Giáo án môn Ngữ văn lớp 7 - Tuần 11

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. TuÇn: 11 TiÕt: 41. N¨m häc 2011 - 2012. Ngµy so¹n: 26 / 10 / 2011 Ngµy d¹y: 01 /11 / 2011. kiÓm tra v¨n 45 phót. i. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HS củng cố, khắc sâu kiến thức đã học. Đánh giá khả năng nhận diện các đơn vị kiến thức đã học như thể loại văn bản, nội dung, nghệ thuật... 2. Kü n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng lµm bµi kiÓm tra. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tù gi¸c häc tËp, thi cö. ii/ ChuÈn bÞ: - GV: Soạn bài, ma trận, đề bài, đáp án. - HS: Đọc và soạn bài trước ở nhà iii. Tổ chức các hoạt động dạy và học: 1 æn ®inh tæ chøc: 2. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh: 3. TiÕn hµnh kiÓm tra: Ma trËn Tên Chủ đề (nội dung,chương …) Chủ đề 1 Văn bản nhật dụng. Nhận biết TN. Thông hiểu TL. TN. Vận dụng TL Thấp. Nhớ chủ đề, nội dung của văn bản nhật dụng.. .. Cộng. Cao Viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ về sự vật, con người (Cuộc chia tay của những con búp bê). Số câu Số điểm Tỉ lệ %. Số câu:1-C1 Số điểm: 1.5 Tỉ lệ: 15%. Chủ đề 2: Ca dao. - Nhớ chủ đề và nội dung chính.. Số câu Số điểm Tỉ lệ %. Số câu: 2C2,C3 Số điểm :1 Tỉ lệ:10%. Số câu: 1 Số điểm: 5 Tỉ lệ; 50%. Hiểu ý nghĩa câu ca dao. Số câu: 1C4 Số điểm: 0.5 Tỉ lệ: 5%. Số câu: 3 Số điểm:1 ,5 Tỉ lệ: 15% Người soạn: Phạm Văn Hải. Trường THCS Hà Kỳ. Lop7.net. Số câu: 2 Số điểm: 5,5 Tỉ lệ: 55%.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Chủ đề 3 Thơ trung đại. Nhớ tên tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác.. N¨m häc 2011 - 2012. Nhớ nội dung và nghệ thuật tiêu biểu của một văn bản. Hiểu. được. tư. So. sánh. đối. tưởng, ý nghĩa. chiếu cách dùng. một trong số văn. từ “ta” qua 2. bản (Sông núi. văn bản “Bạn. nước Nam, Phò. đến chơi nhà”. giá. và “Qua Đèo. về. kinh,. Bánh Trôi nước). Ngang”. Số câu Số điểm Tỉ lệ %. Số câu: 1Số câu: 1 Số câu:-1C6 Số câu: 1 C5 Số điểm: 1 Số điểm: 0.5 Số điểm: 1 Số điểm: 0,5 Tỉ lệ: 10% Tỉ lệ: 5% Tỉ lệ: 10% Tỉ lệ: 5%. Tổng số câu Tổng số điểm Tỉ lệ %. Số câu: 4 Số điểm: 2 Tỉ lệ: 20%. Số câu: 1 Số câu: 2 Số điểm: 1 Số điểm: 1 Tỉ lệ: 10% Tỉ lệ: 10%. Số câu: 1 Số điểm: 1 Tỉ lệ: 10%. Số câu: 1 Số điểm: 5 Tỉ lệ; 50%. Số câu: 4 Số điểm: 3,0 Tỉ lệ: 30% Số câu: 9 Số điểm:1 0 Tỉ lệ:100 %. a. §Ò bµi: PhÇn I. Tr¾c nghiÖm:(3 ®iÓm) Chọn đáp án đúng nhất trong mỗi câu sau: Câu 1: Bài "Sông núi nước Nam" thường được gọi là: A. Håi kÌn xung trËn. B. Khóc ca khai hoµn. C. ¸ng thiªn cæ hïng v¨n D. Bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên. Câu 2. Cảnh tượng buổi chiều được miêu tả trong bài thơ "Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra" là cảnh tượng như thế nào? A. Êm đềm và thanh bình. B. Hùng vĩ và tươi tắn. C. Kh«ng râ rµng. D. ảm đạm và đìu hiu. C©u 3. T¸c gi¶ cña v¨n b¶n Qua §Ìo Ngang lµ ai? A. Hồ Xuân Hương; B. §oµn ThÞ §iÓm; C. Bµ HuyÖn Thanh Quan; D. Lý B¹ch. Câu 4. Em hiểu gì về Nguyễn Khuyến và tình bạn của qua bài thơ Bạn đến chơi nhà. A. Nguyễn Khuyến là con người hồn nhiên, dân dã, trong sáng. B. NgÇm khoe víi b¹n lèi sèng ®iÒn viªn. C. T×nh b¹n ch©n thµnh, Êp ¸p, dùa trªn gi¸ trÞ tinh thÇn. D. Nguyễn Khuyến là người biết quý trọng tình bạn. Câu 5: Nét tính cách nào sau đây nói đúng về chân dung của “chú tôi” trong bài ca dao châm biÕm thø nhÊt? A. Tham lam vµ Ých kØ; C. Dèt n¸t vµ h¸o danh; B. §äc ¸c vµ tµn nhÉn; D. Nghiện ngập và lười biếng. Câu 6. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ Tĩnh dạ tứ A. Lªn nói nhí b¹n B. Non nước hữu tình. Trường THCS Hà Kỳ. Người soạn: Phạm Văn Hải. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2011 - 2012. C. T­c c¶nh sinh t×nh. D. Nỗi buồn nhớ cố hương. PhÇn 2. Tù luËn (7 ®iÓm) C©u 1(1,5®) Qua c©u chuyÖn vÒ cuéc chia li ®Çy ®au xãt cña hai anh em Thµnh vµ Thuû trong truyện Cuộc chia tay của những con búp bê, tác giả muốn nhắn gửi điều gì đến người đọc? C©u 2(5,5®) H·y chØ ra c¸c h×nh ¶nh kh«ng gian, thêi gian trong c©u ca dao: Chiều chiều ra đứng ngõ sau Tr«ng vÒ quª mÑ ruét ®au chÝn chiÒu. Từ đó nêu những cảm nhận của em về tâm trạng và thân phận của nhân vật trữ tình trong c©u ca dao trªn. b. §¸p ¸n – biÓu ®iÓm: Phần I. Trắc nghiệm:(3 điểm). Mỗi câu đúng: 0,5đ C©u 1: D; C©u 2:A; C©u 3:C; C©u 4:C; C©u 5:D; C©u 6:D; PhÇn 2. Tù luËn (7 ®iÓm) Câu 1(1,5đ) Qua cảnh ngộ phải chia lìa của hai anh em vốn rất yêu thương, gắn bó với nhau, truyện nhắc nhở tha thiết tới mọi người rằng: Tình cảm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng, hãy cố gắng bảo vệ và gìn giữ không vì bất kì lí do gì mà làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên trong sáng ấy, đặc biệt là ở trẻ em. C©u 2(5,5®) - HS viÕt thµnh bµi viÕt nªu nh÷ng c¶m nhËn cu¶ m×nh vÒ c¸c h×nh ¶nh trong bµi ca dao vµ t©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh. - Thêi gian: chiÒu chiÒu lÆp l¹i cho thÊy thêi gian ngãng nh×n cø dµi m·i, dµi m·i. - Không gian: ngõ sau vắng, hẹp gợi sự heo hút. Người đọc có thể cảm nhận được tình cảm nhí mÑ, nhí quª cña nh©n vËt tr÷ t×nh kh«ng ®­îc chia sÎ cïng ai. - Tâm trạng của nhân vật trữ tình là buồn thương. Đó là một thân phân đau khổ. Khi lấy chồng, họ phải phụ thuộc vào chồng (gia đình chồng). Con đường về quê mẹ, thăm mẹ cha lúc già yếu gần như bị đóng chặt. 4. Nhận xét - đánh giá: - GV thu bµi – nhËn xÐt ý thøc lµm bµi kiÓm tra cña häc sinh. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà: - Ôn lại các văn bản đã học. - Lập bảng tổng kết về thơ trung đại: Tên bài; tác giả; thể thơ; nghệ thuật; nội dung. - So¹n bµi: C¶nh khuya; R»m th¸ng giªng t×m hiÓu néi dung vµ nghÖ thuËt cña 2 bµi th¬. -----------------------------------------------. Người soạn: Phạm Văn Hải. Trường THCS Hà Kỳ. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2011 - 2012. TuÇn: 11 TiÕt: 42. Ngµy so¹n: 27 / 10 / 2011 Ngµy d¹y: 01 /11 / 2011 TiÕng ViÖt:. Từ đồng âm. i. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HS hiểu được thế nào là từ đồng âm; biết cách xác định nghĩa của từ đồng âm, nhận diện từ đồng âm trong văn bản; sử dụng từ đồng âm chính xác, có hiệu quả trong nói và viết. 2. Kü n¨ng: - Luyện tập, nâng cao kỹ năng phân tích từ đồng nghĩa. 3. Thái độ: - Có thái độ cẩn trọng, tránh gây nhầm lẫn hoặc khó hiểu do hiện tượng đồng âm. ii/ ChuÈn bÞ: 1.GV: B¶ng phô ghi ng÷ liÖu. 2. HS: Xem vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. iii/ Các hoạt động trên lớp: 1. Tæ chøc líp: 2. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? Sö dông tõ tr¸i nghÜa cã t¸c dông g×? §äc bµi tËp 4? 3. Bµi míi: Hoạt động dạy - học Néi dung I. Thế nào là từ đồng âm: HS quan s¸t vÝ dô trªn b¶ng phô. 1. VÝ dô: SGK. 2. NhËn xÐt: ? Gi¶i thÝch nghÜa cña mçi tõ “Lång” trong vÝ - Lång (1): H¨ng lªn ch¹y cµn. dô trªn? - Lång (2): §å vËt ®­îc ®an b»ng tre, nøa, s¾t ? Qua đó em hãy chỉ ra sự giống và khác nhau để nhốt chim, gà. cña 2 tõ “Lång”? -> Gièng nhau vÒ ©m thanh; nghÜa kh¸c xa ? Thế nào là từ đồng âm? nhau. - HS đọc ghi nhớ SGK. => Từ đồng âm. * Ghi nhí: SGK. BT1: GV cho HS lµm bµi tËp 1. - Líp: XÕp líp; Líp häc ? Tìm các từ đồng âm với: Lớp, tranh, ba. - Ba: sè 3; ba m¸. - Tranh: Nhµ tranh; bøc tranh. II. Sử dụng từ đồng âm: - HS theo dâi l¹i vÝ dô phÇn I. 1. XÐt vÝ dô 1: ? Theo em nhờ đâu mà chúng ta phân biệt - Phân biệt nghĩa của từ đòng âm phải dựa ®­îc nghÜa cña tõ “lång” trong 2 vÝ dô trªn? vµo ng÷ c¶nh. Qua đó em rút ra được bài học gì? 2. XÐt vÝ dô 2: -> 2 nghÜa: ? C©u “®em c¸ vÒ kho” nÕu t¸ch khái ng÷ + Kho: chÕ biÕn thøc ¨n; ph©n biÖt víi r¸n, cảnh có hiểu thành mấy nghĩa? Em hãy thêm nướng. vào câu này 1 vài từ để nó trở thành câu đơn + Kho: cái nhà để chứa đựng. nghÜa? - §em c¸ vÒ mµ kho (ChÕ biÕn) Trường THCS Hà Kỳ. Người soạn: Phạm Văn Hải. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2011 - 2012. - Đem cá về nhập kho (Cái kho chứa đựng) ? Để tránh những hiểu lầm do hiện tượng đồng âm gây ra cần phải chú ý điều gì khi giao tiÕp? - HS tr¶ lêi. - GV gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK. GV: Trong cuéc sèng, nhÊt lµ trong v¨n chương người ta thường lợi dụng hiện tượng đồng âm với mục đích tu từ -> Tìm hiểu ở bài Ch¬i ch÷. HS đọc yêu cầu a, b của bài tập 2. - HS tiÕn hµnh lµm theo cÆp. (CÇn chØ ra nghÜa gèc, nghÜa chuyÓn cña tõ cæ) ? Qua bµi tËp nµy em rót ra ®­îc l­u ý g× khi sử dụng từ đồng âm? * Lưu ý: cần phân biệt được từ đồng âm và từ nhiÒu nghÜa.. => Tránh dùng từ với nghĩa nước đôi. * Ghi nhí: SGK.. III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 2: a. Cæ: PhÇn gi÷a ®Çu vµ th©n. + Cæ tay: PhÇn gi÷a bµn tay vµ c¸nh tay. + Cæ chai: PhÇn gi÷a miÖng chai vµ th©n chai. -> Mèi liªn quan: chØ phÇn gi÷a cña 2 bé phận nào đó -> từ nhiều nghĩa. b. + Cæ: bé phËn c¬ thÓ. + Cæ: cæ x­a. -> Từ đồng âm. Bµi tËp 3: ? Đặt câu với mỗi cặp từ đồng âm? VÝ dô: - GV chia líp thµnh 4 nhãm; trong nhãm HS - Hai anh em ngåi vµo bµn bµn b¹c m·i míi lµm theo cÆp. ra vấn đề. - Sau 3 phút HS đặt câu lên bảng – cặp khác - Con sâu lẩn sâu vào bụi rậm. nhËn xÐt – GV nhËn xÐt, bæ sung. Bµi tËp 4: ? BT4: 2 từ đồng âm. Lợi dụng hiện tượng đồng âm: - HS đọc truyện; thảo luận. - Vạc bằng đồng. - Con vạc ngoài đồng. -> Cần chú ý đến ngữ cảnh. 4. Cñng cè: GV dùng bảng phụ: đánh dấu (X) vào trường hợp dùng đúng: A. Con ®­êng nµy ch¹y lanh quanh. B. Con ®­êng nµy ch¹y loanh quanh. (X) C. Nghe phong thanh anh được giải thưởng. (X) D. Nghe phong phanh anh được giải thưởng. -> Tránh nhầm lẫn từ đồng âm và từ gần âm. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà: - Häc kh¸i niÖm vµ lÊy vÝ dô minh ho¹. - Viết 1 đoạn văn có sử dụng từ đồng âm. - Soạn bài: Ôn tập các bài Tiếng Việt đã học chuẩn bị kiểm tra 45 phút.. Người soạn: Phạm Văn Hải. Trường THCS Hà Kỳ. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2011 - 2012. TuÇn: 11 TiÕt: 43. Ngµy so¹n: 27 / 10 / 2011 Ngµy d¹y: /11 / 2011 TËp lµm v¨n:. C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m i. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HS hiÓu ®­îc vai trß cña c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m; cã ý thøc dïng chóng khi lµm v¨n biÓu c¶m. - Sù kÕt hîp c¸c yÕu tè biÓu c¶m, tù sù, miªu t¶ trong v¨n b¶n biÓu c¶m. 2. Kü n¨ng: - Nhận biết các yếu tố tự sự, miêu tả trong các văn bản đã học; tác dụng của các yếu tố đó. 3. Thái độ: - Có ý thức vận dụng các yếu tố đó vào viết văn biểu cảm. ii/ ChuÈn bÞ: - GV: B¶ng phô ghi ng÷ liÖu. - HS: Xem vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. iii/ Các hoạt động trên lớp: 1. Tæ chøc líp: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Bài thơ “Bài ca nhà tranh bị gió thu phá” được viết theo những phương thức nào? Phương thøc nµo lµ chñ yÕu? 3. Bµi míi: - Văn biểu cảm dùng để bộc lộ cảm xúc. Để làm nổi bật được đối tượng biểu cảm và còn để khơi nguồn cho mạch cảm xúc, người viết có thể sử dụng các yếu tố tự sự và miêu tả..... Hoạt động dạy - học Néi dung I. Tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m: HS đọc văn bản “Bài ca nhà tranh bị gió thu 1. Xét ví dụ: ph¸”. GV chia líp thµnh 4 nhãm; mçi nhãm tr¶ lêi - §o¹n 1: 2 c©u ®Çu lµ tù sù. 1 c©u hái. 3 c©u sau lµ miªu t¶. - Nhóm 1: Đọc đoạn 1 chỉ ra câu văn nào là -> Người đọc hình dung ngôi nhà bị gió thu c©u kÓ, c©u nµo lµ c©u t¶ -> T¶, kÓ cã t¸c ph¸. dông trong ®o¹n nµy? - §o¹n 2: - Nhãm 2: ChØ ra sù kÕt hîp gi÷a tù sù vµ biÓu + 3 dßng ®Çu t¶ kÕt hîp víi biÓu c¶m. c¶m trong ®o¹n 2? Tự sự: kể lại việc bọn trẻ cướp tranh. (Chó ý nh÷ng tõ ng÷ biÓu c¶m) Biểu cảm: thái độ của bọn trẻ: khinh, nỡ, xô... - Nhãm 3: Nh÷ng dßng nµo lµ miªu t¶? Miªu + 2 dßng cuèi biÓu c¶m trùc tiÕp: nçi Êm øc. t¶ c¸i g×? Dßng nµo biÓu c¶m? Miªu t¶ + biÓu - §o¹n 3: c¶m cã t¸c dông g×? + 6 câu đầu: tả cảnh đêm mưa ướt. - Nhãm 4: ChØ ra t×nh c¶m, c¶m xóc cña t¸c + 2 dßng cuèi: biÓu c¶m liÖu cã ph¶i nçi khæ gi¶ ®­îc béc lé trong ®o¹n nµy? cuèi cïng. C¸c nhãm lµm viÖc – Tr¶ lêi. - §o¹n 4: BiÓu c¶m trùc tiÕp: ­íc m¬ cao c¶, ? “Bài ca nhà tranh bị gió thu phá” đối tượng nhân đạo. biểu cảm là gì? Tác giả đã dùng phương thức => Đối tượng biểu cảm: căn nhà bị gió thu Trường THCS Hà Kỳ. Người soạn: Phạm Văn Hải. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2011 - 2012. nào để gợi ra đối tượng biểu cảm và gửi gắm phá. -> Tác giả sử dụng phương thức miêu tả, tự sự c¶m xóc? ? Qua đó em rút ra bài học gì? để gợi ra đối tượng biểu cảm và gửi gắm tình c¶m, c¶m xóc. * Ghi nhí: SGK. HS đọc ghi nhớ. 2. XÐt vÝ dô 2: HS đọc đoạn văn SGK/ 137. ? H·y chØ ra c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong - Miªu t¶ bµn ch©n bè. ®o¹n v¨n vµ c¶m nghÜ cña t¸c gi¶? - KÓ chuyÖn bè ng©m ch©n. ? Theo em, nÕu kh«ng cã yÕu tè tù sù, miªu t¶ - KÓ chuyÖn bè ®i sím vÒ khuya. thì yếu tố biểu cảm có thể bộc lộ được hay -> Cảm xúc thương bố. kh«ng? LÊy vÝ dô minh ho¹? => Miêu tả, tự sự trong hồi tưởng -> Khơi gợi GV gîi ý: c¶m xóc. + §1: T¸c gi¶ miªu t¶ bµn ch©n víi nh÷ng chi tiÕt nµo? T×nh c¶m nµo ®­îc béc lé? + §2: KÓ vÒ viÖc g×? T×nh c¶m cña t¸c gi¶? ? Theo em tình cảm đã chi phối tự sự, miêu tả => Chọn lọc chi tiết biểu cảm gợi cảm xúc ntn? ? Qua ph©n tÝch c¸c vÝ dơ trªn em thÊy c¸c t¸c để tả , kể nhằm mục đích biểu cảm. * Ghi nhí: SGK. giả sử dụng miêu tả, tự sự với mục đích gì? HS đọc ghi nhớ SGK. ? Trªn c¬ së v¨n b¶n sau, viÕt l¹i thµnh 1 v¨n II. LuyÖn tËp: Bµi 2: b¶n biÓu c¶m? * Yêu cầu: viết lại theo diễn đạt riêng của - Tự sự: Chuyện đổi tóc rối lấy kẹo mầm ngày trước. m×nh. KÕt miªu t¶, tù sù -> biÓu c¶m. - Miêu tả: cảnh chải tóc của người mẹ; hình - HS viÕt 1 ®o¹n v¨n trªn líp. - HS lên bảng trình bày – HS khác nhận xét. ảnh người mẹ. - BiÓu c¶m: lßng nhí mÑ kh«n xiÕt. - Gv nhËn xÐt, cho ®iÓm. 4. Cñng cè: Đánh dấu (X) vào phương án đúng nhất: A. Dùng phương thức tự sự, miêu tả để gợi ra đối tượng biểu cảm và gửi gắm cảm xúc. B. Tự sự, miêu tả để dựng lại câu chuyện, dàn dựng câu chuyện. C. Tù sù, miªu t¶ nh»m khªu gîi c¶m xóc, do c¶m xóc chi phèi. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà: - YÕu tè tù sù, miªu t¶ cã vai trß g× trong v¨n biÓu c¶m. T×m 1 ®o¹n v¨n cã sö dông yÕu tè tù sự. miêu tả, biểu cảm. Chỉ rõ các yếu tố đó? - Viết 1 đoạn văn biểu cảm chủ đề tự chọn có sử dụng yếu tố tự sự, miêu tả. - Soạn bài: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học tìm hiểu trước bài văn Cảm nghĩ về một bài ca dao, hãy chỉ ra các yếu tố tưởng tượng, liên tưởng, hồi tưởng, suy ngẫm... trong bµi v¨n. -------------------------------------------. Người soạn: Phạm Văn Hải. Trường THCS Hà Kỳ. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>