Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 29 - Tiết 105, 106: Sống chết mặc bay (Tiếp theo)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. Tuaàn :29 Tieát :105+106 – Soáng cheát maëc bay. Tieát : 107 – Caùch laøm baøi vaên laäp luaän giaûi thích. Tieát : 108 – Luyeän taäp laäp luaän giaûi thích . (Vieát taäp laøm vaên soá 06 taïi nhaø) Tuaàn :29. Tiết : 105,106 NS: Dạy :. SOÁNG CHEÁT MAËC BAY.. - PHAÏM DUY TOÁN -. I Mục tiêu : - Thấy được giá trị hiện thực , nhân đạo và những thành công về nghệ thuật của tác phẩm .. II Kiến thức chuẩn : 1 Kiến thức - Sô giaûn veà TG. - Hiện thực về tình cảnh khốn cùng của ND trước thiên tai va sự vô trách nhiệm của bọn quan lại dưới chế độ PK. - Những thành công của nghệ thuật -1 tác phẩm được coi là mở đầu cho thể loại truyện ngắn VN hiện đại. - Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện 2 Kó naêng - Đọc –hiểu - Keå toùm taét. -Phân tích nhân vật, tình huống truyện qua các cảnh đối lập- tương phản và tăng cấp.. III Hướng dẫn thực hiện : Hoạt động thầy HĐ 1: Khởi động OÅn ñònh : * Kiểm diện, trật tự. * Kieåm tra : (?) Trình baøy những luận điểm chính của Hoài Thanh khi ông bàn về ý nghóa vaên chöông? (?) Em hieåu nhö theá naøo veà luaän ñieåm: “ Vaên chöông seõ laø hình dung … còn sáng tạo ra sự sống”. Cho moãi yù moät VD? (?) Có người cho rằng: Những ai đọc truyện mà khóc vì nhân vật. GV : Châu văn lập. Hoạt động trò. Noäi dung. Lớp trưởng báo cáo.. Lop7.net. Trang :. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Long Thới chết oan, xúc động nghẹn ngào vì nhân vật đáng thương quá… thì đó là tình cảm thương vay, vớ vẩn. Em có đồng ý với ý kiến đó khoâng? Vì sao? * Giới thiệu bài: GV dựa vào nội dung bài học giới thiệu cho hs ghi tựa bài học . HĐ2: Đọc – Hiểu văn bản * Cho HS đọc chú thích * (?) Giới thiệu qua về tác giả Phạm Duy Toán vaø vò trí cuûa truyeän ngaén “Sống chết mặc bay” trong sự nghieäp cuûa oâng? -Hướng dẫn đọc: Phân biệt giọng keå- taû cuûa taùc giaû, gioïng cuûa quan phụ mẫu, của thầy đề, dân phu … * Cho 3HS đọc qua tác phẩm. (?) Keå toùm taét coát truyeän theo ngoâi thứ 3? * Kiểm tra vài từ khó: SGK (?) Văn bản được chia làm mấy đoạn? Mỗi đoạn nói gì? (?) Trong taùc phaåm, troïng taâm nằm ở đoạn nào? (?) Đọc kĩ toàn truyện, theo dõi mạch truyện từ đầu đến cuối, chúng ta thấy tác giả đả sử dụng những biện pháp nghệ thuật chủ yeáu naøo? Cuï theå nhö theá naøo? Ñònh nghóa 2 pheùp aáy?. GV : Châu văn lập. Giáo án : Ngữ văn 7. * 2 HS traû baøi. *Nghe và ghi tựa bài vào tập. * Đọc chú thích. * Caù nhaân.. -Nghe . * Đọc, nhận xét cách đọc.. * Keå toùm taét.. * Mời bạn. Bố cục: 3 đoạn: 1) “… hoûng maát”: Nguy cô ñeâ vỡ và sự chống đỡ của nhaân daân. 2) “… Ñieáu,maøy”: Caûnh quan phủ, nha lại đánh bài tổ toâm trong khi ñi hoä ñeâ. 3) “ Còn lại”: Cảnh đê vỡ, nhaân daân rôi vaøi tình traïng thaûm saàu. * Caù nhaân: - Đoạn 2. - Hai bieän phaùp ngheä thuaät chuû yếu: Đối lập và tăng cấp. Cụ thể: + Đối lập và tăng cấp giữa sức trời và sức người. + …Giữa cảnh hộ đệ ngoài đình cuûa daân phu vaø caûnh hoä ñeâ trong Lop7.net. I/ tìm hieåu chung : *Taùc giaû : Là người có thành tựu đàu tiên về thể loại truyện ngắn hiện đại .. Trang :. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7 đình của quan và nha lại.+ …Giữa cảnh hộ đệ ngoài đình của dân phu vaø caûnh hoä ñeâ trong ñình cuûa quan vaø nha laïi.. HĐ 3 : Phân tích : * Cho HS đọc lại đoạn 1. (?) Đoạn văn này gồm mấy đoạn nhỏ? Mỗi đoạn nói gì?. (?) Những cảnh ấy được đối lập, töông phaûn vaø taêng caáp nhö theá nào? Nhằm tạo được hiệu quả ngheä thuaät gì? (Taùc duïng) Choát laïi vaø treo baûng phuï:. II/Tìm hieåu vaên baûn: * Đọc. 1) Các hình ảnh đối lập, * Quan sát và trả lời: 3 đoạn. taêng caáp vaø töông phaûn 1) Giới thiệu thời gian và địa điểm trong truyện: và nguy cơ vỡ đê  tình huống a. Sức nước và sức caêng thaúng. người, nguy cơ đê vỡ và 2) Cảnh dân phu cứu đê thật hết nhân dân cứu đê: sức thê thảm. 3) So sánh sức nước và sức người  Nguy cơ vỡ đê càng khó tránh  Thaûo luaän, trình baøy:  Nhaän xeùt, boå sung.. * Tự ghi bài.. * GV cho hoïc sinh ghi Sức nước – Nguy cơ đê vỡ. Sức người – Nhân dân cứu đê. - Nước sông dâng cao, mưa gió tầm tã ñeâ trong tình traïng nguy hieåm. - Nước sông bốc lên cuồn cuộn.. - Thời điểm hộ đê khó khăn (mệt mỏi cao độ)..  Thiên tai đang từng lúc giáng xuống, đe doạ cuộc sống con người.. Hoạt động thầy. -Cho HS đọc lại đoạn văn: “Thưa raèng…cuøng ngoài haàu baøi”. (?) Cảnh trong đình được miêu tả như thế nào? Trong cảnh đó nổi baät hình aûnh trung taâm naøo? Vieân quan huyeän ñi hoä ñeâ nhö theá naøo?. ** Gợi ý: GV : Châu văn lập. - Không khí, cảnh tượng hộ đê nhốn nháo, lộn xộn, căng thẳng, sợ hãi.  Bất lực.. Hoạt động trò. -Đọc. * Thaûo luaän, saép xeáp chi tieát vaø neâu nhaän xeùt: * Thaûo luaän, saép xeáp chi tieát vaø neâu nhaän xeùt: - Cảnh trong đình được miêu tả khaù tæ mó baèng nhieàu chi tieát maø hình aûnh trung taâm laø vieân phuï maãu. Lop7.net. Noäi dung b. Đối lập, tương phản và tăng cấp giữa cảnh trong đình, ngoài đê- Cảnh quan lại hộ đê bằng đánh toå toâm vaø caûnh nhaân daân cứu đê.. Trang :. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. (?) Ñòa ñieåm? Quang caûnh?. + Địa điểm: Cao, vững chãi. + Quang caûnh: Tónh mòch, trang nghiêm, nhàn nhã, đường bộ, nguy nga (?) Đồ dùng của quan phủ khi đi - Đồ dùng: quý phái, rất cách biệt hoä ñeâ? con daân. (?) Dáng ngồi? Cử chỉ, nói năng? - Dáng ngồi: Oai vệ, đường bệ. - Cử chỉ, nói năng: hách dịch, độc đoán. (?) Kẻ hầu, người hạ? - Kẻ hầu, người hạ: khúm núm, sợ sệt. (?) Cảnh đánh tổ tôm? - Cảnh đánh tổ tôm: lúc mau, lúc khoan, ung dung, êm ái, khi cười, khi noùi, vui veû, dòu daøng … - Ñam meâ toå toâm queân caû vieäc. (?) Thái độ của bọn nha phủ? - Bọn nha phủ cũng lo sợ nhưng phaûi laøm theo leänh nhö caùi maùy (?) Thái độ của quan phủ khi nghe - Quan phủ đỗ trách nhiệm cho báo tin đê vỡ? cấp dưới, cho dân. (?) Lúc đê vỡ, thái độ của quan - Nieàm vui phi nhaân, taøn baïo nhö theá naøo? Em coù nhaän xeùt gì veà (Loøng lang daï soùi) khi thaéng to! nieàm vui cuûa quan phuû khi thaéng Cũng là lúc vỡ đê. vaùn baøi to? (?) Phép tăng cấp được thể hiện -Thaûo luaän: Lieät keâ, so saùnh, phaùt ntn trong 2 caûnh töông phaûn: Möa bieåu. gió, nước dâng- dân phu hộ đê và -Nhận xét, bổ sung. trong ñình? ** Hệ thống bằng bảng đối saùnh: (Treo baûng phuï) * Quan saùt, ghi baøi.. GV cho hoïc sinh ghi Cảnh hộ đê ngoài đình Cảnh đánh tổ tôm trong đình - Nước lên to, đê sắp vỡ  Người xao xác gọi, - Quang cảnh, không khí tĩnh mịch, nghiêm mệt lữ (đói lạnh). trang, xa hoa, đài cát  thầy trò đánh tổ tôm vui veû, say söa. - Mưa tầm tã, nước cuồn cuộn bốc lên, tình - Đam mê thái quá  Không ngó ngàng đến thế nguy cấp  Nhốn nháo, sợ hãi. ñeâ, ngoài lì trong ñình aên yeán, chôi baøi, quaùt thaùo … - Đê vỡ  Trăm họ vất vả, gội gió dầm mưa, - Không ngừng chơi, không lo lắng, quát nạt, gia súc kêu vang, nước lênh láng, nhà trôi lúa doạ dẫm, đuổi người báo tin  Ù to  vui ngập, kẻ sống không chỗ ở, người chết không sướng cực độ. nôi choân.. GV : Châu văn lập. Lop7.net. Trang :. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. Hoạt động thầy (?) Taùc duïng cuûa bieän phaùp ngheä thuật đó là gì?. Hoạt động trò * Nghệ thuật đối lập , tương phản taêng caáp Laøm roõ theâm taâm lí, tích caùch cuûa nhaân vaät: Quan phuï maãu nhaãn taâm, voâ traùch nhieäm, keû gaây toäi aùc... (?) Qua cảnh đắp đê- đê vỡ- đánh toå toâm vaø uø to, em haõy khaùi quaùt giá trị hiện thực và nhân đạo của truyeän ngaèn: “Soáng cheát maëc bay”?. * Cá nhân suy nghĩ, trả lời: + Phản ánh sự lập hoàn toàn giữa cuoäc soáng vaø sinh maïng cuûa nhaân dân với cuộc sống bọn quan lại III Tổng kết : . (tên quan phủ)  Đó là giá trị 1 Nghệ thuật : hiện thực. Xây dựng tình huống tương phản – tăng cấp và + Theå hieän nieàm thöông caûm cuûa kết thúc bất ngờ , ngôn tác giả trước cuộc sống lầm than ngữ đối thoại ngắn gọn , cơ cực của người dân do thiên tai rất sinh động , khắc họa và thái độ vô trách nhiệm của chân dung nhân vật sinh động . bọn cầm quyền.  Đó là giá trị 2 Nội dung : nhân đạo. Phê phán , tố cáo thối + Vận dụng kết hợp thành công 2 bang quan vơ trách pheùp töông phaûn vaø taêng caáp; coù nhiệm , vô lương tâm đến trình độ sử dụng ngôn ngữ khá mức góp phần gây nạn sinh động (kể chuyện, miêu tả cụ lớn cho nhân dân của viên quan phụ mẫu – Dại thể, gọn gàng; đối thoại ngắn, diện cho nhà cầm quyền sinh động). Ngôn ngữ phần nào thời pháp thuộc ; đồng theå hieän tính caùch nhaân vaät. cảm xót xa với tình cảnh thê thảm của nhân dân lao động do thiên tai và do thái độ vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền gây ra .. (?) Veà ngheä thuaät, truyeän haáp daãn người đọc nhờ những yếu tố nào?. Bình Phản ánh sự đối lập hoàn toàn giửa cuộc sống và sinh mạng Của nhân dân với bọn quan lại mà kẻ đứng đầu là tên quan phủ “lòng lan daï thuù” .Theå hieän loøng caûm thương của tác giả trước cuộc sống lầm than cơ cực của nhân dân do thiên tai và thái độ vô traùch nhieäm cuûa boïn caàm quyeàn đưa đến . HÑ4 : Luyeän taäp  Neâu yeâu caàu.  Treo baûng thoáng keâ. * Kieåm tra caùc khaùi nieäm veà hình thức ngôn ngữ trong bảng thống GV : Châu văn lập.  Nghe.  Quan sát, thảo luận, thực hieän. * Cá nhân: Tự tìm VD minh hoạ. Lop7.net. Noäi dung 2)Taùc duïng: Laøm roõ theâm taâm lí, tích caùch cuûa nhaân vaät: Quan phuï maãu nhaãn taâm, voâ traùch nhieäm, keû gaây toäi aùc.. IV/ Luyeän taäp : 1/Chæ khoâng coù ngoân ngữ độc thoại nội tâm.. Trang :. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Long Thới keâ. (?) Quan hệ giữa ngôn ngữ đối thoại của nhân vật quan phủ và tính cách của nhân vật đó như thế naøo?. Giáo án : Ngữ văn 7.  Caù nhaân.. HĐ 5 Cuûng coá - Daën doø : a) Củng cố : Thông qua luyện tập b) Hướng dẫn tự học ** Hoïc baøi . ** Làm hoàn chỉnh lại 2 bài tập treân. - HS nghe và về nhà thực hiện theo ** Soạn bài: Cách làm bài lập yêu cầu của gv. luaän giaûi thích. + Tìm hiểu các bước làm bài. + Vận dụng vào đề bài SGK trang 83. + Thử viết một kết bài, mở bài khác cho đề trên.. 2/Ngôn ngữ: Vừa hách dịch, quát nạt,đe doạ vừa vui vẻ, mời chơi, giuïc giaõ thuoäc haï baèng những câu ngắn, cộc. Tính caùch: Quaù ñam meâ baøi baïc, raát hoáng haùch, cực kì nhẫn tâm vô trách nhieäm, loái soáng xa hoa, kiểu cách học đòi.  Ngôn ngữ phù hợp tính caùch nhaân vaät.. Tuần 29 Tiết 107 SN : Dạy :. CAÙCH LAØM BAØI VAÊN LAÄP LUAÄN GIAÛI THÍCH. I Mục tiêu : - Hệ thống hóa những kiến thức cần thiết để dễ dàng nắm được cách làm bài nghị luận giải thích - Bước đàu tìm hiển được cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận giải thích , nững điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài .. II Kiến thức chuẩn : 1 Kiến thức Các bước làm bài văn lập luận GT 2 Kó naêng THĐ, lập ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài văn GT. III Hướng dẫn thực hiện :. GV : Châu văn lập. Lop7.net. Trang :. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Long Thới Hoạt động thầy HĐ1: Khởi động: OÅn ñònh : Kiểm diện, trật tự. * Kieåm tra : (?) Haõy neâu muïc ñích vaø phöông phaùp giaûi thích trong vaên nghò luaän ? * Giới thiệu bài: ** Quy trình laøm moät baøi vaên nghò luaän giaûi thích, veà cô baûn cuõng tương tự như quy trình làm một bài văn nghị luận chứng minh mà chúng ta đã từng học. Quy trình đó được tiến hành ntn? (Gọi HS trả lời). Tuy nhiên, ở kiểu bài giải thích này vẫn có những nét khác biệt, thể hiện ngay trong từng bước, từng khâu. HĐ2: Hình thành kiến thứcHĐ2: Hình thành kiến thức -Nêu đề bài SGK.. (?) Đề bài đặt ra yêu cầu gì? Người làm bài có cần giải thích tại sao “ Đi một ngày đàng, học một saøng khoân” khoâng? Vì sao? (?) Làm thế nào để tìm được ý nghĩa chính xác và đầy đủ của câu tục ngữ? (?) Để tìm ý cho bài làm, ngoài vieäc giaûi thích nghóa ñen, nghóa boùng ta coøn coù theå tìm yù baèng caùch nào nữa? (?) Em coù theå ruùt ra keát luaän gì veà việc tìm hiểu đề và tìm ý cho 1 bài vaên giaûi thích?. Giáo án : Ngữ văn 7 Hoạt động trò. Nội dung hoạt động. Lớp trưởng báo cáo.. *HS traû baøi.. * Nghe và ghi tựa bài.. -Đọc và chép đề.. * Caù nhaân: - Cần. Vì đó cũng là một khía cạnh giúp người đọc biết rõ câu tục ngữ đó. - Hỏi người hiểu biết hơn, đọc sách báo, tra từ điển, tự mình suy nghĩ thấu đáo thêm. - Liên hệ với các câu ca dao, tục ngữ tương tự. + THĐ: Tìm hiểu thể loại và vấn đề cần giải thích. + Tìm yù: Tìm hieåu nghóa ñen, nghĩa bóng, những mặt, những khía cạnh của vấn đề, liên hệ với những câu khác. * Thaûo luaän vaø trình baøy caùc caâu hoûi:. Đề: Nhân dân ta có câu tục ngữ: “Đi một ngày đàng, học một sàng khoân”. Haõy giaûi thích nội dung câu tục ngữ đó. 1/Tìm hiểu đề và tìm ý: a) Tìm hiểu đề: - Thể loại: Giải thích. - Vấn đề: Câu tục ngữ. b)Tìm yù: -Giaûi thích yù nghóa: Nghóa ñen  nghóa boùng. -Liên hệ với các câu khác có nội dung tương tự. -Caùc maët, caùc khía caïnh khác của vấn đề. 2/Laäp daøn yù: 3 phaàn: SGK. + 3 phần như chứng minh  đây GV : Châu văn lập. Lop7.net. Trang :. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. (?) Baøi vaên laäp luaän giaûi thích coù neân goàm 3 phaàn chinh gioáng nhö bài văn lập luận chứng minh khoâng? Vì sao?. laø daøn baøi chung cuûa 1 vaên baûn nghò luaän. + MB: Giới thiệu vấn đề giải thích và định hướng giải thích phải gợi nhu cầu được hiểu (gợi ra phương hướng giải thích). (?) Phần mở bài trong văn giải thích TB: Lần lượt trình bày các nội dung giaûi thích: cần phải đạt yêu cầu gì? -Đi 1 ngày đàng là đi đâu? -Hoïc 1 saøng khoân laø gì? -Vì sao laïi “ Ñi1 ngaøy …”? (?) Phaàn thaân baøi trong baøi laäp luaän -Ñi nhö theá naøo? -Hoïc nhö theá naøo? giaûi thích phaûi laøm nhieäm vuï gì? * Xếp ý phù hợp: từ nghĩa đen  nghóa boùng  caùc khía caïnh  lieân heä. KB: Neâu yù nghóa cuûa ñieàu giaûi thích đối với mọi người. -Caù nhaân. (?) Để làm cho người đọc, người nghe deã hieåu neân saép xeáp yù tìm -Đọc. được theo thứ tự nào? (?) Phaàn keát baøi vaên giaûi thích phaûi + Đáp ứng yêu cầu đề. laøm nhieäm vuï gì? (?) Em coù theå ruùt ra keát luaän gì cho vieäc laäp daøn baøi cho baøi vaên giaûi thích? -Cho HS đọc các đoạn mở bài SGK trang 85. (?) Các đoạn mở bài có đáp ứng yêu cầu của đề bài lập luận giải thích khoâng? (?) Có phải đối với mỗi bài văn chỉ có một cách mở bài duy nhất hay khoâng? -Cho HS đọc các đoạn thân bài SGK trang 85, 86. (?) Làm thế nào để đoạn đầu tiên của thân bài liên kết được với mở baøi? (?) Cần làm gì để các đoạn sau của thân bài liên kết được với đoạn trước đó? GV : Châu văn lập. + Có nhiều cách mở bài SGK.. 3/Viết đoạn văn: a)Viết mở bài:: Giới thiệu vấn đề giải thích và định hướng giải thích phải gợi nhu cầu được hiểu (gợi ra phương hướng giải thích).. b) Vieát thaân baøi:. Lần lượt trình bày các nội dung giaûi thích: -Đi 1 ngày đàng là đi + Dùng từ liên kết: Đúng vậy.. ñaâu? -Hoïc 1 saøng khoân laø gì? + Dùng các từ ngữ, các bộ phận -Vì sao laïi “ Ñi1 ngaøy lieân keát, chuyeån yù. + Ta đặt câu hỏi: “Ta hiểu ntn lời …”? daïy aáy?”, Chuùng ta cuøng laøm sáng tỏ vấn đề (ý kiến) trên… -Đọc.. Lop7.net. Trang :. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Long Thới (?) Ngoài những cách nói “thật vậy” còn có cách nào khác nữa khoâng? (?) Nên viết đoạn giải thích nghĩa ñen ntn? Neân giaûi thích nghóa ñen của từng từ ngữ, từng vế câu trước roài giaûi thích nghóa ñen cuûa caû caâu, của toàn nhận định sau hay là ngược lai? Vì sao? (?) Tương tự như thế, nên viết đoạn giaûi thích nghóa boùng, nghóa saâu ntn? (?) Nếu sử dụng một cách mở bài khác thì có thể viết các đoạn của thaân baøi y nhö SGK khoâng? Vì sao?. Giáo án : Ngữ văn 7 + Giải nghĩa từ ngữ, từng vế trước  caû caâu. + Từ nghĩa đen  nghĩa bóng.  Lieân heä dò baûn. + Không, vì đoạn của thân bài còn phải phù hợp với đoạn ở mở bài để bài văn thành một thể thống nhaát. -Đọc. - Vấn đề đã được giải thích. - Coù nhieàu caùch keát baøi. * Trình baøy.. - Được đọc lại và sửa chữa. -Cho HS đọc đoạn kết bài SGK. (?) Kết bài ấy cho thấy rõ là vấn đề - HS nhớ và ghi bài học . được giải thích xong chưa? (?) Có phải đối với mỗi đề văn chỉ coù 1 caùch keát baøi duy nhaát khoâng? * Cho HS trình bày các đoạn kết bài khác đã chuẩn bị. (Có thể tham khaûo: SBT trang 107 (2 caùch) SGV trang 106 (2 caùch). (?) Bài viết được coi là hoàn chỉnh khi naøo? HĐ 3 Luyện tập : ( thông qua ). c) Vieát keát baøi: Neâu yù nghóa cuûa ñieàu giaûi thích đối với mọi người.. 4/Đọc lại và sửa chữa.. HĐ 4 : Cuûng co á Daën doø a) Củng cố : Thông qua b) Hướng dẫn tự học : ** Học bài (Nắm được các bước làm baøi giaûi thích) ** Xem lại cách giải thích cho đề bài SGK: “ Đi 1 ngày đàng…”. ** Soạn: Luyện tập lập luận giải thích.. HS nghe và về nhà thực hiện theo yaau cầu của gv .. + Đề SGK trang 87.+ Soạn ra giấy phần chuẩn bị ở nhà trang 87. Tuần 29 Tiết 108 . GV : Châu văn lập. Lop7.net. Trang :. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. SN ; Dạy :. Luyeän Taäp Laäp Luaän Giaûi Thích ( Viết bài tập làm văn số 6 ở nhà ) I Mục tiêu : - Khắc sâu những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận giả thích . -Vận dụng những hiểu biết vào việc làm một bài văn giải thích cho một vấn đè xã hội .. II Kiến thức chuẩn : 1 Kiến thức Cách làm bài văn GT 1 vấn đề. 2 Kó naêng THĐ, lập ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài văn GT 1 Kiến thức Cuûng coá kieán thuùc veà vaên nghò luaän GT 2 Kó naêng Vận dụng kiến thức vào bài thực hành. - Reøn luyeän kó naêng vieát .. III Hướng dẫn thực hiện : Hoạt động thầy HĐ1: Khởi động: * OÅn ñònh : Kiểm diện, trật tự. * Kieåm tra : (?)Hãy trình bày các bước làm một baøi vaên giaûi thích ? * Giới thiệu bài: ** Các em đã học qua các bước để giải thích một vấn đề. Tiết này, các em phải cố gắng vận dụng những kiến thức ấy để làm sáng tỏ nội dung câu nói: “Sách là ngọn đèn saùng baát dieät cuûa trí tueä con người”. HĐ2: Hình thành kiến thức * Cho 3 HS đọc lại đề bài, GV chép đề bài lên bảng. (?) Đề bài yêu cầu giải thích vấn đề gì?. GV : Châu văn lập. Hoạt động trò. *. Nội dung hoạt động. Lớp trưởng báo cáo.. *HS traû baøi.. * Nghe và ghi tựa bài.. * Đọc và chép đề bài. -Caù nhaân:. Lop7.net. Đề: Một nhà văn nói: “Sách là ngọn đèn sáng baát dieät cuûa trí tueä con người”. Hãy giải thích nội dung câu nói đó.. Trang : 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. - Trực tiếp: Giải thích 1 câu nói. - Giaùn tieáp: Giaûi thích vai troø cuûa sách đối với trí tuệ con người. - Căn cứ vào mệnh lệnh của đề, từ ngữ trong đề. (?) Làm thế nào để nhận ra điều đó? - Đặt câu hỏi tìm ý: + Vì sao nói: Sách là ngọn đèn saùng? (?) Để đạt được yêu cầu giải thích vấn đề trên, bài làm cần có những ý + Vì sao sách là ngọn đèn sáng baát dieät? gì? + Vì sao noùi saùch laø trí tueä con người?  Ca ngợi sách, tôn vinh sách  Tình cảm, thái độ của em đối với sách. + Vì sao trí tuệ con người, khi đưa vào sách lại trở thành nguồn ánh sáng không bao giờ tắt? -Thaûo luaän, trình baøy. ?) Ngoài ra, còn có hướng tìm ý nào * Vài em đọc mở bài đã chuẩn bò. khác nữa không? (?) Hãy lập dàn ý cho đề bài trên? * Nhận xét cách mở bài của bạn. * Gợi ý: (?) Trong phần mở bài, ta cần nêu được những ý gì? (?) Đối vơí đề bài này, em chọn -Đại diện tổ trình bày. cách mở bài nào? (Trực tiếp hay giaùn tieáp? Vì sao?). Haõy trình baøy cách mở bài của em? (Tham khảo: -Nhaän xeùt, boå sung Hoïc toát NV7 trang 107). (?) Trong phaàn thaân baøi, caàn saép xếp các ý đã tìm được ntn cho hợp lí chaët cheõ, deã hieåu? ** Choát laïi- Treo baûng phuï. * Quan sát và tự ghi nhận.. GV : Châu văn lập. Lop7.net. 1) Tìm hiểu đề, tìm ý: - Đề yêu cầu giải thích vai trò của sách đối với trí tuệ con người. - Ý để giải thích: Gợi ý SGK trang 87.. 2)Laäp daøn yù: I. MB: Dẫn vào vấn đề  Giới thiệu vấn đề (câu nói)  Hướng giải thích. II. TB: 1) Giaûi thích yù nghóa cuûa caâu noùi: - Sách chứa đựng trí tuệ của con người: Trí tueä: Tinh hoa, tinh tuyù cuûa hieåu bieát. - Sách là ngọn đèn sáng: Rọi chiếu, soi đường, đưa con người khỏi chốn tối tâm (của sự không hiểu bieát) - Sách là ngọn đèn sáng bất diệt: Không bao giờ taét.  Caû caâu yù noùi: Saùch laø nguồn sáng bất diệt, được thấp lên từ trí tuệ của con người. 2) Vì sao laïi noùi nhö theá? Bởi vì: Những cuốn saùch coù giaù trò (Khoâng theå noùi moïi cuoán saùch) ghi laïi những hiểu biết quý giá mà con người thâu thái đượctrong sản xuất, trong chiến đấu, trong các mối quan heä xaõ hoäi (Neâu vaøi VD). Do đó sách là ngọn đèn sáng của trí tuệ con người. Trang : 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Long Thới ** Cung caáp VD: -“ Một quyển sách tốt là 1 người baïn hieàn”_ La Rochefou cault. - “Sách là người bạn lớn của con người”. - “Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”_ Macxim GooùcKi. (?) Trong phaàn keát baøi caàn coù những ý gì? (?) Đọc đoạn văn kết bài của em? * Phân công 2 tổ xây dựng hoàn chỉnh đoạn mở bài, 2 tổ đoạn kết baøi. * Đánh giá. (Tham khảo SHT trang 107, Những bài văn hay trang 140, trang 174, 175. HĐ 3 Luyện tập ( thông qua ). Giáo án : Ngữ văn 7. Đại diện tổ trình bày.  Đọc kết bài.  Nhaän xeùt. * Thảo luận, đại diện trình bày. * Nhaän xeùt.. HĐ 4 : Cuûng coá - Daën doø a) Củng cố b) Hướng dẫn tự học :. ** Dựa vào dàn ý diễn đạt thành văn hoàn chỉnh đề bài trên (Bài viết số 6 ở nhà). ** Có thể chọn đề 5 SGK trang 88 viết bài số 6 ở nhà. Nộp đúng haïn quy ñònh. (Treo baûng phuï: dàn ý tham khảo đề 5 SGK).. - Những hiểu biết được sách ghi lại không chỉ có ích cho một thời maø coøn coù ích cho moïi thời. Mặt khác, nhờ có saùch , aùnh saùng cuûa trí tuệ được truyền lại cho đời sau (VD). Vì thế, “Sách là ngọn đèn sáng baát dieät…”. - Đấy là điều được mọi người thừa nhận (dẫn ra vài ý kiến ca ngợi saùch, toân vinh saùch) 3) Caâu noùi aáy coù taùc duïng nhö theá naøo? - Cần phải chăm đọc sách để hiểu biết nhiều hôn, soáng toát hôn. - Caàn choïn saùch toát, saùch hay để đọc. Không đọc sách dở, sách có hại. - Caàn tieáp nhaän aùnh saùng trí tuệ chứa đựng trong saùch, coá hieåu noäi dung saùch vaø laøm theo saùch. III. Keát baøi: Tình cảm, thái độ của em đối với sách và với caâu noùi aáy. 3) Viết đoạn văn:(MB, KB). Duyệt của tổ trưởng Long Thới , ngày tháng năm 2011. Dieäp Thò Thu Sa GV : Châu văn lập. Lop7.net. Trang : 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>