Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 20, 21 - Trường THCS Quang Trung

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuần 20 Tiết 76 Ngày soạn : 01/ 01/2012 Ngày dạy : 6/ 01/ 2012 Tập làm văn : VIẾT ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH I. Mục tiêu cần đạt Giúp HS nắm được về : 1. Kiến thức - Kiến thức về đoạn văn, bài văn thuyết minh - Yêu cầu viết đoạn văn thuyết minh . 2. Kĩ năng - Xác định được chủ đề, sắp xếp và phát triển ý khi viết đoạn văn thuyết minh - Diễn đạt rõ ràng, chính xác - Viết một đoạn văn thuyết minh có độ dài 90 chữ. II. Chuẩn bị - Soạn bài - Phương tiện : sgk, bảng phụ - Phương pháp : Nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm. III. Lên lớp 1/ Ổn định tổ chức 2/ Kiểm tra bài cũ : ? Đặc điểm của văn bản thuyết minh ? 3/ Bài mới : Hoạt động của thầy và trò Phần ghi bảng Hoạt động 1 : Hướng dẫn học sinh I. Đoạn văn trong văn bản thuyết minh tìm hiểu đoạn văn trong văn bản thuyết minh. 1. Nhận diện các đoạn văn thuyết minh. a. Ví dụ ? Đoạn văn là gì ? * Đoạn 1 : - Đoạn văn là bộ phận của bài văn, viết - Chủ đề :Tình trạng thiếu nước sạch trên thế giới. đoạn văn tốt là điều kiện để viết tốt bài - Câu khái quát chủ đề ( Câu 1) : Thế giới...trọng . văn. ĐV thường gồm 2 câu trở lên, - Các câu 2,3,4,5 triển khai làm sáng tỏ chủ đề=> được sắp xếp theo thứ tự nhất định. có mối quan hệ chặt chẽ, bổ sung thông tin cho câu chủ đề. HS đọc đoạn 1 sgk ? Đoạn 1 viết về chủ đề gì ? ? Đoạn văn có mấy câu, nêu nội dung của mỗi câu ? ? Câu nào nêu nội dung khái quát của chủ đề ? ? Vậy các câu 2,3,4, 5 có nhiệm vụ gì ? 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Có quan hệ ntn với câu 1 ? ? Qua đó ta thấy đv 1 được trình bày theo cách nào ? ? Nhắc lại thế nào là đv được trình bày theo cách diễn dịch ? HS đọc đoạn văn 2 ? Đối tượng được nói đến trong đoạn văn 2 là ai ? ? Mỗi câu biểu đạt nội dung gì về đối tượng ? ? Ba câu này có nội dung bao hàm nhau không ? - Không, mỗi câu diễn đạt một khía cạnh khác nhau về PVĐ. ? Vậy ở đoạn văn này, làm thế nào để duy trì đối tượng và liên kết các câu trong đoạn văn ? ? Đv trên được trình bày theo cách nào ? ? Qua phân tích 2 ví dụ trên ta thấy để viết đv thuyết minh ta cần phải làm những gì ? - Xác định đúng chủ đề - Chọn cách trình bày. HS đọc phần 1 ghi nhớ sgk. -> Diễn dịch. * Đoạn 2 : - Đối tượng : Phạm Văn Đồng. - Câu 1 : gt năm sinh , năm mất , quê quán và sự nghiệp của PVĐ. - Câu 2 : Quá trình hoạt động cách mạng - Câu 3 : mqh giữa PVĐ và chủ tịch HCM.. -> Liên kết = từ ngữ chủ đề , PVĐ – ông- nhà cách mạng, nhà văn hóa -> Song hành. b. Kết luận - Xđ các ý lớn, mỗi ý viết thành 1 đoạn văn. - Xác định chủ đề.. 2. Sửa lại các đoạn văn thuyết minh chưa chuẩn. ? Học sinh đọc 2 đoạn văn sgk * Đoạn 1 : HS thảo luận nhóm : - Chủ đề : Cây bút bi - Xác định chủ đề ? - Trình tự : Trình bày cấu tạo trong -> cấu tạo - Nêu trình tự thuyết minh của mỗi ngoài. đoạn văn. ? ( chưa hợp lí) - Xác định phần chưa chuẩn ? - Sửa lại : trình bày cấu tạo ngoài -> cấu tạo trong. - Sửa lại ? * Đoạn 2 : Đại diện nhóm trả lời - Chủ đề : Chiếc đèn bàn Gv nhận xét, kết luận. - Trình bày : Các bộ phận phụ trước -> các bộ phận ? Vậy qua 2 vd trên , ta thấy khi trình chính ( lộn xộn, rắc rối, phức tạp, chưa tạo ra được bày các đv ta cần chú ý những gì ? sự liên kết) ? Nêu 1 số cách trình bày các đoạn - Sửa lại : Cần nói cái chính trước, cái phụ sau. * Ghi nhớ ( sgk) văn ? HS đọc ghi nhớ sgk Hoạt động 2 : Hướng dẫn học sinh II. Luyện tập luyện tập. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? Hs đọc bài tập 1- xác định yêu cầu. ? Viết đoạn văn mở bài và kết bài cho đề văn « Giới thiệu trường em » ? - HS viết đoạn văn - HS trình bày - Nhận xét, sửa chữa. - GV đưa ra câu chủ đề. ? H·y viÕt thµnh ®o¹n v¨n thuyÕt minh ? Đối tượng thuyết minh? ? Để làm sáng tỏ chủ đề trên cần phải nªu ®­îc nh÷ng g× ? ? Em định viết đoạn văn trên theo cách tr×nh bµy nµo ? GV nªu yªu cÇu - HS viÕt : l­u ý c¸ch sắp xếp làm rõ chủ đề - HS viÕt - §äc -> nhËn xÐt. Bài 1 : Viết đoạn mở bài và kết bài cho đề văn « Giới thiệu trường em ». Bài 2 : Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại của nhân dân ViÖt Nam - Hå ChÝ Minh - Quª qu¸n - Sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña Hå ChÝ Minh - Tình yêu của Bác đối với toàn thể nhân dân Việt Nam. - Diễn dịch (chủ đề đầu đoạn). 4. Củng cố Gv hệ thống bài 5. Dặn dò: Học bài và soạn bài « Quê hương ». --------------------------------------------------. Tuần 21 Tiết 77 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngày soạn : 08/ 01/ 2012 Ngày dạy : 14/ 01/ 2012 Văn bản : QUÊ HƯƠNG Tế Hanh I. Mục tiêu cần đạt. Giúp học sinh nắm được : 1. Kiến thức - Nguồn cảm hứng lớn trong thơ Tế Hanh nói chung và ở bài thơ này : tình yêu quê hương đằm thắm. - Hình ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của con người và sinh hoạt lao động ; lời thơ bình dị, gợi cảm xúc trong sáng, tha thiết. 2. Kĩ năng - Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn - Đọc diễn cảm tác phẩm thơ - Phân tích được những chi tiết miêu tả , biểu cảm đặc sắc trong bài thơ. II. Chuẩn bị. - Soạn bài - Chuẩn bị : sgk, Tranh minh họa nội dung bài học phóng to. - Phương pháp : Giảng bình, gợi mở. III. Lên lớp 1) Ổn định tổ chức: 2) Kiểm tra bài cũ : ? Hãy đọc thuộc đoạn thơ đầu của bài thơ « Nhớ rừng » và phân tích tâm trạng của hổ trong cũi sắt ? Trong bài thơ tác giả đã mượn lời của con hổ ở vườn bách thú để diễn tả tâm trạng gì ? 3) Bài mới. GV giới thiệu bài: Hoạt động của thầy và trò Phần ghi bảng Hoạt động 1 : Hướng dẫn học sinh đọc, tìm hiểu chung văn bản. HS đọc chú thích * sgk ? Cho biết vài nét về tác giả , tác phẩm ? GV : Tế Hanh có mặt trong pt thơ mới ở chặng cuối. Thơ ông măng nặng nỗi buồn và tình yêu quê hương thắm thiết. - Bài thơ được viết trong hoàn cảnh ông đang là một cậu học trò xa quê.. I. Đọc , hiểu văn bản. 1)Tác giả – tác phẩm a/ Tác giả -Sinh năm 1921 ở Quảng Ngãi có dòng sông Trà Bổng. Năm 1936 ra Huế học và làm thơ. b/ Tác phẩm Năm 1939 in tập thơ “Nghẹn ngào” được giải Tự lực văn đoàn 1940.. GV hướng dẫn đọc : giọng nhẹ nhàng, trong trẻo, chú ý nhịp 3/2/3 và 3/5 ? Bài thơ làm theo thể thơ gì ?. 2/ Đọc- tìm hiểu chú thích 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Xác định bố cục của bài thơ ? - 4 phần + p1 : 2 câu đầu : Giới thiệu chung về làng quê + P2 : 6 câu tiếp : Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá + P3 : 8 câu tiếp : Đoàn thuyền đánh cá trở về bến. + p4 : Còn lại : Nỗi nhớ quê hương của tác giả. Hoạt động 2 : hướng dẫn học sinh phân tích bài thơ. Hs đọc 8 câu đầu ? Tác giả giới thiệu về làng quê của mình ntn ? ? Chữ « vốn » cho em biết điều gì ? - Nghệ chài lưới là nghề chính, rất lâu đời ở làng quê này. ? 6 câu thơ tiếp theo miêu tả cảnh gì ? ? Cảnh ra khơi diễn ra ở thời điểm nào ? ? Cảnh sắc có gì đặc biệt ? ? Trong cảnh bình minh đẹp ấy có những hình ảnh nào nổi bật ? ? Tại sao tác giả so sánh con thuyền với tuấn mã, nêu tác dụng ? ? Ở 6 câu thơ này có hình ảnh nào nổi bật, ấn tượng nhất ? ? Có gì độc đáo trong chi tiết này ? ? Qua những chi tiết trên , em thấy phong cảnh thiên nhiên và khí thế lđ của người dân chài ntn ?. 3/ Phân tích a. Hình ảnh quê hương và cảnh dân chài bơi thuyền đi đánh cá. * Hình ảnh quê hương - Làm nghề chài lưới - Sông nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.. * Cảnh ra khơi - Trời trong , gió nhẹ, sớm mai -> Cảnh bình minh đẹp HS đọc 8 câu tiếp - Chiếc thuyền nhẹ băng nhu con tuấn mã. ? Cảnh thuyền và người về bến được miêu tả ..........góp gió qua chi tiết nào ? -> So sánh : ca ngợi vẻ đẹp dũng mãnh, ? Qua chi tiết đó em thấy không khí thuyền về khí thế của con thuyền lướt sóng. bến ntn ? - Cánh buồm giương to như mảnh hồn ? Những câu thơ trong ngoặc kép được hiểu làng. -> So sánh : cánh buồm như mang linh ntn ? - lời cảm ơn của những người dân chài. hồn, sự sống thiêng liêng của làng chài. ? Tác giả đã miêu tả những người dân chài ntn ? ? Hai câu thơ này cho ta hình dung ra họ là người ntn ? ? Hai câu thơ cuối tác giả đã miêu tả chiếc 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> thuyền trở về với trạng thái ra sao ? ? Ở 2 câu thơ này tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? ? Hai câu thơ này thể hiện tâm hồn nhà thơ ra sao ? 4 câu cuối ? Qua các chi tiết này cho thấy cs của người dân chài ntn ? ? Có thể hiểu cái mùi nông mặn trong nỗi nhớ của tác giả ntn ? - Mùi muối, mùi nước biển vừa nồng nàn, vừa mặn mà, đằm thắm. ? Qua những câu thơ này em có nhận xét gì về tình cảm của tác giả đối với quê hương ?. => Phong cảnh thiên nhiên tươi sáng và khí thế lđ đầy hứng khởi, dạt dào sự sống, b. Cảnh thuyền và bến. - Ồn ào trên bến đố - Khắp dân làng tấp nập đón ghe về -> Không khí náo nhiệt, vui tươi - Làn da ngăm rám nắng - Cả thân hình nồng thở vị xa xăm -> Khỏe mạnh, rắn rỏi, tầm vóc phi thường . - Chiếc thuyền ....thớ vỏ. -. Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh tổng kết. ? Nét nội dung và nghệ thuật tiêu biểu của bài thơ ? > Nhân hóa : gắn bó mật thiết với sự sống ? Nét nội dung và nghệ thuật tiêu biểu của bài của con người. thơ ? ? Theo em bài thơ được viết theo phương miêu tả hay biểu cảm, tự sự hay trữ tình ? c. Nỗi nhớ quê hương Học sinh đọc ghi nhớ - Nhớ nước xanh , cá bạc, buồm vôi , con thuyền, mùi nồng mặn quá. -> đẹp và thanh bình. II. Tổng kết. Ghi nhơ sgk 4. Củng cố Gv khái quát nội dung bài học 5. Dặn dò : - Học thuộc lòng bài thơ, làm phần luyện tập còn lại. -----------------. Tuần 21. Tiết 78 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngày soạn : 08/ 01/ 2012 Ngày dạy : 14/ 01/ 2012 Văn bản : KHI CON TU HÚ ( Tố Hữu ) I. Mục tiêu cần đạt. Giúp học sinh nắm được : 1. Kiến thức - Những hiểu biết bước đầu về tác giả Tố Hữu - Nghệ thuật khắc họa hình ảnh ( thiên nhiên, cái đẹp của cuộc đời tự do) - Niềm khát khao cuộc sống tự do, lí tưởng cách mạng của tác giả. 2. Kĩ năng - Đọc diễn cảm một tác phẩm thơ thể hiện tâm tư người chiến sĩ cách mạng bị giam giữ trong ngục tù. - Nhận ra và phân tích được sự nhất quán về cảm xúc giữa hai phần của bài thơ ; thấy được sự vận dụng tài tình thể thơ truyền thống của tác giả ở bài thơ này. II. Chuẩn bị. - Soạn bài - Phương tiện : sgk - Phương pháp : Gợi mở, giảng bình III. Lên lớp 1) Ổn định tổ chức. 2) Kiểm tra bài cũ: ? Hãy đọc thuộc bài thơ Quê hương – Tế Hanh? ? Hãy phân tích nỗi nhớ quê hương của tác giả trong bài thơ? 3) Bài mới. Hoạt động của thầy và trò Phần ghi bảng Hoạt động 1 : Hướng dẫn học sinh đọc, I. Đọc - hiểu văn bản. tìm hiểu chung văn bản. Gọi HS đọc phần chú thích SGK. 1) Tác giả: ? Hãy trình bày sơ lược về tác giả Tố Hữu ? -Sinh 1920 – 2002, tên thật là Nguyễn Kim -Sinh 1920 – 2002, tên thật là Nguyễn Kim Thành, quê :Thừa Thiên – Huế giác ngộ lý Thành quê ở Thừa Thiên – Huế giác ngộ lý tưởng cách mạng rất sớm. -Tham gia nhiều cương vị của Đảng và nhà tưởng cách mạng rất sớm. -Tham gia nhiều cương vị của Đảng và nhà nước. nước. -Sự nghiệp thơ gắn liền với cuộc đời cách -Sự nghiệp thơ gắn liền với cuộc đời cách mạng. mạng. 2)Tác phẩm ? Bài thơ được ra đời trong hoàn cảnh nào ? -Tháng 7 năm 1939bị bắt giam trong ngục -Tháng 7 năm 1939 bị bắt giam trong ngục tại nhà tù Lao Bảo – Quảng Trị. tại nhà tù Lao Bảo – Quảng Trị. Gọi HS đọc bài thơ 2. Đọc, chú thích, bố cục. 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ? Bài thơ sáng tác theo thể thơ nào ? Tác dụng của nó ? Lục bát -> Diễn tả cảm xúc tha thiết, nồng hậu. ? Phương thức biểu đạt được sử dụng trong bài thơ ? - Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. ? Bài thơ chia làm mấy đoạn ? Ý mỗi đoạn ? -Đoạn 1 – khổ 1: Cảnh mùa hè. -Đoạn 2 – khổ 2: Nỗi uất ức của người tù nhân. Hoạt động 2 : Phân tích bài thơ ? Một cuộc sống như thế nào được gợi lên từ âm thanh ấy ? ? Kể tên bài thơ nói đến âm thanh tiếng chim tu hú ? - Bếp lửa ? So sánh sự khác nhau hai tiếng chim tu hú ở đây ? - Bếp lửa : Tiếng tu hú gợi nhớ quê hương - Khi con tu hú : gợi mùa hè sôi động ? Mùa hè còn được gợi tả qua dấu hiệu nào ?. 3/ Phân tích a)Cảnh mùa hè * Am thanh - Tu hú gọi bầy - Tiếng ve ngân => Rộn rã, tưng bừng. * Màu sắc : - lúa chiêm đương chín - bắp vàng hạt ? Một cuộc sống như thế nào gợi lên từ màu - trời xanh sắc ấy ? - nắng đào => Đẹp, sặc sỡ, tươi thắm, lộng lẫy ? Các sự vật được nhắc tới trong bức tranh * Hương vị : mùa hè ở trong trạng thái nào ? - trái cây ngọt dần - Trạng thái động, tất cả đang ở sự phát triển => Ngọt ngào viên mãn. ? Điều đó gợi lên bức tranh mùa hè như thế nào ? ? Nhận xét gì về phạm vi miêu tả của nhà thơ ? => Sinh động, giàu sức sống - cao, rộng ? Một bức tranh như thế nào được vẽ lên ? ? Tâm trạng người chiến sĩ, người tù nhân ở 4 câu thơ cuối như thế nào ? Khoáng đạt, tự do - Nỗi uất ức muốn phá tan xiềng xích gông cùm để trở về với cuộc sống tự do. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Nỗi uất ức đã thôi thúc thành hành động cách mạng ? Câu thơ nào trực tiếp miêu tả tâm trạng của nhà thơ ? ? Từ sự ngột ngạt, người tù muốn có hành động gì ? Nhận xét ? ? Sự ngắn gọn của những dòng thơ miêu tả tâm trạng có ý nghĩa gì ? ? Tiếng chim tu hú ở cuối bài thơ có gì khác với tiengs chim đầu bài ? - Tiếng gọi của quê hương đồng bào đồng chí, tiếng gọi lý tưởng cách mạng. ? Theo em cái hay của bài thơ thể hiện ở điểm nào ? - Bài thơ chất chứa niềm tâm sự đó là lòng yêu cuộc sống yêu tự do.. b/ Tâm trạng người tù cách mạng. - Nỗi uất ức ngột ngạt. - Nỗi uất ức đã thôi thúc thành hành động cách mạng: muốn phá tan xiềng xích gông cùm để trở về với cuộc sống tự do.. Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh tổng kết ? Nêu nét nội dung và nghệ thuật chính của - Tiếng gọi của quê hương đồng bào đồng bài thơ ? chí, tiếng gọi lý tưởng cách mạng. II.Tổng kết. -Ghi nhớ :SGK. -Bài thơ chất chứa niềm tâm sự đó là lòng yêu cuộc sống yêu tự do. 4 . Củng cố GV hệ thống bài. 5. Dặn dò: Học bài, làm các bài tập còn lại và chuẩn bị bài “ Câu nghi vấn” ( tiếp theo) ---------------------------------------------------------------------. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>