 1. – Mét tõ ng÷ cã nghÜa réng khi ph¹m vi nghÜa cña nã bao hµm ph¹m vi nghÜa cña nh÷ng tõ ng÷ kh¸c. - Mét tõ ng÷ cã nghÜa hÑp khi ph¹m vi nghÜa cña nã ®­îc bao hµm trong ph¹m vÞ nghÜa cña 1 tõ ng÷ kh¸c. 2. – Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng, võa cã nghÜa hÑp v× t/c’ réng- hÑp của nghĩa từ ngữ chỉ là tương đối. * HS đọc chậm rõ ghi nhớ ở SGK (C¸c b¹n l¾ng nghe) - HS tù lµm vµo vë bµi tËp a. Tính chất đốt b. Tõ nghÖ thuËt c. Tõ thøc ¨n. d. Tõ nh×n e. Từ đánh. Bài tập 3: GV hướng dẫn a- Từ xe cộ bao hàm các từ xe đạp, xe máy, xe hơi b- Từ kim loại bao hàm các từ sắt, đồng, nhôm c- Tõ hoa qu¶ bao hµm c¸c tõ chanh, cam chuèi d- Tõ hä hµng bao hµm c¸c tõ ng÷ hä néi, hä ngo¹i, b¸c, c«, chó, g× e- Tõ mang bao hµm c¸c tõ x¸ch, khiªng, g¸nh Bài tập 4: GV hướng dẫn HS tù lµm Bµi tËp - Nhóm 3 động từ :chạy, vẫy, đuổi (Ch¹y cã ph¹m vi nghÜa réng) * Củng cố – dặn dò: - Về nhà học kỹ phần ghi nhớ.- Chuẩn bị bài mới: Trường từ vựng. - Trang 6Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. Ngµy so¹n : 17/ 08/2008 TiÕt 4:. tính thống nhất về chủ đề của văn bản. A/ Kết quả cần đạt được: Giúp HS. - Nắm được tính thống nhất về chủ đề của văn bản trên cả hai phương diện hính thức và néi dung. - Vận dụng được kiến thức vào việc xây dựng các văn bản nói, viết đảm bảo tính thống nhất về chủ đề. B/ ChuÈn bÞ:. - SGK, SGV Ng÷ v¨n 8 (tËp 1) - B¶ng phô. C. Hoạt động dạy học:. HS đọc I. Chủ đề của văn bản. GV yêu cầu HS đọc thầm VB “Tôi đi - VB miêu tả những việc đã xẩy ra, đó là những hồi tưởng của Tg về ngày đầu tiên häc” cña Thanh TÞnh. 1- ? VB miªn t¶ nh÷ng viÖc ®ang xÈy ra ®i häc. hay đã xảy ra? (Hiện tại, quá khứ) - §Ó ph¸t biÓu ý kiÕn vµ béc lé c¶m xóc 2- ? Tg viết VB này nhằm mục đích gì? cña m×nh vÒ mét kû niÖn s©u s¾c tõ thña GV chốt: Chủ đề của VB là v/đ chủ chốt, thiếu thời. nh÷ng ý kiÕn, nh÷ng c¶m xóc cña Tg ®­îc thÓ hiÖn mét c¸ch I’ qu¸n trong VB. II/ Tính thống nhất về chủ đề của VB: HS l¾ng nghe vµ tr¶ lêi. GV nªu v/® 1: ? Để tái hiện những ngày đầu tiên đi học,  Nhan đề tôi đi học có ý nghĩa tường Tg đã đặt nhan đề của VB và sử dụng từ minh, giúp chúng ta hiểu ngay nội dung cña VB lµ nãi vÒ chuyÖn ®i häc. ng÷, c©u ntn? - C¸c tõ n÷: … kû niÖn m¬n man… lÇn đầu tiên đến trường, đi học, 2 quyển vở mới… - C¸c c©u: (HS t×m vµ tr¶ lêi) GV nªu 2 v/® 2: ? §Ó t« ®Ëm c¶m gi¸c HS : a) Trªn con ®­êng ®i häc: trong sáng của nvật tôi trong ngày đầu - Con đường quen đi lại lắm lần bổng đổi tiên đi học, Tg đã sử dụng các từ ngữ và khác, mới mẽ. c¸c chi tiÕt NT thÕ nµo? - Hành động lội qua sông thả diều đã chuyển đổi  việc đi học thật thiêng liêng, tù hµo. b) Trên sân trường (HS thảo luận) c) Trong líp häc (HS th¶o luËn) GV nêu v/đề 3: Dựa vào kết quả phân tích - Trang 7Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 2 v/® trªn, em nµo cã thÓ tr¶ lêi: ThÕ nµo là tính thống I’ về chủ đề của VB? ? Tính thống I’ này thể hiện ở những phương diÖn nµo? Y/c 1 HS đọc ghi nhớ trong SGK III/ LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: Ph©n tÝch tÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề của VB.. Bài tập 2: GV hướng dẫn Bµi tËp 3:.  Là sự nhất quán ý đồ, ý kiến, cảm xúc cña t/g ®­îc thÓ hiÖn trong VB.  Hình thức: nhan đề của VB - Néi dung: M¹ch l¹c, tõ ng÷, chi tiÕt - Đối tượng: Xoay quanh nvật tôi * HS l¾ng nghe GV hướng dẫn học sinh: a) Căn cứ vào: - Nhan đề của VB: Rừng cọ quê tôi - C¸c ®o¹n: Giíi thiÖu rõng cä, t¶ c©y cä, t/d cña c©y cä, t/c’ g¾n bã víi c©y cä. b) C¸c ý lín cña phÇn TB ®­îc s¾p xÕp hợp lý, không nên thay đổi. c) Hai c©u trùc tiÕp nãi tíi t/c’ g¾n bã cña người dân sông Thao với rừng cọ: Dù ai đi ngược về xuôi Cơm nắm lá cọ là người sông Thao * Nªn bá 2 c©u b vµ d * Nªn bá c©u c, h viÕt l¹i c©u b: Con đường quen thuộc mọi ngày dường như bæng trë nªn míi l¹.. * Cñng cè, dÆn dß: - Về nhà đọc kỹ phần ghi nhớ. - ChuÈn bÞ bµi míi: Bè côc cña VB.. - Trang 8Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. TuÇn 2 : TiÕt 5-6: V¨n b¶n. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 So¹n ngµy 18/ 08/ 2008. Trong lßng mÑ (TrÝch tiÓu thuyÕt tù thuËt: Nh÷ng ngµy th¬ Êu) - Nguyên Hồng A. Kết quả cần đạt được: Giúp HS - §ång c¶m víi næi ®au tinh thÇn, t×nh yªu m·nh liÖt, nång nµn cña chó bÐ Hång ®/v người mẹ đáng thương được biểu hiện qua ngòi bút hồi ký tự truyện thấm đượm chất trữ t×nh ch©m thµnh vµ truyÒn c¶m cña t¸c gi¶. - Rèn các kỷ năng phân tích nhân vật, khái quát đặc điểm tính cách qua lời nói, nét mặt, t©m tr¹ng; ph©n tÝch c¸ch kÓ chuyÖn kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn víi t¶ t©m tr¹ng, c¶m xóc b»ng lêi v¨n thèng thiÕt:. Còng cè hiÓu biÕt vÒ thÓ lo¹i tù truyÖn – håi ký; cã thÓ so s¸nh víi bµi t«i ®i häc võa häc. B. ChuÈn bÞ:. - TËp truyÖn nh÷ng ngµy th¬ Êu - Ch©n dung nhµ v¨n Nguyªn Hång - Bøc tranh phãng to minh ho¹ c¶nh bÐ Hång n»m trong lßng mÑ (sgk t17) C. Các hoạt động dạy học:. Hoạt động 1: Kiểm tra bài củ GV: ? Bài tôi đi học được viết theo thể HS: Thể loại truyện ngắn - hồi tưởng: Sự lo¹i g×? V× sao em biÕt? kÕt hîp cña c¸c kiÓu VB: Tù sù – mt¶ b’ c¶m. Néi dung, bè côc, m¹ch v¨n vµ các h/a’ chi tiết trong bài đã c/m điều đó. ? Thµnh c«ng I’ cña TN T«i ®i häc lµ sö HS th¶o luËn, tr¶ lêi dông biÖn ph¸p NT so s¸nh em h·y nh¾c l¹i? GV nhËn xÐt Hoạt động 2: Giới thiệu bài mới GV: Ai ch­a tõng xa mÑ mét ngµy, ai ch­a tõng chiô c¶nh må c«i cha chØ cßn mÑ mµ mẹ cũng phải xa con thì không dễ dàng đồng cảm xâu xa với tính cảnh đáng thương và tâm hồn nồng nàn, t/c’ mãnh liệt của chú bé Hồng đ/v người mẹ khốn khổ của mình. Hôm nay chóng ta sÏ häc VB… - HS l¾ng nghe. I/ §äc – HiÓu chó thÝch, ph©n tÝch bè côc vµ thÓ lo¹i VB: 1. §äc: y/cÇu: Giäng chËm, t×nh c¶m chó ý tõ ng÷, h/a’ cña nh©n vËt t«i vµ tõ ng÷, h/a’ cña bµ c«. - GV đọc mẫu – HS lắng nghe sau đó gọi 3 – 4 HS đọc luân phiên – nhận xét cách đọc. 2. HiÓu chó thÝch: * HS đọc kỹ mục * của phần chú thích và nói vắn tắt về Nguyên Hồng và tác phẩm Nh÷ng ngµy th¬ Êu – GV chèt l¹i. - Nguyên Hồng là một trong những nhà văn lớn của VHVN hiện đại, ông là t/g’ của tiểu thuyÕt BØ vá, bé tiÓu thuyÕt dµi Cöa biÓn (4 tËp), c¸c tËp th¬ trêi xanh, s«ng nói qhg’. - Trang 9Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. - Thời thơ ấu trải qua những ngày cay đắng đã trở thành nguồn cảm hứng cho t2– hồi ký, tự truyện cảm động Những ngày thơ ấu (1938-1940) của Nguyên Hồng. Tác phẩm gồm 9 chương mỗi chương kể một kỷ niện sâu sắc. Đoạn trích trong lòng mẹ là chương 4 3. ThÓ lo¹i: - TiÓu thuyÕt – tù thuËt (tù truyÖn): KÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a c¸c kiÓu VB kÓ chuyÖn, miªu t¶, biÓu c¶m. - Nhân vật người kể chuyện xưng tôi – ngôi thứ I’ cũng chính là t/g kể chuyện đời mình mét c¸ch trung thùc vµ ch©n thµnh. 4. Bè côc: ? Cã thÓ chia ®o¹n trÝch thµnh 2 ®o¹n hay 3 - Cã thÓ chia bµi nµy thµnh 2 ®o¹n. ®o¹n? + Từ đầu người ta hỏi đến chứ?  Cuéc gÆp gë trß chuyÖn víi bµ c«. + Tiếp đó đến hết.  Cuéc gÆp gì gi÷a hai mÑ con bÐ Hång. II/ HiÓu v¨n b¶n: 1. Nh©n vËt bµ c« (Qua c¸i nh×n vµ t©m tr¹ng cña bÐ Hång) GV yêu cầu HS đọc lại đoạn 1 ? Nh©n vËt bµ c« ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng HS l¾ng nghe chi tiÕt kÓ, t¶ nµo? Nh÷ng chi tiÕt Êy kÕt  HS ph¸t hiÖn, ph©n tÝch vµ suy luËn. hợp với nhau ntn và nhằm mục đích gì? - Đoạn 4 câu đầu có tác dụng gợi ra h/a’ Mục đích ấy có đạt không? không gian, t/g sự việc để nhân vật bà cô xuất hiện trong cuộc gặp gỡ và đối thoại với đứa cháu ruột. - NvËt bµ c« xuÊt hiÖn trong cuéc gÆp gë vµ đối thoại với bé Hồng – Chủ động do bà tạo ra để nhằm mục đích riêng của mình. - Tính cách và tâm địa bà cô càng thể hiện rõ qua cuộc nói chuyện lời nói, nụ cười, cử chỉ và thái độ của bà. ? Cử chỉ: Cười hỏi và nội dung câu hỏi của  Cử chỉ đầu tiên của bà là cười hỏi cháu. bà cô có phản ánh đúng tâm trạng & t/c’ Nụ cười và câu hỏi có vẻ quan tâm, thương của bà với chị dâu- mẹ bé Hồng với đứa cháu lại đánh vào tính thích chuyện mới lạ, cháu ruột – bé Hồng hay không? Vì sao thích đi xa của trẻ. Khiến người đọc liên em nhận ra điều đó? Từ ngữ nào biểu hiện tưởng  một bà cô tốt bụng, thương anh thực chất thái độ của bà? Rất kịch nghĩa là chị, thương cháu. Nhưng bé Hông = sự gì? Vì sao bà cô lại có thái độ và cách cư nhạy cảm, thông minh của mình đã nhận ra xö nh­ vËy? ngay ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trªn nÐt mÆt cña bµ. - Rất kịch: giả dối, giả vờ. Bà cô cười hỏi ngät ngµo, dÞu dµng nh­ng kh«ng hÒ cã ý định tốt đẹp gì với đứa cháu mà như là đang - TrangLop7.net 10 -.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. ? Sau lêi tõ chèi cña bÐ Hång, bµ c« l¹i hái gì? Nét mặt và thái độ của bà thay đổi ra sao? Điều đó thể hiện cái gì?. Sau đó cuộc đối thoại diễn ra ntn? ? Bà cô tíêp tục bộ mặt giả dối, đổi giọng ở vai nghiêm nghị, thương xót anh trai, bố bé Hồng  điều đó càng làm rõ b/c gì của bµ c«?. bắt đầu 1 trò chơi tai ác với chính người thân nhỏ bé, đáng thương của mình. - Bµ c«: M¾t long lanh, nh×n ch¸u ch»m chặp càng tỏ sự giả dối và độc ác. Tiếp tục đóng kịch khi đó bé Hồng im lặng, cúi đầu r­ng2 muèn khãc, bµ l¹i khuyªn, an ñi, khích lệ, tỏ ra rộng lượng – hai chữ “em bД ng©n dµi …  Bà cô lại tỏ ra lạnh lùng vô cảm trước sự đau xót, đến phẩn uất của đứa cháu. Bà ta kể về sự đói rách, túng thiếu của người chị d©u cò víi vÏ thÝch thó ra mÆt.  Tính cách của bà cô : Là người đàn bà lạnh lùng, độc ác, nham hiểm. Đó là h/a’ mang ý nghĩa tố cáo hạng người tàn nhẫn đến héo khô cả t/c’ ruột thịt trong XH thực d©n n÷a phong kiÕn x­a vµ kh«ng ph¶i hoµn kh«ng hoµn toµn kh«ng cßn tån t¹i trong XH ngày nay. H/a’ bà cô gây cho người đọc sù khã chÞu, c¨m ghÐt còng chÝnh lµ H/a’ tương phản giúp t/g’ thể hiện h/a’ người mẹ vµ t×nh c¶m cña bÐ Hång víi mÑ m¹nh mÏ, m·nh liÖt h¬n.. (HÕt tiªt 5, chuyÓn tiÕt 6) 2/ Tình thương mãnh liệt của chú bé Hồng với người mẹ đáng thương của mình: a) ý nghÜa c¶m xóc khi tr¶ lêi c« GV gäi häc sinh kÓ ®o¹n 2 ? Ph¶n øng t©m lý cña chó bÐ Hång khi nghe những lời nói giả dối, thâm độc xúc ph¹m s©u s¾c ®/v mÑ chó?. HS l¾ng nghe  Míi ®Çu nghe c« hái trong ký øc chó sèng dËy h/a’ vÏ mÆt rÇu2 , sù hiÒn tõ cña mÑ… - Lần 2: Chú cúi đầu ko đáp - đáp lại: Không Lßng chó bÐ l¹i th¾t chÆt, khoÐ m¾t cay cay. - Lần 3: Lòng chú đau đớn phẫn uất: nước m¾t rßng2 – khi nghe bµ c« kÓ t×nh c¶m téi nghiệp của mẹ: Lòng bé Hồng căm tức đến tuột cùng: Cổ họng nghẹn đắng ? Nhận xét NT diễn tả tâm lý của bé Hồng  Lời văn dồn dập với các động từ mạnh ë ®o¹n nµy? b) Cảm giác sung sướng của Hồng cực ®iÓm khi ®­îc ë trong lßng mÑ. ? Khi phát hiện người ngồi trên xe xuống  Đuổi theo xe, gọi Mợ ơi! Mợ ơi … vội - TrangLop7.net 11 -.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. giống mẹ bé Hồng đã làm gì? ? Nếu người ngồi trên xe không phải là mẹ th× ®iÒu g× xÈy ra? ? Thö ph©n tÝch c¸i hay cña h/a’ so s¸nh người mẹ với h/a’ dòng nước? Ph©n tÝch nh÷ng chi tiÕt t¶ Hång khi gÆp mÑ? ? Giọt nước mắt lần này có khác với giọt nước mắt khi trò chuyện với cô không? ? Ph©n tÝch nh÷ng c¶m gi¸c cña bÐ Hång khi ë trong lßng mÑ? - C¶m gi¸c Êm ¸p m¬n man kh¾p da thÞt - C¶m nhËn thÊm thÝa h¬i mÑ.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 v·, bèi rèi, lËp cËp.  ThÑn vµ cùc kh¸c g× ¶o ¶nh…. So sánh rất đạt vì nó nói lên t/c’ khát khao t×nh mÑ cña bÐ Hång.  T/g’ mt¶ rÊt ng¾n gän: Chó bÐ thë hång héc tr¸n ®Èm må h«i, ch©n nÝu l¹i, oµ khãc cø thÕ nøc në.  Nã vÏ nªn 1 kh«ng gian ¸nh s¸ng, cña màu sắc, của hương thơm vừa lạ lùng vừa gÇn gòi – Chó bÐ Hång bång bÒnh trong cảm giác vui sướng, rạo rực, không mãy may nghÜ ngîi g× (dÉn chøng) nh÷ng lêi nãi cay độc của bà cô, những tủi cực vừa qua bị ch×m ®i giöa dßng c¶m xóc.  Diễn tả niềm vui sung sướng và hạnh phúc tột đỉnh của đứa con xa mẹ, khát khao t×nh mÑ nay ®­îc m·n nguyÖn. GV cho HS xem bøc tranh. - HS xem ? §o¹n trÝch trong lßng mÑ gîi cho em ®iÒu g×? - HS th¶o luËn, rót ra nghi nhí ë SGK. III/ LuyÖn tËp vÒ nhµ: GV: Có nhà văn nhận định: Nguyên Hồng là Y/cầu HS: Nguyên Hồng đặc biệt quan tâm nhà văn phụ nữ và nhi đồng. Nên hiểu ntn và thể hiện  công những nvật phụ nữ & nhi về nhận định đó? Chia đoạn trích trong lòng đồng. mẹ, em hãy chứng minh nhận định đó? C/m: Nguyªn Hång th«ng c¶m s©u s¾c víi nh÷ng ®au khæ cña nh÷ng phô n÷ (mÑ bÐ Hång) ph¶i sèng kh« hÐo, kh«ng h¹nh phóc bên người chồng già nghiện ngập, người mẹ nµy cßn khæ v× nh÷ng tËp tôc pk  nÆng nề… Nhà văn dứt khoát bênh vực người phụ nữ đó khi goá chồng đã phải lẫn lút sợ hãi vì trót đã đi bước nữa, sinh con khi chưa ®o¹n tang chång. - Đó cũng là những người phụ nữ đẹp – gương mặt mẹ tôi tươi sáng, đôi mắt trong … - Nguyên Hồng đã viết chân thật và cảm động về những nổi đau trong trái tim dể thương tæn cña tuæi th¬ ___________________________________________________________ So¹n ngµy 20/ 08/2008 TiÕt 7: Trường từ A. Kết quả cần đạt được: Giúp HS - TrangLop7.net 12 -. vùng.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. - Nắm được khái niệm trường từ vựng - Nắm được mqh ngữ nghĩa giữa trường từ vựng với các hiện tượng đồng nghĩa trái nghĩa vµ c¸c thñ ph¸p NT Èn dô, ho¸n dô, nh©n ho¸. - Rèn luyện kỷ năng lập trường từ vựng và sử dụng trường từ vựng trong nói, viết. B. ChuÈn bÞ: - SGK, SGV Ng÷ v¨n 8 - Bµi so¹n, thiÕt kÕ bµi gi¶ng - B¶ng phô. C. Các hoạt động dạy học:. I/ Thế nào là trường từ vựng: GV y/c HS đọc kỹ đoạn văn trong SGK. HS chó ý c¸c tõ in ®Ëm. ? Các từ in đậm dùng để chỉ đối tượng là  Dùng để chỉ người. Vì các từ ấy đều người, động ật hay sự vật? Tại sao em biết nằm trong những câu văn cụ thể, có ý ®­îc? nghÜa x®. ? Nét chung về nghĩa của nhóm từ trên là gì?  Chỉ bộ phận của cơ thể con người. ? NÕu tËp hîp c¸c tõ in ®Ëm Êy  1 nhãm  Lµ tËp hîp c¸c tõ cã Ýt I’ 1 nÐt chung vÒ từ thì ta có 1 trường từ vựng. Vậy theo em nghĩa. trường từ vựng là gì? GV chỉ định 1 HS đọc chậm rõ ghi nhớ sgk. - HS lắng nghe. VD: Cho nhãm tõ: Cao, thÊp, lïn, lªu - HS nghe, th¶o luËn. nghªu, gÇy, bÐo, bÞ thÞt… ? Trường từ vựng của nhóm từ trên là gì?  Chỉ hình dáng của con người. II/ Các bậc của trường từ vựng và tác dụng của cách chuyển trường từ vựng: GV yêu cầu HS đọc mục 2 trong sgk. ? Trường từ vựng mắt có thể bao gồm  Bộ phận của mắt: lòng đen, con ngươi, nh÷ng TTV nhá nµo? Cho VD l«ng mµy… ? Trong 1 TTV có thể tập hợp những từ có - Hđộng của mắt: ngó, trông, liếc… tõ lo¹i kh¸c nhau kh«ng? T¹i sao?  Có thể vì: - ĐT chỉ sự vật: con người, l«ng mµy. ? Do hiện tượng nhiều nghĩa 1 từ có thể - ĐT chỉ hành động: ngơ liếc. thuéc nhiÒu TTV kh¸c nhau kh«ng? Cho - TT chỉ tính chất: lờ đờ, tinh anh. VD?  Cã thÓ thuéc nhiÒu TTV kh¸c nhau. ? T/d của cách chuyển TTV trong thơ văn a) Trường mùi vị: chát, thơm. vµ trong cuéc sèng hµng ngµy? Cho VD? b) Trường âm thanh: the thé, êm dịu. GV chèt:  T¸c dông: lµm t¨ng søc gîi c¶m. - Th2 cã hai bËc TTV: Lín vµ nhá VD: TTV về người chuyển sang TTV về - C¸c tõ trong 1 TTV cã thÓ kh¸c nhau động vật. - C¸c chuyÓn TTV cã t/d lµm t¨ng søc gîi c¶m. III/ LuyÖn tËp: Bài tập 1: GV hướng dẫn HS tự làm - TrangLop7.net 13 -.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. Bài tập 3: Thuộc TTV thái độ Bµi tËp 4: Khøu gi¸c: mòi, miÖng, th¬m, ®iÕc, thÝnh ThÝnh gi¸c: tai, nghe, ®iÕc, râ, thÝnh. Cñng cè: * - GV hướng dẫn HS về nhà làm các Bài tập còn lại - ChuÈn bÞ bµi míi.. So¹n ngµy 21 / 08/ 2008 TiÕt 8:. Bè côc cña v¨n b¶n. A. Kết quả cần đạt:. - TrangLop7.net 14 -.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. - Giúp HS biết cách sắp xếp các nội dung trong văn bản, đặc biệt là trong phần thân bài làm sao cho mạch lạc phù hợp với đối tượng và nhạn thức của người đọc. - RÌn luyÖn kü n¨ng x©y dùng bè côc v¨n b¶n trong nãi vµ viÕt. B. ChuÈn bÞ:. - SGK, SGV ng÷ v¨n 8. - Bµi so¹n, v¨n b¶n cã bè côc rµnh m¹ch rá rµng. C. Hoạt động dạy học:. I. Bè côc cña v¨n b¶n: GV yêu cầu HS đọc văn bản ở SGK. HS sinh nghe vµ tr¶ lêi c©u hái: ? VB trªn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Ghi  Ba phÇn: 1) ¤ng Chu V¨n An…. danh rõ ranh giới các phần đó? lîi. 2) Tiếp theo đó…… cho vào thăm. 3) Khi ông mất mọi người đều thương tiếc. ? Cho biÕt nhiÖm vô cña tõng phÇn trong VB NhiÖm vô: 1) Giíi thiÖu «ng Chu V An. ? Ph©n tÝch mqh gi÷a c¸c phÇn trong VB?. 2/ C«ng lao uy tÝn vµ tÝnh c¸c cña CVA. 3/ T/c’ của mọi người đ/v với ông CVA.  Mèi quan hÖ: + Lu«n g¾n bã chÆt chÏ víi nhau, phÇn trước là tiền đề cho phần sau, còn phần sau là sự tiếp nối phần trước. + Các phần đều tập trung làm rõ cho chủ đề của VB là người thầy đạo cao đức trọng. GV kết luận: bố cục của VB thường gồm 3 phÇn: MB, TB, KB; c¸c phÇn nµy lu«n cã mqh chặt chẽ với nhau để tập trung làm rõ cho chủ đề của VB. GV lÊy VD HS l¾ng nghe vµ th¶o luËn Nhận xét đánh giá II/ C¸ch bè trÝ, s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi cña VB: GV y/c HS đọc ở SGK HS nghe vµ tr¶ lêi c©u hái: ? Phần thân bài tôi đi học của TT được sắp 1/ Cách sắp xếp: - Hồi tưởng và đồng hiện - Liên tưởng: so sánh, đối chiếu xÕp trªn c¬ së nµo? ? Phân tích những diễn biến tâm lý của cậu 2/ Diễn biến tâm lý: - T/c và thái độ bÐ Hång ë VB Trong lßng mÑ cña Nguyªn - NiÒm vui hån nhiªn khi ®­îc ë trong Hång. lßng mÑ ? Hãy nêu trình tự khi miêu tả người, vật,  Trình tự miêu tả phong c¶nh. a) Tả người, vật con vật: - Theo không gian: Từ xa đến gần hoặc ngược lại. - Theo thời gian: Quá khứ ,hiện tại, đồng hiÖn. - TrangLop7.net 15 -.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. - Tõ ngo¹i h×nh  quan hÖ, c¶m xóc hoÆc ngược lại b) T¶ phong c¶nh: - Theo kh«ng gian: Réng, hÑp, gÇn – xa, cao – thÊp. - Ngoại cảnh đến cảm xúc hoặc GV chốt lại: - VB thường có bố cục gồm 3 ngược lại phÇn: MB, TB, KB - Nội dung phần thân bài thường được sắp xếp mạch lạc theo bài và ý đồ giao tiếp của người viết. * GV và HS đọc chậm, ghi nhớ - HS l¾ng nghe III/ LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: Ph©n tÝch c¸ch tr×nh bµy ý trong c¸c ®o¹n trÝch: a) + Theo không gian; - giới thiệu đàn chim từ xa đến gần, miêu tả đàn chim bằng những quan sát mắt thấy tai nghe, xen với miêu tả là cảm xúc và nhỡng liên tưởng, so sánh. - ấn tượng về đàn chim từ gần đến xa. b/ Theo kh«ng gian hÑp: Miªu t¶ trùc tiÕp Ba v×. + Theo kh«ng gian réng: miªu t¶ Ba V× trong mqh hµi hoµ víi c¸c sù vËt sung quanh nã. c/ + Bµn vÒ mqh gi÷a c¸c sù thËt lÞch sö vµ c¸cd truyÒn thuyÕt + LuËn chøng vÒ lêi bµn trªn + Ph©n tÝch lêi bµn vµ luËn chøng. Bài tập 2, 3: GV hướng dẫn HS tự làm. _______________________________________________________________. So¹n ngµy 18/9/2006 TiÕt 9: V¨n b¶n. Tức nước vỡ bờ (Trích tiểu thuyết Tắt đèn) - TrangLop7.net 16 -.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - Ng« TÊt Tè -. A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp HS. - Qua đoạn trích thấy được bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ xã hội đương thời và tình cảnh đau thương của người nông dân cùng khổ trong xã hội ấy; Cảm nhận được các quy luật của hiện thực, có áp bức có đấu tranh, thấy được vẽ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông dân. - Thấy được những nét đặc sắc trong nghệ thuật viết truyện của tác giả. B. ChuÈn bÞ:. + GV: - ảnh chân dung Ngô Tất Tố, tác phẩm tắt đèn. - NÕu cã thÓ s­u tÇm b¨ng h×nh phim chÞ DËu hoÆc h×nh ¶nh chÞ DËu. - Hướng dẫn HS đọc và tóm tắt truyện Tắt đèn + HS : - Đọc và tóm tắt t/p Tắt đèn theo sự hướng dẫn GV - Xem phim ChÞ DËu C. Các hoạt động dạy học:. - Hoạt động 1: Kiểm tra bài củ ? Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña bÐ Hång khi HS nghe, th¶o luËn tr¶ lêi c©u hái n»m trong lßng mÑ. GV nhËn xÐt ? Em hãy kể lại đoạn văn đó - Hoạt động 2: Giới thiệu bài mới GV: Trong tự nhiên có quy luật đã được khái quát  câu TN tức nước vỡ bờ trong xã hội đó là quy luật đã được khái quát  câu có: áp bức, có đấu tranh. Quy luật ấy đã được chứng minh rất hùng hồn trong chương XVIII Tiểu thuyết tắt đèn của NTT. - Hoạt động 3: I/ §äc, kÓ, t×m hiÓu bè côc. 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm: Yêu cầu HS đọc ở SGK trang 3 phần chú HS chuẩn bị tìm hiểu ở nhà - lên lớp lắng thÝch. nghe. GV chèt l¹i b»ng 2-3 c©u ng¾n gän 2. §äc kÓ tãm t¾t: GV y/cầu đọc làm rõ không khí truyện hồi - GV đọc mẫu, gọi HS đọc tiếp và nhận xét hộp, khẩn trương, căng thăng ở đoạn đầu, cách đọc của nhau. bi hµi, s¶ng kho¸i ë ®o¹n cuèi. - GV y/cÇu HS kÓ VB - HS kÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch: Theo bè côc 2 ®o¹n nhá: a) C¶nh buæi s¸ng ë nhµ chÞ DËu, bµ l·o hµng xãm ë nhµ tèt bông l¹ sang hái th¨m, an ñi; ChÞ DËu ch¨m sãc anh DËu. Tõ ®Çu đến… ngon miệng hay không. b) Đoạn còn lại: Cuộc đối mặt với bọn cai lệ – người nhà lý trưởng; Chị dậu vùng lªn cù l¹i. - TrangLop7.net 17 -.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. - Hoạt động 4: Hiểu VB 1. Tình thế của gia đình chị Dậu: ? §äc ®o¹n ®Çu v¨n b¶n ta cã thÓ thÊy t×nh c¶nh cña chÞ DËu Ng« TÊt Tè . ? Mục đích duy I’ của chị giờ đây là gì ? Cã thÓ gäi ®o¹n nµy mét c¸ch h×nh ¶nh lµ thế tức nước đầu tiên được không. 2. Nh©n vËt cai lÖ: ? Gi¶i thÝch tõ cai lÖ?. ?Tªn cai lÖ nµy cã vai trß g× trong vô thuÕ ë lµng §«ng X¸?. ?Tªn cai lÖ hiÖn lªn trong VB ntn?B¶n chÊt tÝnh c¸ch cña y ra sao?. ? Những lời nói cử chỉ hành động của y đối với anh Dậu, với chị Dậu khi đến thúc s­u ®­îc NTT miªu t¶ NTT?. ? Chi tiÕt cai lÖ bÞ chÞ DËu ®Èy ra cöa, ng· chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn còn nham nh¶m thÐt trãi vî chång kÎ thiÕu s­u.  Thật thê thảm đáng thương và nguy cấp. - Mãn nî s­u vÉn ch­a cã c¸ch g× tr¶ ®­îc - Anh Dậu đang ốm có thể bị trói, đánh đập, hành hạ bất cứ lúc nào và với 3 đứa con lÝt nhÝt…. Tất cả dồn lên đôi vai người đàn bà đảm ®ang vµ dÞu dµng, hiÒn hËu, rÊt t×nh nghÜa nµy. ChÞ lo l¾ng, hi väng c¬ may vµ thÊp thỏm đợi chờ. - Đây là thế tức nước đầu tiên đã được t/g xây dựng. Ta thấy chị Dậu thương yêu, lo l¾ng cho chång m×nh ntn? ChÝnh t×nh yªu thương này sẻ quyết định phần lớn thái độ và hành động của chị trong đoạn tiếp theo..  Được coi là tên tay sai đắc lực của quan phủ, giúp bọn lí dịch tróc nã người nghèo chưa nộp đủ tiền sưu thuế.  Bắt người dân vô tội nộp đủ tiền sưu thuÕ- h¾n nh­ mét hung thÇn ¸c s¸t, tha hå đánh, trói, bắt bớ, tha hồ tác oai, tác quái, lµm m­a lµm giã.  Cai lÖ lµ tªn tay sai chuyªn nghiÖp m¹t h¹ng cña quan huyÖn, quan phñ. Nhê bãng chñ, h¾n tha hå t¸c oai t¸c qu¸i, h¾n v« lương tâm đến nỗi chỉ làm theo lệnh quan thÇy. §¸nh trãi, b¾t lµ nghÒ cña h¾n.  Ng«n ng÷ cöa miÖng cña h¾n lµ qu¸t, thét, chửi, mắng. Cử chỉ trong hành động th× cùc k× th« b¹o, vò phu. - H¾n bá ngoµi tai nhòng lêi van xin th¶m thiết của chị Dậu. Tiếng khóc của hai đứa trẻ không làm cho hắn động lòng- hắn như mét c«ng cô b»ng s¾t v« tri v« gi¸c, ph¶i thực hiện mục đích bằng bất kì giá nào.  Chi tiÕt nµy kh«ng chØ chøng tá b¶n chất tàn ác, đểu cáng, phủ phàng, … của tên đại diện ưu tú của chính quyền thực. - TrangLop7.net 18 -.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. đã gợi cho em cảm xúc và liên tưởng gì?. d©n PK m¹t h¹ng mµ cßn chøng tá 1 ®iÓm kh¸c trong b¶n chÊt cña chóng: chØ quen bắt nat, đe doạ, áp bức những người nhút nh¸t,cam chÞu cßn thùc lùc th× rÊt yÕu ít, hèn kém và đáng cười.. GV: Cã thÓ nãi, tuy chØ xuÊt hiÖn trong mét vµi ®o¹n ng¾n, nh­ng h×nh ¶nh tªn cai lệ cùng tên người nhà lí trưởng đã hiện lên rất sinh động, rất sắc nét, đậm chất hài dưới ngòi bút của NTT. 3. Nh©n vËt chÞ DËu: GV: ? Chị Dậu đã tìm cách để bảo vệ  Ban đầu chị cố van xin tha thiết, vả lại chång m×nh NTT? kinh nghiệm lâu đời đã thành bản năng của người nông dân thấp cổ bé họng biết rá th©n phËn cña m×nh, cïng víi b¶n tÝnh méc m¹c, quen nhÉn nhôc, khiÕn chÞ chØ biÕt van xin rÊt lÓ phÐp, cè kh¬i gîi tõ t©m can, lương tri của ”ông cai”. Nhưng tên cai lÖ l¹i kh«ng thÌm nghe  chÞ cù l¹i… ? Phân tích sự chuyển đổi thái độ của chị  Trước hết là sự thay đổi cách xưng hô: Dậu, từ cách xưng hô đến nét mặt, cử chỉ Ông  tôi nghĩ “ không được phép”  và hành động. §©y kh«ng cßn lµ lêi van xin mµ lµ lêi c¶nh b¸o. Cai lÖ vÉn kh«ng nghe “ c¸i t¸t đáng bốp”, nhảy bổ vào anh Dậu, cái “nghiến răng” và câu nói buột ra từ người đàn bà vốn rất dịu hiền ấy vẫn chứng tỏ là không thể khác. Cơn giận đã lên đến đỉnh cao báo hiệu hành động bạo lực tất yếu x¶y ra… - Hành động của chị Dậu đã diễn ra thật nhanh ( …) ( HS tiÕp tôc t×m nh÷ng chi tiÕt chÞ DËu đánh nhau với cai lệ và thảo luận) ? Vì sao chị Dậu có đủ dũng khí để quật  Vì chị quá giận dữ, vì bị khinh khi, áp ngã hai tên đàn ông độc ác tàn nhẫn ấy? bức, bị dồn nén đến đường cùng – nếu Việc hai tên tay sai thảm hại trước chị Dậu chị không chống lại thì anh Dậu nguy đến cßn cã ý nghÜa g× vµ chøng tá ®iÒu g×? tính mạng- chị đánh nhau không phải vì m×nh mµ v× b¶o vÖ anh DËu, v× t×nh yªu thương chồng hơn cả bản thân mình- Tất nhiªn v× chÞ kh«ng cßn con ®­êng nµo kh¸c. - TrangLop7.net 19 -.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Đ. Đào Xuân Ngãi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. - Hành động và chiến thắng của chị Dậu là tÊt yÕu v× nã phï hîp víi tÝnh c¸ch khoÎ m¹nh, nghÞ lùc m¹nh mÏ cña chÞ, phï hîp víi hoµn c¶nh ngÆt nghÌo. MÆt kh¸c, nã chứng tỏ sức mạnh tiềm tàng của người nông dân, người phụ nữ nông dân VN. Nó GV: Có thể nói “ Tức nước vỡ bờ”: Chị chứng minh quy luật xã hội có áp bức thì Dậu đã trở thành một trong những điển có đấu tranh… hình VH đẹp, khoẻ, hiếm hoi trong VH VN trước CM tháng 8 mà NTT đã xây dùng ®­îc b»ng hiÓu biÕt s©u réng cña «ng và tấm lòng đồng cảm với những người d©n nghÌo. * GV hướng dẫn HS đọc thầm phần ghi nhí SGK, nhÊn m¹nh nh÷ng ®iÓm chÝnh. HS đọc ghi nhớ. Hoạt động 5: Luyện tập: ? Suy nghØ cña em vÒ lêi can ng¨n cña anh  HS th¶o luËn tr¶ lêi Dậu sau khi chị Dậu đã hạ đo ván hai đối - Về nhà hoàn thành hai câu hỏi 5, 6 trong thñ nÆng kÝ? SGK. - ChuÈn bÞ bµi míi.. So¹n ngµy 20/8/2008 TiÕt 10:. X©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n. A/ Kết quả cần đạt:. -Hiểu được khái niệm đoạn văn, câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong đoạn văn và cách tr×nh bµy trong néi dung trong ®o¹n v¨n. - RÌn luyÖn kü n¨ng viÕt ®o¹n v¨n hoµn chØnh theo c¸c cÊu tróc vµ ng÷ nghÜa. B/ ChuÈn bÞ:. -SGK, SGV ng÷ v¨n 8. - Bµi so¹n, b¶ng phô. C/ Hoạt động dạy học:. Hoạt động 1: Bài cũ - TrangLop7.net 20 -.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>