Giáo án môn Vật lý 7 tiết 25 bài 23: Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 27 / 02 / 2011 Ngµy gi¶ng : 7A. 10 / 03 /2011 7B. 01 / 03 / 2011. TiÕt 25. bµi 23. t¸c dông tõ, t¸c dông ho¸ häc vµ t¸c dông sinh lÝ cña dßng ®iÖn I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Nêu được biểu hiện của tác dụng từ của dòng điện. - Nêu được ví dụ cụ thể về tác dụng từ của dòng điện. - Nêu được biểu hiện tác dụng hóa học của dòng điện. - Nêu được biểu hiện tác dụng sinh lí của dòng điện. 2. KÜ n¨ng - Lµm ®­îc mét sè thÝ nghiÖm vÒ t¸c dông tõ vµ t¸c dông hãa häc cña dßng ®iÖn. - Tæ chøc vµ quan s¸t kÕt qu¶ thÝ nghiÖm - Thu thËp th«ng tin trong thùc tÕ. 3. Thái độ . - Ham hiÓu biÕt, cã ý thøc sö dông ®iÖn an toµn. II. ChuÈn bÞ. 1. Gi¸o viªn * ChuÈn bÞ cho c¶ líp: + 1 chuông điện, 1 bộ nguồn 6V; 1 ắc qui 12V; 1 bình điện phân đựng dung dịch CuSO4;1 công tắc, 1 bóng đèn loại 6V; 4 đoạn dây nối. + Tranh vÏ phãng to H23.2 ( chu«ng ®iÖn ) * ChuÈn bÞ cho mçi nhãm: + 1 nam ch©m ®iÖn dïng pin; 1 nam ch©m th¼ng, 1 vµi vËt nhá b»ng s¾t, thÐp;1 bé nguồn 6V; 1 công tắc, 5 đoạn dây nối; 1 kim nam châm được đặt trên mũi nhọn; 2. Häc sinh. B¶ng phô theo c¸c nhãm iii. Phương pháp: Vấn đáp tìm tòi và tái hiện iv. Tổ chức hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Khởi động ( 5 phút ) Mục tiêu: Hs kiểm tra việc chuẩn bị kiến thức của mình và bạn. Đặt vấn đề vào bài. §å dïng: Tranh vÏ cÇn cÈu ®iÖn C¸ch tiÕn hµnh Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi b¶ng - Gv yêu cầu học sinh báo cáo sĩ - Lớp trưởng báo cáo sĩ số sè líp líp. - Gv kiÓm tra bµi cò . Ph¸t biÓu - 1Hs lªn b¶ng tr¶ lêi. néi dung kÕt luËn vÒ t¸c dông nhiÖt vµ t¸c dông ph¸t s¸ng cña dßng ®iÖn ? Lµm bµi tËp 22.1, 22.3 ( SBT- ) - Gv nhËn xÐt, cho ®iÓm. - GV cho HS quan s¸t ¶nh chôp cần cẩu dùng nam châm điện ở - HS quan sát tranh, đặt vấn 25.1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> đầu chương 3 -> ĐVĐ: Nam đề. châm điện là gì? Nó hoạt động dùa vµo t¸c dông nµo cña dßng ®iÖn? Bµi häc h«m nay sÏ gióp chúng ta trả lời câu hỏi đó. Hoạt động 2: Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện.( 20 phút ) Môc tiªu: Nêu được biểu hiện của tác dụng từ của dòng điện. Nêu được ví dụ cụ thể về tác dụng từ của dòng điện. Lµm ®­îc mét sè thÝ nghiÖm vÒ t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn. RÌn kÜ n¨ng quan s¸t vµ thu thËp th«ng tin. §å dïng: 3 nam ch©m ®iÖn dïng pin; 3 bé nguån 6V; 3 c«ng t¾c, 3 ®o¹n d©y nèi; 3 nam châm thẳng, 1 vài vật nhỏ bằng sắt, thép; 3 kim nam châm được đặt trên mũi nhọn; chu«ng ®iÖn; Tranh vÏ phãng to H23.2 ( chu«ng ®iÖn ) B¶ng phô theo c¸c nhãm. C¸ch tiÕn hµnh: - Trước hết chúng ta nhớ lại tính - HS nhắc lại tính chất của I. Tác dụng từ: chất từ của nam châm đã học ở nam châm * TÝnh chÊt tõ cña nam líp 5. H·y cho biÕt nam ch©m ch©m: cã tÝnh chÊt g×? - nam ch©m cã kh¶ - GV đưa ra 1 nam châm đã - HS : quan sát màu sơn năng hút các vật bằng được sơn màu để đánh dấu 2 trên kim nam châm và sắt hoặc bằng thép. cùc. thanh nam ch©m - Mçi nam ch©m cã 2 ? tại sao người ta lại sơn màu -> HS: Để phân biệt 2 cực cực, cùng cực thì đẩy kh¸c nhau trªn 2 nöa cña thanh cña nã nhau,kh¸c cùc th× hót nam ch©m nhau. ? các cực của nam châm tương -> HS: cùng cực thì đẩy t¸c víi nhau nh­ thÕ nµo. nhau, kh¸c cùc th× hót nhau - GV dïng m¹ch H23.1 - HS quan s¸t H23.1 t×m ( SGK-63) giíi thiÖu vÒ nam hiÓu thÝ nghiÖm c©u C1 -> châm điện sau đó yêu cầu HS làm thí nghiệm và trả lời m¾c m¹ch ®iÖn nh­ H23.1 theo c©u C1. nhãm vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái C1: ? khi ngắt hoặc đóng công tắc, -> Khi công tắc ngắt , * Namchâm điện: đưa lần lượt đinh sắt, dây đồng, không có hiện tượng gì xảy + Cấu tạo:( SGK- 63) dây nhôm lại gần đầu cuộn dây ra. Khi công tắc đóng, đầu C1: thấy có hiện tượng gì xảy ra cuộn dây hút đinh sắt , a. khi công tắc đóng, không hút dây nhôm , đồng cuộn dây hút đinh sắt ? khi công tắc đóng, đưa một -> Khi đưa 1 trong 2 cực nhỏ, khi công tắc ngắt, trong hai cùc cña nam ch©m l¹i cña nam ch©m l¹i gÇn, cùc ®inh nhá r¬i ra. gần có hiện tượng gì xảy ra nµy cña nam ch©m cã thÓ b. mét cùc cña kim bÞ hót hoÆc bÞ ®Èy. nam ch©m bÞ hót, cùc - GV th«ng b¸o: cuén d©y cã lâi kia bị đẩy. Khi đảo đầu s¾t cã dßng ®iÖn ch¹y qua lµ cuén d©y th× x¶y ra nam ch©m ®iÖn. hiện tượng ngược lại. - Yªu cÇu HS hoµn thµnh phÇn - Hs: sö dông kÜ thuËt kh¨n kÕt luËn theo nhãm sö dông kÜ tr¶i bµn hoµn thµnh phÇn thuËt kh¨n tr¶i bµn kÕt luËn theo nhãm. - Gv yªu cÇu c¸c nhãm nhËn xÐt * KÕt luËn ( SGK- 63) chÐo => Gv kÕt luËn vµ chèt - nam ch©m ®iÖn; kiÕn thøc chuÈn. - tÝnh chÊt tõ; 25.2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - GV m¾c chu«ng ®iÖn vµ cho nó hoạt động. - GV treo tranh vÏ H23.2 ? Dùa vµo tranh vÏ em h·y chØ ra nh÷ng bé phËn c¬ b¶n cña chu«ng ®iÖn.. - HS quan s¸t GV m¾c * T×m hiÓu chu«ng m¹ch ®iÖn cho chu«ng ho¹t ®iÖn: động. ( SGK- 64 ) -> chØ ra trªn tranh vÏ. - Gv vấn đáp Hs trả lời các câu - Cá nhân HS tìm hiểu trả hái C2, C3, C4. lêi c¸c c©u C2, C3, C4 - Gv tæ chøc cho Hs nhËn xÐt vµ chèt l¹i C2: Khi đóng công tắc, - GV cho HS nghiên cứu phần - HS đọc phần ứng dụng dßng ®iÖn ®i qua cuén øng dông. d©y, cuén d©y trë * Tích hợp môi trường: thµnh nam ch©m ®iÖn, hót miÕng s¾t lµm ®Çu - Gv th«ng b¸o: Dòng điện gây - HS l¾ng nghe. gâ cña chu«ng ®Ëp vµo ra xung quanh nó một từ chu«ng , chu«ng kªu. trường. Các đường dây cao áp C3: chç hë cña m¹ch ë có thể gây ra những điện từ chç miÕng s¾t bÞ hót trường mạnh, những người dân nªn rêi khái tiÕp ®iÓm. sống gần đường dây điện cao C4: Khi miếng sắt tì thế có thể chịu ảnh hưởng của vào tiếp điểm  mạch trường điện từ này. Dưới tác kín  cuộn dây có dụng của trường điện từ mạnh, tính chất từ  hút các vật đặt trong đó có thể bị miếng sắt  đập vào nhiễm điện do hưởng ứng, sự chuông  mạch lại hở nhiễm điện do hưởng ứng đó có  quá trình diễn ra thể khiến cho tuần hoàn máu liên tục như thế. của người bị ảnh hưởng, căng * øng dông ( SGK- 64 thẳng, mệt mỏi. -> cần xây dựng các lưới ? §ª gi¶m t¸c h¹i nµy ta ph¶i điện cao áp xa khu dân cư. lµm g×? - Gv nhËn xÐt-> chuÈn. Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng hoá học của dòng điện( 10 phút) Môc tiªu: Nêu được biểu hiện tác dụng hóa học của dòng điện..Tæ chøc vµ quan s¸t kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. Đồ dùng: 1 ắc qui 12V; 1 bình điện phân đựng dung dịch CuSO4;1 công tắc, 1 bóng đèn loại 6V; 4 đoạn dây nối. C¸ch tiÕn hµnh. - GV giíi thiÖu c¸c dông cô TN, - HS lµm viÖc c¸ nh©n II. T¸c dông ho¸ häc: m¾c m¹ch ®iÖn H23.3( ch­a * ThÝ nghiÖm: đóng công tắc) ( SGK- 64 ) - Cho HS quan s¸t mµu s¾c ban - Theo dâi GV , nhËn xÐt ®Çu cña 2 thái than, chØ râ thái mµu s¾c ban ®Çu cña thái than nµo ®­îc nèi víi cùc ©m than ch× ( mµu ®en ) 25.3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> cña nguån ®iÖn. Đóng mạch điện cho đèn sáng. ? than ch× lµ vËt liÖu dÉn ®iÖn hay c¸ch ®iÖn. ? dung dÞch CuSO4 lµ chÊt dÉn ®iÖn hay c¸ch ®iÖn? V× sao em biÕt? - Sau vµi phót ng¾t c«ng t¾c GV nh¾c thái than nèi víi cùc ©m cña ¾c qui, yªu cÇu HS nhËn xÐt mµu s¾c cña thái than so víi ban ®Çu. - GV thông báo: Lớp màu đỏ nhạt đó là kim loại đồng, hiện tượng này xảy ra chứng tỏ dòng ®iÖn cã t¸c dông ho¸ häc. - Yªu cÇu HS hoµn thµnh phÇn kÕt luËn. * Tích hợp môi trường: - Gv th«ng b¸o: Dòng điện gây ra các phản ứng điện phân, Việt Nam là đất nước có khí hậu nóng ẩm, do những yếu tố tự nhiên, việc sử dụng các nguồn nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí đố, …) và hoạt động sản xuất công nghiệp cũng tạo ra nhiều khí thải độc hại (CO2, CO, NO, NO2, SO2, H2S, …). Các khí này hòa tan trong hơi nước tạo ra môi trường điện li. Môi trường điện li này sẽ khiến cho kim loại bị ăn mòn (ăn mòn hóa học) ? §Ó gi¶m t¸c h¹i nµy ta ph¶i lµm g×?. C5: dung dÞch muèi -> đều là chất dẫn điện vì đồng sun fat là chất nó đều cho dòng điện đi dẫn điện. qua. Biểu hiện là đèn sáng. -> Có màu đỏ nhạt.. C6: Sau TN, thái than ®­îc nèi víi cùc ©m được phủ một lớp đồng màu đỏ nhạt.. * KÕt luËn: Dßng ®iÖn ®i qua dung dịch muối đồng làm - HS hoµn thµnh kÕt luËn vµ cho thái than nèi víi ghi vë cùc ©m ®­îc phñ mét lớp vỏ bằng đồng . - HS l¾ng nghe.. -> cần bao bọc kim loại bằng chất chống ăn mòn hóa học và giảm thiểu các khí thải độc hại trên... - Gv nhËn xÐt-> chuÈn. Hoạt động 5: Tìm hiểu tác dụng sinh lí của dòng điện( 3 phút ) Môc tiªu: Nêu được biểu hiện tác dụng sinh lí của dòng điện.Thu thËp th«ng tin trong thùc tÕ. §å dïng: Kh«ng C¸ch tiÕn hµnh - GV: nếu sơ ý để chạm bộ phận III. T¸c dông sinh lÝ: nµo cña c¬ thÓ vµo dßng ®iÖn cã ( SGK- 65 ) thÓ bÞ ®iÖn giËt g©y ra tai n¹n. 25.4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> VËy ®iÖn giËt lµ g×? - GV đề nghị HS đọc phần 3 - HS nghiªn cøu SGK SGK vµ tr¶ lêi c©u hái trªn. ? Dòng điện đi qua cơ thể người - HS: thường là có hại, bị cã lîi hay cã h¹i? cho vÝ dô? điện giật sẽ nguy hiểm đến tính mạng con người. - GV l­u ý cho HS: Kh«ng ®­îc - Hs l¾ng nghe. tù m×nh ch¹m vµo hoÆc söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ ®iÖn hoÆc m¹ng ®iÖn trong nhµ nÕu kh«ng biÕt râ c¸ch sö dông hoÆc kü thuËt söa ch÷a. * Tích hợp môi trường: - Gv th«ng b¸o: Dòng điện gây - Hs l¾ng nghe. ra tác dụng sinh lí. + Dòng điện có cường độ 1mA đi qua cơ thể người gây ra cảm giác tê, co cơ bắp (điện giật). Dòng điện càng mạnh càng nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng con người. Dòng điện mạnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh, tim ngừng đập, ngạt thở, nếu dòng điện mạnh có thể gây tử vong. + Dòng điện có cường độ nhỏ được sử dụng để chữa bệnh (điện châm). Trong cách này các điện cực được nối với các huyệt, các dòng điện làm các huyệt được kích thích hoạt động. Việt Nam là nước có nền y học châm cứu tiên tiến trên thế giới. ? §Ó an toµn khi sö dông ®iÖn ta -> Cần tránh bị điện giật cÇn cã biÖn ph¸p nh­ thÕ nµo? bằng cách sử dụng các chất cách điện để cách li dòng điện với cơ thể và tuân thủ các quy tắc an toàn điện. - Gv nhËn xÐt-> chuÈn. Hoạt động 6: Vận dụng- củng cố dặn dò( 3 phút ) Môc tiªu: Hs cñng cè kiÕn thøc träng t©m.VËn dông kt tr¶ lêi c¸c c©u hái liªn quan. §å dïng: Kh«ng C¸ch tiÕn hµnh - Yêu cầu hs sử dụng kĩ thuật - Hs: Hoạt động theo nhóm IV. Vận dụng: khăn trải bàn hoạt động theo sử dụng kĩ thuật khăn trải nhãm lµm c©u C7 + C8 bµn hoµn thµnh C7 + C8 25.5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Gv yªu cÇu hs nhËn xÐt chÐo-> - Hs: NhËn xÐt chÐo. C7: C C8: D chuÈn C7 vµ C8. - Yêu cầu hs đọc nội dung phần ghi nhí - Gv dÆn dß c¸c c«ng viÖc vÒ - Hs: Ghi nhí c¸c c«ng viÖc nhµ vÒ nhµ. +Häc thuéc phÇn ghi nhí. + §äc phÇn “ cã thÓ em ch­a biÕt” + Lµm bµi tËp tõ 23.1-> 23.4 ( SBT - 24 ) + ¤n l¹i c¸c bµi tõ 17->24.. Dòng điện lớn khi qua cơ thể con người có thể gây nguy hiểm, nhưng các dòng điện rất nhỏ có thể có tác dụng chữa bệnh. Người ta ứng dụng hiện tượng này trong châm cứu. Các điện cực được nối với các huyệt. Khi có dòng điện có cường độ thích hợp đi vào các huyệt sẽ bị kích thích hoạt động làm tăng sức đề kháng của cơ thể. Phương pháp châm cứu này gọi là điện châm. Lấy hai đầu dây dẫn cắm vào hai đầu của pin. Hai đầu còn lại cắm vào củ khoai. Một lúc sau ta thấy củ khoai sủi bọt. Dòng điện đã gây ra tác dụng hoá học.. Cách làm một nam châm điện và một la bàn đơn giản. - Dùng dây điện có bọc vec-ni quấn khoảng 100 vòng xung quanh một chiếc đinh. Gắn hai đầu dây vào hai cực của viên pin. Khi đó chiếc đinh có thể hút các vật bằng sắt hoặc thép khác. Đinh trở thành một nam châm. - Đưa chiếc kim khâu lại gần chiếc đinh này, kim cũng trở thành nam châm. Đặt chiếc kim này lên một miếng xốp nhỏ rồi đặt miếng xốp trên mặt nước. Kim luôn quay về hướng bắc - nam.. 25.6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>