Giáo án môn Vật lý 7 tiết 24 bài 22: Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 20 / 02 / 2011 Ngµy gi¶ng: 7A. 03/ 03 / 2011 7B. 22/ 02 / 2011. TiÕt 24.bµi 22. t¸c dông nhiÖt vµ t¸c dông ph¸t s¸ng cña dßng ®iÖn I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Nêu được dòng điện có tác dụng nhiệt và biểu hiện của tác dụng này. - Lấy được ví dụ cụ thể về tác dụng nhiệt của dòng điện. - Nêu được tác dụng phát sáng của dòng điện. - Nêu được ứng dụng của tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện trong thực tế. 2. KÜ n¨ng. - Làm được thí nghiệm xác định vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua. - Quan s¸t, thu thËp th«ng tin 3. Thái độ - Høng thó víi häc tËp, cã ý thøc vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tiÔn cuéc sèng. II. đồ dùng. 1. Gi¸o viªn: * ChuÈn bÞ cho c¶ líp: - 1 biÕn thÕ vµ chØnh l­u n¾n dßng ( a®ateur ) 220V xoay chiÒu cho c¸c ®Çu ra mét chiÒu 12V- 9V- 6V- 3V, c«ng suÊt 12W. - 5 d©y nèi, mçi d©y kho¶ng 40cm; - 1 c«ng t¾c; - 1 đoạn dây rất mảnh, dài khoảng 30cm ( dây phanh xe đạp ) ; - 3 đến 5 mảnh giấy nhỏ ( giấy vệ sinh ) - mét sè cÇu ch× thùc; * ChuÈn bÞ cho mçi nhãm häc sinh: - 2 pin loại 1,5V với đế lắp 2 pin lắp nối tiếp; - 1 bóng đèn pin lắp sẵn vào đế đèn; - 1 c«ng t¾c - 5 ®o¹n d©y nèi mçi ®o¹n dµi 30cm; - 1 bút thử điện với bóng đèn có 2 đầu dây bên trong tách rời nhau; - 1 đèn đi ốt phát quang( đèn LED) có lắp thêm điện trở bảo vệ; 2. Häc sinh: B¶ng phô theo c¸c nhãm + C¸c lo¹i bót thö ®iÖn III. Phương pháp: Vấn đáp tìm tòi + HĐN IV. Tổ chức hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Khởi động (7 phút ) Mục tiêu: Hs kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của mình và các bạn.Đặt vấn đề vào bài. §å dïng: Kh«ng. C¸ch tiÕn hµnh:. 24.1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Ghi b¶ng - Gv yêu cầu học sinh báo - Lớp trưởng báo cáo sĩ c¸o sÜ sè líp sè líp. - Gv kiÓm tra bµi cò . ? Người ta dựa vào đâu để - HS: Dựa vào sơ đồ cã thÓ l¾p mét m¹ch ®iÖn m¹ch ®iÖn. ChiÒu dßng theo yªu cÇu cÇn cã? ChiÒu ®iÖn lµ chiÒu tõ cùc dòng điện được qui ước như dương qua dây dẫn và thế nào? Vẽ một sơ đồ mạch các dụng cụ điện tới cực ®iÖn gåm c¸c bé phËn sau: ©m cña nguån ®iÖn. 1nguån ®iÖn 1pin, 1bãng đèn, một công tắc đóng? Xác định chiều dòng điện ch¹y trong m¹ch? - GV nhËn xÐt, cho ®iÓm. - Gv đặt vấn đề vào bài: ? khi có dòng điện trong - HS: Căn cứ vào đèn m¹ch, ta cã nh×n thÊy c¸c s¸ng, qu¹t quay, bÕp TiÕt 24. bµi 22. ®iÖn tÝch (electron) dÞch nãng... t¸c dông nhiÖt vµ chuyÓn hay kh«ng? t¸c dông ph¸t s¸ng ? vËy c¨n cø vµo dÊu hiÖu cña dßng ®iÖn nào để biết có dòng điện trong m¹ch ? - GV thông báo đó là những t¸c dông cña dßng ®iÖn. Trong bµi häc h«m nay chóng ta sÏ nghiªn cøu 2 t¸c dông cña dßng diÖn lµ t¸c dông nhiÖt vµ t¸c dông ph¸t s¸ng. Hoạt động 2: Tìm hiểu tác dụng nhiệt của dòng điện ( 18 phút ) Môc tiªu: Nêu được dòng điện có tác dụng nhiệt và biểu hiện của tác dụng này. Lấy được vớ dụ cụ thể về tỏc dụng nhiệt của dũng điện. Làm được thí nghiệm xác định vật dẫn điện nãng lªn khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua. §å dïng: - 1 biÕn thÕ vµ chØnh l­u n¾n dßng ( a®ateur ) 220V xoay chiÒu cho c¸c ®Çu ra mét chiÒu 12V- 9V- 6V- 3V, c«ng suÊt 12W. - 5 d©y nèi, mçi d©y kho¶ng 40cm; - 1 c«ng t¾c; - 1 đoạn dây rất mảnh, dài khoảng 30cm ( dây phanh xe đạp ) ; - 3 đến 5 mảnh giấy nhỏ ( giấy vệ sinh ) - mét sè cÇu ch× thùc; C¸ch tiÕn hµnh. - Gv nªu c©u hái C1 yªu cÇu - HS: bµn lµ, bÕp ®iÖn, I. T¸c dông nhiÖt: HS tr¶ lêi: bóng đèn... C1: Bóng đèn dây tóc, bếp ? H·y nªu tªn mét sè dông ®iÖn, nåi c¬m ®iÖn, bµn lµ, lß cụ đốt nóng bằng điện? nướng, lò sưởi, máy sấy tóc... 24.2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Gv nhËn xÐt-> chèt C1. - Gv cho Hs t×m hiÓu thÝ nghiệm theo hướng dẫn của c©u C2. -Yªu cÇu c¸c nhãm HS thùc hiÖn TN vµ tr¶ lêi C2 SGK.. - HS quan sát, đọc thông tin C2 vµ dù ®o¸n.. - HS thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV, lµm TN theo nhãm vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái ë C2 - Gv tæ chøc cho c¸c nhãm - HS nhËn xÐt, tù söa nhËn xÐt-> chèt l¹i C2. ch÷a, ghi vë. - GV th«ng b¸o vÒ t¸c dông nhiÖt cña dßng ®iÖn. - GV lµm TN H 22.2 cho Hs - HS: Quan s¸t vµ tr¶ lêi quan sát sau đó yêu cầu Hs câu C3 tr¶ lêi c©u hái C3. - Gv nhËn xÐt-> chèt C3. - Gv yªu cÇu hs th¶o luËn - HS th¶o luËn theo theo nhãm sö dông kÜ thuËt nhãm sö dông kÜ thuËt kh¨n tr¶i bµn trong 4 phót kh¨n tr¶i bµn hoµn thµnh hoµn thµnh kÕt luËn trong kÕt luËn-> b¸o c¸o. SGK. - Gv tæ chøc nhËn xÐt-> chuÈn kiÕn thøc. - Gv cho Hs t×m hiÓu nhanh - Hs: tr¶ lêi nhanh C4. C4 vµ tr¶ lêi. - Gv nhËn xÐt, cho HS quan s¸t c¸c lo¹i cÇu ch×-> chèt C4. * Tích hợp môi trường: - GV th«ng b¸o: Dòng điện đi qua một vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật dẫn nóng lên đến nhiệt độ cao tõ 5000C thì phát sáng. Nguyên nhân gây ra tác dụng nhiệt của dòng điện là do các vật dẫn có điện trở ? T¸c dông nhiÖt cã lîi hay cã h¹i? LÊy vd cã lîi vµ cã h¹i? - Gv cung cÊp th«ng tin. + Để làm giảm tác dụng nhiệt, cách đơn giản là làm dây dẫn bằng chất có điện. Hs: Võa cã lîi võa cã h¹i Cã lîi: trong viÖc chÕ t¹o các thiết bị đốt nóng b»ng ®iÖn nh­: Bµn lµ ,nåi c¬m ®iÖn..... Cã h¹i: Nã g©y ra hiÖn tượng toả nhiệt trên dây dÉn lµm ch¸y d©y dÉn.. - Hs: Ghi nhí.. 24.3 Lop7.net. C2: a. bóng đèn nóng lên có thể xác nhËn qua c¶m gi¸c b»ng tay hoÆc sö dông nhiÖt kÕ. b. dây tóc của bóng đèn bị đốt nãng m¹nh vµ ph¸t s¸ng. c. bé phËn d©y tãc cña bãng đèn thường làm bằng Von fram để không bị nóng chảy. * KÕt luËn: VËt dÉn ®iÖn nãng lªn khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua. C3: a. C¸c m¶nh giÊy bÞ ch¸y đứt, rơi xuống. b. Dßng ®iÖn lµm d©y s¾t AB nãng lªn nªn c¸c m¶nh giÊy bÞ cháy đứt. * KÕt luËn chung: - Nãng lªn; - Nhiệt độ, phát sáng; C4: Khi đó cầu chì nóng lên tới nhiệt độ nóng chảy và bị đứt. M¹ch ®iÖn bÞ hë ( bÞ ng¾t m¹ch), tr¸nh h­ h¹i vµ tæn thÊt cã thÓ x¶y ra.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> trở suất nhỏ. + Việc sử dụng nhiều kim loại làm vật liệu dẫn điện dẫn đến việc làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên. Ngày nay, người ta đang cố gắng sử dụng vật liệu siêu dẫn (có điện trở suất bằng không) trong đời sống và kĩ thuật. Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng phát sáng của dòng điện( 12 phút ) Môc tiªu: Nêu được tác dụng phát sáng của dòng điện. RÌn kÜ n¨ng quan s¸t thu thËp th«ng tin. Đồ dùng. - 2 pin loại 1,5V với đế lắp 2 pin lắp nối tiếp; - 1 bóng đèn pin lắp sẵn vào đế đèn; - 1 c«ng t¾c - 5 ®o¹n d©y nèi mçi ®o¹n dµi 30cm; - 1 bút thử điện với bóng đèn có 2 đầu dây bên trong tách rời nhau; - 1 đèn đi ốt phát quang( đèn LED) có lắp thêm điện trở bảo vệ; C¸ch tiÕn hµnh. - GV yªu cÇu Hs t×m hiÓu - HS t×m hiÓu C5, C6 vµ II. T¸c dông ph¸t s¸ng: câu C5 và C6 sau đó cho HS quan sát. 1. Bóng đèn bút thử điện: quan sát bóng đèn của bút thử điện loại thông thường, C5: hai đầu dây trong bóng đèn sau đó cắm bút vào 1 trong bót thö ®iÖn t¸ch rêi nhau. 2 lç cña æ lÊy ®iÖn trong líp ( lç cña æ lÊy ®iÖn nèi víi C6: §Ìn cña bót thö ®iÖn s¸ng dây nóng ) để HS quan sát do chÊt khÝ ë gi÷a 2 ®Çu d©y vïng bãng ph¸t s¸ng cña bên trong đèn phát sáng. bóng đèn. - Yªu cÇu Hs th¶o luËn tr¶ - HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi lêi C5 vµ C6. c©u hái C5, C6. - Gv nhËn xÐt -> chèt C5 vµ C6. - Gv treo b¶ng phô kÕt luËn - Hs c¸ nh©n hoµn thiÖn * KÕt luËn: yªu cÇu Hs hoµn thiÖn. kÕt luËn. Dßng ®iÖn ch¹y qua chÊt khÝ - Gv nhËn xÐt-> chuÈn kiÕn trong bóng đèn của bút thử điện thøc. lµm chÊt khÝ nµy ph¸t s¸ng. 2. §Ìn ®i èt ph¸t quang: - Với đèn đi ốt phát quang - HS làm việc theo nhóm C7: Đèn đi ốt phát quang sáng khi b¶n kim lo¹i nhá h¬n bªn GV cho c¸c nhãm HS lµm Vµ tr¶ lêi C7 trong đèn được nối với cực việc theo hướng dẫn trong dương của pin và bản kim loại SGK vµ tr¶ lêi C7. to h¬n ®­îc nèi víi cùc ©m. - Gv nhËn xÐt -> chèt C7. - Yêu cầu hs hoạt động cá - Hs hoàn thành kết luận. * Kết luận: 24.4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> nh©n hoµn thµnh kÕt luËn - mét chiÒu - Gv nhËn xÐt chuÈn kiÕn thøc. * Tích hợp môi trường: - GV th«ng b¸o: Điôt phát quang có khả năng phát sáng khi có dòng điện đi qua, mặc dù điôt chưa nóng tới nhiệt độ cao. ? ViÖc sö dông ®i-èt ph¸t Hs: Sử dụng diot trong quang cã g× thu©n lîi h¬n thắp sáng sẽ góp phần khi dùng bóng đèn dây tóc? làm giảm tỏc dụng nhiệt của dòng điện, nâng cao hiệu suất sử dụng điện. - Gv nhËn xÐt -> chèt l¹i. Hoạt động 4: Củng cố -Vận dụng – Hướng dẫn về nhà ( 8 phút ) Môc tiªu: Nêu được ứng dụng của tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện trong thực tế. vận dụng kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi liên quan . §å dïng: B¶ng phô ghi néi dung c©u hái C8. C¸ch tiÕn hµnh - Gv treo b¶ng phô ghi néi - HS tr¶ lêi C8: B III. VËn dông: dung c©u hái C8=> Yªu cÇu C8: B hs hoạt động cá nhân trả lời. C9: Nèi b¶n kim lo¹i nhá cña - Gv nhËn xÐt-> chèt C8. đèn LED với cực A và đóng - Gv yêu cầu Hs tìm hiểu C9 - Hs: Nêu phương án: công tắc, nếu đèn sáng thì cực và gợi ý: Xem lại các đặc Nối bản kim loại nhỏ của A là cực dương của nguồn. ®iÓm cña ®i-ãt ph¸t quang. đèn LED với cực A và đóng công tắc, nếu đèn s¸ng th× cùc A lµ cùc dương của nguồn - Gv nhËn xÐt-> chèt C9. - Gv yêu cầu hs đọc nội Hs: Đọc nội dung phần dung phÇn ghi nhí. ghi nhí - Gv dÆn dß: + VÒ nhµ häc bµi + lµm bt từ 22.1 đến 22.3 + §äc môc cã thÓ em ch­a biÕt.. 24.5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>